ਏਕੈ ਬਾਨ ਮਿਲਾ ਸੋ ਘਾਯੋ ॥

एकै बान मिला सो घायो ॥

ekai baan milaa so ghaayo ||

ਤਾ ਕਹ ਜੀਤਿ ਧਾਮ ਲੈ ਆਈ ॥

ता कह जीति धाम लै आई ॥

taa keh jeet dhaam lai aaiee ||

ਸਖੀ ਕੁਅਰ ਕੇ ਧਾਮ ਪਠਾਈ ॥੧੭॥

सखी कुअर के धाम पठाई ॥१७॥

sakhee kuar ke dhaam paThaiee ||17||

ਜੋ ਤੁਮ ਕਹਾ ਕਾਜ ਮੈ ਕਿਯਾ ॥

जो तुम कहा काज मै किया ॥

jo tum kahaa kaaj mai kiyaa ||

ਅਪਨੋ ਬੋਲ ਨਿਬਾਹਹੁ ਪਿਯਾ ॥

अपनो बोल निबाहहु पिया ॥

apano bol nibaahahu piyaa ||

ਪ੍ਰਥਮ ਬ੍ਯਾਹਿ ਮੋ ਕੌ ਲੈ ਜਾਵੌ ॥

प्रथम ब्याहि मो कौ लै जावौ ॥

pratham bayaeh mo kau lai jaavau ||

ਤਾ ਪਾਛੇ ਯਾ ਕਹ ਤੁਮ ਪਾਵੌ ॥੧੮॥

ता पाछे या कह तुम पावौ ॥१८॥

taa paachhe yaa keh tum paavau ||18||

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਤਬ ਹੀ ਤਹ ਆਯੋ ॥

राज कुअर तब ही तह आयो ॥

raaj kuar tab hee teh aayo ||

ਤਾ ਸੌ ਪ੍ਰਥਮੈ ਬ੍ਯਾਹ ਕਰਾਯੋ ॥

ता सौ प्रथमै ब्याह करायो ॥

taa sau prathamai bayaeh karaayo ||

ਬਹੁਰੌ ਬ੍ਯਾਹਿ ਤਾਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ॥

बहुरौ ब्याहि ताहि लै गयो ॥

bahurau bayaeh taeh lai gayo ||

ਅਸਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਚੰਚਲਾ ਦਿਖਯੋ ॥੧੯॥

असि चरित्र चंचला दिखयो ॥१९॥

as charitr cha(n)chalaa dhikhayo ||19||

ਪ੍ਰਥਮਹਿ ਪਾਰ ਸਮੁੰਦ ਕੈ ਗਈ ॥

प्रथमहि पार समुँद कै गई ॥

prathameh paar samu(n)dh kai giee ||

ਰਾਜ ਸੁਤਹਿ ਹਰਿ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਈ ॥

राज सुतहि हरि ल्यावत भई ॥

raaj suteh har layaavat bhiee ||

ਬਹੁਰੌ ਮਨ ਭਾਵਤ ਪਤਿ ਕਰਿਯੋ ॥

बहुरौ मन भावत पति करियो ॥

bahurau man bhaavat pat kariyo ||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਜਾਤ ਬਿਚਰਿਯੋ ॥੨੦॥

तृया चरित्र न जात बिचरियो ॥२०॥

tirayaa charitr na jaat bichariyo ||20||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋ ਸੌ ਨੰਨ੍ਯਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੯੯॥੫੭੮੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दो सौ नंन्यानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२९९॥५७८९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dho sau na(n)nayaanavo charitr samaapatam sat subham sat ||299||5789||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੀਸਸਾਰ ਕੇਤੁ ਇਕ ਰਾਜਾ ॥

सीससार केतु इक राजा ॥

seesasaar ket ik raajaa ||

ਜਾ ਸੋ ਬਿਧਿ ਦੂਸਰ ਨ ਸਾਜਾ ॥

जा सो बिधि दूसर न साजा ॥

jaa so bidh dhoosar na saajaa ||

ਸੀਸੈ ਸਾਰ ਦੇਇ ਤਿਹ ਰਾਨੀ ॥

सीसै सार देइ तिह रानी ॥

seesai saar dhei teh raanee ||

ਜਾ ਸਮ ਦੂਸਰ ਹ੍ਵੈ ਨ ਬਖਾਨੀ ॥੧॥

जा सम दूसर ह्वै न बखानी ॥१॥

jaa sam dhoosar havai na bakhaanee ||1||

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਪ੍ਰੀਤਾ ॥

ता सौ अधिक नृपति की प्रीता ॥

taa sau adhik nirapat kee preetaa ||

ਨਿਸ ਦਿਨ ਰਹੈ ਤਰੁਨਿ ਮੈ ਚੀਤਾ ॥

निस दिन रहै तरुनि मै चीता ॥

nis dhin rahai tarun mai cheetaa ||

ਕਿਤਕ ਦਿਨਨ ਰਾਨੀ ਮਰਿ ਗਈ ॥

कितक दिनन रानी मरि गई ॥

kitak dhinan raanee mar giee ||

ਰਾਜਾ ਕੀ ਉਦਾਸ ਮਤਿ ਭਈ ॥੨॥

राजा की उदास मति भई ॥२॥

raajaa kee udhaas mat bhiee ||2||

ਅਵਰ ਨਾਰਿ ਕੀ ਓਰ ਨ ਹੇਰੈ ॥

अवर नारि की ओर न हेरै ॥

avar naar kee or na herai ||

ਭੂਲ ਨ ਜਾਤ ਕਿਸੀ ਕੇ ਡੇਰੈ ॥

भूल न जात किसी के डेरै ॥

bhool na jaat kisee ke dderai ||

ਨਾਰੀ ਔਰ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਵੈ ॥

नारी और अधिक दुख पावै ॥

naaree aauar adhik dhukh paavai ||

ਨਾਥ ਮਿਲੇ ਬਿਨੁ ਮੈਨ ਸੰਤਾਵੈ ॥੩॥

नाथ मिले बिनु मैन संतावै ॥३॥

naath mile bin main sa(n)taavai ||3||

ਮਿਲਿ ਬੈਠੀ ਇਕ ਦਿਨ ਸਭ ਰਾਨੀ ॥

मिलि बैठी इक दिन सभ रानी ॥

mil baiThee ik dhin sabh raanee ||

ਆਪੁ ਬਿਖੈ ਮਿਲਿ ਕਰਤ ਕਹਾਨੀ ॥

आपु बिखै मिलि करत कहानी ॥

aap bikhai mil karat kahaanee ||

ਇਹ ਜੜ ਪਤਿ ਮਤਿ ਕਿਨ ਹਰਿ ਲਈ ॥

इह जड़ पति मति किन हरि लई ॥

eeh jaR pat mat kin har liee ||

ਕਹਾ ਭਯੋ ਰਾਨੀ ਮਰਿ ਗਈ ॥੪॥

कहा भयो रानी मरि गई ॥४॥

kahaa bhayo raanee mar giee ||4||

ਏਤੋ ਸੋਕ ਕਿਯੋ ਜਾ ਕੋ ਇਹ ॥

एतो सोक कियो जा को इह ॥

eto sok kiyo jaa ko ieh ||

ਮਤਿ ਹਰਿ ਲਈ ਕਹਾ ਯਾ ਕੀ ਤਿਹ ॥

मति हरि लई कहा या की तिह ॥

mat har liee kahaa yaa kee teh ||

ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਤ੍ਰਿਯਾ ਨ੍ਰਿਪਨ ਕੇ ਘਨੀ ॥

ह्वै है तृया नृपन के घनी ॥

havai hai tirayaa nirapan ke ghanee ||

ਸਦਾ ਸਲਾਮਤਿ ਚਹਿਯਤ ਧਨੀ ॥੫॥

सदा सलामति चहियत धनी ॥५॥

sadhaa salaamat chahiyat dhanee ||5||

ਸਖੀ ਏਕ ਸ੍ਯਾਨੀ ਤਹ ਅਹੀ ॥

सखी एक स्यानी तह अही ॥

sakhee ek sayaanee teh ahee ||

ਤਿਹ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਹਸਿ ਕਰਿ ਕਹੀ ॥

तिह इह भाति बिहसि करि कही ॥

teh ieh bhaat bihas kar kahee ||

ਮੈ ਨ੍ਰਿਪ ਤੇ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਕ ਮਿਟੈਹੌ ॥

मै नृप ते तृय सोक मिटैहौ ॥

mai nirap te tiray sok miTaihau ||

ਬਹੁਰਿ ਤਿਹਾਰੇ ਸਾਥ ਮਿਲੈਹੌ ॥੬॥

बहुरि तिहारे साथ मिलैहौ ॥६॥

bahur tihaare saath milaihau ||6||

ਜਾਰਿਕ ਪਕਰਿ ਕੋਠਰੀ ਰਾਖਾ ॥

जारिक पकरि कोठरी राखा ॥

jaarik pakar koTharee raakhaa ||

ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਸੁਨਤ ਐਸ ਬਿਧਿ ਭਾਖਾ ॥

नृप के सुनत ऐस बिधि भाखा ॥

nirap ke sunat aais bidh bhaakhaa ||

ਧ੍ਰਿਗ ਇਹ ਮੂੜ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਜੀਆ ॥

धृग इह मूड़ नृप को जीआ ॥

dhirag ieh mooR nirap ko jeeaa ||

ਜਿਹ ਅਬਿਬੇਕ ਬਿਬੇਕ ਨ ਕੀਆ ॥੭॥

जिह अबिबेक बिबेक न कीआ ॥७॥

jeh abibek bibek na keeaa ||7||

ਜੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਔਰ ਸੌ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥

जु तृया और सौ भोग कमावै ॥

j tirayaa aauar sau bhog kamaavai ||

ਬਾਤਨ ਸਾਥ ਪਤਿਹਿ ਉਰਝਾਵੈ ॥

बातन साथ पतिहि उरझावै ॥

baatan saath pateh urajhaavai ||

ਨ੍ਰਿਪ ਜੁ ਕੋਠਰੀ ਛੋਰਿ ਨਿਹਾਰੈ ॥

नृप जु कोठरी छोरि निहारै ॥

nirap ju koTharee chhor nihaarai ||

ਸਾਚ ਝੂਠ ਤਬ ਆਪੁ ਬਿਚਾਰੈ ॥੮॥

साच झूठ तब आपु बिचारै ॥८॥

saach jhooTh tab aap bichaarai ||8||

ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਸ੍ਰਵਨਨ ਧੁਨਿ ਇਹ ਪਰੀ ॥

नृप के स्रवनन धुनि इह परी ॥

nirap ke sravanan dhun ieh paree ||

ਤੁਰਤੁ ਕੁਠਰੀਯਾ ਜਾਇ ਉਘਰੀ ॥

तुरतु कुठरीया जाइ उघरी ॥

turat kuThareeyaa jai ugharee ||

ਹੇਰਾ ਜਬ ਵਹੁ ਮਨੁਛ ਬਨਾਈ ॥

हेरा जब वहु मनुछ बनाई ॥

heraa jab vahu manuchh banaiee ||

ਤਬ ਐਸੇ ਤਿਹ ਕਹਾ ਰਿਸਾਈ ॥੯॥

तब ऐसे तिह कहा रिसाई ॥९॥

tab aaise teh kahaa risaiee ||9||

ਇਤੋ ਸੋਕ ਹਮ ਕੀਯੋ ਨਿਕਾਜਾ ॥

इतो सोक हम कीयो निकाजा ॥

eito sok ham keeyo nikaajaa ||

ਇਹ ਨ ਲਹਤ ਥੋ ਐਸ ਨਿਲਾਜਾ ॥

इह न लहत थो ऐस निलाजा ॥

eeh na lahat tho aais nilaajaa ||

ਅਬ ਮੈ ਰਨਿਯਨ ਅਵਰ ਬਿਹਾਰੌ ॥

अब मै रनियन अवर बिहारौ ॥

ab mai raniyan avar bihaarau ||

ਰਾਨੀ ਮਰੀ ਨ ਫੇਰਿ ਚਿਤਾਰੌ ॥੧੦॥

रानी मरी न फेरि चितारौ ॥१०॥

raanee maree na fer chitaarau ||10||

ਔਰ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੇ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰਾ ॥

और तृयन के साथ बिहारा ॥

aauar tirayan ke saath bihaaraa ||

ਵਾ ਰਾਨੀ ਕਹ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਿਸਾਰਾ ॥

वा रानी कह नृपति बिसारा ॥

vaa raanee keh nirapat bisaaraa ||

ਇਹ ਛਲ ਤ੍ਰਿਯਨ ਨਰਿੰਦ੍ਰਹਿ ਛਰਾ ॥

इह छल तृयन नरिंद्रहि छरा ॥

eeh chhal tirayan nari(n)dhreh chharaa ||

ਤ੍ਰਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਤਿਭੁਤ ਇਹ ਕਰਾ ॥੧੧॥

तृय चरित्र अतिभुत इह करा ॥११॥

tiray charitr atibhut ieh karaa ||11||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੦॥੫੮੦੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३००॥५८००॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau charitr samaapatam sat subham sat ||300||5800||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਛਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੁਨਾ ॥

इछावती नगर इक सुना ॥

eichhaavatee nagar ik sunaa ||

ਇਛ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਬਹੁ ਗੁਨਾ ॥

इछ सैन राजा बहु गुना ॥

eichh sain raajaa bahu gunaa ||

ਇਸਟ ਮਤੀ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ਨਾਰੀ ॥

इसट मती ता के घर नारी ॥

eisaT matee taa ke ghar naaree ||

ਇਸਟ ਦੇਵਕਾ ਰਹਤ ਦੁਲਾਰੀ ॥੧॥

इसट देवका रहत दुलारी ॥१॥

eisaT dhevakaa rahat dhulaaree ||1||

ਅਜੈ ਸੈਨ ਖਤਰੇਟਾ ਤਹਾ ॥

अजै सैन खतरेटा तहा ॥

ajai sain khatareTaa tahaa ||

ਆਵਤ ਭਯੋ ਧਾਮ ਤ੍ਰਿਯ ਜਹਾ ॥

आवत भयो धाम तृय जहा ॥

aavat bhayo dhaam tiray jahaa ||

ਰਾਣੀ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਾ ॥

राणी ता को रूप निहारा ॥

raanee taa ko roop nihaaraa ||

ਗਿਰੀ ਧਰਨਿ ਜਨੁ ਲਗਿਯੋ ਕਟਾਰਾ ॥੨॥

गिरी धरनि जनु लगियो कटारा ॥२॥

giree dharan jan lagiyo kaTaaraa ||2||

ਉੜਦਾ ਬੇਗ ਨਿਪੁੰਸਕ ਬਨੇ ॥

उड़दा बेग निपुँसक बने ॥

auRadhaa beg nipu(n)sak bane ||

ਪਠੈ ਦਏ ਰਾਨੀ ਤਹ ਘਨੇ ॥

पठै दए रानी तह घने ॥

paThai dhe raanee teh ghane ||

ਗਹਿ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਲੈ ਗਏ ਤਹਾ ॥

गहि करि ताहि लै गए तहा ॥

geh kar taeh lai ge tahaa ||

ਤਰਨੀ ਪੰਥ ਬਿਲੋਕਤ ਜਹਾ ॥੩॥

तरनी पंथ बिलोकत जहा ॥३॥

taranee pa(n)th bilokat jahaa ||3||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਤਾ ਸੌ ਰਾਨੀ ਕਰਿ ॥

काम भोग ता सौ रानी करि ॥

kaam bhog taa sau raanee kar ||

ਪੌਢੇ ਦੋਊ ਜਾਇ ਪਲਘਾ ਪਰ ॥

पौढे दोऊ जाइ पलघा पर ॥

pauadde dhouoo jai palaghaa par ||

ਤਬ ਲਗਿ ਆਇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਹ ਗਏ ॥

तब लगि आइ नृपति तह गए ॥

tab lag aai nirapat teh ge ||

ਸੋਵਤ ਦੁਹੂੰ ਬਿਲੋਕਤ ਭਏ ॥੪॥

सोवत दुहूँ बिलोकत भए ॥४॥

sovat dhuhoo(n) bilokat bhe ||4||

ਭਰਭਰਾਇ ਤ੍ਰਿਯ ਜਗੀ ਦੁਖਾਤੁਰ ॥

भरभराइ तृय जगी दुखातुर ॥

bharabharai tiray jagee dhukhaatur ||

ਡਾਰਿ ਦਯੋ ਦੁਪਟਾ ਪਤਿ ਮੁਖ ਪਰ ॥

डारि दयो दुपटा पति मुख पर ॥

ddaar dhayo dhupaTaa pat mukh par ||

ਜਬ ਲੌ ਕਰਤ ਦੂਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਭਯੋ ॥

जब लौ करत दूरि नृप भयो ॥

jab lau karat dhoor nirap bhayo ||

ਤਬ ਲੌ ਜਾਰਿ ਭਾਜਿ ਕਰਿ ਗਯੋ ॥੫॥

तब लौ जारि भाजि करि गयो ॥५॥

tab lau jaar bhaaj kar gayo ||5||

ਦੁਪਟਾ ਦੂਰਿ ਕਰਾ ਨ੍ਰਿਪ ਜਬੈ ॥

दुपटा दूरि करा नृप जबै ॥

dhupaTaa dhoor karaa nirap jabai ||

ਪਕਰ ਲਿਯੋ ਰਾਨੀ ਕਹ ਤਬੈ ॥

पकर लियो रानी कह तबै ॥

pakar liyo raanee keh tabai ||

ਕਹਾ ਗਯੋ ਵਹੁ ਜੁ ਮੈ ਨਿਹਾਰਾ ॥

कहा गयो वहु जु मै निहारा ॥

kahaa gayo vahu ju mai nihaaraa ||

ਬਿਨੁ ਨ ਕਹੈ ਭ੍ਰਮ ਮਿਟੈ ਹਮਾਰਾ ॥੬॥

बिनु न कहै भ्रम मिटै हमारा ॥६॥

bin na kahai bhram miTai hamaaraa ||6||

ਪ੍ਰਥਮੈ ਜਾਨ ਮਾਫ ਮੁਰ ਕੀਜੈ ॥

प्रथमै जान माफ मुर कीजै ॥

prathamai jaan maaf mur keejai ||

ਬਹੁਰੌ ਬਾਤ ਸਾਚ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥

बहुरौ बात साच सुनि लीजै ॥

bahurau baat saach sun leejai ||

ਬਚਨੁ ਦੇਹੁ ਮੇਰੇ ਜੌ ਹਾਥਾ ॥

बचनु देहु मेरे जौ हाथा ॥

bachan dheh mere jau haathaa ||

ਬਹੁਰਿ ਲੇਹੁ ਬਿਨਤੀ ਸੁਨਿ ਨਾਥਾ ॥੭॥

बहुरि लेहु बिनती सुनि नाथा ॥७॥

bahur leh binatee sun naathaa ||7||

ਭੈਂਗੇ ਨੇਤ੍ਰ ਤੋਰਿ ਬਿਧਿ ਕਰੇ ॥

भैंगे नेत्र तोरि बिधि करे ॥

bhai(n)ge netr tor bidh kare ||

ਇਕ ਤੈ ਜਾਤ ਦੋਇ ਲਖ ਪਰੇ ॥

इक तै जात दोइ लख परे ॥

eik tai jaat dhoi lakh pare ||

ਤੁਮ ਕਹ ਕਛੂ ਝਾਵਰੋ ਆਯੋ ॥

तुम कह कछू झावरो आयो ॥

tum keh kachhoo jhaavaro aayo ||

ਮੁਹਿ ਕੋ ਦਿਖਿ ਲਖਿ ਕਰਿ ਦ੍ਵੈ ਪਾਯੋ ॥੮॥

मुहि को दिखि लखि करि द्वै पायो ॥८॥

muh ko dhikh lakh kar dhavai paayo ||8||

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਨਿ ਬਚਨ ਚਕ੍ਰਿਤ ਹ੍ਵੈ ਰਹਾ ॥

नृप सुनि बचन चकृत ह्वै रहा ॥

nirap sun bachan chakirat havai rahaa ||

ਤ੍ਰਿਯ ਸੌ ਬਹੁਰਿ ਬਚਨ ਨਹਿ ਕਹਾ ॥

तृय सौ बहुरि बचन नहि कहा ॥

tiray sau bahur bachan neh kahaa ||

ਮੁਖ ਮੂੰਦੇ ਘਰ ਕੌ ਫਿਰਿ ਆਯੋ ॥

मुख मूँदे घर कौ फिरि आयो ॥

mukh moo(n)dhe ghar kau fir aayo ||

ਕਰਮ ਰੇਖ ਕਹ ਦੋਸ ਲਗਾਯੋ ॥੯॥

करम रेख कह दोस लगायो ॥९॥

karam rekh keh dhos lagaayo ||9||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਇਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੧॥੫੮੦੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ इक चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३०१॥५८०९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau ik charitr samaapatam sat subham sat ||301||5809||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੋਰਠ ਸੈਨ ਏਕ ਭੂਪਾਲਾ ॥

सोरठ सैन एक भूपाला ॥

soraTh sain ek bhoopaalaa ||

ਤੇਜਵਾਨ ਬਲਵਾਨ ਛਿਤਾਲਾ ॥

तेजवान बलवान छिताला ॥

tejavaan balavaan chhitaalaa ||

ਸੋਰਠ ਦੇ ਤਾ ਕੈ ਘਰ ਰਾਨੀ ॥

सोरठ दे ता कै घर रानी ॥

soraTh dhe taa kai ghar raanee ||

ਸੁੰਦਰ ਸਕਲ ਭਵਨ ਮਹਿ ਜਾਨੀ ॥੧॥

सुँदर सकल भवन महि जानी ॥१॥

su(n)dhar sakal bhavan meh jaanee ||1||

ਛਤ੍ਰਿ ਸੈਨ ਤਹ ਸਾਹ ਭਨਿਜੈ ॥

छतृ सैन तह साह भनिजै ॥

chhatr sain teh saeh bhanijai ||

ਛਤ੍ਰ ਦੇਇ ਇਕ ਸੁਤਾ ਕਹਿਜੈ ॥

छत्र देइ इक सुता कहिजै ॥

chhatr dhei ik sutaa kahijai ||

ਭੂਤ ਭਵਾਨ ਭਵਿਖ੍ਯ ਮਝਾਰੀ ॥

भूत भवान भविख्य मझारी ॥

bhoot bhavaan bhavikhay majhaaree ||

ਭਈ ਨ ਹੈ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਨ ਕੁਮਾਰੀ ॥੨॥

भई न है ह्वै है न कुमारी ॥२॥

bhiee na hai havai hai na kumaaree ||2||

ਜਬ ਵਹੁ ਤਰੁਨਿ ਚੰਚਲਾ ਭਈ ॥

जब वहु तरुनि चंचला भई ॥

jab vahu tarun cha(n)chalaa bhiee ||

ਲਰਿਕਾਪਨ ਕੀ ਸੁਧਿ ਬੁਧਿ ਗਈ ॥

लरिकापन की सुधि बुधि गई ॥

larikaapan kee sudh budh giee ||

ਛਤਿਯਾ ਕੁਚਨ ਤਬੈ ਉਠਿ ਆਏ ॥

छतिया कुचन तबै उठि आए ॥

chhatiyaa kuchan tabai uTh aae ||

ਮਦਨ ਭਰਤਿਯਾ ਭਰਤ ਭਰਾਏ ॥੩॥

मदन भरतिया भरत भराए ॥३॥

madhan bharatiyaa bharat bharaae ||3||

ਅਭਰਨ ਸੈਨ ਕੁਅਰ ਤਿਨ ਲਹਾ ॥

अभरन सैन कुअर तिन लहा ॥

abharan sain kuar tin lahaa ||

ਤੇਜਵਾਨ ਕਛੁ ਜਾਤ ਨ ਕਹਾ ॥

तेजवान कछु जात न कहा ॥

tejavaan kachh jaat na kahaa ||

ਲਾਗੀ ਲਗਨ ਛੂਟਿ ਨਹਿ ਗਈ ॥

लागी लगन छूटि नहि गई ॥

laagee lagan chhooT neh giee ||

ਸੁਕ ਨਲਨੀ ਕੀ ਸੀ ਗਤਿ ਭਈ ॥੪॥

सुक नलनी की सी गति भई ॥४॥

suk nalanee kee see gat bhiee ||4||

ਤਾ ਸੌ ਲਗੀ ਲਗਨ ਬਹੁ ਭਾਤਾ ॥

ता सौ लगी लगन बहु भाता ॥

taa sau lagee lagan bahu bhaataa ||

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਬਰਨ ਸੁਨਾਊ ਬਾਤਾ ॥

किह बिधि बरन सुनाऊ बाता ॥

keh bidh baran sunaauoo baataa ||

ਨਿਤਿਪ੍ਰਤਿ ਤਾ ਕਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਵੈ ॥

नितिप्रति ता कह बोलि पठावै ॥

nitiprat taa keh bol paThaavai ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਰੁਚਿ ਮਾਨ ਕਮਾਵੈ ॥੫॥

काम भोग रुचि मान कमावै ॥५॥

kaam bhog ruch maan kamaavai ||5||

ਤਾ ਕੇ ਲਏ ਨਾਥ ਕਹ ਮਾਰਾ ॥

ता के लए नाथ कह मारा ॥

taa ke le naath keh maaraa ||

ਤਨ ਮੈ ਰਾਡ ਭੇਸ ਕੋ ਧਾਰਾ ॥

तन मै राड भेस को धारा ॥

tan mai raadd bhes ko dhaaraa ||

ਜਬ ਗ੍ਰਿਹ ਅਪਨੇ ਜਾਰ ਬੁਲਾਯੋ ॥

जब गृह अपने जार बुलायो ॥

jab gireh apane jaar bulaayo ||

ਸਭ ਪ੍ਰਸੰਗ ਕਹਿ ਤਾਹਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੬॥

सभ प्रसंग कहि ताहि सुनायो ॥६॥

sabh prasa(n)g keh taeh sunaayo ||6||

ਸੁਨਿ ਕੈ ਜਾਰ ਬਚਨ ਅਸ ਡਰਾ ॥

सुनि कै जार बचन अस डरा ॥

sun kai jaar bachan as ddaraa ||

ਧ੍ਰਿਗ ਧ੍ਰਿਗ ਬਚ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਉਚਰਾ ॥

धृग धृग बच तिह तृयहि उचरा ॥

dhirag dhirag bach teh tirayeh ucharaa ||

ਜਿਨ ਅਪਨੋ ਪਤਿ ਆਪੁ ਸੰਘਰਿਯੋ ॥

जिन अपनो पति आपु संघरियो ॥

jin apano pat aap sa(n)ghariyo ||

ਮੁਹਿ ਕਸ ਚਹਤ ਭਲਾਈ ਕਰਿਯੋ ॥੭॥

मुहि कस चहत भलाई करियो ॥७॥

muh kas chahat bhalaiee kariyo ||7||

ਪਤਿ ਮਾਰਿਯੋ ਜਾ ਕੇ ਹਿਤ ਗਯੋ ॥

पति मारियो जा के हित गयो ॥

pat maariyo jaa ke hit gayo ||

ਸੋ ਭੀ ਅੰਤ ਨ ਤਾ ਕੋ ਭਯੋ ॥

सो भी अंत न ता को भयो ॥

so bhee a(n)t na taa ko bhayo ||

ਐਸੋ ਮਿਤ੍ਰ ਕਛੂ ਨਹੀ ਕਰਿਯੋ ॥

ऐसो मित्र कछू नही करियो ॥

aaiso mitr kachhoo nahee kariyo ||

ਇਹ ਰਾਖੇ ਤੇ ਭਲੋ ਸੰਘਰਿਯੋ ॥੮॥

इह राखे ते भलो संघरियो ॥८॥

eeh raakhe te bhalo sa(n)ghariyo ||8||

ਕਰ ਮਹਿ ਕਾਢਿ ਭਗੌਤੀ ਲਈ ॥

कर महि काढि भगौती लई ॥

kar meh kaadd bhagauatee liee ||

ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਤਾ ਕੋ ਸਿਰ ਦਈ ॥

दुहूँ हाथ ता को सिर दई ॥

dhuhoo(n) haath taa ko sir dhiee ||

ਹਾਇ ਹਾਇ ਜਿਮਿ ਭੂਪ ਪੁਕਾਰੈ ॥

हाइ हाइ जिमि भूप पुकारै ॥

hai hai jim bhoop pukaarai ||

ਤ੍ਰਯੋ ਤ੍ਰਯੋ ਨਾਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨਨ ਮਾਰੈ ॥੯॥

त्रयो त्रयो नारि कृपानन मारै ॥९॥

trayo trayo naar kirapaanan maarai ||9||

ਦ੍ਵੈ ਦਿਨ ਭਏ ਨ ਪਤਿ ਕੇ ਮਰੈ ॥

द्वै दिन भए न पति के मरै ॥

dhavai dhin bhe na pat ke marai ||

ਐਸੀ ਲਗੇ ਅਬੈ ਏ ਕਰੈ ॥

ऐसी लगे अबै ए करै ॥

aaisee lage abai e karai ||

ਧ੍ਰਿਗ ਜਿਯਬੋ ਪਿਯ ਬਿਨੁ ਜਗ ਮਾਹੀ ॥

धृग जियबो पिय बिनु जग माही ॥

dhirag jiyabo piy bin jag maahee ||

ਜਾਰ ਚੋਰ ਜਿਹ ਹਾਥ ਚਲਾਹੀ ॥੧੦॥

जार चोर जिह हाथ चलाही ॥१०॥

jaar chor jeh haath chalaahee ||10||

ਮਰਿਯੋ ਨਿਰਖਿ ਤਿਹ ਸਭਨ ਉਚਾਰਾ ॥

मरियो निरखि तिह सभन उचारा ॥

mariyo nirakh teh sabhan uchaaraa ||

ਭਲਾ ਕਰਾ ਤੈ ਜਾਰ ਸੰਘਾਰਾ ॥

भला करा तै जार संघारा ॥

bhalaa karaa tai jaar sa(n)ghaaraa ||

ਚਾਦਰ ਕੀ ਲਜਾ ਤੈ ਰਾਖੀ ॥

चादर की लजा तै राखी ॥

chaadhar kee lajaa tai raakhee ||

ਧੰਨ੍ਯ ਧੰਨ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੀ ਤੂ ਭਾਖੀ ॥੧੧॥

धंन्य धंन्य पुत्री तू भाखी ॥११॥

dha(n)nay dha(n)nay putree too bhaakhee ||11||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਦੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੨॥੫੮੨੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ दो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३०२॥५८२०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau dho charitr samaapatam sat subham sat ||302||5820||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਭਰਨ ਸਿੰਘ ਸੁਨਾ ਇਕ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ॥

अभरन सिंघ सुना इक नृप बर ॥

abharan si(n)gh sunaa ik nirap bar ||

ਲਜਤ ਹੋਤ ਜਿਹ ਨਿਰਖਿ ਦਿਵਾਕਰ ॥

लजत होत जिह निरखि दिवाकर ॥

lajat hot jeh nirakh dhivaakar ||

ਅਭਰਨ ਦੇਇ ਸਦਨ ਮਹਿ ਨਾਰੀ ॥

अभरन देइ सदन महि नारी ॥

abharan dhei sadhan meh naaree ||

ਮਥਿ ਅਭਰਨ ਜਣੁ ਸਕਲ ਨਿਕਾਰੀ ॥੧॥

मथि अभरन जणु सकल निकारी ॥१॥

math abharan jan sakal nikaaree ||1||

ਰਾਨੀ ਹੁਤੀ ਮਿਤ੍ਰ ਸੇਤੀ ਰਤਿ ॥

रानी हुती मित्र सेती रति ॥

raanee hutee mitr setee rat ||

ਭੋਗਤ ਹੁਤੀ ਤਵਨ ਕਹ ਨਿਤਿਪ੍ਰਤਿ ॥

भोगत हुती तवन कह नितिप्रति ॥

bhogat hutee tavan keh nitiprat ||

ਇਕ ਦਿਨ ਭੇਦ ਰਾਵ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥

इक दिन भेद राव लखि पायो ॥

eik dhin bhedh raav lakh paayo ||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਧਾਮ ਬਿਲੋਕਨ ਆਯੋ ॥੨॥

तृय के धाम बिलोकन आयो ॥२॥

tiray ke dhaam bilokan aayo ||2||

ਤਹ ਤੇ ਲਯੋ ਪਕਰਿ ਇਕ ਜਾਰਾ ॥

तह ते लयो पकरि इक जारा ॥

teh te layo pakar ik jaaraa ||

ਤੌਨੇ ਠੌਰਿ ਮਾਰਿ ਕਰਿ ਡਾਰਾ ॥

तौने ठौरि मारि करि डारा ॥

tauane Thauar maar kar ddaaraa ||

ਇਸਤ੍ਰੀ ਜਾਨਿ ਨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਮਾਰੀ ॥

इसत्री जानि न इसत्री मारी ॥

eisatree jaan na isatree maaree ||

ਚਿਤ ਅਪਨੇ ਤੇ ਦਈ ਬਿਸਾਰੀ ॥੩॥

चित अपने ते दई बिसारी ॥३॥

chit apane te dhiee bisaaree ||3||

ਬੀਤਤ ਬਰਖ ਅਧਿਕ ਜਬ ਭਏ ॥

बीतत बरख अधिक जब भए ॥

beetat barakh adhik jab bhe ||

ਰਾਨੀ ਬਹੁ ਉਪਚਾਰ ਬਨਏ ॥

रानी बहु उपचार बनए ॥

raanee bahu upachaar bane ||

ਰਾਜਾ ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਨ ਆਯੋ ॥

राजा ता के धाम न आयो ॥

raajaa taa ke dhaam na aayo ||

ਤਬ ਇਕ ਔਰੁਪਚਾਰ ਬਨਾਯੋ ॥੪॥

तब इक औरुपचार बनायो ॥४॥

tab ik aauarupachaar banaayo ||4||

ਰਾਨੀ ਭੇਸ ਸੰਨ੍ਯਾਸਿਨਿ ਕੋ ਧਰਿ ॥

रानी भेस संन्यासिनि को धरि ॥

raanee bhes sa(n)nayaasin ko dhar ||

ਜਾਤ ਭਈ ਤਜਿ ਧਾਮ ਨਿਕਰਿ ਕਰਿ ॥

जात भई तजि धाम निकरि करि ॥

jaat bhiee taj dhaam nikar kar ||

ਖੇਲਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਅਖਿਟ ਜਬ ਆਯੋ ॥

खेलत नृपति अखिट जब आयो ॥

khelat nirapat akhiT jab aayo ||

ਏਕ ਹਰਿਨ ਲਖਿ ਤੁਰੰਗ ਧਵਾਯੋ ॥੫॥

एक हरिन लखि तुरंग धवायो ॥५॥

ek harin lakh tura(n)g dhavaayo ||5||

ਜੋਜਨ ਕਿਤਕ ਨਗਰ ਤੇ ਗਯੋ ॥

जोजन कितक नगर ते गयो ॥

jojan kitak nagar te gayo ||

ਪਹੁਚਤ ਜਹ ਨ ਮਨੁਛ ਇਕ ਭਯੋ ॥

पहुचत जह न मनुछ इक भयो ॥

pahuchat jeh na manuchh ik bhayo ||

ਉਤਰਿਯੋ ਬਿਕਲ ਬਾਗ ਮੈ ਜਾਈ ॥

उतरियो बिकल बाग मै जाई ॥

autariyo bikal baag mai jaiee ||

ਰਾਨੀ ਇਕਲ ਪਹੂਚੀ ਆਈ ॥੬॥

रानी इकल पहूची आई ॥६॥

raanee ikal pahoochee aaiee ||6||

ਸੰਨ੍ਯਾਸਿਨਿ ਕੋ ਭੇਸ ਬਨਾਏ ॥

संन्यासिनि को भेस बनाए ॥

sa(n)nayaasin ko bhes banaae ||

ਸੀਸ ਜਟਨ ਕੋ ਜੂਟ ਛਕਾਏ ॥

सीस जटन को जूट छकाए ॥

sees jaTan ko jooT chhakaae ||

ਜੋ ਨਰੁ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰੈ ॥

जो नरु ता को रूप निहारै ॥

jo nar taa ko roop nihaarai ||

ਉਰਝਿ ਰਹੈ ਨਹਿ ਸੰਕ ਬਿਚਾਰੈ ॥੭॥

उरझि रहै नहि संक बिचारै ॥७॥

aurajh rahai neh sa(n)k bichaarai ||7||

ਉਤਰਤ ਬਾਗ ਤਿਹੀ ਤ੍ਰਿਯ ਭਈ ॥

उतरत बाग तिही तृय भई ॥

autarat baag tihee tiray bhiee ||

ਉਹਿ ਰਾਜਾ ਤਨ ਭੇਟ ਹੁਈ ॥

उहि राजा तन भेट हुई ॥

auh raajaa tan bheT huiee ||

ਨਿਰਖਤ ਰੂਪ ਉਰਝਿ ਨ੍ਰਿਪ ਰਹਿਯੋ ॥

निरखत रूप उरझि नृप रहियो ॥

nirakhat roop urajh nirap rahiyo ||

ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਕੋ ਇਹ ਕਹਿਯੋ ॥੮॥

नरी नागनी को इह कहियो ॥८॥

naree naaganee ko ieh kahiyo ||8||

ਕਵਨ ਰੂਪ ਰਾਨੀ ਤੁਮ ਹੋ ਜੂ ॥

कवन रूप रानी तुम हो जू ॥

kavan roop raanee tum ho joo ||

ਕਿਧੋ ਅਪਛਰਾ ਸਾਚ ਕਹੋ ਜੂ ॥

किधो अपछरा साच कहो जू ॥

kidho apachharaa saach kaho joo ||

ਕੈ ਤੁਮ ਹੋ ਰਤਿ ਪਤਿ ਕੀ ਨਾਰੀ ॥

कै तुम हो रति पति की नारी ॥

kai tum ho rat pat kee naaree ||

ਕੈ ਨਿਸਿ ਪਤਿ ਕੀ ਅਹਹੁ ਕੁਮਾਰੀ ॥੯॥

कै निसि पति की अहहु कुमारी ॥९॥

kai nis pat kee ahahu kumaaree ||9||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਚਰਚਾ ਕਰੀ ॥

भाति भाति तन चरचा करी ॥

bhaat bhaat tan charachaa karee ||

ਬੇਦ ਬ੍ਯਾਕਰਨ ਕੋਕ ਉਚਰੀ ॥

बेद ब्याकरन कोक उचरी ॥

bedh bayaakaran kok ucharee ||

ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਚਿਤ ਤਾ ਕੋ ਹਰਿ ਲੀਨਾ ॥

ज्यों त्यों चित ता को हरि लीना ॥

jayo(n) tayo(n) chit taa ko har leenaa ||

ਬਿਨਾ ਘਾਇ ਘਾਯਲ ਪਤਿ ਕੀਨਾ ॥੧੦॥

बिना घाइ घायल पति कीना ॥१०॥

binaa ghai ghaayal pat keenaa ||10||

ਮਗਨ ਭਯੋ ਚਿਤ ਭੀਤਰ ਭੂਪਾ ॥

मगन भयो चित भीतर भूपा ॥

magan bhayo chit bheetar bhoopaa ||

ਨਿਰਖਿ ਨਾਰਿ ਕੋ ਰੂਪ ਅਨੂਪਾ ॥

निरखि नारि को रूप अनूपा ॥

nirakh naar ko roop anoopaa ||

ਏਕ ਬਾਰ ਕਹ ਜੌ ਇਹ ਪਾਊਾਂ ॥

एक बार कह जौ इह पाऊाँ ॥

ek baar keh jau ieh paauooaa(n) ||

ਜਨਮ ਅਨੇਕ ਲਗੇ ਬਲਿ ਜਾਊਾਂ ॥੧੧॥

जनम अनेक लगे बलि जाऊाँ ॥११॥

janam anek lage bal jaauooaa(n) ||11||

ਨ੍ਰਿਪਹੁ ਨਾਰਿ ਕਹ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਯੋ ॥

नृपहु नारि कह अधिक रिझायो ॥

nirapahu naar keh adhik rijhaayo ||

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਸੇਤੀ ਉਰਝਾਯੋ ॥

भाति अनिक सेती उरझायो ॥

bhaat anik setee urajhaayo ||

ਭਜੌ ਯਾਹਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

भजौ याहि मन माहि बिचारियो ॥

bhajau yaeh man maeh bichaariyo ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਾ ਸੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੧੨॥

इह बिधि ता सौ बचन उचारियो ॥१२॥

eeh bidh taa sau bachan uchaariyo ||12||

ਹਮ ਤੁਮ ਆਉ ਰਮੈ ਮਿਲਿ ਦੋਊ ॥

हम तुम आउ रमै मिलि दोऊ ॥

ham tum aau ramai mil dhouoo ||

ਔਰ ਨ ਲਖਤ ਹਮੈ ਹ੍ਯਾਂ ਕੋਊ ॥

और न लखत हमै ह्याँ कोऊ ॥

aauar na lakhat hamai hayaa(n) kouoo ||

ਕ੍ਯੋ ਤਰੁਨਾਪਨ ਬ੍ਰਿਥਾ ਗਵਾਵਤ ॥

क्यो तरुनापन बृथा गवावत ॥

kayo tarunaapan birathaa gavaavat ||

ਰਾਨੀ ਹ੍ਵੈ ਕ੍ਯੋ ਨ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵਤ ॥੧੩॥

रानी ह्वै क्यो न सेज सुहावत ॥१३॥

raanee havai kayo na sej suhaavat ||13||

ਅਸ ਤਨ ਸੁੰਦਰਿ ਧੂਰਿ ਨ ਲਾਵਹੁ ॥

अस तन सुँदरि धूरि न लावहु ॥

as tan su(n)dhar dhoor na laavahu ||

ਜੋਬਨ ਜਾਲ ਨ ਬ੍ਰਿਥਾ ਗਵਾਵਹੁ ॥

जोबन जाल न बृथा गवावहु ॥

joban jaal na birathaa gavaavahu ||

ਬਿਰਧਾਪਨੋ ਆਇ ਜਬ ਜੈ ਹੈ ॥

बिरधापनो आइ जब जै है ॥

biradhaapano aai jab jai hai ||

ਇਹ ਜ੍ਵਾਨੀ ਕਹ ਤਬ ਪਛਤੈ ਹੈ ॥੧੪॥

इह ज्वानी कह तब पछतै है ॥१४॥

eeh javaiaanee keh tab pachhatai hai ||14||

ਇਹ ਜੋਬਨ ਕੇ ਕਹਾ ਗੁਮਾਨਾ ॥

इह जोबन के कहा गुमाना ॥

eeh joban ke kahaa gumaanaa ||

ਜੋ ਕਾਹੂ ਪਰ ਥਿਰ ਨ ਰਹਾਨਾ ॥

जो काहू पर थिर न रहाना ॥

jo kaahoo par thir na rahaanaa ||

ਆਉ ਕਰੈ ਦੋਊ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ॥

आउ करै दोऊ भोग बिलासा ॥

aau karai dhouoo bhog bilaasaa ||

ਕਹਾ ਕਰਤ ਯਾ ਕੋ ਭਰਵਾਸਾ ॥੧੫॥

कहा करत या को भरवासा ॥१५॥

kahaa karat yaa ko bharavaasaa ||15||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਧਨ ਜੋਬਨ ਕੋ ਕਹਾ ਗੁਮਾਨ ਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥

धन जोबन को कहा गुमान न कीजियै ॥

dhan joban ko kahaa gumaan na keejiyai ||

ਸੁਖ ਹਮ ਕੌ ਦੈ ਤਰੁਨਿ ਆਪਿ ਸੁਖੁ ਲੀਜਿਯੈ ॥

सुख हम कौ दै तरुनि आपि सुखु लीजियै ॥

sukh ham kau dhai tarun aap sukh leejiyai ||

ਬਿਰਧਾਪਨੁ ਐ ਹੈ ਤਰਨਾਪਨ ਜਾਇ ਹੈ ॥

बिरधापनु ऐ है तरनापन जाइ है ॥

biradhaapan aai hai taranaapan jai hai ||

ਹੋ ਤਬ ਇਹ ਸਮੈ ਸੰਭਾਰਿ ਅਧਿਕ ਪਛੁਤਾਇ ਹੈ ॥੧੬॥

हो तब इह समै संभारि अधिक पछुताइ है ॥१६॥

ho tab ieh samai sa(n)bhaar adhik pachhutai hai ||16||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪ੍ਰਥਮ ਕਹੀ ਮੇਰੀ ਜੋ ਕਰੈ ॥

प्रथम कही मेरी जो करै ॥

pratham kahee meree jo karai ||

ਤਿਹ ਪਾਛੈ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਬਿਹਰੈ ॥

तिह पाछै मुहि साथ बिहरै ॥

teh paachhai muh saath biharai ||

ਬਚਨ ਦੀਜਿਐ ਮੇਰੋ ਹਾਥਾ ॥

बचन दीजिऐ मेरो हाथा ॥

bachan dheejiaai mero haathaa ||

ਤੌ ਮੈ ਮਾਨੌ ਬਚ ਤੌ ਨਾਥਾ ॥੧੭॥

तौ मै मानौ बच तौ नाथा ॥१७॥

tau mai maanau bach tau naathaa ||17||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪ੍ਰਿਥਮ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਦੋਖ ਛਿਮਾਪਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥

पृथम तृया को दोख छिमापन कीजियै ॥

piratham tirayaa ko dhokh chhimaapan keejiyai ||

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਮੋਰਾ ਮਨ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਲੀਜਿਯੈ ॥

तिह पाछे मोरा मन नृप बर लीजियै ॥

teh paachhe moraa man nirap bar leejiyai ||

ਦੋਖ ਛਿਮਾਪਨ ਕੀਨ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਤਬੈ ॥

दोख छिमापन कीन बचन तृय को तबै ॥

dhokh chhimaapan keen bachan tiray ko tabai ||

ਹੋ ਸੁਨੇ ਸੰਨ੍ਯਾਸਿਨਿ ਬੈਨ ਸ੍ਰਵਨ ਭੀਤਰ ਜਬੈ ॥੧੮॥

हो सुने संन्यासिनि बैन स्रवन भीतर जबै ॥१८॥

ho sune sa(n)nayaasin bain sravan bheetar jabai ||18||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥

एक दिवस तृय के गृह आवै ॥

ek dhivas tiray ke gireh aavai ||

ਦੁਤਿਯ ਦਿਵਸ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ਜਾਵੈ ॥

दुतिय दिवस ता के घर जावै ॥

dhutiy dhivas taa ke ghar jaavai ||

ਰਾਨੀ ਭੇਸ ਸੰਨ੍ਯਾਸਿਨਿ ਧਰੈ ॥

रानी भेस संन्यासिनि धरै ॥

raanee bhes sa(n)nayaasin dharai ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਰਾਜਾ ਤਨ ਕਰੈ ॥੧੯॥

काम भोग राजा तन करै ॥१९॥

kaam bhog raajaa tan karai ||19||

ਤਿਹ ਨ੍ਰਿਪ ਦੁਤਿਯ ਨਾਰਿ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ॥

तिह नृप दुतिय नारि करि जानै ॥

teh nirap dhutiy naar kar jaanai ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਮੂੜ੍ਰਹ ਪਛਾਨੈ ॥

भेद अभेद न मूड़्रह पछानै ॥

bhedh abhedh na mooRreh pachhaanai ||

ਇਸਤ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨਹੀ ਲਖਿ ਪਾਵੈ ॥

इसत्री चरित्र नही लखि पावै ॥

eisatree charitr nahee lakh paavai ||

ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਅਪਨੋ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਵੈ ॥੨੦॥

नितप्रति अपनो मूँड मुँडावै ॥२०॥

nitaprat apano moo(n)dd mu(n)ddaavai ||20||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਤੀਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੩॥੫੮੪੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ तीन चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३०३॥५८४०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau teen charitr samaapatam sat subham sat ||303||5840||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਿਧੀ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਇਕ ਸੂਰੋ ॥

बिधी सैन राजा इक सूरो ॥

bidhee sain raajaa ik sooro ||

ਤੇਗ ਦੇਗ ਦੁਹੂੰਅਨਿ ਕਰਿ ਪੂਰੋ ॥

तेग देग दुहूँअनि करि पूरो ॥

teg dheg dhuhoo(n)an kar pooro ||

ਤੇਜਵਾਨ ਦੁਤਿਵਾਨ ਅਤੁਲ ਬਲ ॥

तेजवान दुतिवान अतुल बल ॥

tejavaan dhutivaan atul bal ||

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਜੀਤੇ ਜਿਨ ਦਲਿ ਮਲਿ ॥੧॥

अरि अनेक जीते जिन दलि मलि ॥१॥

ar anek jeete jin dhal mal ||1||

ਬਿਧ੍ਰਯ ਮਤੀ ਦੁਹਿਤਾ ਇਕ ਤਾ ਕੇ ॥

बिध्रय मती दुहिता इक ता के ॥

bidhray matee dhuhitaa ik taa ke ||

ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਸਮ ਨਹਿ ਜਾ ਕੇ ॥

नरी नागनी सम नहि जा के ॥

naree naaganee sam neh jaa ke ||

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਤਿਹ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੈ ॥

अप्रमान तिह सेज सुहावै ॥

apramaan teh sej suhaavai ||

ਰਵਿ ਸਸਿ ਰੋਜ ਬਿਲੋਕਨ ਆਵੈ ॥੨॥

रवि ससि रोज बिलोकन आवै ॥२॥

rav sas roj bilokan aavai ||2||

ਤਾ ਕੋ ਲਗਿਯੋ ਏਕ ਸੰਗ ਨੇਹਾ ॥

ता को लगियो एक संग नेहा ॥

taa ko lagiyo ek sa(n)g nehaa ||

ਜ੍ਯੋਂ ਸਾਵਨ ਕੋ ਬਰਿਸਤ ਮੇਹਾ ॥

ज्यों सावन को बरिसत मेहा ॥

jayo(n) saavan ko barisat mehaa ||

ਚਤੁਰ ਕੁਅਰ ਤਿਹ ਨਾਮ ਭਨਿਜੈ ॥

चतुर कुअर तिह नाम भनिजै ॥

chatur kuar teh naam bhanijai ||

ਕਵਨ ਪੁਰਖ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦਿਜੈ ॥੩॥

कवन पुरख पटतर तिह दिजै ॥३॥

kavan purakh paTatar teh dhijai ||3||

ਬਿਧ੍ਯਾ ਦੇਈ ਇਕ ਦਿਨ ਰਸਿ ਕੈ ॥

बिध्या देई इक दिन रसि कै ॥

bidhayaa dheiee ik dhin ras kai ||

ਬੋਲਿ ਲਿਯਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕਹ ਕਸਿ ਕੈ ॥

बोलि लिया प्रीतम कह कसि कै ॥

bol liyaa preetam keh kas kai ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਮਾਯੋ ॥

काम भोग तिह साथ कमायो ॥

kaam bhog teh saath kamaayo ||

ਤਰੁਨੀ ਤਰੁਨ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥੪॥

तरुनी तरुन अधिक सुख पायो ॥४॥

tarunee tarun adhik sukh paayo ||4||

ਬਿਧੀ ਸੈਨ ਸੌ ਕਿਨਹਿ ਜਤਾਈ ॥

बिधी सैन सौ किनहि जताई ॥

bidhee sain sau kineh jataiee ||

ਤੋਰਿ ਸੁਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਰ ਬੁਲਾਈ ॥

तोरि सुता गृह जार बुलाई ॥

tor sutaa gireh jaar bulaiee ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਰਤ ਹੈ ॥

काम भोग तिह साथ करत है ॥

kaam bhog teh saath karat hai ||

ਤੋ ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਨਹਿ ਨੈਕੁ ਡਰਤ ਹੈ ॥੫॥

तो ते नृप नहि नैकु डरत है ॥५॥

to te nirap neh naik ddarat hai ||5||

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਸਾਥ ਤਿਸੀ ਕੋ ਲੈ ਕੈ ॥

तब नृप साथ तिसी को लै कै ॥

tab nirap saath tisee ko lai kai ||

ਜਾਤ ਭਯੋ ਤਹ ਅਧਿਕ ਰਿਸੈ ਕੈ ॥

जात भयो तह अधिक रिसै कै ॥

jaat bhayo teh adhik risai kai ||

ਬਿਧ੍ਯਾ ਮਤੀ ਜਬੈ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

बिध्या मती जबै सुनि पाई ॥

bidhayaa matee jabai sun paiee ||

ਮੀਤ ਸਹਿਤ ਜਿਯ ਮੈ ਡਰ ਪਾਈ ॥੬॥

मीत सहित जिय मै डर पाई ॥६॥

meet sahit jiy mai ddar paiee ||6||

ਖੋਦਿ ਛਾਤ ਦ੍ਵੈ ਛੇਦ ਸਵਾਰੇ ॥

खोदि छात द्वै छेद सवारे ॥

khodh chhaat dhavai chhedh savaare ||

ਜਿਹ ਆਵਤ ਵੈ ਰਾਹ ਬਿਚਾਰੇ ॥

जिह आवत वै राह बिचारे ॥

jeh aavat vai raeh bichaare ||

ਤਿਹ ਮਗ ਹ੍ਵੈ ਬਿਸਟਾ ਦੁਹੂੰ ਕਰਾ ॥

तिह मग ह्वै बिसटा दुहूँ करा ॥

teh mag havai bisaTaa dhuhoo(n) karaa ||

ਦੂਤ ਸਹਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰਾ ॥੭॥

दूत सहित नृप के सिर परा ॥७॥

dhoot sahit nirap ke sir paraa ||7||

ਅੰਧ ਗਏ ਹ੍ਵੈ ਸੂਝ ਨ ਆਯੋ ॥

अंध गए ह्वै सूझ न आयो ॥

a(n)dh ge havai soojh na aayo ||

ਤਿਸੀ ਪੈਡ ਗ੍ਰਿਹਿ ਜਾਰ ਪਠਾਯੋ ॥

तिसी पैड गृहि जार पठायो ॥

tisee paidd gireh jaar paThaayo ||

ਰਾਜਾ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਲਹਾ ॥

राजा भेद अभेद न लहा ॥

raajaa bhedh abhedh na lahaa ||

ਦੁਹਿਤਾ ਕਾਮ ਕੈ ਗਈ ਕਹਾ ॥੮॥

दुहिता काम कै गई कहा ॥८॥

dhuhitaa kaam kai giee kahaa ||8||

ਬਿਸਟਾ ਰਹੀ ਦੁਹੂੰ ਕੇ ਲਗਿ ਕੈ ॥

बिसटा रही दुहूँ के लगि कै ॥

bisaTaa rahee dhuhoo(n) ke lag kai ||

ਸੁ ਘਰ ਗਯੋ ਤਿਹ ਕੇ ਸਿਰ ਹਗਿ ਕੈ ॥

सु घर गयो तिह के सिर हगि कै ॥

s ghar gayo teh ke sir hag kai ||

ਘਰੀਕ ਲਗੀ ਧੋਵਤੇ ਬਦਨਨ ॥

घरीक लगी धोवते बदनन ॥

ghareek lagee dhovate badhanan ||

ਬਹੁਰਿ ਗਏ ਦੁਹਿਤਾ ਕੈ ਸਦਨਨ ॥੯॥

बहुरि गए दुहिता कै सदनन ॥९॥

bahur ge dhuhitaa kai sadhanan ||9||

ਤਹਾ ਜਾਇ ਜੌ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਿਹਰਾ ॥

तहा जाइ जौ नृपति निहरा ॥

tahaa jai jau nirapat niharaa ||

ਜਾਰ ਵਾਰ ਕਛੁ ਦਿਸਟਿ ਨ ਪਰਾ ॥

जार वार कछु दिसटि न परा ॥

jaar vaar kachh dhisaT na paraa ||

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਉਲਟਿ ਤਿਸੀ ਕੋ ਮਰਿਯੋ ॥

तब नृप उलटि तिसी को मरियो ॥

tab nirap ulaT tisee ko mariyo ||

ਬਿਸਟਾ ਪ੍ਰਥਮ ਜਾਹਿ ਸਿਰ ਪਰਿਯੋ ॥੧੦॥

बिसटा प्रथम जाहि सिर परियो ॥१०॥

bisaTaa pratham jaeh sir pariyo ||10||

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਪਿਯਹਿ ਉਬਾਰਿਯੋ ॥

इह छल सौ तृय पियहि उबारियो ॥

eeh chhal sau tiray piyeh ubaariyo ||

ਤਿਨ ਕੇ ਮੁਖ ਬਿਸਟਾ ਕੌ ਡਾਰਿਯੋ ॥

तिन के मुख बिसटा कौ डारियो ॥

tin ke mukh bisaTaa kau ddaariyo ||

ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਭੂਪਤਿ ਨ ਬਿਚਾਰਾ ॥

भला बुरा भूपति न बिचारा ॥

bhalaa buraa bhoopat na bichaaraa ||

ਭੇਦ ਦਾਇਕਹਿ ਪਕਰਿ ਪਛਾਰਾ ॥੧੧॥

भेद दाइकहि पकरि पछारा ॥११॥

bhedh dhaikeh pakar pachhaaraa ||11||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚਾਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੪॥੫੮੫੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चार चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३०४॥५८५१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe teen sau chaar charitr samaapatam sat subham sat ||304||5851||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਸਹਰ ਬਸਤ ਹੈ ਜਹਾ ॥

तृपुरा सहर बसत है जहा ॥

tirapuraa sahar basat hai jahaa ||

ਤ੍ਰਿਪੁਰ ਪਾਲ ਰਾਜਾ ਥੋ ਤਹਾ ॥

तृपुर पाल राजा थो तहा ॥

tirapur paal raajaa tho tahaa ||

ਤ੍ਰਿਪੁਰ ਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਬਰ ਨਾਰੀ ॥

तृपुर मती ता की बर नारी ॥

tirapur matee taa kee bar naaree ||

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰੀ ॥੧॥

कनक अवटि साचे जनु ढारी ॥१॥

kanak avaT saache jan ddaaree ||1||

ਫੂਲ ਮਤੀ ਦੂਸਰਿ ਤਿਹ ਸਵਤਿਨਿ ॥

फूल मती दूसरि तिह सवतिनि ॥

fool matee dhoosar teh savatin ||

ਜਨੁ ਤਿਹ ਹੁਤਾ ਆਖਿ ਮੈਂ ਸੌ ਕਨਿ ॥

जनु तिह हुता आखि मैं सौ कनि ॥

jan teh hutaa aakh mai(n) sau kan ||

ਤਾ ਸੌ ਤਾਹਿ ਸਿਪਰਧਾ ਰਹੈ ॥

ता सौ ताहि सिपरधा रहै ॥

taa sau taeh siparadhaa rahai ||

ਚਿਤ ਭੀਤਰ ਮੁਖ ਤੇ ਨਹਿ ਕਹੈ ॥੨॥

चित भीतर मुख ते नहि कहै ॥२॥

chit bheetar mukh te neh kahai ||2||

ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਮਤੀ ਏਕ ਦਿਜ ਊਪਰ ॥

तृपुरा मती एक दिज ऊपर ॥

tirapuraa matee ek dhij uoopar ||

ਅਟਕੀ ਰਹੈ ਅਧਿਕ ਹੀ ਚਿਤ ਕਰਿ ॥

अटकी रहै अधिक ही चित करि ॥

aTakee rahai adhik hee chit kar ||

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਵੇ ॥

रैनि दिवस गृह ताहि बुलावे ॥

rain dhivas gireh taeh bulaave ||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਰੁਚਿ ਮਾਨ ਮਚਾਵੈ ॥੩॥

काम केल रुचि मान मचावै ॥३॥

kaam kel ruch maan machaavai ||3||

ਏਕ ਨਾਰਿ ਤਿਨ ਬੋਲਿ ਪਠਾਈ ॥

एक नारि तिन बोलि पठाई ॥

ek naar tin bol paThaiee ||

ਅਧਿਕ ਦਰਬ ਦੈ ਐਸਿ ਸਿਖਾਈ ॥

अधिक दरब दै ऐसि सिखाई ॥

adhik dharab dhai aais sikhaiee ||

ਜਬ ਹੀ ਜਾਇ ਪ੍ਰਜਾ ਸਭ ਸੋਈ ॥

जब ही जाइ प्रजा सभ सोई ॥

jab hee jai prajaa sabh soiee ||

ਊਚ ਸਬਦ ਉਠਿਯਹੁ ਤਬ ਰੋਈ ॥੪॥

ऊच सबद उठियहु तब रोई ॥४॥

uooch sabadh uThiyahu tab roiee ||4||

ਯੌ ਕਹਿ ਜਾਇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਨ ਸੋਈ ॥

यौ कहि जाइ नृपति तन सोई ॥

yau keh jai nirapat tan soiee ||

ਆਧੀ ਰਾਤਿ ਅੰਧੇਰੀ ਹੋਈ ॥

आधी राति अंधेरी होई ॥

aadhee raat a(n)dheree hoiee ||

ਅਧਿਕ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਨਾਰਿ ਪੁਕਾਰੀ ॥

अधिक दुखित ह्वै नारि पुकारी ॥

adhik dhukhit havai naar pukaaree ||

ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਪਰੀ ਕਾਨ ਧੁਨਿ ਭਾਰੀ ॥੫॥

नृप के परी कान धुनि भारी ॥५॥

nirap ke paree kaan dhun bhaaree ||5||

ਰਾਣੀ ਲਈ ਸੰਗ ਅਪਨੇ ਕਰਿ ॥

राणी लई संग अपने करि ॥

raanee liee sa(n)g apane kar ||