ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਰਸੁ ਨ ਆਵੈ ਅਉਧੂ ਹਉਮੈ ਪਿਆਸ ਨ ਜਾਈ ॥

बिनु सबदै रसु न आवै अउधू हउमै पिआस न जाई ॥

Binu sabadai rasu na aavai audhoo haumai piaas na jaaee ||

(ਉੱਤਰ:) ਹੇ ਜੋਗੀ! ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ (ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਨੂੰ) ਰਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ (ਭਾਵ, ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦਾ ਆਸਰਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਾਨਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੈ) । ਗੁਰੂ-ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹਉਮੈ ਦੀ ਤ੍ਰੇਹ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦੀ ।

(गुरु जी उत्तर देते हैं कि) हे अवधूत ! शब्द के बिना रस प्राप्त नहीं होता और अभिमान के कारण लालसा दूर नहीं होती।

Without the Shabad, the essence does not come, O hermit, and the thirst of egotism does not depart.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ਸਾਚੇ ਰਹੇ ਅਘਾਈ ॥

सबदि रते अम्रित रसु पाइआ साचे रहे अघाई ॥

Sabadi rate ammmrit rasu paaiaa saache rahe aghaaee ||

ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਟਿਕੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮ-ਰਸ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਰੱਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਸੰਤੋਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ) ।

शब्द में लीन हुए जीव को ही हरि-नामामृत रस प्राप्त होता है और सत्य से तृप्त हो जाता है।

Imbued with the Shabad, one finds the ambrosial essence, and remains fulfilled with the True Name.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਕਵਨ ਬੁਧਿ ਜਿਤੁ ਅਸਥਿਰੁ ਰਹੀਐ ਕਿਤੁ ਭੋਜਨਿ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸੈ ॥

कवन बुधि जितु असथिरु रहीऐ कितु भोजनि त्रिपतासै ॥

Kavan budhi jitu asathiru raheeai kitu bhojani tripataasai ||

(ਪ੍ਰਸ਼ਨ:) ਉਹ ਕੇਹੜੀ ਮਤ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਰਾਹੀ ਮਨ ਸਦਾ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਕੇਹੜੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਾਲ ਮਨ ਸਦਾ ਰੱਜਿਆ ਰਹਿ ਸਕੇ?

"(सिद्धों ने प्रश्न किया-) वह कौन-सी बुद्धि है, जिससे मन स्थिर रहता है और यह किस भोजन से तृप्त हो जाता है।

"What is that wisdom, by which one remains steady and stable? What food brings satisfaction?"

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਨਕ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਪੈ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਕਾਲੁ ਨ ਗ੍ਰਾਸੈ ॥੬੧॥

नानक दुखु सुखु सम करि जापै सतिगुर ते कालु न ग्रासै ॥६१॥

Naanak dukhu sukhu sam kari jaapai satigur te kaalu na graasai ||61||

(ਉੱਤਰ:) ਹੇ ਨਾਨਕ! ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੋਂ (ਜੋ ਮਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ) ਦੁੱਖ ਤੇ ਸੁਖ ਇੱਕ-ਸਮਾਨ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੋਂ (ਜੋ ਨਾਮ-ਭੋਜਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਕਰਕੇ) ਮੌਤ (ਦਾ ਡਰ) ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ॥੬੧॥

गुरु नानक कहते हैं कि सतगुरु से दीक्षा लेने से ही जीव को दुख-सुख एक समान मालूम होता है और फिर उसे काल भी ग्रास नहीं बनाता ॥ ६१॥

O Nanak, when one looks upon pain and pleasure alike, through the True Guru, then he is not consumed by Death. ||61||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਰੰਗਿ ਨ ਰਾਤਾ ਰਸਿ ਨਹੀ ਮਾਤਾ ॥

रंगि न राता रसि नही माता ॥

Ranggi na raataa rasi nahee maataa ||

(ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਨ) ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਰੰਗਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਆਨੰਦ ਵਿਚ ਖੀਵਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।

जो व्यक्ति प्रभु के रंग में लीन नहीं हुआ, वह इस रस में कभी मस्त नहीं हुआ।

If one is not imbued with the Lord's Love, nor intoxicated with His subtle essence,

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦੈ ਜਲਿ ਬਲਿ ਤਾਤਾ ॥

बिनु गुर सबदै जलि बलि ताता ॥

Binu gur sabadai jali bali taataa ||

ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ (ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ) ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਨੁੱਖ (ਮਾਇਕ ਧੰਧਿਆਂ ਵਿਚ) ਸੜ ਬਲ ਕੇ ਖਿੱਝਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ,

शब्द-गुरु के बिना वह क्रोध की अग्नि में ही जलता रहता है।

Without the Word of the Guru's Shabad, he is frustrated, and consumed by his own inner fire.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਬਿੰਦੁ ਨ ਰਾਖਿਆ ਸਬਦੁ ਨ ਭਾਖਿਆ ॥

बिंदु न राखिआ सबदु न भाखिआ ॥

Binddu na raakhiaa sabadu na bhaakhiaa ||

ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਗੁਰ-ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਉਚਾਰਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਜਤੀ ਬਣ ਕੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਖੱਟਿਆ ।

जिसने अपना वीर्य संभाल कर नहीं रखा, उसने कभी अपने मुख से शब्द का जाप नहीं किया,

He does not preserve his semen and seed, and does not chant the Shabad.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਪਵਨੁ ਨ ਸਾਧਿਆ ਸਚੁ ਨ ਅਰਾਧਿਆ ॥

पवनु न साधिआ सचु न अराधिआ ॥

Pavanu na saadhiaa sachu na araadhiaa ||

ਜਿਸ ਨੇ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਿਆ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਕਰ ਕੇ ਕੀਹ ਲਿਆ?

उसने प्राणायाम द्वारा प्राणों को वश में नहीं किया और न ही भगवान की आराधना की है।

He does not control his breath; he does not worship and adore the True Lord.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਅਕਥ ਕਥਾ ਲੇ ਸਮ ਕਰਿ ਰਹੈ ॥

अकथ कथा ले सम करि रहै ॥

Akath kathaa le sam kari rahai ||

ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਅਕੱਥ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾ ਕੇ (ਦੁਖ ਸੁਖ ਨੂੰ) ਇੱਕ-ਸਮਾਨ ਜਾਣ ਕੇ ਜੀਵਨ ਬਿਤੀਤ ਕਰੇ,

नानक कहते हैं कि यदि मनुष्य अकथनीय प्रभु की कथा करके दुख-सुख को एक समान समझ कर जीवन व्यतीत करे

But one who speaks the Unspoken Speech, and remains balanced,

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਤਉ ਨਾਨਕ ਆਤਮ ਰਾਮ ਕਉ ਲਹੈ ॥੬੨॥

तउ नानक आतम राम कउ लहै ॥६२॥

Tau naanak aatam raam kau lahai ||62||

ਤਾਂ ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਸਾਰੇ-ਸੰਸਾਰ-ਦੀ-ਜਿੰਦ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ॥੬੨॥

तो वह आत्मा में ही परमात्मा को प्राप्त कर लेता है ॥ ६२ ॥

O Nanak, attains the Lord, the Supreme Soul. ||62||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਰੰਗੇ ਰਾਤਾ ॥

गुर परसादी रंगे राता ॥

Gur parasaadee rangge raataa ||

ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਰੰਗੀਜਦਾ ਹੈ,

गुरु की कृपा से ही मनुष्य प्रभु के रंग में रंगा रहता है।

By Guru's Grace, one is attuned to the Lord's Love.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਆ ਸਾਚੇ ਮਾਤਾ ॥

अम्रितु पीआ साचे माता ॥

Ammmritu peeaa saache maataa ||

ਉਹ ਨਾਮ-ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਖੀਵਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।

जिसने नामामृत का पान कर लिया है, वह सत्य में ही मग्न रहता है।

Drinking in the Ambrosial Nectar, he is intoxicated with the Truth.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਗੁਰ ਵੀਚਾਰੀ ਅਗਨਿ ਨਿਵਾਰੀ ॥

गुर वीचारी अगनि निवारी ॥

Gur veechaaree agani nivaaree ||

ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰ-(ਸ਼ਬਦ) ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਨੇ (ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ) ਅੱਗ ਬੁਝਾ ਲਈ ਹੈ ।

गुरु की वाणी का विचार करने वाले मनुष्य ने अपनी तृष्णाग्नि बुझा ली है।

Contemplating the Guru, the fire within is put out.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਅਪਿਉ ਪੀਓ ਆਤਮ ਸੁਖੁ ਧਾਰੀ ॥

अपिउ पीओ आतम सुखु धारी ॥

Apiu peeo aatam sukhu dhaaree ||

ਉਸ ਨੇ (ਨਾਮ-) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੀ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਤਮਕ ਸੁਖ ਲੱਭ ਪਿਆ ਹੈ ।

जिसने नामामृत का पान किया है, उसे ही सच्चा सुख उपलव्ध हुआ है।

Drinking in the Ambrosial Nectar, the soul settles in peace.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਸਚੁ ਅਰਾਧਿਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੁ ਤਾਰੀ ॥

सचु अराधिआ गुरमुखि तरु तारी ॥

Sachu araadhiaa guramukhi taru taaree ||

(ਹੇ ਜੋਗੀ!) ਗੁਰੂ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰ ਕੇ ('ਦੁਤਰ ਸਾਗਰ' ਤੋਂ) ਪਾਰ ਲੰਘ ।

गुरु के माध्यम से भगवान की आराधना करने से जीव भवसागर से तैर जाता है।

Worshipping the True Lord in adoration, the Gurmukh crosses over the river of life.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਨਕ ਬੂਝੈ ਕੋ ਵੀਚਾਰੀ ॥੬੩॥

नानक बूझै को वीचारी ॥६३॥

Naanak boojhai ko veechaaree ||63||

(ਪਰ) ਹੇ ਨਾਨਕ! ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਵਿਚਾਰਵਾਨ (ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ) ਸਮਝਦਾ ਹੈ ॥੬੩॥

हे नानक ! इस रहस्य को कोई विचारवान् ही समझता है। ॥६३॥

O Nanak, after deep contemplation, this is understood. ||63||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਇਹੁ ਮਨੁ ਮੈਗਲੁ ਕਹਾ ਬਸੀਅਲੇ ਕਹਾ ਬਸੈ ਇਹੁ ਪਵਨਾ ॥

इहु मनु मैगलु कहा बसीअले कहा बसै इहु पवना ॥

Ihu manu maigalu kahaa baseeale kahaa basai ihu pavanaa ||

(ਪ੍ਰਸ਼ਨ:) ਮਸਤ ਹਾਥੀ (ਵਰਗਾ) ਇਹ ਮਨ ਕਿਥੇ ਵੱਸਦਾ ਹੈ? ਇਹ ਪ੍ਰਾਣ ਕਿਥੇ ਵੱਸਦੇ ਹਨ?

"(सिद्धों ने पुनः प्रश्न किया-) मस्त हाथी सरीखा यह मन कहाँ रहता है, और यह पवन रूपी प्राण कहाँ निवास करते हैं?"

"Where does this mind-elephant live? Where does the breath reside?

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਕਹਾ ਬਸੈ ਸੁ ਸਬਦੁ ਅਉਧੂ ਤਾ ਕਉ ਚੂਕੈ ਮਨ ਕਾ ਭਵਨਾ ॥

कहा बसै सु सबदु अउधू ता कउ चूकै मन का भवना ॥

Kahaa basai su sabadu audhoo taa kau chookai man kaa bhavanaa ||

ਹੇ ਜੋਗੀ (ਨਾਨਕ!) ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਕਿਥੇ ਵੱਸਦਾ ਹੈ (ਜਿਸ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮਤ-ਅਨੁਸਾਰ) ਮਨ ਦੀ ਭਟਕਣਾ ਮੁੱਕਦੀ ਹੈ?

हे अवधूत ! यह शब्द कहाँ वास करता है, जिसका जाप करने से मन की भटकन मिट जाती है।

Where should the Shabad reside, so that the wanderings of the mind may cease?""

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਤਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲੇ ਤਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਇਹੁ ਮਨੁ ਪਾਏ ॥

नदरि करे ता सतिगुरु मेले ता निज घरि वासा इहु मनु पाए ॥

Nadari kare taa satiguru mele taa nij ghari vaasaa ihu manu paae ||

(ਉੱਤਰ:) ਜੇ ਪ੍ਰਭੂ ਮੇਹਰ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸਤਿਗੁਰੂ ਮਿਲਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ (ਗੁਰੂ ਮਿਲਿਆਂ) ਇਹ ਮਨ ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਵਿਚ (ਭਾਵ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ) ਟਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

गुरु नानक उत्तर देते हैं केि जब प्रभु कृपा करता है तो वह जीव को सतगुरु से मिला देता है और फिर उसका यह मन अपने सच्चे घर में निवास प्राप्त कर लेता है।

When the Lord blesses one with His Glance of Grace, he leads him to the True Guru. Then, this mind dwells in its own home within.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਆਪੈ ਆਪੁ ਖਾਇ ਤਾ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਵੈ ਧਾਵਤੁ ਵਰਜਿ ਰਹਾਏ ॥

आपै आपु खाइ ता निरमलु होवै धावतु वरजि रहाए ॥

Aapai aapu khaai taa niramalu hovai dhaavatu varaji rahaae ||

(ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰ ਕੇ ਜਦੋਂ) ਮਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪ ਵਿਕਲਪ ਮੁਕਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਦੇ ਥਾਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰਦਾ ਹੈ) ਤਾਂ ਮਨ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ) ਮਾਇਆ ਵਲ ਦੌੜਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਰੋਕ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।

जब यह अपने अहम् को समाप्त कर देता है तो यह निर्मल हो जाता है और फिर वह अपनी भटकन पर अंकुश लगा देता है।

When the individual consumes his egotism, he becomes immaculate, and his wandering mind is restrained.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਕਿਉ ਮੂਲੁ ਪਛਾਣੈ ਆਤਮੁ ਜਾਣੈ ਕਿਉ ਸਸਿ ਘਰਿ ਸੂਰੁ ਸਮਾਵੈ ॥

किउ मूलु पछाणै आतमु जाणै किउ ससि घरि सूरु समावै ॥

Kiu moolu pachhaa(nn)ai aatamu jaa(nn)ai kiu sasi ghari sooru samaavai ||

(ਪ੍ਰਸ਼ਨ:) ਮਨੁੱਖ (ਜਗਤ ਦੇ) ਮੁੱਢ (ਪ੍ਰਭੂ) ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣੇ? ਆਪਣੇ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝੇ? ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਸੂਰਜ ਕਿਵੇਂ ਟਿਕੇ?

(सिद्धों ने फिर पूछा-) यह मन अपने मूल (परमात्मा) को कैसे पहचाने और आत्मा को कैसे जाने ? (गुरु रूपी) चन्द्रमा के घर में (शक्ति रूपी) सूर्य कैसे समा सकता है ?

"How can the root, the source of all be realized? How can the soul know itself? How can the sun enter into the house of the moon?"

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਖੋਵੈ ਤਉ ਨਾਨਕ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ ॥੬੪॥

गुरमुखि हउमै विचहु खोवै तउ नानक सहजि समावै ॥६४॥

Guramukhi haumai vichahu khovai tau naanak sahaji samaavai ||64||

(ਉੱਤਰ:) ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ 'ਹਉਮੈ' ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਦੋਂ ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਸਹਿਜ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਟਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥੬੪॥

गुरु नानक देव जी उत्तर देते हैं कि जब गुरु के निर्देशानुसार अपने अन्तर्मन में से अहंकार को नष्ट कर देता है तो वह सहज ही विलीन हो जाता है। ॥६४॥

The Gurmukh eliminates egotism from within; then, O Nanak, the sun naturally enters into the home of the moon. ||64||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਇਹੁ ਮਨੁ ਨਿਹਚਲੁ ਹਿਰਦੈ ਵਸੀਅਲੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੂਲੁ ਪਛਾਣਿ ਰਹੈ ॥

इहु मनु निहचलु हिरदै वसीअले गुरमुखि मूलु पछाणि रहै ॥

Ihu manu nihachalu hiradai vaseeale guramukhi moolu pachhaa(nn)i rahai ||

ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ (ਜਗਤ ਦੇ) ਮੂਲ-(ਪ੍ਰਭੂ) ਨੂੰ ਪਛਾਣਦਾ ਹੈ (ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾਂਦਾ ਹੈ), ਤਾਂ ਇਹ ਮਨ ਅਡੋਲ ਹੋ ਕੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਟਿਕਦਾ ਹੈ ।

यह मन निश्चल हृदय में निवास करता है और गुरुमुख बनकर अपने मूल को पहचान लेता है।

When the mind becomes steady and stable, it abides in the heart, and then the Gurmukh realizes the root, the source of all.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਭਿ ਪਵਨੁ ਘਰਿ ਆਸਣਿ ਬੈਸੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਜਤ ਤਤੁ ਲਹੈ ॥

नाभि पवनु घरि आसणि बैसै गुरमुखि खोजत ततु लहै ॥

Naabhi pavanu ghari aasa(nn)i baisai guramukhi khojat tatu lahai ||

ਪ੍ਰਾਣ (ਭਾਵ, ਸੁਆਸ) ਨਾਭੀ-ਰੂਪ ਘਰ ਵਿਚ ਆਸਣ ਤੇ ਬੈਠਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦਾ ਆਰੰਭ ਨਾਭੀ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ), ਗੁਰੂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਖੋਜ ਕਰ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਅਸਲੀਅਤ ਲੱਭਦਾ ਹੈ ।

पवन रूपी प्राण अपने नाभि रूपी घर में आसन पर विराजमान होता है तथा गुरु की अनुकंपा से खोज करके परम तत्व को प्राप्त कर लेता है।

The breath is seated in the home of the navel; the Gurmukh searches, and finds the essence of reality.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਸੁ ਸਬਦੁ ਨਿਰੰਤਰਿ ਨਿਜ ਘਰਿ ਆਛੈ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਜੋਤਿ ਸੁ ਸਬਦਿ ਲਹੈ ॥

सु सबदु निरंतरि निज घरि आछै त्रिभवण जोति सु सबदि लहै ॥

Su sabadu niranttari nij ghari aachhai tribhava(nn) joti su sabadi lahai ||

ਉਹ ਸ਼ਬਦ (ਜੋ 'ਦੁਤਰ ਸਾਗਰ' ਤੋਂ ਤਾਰਦਾ ਹੈ) ਇਕ-ਰਸ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਘਰ ਵਿਚ (ਭਾਵ, ਸੁੰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ) ਟਿਕਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਉਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ (ਹੀ) ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਜੋਤਿ ਨੂੰ ਲੱਭਦਾ ਹੈ ।

वह शब्द अपने दसम द्वार रूपी सच्चे घर में ही निरंतर निवास करता है और शब्द द्वारा परमात्मा को ढूंढ लेता है, जिसकी ज्योति तीनों लोकों में फैली हुई है।

This Shabad permeates the nucleus of the self, deep within, in its own home; the Light of this Shabad pervades the three worlds.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਖਾਵੈ ਦੂਖ ਭੂਖ ਸਾਚੇ ਕੀ ਸਾਚੇ ਹੀ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸਿ ਰਹੈ ॥

खावै दूख भूख साचे की साचे ही त्रिपतासि रहै ॥

Khaavai dookh bhookh saache kee saache hee tripataasi rahai ||

(ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ) ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਤਾਂਘ ਵਧਦੀ ਹੈ (ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ) ਮਨੁੱਖ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮੁਕਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ; ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਹੀ ਤ੍ਰਿਪਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।

जब मन को सत्य की भूख लगती है तो वह भूख उसके दुखों को निगल जाती है और फिर यह मन सत्य से ही तृप्त रहता है।

Hunger for the True Lord shall consume your pain, and through the True Lord, you shall be satisfied.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਅਨਹਦ ਬਾਣੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀ ਬਿਰਲੋ ਕੋ ਅਰਥਾਵੈ ॥

अनहद बाणी गुरमुखि जाणी बिरलो को अरथावै ॥

Anahad baa(nn)ee guramukhi jaa(nn)ee biralo ko arathaavai ||

ਇਕ-ਰਸ ਵਿਆਪਕ ਰੱਬੀ ਜੀਵਨ-ਰੌ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਗੁਰਮੁਖ ਨੇ ਜਾਣਿਆ ਹੈ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਨੇ ਇਹ ਰਾਜ਼ ਸਮਝਿਆ ਹੈ ।

गुरुमुख ने ही अनाहत वाणी को जान लिया है और विरले ने ही अर्थ को समझा है।

The Gurmukh knows the unstruck sound current of the Bani; how rare are those who understand.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਨਕੁ ਆਖੈ ਸਚੁ ਸੁਭਾਖੈ ਸਚਿ ਰਪੈ ਰੰਗੁ ਕਬਹੂ ਨ ਜਾਵੈ ॥੬੫॥

नानकु आखै सचु सुभाखै सचि रपै रंगु कबहू न जावै ॥६५॥

Naanaku aakhai sachu subhaakhai sachi rapai ranggu kabahoo na jaavai ||65||

ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ (ਜਿਸ ਨੇ ਸਮਝਿਆ ਹੈ) ਉਹ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਦਾ ਹੈ, ਸੱਚੇ ਵਿਚ ਰੰਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਰੰਗ ਕਦੇ ਉਤਰਦਾ ਨਹੀਂ ॥੬੫॥

गुरु नानक कहते हैं कि जो व्यक्ति सत्य का उच्चारण करता है, वह सत्य में ही रंग जाता है और फिर यह रंग कभी नहीं उतरता ॥ ६५ ॥

Says Nanak, one who speaks the Truth is dyed in the color of Truth, which will never fade away. ||65||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਜਾ ਇਹੁ ਹਿਰਦਾ ਦੇਹ ਨ ਹੋਤੀ ਤਉ ਮਨੁ ਕੈਠੈ ਰਹਤਾ ॥

जा इहु हिरदा देह न होती तउ मनु कैठै रहता ॥

Jaa ihu hiradaa deh na hotee tau manu kaithai rahataa ||

(ਪ੍ਰਸ਼ਨ:) ਜਦੋਂ ਨਾਹ ਇਹ ਹਿਰਦਾ ਸੀ ਨਾਹ ਇਹ ਸਰੀਰ ਸੀ, ਤਦੋਂ ਮਨ (ਚੇਤਨ ਸੱਤਾ) ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ?

(सिद्धों ने फिर पूछा-) जब यह हृदय एवं शरीर नहीं होता था तो यह मन कहीं रहता था ?

"When this heart and body did not exist, where did the mind reside?

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਭਿ ਕਮਲ ਅਸਥੰਭੁ ਨ ਹੋਤੋ ਤਾ ਪਵਨੁ ਕਵਨ ਘਰਿ ਸਹਤਾ ॥

नाभि कमल असथ्मभु न होतो ता पवनु कवन घरि सहता ॥

Naabhi kamal asathambbhu na hoto taa pavanu kavan ghari sahataa ||

ਜਦੋਂ ਨਾਭੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਦੀ ਥੰਮ੍ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਾਣ (ਸੁਆਸ) ਕਿਸ ਘਰ ਵਿਚ ਆਸਰਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ?

जब यह नाभि कमल रूपी स्तंभ नहीं होता था तो पवन रूपी प्राण केिस घर में सहारा लेता था ?

When there was no support of the navel lotus, then in which home did the breath reside?

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਰੂਪੁ ਨ ਹੋਤੋ ਰੇਖ ਨ ਕਾਈ ਤਾ ਸਬਦਿ ਕਹਾ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥

रूपु न होतो रेख न काई ता सबदि कहा लिव लाई ॥

Roopu na hoto rekh na kaaee taa sabadi kahaa liv laaee ||

ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਰੂਪ ਰੇਖ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਦੋਂ ਸ਼ਬਦ ਨੇ ਕਿਥੇ ਲਿਵ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ?

जब इस सृष्टि का कोई रूप-रंग एवं आकार नहीं था तो शब्द द्वारा कहाँ ध्यान लगाया जाता था ?

When there was no form or shape, then how could anyone lovingly focus on the Shabad?

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਰਕਤੁ ਬਿੰਦੁ ਕੀ ਮੜੀ ਨ ਹੋਤੀ ਮਿਤਿ ਕੀਮਤਿ ਨਹੀ ਪਾਈ ॥

रकतु बिंदु की मड़ी न होती मिति कीमति नही पाई ॥

Rakatu binddu kee ma(rr)ee na hotee miti keemati nahee paaee ||

ਜਦੋਂ (ਮਾਂ ਦੀ) ਰੱਤ ਤੇ (ਪਿਤਾ ਦੇ) ਬੀਰਜ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇਹ ਸਰੀਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਦੋਂ ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਤੇ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਪੈ ਸਕਦਾ ਉਸ ਵਿਚ ਲਿਵ ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਮਨ ਲਾਂਦਾ ਸੀ?

जब माता के रक्त एवं पिता के वीर्य से बना हुआ यह शरीर नहीं था तो ईश्वर की गति की कीमत कैसे प्राप्त होती थी ?

When there was no dungeon formed from egg and sperm, who could measure the Lord's value and extent?

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਵਰਨੁ ਭੇਖੁ ਅਸਰੂਪੁ ਨ ਜਾਪੀ ਕਿਉ ਕਰਿ ਜਾਪਸਿ ਸਾਚਾ ॥

वरनु भेखु असरूपु न जापी किउ करि जापसि साचा ॥

Varanu bhekhu asaroopu na jaapee kiu kari jaapasi saachaa ||

ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਰੰਗ ਭੇਖ ਤੇ ਸਰੂਪ ਨਹੀਂ ਦਿੱਸਦਾ, ਉਹ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਕਿਵੇਂ ਲਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

जब कोई रंग, वेष एवं रूप ही नहीं मालूम होता था तो सत्य का बोध क्योंकर होता था ?"

When color, dress and form could not be seen, how could the True Lord be known?""

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਬੈਰਾਗੀ ਇਬ ਤਬ ਸਾਚੋ ਸਾਚਾ ॥੬੬॥

नानक नामि रते बैरागी इब तब साचो साचा ॥६६॥

Naanak naami rate bairaagee ib tab saacho saachaa ||66||

(ਉੱਤਰ:) ਹੇ ਨਾਨਕ! ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਰੱਤੇ ਹੋਏ ਵੈਰਾਗਵਾਨ ਨੂੰ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸੱਚਾ ਪ੍ਰਭੂ ਹੀ (ਮੌਜੂਦ) ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ॥੬੬॥

नानक कहते हैं कि प्रभु नाम में लीन रहने वाले ही सच्चे वैरागी हैं और उन्हें भूतकाल, वर्तमान काल एवं भविष्य में परम सत्य ही दिखाई देता है॥ ६६ ॥

O Nanak, those who are attuned to the Naam, the Name of the Lord, are detached. Then and now, they see the Truest of the True. ||66||

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਹਿਰਦਾ ਦੇਹ ਨ ਹੋਤੀ ਅਉਧੂ ਤਉ ਮਨੁ ਸੁੰਨਿ ਰਹੈ ਬੈਰਾਗੀ ॥

हिरदा देह न होती अउधू तउ मनु सुंनि रहै बैरागी ॥

Hiradaa deh na hotee audhoo tau manu sunni rahai bairaagee ||

(ਉੱਤਰ:) ਹੇ ਜੋਗੀ! ਜਦੋਂ ਨਾਹ ਹਿਰਦਾ ਸੀ ਨਾਹ ਸਰੀਰ ਸੀ, ਤਦੋਂ ਵੈਰਾਗੀ ਮਨ ਨਿਰਗੁਣ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

(गुरु जी ने उत्तर देते हुए समझाया कि) हे अवधूत ! जब यह हृदय एवं शरीर नहीं था तो यह वैरागी मन शब्द में ही लीन रहता था।

When the heart and the body did not exist, O hermit, then the mind resided in the absolute, detached Lord.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਨਾਭਿ ਕਮਲੁ ਅਸਥੰਭੁ ਨ ਹੋਤੋ ਤਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਬਸਤਉ ਪਵਨੁ ਅਨਰਾਗੀ ॥

नाभि कमलु असथ्मभु न होतो ता निज घरि बसतउ पवनु अनरागी ॥

Naabhi kamalu asathambbhu na hoto taa nij ghari basatau pavanu anaraagee ||

ਜਦੋਂ ਨਾਭੀ-ਚੱਕਰ-ਰੂਪ ਥੰਮੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਦੋਂ ਪ੍ਰਾਣ (ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ) ਪ੍ਰੇਮੀ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਘਰ (ਪ੍ਰਭੂ) ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਸੀ ।

जब नाभि कमल रूपी स्तंभ नहीं होता था तो यह सत्य का प्रेमी पवन रूपी प्राण अपने सच्चे घर में निवास करता था।

When there was no support of the lotus of the navel, the breath remained in its own home, attuned to the Lord's Love.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਰੂਪੁ ਨ ਰੇਖਿਆ ਜਾਤਿ ਨ ਹੋਤੀ ਤਉ ਅਕੁਲੀਣਿ ਰਹਤਉ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ ॥

रूपु न रेखिआ जाति न होती तउ अकुलीणि रहतउ सबदु सु सारु ॥

Roopu na rekhiaa jaati na hotee tau akulee(nn)i rahatau sabadu su saaru ||

ਜਦੋਂ (ਜਗਤ ਦਾ) ਕੋਈ ਰੂਪ ਰੇਖ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਦੋਂ ਉਹ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦ (ਜੋ "ਦੁਤਰ ਸਾਗਰ" ਤੋਂ ਤਾਰਦਾ ਹੈ) ਕੁਲ-ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ;

जब सृष्टि का कोई रूप-रंग एवं आकार नहीं था तो वह शब्द परमात्मा में लीन रहता था।

When there was no form or shape or social class, then the Shabad, in its essence, resided in the unmanifest Lord.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945

ਗਉਨੁ ਗਗਨੁ ਜਬ ਤਬਹਿ ਨ ਹੋਤਉ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਜੋਤਿ ਆਪੇ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ॥

गउनु गगनु जब तबहि न होतउ त्रिभवण जोति आपे निरंकारु ॥

Gaunu gaganu jab tabahi na hotau tribhava(nn) joti aape nirankkaaru ||

ਜਦੋਂ ਜਗਤ ਦੀ ਹਸਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਕਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਦੋਂ ਆਕਾਰ-ਰਹਿਤ ਤ੍ਰਿਭਵਣੀ ਜੋਤਿ (ਭਾਵ, ਹੁਣ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਜੋਤਿ) ਆਪ ਹੀ ਆਪ ਸੀ ।

जब आवागमन एवं गगन भी नहीं था तो निरंकार की ज्योति तीनों लोकों में मौजूद थी।

When the world and the sky did not even exist, the Light of the Formless Lord filled the three worlds.

Guru Nanak Dev ji / Raag Ramkali / Siddh Gosht / Guru Granth Sahib ji - Ang 945