ਰੂਪਵਾਨ ਸੁੰਦਰਿ ਬਹੁ ਗੁਨਾ ॥

रूपवान सुँदरि बहु गुना ॥

roopavaan su(n)dhar bahu gunaa ||

ਸ੍ਰੀ ਸੁਬਾਹਪੁਰ ਤਾ ਕੋ ਸੋਹੈ ॥

स्री सुबाहपुर ता को सोहै ॥

sree subaahapur taa ko sohai ||

ਜਿਹ ਸਮ ਔਰ ਨਗਰ ਨਹਿ ਕੋ ਹੈ ॥੧॥

जिह सम और नगर नहि को है ॥१॥

jeh sam aauar nagar neh ko hai ||1||

ਸ੍ਰੀ ਮਕਰਧੁਜ ਦੇ ਤਿਹ ਰਾਨੀ ॥

स्री मकरधुज दे तिह रानी ॥

sree makaradhuj dhe teh raanee ||

ਸੁੰਦਰਿ ਦੇਸ ਦੇਸ ਮੌ ਜਾਨੀ ॥

सुँदरि देस देस मौ जानी ॥

su(n)dhar dhes dhes mau jaanee ||

ਤਿਹ ਸਮਾਨ ਨਾਰੀ ਨਹਿ ਕੋਊ ॥

तिह समान नारी नहि कोऊ ॥

teh samaan naaree neh kouoo ||

ਪਾਛੇ ਭਈ ਨ ਆਗੈ ਹੋਊ ॥੨॥

पाछे भई न आगै होऊ ॥२॥

paachhe bhiee na aagai houoo ||2||

ਤਿਨ ਦੇਖਾ ਦਿਲੀ ਕੋ ਏਸਾ ॥

तिन देखा दिली को एसा ॥

tin dhekhaa dhilee ko esaa ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤੇ ਲਿਖਿ ਪਠਿਯੋ ਸੰਦੇਸਾ ॥

इह बिधि ते लिखि पठियो संदेसा ॥

eeh bidh te likh paThiyo sa(n)dhesaa ||

ਤੁਮ ਇਹ ਠੌਰ ਆਪੁ ਚੜਿ ਆਵਹੁ ॥

तुम इह ठौर आपु चड़ि आवहु ॥

tum ieh Thauar aap chaR aavahu ||

ਭੂਪਤਿ ਜੀਤਿ ਮੁਝੈ ਲੈ ਜਾਵਹੁ ॥੩॥

भूपति जीति मुझै लै जावहु ॥३॥

bhoopat jeet mujhai lai jaavahu ||3||

ਅਕਬਰ ਸੁਨਤ ਬੈਨ ਉਠਿ ਧਯੋ ॥

अकबर सुनत बैन उठि धयो ॥

akabar sunat bain uTh dhayo ||

ਪਵਨ ਹੁਤੇ ਆਗੇ ਬਢਿ ਗਯੋ ॥

पवन हुते आगे बढि गयो ॥

pavan hute aage badd gayo ||

ਸਾਹ ਸੁਨਾ ਆਯੋ ਨ੍ਰਿਪੁ ਜਬ ਹੀ ॥

साह सुना आयो नृपु जब ही ॥

saeh sunaa aayo nirap jab hee ||

ਪਤਿ ਸੌ ਬਚਨ ਬਖਾਨਾ ਤਬ ਹੀ ॥੪॥

पति सौ बचन बखाना तब ही ॥४॥

pat sau bachan bakhaanaa tab hee ||4||

ਤੁਮ ਹ੍ਯਾਂ ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਭਾਜਿ ਨ ਜੈਯਹੁ ॥

तुम ह्याँ ते नृप भाजि न जैयहु ॥

tum hayaa(n) te nirap bhaaj na jaiyahu ||

ਰਨ ਸਾਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਜੁਧ ਮਚੈਯਹੁ ॥

रन सामुहि ह्वै जुध मचैयहु ॥

ran saamuh havai judh machaiyahu ||

ਮੈ ਨ ਤਜੌਗੀ ਤੁਮਰਾ ਸਾਥਾ ॥

मै न तजौगी तुमरा साथा ॥

mai na tajauagee tumaraa saathaa ||

ਮਰੇ ਜਰੋਗੀ ਤੁਮ ਸੌ ਨਾਥਾ ॥੫॥

मरे जरोगी तुम सौ नाथा ॥५॥

mare jarogee tum sau naathaa ||5||

ਇਤ ਭੂਪਤਿ ਕਹ ਧੀਰ ਬੰਧਾਯੋ ॥

इत भूपति कह धीर बंधायो ॥

eit bhoopat keh dheer ba(n)dhaayo ||

ਉਤੈ ਲਿਖਾ ਲਿਖਿ ਤਹਾ ਪਠਾਯੋ ॥

उतै लिखा लिखि तहा पठायो ॥

autai likhaa likh tahaa paThaayo ||

ਆਈ ਸੈਨ ਸਾਹ ਕੀ ਜਬ ਹੀ ॥

आई सैन साह की जब ही ॥

aaiee sain saeh kee jab hee ||

ਰਹਾ ਉਪਾਇ ਕਛੂ ਨਹਿ ਤਬ ਹੀ ॥੬॥

रहा उपाइ कछू नहि तब ही ॥६॥

rahaa upai kachhoo neh tab hee ||6||

ਰਾਜਾ ਜੂਝਿ ਮਰਤ ਭਯੋ ਜਬੈ ॥

राजा जूझि मरत भयो जबै ॥

raajaa joojh marat bhayo jabai ||

ਭਾਜ ਚਲਤ ਭੀ ਪਰਜਾ ਤਬੈ ॥

भाज चलत भी परजा तबै ॥

bhaaj chalat bhee parajaa tabai ||

ਰਾਨੀ ਬਾਧਿ ਤਬੈ ਤਿਨ ਲਈ ॥

रानी बाधि तबै तिन लई ॥

raanee baadh tabai tin liee ||

ਇਹ ਛਲ ਧਾਮ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਗਈ ॥੭॥

इह छल धाम मित्र के गई ॥७॥

eeh chhal dhaam mitr ke giee ||7||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਨਿਨਾਨਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੮੯॥੬੯੪੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ निनानवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३८९॥६९४६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau ninaanave charitr samaapatam sat subham sat ||389||6946||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਾਹੁਲੀਕ ਸੁਨਿਯਤ ਰਾਜਾ ਜਹ ॥

बाहुलीक सुनियत राजा जह ॥

baahuleek suniyat raajaa jeh ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਕੋਈ ਭਯੋ ਦੁਤਿਯ ਨਹ ॥

जिह समान कोई भयो दुतिय नह ॥

jeh samaan koiee bhayo dhutiy neh ||

ਧਾਮ ਗੌਹਰਾ ਰਾਇ ਦੁਲਾਰੀ ॥

धाम गौहरा राइ दुलारी ॥

dhaam gauaharaa rai dhulaaree ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਨਹਿ ਦੇਵ ਕੁਮਾਰੀ ॥੧॥

जिह समान नहि देव कुमारी ॥१॥

jeh samaan neh dhev kumaaree ||1||

ਤਹ ਇਕ ਹੁਤਾ ਸਾਹ ਕਾ ਬੇਟਾ ॥

तह इक हुता साह का बेटा ॥

teh ik hutaa saeh kaa beTaa ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਕੋ ਭਯੋ ਨ ਭੇਟਾ ॥

जिह समान को भयो न भेटा ॥

jeh samaan ko bhayo na bheTaa ||

ਏਕ ਸੁਘਰ ਅਰੁ ਸੁੰਦਰ ਘਨੋ ॥

एक सुघर अरु सुँदर घनो ॥

ek sughar ar su(n)dhar ghano ||

ਜਨੁ ਅਵਤਾਰ ਮਦਨ ਕੋ ਬਨੋ ॥੨॥

जनु अवतार मदन को बनो ॥२॥

jan avataar madhan ko bano ||2||

ਭੂਪ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਨਿਰਖਿ ਲੁਭਾਈ ॥

भूप सुता तिह निरखि लुभाई ॥

bhoop sutaa teh nirakh lubhaiee ||

ਗਿਰੀ ਭੂਮਿ ਜਨੁ ਨਾਗ ਚਬਾਈ ॥

गिरी भूमि जनु नाग चबाई ॥

giree bhoom jan naag chabaiee ||

ਸਖੀ ਏਕ ਤਿਹ ਤੀਰ ਪਠਾਈ ॥

सखी एक तिह तीर पठाई ॥

sakhee ek teh teer paThaiee ||

ਗਾਜਿ ਰਾਇ ਕਹ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਈ ॥੩॥

गाजि राइ कह लिया बुलाई ॥३॥

gaaj rai keh liyaa bulaiee ||3||

ਜਬ ਤਿਹ ਲਖਾ ਸਜਨ ਘਰ ਆਯੋ ॥

जब तिह लखा सजन घर आयो ॥

jab teh lakhaa sajan ghar aayo ||

ਕੰਠ ਗੌਹਰਾ ਰਾਇ ਲਗਾਯੋ ॥

कंठ गौहरा राइ लगायो ॥

ka(n)Th gauaharaa rai lagaayo ||

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਕਰੇ ਤਵਨ ਸੌ ਭੋਗਾ ॥

बहु बिधि करे तवन सौ भोगा ॥

bahu bidh kare tavan sau bhogaa ||

ਦੂਰਿ ਕਰਾ ਜਿਯ ਕਾ ਸਭ ਸੋਗਾ ॥੪॥

दूरि करा जिय का सभ सोगा ॥४॥

dhoor karaa jiy kaa sabh sogaa ||4||

ਭੋਗ ਕਰਤ ਭਾਯੋ ਅਤਿ ਪ੍ਯਾਰੋ ॥

भोग करत भायो अति प्यारो ॥

bhog karat bhaayo at payaaro ||

ਛਿਨ ਨ ਕਰਤ ਆਪਨ ਤੇ ਨ੍ਯਾਰੋ ॥

छिन न करत आपन ते न्यारो ॥

chhin na karat aapan te nayaaro ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੀ ਕੈਫ ਪਿਲਾਵੈ ॥

भाति भाति की कैफ पिलावै ॥

bhaat bhaat kee kaif pilaavai ||

ਸੁਭ੍ਰ ਸੇਜ ਚੜਿ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥੫॥

सुभ्र सेज चड़ि भोग कमावै ॥५॥

subhr sej chaR bhog kamaavai ||5||

ਤਬ ਤਹ ਤਾਤ ਤਵਨ ਕਾ ਆਯੋ ॥

तब तह तात तवन का आयो ॥

tab teh taat tavan kaa aayo ||

ਤ੍ਰਸਤ ਦੇਗ ਮਹਿ ਤਾਹਿ ਛਪਾਯੋ ॥

त्रसत देग महि ताहि छपायो ॥

trasat dheg meh taeh chhapaayo ||

ਰੌਜਨ ਮੂੰਦਿ ਹੌਜ ਮਹਿ ਧਰਾ ॥

रौजन मूँदि हौज महि धरा ॥

rauajan moo(n)dh hauaj meh dharaa ||

ਏਕ ਬੂੰਦ ਜਲ ਬੀਚ ਨ ਪਰਾ ॥੬॥

एक बूँद जल बीच न परा ॥६॥

ek boo(n)dh jal beech na paraa ||6||

ਪਿਤਹਿ ਤਾਲ ਤਤਕਾਲ ਦਿਖਾਯੋ ॥

पितहि ताल ततकाल दिखायो ॥

piteh taal tatakaal dhikhaayo ||

ਬੀਚ ਬੇਰੀਯਨ ਡਾਰਿ ਫਿਰਾਯੋ ॥

बीच बेरीयन डारि फिरायो ॥

beech bereeyan ddaar firaayo ||

ਦੀਏ ਜਰਾਇ ਬੀਚ ਤਿਹ ਡਾਰੇ ॥

दीए जराइ बीच तिह डारे ॥

dhe'ee jarai beech teh ddaare ||

ਜਨੁ ਕਰਿ ਚੜੇ ਰੈਨਿ ਕੇ ਤਾਰੇ ॥੭॥

जनु करि चड़े रैनि के तारे ॥७॥

jan kar chaRe rain ke taare ||7||

ਪਿਤਹਿ ਅਚੰਭਵ ਐਸ ਦਿਖਾਯੋ ॥

पितहि अचंभव ऐस दिखायो ॥

piteh acha(n)bhav aais dhikhaayo ||

ਸਮਾਧਾਨ ਕਰਿ ਧਾਮ ਪਠਾਯੋ ॥

समाधान करि धाम पठायो ॥

samaadhaan kar dhaam paThaayo ||

ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਕਾਢ ਸੇਜ ਪਰ ਲੀਨਾ ॥

मित्रहि काढ सेज पर लीना ॥

mitreh kaadd sej par leenaa ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਤਨ ਕੀਨਾ ॥੮॥

काम भोग बहु बिधि तन कीना ॥८॥

kaam bhog bahu bidh tan keenaa ||8||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਨਬੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੯੦॥੬੯੫੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ नबे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३९०॥६९५४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau nabe charitr samaapatam sat subham sat ||390||6954||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਰਬਰੀਨ ਕੋ ਦੇਸ ਬਸਤ ਜਹ ॥

बरबरीन को देस बसत जह ॥

barabareen ko dhes basat jeh ||

ਬਰਬਰ ਪੁਰ ਇਕ ਨਗਰ ਹੁਤੋ ਤਹ ॥

बरबर पुर इक नगर हुतो तह ॥

barabar pur ik nagar huto teh ||

ਅਫਕਨ ਸੇਰ ਤਹਾ ਕਾ ਰਾਜਾ ॥

अफकन सेर तहा का राजा ॥

afakan ser tahaa kaa raajaa ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਬਿਧਿ ਦੁਤਿਯ ਨ ਸਾਜਾ ॥੧॥

जिह समान बिधि दुतिय न साजा ॥१॥

jeh samaan bidh dhutiy na saajaa ||1||

ਪੀਰ ਮੁਹੰਮਦ ਤਹ ਇਕ ਕਾਜੀ ॥

पीर मुहंमद तह इक काजी ॥

peer muha(n)madh teh ik kaajee ||

ਦੇਹ ਕੁਰੂਪ ਨਾਥ ਜਿਹ ਸਾਜੀ ॥

देह कुरूप नाथ जिह साजी ॥

dheh kuroop naath jeh saajee ||

ਧਾਮ ਖਾਤਿਮਾ ਬਾਨੋ ਨਾਰੀ ॥

धाम खातिमा बानो नारी ॥

dhaam khaatimaa baano naaree ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਨਹਿ ਰਾਜ ਦੁਲਾਰੀ ॥੨॥

जिह समान नहि राज दुलारी ॥२॥

jeh samaan neh raaj dhulaaree ||2||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਸੁੰਦਰ ਤਾ ਕੀ ਨਾਰਿ ਅਤਿ ਕੁਰੂਪ ਕਾਜੀ ਰਹੈ ॥

सुँदर ता की नारि अति कुरूप काजी रहै ॥

su(n)dhar taa kee naar at kuroop kaajee rahai ||

ਤਬ ਤਿਨ ਕਿਯਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਬਧ ਯਾ ਕੌ ਕਰੋ ॥੩॥

तब तिन किया बिचारि किह बिधि बध या कौ करो ॥३॥

tab tin kiyaa bichaar keh bidh badh yaa kau karo ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹ ਪੁਤ੍ਰ ਤਿਹ ਪੁਰ ਇਕ ਆਯੋ ॥

साह पुत्र तिह पुर इक आयो ॥

saeh putr teh pur ik aayo ||

ਬਾਕੇ ਰਾਇ ਸਰੂਪ ਸਵਾਯੋ ॥

बाके राइ सरूप सवायो ॥

baake rai saroop savaayo ||

ਕਾਜੀ ਕੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਤਿਹ ਲਹਾ ॥

काजी की इसत्री तिह लहा ॥

kaajee kee isatree teh lahaa ||

ਬਰੌ ਇਸੀ ਕਹ ਚਿਤ ਯੌ ਕਹਾ ॥੪॥

बरौ इसी कह चित यौ कहा ॥४॥

barau isee keh chit yau kahaa ||4||

ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਹੁ ਧਾਮ ਬੁਲਾਵਤ ॥

मुसलमान बहु धाम बुलावत ॥

musalamaan bahu dhaam bulaavat ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਦਰਬ ਲੁਟਾਵਤ ॥

भाति भाति तन दरब लुटावत ॥

bhaat bhaat tan dharab luTaavat ||

ਯੌ ਕਹਿ ਸਭਹੂੰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵੈ ॥

यौ कहि सभहूँ सीस झुकावै ॥

yau keh sabhahoo(n) sees jhukaavai ||

ਯਹ ਕਾਜੀ ਸੁੰਦਰ ਹ੍ਵੈ ਜਾਵੈ ॥੫॥

यह काजी सुँदर ह्वै जावै ॥५॥

yeh kaajee su(n)dhar havai jaavai ||5||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਉਪ ਪਤਿਹਿ ਬੁਲਾਈ ॥

एक दिवस उप पतिहि बुलाई ॥

ek dhivas up pateh bulaiee ||

ਕਾਨ ਲਾਗਿ ਸਭ ਬਾਤ ਸਿਖਾਈ ॥

कान लागि सभ बात सिखाई ॥

kaan laag sabh baat sikhaiee ||

ਬੀਚ ਛਪਾਇ ਸਦਨ ਕੇ ਰਾਖਾ ॥

बीच छपाइ सदन के राखा ॥

beech chhapai sadhan ke raakhaa ||

ਔਰ ਨਾਰਿ ਸੌ ਭੇਵ ਨ ਭਾਖਾ ॥੬॥

और नारि सौ भेव न भाखा ॥६॥

aauar naar sau bhev na bhaakhaa ||6||

ਸਭ ਮਲੇਛ ਉਠਿ ਫਜਿਰ ਬੁਲਾਏ ॥

सभ मलेछ उठि फजिर बुलाए ॥

sabh malechh uTh fajir bulaae ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਸਾਥ ਜਿਵਾਏ ॥

भाति भाति के साथ जिवाए ॥

bhaat bhaat ke saath jivaae ||

ਕਹਿਯੋ ਸਭੈ ਮਿਲਿ ਦੇਹੁ ਦੁਆਇ ॥

कहियो सभै मिलि देहु दुआइ ॥

kahiyo sabhai mil dheh dhuaai ||

ਮਮ ਪਤਿ ਸੁੰਦਰਿ ਕਰੈ ਖੁਦਾਇ ॥੭॥

मम पति सुँदरि करै खुदाइ ॥७॥

mam pat su(n)dhar karai khudhai ||7||

ਸਭਹੂੰ ਹਾਥ ਤਸਬਿਯੈ ਲੀਨੀ ॥

सभहूँ हाथ तसबियै लीनी ॥

sabhahoo(n) haath tasabiyai leenee ||

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਦੁਆਇ ਤਵਨ ਕਹ ਦੀਨੀ ॥

बहु बिधि दुआइ तवन कह दीनी ॥

bahu bidh dhuaai tavan keh dheenee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਕਰੀ ਸੁਨਾਇ ॥

भाति भाति तन करी सुनाइ ॥

bhaat bhaat tan karee sunai ||

ਤਵ ਪਤਿ ਸੁੰਦਰ ਕਰੈ ਖੁਦਾਇ ॥੮॥

तव पति सुँदर करै खुदाइ ॥८॥

tav pat su(n)dhar karai khudhai ||8||

ਲੈ ਦੁਆਇ ਤ੍ਰਿਯ ਧਾਮ ਸਿਧਾਈ ॥

लै दुआइ तृय धाम सिधाई ॥

lai dhuaai tiray dhaam sidhaiee ||

ਮਾਰਿ ਕਾਜਿਯਹਿ ਦਿਯੋ ਦਬਾਈ ॥

मारि काजियहि दियो दबाई ॥

maar kaajiyeh dhiyo dhabaiee ||

ਕਰਿ ਕਾਜੀ ਲੈਗੀ ਤਿਹ ਤਹਾ ॥

करि काजी लैगी तिह तहा ॥

kar kaajee laigee teh tahaa ||

ਪੜਤ ਕਿਤਾਬ ਮੁਲਾਨੇ ਜਹਾ ॥੯॥

पड़त किताब मुलाने जहा ॥९॥

paRat kitaab mulaane jahaa ||9||

ਪ੍ਰਜਾ ਨਿਰਖਿ ਤਾ ਕਹ ਹਰਖਾਨੀ ॥

प्रजा निरखि ता कह हरखानी ॥

prajaa nirakh taa keh harakhaanee ||

ਸਾਚੁ ਕਿਤਾਬ ਆਪਨੀ ਜਾਨੀ ॥

साचु किताब आपनी जानी ॥

saach kitaab aapanee jaanee ||

ਹਮ ਜੋ ਯਾ ਕਹ ਦਈ ਦੁਆਇ ॥

हम जो या कह दई दुआइ ॥

ham jo yaa keh dhiee dhuaai ||

ਯਾ ਤੇ ਸੁੰਦਰ ਕਰਾ ਖੁਦਾਇ ॥੧੦॥

या ते सुँदर करा खुदाइ ॥१०॥

yaa te su(n)dhar karaa khudhai ||10||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਪ੍ਰਥਮ ਕਾਜਿਯਹਿ ਘਾਈ ॥

इह बिधि प्रथम काजियहि घाई ॥

eeh bidh pratham kaajiyeh ghaiee ||

ਬਰਤ ਭਈ ਅਪਨਾ ਸੁਖਦਾਈ ॥

बरत भई अपना सुखदाई ॥

barat bhiee apanaa sukhadhaiee ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨੂੰ ਬਿਚਾਰਾ ॥

भेद अभेद न किनूँ बिचारा ॥

bhedh abhedh na kinoo(n) bichaaraa ||

ਇਹ ਛਲ ਬਰਾ ਅਪਨਾ ਪ੍ਯਾਰਾ ॥੧੧॥

इह छल बरा अपना प्यारा ॥११॥

eeh chhal baraa apanaa payaaraa ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਮ ਸਭ ਹੀ ਅਤਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਦੀਨੀ ਹਮੈ ਦੁਆਇ ॥

तुम सभ ही अति कृपा कर दीनी हमै दुआइ ॥

tum sabh hee at kirapaa kar dheenee hamai dhuaai ||

ਤਾ ਤੇ ਪਤਿ ਸੁੰਦਰ ਭਯੋ ਕੀਨੀ ਮਯਾ ਖੁਦਾਇ ॥੧੨॥

ता ते पति सुँदर भयो कीनी मया खुदाइ ॥१२॥

taa te pat su(n)dhar bhayo keenee mayaa khudhai ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਇਕ੍ਯਾਨਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੯੧॥੬੯੬੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ इक्यानवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३९१॥६९६६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau ikayaanave charitr samaapatam sat subham sat ||391||6966||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੂਪ ਸੁ ਧਰਮ ਸੈਨ ਇਕ ਸੁਨਿਯਤ ॥

भूप सु धरम सैन इक सुनियत ॥

bhoop su dharam sain ik suniyat ||

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਜਗ ਦੁਤਿਯ ਨ ਗੁਨਿਯਤ ॥

जिह समान जग दुतिय न गुनियत ॥

jeh samaan jag dhutiy na guniyat ||

ਚੰਦਨ ਦੇ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਭਨਿਜੈ ॥

चंदन दे तिह नारि भनिजै ॥

cha(n)dhan dhe teh naar bhanijai ||

ਜਿਹ ਮੁਖ ਛਬਿ ਨਿਸਕਰ ਕਹ ਦਿਜੈ ॥੧॥

जिह मुख छबि निसकर कह दिजै ॥१॥

jeh mukh chhab nisakar keh dhijai ||1||

ਸੰਦਲ ਦੇ ਦੁਹਿਤਾ ਤਿਹ ਸੁਹੈ ॥

संदल दे दुहिता तिह सुहै ॥

sa(n)dhal dhe dhuhitaa teh suhai ||

ਖਗ ਮ੍ਰਿਗ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਮੋਹੈ ॥

खग मृग जछ भुजंगन मोहै ॥

khag mirag jachh bhuja(n)gan mohai ||

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਭਾ ਤਨ ਮੋ ਤਿਨ ਧਰੀ ॥

अधिक प्रभा तन मो तिन धरी ॥

adhik prabhaa tan mo tin dharee ||

ਮਦਨ ਸੁ ਨਾਰ ਭਰਤ ਜਨੁ ਭਰੀ ॥੨॥

मदन सु नार भरत जनु भरी ॥२॥

madhan su naar bharat jan bharee ||2||

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਏਕ ਸੁਘਰ ਤਿਨ ਹੇਰਿਯੋ ॥

नृप सुत एक सुघर तिन हेरियो ॥

nirap sut ek sughar tin heriyo ||

ਮਦਨ ਆਨਿ ਤਾ ਕਾ ਤਨ ਘੇਰਿਯੋ ॥

मदन आनि ता का तन घेरियो ॥

madhan aan taa kaa tan gheriyo ||

ਸਖੀ ਏਕ ਤਹ ਦਈ ਪਠਾਈ ॥

सखी एक तह दई पठाई ॥

sakhee ek teh dhiee paThaiee ||

ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਕਰਿ ਕੈ ਤਿਹ ਲ੍ਯਾਈ ॥੩॥

अनिक जतन करि कै तिह ल्याई ॥३॥

anik jatan kar kai teh layaiee ||3||

ਆਨਿ ਸਜਨ ਤਿਨ ਦਯੋ ਮਿਲਾਇ ॥

आनि सजन तिन दयो मिलाइ ॥

aan sajan tin dhayo milai ||

ਰਮੀ ਕੁਅਰਿ ਤਾ ਸੌ ਲਪਟਾਇ ॥

रमी कुअरि ता सौ लपटाइ ॥

ramee kuar taa sau lapaTai ||

ਅਟਕ ਗਯੋ ਜਿਯ ਤਜਾ ਨ ਜਾਈ ॥

अटक गयो जिय तजा न जाई ॥

aTak gayo jiy tajaa na jaiee ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਿਨ ਕੀਨੀ ਚਤੁਰਾਈ ॥੪॥

इह बिधि तिन कीनी चतुराई ॥४॥

eeh bidh tin keenee chaturaiee ||4||

ਤੋਪ ਬਡੀ ਇਕ ਲਈ ਮੰਗਾਇ ॥

तोप बडी इक लई मंगाइ ॥

top baddee ik liee ma(n)gai ||

ਜਿਹ ਮਹਿ ਬੈਠਿ ਮਨੁਛ ਤੇ ਜਾਇ ॥

जिह महि बैठि मनुछ ते जाइ ॥

jeh meh baiTh manuchh te jai ||

ਮੰਤ੍ਰ ਸਕਤਿ ਕਰਿ ਤਾ ਮੋ ਬਰੀ ॥

मंत्र सकति करि ता मो बरी ॥

ma(n)tr sakat kar taa mo baree ||

ਮਿਤ੍ਰ ਭਏ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਰੀ ॥੫॥

मित्र भए इह भाति उचरी ॥५॥

mitr bhe ieh bhaat ucharee ||5||

ਮਿਤ੍ਰ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਸਖੀ ਬੁਲਾਈ ॥

मित्र बिदा करि सखी बुलाई ॥

mitr bidhaa kar sakhee bulaiee ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਾਹਿ ਕਹਾ ਸਮੁਝਾਈ ॥

इह बिधि ताहि कहा समुझाई ॥

eeh bidh taeh kahaa samujhaiee ||

ਤੋਪ ਬਿਖੈ ਮੁਹਿ ਡਾਰਿ ਚਲੈਯਹੁ ॥

तोप बिखै मुहि डारि चलैयहु ॥

top bikhai muh ddaar chalaiyahu ||

ਇਹ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਪਹੁਚੈਯਹੁ ॥੬॥

इह नृप सुत के गृह पहुचैयहु ॥६॥

eeh nirap sut ke gireh pahuchaiyahu ||6||

ਜਬ ਸਹਚਰਿ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਲਈ ॥

जब सहचरि ऐसे सुनि लई ॥

jab sahachar aaise sun liee ||

ਦਾਰੂ ਡਾਰਿ ਆਗਿ ਤਿਹ ਦਈ ॥

दारू डारि आगि तिह दई ॥

dhaaroo ddaar aag teh dhiee ||

ਗੋਰਾ ਜਿਮਿ ਲੈ ਕੁਅਰਿ ਚਲਾਯੋ ॥

गोरा जिमि लै कुअरि चलायो ॥

goraa jim lai kuar chalaayo ||

ਮੰਤ੍ਰ ਸਕਤਿ ਜਮ ਨਿਕਟ ਨ ਆਯੋ ॥੭॥

मंत्र सकति जम निकट न आयो ॥७॥

ma(n)tr sakat jam nikaT na aayo ||7||

ਜਾਇ ਪਰੀ ਨਿਜੁ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੇ ਘਰ ॥

जाइ परी निजु प्रीतम के घर ॥

jai paree nij preetam ke ghar ||

ਪਾਹਨ ਜੈਸ ਹਨਾ ਗੋਫਨ ਕਰਿ ॥

पाहन जैस हना गोफन करि ॥

paahan jais hanaa gofan kar ||

ਨਿਰਖਿ ਮੀਤ ਤਿਹ ਲਿਯਾ ਉਠਾਈ ॥

निरखि मीत तिह लिया उठाई ॥

nirakh meet teh liyaa uThaiee ||

ਪੋਛਿ ਅੰਗਿ ਉਰ ਸਾਥ ਲਗਾਈ ॥੮॥

पोछि अंगि उर साथ लगाई ॥८॥

pochh a(n)g ur saath lagaiee ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੀਤ ਅਧਿਕ ਉਪਮਾ ਕਰੀ ਧੰਨ੍ਯ ਕੁਅਰਿ ਕਾ ਨੇਹ ॥

मीत अधिक उपमा करी धंन्य कुअरि का नेह ॥

meet adhik upamaa karee dha(n)nay kuar kaa neh ||

ਗੋਲਾ ਹ੍ਵੈ ਤੋਪਹਿ ਉਡੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰੀ ਨ ਦੇਹਿ ॥੯॥

गोला ह्वै तोपहि उडी चिंता करी न देहि ॥९॥

golaa havai topeh uddee chi(n)taa karee na dheh ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਤੈ ਕੁਅਰਿ ਮਿਤਵਾ ਕੇ ਗਈ ॥

इतै कुअरि मितवा के गई ॥

eitai kuar mitavaa ke giee ||

ਉਤੈ ਸਖਿਨ ਭੂਪਹਿ ਸੁਧਿ ਦਈ ॥

उतै सखिन भूपहि सुधि दई ॥

autai sakhin bhoopeh sudh dhiee ||

ਦਾਰੂ ਡਾਰਿ ਅਨਲ ਹਮ ਦਈ ॥

दारू डारि अनल हम दई ॥

dhaaroo ddaar anal ham dhiee ||

ਤੋਪ ਬਿਖੈ ਤਰੁਨੀ ਉਡਿ ਗਈ ॥੧੦॥

तोप बिखै तरुनी उडि गई ॥१०॥

top bikhai tarunee udd giee ||10||

ਰਾਨੀ ਭੂਪਤ ਸਹਿਤ ਪੁਕਾਰੀ ॥

रानी भूपत सहित पुकारी ॥

raanee bhoopat sahit pukaaree ||

ਕਵਨ ਦੈਵ ਗਤਿ ਕਰੀ ਹਮਾਰੀ ॥

कवन दैव गति करी हमारी ॥

kavan dhaiv gat karee hamaaree ||

ਖੇਲਤ ਅਗਿ ਕੁਅਰਿ ਇਨ ਦਈ ॥

खेलत अगि कुअरि इन दई ॥

khelat ag kuar in dhiee ||

ਤੋਪ ਬਿਖੈ ਤਾ ਤੇ ਉਡਿ ਗਈ ॥੧੧॥

तोप बिखै ता ते उडि गई ॥११॥

top bikhai taa te udd giee ||11||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਬਾਨਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੯੨॥੬੯੭੭॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ बानवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३९२॥६९७७॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau baanave charitr samaapatam sat subham sat ||392||6977||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਛਲਾਪੁਰ ਇਕ ਭੂਪ ਭਨਿਜੈ ॥

अछलापुर इक भूप भनिजै ॥

achhalaapur ik bhoop bhanijai ||

ਅਛਲ ਸੈਨ ਤਿਹ ਨਾਮ ਕਹਿਜੈ ॥

अछल सैन तिह नाम कहिजै ॥

achhal sain teh naam kahijai ||

ਤਹਿਕ ਸੁਧਰਮੀ ਰਾਇ ਸਾਹ ਭਨਿ ॥

तहिक सुधरमी राइ साह भनि ॥

tahik sudharamee rai saeh bhan ||

ਜਾਨੁਕ ਸਭ ਸਾਹਨ ਕੀ ਥੋ ਮਨਿ ॥੧॥

जानुक सभ साहन की थो मनि ॥१॥

jaanuk sabh saahan kee tho man ||1||

ਚੰਪਾ ਦੇ ਤਿਹ ਸੁਤਾ ਭਨਿਜੈ ॥

चंपा दे तिह सुता भनिजै ॥

cha(n)paa dhe teh sutaa bhanijai ||

ਰੂਪਵਾਨ ਗੁਨਵਾਨ ਕਹਿਜੈ ॥

रूपवान गुनवान कहिजै ॥

roopavaan gunavaan kahijai ||

ਤਿਨ ਰਾਜਾ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

तिन राजा को पुत्र निहारियो ॥

tin raajaa ko putr nihaariyo ||

ਸੁਛਬਿ ਰਾਇ ਜਿਹ ਨਾਮ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੨॥

सुछबि राइ जिह नाम बिचारियो ॥२॥

suchhab rai jeh naam bichaariyo ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਹਿਤੂ ਜਾਨਿ ਇਕ ਸਹਚਰਿ ਲਈ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

हितू जानि इक सहचरि लई बुलाइ कै ॥

hitoo jaan ik sahachar liee bulai kai ||

ਸੁਛਬਿ ਰਾਇ ਕੇ ਦੀਨੋ ਤਾਹਿ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥

सुछबि राइ के दीनो ताहि पठाइ कै ॥

suchhab rai ke dheeno taeh paThai kai ||

ਕਹਾ ਕ੍ਰੋਰਿ ਕਰਿ ਜਤਨ ਤਿਸੈ ਹ੍ਯਾਂ ਲ੍ਰਯਾਇਯੋ ॥

कहा क्रोरि करि जतन तिसै ह्याँ ल्रयाइयो ॥

kahaa kror kar jatan tisai hayaa(n) lrayaiyo ||

ਹੋ ਜਿਤਕ ਚਹੌਗੀ ਦਰਬੁ ਤਿਤਕ ਲੈ ਜਾਇਯੋ ॥੩॥

हो जितक चहौगी दरबु तितक लै जाइयो ॥३॥

ho jitak chahauagee dharab titak lai jaiyo ||3||

ਸੁਨਤ ਸਹਚਰੀ ਬਚਨ ਸਜਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਗਈ ॥

सुनत सहचरी बचन सजन के गृह गई ॥

sunat sahacharee bachan sajan ke gireh giee ||

ਜਿਮਿ ਤਿਮਿ ਤਾਹਿ ਪ੍ਰਬੋਧ ਤਹਾ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਈ ॥

जिमि तिमि ताहि प्रबोध तहा ल्यावत भई ॥

jim tim taeh prabodh tahaa layaavat bhiee ||

ਮਿਲਤ ਛੈਲਨੀ ਛੈਲ ਅਧਿਕ ਸੁਖੁ ਪਾਇਯੋ ॥

मिलत छैलनी छैल अधिक सुखु पाइयो ॥

milat chhailanee chhail adhik sukh paiyo ||

ਹੋ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੀ ਕੈਫਨ ਨਿਕਟ ਮੰਗਾਇਯੋ ॥੪॥

हो भाति भाति की कैफन निकट मंगाइयो ॥४॥

ho bhaat bhaat kee kaifan nikaT ma(n)gaiyo ||4||

ਕਿਯਾ ਕੈਫ ਕੌ ਪਾਨ ਸੁ ਦੁਹੂੰ ਪ੍ਰਜੰਕ ਪਰ ॥

किया कैफ कौ पान सु दुहूँ प्रजंक पर ॥

kiyaa kaif kau paan su dhuhoo(n) praja(n)k par ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਰਮੇ ਬਿਹਸਿ ਕਰਿ ਨਾਰਿ ਨਰ ॥

भाति भाति तन रमे बिहसि करि नारि नर ॥

bhaat bhaat tan rame bihas kar naar nar ||

ਕੋਕ ਸਾਸਤ੍ਰ ਤੇ ਮਤ ਕੌ ਬਿਹਸਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ॥

कोक सासत्र ते मत कौ बिहसि उचारि कै ॥

kok saasatr te mat kau bihas uchaar kai ||

ਹੋ ਆਪੁ ਬੀਚ ਕੰਧਨ ਪਰ ਹਾਥਨ ਡਾਰਿ ਕੈ ॥੫॥

हो आपु बीच कंधन पर हाथन डारि कै ॥५॥

ho aap beech ka(n)dhan par haathan ddaar kai ||5||

ਅਧਿਕ ਜੋਰ ਤਨ ਦੋਊ ਤਹਾ ਕ੍ਰੀੜਾ ਕਰੈਂ ॥

अधिक जोर तन दोऊ तहा क्रीड़ा करैं ॥

adhik jor tan dhouoo tahaa kreeRaa karai(n) ||

ਮਨ ਮੈ ਭਏ ਅਨੰਦ ਨ ਕਾਹੂੰ ਤੇ ਡਰੈਂ ॥

मन मै भए अनंद न काहूँ ते डरैं ॥

man mai bhe ana(n)dh na kaahoo(n) te ddarai(n) ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਕਰ ਜਾਹਿ ਸੁ ਛਿਨਿਕ ਨ ਛੋਰਹੀ ॥

लपटि लपटि कर जाहि सु छिनिक न छोरही ॥

lapaT lapaT kar jaeh su chhinik na chhorahee ||

ਹੋ ਸਕਲ ਦ੍ਰਪ ਕੰਦ੍ਰਪ ਕੋ ਤਹਾ ਮਰੋਰਹੀ ॥੬॥

हो सकल द्रप कंद्रप को तहा मरोरही ॥६॥

ho sakal dhrap ka(n)dhrap ko tahaa marorahee ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੋਗ ਕਰਤ ਤਰੁਨੀ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥

भोग करत तरुनी सुख पायो ॥

bhog karat tarunee sukh paayo ||

ਕਰਤ ਕੇਲ ਰਜਨਿਯਹਿ ਬਿਤਾਯੋ ॥

करत केल रजनियहि बितायो ॥

karat kel rajaniyeh bitaayo ||

ਪਹਿਲੀ ਰਾਤਿ ਬੀਤ ਜਬ ਗਈ ॥

पहिली राति बीत जब गई ॥

pahilee raat beet jab giee ||

ਪਾਛਿਲ ਰੈਨਿ ਰਹਤ ਸੁਧਿ ਲਈ ॥੭॥

पाछिल रैनि रहत सुधि लई ॥७॥

paachhil rain rahat sudh liee ||7||

ਕਹਾ ਕੁਅਰਿ ਉਠਿ ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਸੰਗ ॥

कहा कुअरि उठि राज कुअर संग ॥

kahaa kuar uTh raaj kuar sa(n)g ||

ਕਬਹੂੰ ਛਾਡ ਹਮਾਰਾ ਤੈ ਅੰਗ ॥

कबहूँ छाड हमारा तै अंग ॥

kabahoo(n) chhaadd hamaaraa tai a(n)g ||

ਜੋ ਕੋਈ ਪੁਰਖ ਹਮੈ ਲਹਿ ਜੈਹੈ ॥

जो कोई पुरख हमै लहि जैहै ॥

jo koiee purakh hamai leh jaihai ||

ਜਾਇ ਰਾਵ ਤਨ ਭੇਦ ਬਤੈਹੈ ॥੮॥

जाइ राव तन भेद बतैहै ॥८॥

jai raav tan bhedh bataihai ||8||

ਸਾਹੁ ਸੁਤਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਾ ॥

साहु सुता इह भाति उचारा ॥

saahu sutaa ieh bhaat uchaaraa ||

ਬੈਨ ਸੁਨੋ ਮਮ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾ ॥

बैन सुनो मम राज कुमारा ॥

bain suno mam raaj kumaaraa ||

ਸਭਨ ਲਖਤ ਤੁਹਿ ਕੈਫ ਪਿਲਾਊਾਂ ॥

सभन लखत तुहि कैफ पिलाऊाँ ॥

sabhan lakhat tuh kaif pilaauooaa(n) ||

ਤਬੈ ਸਾਹ ਕੀ ਸੁਤਾ ਕਹਾਊਾਂ ॥੯॥

तबै साह की सुता कहाऊाँ ॥९॥

tabai saeh kee sutaa kahaauooaa(n) ||9||

ਤਹ ਹੀ ਰਮੋ ਤਿਹਾਰੇ ਸੰਗਾ ॥

तह ही रमो तिहारे संगा ॥

teh hee ramo tihaare sa(n)gaa ||

ਅਪਨੇ ਜੋਰਿ ਅੰਗ ਸੌ ਅੰਗਾ ॥

अपने जोरि अंग सौ अंगा ॥

apane jor a(n)g sau a(n)gaa ||

ਹਮੈ ਤੁਮੈ ਸਭ ਲੋਗ ਨਿਹਾਰੈ ॥

हमै तुमै सभ लोग निहारै ॥

hamai tumai sabh log nihaarai ||

ਭਲੋ ਬੁਰੋ ਨਹਿ ਭੇਦ ਬਿਚਾਰੈ ॥੧੦॥

भलो बुरो नहि भेद बिचारै ॥१०॥

bhalo buro neh bhedh bichaarai ||10||

ਯੌ ਕਹਿ ਕੁਅਰਿ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨਾ ॥

यौ कहि कुअरि बिदा करि दीना ॥

yau keh kuar bidhaa kar dheenaa ||

ਪ੍ਰਾਤ ਭੇਸ ਨਰ ਕੋ ਧਰਿ ਲੀਨਾ ॥

प्रात भेस नर को धरि लीना ॥

praat bhes nar ko dhar leenaa ||

ਕੀਅਸ ਕੁਅਰ ਕੇ ਧਾਮ ਪਯਾਨਾ ॥

कीअस कुअर के धाम पयाना ॥

keeas kuar ke dhaam payaanaa ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨੀ ਪਛਾਨਾ ॥੧੧॥

भेद अभेद न किनी पछाना ॥११॥

bhedh abhedh na kinee pachhaanaa ||11||

ਚਾਕਰ ਰਾਖਿ ਕੁਅਰ ਤਿਹ ਲਿਯੋ ॥

चाकर राखि कुअर तिह लियो ॥

chaakar raakh kuar teh liyo ||

ਬੀਚ ਮੁਸਾਹਿਬ ਕੋ ਤਿਹ ਕਿਯੋ ॥

बीच मुसाहिब को तिह कियो ॥

beech musaahib ko teh kiyo ||

ਖਾਨ ਪਾਨ ਸਭ ਸੋਈ ਪਿਲਾਵੈ ॥

खान पान सभ सोई पिलावै ॥

khaan paan sabh soiee pilaavai ||

ਨਰ ਨਾਰੀ ਕੋਈ ਜਾਨਿ ਨ ਜਾਵੈ ॥੧੨॥

नर नारी कोई जानि न जावै ॥१२॥

nar naaree koiee jaan na jaavai ||12||

ਇਕ ਦਿਨ ਪਿਯ ਲੈ ਗਈ ਸਿਕਾਰਾ ॥

इक दिन पिय लै गई सिकारा ॥

eik dhin piy lai giee sikaaraa ||

ਬੀਚ ਸਰਾਹੀ ਕੇ ਮਦ ਡਾਰਾ ॥

बीच सराही के मद डारा ॥

beech saraahee ke madh ddaaraa ||

ਜਲ ਕੈ ਸਾਥ ਭਿਗਾਇ ਉਛਾਰਾ ॥

जल कै साथ भिगाइ उछारा ॥

jal kai saath bhigai uchhaaraa ||

ਚੋਵਤ ਜਾਤ ਜਵਨ ਤੇ ਬਾਰਾ ॥੧੩॥

चोवत जात जवन ते बारा ॥१३॥

chovat jaat javan te baaraa ||13||

ਸਭ ਕੋਈ ਲਖੈ ਤਵਨ ਕਹ ਪਾਨੀ ॥

सभ कोई लखै तवन कह पानी ॥

sabh koiee lakhai tavan keh paanee ||

ਕੋਈ ਨ ਸਮੁਝਿ ਸਕੈ ਮਦ ਗ੍ਯਾਨੀ ॥

कोई न समुझि सकै मद ग्यानी ॥

koiee na samujh sakai madh gayaanee ||

ਜਬ ਕਾਨਨ ਕੇ ਗਏ ਮੰਝਾਰਾ ॥

जब कानन के गए मंझारा ॥

jab kaanan ke ge ma(n)jhaaraa ||

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਸੌ ਬਾਲ ਉਚਾਰਾ ॥੧੪॥

राज कुअर सौ बाल उचारा ॥१४॥

raaj kuar sau baal uchaaraa ||14||

ਤੁਮ ਕੋ ਲਗੀ ਤ੍ਰਿਖਾ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥

तुम को लगी तृखा अभिमानी ॥

tum ko lagee tirakhaa abhimaanee ||

ਸੀਤਲ ਲੇਹੁ ਪਿਯਹੁ ਇਹ ਪਾਨੀ ॥

सीतल लेहु पियहु इह पानी ॥

seetal leh piyahu ieh paanee ||

ਭਰਿ ਪ੍ਯਾਲਾ ਲੈ ਤਾਹਿ ਪਿਯਾਰਾ ॥

भरि प्याला लै ताहि पियारा ॥

bhar payaalaa lai taeh piyaaraa ||

ਸਭਹਿਨ ਕਰਿ ਜਲ ਤਾਹਿ ਬਿਚਾਰਾ ॥੧੫॥

सभहिन करि जल ताहि बिचारा ॥१५॥

sabhahin kar jal taeh bichaaraa ||15||

ਪੁਨਿ ਤ੍ਰਿਯ ਲਿਯਾ ਕਬਾਬ ਹਾਥਿ ਕਰਿ ॥

पुनि तृय लिया कबाब हाथि करि ॥

pun tiray liyaa kabaab haath kar ||

ਕਹਿਯੋ ਕਿ ਖਾਹੁ ਰਾਜ ਸੁਤ ਬਨ ਫਰ ॥

कहियो कि खाहु राज सुत बन फर ॥

kahiyo k khaahu raaj sut ban far ||

ਤੁਮਰੇ ਨਿਮਿਤਿ ਤੋਰਿ ਇਨ ਆਨਾ ॥

तुमरे निमिति तोरि इन आना ॥

tumare nimit tor in aanaa ||

ਭਛਨ ਕਰਹੁ ਸ੍ਵਾਦ ਅਬ ਨਾਨਾ ॥੧੬॥

भछन करहु स्वाद अब नाना ॥१६॥

bhachhan karahu savaiaadh ab naanaa ||16||

ਜਬ ਮਧ੍ਰਯਾਨ ਸਮੋ ਭਯੋ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

जब मध्रयान समो भयो जान्यो ॥

jab madhrayaan samo bhayo jaanayo ||

ਸਭ ਲੋਗਨ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨ੍ਯੋ ॥

सभ लोगन इह भाति बखान्यो ॥

sabh logan ieh bhaat bakhaanayo ||

ਤੁਮ ਸਭ ਚਲੋ ਭੂਪ ਕੇ ਸਾਥਾ ॥

तुम सभ चलो भूप के साथा ॥

tum sabh chalo bhoop ke saathaa ||

ਹਮ ਸੇਵਾ ਕਰਿ ਹੈ ਜਗਨਾਥਾ ॥੧੭॥

हम सेवा करि है जगनाथा ॥१७॥

ham sevaa kar hai jaganaathaa ||17||

ਸਭ ਜਨ ਪਠੈ ਭੂਪ ਕੇ ਸਾਥਾ ॥

सभ जन पठै भूप के साथा ॥

sabh jan paThai bhoop ke saathaa ||

ਦੋਈ ਰਹੇ ਨਾਰਿ ਅਰ ਨਾਥਾ ॥

दोई रहे नारि अर नाथा ॥

dhoiee rahe naar ar naathaa ||

ਪਰਦਾ ਐਚਿ ਦਸੌ ਦਿਸਿ ਲਿਯਾ ॥

परदा ऐचि दसौ दिसि लिया ॥

paradhaa aaich dhasau dhis liyaa ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਹਸਿ ਹਸਿ ਰਸਿ ਕਿਯਾ ॥੧੮॥

काम भोग हसि हसि रसि किया ॥१८॥

kaam bhog has has ras kiyaa ||18||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦੋਈ ਬਿਹਸਿ ਰਮਤ ਭਏ ਨਰ ਨਾਰਿ ॥

इह चरित्र दोई बिहसि रमत भए नर नारि ॥

eeh charitr dhoiee bihas ramat bhe nar naar ||

ਪ੍ਰਜਾ ਸਹਿਤ ਰਾਜਾ ਛਲਾ ਸਕਾ ਨ ਭੂਪ ਬਿਚਾਰਿ ॥੧੯॥

प्रजा सहित राजा छला सका न भूप बिचारि ॥१९॥

prajaa sahit raajaa chhalaa sakaa na bhoop bichaar ||19||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਤਿਰਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੯੩॥੬੯੯੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ तिरानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३९३॥६९९६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau tiraanavo charitr samaapatam sat subham sat ||393||6996||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੇਵ ਛਤ੍ਰ ਇਕ ਭੂਪ ਬਖਨਿਯਤਿ ॥

देव छत्र इक भूप बखनियति ॥

dhev chhatr ik bhoop bakhaniyat ||

ਸ੍ਰੀ ਸੁਰਰਾਜਵਤੀ ਪੁਰ ਜਨਿਯਤ ॥

स्री सुरराजवती पुर जनियत ॥

sree suraraajavatee pur janiyat ||

ਤਿਹੁ ਸੰਗ ਚੜਤ ਅਮਿਤਿ ਚਤੁਰੰਗਾ ॥

तिहु संग चड़त अमिति चतुरंगा ॥

tih sa(n)g chaRat amit chatura(n)gaa ||

ਉਮਡਿ ਚਲਤ ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਕਰਿ ਗੰਗਾ ॥੧॥

उमडि चलत जिह बिधि करि गंगा ॥१॥

aumadd chalat jeh bidh kar ga(n)gaa ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਸ੍ਰੀ ਅਲਕੇਸ ਮਤੀ ਤਿਹ ਸੁਤਾ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥

स्री अलकेस मती तिह सुता बखानियै ॥

sree alakes matee teh sutaa bakhaaniyai ||

ਪਰੀ ਪਦੁਮਨੀ ਪ੍ਰਾਤ ਕਿ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਿ ਪ੍ਰਮਾਨਿਯੈ ॥

परी पदुमनी प्रात कि प्रकृति प्रमानियै ॥

paree padhumanee praat k prakirat pramaaniyai ||

ਕੈ ਨਿਸੁਪਤਿ ਸੁਰ ਜਾਇ ਕਿ ਦਿਨਕਰ ਜੂਝਈ ॥

कै निसुपति सुर जाइ कि दिनकर जूझई ॥

kai nisupat sur jai k dhinakar joojhiee ||

ਹੋ ਜਿਹ ਸਮ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਨਾਰਿ ਨ ਪਾਛੈ ਹੈ ਭਈ ॥੨॥

हो जिह सम ह्वै है नारि न पाछै है भई ॥२॥

ho jeh sam havai hai naar na paachhai hai bhiee ||2||

ਤਹ ਇਕ ਰਾਇ ਜੁਲਫ ਸੁ ਛਤ੍ਰੀ ਜਾਨਿਯੈ ॥

तह इक राइ जुलफ सु छत्री जानियै ॥

teh ik rai julaf su chhatree jaaniyai ||

ਰੂਪਵਾਨ ਗੁਨਵਾਨ ਸੁਘਰ ਪਹਿਚਾਨਿਯੈ ॥

रूपवान गुनवान सुघर पहिचानियै ॥

roopavaan gunavaan sughar pahichaaniyai ||

ਜਿਹ ਬਿਲੋਕਿ ਕੰਦ੍ਰਪ ਦ੍ਰਪ ਕਹ ਖੋਇ ਹੈ ॥

जिह बिलोकि कंद्रप द्रप कह खोइ है ॥

jeh bilok ka(n)dhrap dhrap keh khoi hai ||

ਹੋ ਜਿਹ ਸਮ ਸੁੰਦਰ ਭਯੋ ਨ ਆਗੇ ਹੋਇ ਹੈ ॥੩॥

हो जिह सम सुँदर भयो न आगे होइ है ॥३॥

ho jeh sam su(n)dhar bhayo na aage hoi hai ||3||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਇਕ ਦਿਨ ਤਿਹ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ॥

राज सुता इक दिन तिह रूप निहारि कै ॥

raaj sutaa ik dhin teh roop nihaar kai ||

ਰਹੀ ਮਗਨ ਹ੍ਵੈ ਮਨ ਮਹਿ ਕ੍ਰਿਯਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥

रही मगन ह्वै मन महि कृया बिचारि कै ॥

rahee magan havai man meh kirayaa bichaar kai ||

ਅਬ ਕਸ ਕਰੌ ਉਪਾਇ ਜੁ ਯਾਹੀ ਕਹ ਬਰੌ ॥

अब कस करौ उपाइ जु याही कह बरौ ॥

ab kas karau upai ju yaahee keh barau ||

ਹੋ ਬਿਨੁ ਸਾਜਨ ਕੇ ਮਿਲੇ ਅਗਨਿ ਭੀਤਰ ਜਰੌ ॥੪॥

हो बिनु साजन के मिले अगनि भीतर जरौ ॥४॥

ho bin saajan ke mile agan bheetar jarau ||4||

ਹਿਤੂ ਸਹਚਰੀ ਸਮਝਿਕ ਲਈ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

हितू सहचरी समझिक लई बुलाइ कै ॥

hitoo sahacharee samajhik liee bulai kai ||

ਕਹਿ ਤਿਹ ਭੇਦ ਕੁਅਰ ਤਨ ਦਈ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥

कहि तिह भेद कुअर तन दई पठाइ कै ॥

keh teh bhedh kuar tan dhiee paThai kai ||

ਜੁ ਮੈ ਤੁਮੈ ਕਛੁ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਮੀਤਹਿ ਆਖਿਯੋ ॥

जु मै तुमै कछु कहियो सु मीतहि आखियो ॥

j mai tumai kachh kahiyo su meeteh aakhiyo ||

ਹੋ ਚਿਤ ਮਹਿ ਰਖਿਯਹੁ ਭੇਦ ਨ ਕਾਹੂ ਭਾਖਿਯੋ ॥੫॥

हो चित महि रखियहु भेद न काहू भाखियो ॥५॥

ho chit meh rakhiyahu bhedh na kaahoo bhaakhiyo ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਖੀ ਕੁਅਰ ਪਹਿ ਦਈ ਪਠਾਈ ॥

सखी कुअर पहि दई पठाई ॥

sakhee kuar peh dhiee paThaiee ||

ਜਿਹ ਤਿਹ ਭਾਤਿ ਪ੍ਰਬੋਧਿ ਲ੍ਯਾਈ ॥

जिह तिह भाति प्रबोधि ल्याई ॥

jeh teh bhaat prabodh layaiee ||

ਰਾਜ ਸੁਤਹਿ ਤਿਨ ਆਨ ਮਿਲਾਯੋ ॥

राज सुतहि तिन आन मिलायो ॥

raaj suteh tin aan milaayo ||

ਸਾਜਨ ਮਿਲਤ ਸਜਨਿ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥੬॥

साजन मिलत सजनि सुख पायो ॥६॥

saajan milat sajan sukh paayo ||6||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੇਤੀ ਕਿਯ ਭੋਗਾ ॥

भाति भाति सेती किय भोगा ॥

bhaat bhaat setee kiy bhogaa ||

ਮਿਟ ਗਯੋ ਸਕਲ ਦੁਹਨ ਕੋ ਸੋਗਾ ॥

मिट गयो सकल दुहन को सोगा ॥

miT gayo sakal dhuhan ko sogaa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਕਰੈ ਬਿਲਾਸਾ ॥

भाति भाति तन करै बिलासा ॥

bhaat bhaat tan karai bilaasaa ||

ਨਿਜ ਪਤਿ ਕੋ ਤਜਿ ਕਰਿ ਕੈ ਤ੍ਰਾਸਾ ॥੭॥

निज पति को तजि करि कै त्रासा ॥७॥

nij pat ko taj kar kai traasaa ||7||

ਚਤੁਰ ਚਤੁਰਿਯਾ ਦੋਈ ਕਲੋਲਹਿ ॥

चतुर चतुरिया दोई कलोलहि ॥

chatur chaturiyaa dhoiee kaloleh ||

ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਬੈਨ ਮਧੁਰਿ ਧੁਨ ਬੋਲਹਿ ॥

मिलि मिलि बैन मधुरि धुन बोलहि ॥

mil mil bain madhur dhun boleh ||

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਕੀ ਕੈਫ ਮੰਗਾਵੈਂ ॥

भाति अनिक की कैफ मंगावैं ॥

bhaat anik kee kaif ma(n)gaavai(n) ||

ਏਕ ਪਲੰਘ ਬੈਠਿ ਪਰ ਚੜਾਵੈਂ ॥੮॥

एक पलंघ बैठि पर चड़ावैं ॥८॥

ek pala(n)gh baiTh par chaRaavai(n) ||8||

ਆਸਨ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਲੇਹੀ ॥

आसन भाति भाति के लेही ॥

aasan bhaat bhaat ke lehee ||

ਆਲਿੰਗ ਚੁੰਬਨ ਦੋਈ ਦੇਹੀ ॥

आलिंग चुँबन दोई देही ॥

aali(n)g chu(n)ban dhoiee dhehee ||

ਰਸਿ ਰਸਿ ਕਸਿ ਨਰ ਕੇਲ ਕਮਾਇ ॥

रसि रसि कसि नर केल कमाइ ॥

ras ras kas nar kel kamai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਰੁਨੀ ਤਰ ਜਾਇ ॥੯॥

लपटि लपटि तरुनी तर जाइ ॥९॥

lapaT lapaT tarunee tar jai ||9||

ਦੋਇ ਤਰੁਨ ਬਿਜਿਯਾ ਦੁਹੂੰ ਖਾਈ ॥

दोइ तरुन बिजिया दुहूँ खाई ॥

dhoi tarun bijiyaa dhuhoo(n) khaiee ||

ਚਾਰਿ ਟਾਕ ਅਹਿਫੇਨ ਚੜਾਈ ॥

चारि टाक अहिफेन चड़ाई ॥

chaar Taak ahifen chaRaiee ||

ਰਸਿ ਰਸਿ ਕਰਿ ਕਸਿ ਕਸਿ ਰਤਿ ਕਿਯੋ ॥

रसि रसि करि कसि कसि रति कियो ॥

ras ras kar kas kas rat kiyo ||

ਚੋਰਿ ਚੰਚਲਾ ਕੋ ਚਿਤ ਲਿਯੋ ॥੧੦॥

चोरि चंचला को चित लियो ॥१०॥

chor cha(n)chalaa ko chit liyo ||10||

ਰਸਿਗੇ ਦੋਊ ਨ ਛੋਰਾ ਜਾਇ ॥

रसिगे दोऊ न छोरा जाइ ॥

rasige dhouoo na chhoraa jai ||

ਕਹੀ ਬਾਤ ਇਹ ਘਾਤ ਬਨਾਇ ॥

कही बात इह घात बनाइ ॥

kahee baat ieh ghaat banai ||

ਏਕ ਮੰਤ੍ਰ ਹਮ ਤੇ ਪਿਯ ਲੀਜੈ ॥

एक मंत्र हम ते पिय लीजै ॥

ek ma(n)tr ham te piy leejai ||

ਜਲ ਕੇ ਬਿਖੈ ਪਿਯਾਨਾ ਕੀਜੈ ॥੧੧॥

जल के बिखै पियाना कीजै ॥११॥

jal ke bikhai piyaanaa keejai ||11||

ਜਬ ਲਗੁ ਮੰਤ੍ਰੁਚਾਰ ਤੈ ਕਰ ਹੈ ॥

जब लगु मंत्रुचार तै कर है ॥

jab lag ma(n)truchaar tai kar hai ||

ਤਬ ਲਗਿ ਤੈ ਜਲ ਬੀਚ ਨ ਮਰ ਹੈ ॥

तब लगि तै जल बीच न मर है ॥

tab lag tai jal beech na mar hai ||

ਤੁਮਰੇ ਜਲ ਐ ਹੈ ਨ ਨੇਰੇ ॥

तुमरे जल ऐ है न नेरे ॥

tumare jal aai hai na nere ||

ਚਾਰਿ ਓਰ ਰਹਿ ਹੈ ਤੁਹਿ ਘੇਰੇ ॥੧੨॥

चारि ओर रहि है तुहि घेरे ॥१२॥

chaar or reh hai tuh ghere ||12||

ਮੰਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਤਬ ਲਿਯੋ ॥

मंत्र मित्र ता ते तब लियो ॥

ma(n)tr mitr taa te tab liyo ||

ਗੰਗਾ ਬੀਚ ਪਯਾਨਾ ਕਿਯੋ ॥

गंगा बीच पयाना कियो ॥

ga(n)gaa beech payaanaa kiyo ||

ਜਲ ਚਹੂੰ ਓਰ ਤਵਨ ਕੇ ਰਹਾ ॥

जल चहूँ ओर तवन के रहा ॥

jal chahoo(n) or tavan ke rahaa ||

ਆਨਿ ਪਾਨ ਤਾ ਕੇ ਨਹਿ ਗਹਾ ॥੧੩॥

आनि पान ता के नहि गहा ॥१३॥

aan paan taa ke neh gahaa ||13||

ਇਹ ਛਲ ਜਲ ਮਹਿ ਮੀਤ ਪਠਾਯੋ ॥

इह छल जल महि मीत पठायो ॥

eeh chhal jal meh meet paThaayo ||

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਤਨ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

मात पिता तन बचन सुनायो ॥

maat pitaa tan bachan sunaayo ||

ਹੋ ਪਿਤ ਪ੍ਰਾਤ ਸੁਯੰਬਰ ਕਰਿ ਹੌ ॥

हो पित प्रात सुयंबर करि हौ ॥

ho pit praat suya(n)bar kar hau ||

ਪਰਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ਪੁਰਖ ਕੋਈ ਬਰਿ ਹੌ ॥੧੪॥

परम पवित्र पुरख कोई बरि हौ ॥१४॥

param pavitr purakh koiee bar hau ||14||

ਕਹੇ ਚਲੋ ਤੁਮ ਤਾਤ ਹਮਾਰੇ ॥

कहे चलो तुम तात हमारे ॥

kahe chalo tum taat hamaare ||

ਮਥਹੁ ਜਾਨਵੀ ਹੋਤ ਸਵਾਰੇ ॥

मथहु जानवी होत सवारे ॥

mathahu jaanavee hot savaare ||

ਤਹ ਤੇ ਜੁ ਨਰ ਨਿਕਸਿ ਹੈ ਕੋਈ ॥

तह ते जु नर निकसि है कोई ॥

teh te ju nar nikas hai koiee ||

ਭਰਤਾ ਹੋਇ ਹਮਾਰੋ ਸੋਈ ॥੧੫॥

भरता होइ हमारो सोई ॥१५॥

bharataa hoi hamaaro soiee ||15||

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਹਰਖਾਨੋ ॥

बचन सुनत राजा हरखानो ॥

bachan sunat raajaa harakhaano ||