ਮਾਤ ਲੋਕ ਬਹੁ ਬਰਿਸ ਬਿਤੈਹੌ ॥

मात लोक बहु बरिस बितैहौ ॥

maat lok bahu baris bitaihau ||

ਬਹੁਰੌ ਦੋਊ ਸ੍ਵਰਗ ਮਹਿ ਐਹੌ ॥੮॥

बहुरौ दोऊ स्वरग महि ऐहौ ॥८॥

bahurau dhouoo savairag meh aaihau ||8||

ਹਮ ਤੁਮਰੋ ਘਰ ਬਸ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥

हम तुमरो घर बस सुखु पायो ॥

ham tumaro ghar bas sukh paayo ||

ਅਬ ਰਿਖਿ ਸ੍ਰਾਪ ਅਵਧਿ ਹ੍ਵੈ ਆਯੋ ॥

अब रिखि स्राप अवधि ह्वै आयो ॥

ab rikh sraap avadh havai aayo ||

ਏ ਬਚ ਭਾਖਿ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਘਰ ਆਈ ॥

ए बच भाखि नृपहि घर आई ॥

e bach bhaakh nirapeh ghar aaiee ||

ਸਾਹ ਪਰੀ ਜੁਤ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਈ ॥੯॥

साह परी जुत लिया बुलाई ॥९॥

saeh paree jut liyaa bulaiee ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਗਈ ਇਹ ਗਈ ਧੁੰਨਿ ਤੁਮ ਕਰਿਯਹੁ ॥

गई इह गई धुँनि तुम करियहु ॥

giee ieh giee dhu(n)n tum kariyahu ||

ਭੂਪ ਸੁਨਤ ਨਭ ਬਿਖੈ ਉਚਰਿਯਹੁ ॥

भूप सुनत नभ बिखै उचरियहु ॥

bhoop sunat nabh bikhai uchariyahu ||

ਜਬ ਤਿਨ ਬਾਤ ਭੇਦ ਕੀ ਜਾਨੀ ॥

जब तिन बात भेद की जानी ॥

jab tin baat bhedh kee jaanee ||

ਭਲਾ ਕਹੌਗੀ ਪਰੀ ਬਖਾਨੀ ॥੧੦॥

भला कहौगी परी बखानी ॥१०॥

bhalaa kahauagee paree bakhaanee ||10||

ਸਾਹ ਸਹਿਤ ਭੂਪਤਿ ਪਹਿ ਜਾਇ ॥

साह सहित भूपति पहि जाइ ॥

saeh sahit bhoopat peh jai ||

ਕਹੀ ਜਾਤ ਹੈ ਰਾਨੀ ਰਾਇ ॥

कही जात है रानी राइ ॥

kahee jaat hai raanee rai ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿ ਲੋਪ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥

इह बिधि भाखि लोप ह्वै गई ॥

eeh bidh bhaakh lop havai giee ||

ਗਈ ਗਈ ਬਾਨੀ ਨਭ ਭਈ ॥੧੧॥

गई गई बानी नभ भई ॥११॥

giee giee baanee nabh bhiee ||11||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਗਈ ਇਹ ਗਈ ਚਿਰ ਲੌ ਨਭ ਬਾਨੀ ਭਈ ॥

गई इह गई चिर लौ नभ बानी भई ॥

giee ieh giee chir lau nabh baanee bhiee ||

ਪ੍ਰਜਾ ਸਹਿਤ ਤਿਨ ਭੂਪ ਯਹੈ ਜਿਯ ਮੈ ਠਈ ॥

प्रजा सहित तिन भूप यहै जिय मै ठई ॥

prajaa sahit tin bhoop yahai jiy mai Thiee ||

ਰਾਨੀ ਸੁਰ ਪੁਰ ਗਈ ਭ੍ਰਾਤ ਕੋ ਸਾਥ ਲੈ ॥

रानी सुर पुर गई भ्रात को साथ लै ॥

raanee sur pur giee bhraat ko saath lai ||

ਹੋ ਮੂਰਖ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਸਕਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥੧੨॥

हो मूरख भेद अभेद न सका बिचारि कै ॥१२॥

ho moorakh bhedh abhedh na sakaa bichaar kai ||12||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮਿਲਿ ਸਭਹਿਨ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥

मिलि सभहिन इह भाति उचारी ॥

mil sabhahin ieh bhaat uchaaree ||

ਗਈ ਸੁਰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਰਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥

गई सुरग नृप नारि तुमारी ॥

giee surag nirap naar tumaaree ||

ਤੁਮ ਚਿੰਤਾ ਚਿਤ ਮੈ ਨਹਿ ਕਰੋ ॥

तुम चिंता चित मै नहि करो ॥

tum chi(n)taa chit mai neh karo ||

ਸੁੰਦਰ ਸੁਘਰ ਅਵਰ ਤ੍ਰਿਯ ਬਰੋ ॥੧੩॥

सुँदर सुघर अवर तृय बरो ॥१३॥

su(n)dhar sughar avar tiray baro ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਇਕਹਤਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੧॥੬੭੩੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ इकहतरि चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३७१॥६७३१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau ikahatar charitr samaapatam sat subham sat ||371||6731||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਅਵਰ ਪ੍ਰਸੰਗਾ ॥

सुनु राजा इक अवर प्रसंगा ॥

sun raajaa ik avar prasa(n)gaa ||

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਕਿਯਾ ਨਾਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੰਗਾ ॥

जिह बिधि किया नारि नृप संगा ॥

jeh bidh kiyaa naar nirap sa(n)gaa ||

ਜਲਜ ਸੈਨ ਇਕ ਭੂਮ ਭਨਿਜੈ ॥

जलज सैन इक भूम भनिजै ॥

jalaj sain ik bhoom bhanijai ||

ਸੁਛਬਿ ਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਕਹਿਜੈ ॥੧॥

सुछबि मती तिह नारि कहिजै ॥१॥

suchhab matee teh naar kahijai ||1||

ਸੁਛਬਿਵਤੀ ਤਿਹ ਨਗਰ ਕਹੀਜਤ ॥

सुछबिवती तिह नगर कहीजत ॥

suchhabivatee teh nagar kaheejat ||

ਅਮਰ ਪੁਰੀ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦੀਜਤ ॥

अमर पुरी पटतर तिह दीजत ॥

amar puree paTatar teh dheejat ||

ਰਾਜਾ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯ ਹੁਤੀ ਨ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥

राजा को तृय हुती न प्यारी ॥

raajaa ko tiray hutee na payaaree ||

ਯਾ ਤੇ ਰਾਨੀ ਰਹਤ ਦੁਖਾਰੀ ॥੨॥

या ते रानी रहत दुखारी ॥२॥

yaa te raanee rahat dhukhaaree ||2||

ਰਾਨੀ ਰੂਪ ਬੈਦ ਕੋ ਠਾਨਿ ॥

रानी रूप बैद को ठानि ॥

raanee roop baidh ko Thaan ||

ਰਾਜਾ ਕੇ ਘਰ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨ ॥

राजा के घर किया पयान ॥

raajaa ke ghar kiyaa payaan ||

ਕਹਾ ਅਸਾਧ ਭਯਾ ਹੈ ਤੋਹਿ ॥

कहा असाध भया है तोहि ॥

kahaa asaadh bhayaa hai toh ||

ਬੋਲਿ ਚਕਿਤਸਾ ਕੀਜੈ ਮੋਹਿ ॥੩॥

बोलि चकितसा कीजै मोहि ॥३॥

bol chakitasaa keejai moh ||3||

ਧਾਵਤ ਤੁਮੈ ਪਸੀਨੋ ਆਵਤ ॥

धावत तुमै पसीनो आवत ॥

dhaavat tumai paseeno aavat ||

ਰਵਿ ਦੇਖਤ ਦ੍ਰਿਗ ਧੁੰਧ ਜਨਾਵਤ ॥

रवि देखत दृग धुँध जनावत ॥

rav dhekhat dhirag dhu(n)dh janaavat ||

ਰਾਜਾ ਬਾਤ ਸਤ੍ਯ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥

राजा बात सत्य करि मानी ॥

raajaa baat satay kar maanee ||

ਮੂੜ ਭੇਦ ਕੀ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨ ਜਾਨੀ ॥੪॥

मूड़ भेद की कृया न जानी ॥४॥

mooR bhedh kee kirayaa na jaanee ||4||

ਮੂਰਖ ਭੂਪ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥

मूरख भूप भेद नहि पायो ॥

moorakh bhoop bhedh neh paayo ||

ਤ੍ਰਿਯ ਤੇ ਬੋਲਿ ਉਪਾਇ ਕਰਾਯੋ ॥

तृय ते बोलि उपाइ करायो ॥

tiray te bol upai karaayo ||

ਤਿਨ ਬਿਖ ਡਾਰਿ ਔਖਧੀ ਬੀਚਾ ॥

तिन बिख डारि औखधी बीचा ॥

tin bikh ddaar aauakhadhee beechaa ||

ਛਿਨ ਮਹਿ ਕਰੀ ਭੂਪ ਕੀ ਮੀਚਾ ॥੫॥

छिन महि करी भूप की मीचा ॥५॥

chhin meh karee bhoop kee meechaa ||5||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਬਹਤਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੨॥੬੭੩੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ बहतर चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३७२॥६७३६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau bahatar charitr samaapatam sat subham sat ||372||6736||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਹਿਰ ਦੌਲਤਾਬਾਦ ਬਸਤ ਜਹ ॥

सहिर दौलताबाद बसत जह ॥

sahir dhaualataabaadh basat jeh ||

ਬਿਕਟ ਸਿੰਘ ਇਕ ਭੂਪ ਹੁਤੋ ਤਹ ॥

बिकट सिंघ इक भूप हुतो तह ॥

bikaT si(n)gh ik bhoop huto teh ||

ਭਾਨ ਮੰਜਰੀ ਤਾ ਕੀ ਦਾਰਾ ॥

भान मंजरी ता की दारा ॥

bhaan ma(n)jaree taa kee dhaaraa ||

ਜਿਹ ਸਮ ਕਰੀ ਨ ਪੁਨਿ ਕਰਤਾਰਾ ॥੧॥

जिह सम करी न पुनि करतारा ॥१॥

jeh sam karee na pun karataaraa ||1||

ਭੀਮ ਸੈਨ ਇਕ ਤਹ ਥੋ ਸਾਹਾ ॥

भीम सैन इक तह थो साहा ॥

bheem sain ik teh tho saahaa ||

ਪ੍ਰਗਟ ਭਯੋ ਜਨੁ ਦੂਸਰ ਮਾਹਾ ॥

प्रगट भयो जनु दूसर माहा ॥

pragaT bhayo jan dhoosar maahaa ||

ਸ੍ਰੀ ਅਫਤਾਬ ਦੇਇ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥

स्री अफताब देइ तिह नारी ॥

sree afataab dhei teh naaree ||

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰੀ ॥੨॥

कनक अवटि साचे जनु ढारी ॥२॥

kanak avaT saache jan ddaaree ||2||

ਤਿਨ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

तिन मन मै इह बात बखानी ॥

tin man mai ieh baat bakhaanee ||

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਕੈ ਹੂਜਿਯੈ ਭਵਾਨੀ ॥

किह बिधि कै हूजियै भवानी ॥

keh bidh kai hoojiyai bhavaanee ||

ਸੋਇ ਰਹੀ ਸਭ ਜਗਹਿ ਦਿਖਾਇ ॥

सोइ रही सभ जगहि दिखाइ ॥

soi rahee sabh jageh dhikhai ||

ਚਮਕਿ ਉਠੀ ਸੁਪਨੇ ਕਹ ਪਾਇ ॥੩॥

चमकि उठी सुपने कह पाइ ॥३॥

chamak uThee supane keh pai ||3||

ਕਹਾ ਦਰਸ ਮੁਹਿ ਦਿਯਾ ਭਵਾਨੀ ॥

कहा दरस मुहि दिया भवानी ॥

kahaa dharas muh dhiyaa bhavaanee ||

ਸਭਹਿਨ ਸੌ ਭਾਖੀ ਇਮਿ ਬਾਨੀ ॥

सभहिन सौ भाखी इमि बानी ॥

sabhahin sau bhaakhee im baanee ||

ਜਿਹ ਬਰਦਾਨ ਦੇਉ ਤਿਹ ਹੋਈ ॥

जिह बरदान देउ तिह होई ॥

jeh baradhaan dheau teh hoiee ||

ਯਾ ਮਹਿ ਪਰੈ ਫੇਰਿ ਨਹਿ ਕੋਈ ॥੪॥

या महि परै फेरि नहि कोई ॥४॥

yaa meh parai fer neh koiee ||4||

ਲੋਗ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਕਰਿ ਪਗ ਲਾਗੇ ॥

लोग बचन सुनि करि पग लागे ॥

log bachan sun kar pag laage ||

ਬਰੁ ਮਾਗਨ ਤਾ ਤੇ ਅਨੁਰਾਗੇ ॥

बरु मागन ता ते अनुरागे ॥

bar maagan taa te anuraage ||

ਹ੍ਵੈ ਬੈਠੀ ਸਭਹਿਨ ਕੀ ਮਾਈ ॥

ह्वै बैठी सभहिन की माई ॥

havai baiThee sabhahin kee maiee ||

ਯਹ ਸੁਨਿ ਖਬਰ ਨਰਾਧਿਪ ਪਾਈ ॥੫॥

यह सुनि खबर नराधिप पाई ॥५॥

yeh sun khabar naraadhip paiee ||5||

ਏਕ ਨਾਰਿ ਇਹ ਨਗਰ ਭਨਿਜੈ ॥

एक नारि इह नगर भनिजै ॥

ek naar ieh nagar bhanijai ||

ਨਾਮ ਹਿੰਗੁਲਾ ਦੇਇ ਕਹਿਜੈ ॥

नाम हिंगुला देइ कहिजै ॥

naam hi(n)gulaa dhei kahijai ||

ਜਗਤ ਮਾਤ ਕੌ ਆਪੁ ਕਹਾਵੈ ॥

जगत मात कौ आपु कहावै ॥

jagat maat kau aap kahaavai ||

ਊਚ ਨੀਚ ਕਹ ਪਾਇ ਲਗਾਵੈ ॥੬॥

ऊच नीच कह पाइ लगावै ॥६॥

uooch neech keh pai lagaavai ||6||

ਕਾਜੀ ਔਰ ਮੁਲਾਨੇ ਜੇਤੇ ॥

काजी और मुलाने जेते ॥

kaajee aauar mulaane jete ||

ਜੋਗੀ ਮੁੰਡਿਯਾ ਅਰੁ ਦਿਜ ਕੇਤੇ ॥

जोगी मुँडिया अरु दिज केते ॥

jogee mu(n)ddiyaa ar dhij kete ||

ਸਭ ਕੀ ਘਟਿ ਪੂਜਾ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥

सभ की घटि पूजा ह्वै गई ॥

sabh kee ghaT poojaa havai giee ||

ਪਰਚਾ ਅਧਿਕ ਤਵਨ ਕੀ ਭਈ ॥੭॥

परचा अधिक तवन की भई ॥७॥

parachaa adhik tavan kee bhiee ||7||

ਸਭ ਭੇਖੀ ਯਾ ਤੇ ਰਿਸਿ ਭਰੇ ॥

सभ भेखी या ते रिसि भरे ॥

sabh bhekhee yaa te ris bhare ||

ਬਹੁ ਧਨ ਚੜਤ ਨਿਰਖਿ ਤਿਹ ਜਰੇ ॥

बहु धन चड़त निरखि तिह जरे ॥

bahu dhan chaRat nirakh teh jare ||

ਗਹਿ ਲੈ ਗਏ ਤਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਸਾ ॥

गहि लै गए ताहि नृप पासा ॥

geh lai ge taeh nirap paasaa ||

ਕਹਤ ਭਏ ਇਹ ਬਿਧਿ ਉਪਹਾਸਾ ॥੮॥

कहत भए इह बिधि उपहासा ॥८॥

kahat bhe ieh bidh upahaasaa ||8||

ਕਰਾਮਾਤ ਕਛੁ ਹਮਹਿ ਦਿਖਾਇ ॥

करामात कछु हमहि दिखाइ ॥

karaamaat kachh hameh dhikhai ||

ਕੈ ਨ ਭਵਾਨੀ ਨਾਮੁ ਕਹਾਇ ॥

कै न भवानी नामु कहाइ ॥

kai na bhavaanee naam kahai ||

ਤਬ ਅਬਲਾ ਅਸ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਾ ॥

तब अबला अस मंत्र बिचारा ॥

tab abalaa as ma(n)tr bichaaraa ||

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਕਹਿਯੋ ਬਚਨ ਹਮਾਰਾ ॥੯॥

सुनु राजा कहियो बचन हमारा ॥९॥

sun raajaa kahiyo bachan hamaaraa ||9||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਸਜਦਿਹਿ ਅਲਹਿ ਘਰ ਭਾਖਹੀ ॥

मुसलमान मसजदिहि अलहि घर भाखही ॥

musalamaan masajadheh aleh ghar bhaakhahee ||

ਬਿਪ੍ਰ ਲੋਗ ਪਾਹਨ ਕੌ ਹਰਿ ਕਰਿ ਰਾਖਹੀ ॥

बिप्र लोग पाहन कौ हरि करि राखही ॥

bipr log paahan kau har kar raakhahee ||

ਕਰਾਮਾਤ ਜੌ ਤੁਹਿ ਏ ਪ੍ਰਥਮ ਬਤਾਇ ਹੈ ॥

करामात जौ तुहि ए प्रथम बताइ है ॥

karaamaat jau tuh e pratham batai hai ||

ਹੋ ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਕਛੁ ਹਮਹੂੰ ਇਨੈ ਦਿਖਾਇ ਹੈ ॥੧੦॥

हो तिह पाछे कछु हमहूँ इनै दिखाइ है ॥१०॥

ho teh paachhe kachh hamahoo(n) inai dhikhai hai ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਮੁਸਕਾਏ ॥

बचन सुनत राजा मुसकाए ॥

bachan sunat raajaa musakaae ||

ਦਿਜਬਰ ਮੁਲਾ ਪਕਰਿ ਮੰਗਾਏ ॥

दिजबर मुला पकरि मंगाए ॥

dhijabar mulaa pakar ma(n)gaae ||

ਮੁੰਡਿਯਾ ਔਰ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਘਨੇ ॥

मुँडिया और संन्यासी घने ॥

mu(n)ddiyaa aauar sa(n)nayaasee ghane ||

ਜੋਗੀ ਜੰਗਮ ਜਾਤ ਨ ਗਨੇ ॥੧੧॥

जोगी जंगम जात न गने ॥११॥

jogee ja(n)gam jaat na gane ||11||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਭੂਪ ਬਚਨ ਮੁਖ ਤੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

भूप बचन मुख ते इह भाति उचारियो ॥

bhoop bachan mukh te ieh bhaat uchaariyo ||

ਸਭਾ ਬਿਖੈ ਸਭਹਿਨ ਤਿਨ ਸੁਨਤ ਪਚਾਰਿਯੋ ॥

सभा बिखै सभहिन तिन सुनत पचारियो ॥

sabhaa bikhai sabhahin tin sunat pachaariyo ||

ਕਰਾਮਾਤ ਅਪੁ ਅਪਨੀ ਹਮੈ ਦਿਖਾਇਯੈ ॥

करामात अपु अपनी हमै दिखाइयै ॥

karaamaat ap apanee hamai dhikhaiyai ||

ਹੋ ਨਾਤਰ ਅਬ ਹੀ ਧਾਮ ਮ੍ਰਿਤੁ ਕੇ ਜਾਇਯੈ ॥੧੨॥

हो नातर अब ही धाम मृतु के जाइयै ॥१२॥

ho naatar ab hee dhaam mrit ke jaiyai ||12||

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਕੇ ਬਚਨ ਸਭੈ ਬ੍ਯਾਕੁਲ ਭਏ ॥

सुनि राजा के बचन सभै ब्याकुल भए ॥

sun raajaa ke bachan sabhai bayaakul bhe ||

ਸੋਕ ਸਮੁੰਦ ਕੇ ਬੀਚ ਬੂਡਿ ਸਭ ਹੀ ਗਏ ॥

सोक समुँद के बीच बूडि सभ ही गए ॥

sok samu(n)dh ke beech boodd sabh hee ge ||

ਨਿਰਖਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਓਰ ਰਹੇ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਇ ਕੈ ॥

निरखि नृपति की ओर रहे सिर न्याइ कै ॥

nirakh nirapat kee or rahe sir nayai kai ||

ਹੋ ਕਰਾਮਾਤ ਕੋਈ ਸਕੈ ਨ ਤਾਹਿ ਦਿਖਾਇ ਕੈ ॥੧੩॥

हो करामात कोई सकै न ताहि दिखाइ कै ॥१३॥

ho karaamaat koiee sakai na taeh dhikhai kai ||13||

ਕਰਾਮਾਤ ਨਹਿ ਲਖੀ ਕ੍ਰੋਧ ਰਾਜਾ ਭਰਿਯੋ ॥

करामात नहि लखी क्रोध राजा भरियो ॥

karaamaat neh lakhee krodh raajaa bhariyo ||

ਸਾਤ ਸਾਤ ਸੈ ਚਾਬੁਕ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ਝਰਿਯੋ ॥

सात सात सै चाबुक तिन के तन झरियो ॥

saat saat sai chaabuk tin ke tan jhariyo ||

ਕਰਾਮਾਤ ਅਪੁ ਅਪੁਨੀ ਕਛੁਕ ਦਿਖਾਇਯੈ ॥

करामात अपु अपुनी कछुक दिखाइयै ॥

karaamaat ap apunee kachhuk dhikhaiyai ||

ਹੋ ਨਾਤਰ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਪਾਇਨ ਸੀਸ ਝੁਕਾਇਯੈ ॥੧੪॥

हो नातर तृय के पाइन सीस झुकाइयै ॥१४॥

ho naatar tiray ke pain sees jhukaiyai ||14||

ਗ੍ਰਿਹ ਖੁਦਾਇ ਕੈ ਤੇ ਕਛੁ ਹਮਹਿ ਦਿਖਾਇਯੈ ॥

गृह खुदाइ कै ते कछु हमहि दिखाइयै ॥

gireh khudhai kai te kachh hameh dhikhaiyai ||

ਨਾਤਰ ਇਨ ਸੇਖਨ ਕੋ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਇਯੈ ॥

नातर इन सेखन को मूँड मुँडाइयै ॥

naatar in sekhan ko moo(n)dd mu(n)ddaiyai ||

ਕਰਾਮਾਤ ਬਿਨੁ ਲਖੇ ਨ ਮਿਸ੍ਰਨ ਛੋਰਿ ਹੋ ॥

करामात बिनु लखे न मिस्रन छोरि हो ॥

karaamaat bin lakhe na misran chhor ho ||

ਹੋ ਨਾਤਰ ਤੁਮਰੇ ਠਾਕੁਰ ਨਦਿ ਮਹਿ ਬੋਰਿ ਹੋ ॥੧੫॥

हो नातर तुमरे ठाकुर नदि महि बोरि हो ॥१५॥

ho naatar tumare Thaakur nadh meh bor ho ||15||

ਕਰਾਮਾਤ ਕਛੁ ਹਮਹਿ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਦੀਜਿਯੈ ॥

करामात कछु हमहि संन्यासी दीजियै ॥

karaamaat kachh hameh sa(n)nayaasee dheejiyai ||

ਨਾਤਰ ਅਪਨੀ ਦੂਰਿ ਜਟਨ ਕੋ ਕੀਜਿਯੈ ॥

नातर अपनी दूरि जटन को कीजियै ॥

naatar apanee dhoor jaTan ko keejiyai ||

ਚਮਤਕਾਰ ਮੁੰਡਿਯੋ ਅਬ ਹਮਹਿ ਦਿਖਾਇਯੈ ॥

चमतकार मुँडियो अब हमहि दिखाइयै ॥

chamatakaar mu(n)ddiyo ab hameh dhikhaiyai ||

ਹੋ ਨਾਤਰ ਅਪਨੀ ਕੰਠੀ ਨਦੀ ਬਹਾਇਯੈ ॥੧੬॥

हो नातर अपनी कंठी नदी बहाइयै ॥१६॥

ho naatar apanee ka(n)Thee nadhee bahaiyai ||16||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਰੋਦਨ ਵੈ ਕਰਤੇ ਭਏ ਕਿਸੂ ਨ ਆਈ ਬਾਤ ॥

रोदन वै करते भए किसू न आई बात ॥

rodhan vai karate bhe kisoo na aaiee baat ||

ਤਬ ਰਾਜੈ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਕੌ ਬਚਨ ਕਹਾ ਮੁਸਕਾਤ ॥੧੭॥

तब राजै तिह नारि कौ बचन कहा मुसकात ॥१७॥

tab raajai teh naar kau bachan kahaa musakaat ||17||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਰਾਮਾਤ ਇਨ ਕਛੁ ਨ ਦਿਖਾਈ ॥

करामात इन कछु न दिखाई ॥

karaamaat in kachh na dhikhaiee ||

ਅਬ ਚਾਹਤ ਹੈ ਤੁਮ ਤੇ ਪਾਈ ॥

अब चाहत है तुम ते पाई ॥

ab chaahat hai tum te paiee ||

ਬਚਨ ਹਿੰਗੁਲਾ ਦੇਇ ਉਚਾਰੇ ॥

बचन हिंगुला देइ उचारे ॥

bachan hi(n)gulaa dhei uchaare ||

ਸੁਨੋ ਨਰਾਧਿਪ ਬੈਨ ਹਮਾਰੇ ॥੧੮॥

सुनो नराधिप बैन हमारे ॥१८॥

suno naraadhip bain hamaare ||18||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਕਰਾਮਾਤਿ ਇਕ ਅਸਿ ਮੌ ਪ੍ਰਥਮ ਪਛਾਨਿਯੈ ॥

करामाति इक असि मौ प्रथम पछानियै ॥

karaamaat ik as mau pratham pachhaaniyai ||

ਜਾ ਕੌ ਤੇਜੁ ਅਰੁ ਤ੍ਰਾਸ ਜਗਤ ਮੌ ਮਾਨਿਯੈ ॥

जा कौ तेजु अरु त्रास जगत मौ मानियै ॥

jaa kau tej ar traas jagat mau maaniyai ||

ਜੀਤ ਹਾਰ ਅਰੁ ਮ੍ਰਿਤੁ ਧਾਰ ਜਾ ਕੀ ਬਸਤ ॥

जीत हार अरु मृतु धार जा की बसत ॥

jeet haar ar mrit dhaar jaa kee basat ||

ਹੋ ਮੇਰੇ ਮਨ ਪਰਮੇਸੁਰ ਤਾਹੀ ਕੌ ਕਹਤ ॥੧੯॥

हो मेरे मन परमेसुर ताही कौ कहत ॥१९॥

ho mere man paramesur taahee kau kahat ||19||

ਦੁਤਿਯ ਕਾਲ ਮੌ ਕਰਾਮਾਤਿ ਪਹਿਚਾਨਿਯਤ ॥

दुतिय काल मौ करामाति पहिचानियत ॥

dhutiy kaal mau karaamaat pahichaaniyat ||

ਜਿਨ ਕੋ ਚੌਦਹ ਲੋਕ ਚਕ੍ਰ ਕਰ ਮਾਨਿਯਤ ॥

जिन को चौदह लोक चक्र कर मानियत ॥

jin ko chauadheh lok chakr kar maaniyat ||

ਕਾਲ ਪਾਇ ਜਗ ਹੋਤ ਕਾਲ ਮਿਟ ਜਾਵਈ ॥

काल पाइ जग होत काल मिट जावई ॥

kaal pai jag hot kaal miT jaaviee ||

ਹੋ ਯਾ ਤੇ ਮੁਰ ਮਨ ਤਾਹਿ ਗੁਰੂ ਠਹਰਾਵਈ ॥੨੦॥

हो या ते मुर मन ताहि गुरू ठहरावई ॥२०॥

ho yaa te mur man taeh guroo Thaharaaviee ||20||

ਕਰਾਮਾਤ ਰਾਜਾ ਰਸਨਾਗ੍ਰਜ ਜਾਨਿਯਤ ॥

करामात राजा रसनाग्रज जानियत ॥

karaamaat raajaa rasanaagraj jaaniyat ||

ਭਲੋ ਬਰੋ ਜਾ ਤੇ ਜਗ ਹੋਤ ਪਛਾਨਿਯਤ ॥

भलो बरो जा ते जग होत पछानियत ॥

bhalo baro jaa te jag hot pachhaaniyat ||

ਕਰਾਮਾਤਿ ਚੌਥੀ ਧਨ ਭੀਤਰ ਜਾਨਿਯੈ ॥

करामाति चौथी धन भीतर जानियै ॥

karaamaat chauathee dhan bheetar jaaniyai ||

ਹੋ ਹੋਤ ਰੰਕ ਤੇ ਰਾਵ ਧਰੋ ਤਿਹ ਮਾਨਿਯੈ ॥੨੧॥

हो होत रंक ते राव धरो तिह मानियै ॥२१॥

ho hot ra(n)k te raav dharo teh maaniyai ||21||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਰਾਮਾਤ ਇਨ ਮਹਿ ਨਹਿ ਜਾਨਹੁ ॥

करामात इन महि नहि जानहु ॥

karaamaat in meh neh jaanahu ||

ਏ ਸਭ ਧਨ ਉਪਾਇ ਪਹਿਚਾਨਹੁ ॥

ए सभ धन उपाइ पहिचानहु ॥

e sabh dhan upai pahichaanahu ||

ਚਮਤਕਾਰ ਇਨ ਮਹਿ ਜੌ ਹੋਈ ॥

चमतकार इन महि जौ होई ॥

chamatakaar in meh jau hoiee ||

ਦਰ ਦਰ ਭੀਖ ਨ ਮਾਗੈ ਕੋਈ ॥੨੨॥

दर दर भीख न मागै कोई ॥२२॥

dhar dhar bheekh na maagai koiee ||22||

ਜੌ ਇਨ ਸਭਹੂੰ ਪ੍ਰਥਮ ਸੰਘਾਰੋ ॥

जौ इन सभहूँ प्रथम संघारो ॥

jau in sabhahoo(n) pratham sa(n)ghaaro ||

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਕਛੁ ਮੋਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥

तिह पाछे कछु मोहि उचारो ॥

teh paachhe kachh moh uchaaro ||

ਸਤਿ ਬਾਤ ਹਮ ਤੁਮਹਿ ਸੁਨਾਈ ॥

सति बात हम तुमहि सुनाई ॥

sat baat ham tumeh sunaiee ||

ਅਬ ਸੁ ਕਰੌ ਜੋ ਤੁਮਹਿ ਸੁਹਾਈ ॥੨੩॥

अब सु करौ जो तुमहि सुहाई ॥२३॥

ab su karau jo tumeh suhaiee ||23||

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਹਰਖਾਨਾ ॥

बचन सुनत राजा हरखाना ॥

bachan sunat raajaa harakhaanaa ||

ਅਧਿਕ ਦਿਯੋ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਦਾਨਾ ॥

अधिक दियो तिह तृय के दाना ॥

adhik dhiyo teh tiray ke dhaanaa ||

ਜਗਤ ਮਾਤ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਜੁ ਕਹਾਯੋ ॥

जगत मात तिन तृय जु कहायो ॥

jagat maat tin tiray ju kahaayo ||

ਤਿਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨਿਜ ਪ੍ਰਾਨ ਬਚਾਯੋ ॥੨੪॥

तिह प्रसादि निज प्रान बचायो ॥२४॥

teh prasaadh nij praan bachaayo ||24||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਤਿਹਤਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੩॥੬੭੬੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ तिहतरि चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३७३॥६७६०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau tihatar charitr samaapatam sat subham sat ||373||6760||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੀਜਾ ਪੁਰ ਜਹ ਸਹਿਰ ਭਨਿਜੈ ॥

बीजा पुर जह सहिर भनिजै ॥

beejaa pur jeh sahir bhanijai ||

ਏਦਿਲ ਸਾਹ ਤਹ ਸਾਹ ਕਹਿਜੈ ॥

एदिल साह तह साह कहिजै ॥

edhil saeh teh saeh kahijai ||

ਸ੍ਰੀ ਮਹਤਾਬ ਮਤੀ ਤਿਹ ਕੰਨ੍ਯਾ ॥

स्री महताब मती तिह कंन्या ॥

sree mahataab matee teh ka(n)nayaa ||

ਜਿਹ ਸਮ ਉਪਜੀ ਨਾਰਿ ਨ ਅੰਨ੍ਰਯਾ ॥੧॥

जिह सम उपजी नारि न अंन्रया ॥१॥

jeh sam upajee naar na a(n)nrayaa ||1||

ਜੋਬਨਵੰਤ ਭਈ ਜਬ ਬਾਲਾ ॥

जोबनवंत भई जब बाला ॥

jobanava(n)t bhiee jab baalaa ||

ਮਹਾ ਸੁੰਦਰੀ ਨੈਨ ਬਿਸਾਲਾ ॥

महा सुँदरी नैन बिसाला ॥

mahaa su(n)dharee nain bisaalaa ||

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਬਾਢੀ ॥

जोबन जेब अधिक तिह बाढी ॥

joban jeb adhik teh baaddee ||

ਜਾਨੁਕ ਚੰਦ੍ਰ ਸੂਰ ਮਥਿ ਕਾਢੀ ॥੨॥

जानुक चंद्र सूर मथि काढी ॥२॥

jaanuk cha(n)dhr soor math kaaddee ||2||

ਤਹ ਇਕ ਹੁਤੋ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੂਤ ॥

तह इक हुतो साहु को पूत ॥

teh ik huto saahu ko poot ||

ਸੂਰਤਿ ਸੀਰਤਿ ਬਿਖੈ ਸਪੂਤ ॥

सूरति सीरति बिखै सपूत ॥

soorat seerat bikhai sapoot ||

ਧੂਮ੍ਰ ਕੇਤੁ ਤਿਹ ਨਾਮ ਭਨਿਜੈ ॥

धूम्र केतु तिह नाम भनिजै ॥

dhoomr ket teh naam bhanijai ||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦਿਜੈ ॥੩॥

इंद्र चंद्र पटतर तिह दिजै ॥३॥

ei(n)dhr cha(n)dhr paTatar teh dhijai ||3||

ਬੇਗਮ ਕੀ ਤਾ ਸੌ ਰੁਚਿ ਲਾਗੀ ॥

बेगम की ता सौ रुचि लागी ॥

begam kee taa sau ruch laagee ||

ਜਾ ਤੇ ਨੀਂਦ ਭੂਖ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥

जा ते नींद भूख सभ भागी ॥

jaa te nee(n)dh bhookh sabh bhaagee ||

ਦੇਖਿ ਗਈ ਜਬ ਤੇ ਤਿਹ ਧਾਮਾ ॥

देखि गई जब ते तिह धामा ॥

dhekh giee jab te teh dhaamaa ||

ਤਬ ਤੇ ਔਰ ਸੁਹਾਤ ਨ ਬਾਮਾ ॥੪॥

तब ते और सुहात न बामा ॥४॥

tab te aauar suhaat na baamaa ||4||

ਹਿਤੂ ਜਾਨ ਸਹਚਰੀ ਬੁਲਾਈ ॥

हितू जान सहचरी बुलाई ॥

hitoo jaan sahacharee bulaiee ||

ਭੇਦ ਭਾਖਿ ਸਭ ਤਹਾ ਪਠਾਈ ॥

भेद भाखि सभ तहा पठाई ॥

bhedh bhaakh sabh tahaa paThaiee ||

ਹਮੈ ਸਾਹ ਸੁਤ ਜੁ ਤੈ ਮਿਲੈ ਹੈ ॥

हमै साह सुत जु तै मिलै है ॥

hamai saeh sut ju tai milai hai ||

ਜੋ ਧਨ ਮੁਖ ਮੰਗਿ ਹੈਂ ਸੋ ਪੈ ਹੈਂ ॥੫॥

जो धन मुख मंगि हैं सो पै हैं ॥५॥

jo dhan mukh ma(n)g hai(n) so pai hai(n) ||5||

ਸਖੀ ਪਵਨ ਕੇ ਭੇਸ ਸਿਧਾਈ ॥

सखी पवन के भेस सिधाई ॥

sakhee pavan ke bhes sidhaiee ||

ਪਲਕ ਨ ਬਿਤੀ ਸਾਹ ਕੇ ਆਈ ॥

पलक न बिती साह के आई ॥

palak na bitee saeh ke aaiee ||

ਸਾਹ ਪੂਤ ਕਹ ਕਿਯਾ ਪ੍ਰਨਾਮਾ ॥

साह पूत कह किया प्रनामा ॥

saeh poot keh kiyaa pranaamaa ||

ਬੈਠੀ ਜਾਇ ਸੁਘਰਿ ਤਿਹ ਧਾਮਾ ॥੬॥

बैठी जाइ सुघरि तिह धामा ॥६॥

baiThee jai sughar teh dhaamaa ||6||

ਤੁਮਰੋ ਨਾਮ ਕਹਾ ਪਹਿਚਨਿਯਤ ॥

तुमरो नाम कहा पहिचनियत ॥

tumaro naam kahaa pahichaniyat ||

ਕਵਨ ਦੇਸ ਕੇ ਬਾਸੀ ਜਨਿਯਤ ॥

कवन देस के बासी जनियत ॥

kavan dhes ke baasee janiyat ||

ਸਕਲ ਬ੍ਰਿਥਾ ਨਿਜ ਪ੍ਰਥਮ ਸੁਨਾਵਹੁ ॥

सकल बृथा निज प्रथम सुनावहु ॥

sakal birathaa nij pratham sunaavahu ||

ਬਹੁਰਿ ਕੁਅਰਿ ਕੀ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵਹੁ ॥੭॥

बहुरि कुअरि की सेज सुहावहु ॥७॥

bahur kuar kee sej suhaavahu ||7||

ਸੁਨੀ ਸਖੀ ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਹਮ ਰਹਹੀ ॥

सुनी सखी मद्र देस हम रहही ॥

sunee sakhee madhr dhes ham rahahee ||

ਧੂਮ੍ਰ ਕੇਤੁ ਹਮ ਕੌ ਜਨ ਕਹਹੀ ॥

धूम्र केतु हम कौ जन कहही ॥

dhoomr ket ham kau jan kahahee ||

ਸੌਦਾ ਹਿਤ ਆਏ ਇਹ ਦੇਸਾ ॥

सौदा हित आए इह देसा ॥

sauadhaa hit aae ieh dhesaa ||

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਨਰੇਸਾ ॥੮॥

देस देस को निरखि नरेसा ॥८॥

dhes dhes ko nirakh naresaa ||8||

ਬਤਿਯਨ ਪ੍ਰਥਮ ਤਾਹਿ ਬਿਰਮਾਇ ॥

बतियन प्रथम ताहि बिरमाइ ॥

batiyan pratham taeh biramai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਿਨ ਲੋਭ ਦਿਖਾਇ ॥

भाति भाति तिन लोभ दिखाइ ॥

bhaat bhaat tin lobh dhikhai ||

ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਲੈ ਆਈ ਤਿਹ ਤਹਾ ॥

ज्यों त्यों लै आई तिह तहा ॥

jayo(n) tayo(n) lai aaiee teh tahaa ||

ਮਾਰਗ ਕੁਅਰਿ ਬਿਲੋਕਤ ਜਹਾ ॥੯॥

मारग कुअरि बिलोकत जहा ॥९॥

maarag kuar bilokat jahaa ||9||

ਜੋ ਧਨ ਕਹਾ ਸੁੰਦ੍ਰ ਤਿਹ ਦੀਨਾ ॥

जो धन कहा सुँद्र तिह दीना ॥

jo dhan kahaa su(n)dhr teh dheenaa ||

ਕੰਠ ਲਗਾਇ ਮਿਤ੍ਰ ਸੋ ਲੀਨਾ ॥

कंठ लगाइ मित्र सो लीना ॥

ka(n)Th lagai mitr so leenaa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੀ ਕੈਫ ਮੰਗਾਈ ॥

भाति भाति की कैफ मंगाई ॥

bhaat bhaat kee kaif ma(n)gaiee ||

ਏਕ ਖਾਟ ਚੜਿ ਦੁਹੂੰ ਚੜਾਈ ॥੧੦॥

एक खाट चड़ि दुहूँ चड़ाई ॥१०॥

ek khaaT chaR dhuhoo(n) chaRaiee ||10||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਕੈਫ ਚੜਾਵਹਿ ॥

भाति भाति तन कैफ चड़ावहि ॥

bhaat bhaat tan kaif chaRaaveh ||

ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਗੀਤ ਮਧੁਰ ਧੁਨਿ ਗਾਵਹਿ ॥

मिलि मिलि गीत मधुर धुनि गावहि ॥

mil mil geet madhur dhun gaaveh ||

ਬਿਬਿਧ ਬਿਧਿਨ ਤਨ ਕਰਤ ਬਿਲਾਸਾ ॥

बिबिध बिधिन तन करत बिलासा ॥

bibidh bidhin tan karat bilaasaa ||

ਨੈਕੁ ਨ ਕਰੈ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸਾ ॥੧੧॥

नैकु न करै नृपति को त्रासा ॥११॥

naik na karai nirapat ko traasaa ||11||

ਛੈਲਿਹਿ ਛੈਲ ਨ ਛੋਰਾ ਜਾਈ ॥

छैलिहि छैल न छोरा जाई ॥

chhaileh chhail na chhoraa jaiee ||

ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਰਾਖਤ ਕੰਠ ਲਗਾਈ ॥

निसु दिन राखत कंठ लगाई ॥

nis dhin raakhat ka(n)Th lagaiee ||

ਜਬ ਕਬਹੂੰ ਆਖੇਟ ਸਿਧਾਵੈ ॥

जब कबहूँ आखेट सिधावै ॥

jab kabahoo(n) aakheT sidhaavai ||

ਏਕ ਅੰਬਾਰੀ ਤਾਹਿ ਚੜਾਵੈ ॥੧੨॥

एक अंबारी ताहि चड़ावै ॥१२॥

ek a(n)baaree taeh chaRaavai ||12||

ਤਹੀ ਕਾਮ ਕ੍ਰੀੜਾ ਕਹ ਕਰੈ ॥

तही काम क्रीड़ा कह करै ॥

tahee kaam kreeRaa keh karai ||

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਤੇ ਨੈਕੁ ਨ ਡਰੈ ॥

मात पिता ते नैकु न डरै ॥

maat pitaa te naik na ddarai ||

ਇਕ ਦਿਨ ਰਾਜਾ ਚੜਾ ਸਿਕਾਰਾ ॥

इक दिन राजा चड़ा सिकारा ॥

eik dhin raajaa chaRaa sikaaraa ||

ਸੰਗ ਲਏ ਮਿਹਰਿਯੈ ਅਪਾਰਾ ॥੧੩॥

संग लए मिहरियै अपारा ॥१३॥

sa(n)g le mihariyai apaaraa ||13||

ਬੇਗਮ ਸੋਊ ਸਿਕਾਰ ਸਿਧਾਈ ॥

बेगम सोऊ सिकार सिधाई ॥

begam souoo sikaar sidhaiee ||

ਏਕ ਅੰਬਾਰੀ ਤਾਹਿ ਚੜਾਈ ॥

एक अंबारी ताहि चड़ाई ॥

ek a(n)baaree taeh chaRaiee ||

ਏਕ ਸਖੀ ਤਿਹ ਚੜਤ ਨਿਹਾਰਾ ॥

एक सखी तिह चड़त निहारा ॥

ek sakhee teh chaRat nihaaraa ||

ਜਾਇ ਭੂਪ ਸੋ ਭੇਦ ਉਚਾਰਾ ॥੧੪॥

जाइ भूप सो भेद उचारा ॥१४॥

jai bhoop so bhedh uchaaraa ||14||

ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਤ ਚਿਤ ਮੋ ਰਾਖੀ ॥

सुनि नृप बात चित मो राखी ॥

sun nirap baat chit mo raakhee ||

ਔਰਿ ਨਾਰਿ ਸੋ ਪ੍ਰਗਟ ਨ ਭਾਖੀ ॥

औरि नारि सो प्रगट न भाखी ॥

aauar naar so pragaT na bhaakhee ||

ਦੁਹਿਤਾ ਕੋ ਜਬ ਗਜ ਨਿਕਟਾਯੋ ॥

दुहिता को जब गज निकटायो ॥

dhuhitaa ko jab gaj nikaTaayo ||

ਤਬ ਤਾ ਕੋ ਪਿਤੁ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਯੌ ॥੧੫॥

तब ता को पितु निकट बुलायौ ॥१५॥

tab taa ko pit nikaT bulaayau ||15||

ਸੁਨਤ ਬੈਨ ਬੇਗਮ ਡਰਪਾਨੀ ॥

सुनत बैन बेगम डरपानी ॥

sunat bain begam ddarapaanee ||

ਥਰਹਰ ਕੰਪਾ ਮਿਤ੍ਰ ਤਿਹ ਮਾਨੀ ॥

थरहर कंपा मित्र तिह मानी ॥

tharahar ka(n)paa mitr teh maanee ||

ਅਬ ਹੀ ਮੁਝੈ ਭੂਪ ਗਹਿ ਲੈ ਹੈ ॥

अब ही मुझै भूप गहि लै है ॥

ab hee mujhai bhoop geh lai hai ||

ਇਸੀ ਬਨ ਬਿਖੈ ਮਾਰਿ ਚੁਕੈ ਹੈ ॥੧੬॥

इसी बन बिखै मारि चुकै है ॥१६॥

eisee ban bikhai maar chukai hai ||16||

ਨਾਰਿ ਕਹੀ ਪਿਯ ਜਿਨ ਜਿਯ ਡਰੋ ॥

नारि कही पिय जिन जिय डरो ॥

naar kahee piy jin jiy ddaro ||

ਕਹੌ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤੁਮੈ ਸੋ ਕਰੋ ॥

कहौ चरित्र तुमै सो करो ॥

kahau charitr tumai so karo ||

ਕਰੀ ਰੂਖ ਕੇ ਤਰੈ ਨਿਕਾਰਾ ॥

करी रूख के तरै निकारा ॥

karee rookh ke tarai nikaaraa ||

ਲਪਟਿ ਰਹਾ ਤਾ ਸੌ ਤਹ ਯਾਰਾ ॥੧੭॥

लपटि रहा ता सौ तह यारा ॥१७॥

lapaT rahaa taa sau teh yaaraa ||17||

ਆਪੁ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨਾ ॥

आपु पिता प्रति किया पयाना ॥

aap pitaa prat kiyaa payaanaa ||

ਮਾਰੇ ਰੀਛ ਰੋਝ ਮ੍ਰਿਗ ਨਾਨਾ ॥

मारे रीछ रोझ मृग नाना ॥

maare reechh rojh mirag naanaa ||

ਤਾਹਿ ਬਿਲੋਕਿ ਪਿਤਾ ਚੁਪ ਰਹਾ ॥

ताहि बिलोकि पिता चुप रहा ॥

taeh bilok pitaa chup rahaa ||

ਝੂਠ ਲਖਾ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਮੁਹਿ ਕਹਾ ॥੧੮॥

झूठ लखा तिह तृय मुहि कहा ॥१८॥

jhooTh lakhaa teh tiray muh kahaa ||18||

ਉਸੀ ਸਖੀ ਕੋ ਪਲਟਿ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ॥

उसी सखी को पलटि प्रहारा ॥

ausee sakhee ko palaT prahaaraa ||

ਝੂਠ ਬਚਨ ਇਨ ਮੁਝੈ ਉਚਾਰਾ ॥

झूठ बचन इन मुझै उचारा ॥

jhooTh bachan in mujhai uchaaraa ||

ਖੇਲਿ ਅਖੇਟ ਭੂਪ ਗ੍ਰਿਹ ਆਯੋ ॥

खेलि अखेट भूप गृह आयो ॥

khel akheT bhoop gireh aayo ||

ਤਿਸੀ ਬਿਰਛ ਤਰ ਕਰੀ ਲਖਾਯੋ ॥੧੯॥

तिसी बिरछ तर करी लखायो ॥१९॥

tisee birachh tar karee lakhaayo ||19||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪਕਰਿ ਭੁਜਾ ਗਜ ਪਰ ਪਿਯ ਲਯੋ ਚੜਾਇ ਕੈ ॥

पकरि भुजा गज पर पिय लयो चड़ाइ कै ॥

pakar bhujaa gaj par piy layo chaRai kai ||

ਭੋਗ ਅੰਬਾਰੀ ਬੀਚ ਕਰੇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

भोग अंबारी बीच करे सुख पाइ कै ॥

bhog a(n)baaree beech kare sukh pai kai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਦੋਊ ਕੇਲ ਕਰਤ ਮੁਸਕਾਇ ਕਰਿ ॥

लपटि लपटि दोऊ केल करत मुसकाइ करि ॥

lapaT lapaT dhouoo kel karat musakai kar ||

ਹੋ ਹਮਰੌ ਭੂਪਤਿ ਭੇਦ ਨ ਸਕਿਯੋ ਪਾਇ ਕਰਿ ॥੨੦॥

हो हमरौ भूपति भेद न सकियो पाइ करि ॥२०॥

ho hamarau bhoopat bhedh na sakiyo pai kar ||20||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਹਿਲੇ ਰੂਖ ਚੜਾਇ ਤਿਹ ਲੈ ਆਈ ਫਿਰਿ ਧਾਮ ॥

पहिले रूख चड़ाइ तिह लै आई फिरि धाम ॥

pahile rookh chaRai teh lai aaiee fir dhaam ||

ਉਲਟਾ ਤਿਹ ਝੂਠਾ ਕਿਯਾ ਭੇਦ ਦਿਯਾ ਜਿਹ ਬਾਮ ॥੨੧॥

उलटा तिह झूठा किया भेद दिया जिह बाम ॥२१॥

aulaTaa teh jhooThaa kiyaa bhedh dhiyaa jeh baam ||21||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚੁਹਤਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੪॥੬੭੮੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चुहतर चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३७४॥६७८१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau chuhatar charitr samaapatam sat subham sat ||374||6781||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਸਕ ਤੰਬੋਲ ਸਹਿਰ ਹੈ ਜਹਾ ॥

इसक तंबोल सहिर है जहा ॥

eisak ta(n)bol sahir hai jahaa ||

ਇਸਕ ਤੰਬੋਲ ਨਰਾਧਿਪ ਤਹਾ ॥

इसक तंबोल नराधिप तहा ॥

eisak ta(n)bol naraadhip tahaa ||

ਸ੍ਰੀ ਸਿੰਗਾਰ ਮਤੀ ਤਿਹ ਦਾਰਾ ॥

स्री सिंगार मती तिह दारा ॥

sree si(n)gaar matee teh dhaaraa ||

ਜਾ ਸੀ ਘੜੀ ਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਸੁ ਨਾਰਾ ॥੧॥

जा सी घड़ी न ब्रहमु सु नारा ॥१॥

jaa see ghaRee na brahamu su naaraa ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਸ੍ਰੀ ਜਗ ਜੋਬਨ ਦੇ ਤਿਹ ਸੁਤਾ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥

स्री जग जोबन दे तिह सुता बखानियै ॥

sree jag joban dhe teh sutaa bakhaaniyai ||

ਦੁਤਿਯ ਰੂਪ ਕੀ ਰਾਸ ਜਗਤ ਮਹਿ ਜਾਨਿਯੈ ॥

दुतिय रूप की रास जगत महि जानियै ॥

dhutiy roop kee raas jagat meh jaaniyai ||

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਭਾ ਜਲ ਥਲ ਮਹਿ ਜਾ ਕੀ ਜਾਨਿਯਤ ॥

अधिक प्रभा जल थल महि जा की जानियत ॥

adhik prabhaa jal thal meh jaa kee jaaniyat ||

ਹੋ ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਨਾਰਿ ਨ ਵੈਸੀ ਮਾਨਿਯਤ ॥੨॥

हो नरी नागनी नारि न वैसी मानियत ॥२॥

ho naree naaganee naar na vaisee maaniyat ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਹ ਇਕ ਪੂਤ ਸਰਾਫ ਕੋ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

तह इक पूत सराफ को ता को रूप अपार ॥

teh ik poot saraaf ko taa ko roop apaar ||

ਜੋਰਿ ਨੈਨਿ ਨਾਰੀ ਰਹੈ ਜਾਨਿ ਨ ਗ੍ਰਿਹ ਬਿਸੰਭਾਰ ॥੩॥

जोरि नैनि नारी रहै जानि न गृह बिसंभार ॥३॥

jor nain naaree rahai jaan na gireh bisa(n)bhaar ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਤਾ ਕੀ ਛਬਿ ਲਹੀ ॥

राज सुता ता की छबि लही ॥

raaj sutaa taa kee chhab lahee ||

ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰਮ ਮਨ ਮੈ ਅਸ ਕਹੀ ॥

मन बच क्रम मन मै अस कही ॥

man bach kram man mai as kahee ||

ਏਕ ਬਾਰ ਗਹਿ ਯਾਹਿ ਮੰਗਾਊ ॥

एक बार गहि याहि मंगाऊ ॥

ek baar geh yaeh ma(n)gaauoo ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਰੁਚਿ ਮਾਨ ਮਚਾਊ ॥੪॥

काम भोग रुचि मान मचाऊ ॥४॥

kaam bhog ruch maan machaauoo ||4||

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਦਈ ਤਹਾ ਇਕ ॥

पठै सहचरी दई तहा इक ॥

paThai sahacharee dhiee tahaa ik ||

ਤਾਹਿ ਬਾਤ ਸਮੁਝਾਇ ਅਨਿਕ ਨਿਕ ॥

ताहि बात समुझाइ अनिक निक ॥

taeh baat samujhai anik nik ||

ਅਮਿਤ ਦਰਬ ਦੈ ਤਾਹਿ ਭੁਲਾਈ ॥

अमित दरब दै ताहि भुलाई ॥

amit dharab dhai taeh bhulaiee ||

ਜਿਹ ਤਿਹ ਭਾਤਿ ਕੁਅਰਿ ਕੌ ਲਿਆਈ ॥੫॥

जिह तिह भाति कुअरि कौ लिआई ॥५॥

jeh teh bhaat kuar kau liaaiee ||5||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਕਰਤ ਬਿਲਾਸਾ ॥

भाति भाति के करत बिलासा ॥

bhaat bhaat ke karat bilaasaa ||

ਮਾਨਤ ਕਿਸੀ ਨ ਨਰ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸਾ ॥

मानत किसी न नर को त्रासा ॥

maanat kisee na nar ko traasaa ||

ਤਬ ਲਗ ਆਇ ਪਿਤਾ ਤਹ ਗਯੋ ॥

तब लग आइ पिता तह गयो ॥

tab lag aai pitaa teh gayo ||

ਅਧਿਕ ਬਿਮਨ ਤਾ ਕੋ ਮਨ ਭਯੋ ॥੬॥

अधिक बिमन ता को मन भयो ॥६॥

adhik biman taa ko man bhayo ||6||

ਅਵਰ ਘਾਤ ਤਬ ਹਾਥ ਨ ਆਈ ॥

अवर घात तब हाथ न आई ॥

avar ghaat tab haath na aaiee ||

ਏਕ ਬਾਤ ਤਬ ਤਾਹਿ ਬਨਾਈ ॥

एक बात तब ताहि बनाई ॥

ek baat tab taeh banaiee ||

ਬੀਚ ਸਮ੍ਰਯਾਨਾ ਕੇ ਤਿਹ ਸੀਆ ॥

बीच सम्रयाना के तिह सीआ ॥

beech samrayaanaa ke teh seeaa ||

ਐਚਿਤ ਨਾਵ ਠਾਢ ਕਰ ਦੀਆ ॥੭॥

ऐचित नाव ठाढ कर दीआ ॥७॥

aaichit naav Thaadd kar dheeaa ||7||

ਉਪਰ ਅਵਰ ਸਮ੍ਰਯਾਨਾ ਡਾਰਾ ॥

उपर अवर सम्रयाना डारा ॥

aupar avar samrayaanaa ddaaraa ||

ਵਾ ਕੋ ਜਾਇ ਨ ਅੰਗ ਨਿਹਾਰਾ ॥

वा को जाइ न अंग निहारा ॥

vaa ko jai na a(n)g nihaaraa ||

ਆਗੇ ਜਾਇ ਪਿਤਾ ਚਲਿ ਲੀਨਾ ॥

आगे जाइ पिता चलि लीना ॥

aage jai pitaa chal leenaa ||

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਦੋਊ ਕਰ ਦੀਨਾ ॥੮॥

जोरि प्रनाम दोऊ कर दीना ॥८॥

jor pranaam dhouoo kar dheenaa ||8||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਿਸ ਸਮ੍ਰਯਾਨਾ ਕੇ ਤਰ ਪਿਤੁ ਬੈਠਾਇਯੋ ॥

तिस सम्रयाना के तर पितु बैठाइयो ॥

tis samrayaanaa ke tar pit baiThaiyo ||

ਏਕ ਏਕ ਕਰਿ ਤਾ ਕੌ ਪੁਹਪ ਦਿਖਾਇਯੋ ॥

एक एक करि ता कौ पुहप दिखाइयो ॥

ek ek kar taa kau puhap dhikhaiyo ||

ਭੂਪ ਬਿਦਾ ਹ੍ਵੈ ਜਬੈ ਆਪੁਨੇ ਗ੍ਰਿਹ ਅਯੋ ॥

भूप बिदा ह्वै जबै आपुने गृह अयो ॥

bhoop bidhaa havai jabai aapune gireh ayo ||

ਹੋ ਕਾਢਿ ਤਹਾ ਤੇ ਮਿਤ੍ਰ ਸੇਜ ਊਪਰ ਲਯੋ ॥੯॥

हो काढि तहा ते मित्र सेज ऊपर लयो ॥९॥

ho kaadd tahaa te mitr sej uoopar layo ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਰਾਜਾ ਛਲਾ ਸਕਾ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਇ ॥

इह छल सौ राजा छला सका भेद नहि पाइ ॥

eeh chhal sau raajaa chhalaa sakaa bhedh neh pai ||

ਦੁਹਿਤਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਇ ਸਿਰ ਆਯੋ ਕੋਰ ਮੁੰਡਾਇ ॥੧੦॥

दुहिता के गृह जाइ सिर आयो कोर मुँडाइ ॥१०॥

dhuhitaa ke gireh jai sir aayo kor mu(n)ddai ||10||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਪੰਝਤਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੭੫॥੬੭੯੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ पंझतरि चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३७५॥६७९१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau pa(n)jhatar charitr samaapatam sat subham sat ||375||6791||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੁਨ ਰਾਜਾ ਇਕ ਔਰ ਕਹਾਨੀ ॥

सुन राजा इक और कहानी ॥

sun raajaa ik aauar kahaanee ||

ਕਿਨਹੂੰ ਲਖੀ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਜਾਨੀ ॥

किनहूँ लखी न किनहूँ जानी ॥

kinahoo(n) lakhee na kinahoo(n) jaanee ||

ਸਹਿਰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਬਸਤ ਜਹ ॥

सहिर हैदराबाद बसत जह ॥

sahir haidharaabaadh basat jeh ||

ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਜਛ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਤਹ ॥੧॥

स्री हरिजछ केतु राजा तह ॥१॥

sree harijachh ket raajaa teh ||1||

ਗ੍ਰਿਹ ਮਦਮਤ ਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥

गृह मदमत मती तिह नारी ॥

gireh madhamat matee teh naaree ||

ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਬੀਨ ਦੇ ਧਾਮ ਦੁਲਾਰੀ ॥

स्री प्रबीन दे धाम दुलारी ॥

sree prabeen dhe dhaam dhulaaree ||

ਅਪਮਾਨ ਦੁਤਿ ਜਾਤ ਨ ਕਹੀ ॥

अपमान दुति जात न कही ॥

apamaan dhut jaat na kahee ||

ਜਾਨੁਕ ਫੂਲ ਚੰਬੇਲੀ ਰਹੀ ॥੨॥

जानुक फूल चंबेली रही ॥२॥

jaanuk fool cha(n)belee rahee ||2||

ਨਿਹਚਲ ਸਿੰਘ ਤਹਾ ਇਕ ਛਤ੍ਰੀ ॥

निहचल सिंघ तहा इक छत्री ॥

nihachal si(n)gh tahaa ik chhatree ||

ਸੂਰਬੀਰ ਬਲਵਾਨ ਤਿਅਤ੍ਰੀ ॥

सूरबीर बलवान तिअत्री ॥

soorabeer balavaan tiatree ||

ਤਿਹ ਪ੍ਰਬੀਨ ਦੇ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਾ ॥

तिह प्रबीन दे नैन निहारा ॥

teh prabeen dhe nain nihaaraa ||

ਮਦਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਘਾਇ ਜਨੁ ਮਾਰਾ ॥੩॥

मदन कृपान घाइ जनु मारा ॥३॥

madhan kirapaan ghai jan maaraa ||3||

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਇ ॥

पठै सहचरी लिया बुलाइ ॥

paThai sahacharee liyaa bulai ||

ਭੋਗ ਕਿਯਾ ਰੁਚਿ ਦੁਹੂੰ ਬਢਾਇ ॥

भोग किया रुचि दुहूँ बढाइ ॥

bhog kiyaa ruch dhuhoo(n) baddai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਚੁੰਬਨ ਕਰੈ ॥

भाति भाति तन चुँबन करै ॥

bhaat bhaat tan chu(n)ban karai ||

ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਸਨਨ ਧਰੈ ॥੪॥

बिबिध प्रकार आसनन धरै ॥४॥

bibidh prakaar aasanan dharai ||4||

ਤਬ ਤਹ ਆਇ ਗਯੋ ਪਿਤੁ ਵਾ ਕੋ ॥

तब तह आइ गयो पितु वा को ॥

tab teh aai gayo pit vaa ko ||

ਭੋਗਤ ਹੁਤੋ ਜਹਾ ਪਿਯ ਤਾ ਕੋ ॥

भोगत हुतो जहा पिय ता को ॥

bhogat huto jahaa piy taa ko ||

ਚਮਕਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਚੰਚਲਾ ਕੀਨਾ ॥

चमकि चरित्र चंचला कीना ॥

chamak charitr cha(n)chalaa keenaa ||