ਮੰਡ੍ਰਯੋ ਬੀਰ ਖੇਤ ਕਰਿ ਕ੍ਰੋਧਾ ॥੨੦॥

मंड्रयो बीर खेत करि क्रोधा ॥२०॥

ma(n)ddrayo beer khet kar krodhaa ||20||

ਪਤਿਅਨ ਸੋ ਪਤੀਅਨ ਭਿਰਿ ਮਰੇ ॥

पतिअन सो पतीअन भिरि मरे ॥

patian so pateean bhir mare ||

ਸ੍ਵਾਰਨ ਕੇ ਸ੍ਵਾਰਨ ਛੈ ਕਰੇ ॥

स्वारन के स्वारन छै करे ॥

savaiaaran ke savaiaaran chhai kare ||

ਰਥਿਯਨ ਤਹ ਰਥਿਯਨ ਕੌ ਘਾਯੋ ॥

रथियन तह रथियन कौ घायो ॥

rathiyan teh rathiyan kau ghaayo ||

ਹਾਥਿਨ ਦੰਤੀ ਸ੍ਵਰਗ ਪਠਾਯੋ ॥੨੧॥

हाथिन दंती स्वरग पठायो ॥२१॥

haathin dha(n)tee savairag paThaayo ||21||

ਦਲਪਤਿ ਸੌ ਦਲਪਤਿ ਲਰਿ ਮੂਆ ॥

दलपति सौ दलपति लरि मूआ ॥

dhalapat sau dhalapat lar mooaa ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨਾਸ ਕਟਕ ਕਾ ਹੂਆ ॥

इह बिधि नास कटक का हूआ ॥

eeh bidh naas kaTak kaa hooaa ||

ਬਚੇ ਭੂਪ ਤੇ ਕੋਪ ਬਡਾਈ ॥

बचे भूप ते कोप बडाई ॥

bache bhoop te kop baddaiee ||

ਮਾਡਤ ਭੇ ਹਠ ਠਾਨਿ ਲਰਾਈ ॥੨੨॥

माडत भे हठ ठानि लराई ॥२२॥

maaddat bhe haTh Thaan laraiee ||22||

ਰਨ ਮਾਡਤ ਭੇ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰਾ ॥

रन माडत भे बिबिध प्रकारा ॥

ran maaddat bhe bibidh prakaaraa ||

ਦੈਤ ਰਾਟ ਅਰੁ ਦੇਵ ਨ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥

दैत राट अरु देव नृपारा ॥

dhait raaT ar dhev nirapaaraa ||

ਰਸਨਾ ਇਤੀ ਨ ਭਾਖ ਸੁਨਾਊਾਂ ॥

रसना इती न भाख सुनाऊाँ ॥

rasanaa itee na bhaakh sunaauooaa(n) ||

ਗ੍ਰੰਥ ਬਢਨ ਤੇ ਅਤਿ ਡਰਪਾਊਾਂ ॥੨੩॥

ग्रंथ बढन ते अति डरपाऊाँ ॥२३॥

gra(n)th baddan te at ddarapaauooaa(n) ||23||

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

bhuja(n)g prayaat chha(n)dh ||

ਕਹਾ ਲੌ ਬਖਾਨੌ ਮਹਾ ਲੋਹ ਮਚਿਯੋ ॥

कहा लौ बखानौ महा लोह मचियो ॥

kahaa lau bakhaanau mahaa loh machiyo ||

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਬੀਰ ਏਕੈ ਨ ਬਚਿਯੋ ॥

दुहूँ ओर ते बीर एकै न बचियो ॥

dhuhoo(n) or te beer ekai na bachiyo ||

ਤਬੈ ਆਨਿ ਜੂਟੇ ਦੋਊ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥

तबै आनि जूटे दोऊ छत्रधारी ॥

tabai aan jooTe dhouoo chhatradhaaree ||

ਪਰਾ ਲੋਹ ਗਾੜੋ ਕੰਪੀ ਭੂਮਿ ਸਾਰੀ ॥੨੪॥

परा लोह गाड़ो कंपी भूमि सारी ॥२४॥

paraa loh gaaRo ka(n)pee bhoom saaree ||24||

ਜੁਟੇ ਰਾਵ ਦੋਊ ਉਠੀ ਧੂਰਿ ਐਸੀ ॥

जुटे राव दोऊ उठी धूरि ऐसी ॥

juTe raav dhouoo uThee dhoor aaisee ||

ਪ੍ਰਲੈ ਕਾਲ ਕੀ ਅਗਨਿ ਕੀ ਧੂਮ੍ਰ ਜੈਸੀ ॥

प्रलै काल की अगनि की धूम्र जैसी ॥

pralai kaal kee agan kee dhoomr jaisee ||

ਨ ਹਾਥੈ ਪਸਾਰਾ ਤਹਾ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਆਵੈ ॥

न हाथै पसारा तहा दृसटि आवै ॥

n haathai pasaaraa tahaa dhirasaT aavai ||

ਕਛੂ ਭੂਮਿ ਆਕਾਸ ਹੇਰੋ ਨ ਜਾਵੈ ॥੨੫॥

कछू भूमि आकास हेरो न जावै ॥२५॥

kachhoo bhoom aakaas hero na jaavai ||25||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤੀਸ ਸਹਸ ਛੂਹਨਿ ਦਲ ਜਬ ਜੂਝਤ ਭਯੋ ॥

तीस सहस छूहनि दल जब जूझत भयो ॥

tees sahas chhoohan dhal jab joojhat bhayo ||

ਦੁਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪਨ ਕੇ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਤਬ ਹੀ ਭਯੋ ॥

दुहूँ नृपन के कोप अधिक तब ही भयो ॥

dhuhoo(n) nirapan ke kop adhik tab hee bhayo ||

ਪੀਸਿ ਪੀਸਿ ਰਦਨਛਦ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰਹੀ ॥

पीसि पीसि रदनछद बिसिख प्रहारही ॥

pees pees radhanachhadh bisikh prahaarahee ||

ਹੋ ਜੋ ਜੀਯ ਭੀਤਰ ਕੋਪ ਸੁ ਪ੍ਰਗਟ ਦਿਖਾਰਹੀ ॥੨੬॥

हो जो जीय भीतर कोप सु प्रगट दिखारही ॥२६॥

ho jo jeey bheetar kop su pragaT dhikhaarahee ||26||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੀਸ ਬਰਸ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਰਨ ਕਰਾ ॥

बीस बरस निसु दिन रन करा ॥

bees baras nis dhin ran karaa ||

ਦੁਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪਨ ਤੇ ਏਕ ਨ ਟਰਾ ॥

दुहूँ नृपन ते एक न टरा ॥

dhuhoo(n) nirapan te ek na Taraa ||

ਅੰਤ ਕਾਲ ਤਿਨ ਦੁਹੂੰ ਖਪਾਯੋ ॥

अंत काल तिन दुहूँ खपायो ॥

a(n)t kaal tin dhuhoo(n) khapaayo ||

ਉਹਿ ਕੌ ਇਹ ਇਹ ਕੌ ਉਹਿ ਘਾਯੋ ॥੨੭॥

उहि कौ इह इह कौ उहि घायो ॥२७॥

auh kau ieh ieh kau uh ghaayo ||27||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਜਬੈ ਛੂਹਨੀ ਤੀਸ ਸਾਹਸ੍ਰ ਮਾਰੇ ॥

जबै छूहनी तीस साहस्र मारे ॥

jabai chhoohanee tees saahasr maare ||

ਦੋਊ ਰਾਵਈ ਰਾਵ ਜੂਝੇ ਕਰਾਰੇ ॥

दोऊ रावई राव जूझे करारे ॥

dhouoo raaviee raav joojhe karaare ||

ਮਚਿਯੋ ਲੋਹ ਗਾਢੌ ਉਠੀ ਅਗਨਿ ਜ੍ਵਾਲਾ ॥

मचियो लोह गाढौ उठी अगनि ज्वाला ॥

machiyo loh gaaddau uThee agan javaiaalaa ||

ਭਈ ਤੇਜ ਤੌਨੇ ਹੁਤੇ ਏਕ ਬਾਲਾ ॥੨੮॥

भई तेज तौने हुते एक बाला ॥२८॥

bhiee tej tauane hute ek baalaa ||28||

ਤਿਸੀ ਕੋਪ ਕੀ ਅਗਨਿ ਤੇ ਬਾਲ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

तिसी कोप की अगनि ते बाल ह्वै कै ॥

tisee kop kee agan te baal havai kai ||

ਹਸੀ ਹਾਥ ਮੈ ਸਸਤ੍ਰ ਔ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥

हसी हाथ मै ससत्र औ असत्र लै कै ॥

hasee haath mai sasatr aau asatr lai kai ||

ਮਹਾ ਰੂਪ ਆਨੂਪ ਤਾ ਕੋ ਬਿਰਾਜੈ ॥

महा रूप आनूप ता को बिराजै ॥

mahaa roop aanoop taa ko biraajai ||

ਲਖੇ ਤੇਜ ਤਾ ਕੋ ਸਸੀ ਸੂਰ ਲਾਜੈ ॥੨੯॥

लखे तेज ता को ससी सूर लाजै ॥२९॥

lakhe tej taa ko sasee soor laajai ||29||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚਾਰਹੁ ਦਿਸਾ ਫਿਰੀ ਜਬ ਬਾਲਾ ॥

चारहु दिसा फिरी जब बाला ॥

chaarahu dhisaa firee jab baalaa ||

ਜਾਨੋ ਨਾਗ ਰੂਪ ਕੀ ਮਾਲਾ ॥

जानो नाग रूप की माला ॥

jaano naag roop kee maalaa ||

ਐਸ ਨ ਕਤਹੂੰ ਪੁਰਖ ਨਿਹਾਰਾ ॥

ऐस न कतहूँ पुरख निहारा ॥

aais na katahoo(n) purakh nihaaraa ||

ਨਾਥ ਕਰੈ ਜਿਹ ਆਪੁ ਸੁਧਾਰਾ ॥੩੦॥

नाथ करै जिह आपु सुधारा ॥३०॥

naath karai jeh aap sudhaaraa ||30||

ਫਿਰ ਜਿਯ ਮੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥

फिर जिय मै इह भाति बिचारी ॥

fir jiy mai ieh bhaat bichaaree ||

ਬਰੌ ਜਗਤ ਕੇ ਪਤਿਹਿ ਸੁਧਾਰੀ ॥

बरौ जगत के पतिहि सुधारी ॥

barau jagat ke pateh sudhaaree ||

ਤਾ ਤੇ ਕਰੌ ਦੀਨ ਹ੍ਵੈ ਸੇਵਾ ॥

ता ते करौ दीन ह्वै सेवा ॥

taa te karau dheen havai sevaa ||

ਹੋਇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਾਲਿਕਾ ਦੇਵਾ ॥੩੧॥

होइ प्रसंन कालिका देवा ॥३१॥

hoi prasa(n)n kaalikaa dhevaa ||31||

ਅਧਿਕ ਸੁਚਿਤ ਹ੍ਵੈ ਕੀਏ ਸੁਮੰਤ੍ਰਾ ॥

अधिक सुचित ह्वै कीए सुमंत्रा ॥

adhik suchit havai ke'ee suma(n)traa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਲਿਖਿ ਲਿਖਿ ਜੰਤ੍ਰਾ ॥

भाति भाति तन लिखि लिखि जंत्रा ॥

bhaat bhaat tan likh likh ja(n)traa ||

ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੀ ਜਗ ਮਾਤ ਭਵਾਨੀ ॥

कृपा करी जग मात भवानी ॥

kirapaa karee jag maat bhavaanee ||

ਇਹ ਬਿਧ ਬਤਿਯਾ ਤਾਹਿ ਬਖਾਨੀ ॥੩੨॥

इह बिध बतिया ताहि बखानी ॥३२॥

eeh bidh batiyaa taeh bakhaanee ||32||

ਕਰਿ ਜਿਨਿ ਸੋਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਤੈ ਪੁਤ੍ਰੀ ॥

करि जिनि सोक हृदै तै पुत्री ॥

kar jin sok hiradhai tai putree ||

ਨਿਰੰਕਾਰ ਬਰਿ ਹੈ ਤੁਹਿ ਅਤ੍ਰੀ ॥

निरंकार बरि है तुहि अत्री ॥

nira(n)kaar bar hai tuh atree ||

ਤਾ ਕਾ ਧ੍ਯਾਨ ਆਜੁ ਨਿਸਿ ਧਰਿਯਹੁ ॥

ता का ध्यान आजु निसि धरियहु ॥

taa kaa dhayaan aaj nis dhariyahu ||

ਕਹਿਹੈ ਜੁ ਕਛੁ ਸੋਈ ਤੁਮ ਕਰਿਯਹੁ ॥੩੩॥

कहिहै जु कछु सोई तुम करियहु ॥३३॥

kahihai ju kachh soiee tum kariyahu ||33||

ਜਬ ਅਸ ਬਰ ਤਿਹ ਦਿਯੋ ਭਵਾਨੀ ॥

जब अस बर तिह दियो भवानी ॥

jab as bar teh dhiyo bhavaanee ||

ਪ੍ਰਫੁਲਿਤ ਭਈ ਜਗਤ ਕੀ ਰਾਨੀ ॥

प्रफुलित भई जगत की रानी ॥

prafulit bhiee jagat kee raanee ||

ਅਤਿ ਪਵਿਤ੍ਰ ਨਿਸਿ ਹ੍ਵੈ ਛਿਤ ਸੋਈ ॥

अति पवित्र निसि ह्वै छित सोई ॥

at pavitr nis havai chhit soiee ||

ਜਿਹ ਠਾ ਔਰ ਨ ਦੂਸਰ ਕੋਈ ॥੩੪॥

जिह ठा और न दूसर कोई ॥३४॥

jeh Thaa aauar na dhoosar koiee ||34||

ਅਰਧ ਰਾਤ੍ਰਿ ਬੀਤਤ ਭੀ ਜਬ ਹੀ ॥

अरध रातृ बीतत भी जब ही ॥

aradh raatr beetat bhee jab hee ||

ਆਗ੍ਯਾ ਭਈ ਨਾਥ ਕੀ ਤਬ ਹੀ ॥

आग्या भई नाथ की तब ही ॥

aagayaa bhiee naath kee tab hee ||

ਸ੍ਵਾਸ ਬੀਰਜ ਦਾਨਵ ਜਬ ਮਰਿ ਹੈ ॥

स्वास बीरज दानव जब मरि है ॥

savaiaas beeraj dhaanav jab mar hai ||

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਸੁੰਦਰਿ ਮੁਹਿ ਬਰਿ ਹੈ ॥੩੫॥

तिह पाछे सुँदरि मुहि बरि है ॥३५॥

teh paachhe su(n)dhar muh bar hai ||35||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਿਹ ਆਗ੍ਯਾ ਜਬ ਭਈ ॥

इह बिधि तिह आग्या जब भई ॥

eeh bidh teh aagayaa jab bhiee ||

ਦਿਨਮਨਿ ਚੜਿਯੋ ਰੈਨਿ ਮਿਟਿ ਗਈ ॥

दिनमनि चड़ियो रैनि मिटि गई ॥

dhinaman chaRiyo rain miT giee ||

ਸਾਜੇ ਸਸਤ੍ਰ ਚੰਚਲਾ ਤਬ ਹੀ ॥

साजे ससत्र चंचला तब ही ॥

saaje sasatr cha(n)chalaa tab hee ||

ਰਨ ਕੌ ਚਲੀ ਸਾਥ ਲੈ ਸਬ ਹੀ ॥੩੬॥

रन कौ चली साथ लै सब ही ॥३६॥

ran kau chalee saath lai sab hee ||36||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਹਾ ਸਤ੍ਰੁ ਕੋ ਪੁਰ ਹੁਤੋ ਤਿਤ ਕਹ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨ ॥

जहा सत्रु को पुर हुतो तित कह किया पयान ॥

jahaa satr ko pur huto tit keh kiyaa payaan ||

ਬਿਕਟ ਅਸੁਰ ਕੋ ਬੇੜਿ ਗੜ ਦਹਦਿਸ ਦਿਯੋ ਨਿਸਾਨ ॥੩੭॥

बिकट असुर को बेड़ि गड़ दहदिस दियो निसान ॥३७॥

bikaT asur ko beR gaR dhahadhis dhiyo nisaan ||37||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੁੰਦਭਿ ਸੁਨਾ ਸ੍ਰਵਨ ਮਹਿ ਜਬ ਹੀ ॥

दुँदभि सुना स्रवन महि जब ही ॥

dhu(n)dhabh sunaa sravan meh jab hee ||

ਜਾਗਾ ਅਸੁਰ ਕੋਪ ਕਰਿ ਤਬ ਹੀ ॥

जागा असुर कोप करि तब ही ॥

jaagaa asur kop kar tab hee ||

ਐਸਾ ਕਵਨ ਜੁ ਹਮ ਪਰ ਆਯੋ ॥

ऐसा कवन जु हम पर आयो ॥

aaisaa kavan ju ham par aayo ||

ਰਕਤ ਬਿੰਦ ਮੈ ਰਨਹਿ ਹਰਾਯੋ ॥੩੮॥

रकत बिंद मै रनहि हरायो ॥३८॥

rakat bi(n)dh mai raneh haraayo ||38||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਸੂਰਜ ਹਮ ਜੀਤਾ ॥

इंद्र चंद्र सूरज हम जीता ॥

ei(n)dhr cha(n)dhr sooraj ham jeetaa ||

ਰਾਵਨ ਜਿਤਾ ਹਰੀ ਜਿਨ ਸੀਤਾ ॥

रावन जिता हरी जिन सीता ॥

raavan jitaa haree jin seetaa ||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਮੋ ਸੌ ਸਿਵ ਲਰਾ ॥

एक दिवस मो सौ सिव लरा ॥

ek dhivas mo sau siv laraa ||

ਤਾਹਿ ਭਜਾਯੋ ਮੈ ਨਹਿ ਟਰਾ ॥੩੯॥

ताहि भजायो मै नहि टरा ॥३९॥

taeh bhajaayo mai neh Taraa ||39||

ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਜ ਦਾਨਵ ਰਨ ਆਵਾ ॥

ससत्र साज दानव रन आवा ॥

sasatr saaj dhaanav ran aavaa ||

ਅਮਿਤ ਕੋਪ ਕਰਿ ਸੰਖ ਬਜਾਵਾ ॥

अमित कोप करि संख बजावा ॥

amit kop kar sa(n)kh bajaavaa ||

ਕਾਪੀ ਭੂਮ ਗਗਨ ਘਹਰਾਨਾ ॥

कापी भूम गगन घहराना ॥

kaapee bhoom gagan ghaharaanaa ||

ਅਤੁਲ ਬੀਰਜ ਕਿਹ ਓਰ ਰਿਸਾਨਾ ॥੪੦॥

अतुल बीरज किह ओर रिसाना ॥४०॥

atul beeraj keh or risaanaa ||40||

ਇਤਿ ਦਿਸਿ ਦੂਲਹ ਦੇਈ ਕੁਮਾਰੀ ॥

इति दिसि दूलह देई कुमारी ॥

eit dhis dhooleh dheiee kumaaree ||

ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਜਿ ਰਥਿ ਕਰੀ ਸਵਾਰੀ ॥

ससत्र साजि रथि करी सवारी ॥

sasatr saaj rath karee savaaree ||

ਸਸਤ੍ਰਨ ਕਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਤਿਹ ਕਾਲਾ ॥

ससत्रन करि प्रनाम तिह काला ॥

sasatran kar pranaam teh kaalaa ||

ਛਾਡਤ ਭੀ ਰਨ ਬਿਸਿਖ ਕਰਾਲਾ ॥੪੧॥

छाडत भी रन बिसिख कराला ॥४१॥

chhaaddat bhee ran bisikh karaalaa ||41||

ਲਗੇ ਬਿਸਿਖ ਜਬ ਅੰਗ ਕਰਾਰੇ ॥

लगे बिसिख जब अंग करारे ॥

lage bisikh jab a(n)g karaare ||

ਦਾਨਵ ਭਰੇ ਕੋਪ ਤਬ ਭਾਰੇ ॥

दानव भरे कोप तब भारे ॥

dhaanav bhare kop tab bhaare ||

ਮੁਖ ਤੇ ਸ੍ਵਾਸ ਸ੍ਰਮਿਤ ਹ੍ਵੈ ਕਾਢੇ ॥

मुख ते स्वास स्रमित ह्वै काढे ॥

mukh te savaiaas sramit havai kaadde ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰ ਰਨ ਬਾਢੇ ॥੪੨॥

तिन ते अमित असुर रन बाढे ॥४२॥

tin te amit asur ran baadde ||42||

ਤਿਨ ਕਾ ਬਾਲ ਬਹੁਰਿ ਬਧ ਕਰਾ ॥

तिन का बाल बहुरि बध करा ॥

tin kaa baal bahur badh karaa ||

ਉਨ ਕਾ ਸ੍ਰੋਨ ਪ੍ਰਿਥੀ ਪਰ ਪਰਾ ॥

उन का स्रोन पृथी पर परा ॥

aun kaa sron pirathee par paraa ||

ਅਗਨਿਤ ਬਢੇ ਤਬੈ ਤਹ ਦਾਨਵ ॥

अगनित बढे तबै तह दानव ॥

aganit badde tabai teh dhaanav ||

ਭਛਤ ਭਏ ਪਕਰਿ ਕਰਿ ਮਾਨਵ ॥੪੩॥

भछत भए पकरि करि मानव ॥४३॥

bhachhat bhe pakar kar maanav ||43||

ਜਬ ਅਬਲਾ ਕੇ ਸੁਭਟ ਚਬਾਏ ॥

जब अबला के सुभट चबाए ॥

jab abalaa ke subhaT chabaae ||

ਦੂਲਹ ਦੇ ਤਿਹ ਬਿਸਿਖ ਲਗਾਏ ॥

दूलह दे तिह बिसिख लगाए ॥

dhooleh dhe teh bisikh lagaae ||

ਬੁੰਦਕਾ ਪਰਤ ਸ੍ਰੋਨ ਭੂਅ ਭਏ ॥

बुँदका परत स्रोन भूअ भए ॥

bu(n)dhakaa parat sron bhooa bhe ||

ਉਪਜਿ ਅਸੁਰ ਸਾਮਹਿ ਉਠਿ ਧਏ ॥੪੪॥

उपजि असुर सामहि उठि धए ॥४४॥

aupaj asur saameh uTh dhe ||44||

ਪੁਨਿ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

पुनि अबला तिन बिसिख प्रहारे ॥

pun abalaa tin bisikh prahaare ||

ਚਲੇ ਸ੍ਰੋਨ ਕੇ ਤਹਾ ਪਨਾਰੇ ॥

चले स्रोन के तहा पनारे ॥

chale sron ke tahaa panaare ||

ਅਸੁਰ ਅਨੰਤ ਤਹਾ ਤੇ ਜਾਗੇ ॥

असुर अनंत तहा ते जागे ॥

asur ana(n)t tahaa te jaage ||

ਜੂਝਤ ਭਏ ਪੈਗ ਨਹਿ ਭਾਗੇ ॥੪੫॥

जूझत भए पैग नहि भागे ॥४५॥

joojhat bhe paig neh bhaage ||45||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਜਬੈ ਓਰ ਚਾਰੌ ਉਠੇ ਦੈਤ ਬਾਨੀ ॥

जबै ओर चारौ उठे दैत बानी ॥

jabai or chaarau uThe dhait baanee ||

ਕਏ ਕੋਪ ਗਾੜੋ ਲਏ ਧੂਲਿਧਾਨੀ ॥

कए कोप गाड़ो लए धूलिधानी ॥

ke kop gaaRo le dhoolidhaanee ||

ਕਿਤੇ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡੇ ਕਿਤੇ ਅਰਧ ਮੁੰਡੇ ॥

किते मूँड मुँडे किते अरध मुँडे ॥

kite moo(n)dd mu(n)dde kite aradh mu(n)dde ||

ਕਿਤੇ ਕੇਸ ਧਾਰੀ ਸਿਪਾਹੀ ਪ੍ਰਚੰਡੇ ॥੪੬॥

किते केस धारी सिपाही प्रचंडे ॥४६॥

kite kes dhaaree sipaahee pracha(n)dde ||46||

ਜਿਤੇ ਦੈਤ ਉਠੇ ਤਿਤੇ ਬਾਲ ਮਾਰੇ ॥

जिते दैत उठे तिते बाल मारे ॥

jite dhait uThe tite baal maare ||

ਵੁਠੇ ਆਨਿ ਬਾਨਾਨਿ ਬਾਕੇ ਡਰਾਰੇ ॥

वुठे आनि बानानि बाके डरारे ॥

vuThe aan baanaan baake ddaraare ||

ਜਿਤੇ ਸ੍ਵਾਸ ਛੋਰੈ ਉਠੈ ਦੈਤ ਭਾਰੇ ॥

जिते स्वास छोरै उठै दैत भारे ॥

jite savaiaas chhorai uThai dhait bhaare ||

ਹਠੀ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਕੈ ਕੈ ਪਧਾਰੇ ॥੪੭॥

हठी मार ही मारि कै कै पधारे ॥४७॥

haThee maar hee maar kai kai padhaare ||47||

ਕਿਤੇ ਕੋਪ ਕੈ ਬੀਰ ਬਾਲਾ ਸੰਘਾਰੇ ॥

किते कोप कै बीर बाला संघारे ॥

kite kop kai beer baalaa sa(n)ghaare ||

ਜਿਤੇ ਦੈਤ ਢੂਕੇ ਮਹਾ ਬਾਹੁ ਭਾਰੇ ॥

जिते दैत ढूके महा बाहु भारे ॥

jite dhait ddooke mahaa baahu bhaare ||

ਤਿਤ੍ਰਯੋ ਕਾ ਗਿਰਾ ਆਨਿ ਕੈ ਸ੍ਰੋਨ ਭੂ ਪੈ ॥

तित्रयो का गिरा आनि कै स्रोन भू पै ॥

titrayo kaa giraa aan kai sron bhoo pai ||

ਉਠੇ ਨੇਕ ਜੋਧਾ ਮਹਾ ਭੀਮ ਰੂਪੇ ॥੪੮॥

उठे नेक जोधा महा भीम रूपे ॥४८॥

auThe nek jodhaa mahaa bheem roope ||48||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਿਨ ਕੀ ਭੂਮਿ ਜੁ ਮੇਜਾ ਪਰਹੀ ॥

तिन की भूमि जु मेजा परही ॥

tin kee bhoom ju mejaa parahee ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਦੈਤ ਬਪੁ ਧਰਹੀ ॥

तिन ते अमित दैत बपु धरही ॥

tin te amit dhait bap dharahee ||

ਸ੍ਰੋਨ ਗਿਰੈ ਤਿਨ ਕੋ ਧਰ ਮਾਹੀ ॥

स्रोन गिरै तिन को धर माही ॥

sron girai tin ko dhar maahee ||

ਰਥੀ ਗਜੀ ਬਾਜੀ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹੀ ॥੪੯॥

रथी गजी बाजी ह्वै जाही ॥४९॥

rathee gajee baajee havai jaahee ||49||

ਪ੍ਰਾਨ ਤਜਤ ਸ੍ਵਾਸਾ ਅਰਿ ਤਜੈ ॥

प्रान तजत स्वासा अरि तजै ॥

praan tajat savaiaasaa ar tajai ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰ ਹ੍ਵੈ ਭਜੈ ॥

तिन ते अमित असुर ह्वै भजै ॥

tin te amit asur havai bhajai ||

ਕਿਤਕ ਅਸੁਰ ਡਾਰਤ ਭੂਅ ਲਾਰੈ ॥

कितक असुर डारत भूअ लारै ॥

kitak asur ddaarat bhooa laarai ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਨਿਕ ਦੈਤ ਤਨ ਧਾਰੈ ॥੫੦॥

तिन ते अनिक दैत तन धारै ॥५०॥

tin te anik dhait tan dhaarai ||50||

ਤਿਨ ਤੇ ਤਜਤ ਅਸੁਰ ਜੇ ਸ੍ਵਾਸਾ ॥

तिन ते तजत असुर जे स्वासा ॥

tin te tajat asur je savaiaasaa ||

ਤਿਨ ਤੇ ਦਾਨਵ ਹੋਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸਾ ॥

तिन ते दानव होहि प्रकासा ॥

tin te dhaanav hoh prakaasaa ||

ਕਿਤਕ ਮਰਤ ਕੈ ਤਰੁਨਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥

कितक मरत कै तरुनि संघारे ॥

kitak marat kai tarun sa(n)ghaare ||

ਦਸੌ ਦਿਸਿਨ ਮਹਿ ਅਸੁਰ ਨਿਹਾਰੇ ॥੫੧॥

दसौ दिसिन महि असुर निहारे ॥५१॥

dhasau dhisin meh asur nihaare ||51||

ਚਿਤ ਮੋ ਕਿਯਾ ਕਾਲਕਾ ਧ੍ਯਾਨਾ ॥

चित मो किया कालका ध्याना ॥

chit mo kiyaa kaalakaa dhayaanaa ||

ਦਰਸਨ ਦਿਯਾ ਆਨਿ ਭਗਵਾਨਾ ॥

दरसन दिया आनि भगवाना ॥

dharasan dhiyaa aan bhagavaanaa ||

ਕਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਚਰਨਨ ਉਠਿ ਪਰੀ ॥

करि प्रनाम चरनन उठि परी ॥

kar pranaam charanan uTh paree ||

ਬਿਨਤੀ ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਤਨ ਕਰੀ ॥੫੨॥

बिनती भाति अनिक तन करी ॥५२॥

binatee bhaat anik tan karee ||52||

ਸਤਿ ਕਾਲ ਮੈ ਦਾਸ ਤਿਹਾਰੀ ॥

सति काल मै दास तिहारी ॥

sat kaal mai dhaas tihaaree ||

ਅਪਨੀ ਜਾਨਿ ਕਰੋ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰੀ ॥

अपनी जानि करो प्रतिपारी ॥

apanee jaan karo pratipaaree ||

ਗੁਨ ਅਵਗੁਨ ਮੁਰ ਕਛੁ ਨ ਨਿਹਾਰਹੁ ॥

गुन अवगुन मुर कछु न निहारहु ॥

gun avagun mur kachh na nihaarahu ||

ਬਾਹਿ ਗਹੇ ਕੀ ਲਾਜ ਬਿਚਾਰਹੁ ॥੫੩॥

बाहि गहे की लाज बिचारहु ॥५३॥

baeh gahe kee laaj bichaarahu ||53||

ਹਮ ਹੈ ਸਰਨਿ ਤੋਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ॥

हम है सरनि तोर महाराजा ॥

ham hai saran tor mahaaraajaa ||

ਤੁਮ ਕਹ ਬਾਹਿ ਗਹੇ ਕੀ ਲਾਜਾ ॥

तुम कह बाहि गहे की लाजा ॥

tum keh baeh gahe kee laajaa ||

ਜੌ ਤਵ ਭਗਤ ਨੈਕ ਦੁਖ ਪੈ ਹੈ ॥

जौ तव भगत नैक दुख पै है ॥

jau tav bhagat naik dhukh pai hai ||

ਦੀਨ ਦ੍ਰਯਾਲ ਪ੍ਰਭੁ ਬਿਰਦੁ ਲਜੈ ਹੈ ॥੫੪॥

दीन द्रयाल प्रभु बिरदु लजै है ॥५४॥

dheen dhrayaal prabh biradh lajai hai ||54||

ਔ ਕਹ ਲਗ ਮੈ ਕਰੌ ਪੁਕਾਰਾ ॥

औ कह लग मै करौ पुकारा ॥

aau keh lag mai karau pukaaraa ||

ਤੈ ਘਟ ਘਟ ਕੀ ਜਾਨ ਨਿਹਾਰਾ ॥

तै घट घट की जान निहारा ॥

tai ghaT ghaT kee jaan nihaaraa ||

ਕਹੀ ਏਕ ਕਰਿ ਸਹਸ ਪਛਿਨਯਹੁ ॥

कही एक करि सहस पछिनयहु ॥

kahee ek kar sahas pachhinayahu ||

ਆਪੁ ਆਪਨੇ ਬਿਰਦਹਿ ਜਨਿਯਹੁ ॥੫੫॥

आपु आपने बिरदहि जनियहु ॥५५॥

aap aapane biradheh janiyahu ||55||

ਹੜ ਹੜ ਸੁਨਤ ਕਾਲ ਬਚ ਹਸਾ ॥

हड़ हड़ सुनत काल बच हसा ॥

haR haR sunat kaal bach hasaa ||

ਭਗਤ ਹੇਤ ਕਟਿ ਸੌ ਅਸਿ ਕਸਾ ॥

भगत हेत कटि सौ असि कसा ॥

bhagat het kaT sau as kasaa ||

ਚਿੰਤ ਨ ਕਰਿ ਮੈ ਅਸੁਰ ਸੰਘਰਿ ਹੌ ॥

चिंत न करि मै असुर संघरि हौ ॥

chi(n)t na kar mai asur sa(n)ghar hau ||

ਸਕਲ ਸੋਕ ਭਗਤਨ ਕੋ ਹਰਿ ਹੌ ॥੫੬॥

सकल सोक भगतन को हरि हौ ॥५६॥

sakal sok bhagatan ko har hau ||56||

ਅਮਿਤ ਅਸੁਰ ਉਪਜੇ ਥੇ ਜਹਾ ॥

अमित असुर उपजे थे जहा ॥

amit asur upaje the jahaa ||

ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਭਯੋ ਕਾਲ ਚਲਿ ਤਹਾ ॥

प्रापति भयो काल चलि तहा ॥

praapat bhayo kaal chal tahaa ||

ਚਹੂੰ ਕਰਨ ਕਰਿ ਸਸਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

चहूँ करन करि ससत्र प्रहारे ॥

chahoo(n) karan kar sasatr prahaare ||

ਦੈਤ ਅਨੇਕ ਮਾਰ ਹੀ ਡਾਰੇ ॥੫੭॥

दैत अनेक मार ही डारे ॥५७॥

dhait anek maar hee ddaare ||57||

ਤਿਨ ਤੇ ਪਰਾ ਸ੍ਰੋਨ ਜੇ ਭੂ ਪਰ ॥

तिन ते परा स्रोन जे भू पर ॥

tin te paraa sron je bhoo par ||

ਅਸੁਰ ਅਮਿਤ ਧਾਵਤ ਭੇ ਉਠਿ ਕਰਿ ॥

असुर अमित धावत भे उठि करि ॥

asur amit dhaavat bhe uTh kar ||

ਤਿਨ ਤੇ ਚਲਤ ਸ੍ਵਾਸ ਤੇ ਛੂਟੇ ॥

तिन ते चलत स्वास ते छूटे ॥

tin te chalat savaiaas te chhooTe ||

ਅਮਿਤ ਦੈਤ ਰਨ ਕਹ ਉਠਿ ਜੂਟੇ ॥੫੮॥

अमित दैत रन कह उठि जूटे ॥५८॥

amit dhait ran keh uTh jooTe ||58||

ਤੇ ਸਭ ਕਾਲ ਤਨਿਕ ਮੋ ਮਾਰੇ ॥

ते सभ काल तनिक मो मारे ॥

te sabh kaal tanik mo maare ||

ਚਲਤ ਭਏ ਭੂਅ ਰੁਧਿਰ ਪਨਾਰੇ ॥

चलत भए भूअ रुधिर पनारे ॥

chalat bhe bhooa rudhir panaare ||

ਉਪਜਿ ਅਸੁਰ ਤਾ ਤੇ ਬਹੁ ਠਾਢੇ ॥

उपजि असुर ता ते बहु ठाढे ॥

aupaj asur taa te bahu Thaadde ||

ਧਾਵਤ ਭਏ ਰੋਸ ਕਰਿ ਗਾਢੇ ॥੫੯॥

धावत भए रोस करि गाढे ॥५९॥

dhaavat bhe ros kar gaadde ||59||

ਮਾਰਿ ਮਾਰਿ ਦਿਸਿ ਦਸੌ ਪੁਕਾਰੈ ॥

मारि मारि दिसि दसौ पुकारै ॥

maar maar dhis dhasau pukaarai ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰ ਤਨ ਧਾਰੈ ॥

तिन ते अमित असुर तन धारै ॥

tin te amit asur tan dhaarai ||

ਬਾਰ ਚਲਤ ਤਿਨ ਤੇ ਜੇ ਦੌਰੈ ॥

बार चलत तिन ते जे दौरै ॥

baar chalat tin te je dhauarai ||

ਤਿਨ ਤੇ ਹੋਤ ਅਸੁਰ ਪ੍ਰਗਟੌਰੈ ॥੬੦॥

तिन ते होत असुर प्रगटौरै ॥६०॥

tin te hot asur pragaTauarai ||60||

ਲਗੇ ਘਾਇ ਜੇ ਸ੍ਰੋਨ ਬਮਾਹੀ ॥

लगे घाइ जे स्रोन बमाही ॥

lage ghai je sron bamaahee ||

ਤਿਹ ਤੇ ਗਜ ਬਾਜੀ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹੀ ॥

तिह ते गज बाजी ह्वै जाही ॥

teh te gaj baajee havai jaahee ||

ਤਿਹ ਤੇ ਚਲਿਤ ਅਮਿਤ ਜੋ ਸ੍ਵਾਸਾ ॥

तिह ते चलित अमित जो स्वासा ॥

teh te chalit amit jo savaiaasaa ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਸੁਰ ਕਰਤ ਪਰਗਾਸਾ ॥੬੧॥

तिन ते असुर करत परगासा ॥६१॥

tin te asur karat paragaasaa ||61||

ਅਨਗਨ ਕਾਲ ਅਸੁਰ ਤਬ ਮਾਰੇ ॥

अनगन काल असुर तब मारे ॥

anagan kaal asur tab maare ||

ਪਰੇ ਭੂਮਿ ਪਰ ਮਨਹੁ ਮੁਨਾਰੇ ॥

परे भूमि पर मनहु मुनारे ॥

pare bhoom par manahu munaare ||

ਮੇਧਾ ਤੇ ਗਜ ਬਾਜ ਉਠਾਹੀ ॥

मेधा ते गज बाज उठाही ॥

medhaa te gaj baaj uThaahee ||

ਸ੍ਰੋਨਤ ਕੇ ਦਾਨਵ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹੀ ॥੬੨॥

स्रोनत के दानव ह्वै जाही ॥६२॥

sronat ke dhaanav havai jaahee ||62||

ਬਾਨਨ ਕੀ ਬਰਖਾ ਉਠਿ ਕਰਹੀ ॥

बानन की बरखा उठि करही ॥

baanan kee barakhaa uTh karahee ||

ਮਾਰਿ ਮਾਰਿ ਕਰਿ ਕੋਪ ਉਚਰਹੀ ॥

मारि मारि करि कोप उचरही ॥

maar maar kar kop ucharahee ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਸੁਰਨ ਕਿਯਾ ਪਸਾਰਾ ॥

तिन ते असुरन किया पसारा ॥

tin te asuran kiyaa pasaaraa ||

ਦਸੇ ਦਿਸਨ ਹੂੰ ਕਹ ਭਰਿ ਡਾਰਾ ॥੬੩॥

दसे दिसन हूँ कह भरि डारा ॥६३॥

dhase dhisan hoo(n) keh bhar ddaaraa ||63||

ਵਹੈ ਕਾਲਕਾ ਅਸੁਰ ਖਪਾਏ ॥

वहै कालका असुर खपाए ॥

vahai kaalakaa asur khapaae ||

ਮਾਰਿ ਦੁਬਹਿਯਾ ਧੂਰਿ ਮਿਲਾਏ ॥

मारि दुबहिया धूरि मिलाए ॥

maar dhubahiyaa dhoor milaae ||

ਪੁਨਿ ਪੁਨਿ ਉਠੈ ਪ੍ਰਹਾਰੈ ਬਾਨਾ ॥

पुनि पुनि उठै प्रहारै बाना ॥

pun pun uThai prahaarai baanaa ||

ਤਿਨ ਤੇ ਧਰਤ ਅਸੁਰ ਤਨ ਨਾਨਾ ॥੬੪॥

तिन ते धरत असुर तन नाना ॥६४॥

tin te dharat asur tan naanaa ||64||

ਟੂਕ ਟੂਕ ਦਾਨਵ ਜੇ ਭਏ ॥

टूक टूक दानव जे भए ॥

Took Took dhaanav je bhe ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਨਿਕ ਅਸੁਰ ਹ੍ਵੈ ਗਏ ॥

तिन ते अनिक असुर ह्वै गए ॥

tin te anik asur havai ge ||

ਤਾਹੀ ਤੇ ਦਾਨਵ ਬਹੁ ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ॥

ताही ते दानव बहु ह्वै करि ॥

taahee te dhaanav bahu havai kar ||

ਜੁਧ ਕਰੈ ਆਯੁਧ ਤੇ ਲੈ ਕਰਿ ॥੬੫॥

जुध करै आयुध ते लै करि ॥६५॥

judh karai aayudh te lai kar ||65||

ਬਹੁਰਿ ਕਾਲ ਵੈ ਦੈਤ ਸੰਘਾਰੇ ॥

बहुरि काल वै दैत संघारे ॥

bahur kaal vai dhait sa(n)ghaare ||

ਤਿਲ ਤਿਲ ਪਾਇ ਟੂਕ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥

तिल तिल पाइ टूक करि डारे ॥

til til pai Took kar ddaare ||

ਜੇਤਿਕ ਗਿਰੈ ਭੂਮਿ ਟੁਕ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

जेतिक गिरै भूमि टुक ह्वै कै ॥

jetik girai bhoom Tuk havai kai ||

ਤਿਤ ਹੀ ਉਠੈ ਆਯੁਧਨ ਲੈ ਕੈ ॥੬੬॥

तित ही उठै आयुधन लै कै ॥६६॥

tit hee uThai aayudhan lai kai ||66||

ਤਿਲ ਤਿਲ ਕਰਿ ਭਟ ਜਿਤਕ ਉਡਾਏ ॥

तिल तिल करि भट जितक उडाए ॥

til til kar bhaT jitak uddaae ||

ਤੇਤਕ ਤਹਾ ਅਸੁਰ ਬਨ ਆਏ ॥

तेतक तहा असुर बन आए ॥

tetak tahaa asur ban aae ||

ਤਿਨ ਕੇ ਟੂਕ ਟੂਕ ਜੇ ਕੀਏ ॥

तिन के टूक टूक जे कीए ॥

tin ke Took Took je ke'ee ||

ਤਿਨ ਤੇ ਬਹੁ ਦਾਨਵ ਭਵ ਲੀਏ ॥੬੭॥

तिन ते बहु दानव भव लीए ॥६७॥

tin te bahu dhaanav bhav le'ee ||67||

ਕੇਤਿਕ ਤਹਾ ਸੁਭੈ ਦੰਤੀ ਰਨ ॥

केतिक तहा सुभै दंती रन ॥

ketik tahaa subhai dha(n)tee ran ||

ਸੀਚਹਿ ਸੁੰਡ ਬਾਰਿ ਤੇ ਸਭ ਤਨ ॥

सीचहि सुँड बारि ते सभ तन ॥

seecheh su(n)dd baar te sabh tan ||

ਦਾਤ ਦਿਖਾਇ ਤਜੈ ਚਿੰਘਾਰਾ ॥

दात दिखाइ तजै चिंघारा ॥

dhaat dhikhai tajai chi(n)ghaaraa ||

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਪਰੈ ਨਿਰਖਿ ਅਸਵਾਰਾ ॥੬੮॥

गिरि गिरि परै निरखि असवारा ॥६८॥

gir gir parai nirakh asavaaraa ||68||

ਕਹੂੰ ਭੇਰ ਭੀਖਨ ਭਭਕਾਰਹਿ ॥

कहूँ भेर भीखन भभकारहि ॥

kahoo(n) bher bheekhan bhabhakaareh ||

ਕਹੂੰ ਬੀਰ ਬਾਜੀ ਰਨ ਡਾਰਹਿ ॥

कहूँ बीर बाजी रन डारहि ॥

kahoo(n) beer baajee ran ddaareh ||

ਕਿਤਕ ਸੂਰ ਸੈਹਥੀ ਫਿਰਾਵਤ ॥

कितक सूर सैहथी फिरावत ॥

kitak soor saihathee firaavat ||

ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੇ ਸਨਮੁਖ ਧਾਵਤ ॥੬੯॥

महा काल के सनमुख धावत ॥६९॥

mahaa kaal ke sanamukh dhaavat ||69||

ਕੇਤਿਕ ਬਜ੍ਰ ਬਰਛਿਯਨ ਲੈ ਕੈ ॥

केतिक बज्र बरछियन लै कै ॥

ketik bajr barachhiyan lai kai ||

ਧਾਵਤ ਅਸੁਰ ਕੋਪ ਤਨ ਤੈ ਕੈ ॥

धावत असुर कोप तन तै कै ॥

dhaavat asur kop tan tai kai ||

ਕੋਪਿ ਕਾਲ ਪਰ ਕਰਤ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ॥

कोपि काल पर करत प्रहारा ॥

kop kaal par karat prahaaraa ||

ਜਾਨੁਕ ਸਲਭ ਦੀਪ ਅਨੁਹਾਰਾ ॥੭੦॥

जानुक सलभ दीप अनुहारा ॥७०॥

jaanuk salabh dheep anuhaaraa ||70||

ਭਰੇ ਗੁਮਾਨ ਬਡੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥

भरे गुमान बडे गरबीले ॥

bhare gumaan badde garabeele ||

ਧਾਵਤ ਚੌਪਿ ਚੜੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥

धावत चौपि चड़े चटकीले ॥

dhaavat chauap chaRe chaTakeele ||

ਪੀਸਿ ਪੀਸਿ ਰਦਨਛਦ ਦੋਊ ॥

पीसि पीसि रदनछद दोऊ ॥

pees pees radhanachhadh dhouoo ||

ਧਾਵਤ ਮਹਾ ਕਾਲ ਪਰ ਸੋਊ ॥੭੧॥

धावत महा काल पर सोऊ ॥७१॥

dhaavat mahaa kaal par souoo ||71||

ਬਾਜਹਿ ਢੋਲਿ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਨਗਾਰਾ ॥

बाजहि ढोलि मृदंग नगारा ॥

baajeh ddol miradha(n)g nagaaraa ||

ਭੀਖਨ ਕਰਤ ਭੇਰ ਭਭਕਾਰਾ ॥

भीखन करत भेर भभकारा ॥

bheekhan karat bher bhabhakaaraa ||

ਜੰਗ ਮੁਚੰਗ ਉਪੰਗ ਬਜੇ ਰਨ ॥

जंग मुचंग उपंग बजे रन ॥

ja(n)g mucha(n)g upa(n)g baje ran ||

ਝਾਲਰਿ ਤਾਲ ਨਫੀਰਨ ਕੇ ਗਨ ॥੭੨॥

झालरि ताल नफीरन के गन ॥७२॥

jhaalar taal nafeeran ke gan ||72||

ਮੁਰਲੀ ਮੁਰਜ ਕਹੀ ਰਨ ਬਾਜਤ ॥

मुरली मुरज कही रन बाजत ॥

muralee muraj kahee ran baajat ||

ਦਾਨਵ ਭਰੇ ਗੁਮਾਨਹਿ ਗਾਜਤ ॥

दानव भरे गुमानहि गाजत ॥

dhaanav bhare gumaaneh gaajat ||

ਢੋਲਨ ਪਰ ਦੈ ਦੈ ਢਮਕਾਰੇ ॥

ढोलन पर दै दै ढमकारे ॥

ddolan par dhai dhai ddamakaare ||

ਗਹਿ ਗਹਿ ਧਵਤ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਟਾਰੇ ॥੭੩॥

गहि गहि धवत कृपान कटारे ॥७३॥

geh geh dhavat kirapaan kaTaare ||73||

ਦੀਰਘ ਦਾਤ ਕਾਢਿ ਕਈ ਕੋਸਾ ॥

दीरघ दात काढि कई कोसा ॥

dheeragh dhaat kaadd kiee kosaa ||

ਧਾਵਤ ਅਸੁਰ ਹੀਏ ਕਰਿ ਜੋਸਾ ॥

धावत असुर हीए करि जोसा ॥

dhaavat asur he'ee kar josaa ||

ਮਾਰਨ ਮਹਾ ਕਾਲ ਕਹ ਧਾਵੈ ॥

मारन महा काल कह धावै ॥

maaran mahaa kaal keh dhaavai ||

ਮਨੋ ਮਾਰਤ ਵੇਈ ਮਰਿ ਜਾਵੈ ॥੭੪॥

मनो मारत वेई मरि जावै ॥७४॥

mano maarat veiee mar jaavai ||74||

ਦਾਨਵ ਮਹਾ ਕੋਪ ਕਰਿ ਢੂਕੇ ॥

दानव महा कोप करि ढूके ॥

dhaanav mahaa kop kar ddooke ||

ਮਾਰਹਿ ਮਾਰਿ ਦਸੋ ਦਿਸਿ ਕੂਕੇ ॥

मारहि मारि दसो दिसि कूके ॥

maareh maar dhaso dhis kooke ||

ਦੈ ਦੈ ਢੋਲਿ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਨਗਾਰੇ ॥

दै दै ढोलि मृदंग नगारे ॥

dhai dhai ddol miradha(n)g nagaare ||

ਕਾਢਿ ਕਾਢਿ ਅਰਿ ਦਾਤਿ ਡਰਾਰੇ ॥੭੫॥

काढि काढि अरि दाति डरारे ॥७५॥

kaadd kaadd ar dhaat ddaraare ||75||

ਚਾਹਤ ਮਹਾ ਕਾਲ ਕਹ ਮਾਰੋ ॥

चाहत महा काल कह मारो ॥

chaahat mahaa kaal keh maaro ||

ਮਹਾ ਪੁਰਖ ਨਹਿ ਕਰਤ ਬਿਚਾਰੋ ॥

महा पुरख नहि करत बिचारो ॥

mahaa purakh neh karat bichaaro ||

ਜਿਨ ਸਭ ਜਗ ਕਾ ਕਰਾ ਪਸਾਰਾ ॥

जिन सभ जग का करा पसारा ॥

jin sabh jag kaa karaa pasaaraa ||

ਤਾਹਿ ਚਹਤ ਤੇ ਮੂੜ ਸੰਘਾਰਾ ॥੭੬॥

ताहि चहत ते मूड़ संघारा ॥७६॥

taeh chahat te mooR sa(n)ghaaraa ||76||

ਠੋਕਿ ਠੋਕਿ ਭੁਜ ਦੰਡਨ ਜੋਧਾ ॥

ठोकि ठोकि भुज दंडन जोधा ॥

Thok Thok bhuj dha(n)ddan jodhaa ||

ਧਾਵਤ ਮਹਾ ਕਾਲ ਪਰ ਕ੍ਰੋਧਾ ॥

धावत महा काल पर क्रोधा ॥

dhaavat mahaa kaal par krodhaa ||

ਬੀਸ ਪਦੁਮ ਦਾਨਵ ਤਵ ਭਯੋ ॥

बीस पदुम दानव तव भयो ॥

bees padhum dhaanav tav bhayo ||

ਨਾਸ ਕਰਨ ਕਾਲੀ ਕੋ ਧਯੋ ॥੭੭॥

नास करन काली को धयो ॥७७॥

naas karan kaalee ko dhayo ||77||

ਛੂਹਨਿ ਸਹਸ ਅਸੁਰ ਕੀ ਸੈਨਾ ॥

छूहनि सहस असुर की सैना ॥

chhoohan sahas asur kee sainaa ||

ਧਾਵਤ ਭਈ ਅਰੁਨ ਕਰਿ ਨੈਨਾ ॥

धावत भई अरुन करि नैना ॥

dhaavat bhiee arun kar nainaa ||

ਧਾਵਤ ਕੋਪ ਅਮਿਤ ਕਰਿ ਭਏ ॥

धावत कोप अमित करि भए ॥

dhaavat kop amit kar bhe ||

ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਕੇ ਖਟ ਪਟ ਉਡਿ ਗਏ ॥੭੮॥

पृथवी के खट पट उडि गए ॥७८॥

pirathavee ke khaT paT udd ge ||78||

ਏਕੈ ਪੁਰ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਹਿ ਗਈ ॥

एकै पुर पृथवी रहि गई ॥

ekai pur pirathavee reh giee ||

ਖਟ ਪਟ ਹਯਨ ਪਗਨ ਉਡਿ ਗਈ ॥

खट पट हयन पगन उडि गई ॥

khaT paT hayan pagan udd giee ||

ਜਨੁ ਬਿਧਿ ਏਕੈ ਰਚਾ ਪਯਾਰਾ ॥

जनु बिधि एकै रचा पयारा ॥

jan bidh ekai rachaa payaaraa ||

ਗਗਨ ਰਚੇ ਦਸ ਤੀਨਿ ਸੁਧਾਰਾ ॥੭੯॥

गगन रचे दस तीनि सुधारा ॥७९॥

gagan rache dhas teen sudhaaraa ||79||

ਮਹਾਦੇਵ ਆਸਨ ਤੇ ਟਰਾ ॥

महादेव आसन ते टरा ॥

mahaadhev aasan te Taraa ||

ਬ੍ਰਹਮਾ ਤ੍ਰਸਤ ਬੂਟ ਮਹਿ ਦੁਰਾ ॥

ब्रहमा त्रसत बूट महि दुरा ॥

brahamaa trasat booT meh dhuraa ||

ਨਿਰਖਿ ਬਿਸਨ ਰਨ ਅਧਿਕ ਡਰਾਨਾ ॥

निरखि बिसन रन अधिक डराना ॥

nirakh bisan ran adhik ddaraanaa ||

ਦੁਰਾ ਸਿੰਧ ਕੇ ਬੀਚ ਲਜਾਨਾ ॥੮੦॥

दुरा सिंध के बीच लजाना ॥८०॥

dhuraa si(n)dh ke beech lajaanaa ||80||

ਕੜਾ ਕੜੀ ਮਾਚਾ ਘਮਸਾਨਾ ॥

कड़ा कड़ी माचा घमसाना ॥

kaRaa kaRee maachaa ghamasaanaa ||

ਨਿਰਖਤ ਦੇਵ ਦੈਤ ਜਾ ਨਾਨਾ ॥

निरखत देव दैत जा नाना ॥

nirakhat dhev dhait jaa naanaa ||

ਮਹਾ ਘੋਰ ਆਹਵ ਤਹ ਪਰਾ ॥

महा घोर आहव तह परा ॥

mahaa ghor aahav teh paraa ||

ਕਾਪੀ ਭੂਮਿ ਗਗਨ ਥਰਹਰਾ ॥੮੧॥

कापी भूमि गगन थरहरा ॥८१॥

kaapee bhoom gagan tharaharaa ||81||

ਨਿਰਖਿ ਜੁਧ ਕਾਪਾ ਕਮਲੇਸਾ ॥

निरखि जुध कापा कमलेसा ॥

nirakh judh kaapaa kamalesaa ||

ਤਾ ਤੇ ਧਰਾ ਨਾਰਿ ਕਾ ਭੇਸਾ ॥

ता ते धरा नारि का भेसा ॥

taa te dharaa naar kaa bhesaa ||

ਪਰਬਤੀਸ ਲਖਿ ਡਰਾ ਲਰਾਈ ॥

परबतीस लखि डरा लराई ॥

parabatees lakh ddaraa laraiee ||

ਬਾਸਾ ਬਨ ਬਿਖੈ ਅਤਿਥ ਕਹਾਈ ॥੮੨॥

बासा बन बिखै अतिथ कहाई ॥८२॥

baasaa ban bikhai atith kahaiee ||82||

ਕਾਰਤਿਕੇਯ ਹ੍ਵੈ ਰਹਾ ਬਿਹੰਡਲ ॥

कारतिकेय ह्वै रहा बिहंडल ॥

kaaratikey havai rahaa biha(n)ddal ||

ਬ੍ਰਹਮ ਛਾਡਿ ਗ੍ਰਿਹ ਗਯੋ ਕਮੰਡਲ ॥

ब्रहम छाडि गृह गयो कमंडल ॥

braham chhaadd gireh gayo kama(n)ddal ||

ਪਬ ਪਿਸਾਨ ਪਗਨ ਭੇ ਤਬ ਹੀ ॥

पब पिसान पगन भे तब ही ॥

pab pisaan pagan bhe tab hee ||

ਜਾਇ ਬਸੇ ਉਤਰ ਦਿਸਿ ਸਬ ਹੀ ॥੮੩॥

जाइ बसे उतर दिसि सब ही ॥८३॥

jai base utar dhis sab hee ||83||

ਡਗੀ ਧਰਨਿ ਅੰਬਰਿ ਘਹਰਾਨਾ ॥

डगी धरनि अंबरि घहराना ॥

ddagee dharan a(n)bar ghaharaanaa ||

ਬਾਜ ਖੁਰਨ ਤੇ ਪਬ ਪਿਸਾਨਾ ॥

बाज खुरन ते पब पिसाना ॥

baaj khuran te pab pisaanaa ||

ਅੰਧ ਗੁਬਾਰ ਭਯੋ ਬਾਨਨ ਤਨ ॥

अंध गुबार भयो बानन तन ॥

a(n)dh gubaar bhayo baanan tan ||

ਹਾਥ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਜਾਤ ਨ ਆਪਨ ॥੮੪॥

हाथ बिलोक्यो जात न आपन ॥८४॥

haath bilokayo jaat na aapan ||84||

ਬਿਛੂਆ ਬਾਨ ਬਜ੍ਰ ਰਨ ਬਰਖਤ ॥

बिछूआ बान बज्र रन बरखत ॥

bichhooaa baan bajr ran barakhat ||

ਰਿਸਿ ਰਿਸਿ ਸੁਭਟ ਧਨੁਖ ਕਹ ਕਰਖਤ ॥

रिसि रिसि सुभट धनुख कह करखत ॥

ris ris subhaT dhanukh keh karakhat ||

ਤਕਿ ਤਕਿ ਬਾਨ ਪ੍ਰਕੋਪ ਚਲਾਵੈ ॥

तकि तकि बान प्रकोप चलावै ॥

tak tak baan prakop chalaavai ||

ਭੇਦਿ ਤ੍ਰਾਨ ਤਨ ਪਰੈ ਪਰਾਵੈ ॥੮੫॥

भेदि त्रान तन परै परावै ॥८५॥

bhedh traan tan parai paraavai ||85||

ਜਬ ਹੀ ਭਏ ਅਮਿਤ ਰਣ ਜੋਧਾ ॥

जब ही भए अमित रण जोधा ॥

jab hee bhe amit ran jodhaa ||

ਬਾਢ੍ਯੋ ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੈ ਕ੍ਰੋਧਾ ॥

बाढ्यो महा काल कै क्रोधा ॥

baaddayo mahaa kaal kai krodhaa ||

ਮਹਾ ਕੋਪ ਕਰਿ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

महा कोप करि बिसिख प्रहारे ॥

mahaa kop kar bisikh prahaare ||

ਅਧਿਕ ਸਤ੍ਰੁ ਛਿਨ ਮਾਝ ਸੰਘਾਰੇ ॥੮੬॥

अधिक सत्रु छिन माझ संघारे ॥८६॥

adhik satr chhin maajh sa(n)ghaare ||86||

ਰਕਤ ਸੰਬੂਹ ਧਰਨਿ ਤਬ ਪਰਾ ॥

रकत संबूह धरनि तब परा ॥

rakat sa(n)booh dharan tab paraa ||

ਤਾ ਤੇ ਬਹੁ ਦਾਨ੍ਵਨ ਬਪੁ ਧਰਾ ॥

ता ते बहु दान्वन बपु धरा ॥

taa te bahu dhaanavain bap dharaa ||

ਏਕ ਏਕ ਸਰ ਸਭਹਿ ਚਲਾਏ ॥

एक एक सर सभहि चलाए ॥

ek ek sar sabheh chalaae ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਸੁਰ ਅਨਿਕ ਹ੍ਵੈ ਧਾਏ ॥੮੭॥

तिन ते असुर अनिक ह्वै धाए ॥८७॥

tin te asur anik havai dhaae ||87||

ਆਏ ਜਿਤਕ ਤਿਤਕ ਤਹ ਮਾਰੇ ॥

आए जितक तितक तह मारे ॥

aae jitak titak teh maare ||

ਬਹੇ ਧਰਨਿ ਪਰ ਰਕਤ ਪਨਾਰੇ ॥

बहे धरनि पर रकत पनारे ॥

bahe dharan par rakat panaare ||

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰਨ ਬਪੁ ਧਰਾ ॥

तिन ते अमित असुरन बपु धरा ॥

tin te amit asuran bap dharaa ||

ਹਮ ਤੇ ਜਾਤ ਬਿਚਾਰ ਨ ਕਰਾ ॥੮੮॥

हम ते जात बिचार न करा ॥८८॥

ham te jaat bichaar na karaa ||88||

ਡਗਮਗ ਲੋਕ ਚਤੁਰਦਸ ਭਏ ॥

डगमग लोक चतुरदस भए ॥

ddagamag lok chaturadhas bhe ||

ਅਸੁਰਨ ਸਾਥ ਸਕਲ ਭਰਿ ਗਏ ॥

असुरन साथ सकल भरि गए ॥

asuran saath sakal bhar ge ||

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨ ਸਭੈ ਡਰਪਾਨੇ ॥

ब्रहमा बिसन सभै डरपाने ॥

brahamaa bisan sabhai ddarapaane ||

ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੀ ਸਰਨਿ ਸਿਧਾਨੇ ॥੮੯॥

महा काल की सरनि सिधाने ॥८९॥

mahaa kaal kee saran sidhaane ||89||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸਭੈ ਪੁਕਾਰਤ ਭਏ ॥

इह बिधि सभै पुकारत भए ॥

eeh bidh sabhai pukaarat bhe ||

ਜਨੁ ਕਰ ਲੂਟਿ ਬਨਿਕ ਸੇ ਲਏ ॥

जनु कर लूटि बनिक से लए ॥

jan kar looT banik se le ||

ਤ੍ਰਾਹਿ ਤ੍ਰਾਹਿ ਹਮ ਸਰਨ ਤਿਹਾਰੀ ॥

त्राहि त्राहि हम सरन तिहारी ॥

traeh traeh ham saran tihaaree ||

ਸਭ ਭੈ ਤੇ ਹਮ ਲੇਹੁ ਉਬਾਰੀ ॥੯੦॥

सभ भै ते हम लेहु उबारी ॥९०॥

sabh bhai te ham leh ubaaree ||90||

ਤੁਮ ਹੋ ਸਕਲ ਲੋਕ ਸਿਰਤਾਜਾ ॥

तुम हो सकल लोक सिरताजा ॥

tum ho sakal lok sirataajaa ||

ਗਰਬਨ ਗੰਜ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ॥

गरबन गंज गरीब निवाजा ॥

garaban ga(n)j gareeb nivaajaa ||

ਆਦਿ ਅਕਾਲ ਅਜੋਨਿ ਬਿਨਾ ਭੈ ॥

आदि अकाल अजोनि बिना भै ॥

aadh akaal ajon binaa bhai ||

ਨਿਰਬਿਕਾਰ ਨਿਰਲੰਬ ਜਗਤ ਮੈ ॥੯੧॥

निरबिकार निरलंब जगत मै ॥९१॥

nirabikaar nirala(n)b jagat mai ||91||

ਨਿਰਬਿਕਾਰ ਨਿਰਜੁਰ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥

निरबिकार निरजुर अबिनासी ॥

nirabikaar nirajur abinaasee ||

ਪਰਮ ਜੋਗ ਕੇ ਤਤੁ ਪ੍ਰਕਾਸੀ ॥

परम जोग के ततु प्रकासी ॥

param jog ke tat prakaasee ||

ਨਿਰੰਕਾਰ ਨਵ ਨਿਤ੍ਯ ਸੁਯੰਭਵ ॥

निरंकार नव नित्य सुयंभव ॥

nira(n)kaar nav nitay suya(n)bhav ||

ਤਾਤ ਮਾਤ ਜਹ ਜਾਤ ਨ ਬੰਧਵ ॥੯੨॥

तात मात जह जात न बंधव ॥९२॥

taat maat jeh jaat na ba(n)dhav ||92||

ਸਤ੍ਰੁ ਬਿਹੰਡ ਸੁਰਿਦਿ ਸੁਖਦਾਇਕ ॥

सत्रु बिहंड सुरिदि सुखदाइक ॥

satr biha(n)dd suridh sukhadhaik ||

ਚੰਡ ਮੁੰਡ ਦਾਨਵ ਕੇ ਘਾਇਕ ॥

चंड मुँड दानव के घाइक ॥

cha(n)dd mu(n)dd dhaanav ke ghaik ||

ਸਤਿ ਸੰਧਿ ਸਤਿਤਾ ਨਿਵਾਸਾ ॥

सति संधि सतिता निवासा ॥

sat sa(n)dh satitaa nivaasaa ||

ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਭਵਾਨ ਨਿਰਾਸਾ ॥੯੩॥

भूत भविख भवान निरासा ॥९३॥

bhoot bhavikh bhavaan niraasaa ||93||