ਜੌ ਤੁਹਿ ਮੁਹਿ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਿਹਾਰੈ ॥

जौ तुहि मुहि कौ नृपति निहारै ॥

jau tuh muh kau nirapat nihaarai ||

ਦੁਹੂੰਅਨ ਠੌਰ ਮਾਰਿ ਕਰ ਡਾਰੈ ॥

दुहूँअन ठौर मारि कर डारै ॥

dhuhoo(n)an Thauar maar kar ddaarai ||

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮ ਅਸ ਕਰਹੁ ਉਪਾਵੈ ॥

ता ते तुम अस करहु उपावै ॥

taa te tum as karahu upaavai ||

ਮੁਰ ਤੁਰ ਭੇਦ ਨ ਦੂਸਰ ਪਾਵੈ ॥੧੫॥

मुर तुर भेद न दूसर पावै ॥१५॥

mur tur bhedh na dhoosar paavai ||15||

ਸੂਰ ਸੂਰ ਕਰਿ ਗਿਰੀ ਤਰੁਨਿ ਧਰਿ ॥

सूर सूर करि गिरी तरुनि धरि ॥

soor soor kar giree tarun dhar ||

ਜਾਨੁਕ ਗਈ ਸਾਚੁ ਦੈਕੈ ਮਰਿ ॥

जानुक गई साचु दैकै मरि ॥

jaanuk giee saach dhaikai mar ||

ਹਾਇ ਹਾਇ ਕਹ ਨਾਥ ਉਚਾਈ ॥

हाइ हाइ कह नाथ उचाई ॥

hai hai keh naath uchaiee ||

ਬੈਦ ਲਏ ਸਭ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਈ ॥੧੬॥

बैद लए सभ निकटि बुलाई ॥१६॥

baidh le sabh nikaT bulaiee ||16||

ਸਭ ਬੈਦਨ ਸੌ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਉਚਾਰਾ ॥

सभ बैदन सौ नृपति उचारा ॥

sabh baidhan sau nirapat uchaaraa ||

ਯਾ ਕੋ ਕਰਹੁ ਕਛੂ ਉਪਚਾਰਾ ॥

या को करहु कछू उपचारा ॥

yaa ko karahu kachhoo upachaaraa ||

ਜਾ ਤੇ ਰਾਨੀ ਮਰੈ ਨ ਪਾਵੈ ॥

जा ते रानी मरै न पावै ॥

jaa te raanee marai na paavai ||

ਬਹੁਰਿ ਹਮਾਰੀ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੈ ॥੧੭॥

बहुरि हमारी सेज सुहावै ॥१७॥

bahur hamaaree sej suhaavai ||17||

ਬੋਲਤ ਭੀ ਇਕ ਸਖੀ ਸਿਯਾਨੀ ॥

बोलत भी इक सखी सियानी ॥

bolat bhee ik sakhee siyaanee ||

ਜਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀ ਰਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾ ਪਛਾਨੀ ॥

जिन तृय की रति कृया पछानी ॥

jin tiray kee rat kirayaa pachhaanee ||

ਏਕ ਨਾਰਿ ਬੈਦਨੀ ਹਮਾਰੇ ॥

एक नारि बैदनी हमारे ॥

ek naar baidhanee hamaare ||

ਜਿਹ ਆਗੇ ਕ੍ਯਾ ਬੈਦ ਬਿਚਾਰੇ ॥੧੮॥

जिह आगे क्या बैद बिचारे ॥१८॥

jeh aage kayaa baidh bichaare ||18||

ਜੌ ਰਾਜਾ ਤੁਮ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਵੋ ॥

जौ राजा तुम ताहि बुलावो ॥

jau raajaa tum taeh bulaavo ||

ਤਾਹੀ ਤੇ ਉਪਚਾਰ ਕਰਾਵੋ ॥

ताही ते उपचार करावो ॥

taahee te upachaar karaavo ||

ਰਾਨੀ ਬਚੈ ਬਿਲੰਬ ਨ ਲਾਵੈ ॥

रानी बचै बिलंब न लावै ॥

raanee bachai bila(n)b na laavai ||

ਬਹੁਰਿ ਤਿਹਾਰੀ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੈ ॥੧੯॥

बहुरि तिहारी सेज सुहावै ॥१९॥

bahur tihaaree sej suhaavai ||19||

ਸੋਈ ਬਾਤ ਰਾਜੈ ਜਬ ਮਾਨੀ ॥

सोई बात राजै जब मानी ॥

soiee baat raajai jab maanee ||

ਬੋਲ ਪਠਾਈ ਵਹੈ ਸਿਯਾਨੀ ॥

बोल पठाई वहै सियानी ॥

bol paThaiee vahai siyaanee ||

ਜੋ ਤਿਨ ਪੁਰਖ ਨਾਰਿ ਕਰਿ ਭਾਖਾ ॥

जो तिन पुरख नारि करि भाखा ॥

jo tin purakh naar kar bhaakhaa ||

ਤਾਹੀ ਕਹ ਬੈਦਨਿ ਕਰਿ ਰਾਖਾ ॥੨੦॥

ताही कह बैदनि करि राखा ॥२०॥

taahee keh baidhan kar raakhaa ||20||

ਸਖੀ ਤਬੈ ਰਾਜਾ ਪਹਿ ਗਈ ॥

सखी तबै राजा पहि गई ॥

sakhee tabai raajaa peh giee ||

ਤਾਹਿ ਤਰੁਨਿ ਕਰਿ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਈ ॥

ताहि तरुनि करि ल्यावत भई ॥

taeh tarun kar layaavat bhiee ||

ਜਬ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀ ਨਾਰਿ ਨਿਹਾਰੀ ॥

जब तिन तृय की नारि निहारी ॥

jab tin tiray kee naar nihaaree ||

ਰਾਜਾ ਸੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥੨੧॥

राजा सो इह भाति उचारी ॥२१॥

raajaa so ieh bhaat uchaaree ||21||

ਰਾਜ ਰੋਗ ਰਾਨੀ ਕਹ ਧਰਿਯੋ ॥

राज रोग रानी कह धरियो ॥

raaj rog raanee keh dhariyo ||

ਜਾਤਿ ਸਿਤਾਬੀ ਦੂਰਿ ਨ ਕਰਿਯੋ ॥

जाति सिताबी दूरि न करियो ॥

jaat sitaabee dhoor na kariyo ||

ਆਠ ਬਰਿਸ ਲਗਿ ਰਹੈ ਜੁ ਕੋਈ ॥

आठ बरिस लगि रहै जु कोई ॥

aaTh baris lag rahai ju koiee ||

ਯਾ ਕੋ ਦੂਰਿ ਦੂਖ ਤਬ ਹੋਈ ॥੨੨॥

या को दूरि दूख तब होई ॥२२॥

yaa ko dhoor dhookh tab hoiee ||22||

ਸੋਈ ਸਤਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥

सोई सति नृपति करि मानी ॥

soiee sat nirapat kar maanee ||

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਤਾ ਸੌ ਜਾਰ ਬਖਾਨੀ ॥

जिह बिधि ता सौ जार बखानी ॥

jeh bidh taa sau jaar bakhaanee ||

ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਬੈਦਨੀ ਰਾਖੀ ॥

ता के धाम बैदनी राखी ॥

taa ke dhaam baidhanee raakhee ||

ਜੋ ਨਰ ਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕਰਿ ਭਾਖੀ ॥੨੩॥

जो नर ते इसत्री करि भाखी ॥२३॥

jo nar te isatree kar bhaakhee ||23||

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਤਾ ਕੇ ਸੋ ਰਹੈ ॥

रैनि दिवस ता के सो रहै ॥

rain dhivas taa ke so rahai ||

ਭੋਗ ਕਰੈ ਤਰੁਨੀ ਜਬ ਚਹੈ ॥

भोग करै तरुनी जब चहै ॥

bhog karai tarunee jab chahai ||

ਮੂਰਖ ਰਾਵ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥

मूरख राव भेद नहि पायो ॥

moorakh raav bhedh neh paayo ||

ਆਠ ਬਰਿਸ ਲਗਿ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਯੋ ॥੨੪॥

आठ बरिस लगि मूँड मुँडायो ॥२४॥

aaTh baris lag moo(n)dd mu(n)ddaayo ||24||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਚੰਚਲਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹ ਛਲਾ ਸੁਧਾਰਿ ॥

इह चरित्र तिन चंचला नृप कह छला सुधारि ॥

eeh charitr tin cha(n)chalaa nirap keh chhalaa sudhaar ||

ਆਠਿ ਬਰਸਿ ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਭਜਿਯੋ ਸਕਿਯੋ ਨ ਮੂੜ ਬਿਚਾਰਿ ॥੨੫॥

आठि बरसि मित्रहि भजियो सकियो न मूड़ बिचारि ॥२५॥

aaTh baras mitreh bhajiyo sakiyo na mooR bichaar ||25||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਉਨਾਨਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੮੯॥੫੫੦੨॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ उनानवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२८९॥५५०२॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau unaanave charitr samaapatam sat subham sat ||289||5502||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪੂਰਬ ਦੇਸ ਏਕ ਨ੍ਰਿਪ ਰਹੈ ॥

पूरब देस एक नृप रहै ॥

poorab dhes ek nirap rahai ||

ਪੂਰਬ ਸੈਨ ਨਾਮ ਜਗ ਕਹੈ ॥

पूरब सैन नाम जग कहै ॥

poorab sain naam jag kahai ||

ਪੂਰਬ ਦੇ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ਨਾਰੀ ॥

पूरब दे ता के घर नारी ॥

poorab dhe taa ke ghar naaree ||

ਜਾ ਸਮ ਲਗਤ ਨ ਦੇਵ ਕੁਮਾਰੀ ॥੧॥

जा सम लगत न देव कुमारी ॥१॥

jaa sam lagat na dhev kumaaree ||1||

ਰੂਪ ਸੈਨ ਛਤ੍ਰੀ ਇਕ ਤਹਾ ॥

रूप सैन छत्री इक तहा ॥

roop sain chhatree ik tahaa ||

ਤਾ ਸਮ ਸੁੰਦਰ ਕਹੂੰ ਨ ਕਹਾ ॥

ता सम सुँदर कहूँ न कहा ॥

taa sam su(n)dhar kahoo(n) na kahaa ||

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਤਿਹ ਤੇਜ ਬਿਰਾਜੈ ॥

अप्रमान तिह तेज बिराजै ॥

apramaan teh tej biraajai ||

ਨਰੀ ਨਾਗਨਿਨ ਕੋ ਮਨੁ ਲਾਜੈ ॥੨॥

नरी नागनिन को मनु लाजै ॥२॥

naree naaganin ko man laajai ||2||

ਰਾਜ ਤਰੁਨਿ ਜਬ ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਾ ॥

राज तरुनि जब ताहि निहारा ॥

raaj tarun jab taeh nihaaraa ||

ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰਮ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰਾ ॥

मन बच क्रम इह भाति बिचारा ॥

man bach kram ieh bhaat bichaaraa ||

ਕੈਸੇ ਕੇਲ ਸੁ ਯਾ ਸੰਗ ਕਰੌ ॥

कैसे केल सु या संग करौ ॥

kaise kel su yaa sa(n)g karau ||

ਨਾਤਰ ਮਾਰਿ ਕਟਾਰੀ ਮਰੌ ॥੩॥

नातर मारि कटारी मरौ ॥३॥

naatar maar kaTaaree marau ||3||

ਮਿਤ੍ਰ ਜਾਨਿ ਇਕ ਹਿਤੂ ਹਕਾਰੀ ॥

मित्र जानि इक हितू हकारी ॥

mitr jaan ik hitoo hakaaree ||

ਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਚਿਤ ਕੀ ਬਾਤ ਉਚਾਰੀ ॥

ता प्रति चित की बात उचारी ॥

taa prat chit kee baat uchaaree ||

ਕੈ ਇਹ ਮੁਹਿ ਤੈ ਦੇਹਿ ਮਿਲਾਈ ॥

कै इह मुहि तै देहि मिलाई ॥

kai ieh muh tai dheh milaiee ||

ਨਾਤਰ ਮੁਹਿ ਨ ਨਿਰਖਿ ਹੈ ਆਈ ॥੪॥

नातर मुहि न निरखि है आई ॥४॥

naatar muh na nirakh hai aaiee ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕੈ ਸਜਨੀ ਮੁਹਿ ਮਿਤ੍ਰ ਕਹ ਅਬ ਹੀ ਦੇਹੁ ਮਿਲਾਇ ॥

कै सजनी मुहि मित्र कह अब ही देहु मिलाइ ॥

kai sajanee muh mitr keh ab hee dheh milai ||

ਨਾਤਰ ਰਾਨੀ ਮ੍ਰਿਤ ਕੌ ਬਹੁਰਿ ਨਿਰਖਿਯਹੁ ਆਇ ॥੫॥

नातर रानी मृत कौ बहुरि निरखियहु आइ ॥५॥

naatar raanee mirat kau bahur nirakhiyahu aai ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੋ ਰਾਨੀ ॥

जब इह भाति उचारो रानी ॥

jab ieh bhaat uchaaro raanee ||

ਜਾਨਿ ਗਈ ਤਬ ਸਖੀ ਸਿਯਾਨੀ ॥

जानि गई तब सखी सियानी ॥

jaan giee tab sakhee siyaanee ||

ਯਾ ਕੀ ਲਗਨ ਮਿਤ੍ਰ ਸੌ ਲਾਗੀ ॥

या की लगन मित्र सौ लागी ॥

yaa kee lagan mitr sau laagee ||

ਤਾ ਤੇ ਨੀਂਦ ਭੂਖ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥੬॥

ता ते नींद भूख सभ भागी ॥६॥

taa te nee(n)dh bhookh sabh bhaagee ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਨਿਕ ਨ ਲਗੀ ਅਵਾਰ ਸਜਨ ਕੈ ਘਰ ਗਈ ॥

तनिक न लगी अवार सजन कै घर गई ॥

tanik na lagee avaar sajan kai ghar giee ||

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਤਾਹਿ ਪ੍ਰਬੋਧਤ ਤਹ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਈ ॥

बहु बिधि ताहि प्रबोधत तह ल्यावत भई ॥

bahu bidh taeh prabodhat teh layaavat bhiee ||

ਜਹ ਆਗੇ ਤ੍ਰਿਯ ਬੈਠੀ ਸੇਜ ਡਸਾਇ ਕੈ ॥

जह आगे तृय बैठी सेज डसाइ कै ॥

jeh aage tiray baiThee sej ddasai kai ||

ਹੋ ਤਹੀ ਤਵਨ ਕਹ ਹਿਤੂ ਨਿਕਾਸਿਯੋ ਲ੍ਯਾਇ ਕੈ ॥੭॥

हो तही तवन कह हितू निकासियो ल्याइ कै ॥७॥

ho tahee tavan keh hitoo nikaasiyo layai kai ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਉਠਿ ਕਰਿ ਕੁਅਰਿ ਅਲਿੰਗਨ ਕਿਯੋ ॥

उठि करि कुअरि अलिंगन कियो ॥

auTh kar kuar ali(n)gan kiyo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਚੁੰਬਨ ਤਿਹ ਲਿਯੋ ॥

भाति भाति चुँबन तिह लियो ॥

bhaat bhaat chu(n)ban teh liyo ||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਰੁਚਿ ਮਾਨ ਕਮਾਯੋ ॥

काम केल रुचि मान कमायो ॥

kaam kel ruch maan kamaayo ||

ਭਾਗਿ ਅਫੀਮ ਸਰਾਬ ਚੜਾਯੋ ॥੮॥

भागि अफीम सराब चड़ायो ॥८॥

bhaag afeem saraab chaRaayo ||8||

ਜਬ ਮਦ ਕਰਿ ਮਤਵਾਰਾ ਕਿਯੋ ॥

जब मद करि मतवारा कियो ॥

jab madh kar matavaaraa kiyo ||

ਭੁਜ ਤੇ ਪਕਰਿ ਸੇਜ ਪਰ ਦਿਯੋ ॥

भुज ते पकरि सेज पर दियो ॥

bhuj te pakar sej par dhiyo ||

ਅਧਿਕ ਮਾਨਿ ਰੁਚਿ ਗਰੇ ਲਗਾਯੋ ॥

अधिक मानि रुचि गरे लगायो ॥

adhik maan ruch gare lagaayo ||

ਉਛਰਿ ਉਛਰਿ ਕਰਿ ਭੋਗ ਕਮਾਯੋ ॥੯॥

उछरि उछरि करि भोग कमायो ॥९॥

auchhar uchhar kar bhog kamaayo ||9||

ਏਕ ਤਰੁਨ ਦੂਸਰ ਮਦ ਮਾਤੋ ॥

एक तरुन दूसर मद मातो ॥

ek tarun dhoosar madh maato ||

ਤੀਸਰ ਭੋਗ ਤਰੁਨਿ ਕੇ ਰਾਤੋ ॥

तीसर भोग तरुनि के रातो ॥

teesar bhog tarun ke raato ||

ਦੁਹੂੰਅਨ ਮਧ ਹਾਰ ਕੋ ਮਾਨੈ ॥

दुहूँअन मध हार को मानै ॥

dhuhoo(n)an madh haar ko maanai ||

ਚਾਰਹੁ ਬੇਦ ਭੇਦ ਇਹ ਜਾਨੈ ॥੧੦॥

चारहु बेद भेद इह जानै ॥१०॥

chaarahu bedh bhedh ieh jaanai ||10||

ਜਬ ਤ੍ਰਿਯ ਤਰੁਨਿ ਤਰੁਨ ਕਹ ਪਾਵੈ ॥

जब तृय तरुनि तरुन कह पावै ॥

jab tiray tarun tarun keh paavai ||

ਛਿਨ ਛਤਿਯਾ ਤੇ ਛੋਰਿ ਨ ਭਾਵੈ ॥

छिन छतिया ते छोरि न भावै ॥

chhin chhatiyaa te chhor na bhaavai ||

ਗਹਿ ਗਹਿ ਤਾ ਕਹ ਗਰੇ ਲਗਾਵੈ ॥

गहि गहि ता कह गरे लगावै ॥

geh geh taa keh gare lagaavai ||

ਚਾਰਿ ਪਹਿਰ ਨਿਸਿ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥੧੧॥

चारि पहिर निसि भोग कमावै ॥११॥

chaar pahir nis bhog kamaavai ||11||

ਭੋਗ ਕਰਤ ਤਰੁਨੀ ਬਸਿ ਭਈ ॥

भोग करत तरुनी बसि भई ॥

bhog karat tarunee bas bhiee ||

ਪਰ ਕੀ ਤੇ ਵਾ ਕੀ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥

पर की ते वा की ह्वै गई ॥

par kee te vaa kee havai giee ||

ਛਿਨ ਇਕ ਛੈਲ ਨ ਛੋਰਿਯੋ ਜਾਵੈ ॥

छिन इक छैल न छोरियो जावै ॥

chhin ik chhail na chhoriyo jaavai ||

ਛੈਲਿਯਹਿ ਯਾਰ ਛਬੀਲੋ ਭਾਵੈ ॥੧੨॥

छैलियहि यार छबीलो भावै ॥१२॥

chhailiyeh yaar chhabeelo bhaavai ||12||

ਕੋਕਸਾਰ ਕੇ ਮਤਨ ਉਚਾਰੈ ॥

कोकसार के मतन उचारै ॥

kokasaar ke matan uchaarai ||

ਅਮਲ ਪਾਨ ਕਰਿ ਦ੍ਰਿੜ ਰਤਿ ਧਾਰੈ ॥

अमल पान करि दृड़ रति धारै ॥

amal paan kar dhiraR rat dhaarai ||

ਆਨ ਪੁਰਖ ਕੀ ਕਾਨਿ ਨ ਕਰਹੀ ॥

आन पुरख की कानि न करही ॥

aan purakh kee kaan na karahee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਭਰਹੀ ॥੧੩॥

भाति भाति के भोगन भरही ॥१३॥

bhaat bhaat ke bhogan bharahee ||13||

ਪੋਸਤ ਭਾਗ ਅਫੀਮ ਮੰਗਾਵੈ ॥

पोसत भाग अफीम मंगावै ॥

posat bhaag afeem ma(n)gaavai ||

ਏਕ ਖਾਟ ਪਰ ਬੈਠਿ ਚੜਾਵੈ ॥

एक खाट पर बैठि चड़ावै ॥

ek khaaT par baiTh chaRaavai ||

ਹਸਿ ਹਸਿ ਕਰਿ ਦੋਊ ਜਾਘਨ ਲੇਹੀ ॥

हसि हसि करि दोऊ जाघन लेही ॥

has has kar dhouoo jaaghan lehee ||

ਰਾਜ ਤਰੁਨਿ ਕੌ ਬਹੁ ਸੁਖ ਦੇਹੀ ॥੧੪॥

राज तरुनि कौ बहु सुख देही ॥१४॥

raaj tarun kau bahu sukh dhehee ||14||

ਭੋਗ ਕਰਤ ਨਿਸਿ ਸਕਲ ਬਿਤਾਵੈ ॥

भोग करत निसि सकल बितावै ॥

bhog karat nis sakal bitaavai ||

ਸੋਇ ਰਹੈ ਉਠਿ ਕੇਲਿ ਕਮਾਵੈ ॥

सोइ रहै उठि केलि कमावै ॥

soi rahai uTh kel kamaavai ||

ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਤ੍ਰਿਯ ਆਸਨ ਕਹ ਲੈ ਕੈ ॥

फिरि फिरि तृय आसन कह लै कै ॥

fir fir tiray aasan keh lai kai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੈ ਚੁੰਬਨ ਕੈ ਕੈ ॥੧੫॥

भाति भाति कै चुँबन कै कै ॥१५॥

bhaat bhaat kai chu(n)ban kai kai ||15||

ਭੋਗ ਕਰਤ ਤਰੁਨਿਯਹਿ ਰਿਝਾਯੋ ॥

भोग करत तरुनियहि रिझायो ॥

bhog karat taruniyeh rijhaayo ||

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਤਿਨ ਕੇਲ ਮਚਾਯੋ ॥

भाति अनिक तिन केल मचायो ॥

bhaat anik tin kel machaayo ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਹੌ ਹਸਿ ਤਾਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥

इह बिधि हौ हसि ताहि उचारो ॥

eeh bidh hau has taeh uchaaro ||

ਕਹੌ ਜੁ ਤੁਮ ਸੌ ਸੁਨਹੋ ਪ੍ਯਾਰੋ ॥੧੬॥

कहौ जु तुम सौ सुनहो प्यारो ॥१६॥

kahau ju tum sau sunaho payaaro ||16||

ਜਬ ਤਰੁਨੀ ਸੰਗ ਦ੍ਰਿੜ ਰਤਿ ਕਰੀ ॥

जब तरुनी संग दृड़ रति करी ॥

jab tarunee sa(n)g dhiraR rat karee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਭਰੀ ॥

भाति भाति के भोगन भरी ॥

bhaat bhaat ke bhogan bharee ||

ਰੀਝਿ ਤਰੁਨਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥

रीझि तरुनि इह भाति उचारी ॥

reejh tarun ieh bhaat uchaaree ||

ਮਿਤ੍ਰ ਭਈ ਮੈ ਦਾਸ ਤਿਹਾਰੀ ॥੧੭॥

मित्र भई मै दास तिहारी ॥१७॥

mitr bhiee mai dhaas tihaaree ||17||

ਅਬ ਜੌ ਕਹੋ ਨੀਰ ਭਰਿ ਲ੍ਯਾਊ ॥

अब जौ कहो नीर भरि ल्याऊ ॥

ab jau kaho neer bhar layaauoo ||

ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਰ ਬਿਕਾਊ ॥

बार अनेक बजार बिकाऊ ॥

baar anek bajaar bikaauoo ||

ਜੇ ਤੁਮ ਕਹੋ ਵਹੈ ਮੈ ਕਰਿਹੌ ॥

जे तुम कहो वहै मै करिहौ ॥

je tum kaho vahai mai karihau ||

ਔਰ ਕਿਸੂ ਤੇ ਨੈਕੁ ਨ ਡਰਿਹੋ ॥੧੮॥

और किसू ते नैकु न डरिहो ॥१८॥

aauar kisoo te naik na ddariho ||18||

ਮਿਤ੍ਰ ਬਿਹਸਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਾ ॥

मित्र बिहसि इह भाति उचारा ॥

mitr bihas ieh bhaat uchaaraa ||

ਅਬ ਮੈ ਭਯੋ ਗੁਲਾਮ ਤਿਹਾਰਾ ॥

अब मै भयो गुलाम तिहारा ॥

ab mai bhayo gulaam tihaaraa ||

ਤੋ ਸੀ ਤਰੁਨਿ ਭੋਗ ਕਹ ਪਾਈ ॥

तो सी तरुनि भोग कह पाई ॥

to see tarun bhog keh paiee ||

ਪੂਰਨ ਭਈ ਮੋਰਿ ਭਗਤਾਈ ॥੧੯॥

पूरन भई मोरि भगताई ॥१९॥

pooran bhiee mor bhagataiee ||19||

ਅਬ ਇਹ ਬਾਤ ਚਿਤ ਮੈ ਮੇਰੇ ॥

अब इह बात चित मै मेरे ॥

ab ieh baat chit mai mere ||

ਸੋ ਮੈ ਕਹਤ ਯਾਰ ਸੰਗ ਤੇਰੇ ॥

सो मै कहत यार संग तेरे ॥

so mai kahat yaar sa(n)g tere ||

ਅਬ ਕਛੁ ਐਸ ਉਪਾਵ ਬਨੈਯੈ ॥

अब कछु ऐस उपाव बनैयै ॥

ab kachh aais upaav banaiyai ||

ਜਾ ਤੇ ਤੋ ਕਹ ਸਦਾ ਹੰਢੈਯੈ ॥੨੦॥

जा ते तो कह सदा हंढैयै ॥२०॥

jaa te to keh sadhaa ha(n)ddaiyai ||20||

ਅਬ ਤੁਮ ਐਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਨਾਵਹੁ ॥

अब तुम ऐस चरित्र बनावहु ॥

ab tum aais charitr banaavahu ||

ਜਾ ਤੇ ਮੋਹਿ ਸਦਾ ਤੁਮ ਪਾਵਹੁ ॥

जा ते मोहि सदा तुम पावहु ॥

jaa te moh sadhaa tum paavahu ||

ਭੇਦ ਦੂਸਰੋ ਪੁਰਖ ਨ ਪਾਵੈ ॥

भेद दूसरो पुरख न पावै ॥

bhedh dhoosaro purakh na paavai ||

ਲਹੈ ਨ ਸ੍ਵਾਨ ਨ ਭੂਸਨ ਆਵੈ ॥੨੧॥

लहै न स्वान न भूसन आवै ॥२१॥

lahai na savaiaan na bhoosan aavai ||21||

ਰਾਨੀ ਸੁਨੀ ਬਾਤ ਐਸੀ ਜਬ ॥

रानी सुनी बात ऐसी जब ॥

raanee sunee baat aaisee jab ||

ਬਚਨ ਕਹਾ ਹਸਿ ਕਰਿ ਪਿਯ ਸੋ ਤਬ ॥

बचन कहा हसि करि पिय सो तब ॥

bachan kahaa has kar piy so tab ||

ਰੋਮ ਨਾਸ ਤੁਮ ਬਦਨ ਲਗਾਵਹੁ ॥

रोम नास तुम बदन लगावहु ॥

rom naas tum badhan lagaavahu ||

ਸਕਲ ਨਾਰਿ ਕੋ ਭੇਸ ਬਨਾਵਹੁ ॥੨੨॥

सकल नारि को भेस बनावहु ॥२२॥

sakal naar ko bhes banaavahu ||22||

ਰੋਮਾਤਕ ਰਾਨਿਯਹਿ ਮੰਗਾਯੋ ॥

रोमातक रानियहि मंगायो ॥

romaatak raaniyeh ma(n)gaayo ||

ਤਾ ਕੇ ਬਦਨ ਸਾਥ ਲੈ ਲਾਯੋ ॥

ता के बदन साथ लै लायो ॥

taa ke badhan saath lai laayo ||

ਸਭ ਹੀ ਕੇਸ ਦੂਰਿ ਜਬ ਭਏ ॥

सभ ही केस दूरि जब भए ॥

sabh hee kes dhoor jab bhe ||

ਤਾ ਕਹ ਬਸਤ੍ਰ ਨਾਰਿ ਕੇ ਦਏ ॥੨੩॥

ता कह बसत्र नारि के दए ॥२३॥

taa keh basatr naar ke dhe ||23||

ਬੀਨਾ ਦਈ ਕੰਧ ਤਾ ਕੈ ਪਰ ॥

बीना दई कंध ता कै पर ॥

beenaa dhiee ka(n)dh taa kai par ||

ਸੁਨਨ ਨਮਿਤਿ ਰਾਖਿਯੋ ਤਾ ਕੌ ਘਰ ॥

सुनन नमिति राखियो ता कौ घर ॥

sunan namit raakhiyo taa kau ghar ||

ਜਬ ਰਾਜਾ ਤਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥

जब राजा ता के गृह आवै ॥

jab raajaa taa ke gireh aavai ||

ਤਬ ਤੰਤ੍ਰੀ ਸੌ ਬੈਠਿ ਬਜਾਵੈ ॥੨੪॥

तब तंत्री सौ बैठि बजावै ॥२४॥

tab ta(n)tree sau baiTh bajaavai ||24||

ਰਾਜ ਬੀਨ ਸੁਨਿ ਤ੍ਰਿਯ ਤਿਹ ਮਾਨੈ ॥

राज बीन सुनि तृय तिह मानै ॥

raaj been sun tiray teh maanai ||

ਪੁਰਖ ਵਾਹਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥

पुरख वाहि इसत्री पहिचानै ॥

purakh vaeh isatree pahichaanai ||

ਤਾ ਕੋ ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਲਲਚਾਨਾ ॥

ता को हेरि रूप ललचाना ॥

taa ko her roop lalachaanaa ||

ਘਰ ਬਾਹਰ ਤਜਿ ਭਯੋ ਦਿਵਾਨਾ ॥੨੫॥

घर बाहर तजि भयो दिवाना ॥२५॥

ghar baahar taj bhayo dhivaanaa ||25||

ਇਕ ਦੂਤੀ ਤਬ ਰਾਇ ਬੁਲਾਇਸਿ ॥

इक दूती तब राइ बुलाइसि ॥

eik dhootee tab rai bulais ||

ਅਧਿਕ ਦਰਬ ਦੈ ਤਹਾ ਪਠਾਇਸਿ ॥

अधिक दरब दै तहा पठाइसि ॥

adhik dharab dhai tahaa paThais ||

ਜਬ ਰਾਨੀ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जब रानी ऐसे सुनि पाई ॥

jab raanee aaise sun paiee ||

ਬਚਨ ਕਹਾ ਤਾ ਸੋ ਮੁਸਕਾਈ ॥੨੬॥

बचन कहा ता सो मुसकाई ॥२६॥

bachan kahaa taa so musakaiee ||26||

ਜਿਨਿ ਤੋ ਕੋ ਰਾਜਾ ਯਹ ਬਰੈ ॥

जिनि तो को राजा यह बरै ॥

jin to ko raajaa yeh barai ||

ਹਮ ਸੋ ਨੇਹੁ ਸਕਲ ਤਜਿ ਡਰੈ ॥

हम सो नेहु सकल तजि डरै ॥

ham so neh sakal taj ddarai ||

ਮੈ ਅਪਨੇ ਸੰਗ ਲੈ ਤੁਹਿ ਸ੍ਵੈਹੋ ॥

मै अपने संग लै तुहि स्वैहो ॥

mai apane sa(n)g lai tuh savaiho ||

ਚਿਤ ਕੇ ਸਕਲ ਸੋਕ ਕਹ ਖ੍ਵੈਹੋ ॥੨੭॥

चित के सकल सोक कह ख्वैहो ॥२७॥

chit ke sakal sok keh khavaiho ||27||

ਜੋ ਤਾ ਪਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸਖੀ ਪਠਾਵੈ ॥

जो ता पहि नृप सखी पठावै ॥

jo taa peh nirap sakhee paThaavai ||

ਸੋ ਚਲਿ ਤੀਰ ਤਵਨ ਕੈ ਆਵੈ ॥

सो चलि तीर तवन कै आवै ॥

so chal teer tavan kai aavai ||

ਰਾਨੀ ਕੇ ਸੰਗ ਸੋਤ ਨਿਹਾਰੈ ॥

रानी के संग सोत निहारै ॥

raanee ke sa(n)g sot nihaarai ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਜਾਇ ਉਚਾਰੈ ॥੨੮॥

इह बिधि नृप सो जाइ उचारै ॥२८॥

eeh bidh nirap so jai uchaarai ||28||

ਰਾਨੀ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਭੇਦ ਲਖ ਗਈ ॥

रानी नृपति भेद लख गई ॥

raanee nirapat bhedh lakh giee ||

ਤਾ ਤੇ ਵਹਿ ਛੋਰਤ ਨਹਿ ਭਈ ॥

ता ते वहि छोरत नहि भई ॥

taa te veh chhorat neh bhiee ||

ਅਪਨੇ ਸੰਗ ਤਾਹਿ ਲੈ ਸੋਈ ॥

अपने संग ताहि लै सोई ॥

apane sa(n)g taeh lai soiee ||

ਹਮਰੋ ਦਾਵ ਨ ਲਾਗਤ ਕੋਈ ॥੨੯॥

हमरो दाव न लागत कोई ॥२९॥

hamaro dhaav na laagat koiee ||29||

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਨਿ ਪਾਵੈ ॥

जब इह भाति नृपति सुनि पावै ॥

jab ieh bhaat nirapat sun paavai ||

ਤਹ ਤਿਹ ਆਪੁ ਬਿਲੋਕਨ ਆਵੈ ॥

तह तिह आपु बिलोकन आवै ॥

teh teh aap bilokan aavai ||

ਤ੍ਰਿਯ ਸੋ ਸੋਤ ਜਾਰ ਕੋ ਹੇਰੈ ॥

तृय सो सोत जार को हेरै ॥

tiray so sot jaar ko herai ||

ਨਿਹਫਲ ਜਾਇ ਤਿਨੈ ਨਾਹਿ ਛੇਰੈ ॥੩੦॥

निहफल जाइ तिनै नाहि छेरै ॥३०॥

nihafal jai tinai naeh chherai ||30||

ਮਾਥੋ ਧੁਨ੍ਰਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌ ਕਹਿਯੋ ॥

माथो धुन्रयो नृपति सौ कहियो ॥

maatho dhunrayo nirapat sau kahiyo ||

ਹਮਰੋ ਭੇਦ ਰਾਨਿਯਹਿ ਲਹਿਯੋ ॥

हमरो भेद रानियहि लहियो ॥

hamaro bhedh raaniyeh lahiyo ||

ਤਾ ਤੇ ਯਾਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਸੋਈ ॥

ता ते याहि संग लै सोई ॥

taa te yaeh sa(n)g lai soiee ||

ਮੇਰੀ ਘਾਤ ਨ ਲਾਗਤ ਕੋਈ ॥੩੧॥

मेरी घात न लागत कोई ॥३१॥

meree ghaat na laagat koiee ||31||

ਉਨ ਰਾਨੀ ਐਸੋ ਤਬ ਕੀਯੋ ॥

उन रानी ऐसो तब कीयो ॥

aun raanee aaiso tab keeyo ||

ਭੇਦ ਭਾਖਿ ਸਖਯਿਨ ਸਭ ਦੀਯੋ ॥

भेद भाखि सखयिन सभ दीयो ॥

bhedh bhaakh sakhayin sabh dheeyo ||

ਜੋ ਇਹ ਸੋਤ ਅਨਤ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਵੈ ॥

जो इह सोत अनत नृप पावै ॥

jo ieh sot anat nirap paavai ||

ਪਕਰਿ ਭੋਗਬੇ ਕਾਜ ਮੰਗਾਵੈ ॥੩੨॥

पकरि भोगबे काज मंगावै ॥३२॥

pakar bhogabe kaaj ma(n)gaavai ||32||

ਮੈ ਸੋਵਤ ਤਾ ਤੇ ਇਹ ਸੰਗਾ ॥

मै सोवत ता ते इह संगा ॥

mai sovat taa te ieh sa(n)gaa ||

ਅਪਨੇ ਜੋਰ ਅੰਗ ਸੋ ਅੰਗਾ ॥

अपने जोर अंग सो अंगा ॥

apane jor a(n)g so a(n)gaa ||

ਭਲੀ ਭਲੀ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਸਭ ਭਾਖੀ ॥

भली भली इसतृन सभ भाखी ॥

bhalee bhalee isatiran sabh bhaakhee ||

ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਨਾਰਿ ਨਾਹ ਤੇ ਰਾਖੀ ॥੩੩॥

ज्यों त्यों नारि नाह ते राखी ॥३३॥

jayo(n) tayo(n) naar naeh te raakhee ||33||

ਦਿਨ ਦੇਖਤ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਸੰਗਾ ॥

दिन देखत रानी तिह संगा ॥

dhin dhekhat raanee teh sa(n)gaa ||

ਸੋਵਤ ਜੋਰ ਅੰਗ ਸੋ ਅੰਗਾ ॥

सोवत जोर अंग सो अंगा ॥

sovat jor a(n)g so a(n)gaa ||

ਮੂਰਖ ਰਾਵ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਵੈ ॥

मूरख राव भेद नहि पावै ॥

moorakh raav bhedh neh paavai ||

ਕੋਰੋ ਅਪਨੋ ਮੂੰਡ ਮੁਡਾਵੈ ॥੩੪॥

कोरो अपनो मूँड मुडावै ॥३४॥

koro apano moo(n)dd muddaavai ||34||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਨਬੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੯੦॥੫੫੩੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ नबे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२९०॥५५३६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau nabe charitr samaapatam sat subham sat ||290||5536||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਛਿਮਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੋਹੈ ॥

पछिमावती नगर इक सोहै ॥

pachhimaavatee nagar ik sohai ||

ਪਸਚਿਮ ਸੈਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਹ ਕੋ ਹੈ ॥

पसचिम सैन नृपति तह को है ॥

pasachim sain nirapat teh ko hai ||

ਪਸਚਿਮ ਦੇ ਰਾਨੀ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ॥

पसचिम दे रानी ता के घर ॥

pasachim dhe raanee taa ke ghar ||

ਰਹਤ ਪੰਡਿਤਾ ਸਕਲ ਲੋਭਿ ਕਰਿ ॥੧॥

रहत पंडिता सकल लोभि करि ॥१॥

rahat pa(n)dditaa sakal lobh kar ||1||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਰਾਨੀ ਕੋ ਰਹੈ ॥

अधिक रूप रानी को रहै ॥

adhik roop raanee ko rahai ||

ਜਗ ਤਿਹ ਦੁਤਿਯ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਕਹੈ ॥

जग तिह दुतिय चंद्रमा कहै ॥

jag teh dhutiy cha(n)dhramaa kahai ||

ਤਾ ਪਰ ਰੀਝਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਭਾਰੀ ॥

ता पर रीझि नृपति की भारी ॥

taa par reejh nirapat kee bhaaree ||

ਜਾਨਤ ਊਚ ਨੀਚਿ ਪਨਿਹਾਰੀ ॥੨॥

जानत ऊच नीचि पनिहारी ॥२॥

jaanat uooch neech panihaaree ||2||

ਤਹ ਹੁਤੋ ਰਾਇ ਦਿਲਵਾਲੀ ॥

तह हुतो राइ दिलवाली ॥

teh huto rai dhilavaalee ||

ਜਾਨਕ ਦੂਸਰਾਸੁ ਹੈ ਮਾਲੀ ॥

जानक दूसरासु है माली ॥

jaanak dhoosaraas hai maalee ||

ਸੋ ਪਹਿ ਜਾਤ ਨ ਪ੍ਰਭਾ ਬਖਾਨੀ ॥

सो पहि जात न प्रभा बखानी ॥

so peh jaat na prabhaa bakhaanee ||

ਉਰਝਿ ਰਹੀ ਦੁਤਿ ਹੇਰਤ ਰਾਨੀ ॥੩॥

उरझि रही दुति हेरत रानी ॥३॥

aurajh rahee dhut herat raanee ||3||

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਸਨੇਹ ਬਢਾਯੋ ॥

ता सौ अधिक सनेह बढायो ॥

taa sau adhik saneh baddaayo ||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਗ੍ਰਿਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥

एक दिवस गृह बोलि पठायो ॥

ek dhivas gireh bol paThaayo ||

ਸੋ ਤਬ ਹੀ ਸੁਨਿ ਬਚ ਪਹ ਗਯੋ ॥

सो तब ही सुनि बच पह गयो ॥

so tab hee sun bach peh gayo ||

ਭੇਟਤ ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਕਹ ਭਯੋ ॥੪॥

भेटत राज कुअरि कह भयो ॥४॥

bheTat raaj kuar keh bhayo ||4||

ਪੋਸਤ ਭਾਗ ਅਫੀਮ ਮੰਗਾਈ ॥

पोसत भाग अफीम मंगाई ॥

posat bhaag afeem ma(n)gaiee ||

ਏਕ ਸੇਜ ਪਰ ਬੈਠਿ ਚੜਾਈ ॥

एक सेज पर बैठि चड़ाई ॥

ek sej par baiTh chaRaiee ||

ਜਬ ਮਦ ਸੋ ਮਤਵਾਰੇ ਭਏ ॥

जब मद सो मतवारे भए ॥

jab madh so matavaare bhe ||

ਤਬ ਹੀ ਸੋਕ ਬਿਸਰਿ ਸਭ ਗਏ ॥੫॥

तब ही सोक बिसरि सभ गए ॥५॥

tab hee sok bisar sabh ge ||5||

ਏਕ ਸੇਜ ਪਰ ਬੈਠਿ ਕਲੋਲਹਿ ॥

एक सेज पर बैठि कलोलहि ॥

ek sej par baiTh kaloleh ||

ਰਸ ਕੀ ਕਥਾ ਰਸਿਕ ਮਿਲਿ ਬੋਲਹਿ ॥

रस की कथा रसिक मिलि बोलहि ॥

ras kee kathaa rasik mil boleh ||

ਚੁੰਬਨ ਔਰ ਅਲਿੰਗਨ ਕਰਹੀ ॥

चुँबन और अलिंगन करही ॥

chu(n)ban aauar ali(n)gan karahee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਭਰਹੀ ॥੬॥

भाति भाति के भोगन भरही ॥६॥

bhaat bhaat ke bhogan bharahee ||6||

ਰਾਨੀ ਰਮਤ ਅਧਿਕ ਉਰਝਾਈ ॥

रानी रमत अधिक उरझाई ॥

raanee ramat adhik urajhaiee ||

ਭੋਗ ਗਏ ਦਿਲਵਾਲੀ ਰਾਈ ॥

भोग गए दिलवाली राई ॥

bhog ge dhilavaalee raiee ||

ਚਿਤ ਅਪਨੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੋ ॥

चित अपनै इह भाति बिचारो ॥

chit apanai ieh bhaat bichaaro ||

ਮੈ ਯਾਹੀ ਕੇ ਸੰਗ ਸਿਧਾਰੋ ॥੭॥

मै याही के संग सिधारो ॥७॥

mai yaahee ke sa(n)g sidhaaro ||7||

ਰਾਜ ਪਾਟ ਮੇਰੇ ਕਿਹ ਕਾਜਾ ॥

राज पाट मेरे किह काजा ॥

raaj paaT mere keh kaajaa ||

ਮੋ ਕਹ ਨਹੀ ਸੁਹਾਵਤ ਰਾਜਾ ॥

मो कह नही सुहावत राजा ॥

mo keh nahee suhaavat raajaa ||

ਮੈ ਸਾਜਨ ਕੇ ਸਾਥ ਸਿਧੈਹੌ ॥

मै साजन के साथ सिधैहौ ॥

mai saajan ke saath sidhaihau ||

ਭਲੀ ਬੁਰੀ ਸਿਰ ਮਾਝ ਸਹੈਹੌ ॥੮॥

भली बुरी सिर माझ सहैहौ ॥८॥

bhalee buree sir maajh sahaihau ||8||

ਜਹਾ ਸਿੰਘ ਮਾਰਤ ਬਨ ਮਾਹੀ ॥

जहा सिंघ मारत बन माही ॥

jahaa si(n)gh maarat ban maahee ||

ਸੁਨਾ ਦੋਹਰਾ ਏਕ ਤਹਾ ਹੀ ॥

सुना दोहरा एक तहा ही ॥

sunaa dhoharaa ek tahaa hee ||

ਚੜਿ ਝੰਪਾਨ ਤਿਹ ਠੌਰ ਸਿਧਾਈ ॥

चड़ि झंपान तिह ठौर सिधाई ॥

chaR jha(n)paan teh Thauar sidhaiee ||

ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਤਹੀ ਸਹੇਟ ਬਤਾਈ ॥੯॥

मित्रहि तही सहेट बताई ॥९॥

mitreh tahee saheT bataiee ||9||

ਮਹਾ ਗਹਿਰ ਬਨ ਮੈ ਜਬ ਗਈ ॥

महा गहिर बन मै जब गई ॥

mahaa gahir ban mai jab giee ||

ਲਘੁ ਇਛਾ ਕਹ ਉਤਰਤ ਭਈ ॥

लघु इछा कह उतरत भई ॥

lagh ichhaa keh utarat bhiee ||

ਤਹ ਤੇ ਗਈ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸੰਗਾ ॥

तह ते गई मित्र के संगा ॥

teh te giee mitr ke sa(n)gaa ||

ਛਿਤ ਮੈ ਡਾਰਿ ਸ੍ਰੋਣ ਕੇ ਰੰਗਾ ॥੧੦॥

छित मै डारि स्रोण के रंगा ॥१०॥

chhit mai ddaar sron ke ra(n)gaa ||10||

ਜਬ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਥ ਸਜਨ ਕੇ ਗਈ ॥

जब तृय साथ सजन के गई ॥

jab tiray saath sajan ke giee ||

ਤਬ ਅਸ ਸਖੀ ਪੁਕਾਰਤ ਭਈ ॥

तब अस सखी पुकारत भई ॥

tab as sakhee pukaarat bhiee ||

ਲਏ ਸਿੰਘ ਰਾਨੀ ਕਹ ਜਾਈ ॥

लए सिंघ रानी कह जाई ॥

le si(n)gh raanee keh jaiee ||

ਕੋਊ ਆਨਿ ਲੇਹੁ ਛੁਟਕਾਈ ॥੧੧॥

कोऊ आनि लेहु छुटकाई ॥११॥

kouoo aan leh chhuTakaiee ||11||

ਸੂਰਨ ਸਿੰਘ ਨਾਮ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

सूरन सिंघ नाम सुनि पायो ॥

sooran si(n)gh naam sun paayo ||

ਤ੍ਰਸਤ ਭਏ ਅਸ ਕਰਨ ਉਚਾਯੋ ॥

त्रसत भए अस करन उचायो ॥

trasat bhe as karan uchaayo ||

ਜਾਇ ਭੇਦ ਰਾਜਾ ਤਨ ਦਯੋ ॥

जाइ भेद राजा तन दयो ॥

jai bhedh raajaa tan dhayo ||

ਲੈ ਕਰਿ ਸਿੰਘ ਰਾਨਿਯਹਿ ਗਯੋ ॥੧੨॥

लै करि सिंघ रानियहि गयो ॥१२॥

lai kar si(n)gh raaniyeh gayo ||12||

ਨ੍ਰਿਪ ਧੁਨਿ ਸੀਸ ਬਾਇ ਮੁਖ ਰਹਾ ॥

नृप धुनि सीस बाइ मुख रहा ॥

nirap dhun sees bai mukh rahaa ||

ਹੋਨਹਾਰ ਭਯੋ ਹੋਤ ਸੁ ਕਹਾ ॥

होनहार भयो होत सु कहा ॥

honahaar bhayo hot su kahaa ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੂ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥

भेद अभेद कछू नहि पायो ॥

bhedh abhedh kachhoo neh paayo ||

ਲੈ ਰਾਨੀ ਕਹ ਜਾਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥੧੩॥

लै रानी कह जार सिधायो ॥१३॥

lai raanee keh jaar sidhaayo ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕ੍ਰਯਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੯੧॥੫੫੪੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ इक्रयानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२९१॥५५४९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau ikrayaanavo charitr samaapatam sat subham sat ||291||5549||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਉਤਰ ਸਿੰਘ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਭਾਰੋ ॥

उतर सिंघ नृपति इक भारो ॥

autar si(n)gh nirapat ik bhaaro ||

ਉਤਰ ਦਿਸਿ ਕੋ ਰਹਤ ਨ੍ਰਿਪਾਰੋ ॥

उतर दिसि को रहत नृपारो ॥

autar dhis ko rahat nirapaaro ||

ਉਤਰ ਮਤੀ ਧਾਮ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥

उतर मती धाम तिह नारी ॥

autar matee dhaam teh naaree ||

ਜਾ ਸਮ ਕਾਨ ਸੁਨੀ ਨ ਨਿਹਾਰੀ ॥੧॥

जा सम कान सुनी न निहारी ॥१॥

jaa sam kaan sunee na nihaaree ||1||

ਤਹਾ ਲਹੌਰੀ ਰਾਇਕ ਆਯੋ ॥

तहा लहौरी राइक आयो ॥

tahaa lahauaree raik aayo ||

ਰੂਪਵਾਨ ਸਭ ਗੁਨਨ ਸਵਾਯੋ ॥

रूपवान सभ गुनन सवायो ॥

roopavaan sabh gunan savaayo ||

ਜਬ ਅਬਲਾ ਤਿਹ ਹੇਰਤ ਭਈ ॥

जब अबला तिह हेरत भई ॥

jab abalaa teh herat bhiee ||

ਤਤਛਿਨ ਸਭ ਸੁਧਿ ਬੁਧਿ ਤਜਿ ਦਈ ॥੨॥

ततछिन सभ सुधि बुधि तजि दई ॥२॥

tatachhin sabh sudh budh taj dhiee ||2||

ਉਰ ਅੰਚਰਾ ਅੰਗਿਯਾ ਨ ਸੰਭਾਰੈ ॥

उर अंचरा अंगिया न संभारै ॥

aur a(n)charaa a(n)giyaa na sa(n)bhaarai ||

ਕਹਬ ਕਛੂ ਹ੍ਵੈ ਕਛੂ ਉਚਾਰੈ ॥

कहब कछू ह्वै कछू उचारै ॥

kahab kachhoo havai kachhoo uchaarai ||

ਪਿਯ ਪਿਯ ਰਟਤ ਸਦਾ ਮੁਖ ਰਹੈ ॥

पिय पिय रटत सदा मुख रहै ॥

piy piy raTat sadhaa mukh rahai ||

ਨਿਸ ਦਿਨ ਜਲ ਅਖਿਯਾ ਤੇ ਬਹੈ ॥੩॥

निस दिन जल अखिया ते बहै ॥३॥

nis dhin jal akhiyaa te bahai ||3||

ਪੂਛਨ ਤਾਹਿ ਰਾਇ ਜਬ ਆਵੈ ॥

पूछन ताहि राइ जब आवै ॥

poochhan taeh rai jab aavai ||

ਮੁਹੌ ਨ ਭਾਖਿ ਉਤਰਹਿ ਦ੍ਰਯਾਵੈ ॥

मुहौ न भाखि उतरहि द्रयावै ॥

muhau na bhaakh utareh dhrayaavai ||

ਝੂਮ ਝੂਮਿ ਝਟ ਦੈ ਛਿਤ ਝਰੈ ॥

झूम झूमि झट दै छित झरै ॥

jhoom jhoom jhaT dhai chhit jharai ||

ਬਾਰ ਬਾਰ ਪਿਯ ਸਬਦ ਉਚਰੈ ॥੪॥

बार बार पिय सबद उचरै ॥४॥

baar baar piy sabadh ucharai ||4||

ਅਦਭੁਤ ਹੇਰਿ ਰਾਇ ਹ੍ਵੈ ਰਹੈ ॥

अदभुत हेरि राइ ह्वै रहै ॥

adhabhut her rai havai rahai ||

ਸਖਿਯਨ ਸੌ ਐਸੀ ਬਿਧਿ ਕਹੈ ॥

सखियन सौ ऐसी बिधि कहै ॥

sakhiyan sau aaisee bidh kahai ||

ਯਾ ਅਬਲਾ ਕੌ ਕਸ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥

या अबला कौ कस ह्वै गयो ॥

yaa abalaa kau kas havai gayo ||

ਜਾ ਤੇ ਹਾਲ ਐਸ ਇਹ ਭਯੋ ॥੫॥

जा ते हाल ऐस इह भयो ॥५॥

jaa te haal aais ieh bhayo ||5||

ਯਾ ਕੌ ਕੌਨ ਜਤਨ ਤਬ ਕਰੈ ॥

या कौ कौन जतन तब करै ॥

yaa kau kauan jatan tab karai ||

ਜਾ ਤੇ ਯਹ ਰਾਨੀ ਨਹਿ ਮਰੈ ॥

जा ते यह रानी नहि मरै ॥

jaa te yeh raanee neh marai ||

ਜੋ ਵਹ ਮਾਗੈ ਸੋ ਮੈ ਦੈ ਹੌ ॥

जो वह मागै सो मै दै हौ ॥

jo veh maagai so mai dhai hau ||

ਰਾਨੀ ਨਿਮਿਤਿ ਕਰਵਤਹਿ ਲੈ ਹੌ ॥੬॥

रानी निमिति करवतहि लै हौ ॥६॥

raanee nimit karavateh lai hau ||6||

ਸਿਰ ਕਰਿ ਤਿਹ ਆਗੈ ਜਲ ਭਰੌ ॥

सिर करि तिह आगै जल भरौ ॥

sir kar teh aagai jal bharau ||

ਬਾਰ ਬਾਰ ਤਾ ਕੇ ਪਗ ਪਰੌ ॥

बार बार ता के पग परौ ॥

baar baar taa ke pag parau ||

ਜੋ ਰਾਨੀ ਕਾ ਰੋਗ ਮਿਟਾਵੈ ॥

जो रानी का रोग मिटावै ॥

jo raanee kaa rog miTaavai ||

ਰਾਨੀ ਸਹਿਤ ਰਾਜ ਕਹ ਪਾਵੈ ॥੭॥

रानी सहित राज कह पावै ॥७॥

raanee sahit raaj keh paavai ||7||

ਜੋ ਰਾਨੀ ਕਾ ਰੋਗੁ ਮਿਟਾਵੈ ॥

जो रानी का रोगु मिटावै ॥

jo raanee kaa rog miTaavai ||

ਸੋ ਨਰ ਹਮ ਕਹ ਬਹੁਰਿ ਜਿਯਾਵੈ ॥

सो नर हम कह बहुरि जियावै ॥

so nar ham keh bahur jiyaavai ||

ਅਰਧ ਰਾਜ ਰਾਨੀ ਜੁਤ ਲੇਈ ॥

अरध राज रानी जुत लेई ॥

aradh raaj raanee jut leiee ||

ਏਕ ਰਾਤ੍ਰਿ ਹਮ ਕਹ ਤ੍ਰਿਯ ਦੇਈ ॥੮॥

एक रातृ हम कह तृय देई ॥८॥

ek raatr ham keh tiray dheiee ||8||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਵਹੁ ਰਾਜ ਕਰਾਵੈ ॥

एक दिवस वहु राज करावै ॥

ek dhivas vahu raaj karaavai ||

ਰਾਨੀ ਕੇ ਸੰਗ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥

रानी के संग भोग कमावै ॥

raanee ke sa(n)g bhog kamaavai ||

ਦੂਸਰ ਦਿਨ ਹਮ ਰਾਜ ਕਮਾਵਹਿ ॥

दूसर दिन हम राज कमावहि ॥

dhoosar dhin ham raaj kamaaveh ||

ਲੈ ਅਪਨੀ ਇਸਤ੍ਰਿਯਹਿ ਬਜਾਵਹਿ ॥੯॥

लै अपनी इसतृयहि बजावहि ॥९॥

lai apanee isatirayeh bajaaveh ||9||

ਜਬ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਐਸ ਉਚਰਾ ॥

जब बहु बिधि नृप ऐस उचरा ॥

jab bahu bidh nirap aais ucharaa ||

ਸਹਚਰਿ ਏਕ ਜੋਰ ਦੋਊ ਕਰਾ ॥

सहचरि एक जोर दोऊ करा ॥

sahachar ek jor dhouoo karaa ||

ਯੌ ਰਾਜਾ ਸੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

यौ राजा सौ बचन उचारे ॥

yau raajaa sau bachan uchaare ||

ਸੁ ਮੈ ਕਹਤ ਹੌ ਸੁਨਹੋ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥੧੦॥

सु मै कहत हौ सुनहो प्यारे ॥१०॥

s mai kahat hau sunaho payaare ||10||

ਏਕ ਬੈਦ ਤੁਮ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਵੌ ॥

एक बैद तुम ताहि बुलावौ ॥

ek baidh tum taeh bulaavau ||

ਤਾ ਤੇ ਇਹ ਉਪਚਾਰ ਕਰਾਵੋ ॥

ता ते इह उपचार करावो ॥

taa te ieh upachaar karaavo ||

ਸੋ ਛਿਨ ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਦੁਖ ਹਰਿ ਹੈ ॥

सो छिन मै या को दुख हरि है ॥

so chhin mai yaa ko dhukh har hai ||

ਰੋਗਨਿ ਤੇ ਸੁ ਅਰੋਗਿਨਿ ਕਰਿ ਹੈ ॥੧੧॥

रोगनि ते सु अरोगिनि करि है ॥११॥

rogan te su arogin kar hai ||11||

ਜਬ ਰਾਜੇ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਵਾ ॥

जब राजे ऐसे सुनि पावा ॥

jab raaje aaise sun paavaa ||

ਤਤਛਿਨ ਤਾ ਕਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਵਾ ॥

ततछिन ता कह बोलि पठावा ॥

tatachhin taa keh bol paThaavaa ||

ਰਾਨੀ ਕੀ ਨਾਟਿਕਾ ਦਿਖਾਈ ॥

रानी की नाटिका दिखाई ॥

raanee kee naaTikaa dhikhaiee ||

ਬੋਲਾ ਬੈਦ ਦੇਖਿ ਸੁਖਦਾਈ ॥੧੨॥

बोला बैद देखि सुखदाई ॥१२॥

bolaa baidh dhekh sukhadhaiee ||12||

ਦੁਖ ਜੌਨੇ ਇਹ ਤਰੁਨਿ ਦੁਖਾਈ ॥

दुख जौने इह तरुनि दुखाई ॥

dhukh jauane ieh tarun dhukhaiee ||

ਸੋ ਦੁਖ ਤੁਮ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਨ ਜਾਈ ॥

सो दुख तुम सो कहियो न जाई ॥

so dhukh tum so kahiyo na jaiee ||

ਜਾਨ ਮਾਫ ਹਮਰੀ ਜੋ ਕੀਜੈ ॥

जान माफ हमरी जो कीजै ॥

jaan maaf hamaree jo keejai ||

ਪਾਛੇ ਬਾਤ ਸਕਲ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥੧੩॥

पाछे बात सकल सुनि लीजै ॥१३॥

paachhe baat sakal sun leejai ||13||

ਯਾ ਰਾਨੀ ਕਹ ਕਾਮ ਸੰਤਾਯੋ ॥

या रानी कह काम संतायो ॥

yaa raanee keh kaam sa(n)taayo ||

ਤੁਮ ਨਹਿ ਇਹ ਸੰਗ ਭੋਗ ਕਮਾਯੋ ॥

तुम नहि इह संग भोग कमायो ॥

tum neh ieh sa(n)g bhog kamaayo ||

ਤਾ ਤੇ ਯਹਿ ਰੋਗ ਗਹਿ ਲੀਨਾ ॥

ता ते यहि रोग गहि लीना ॥

taa te yeh rog geh leenaa ||

ਹਮ ਤੇ ਜਾਤ ਉਪਾ ਨ ਕੀਨਾ ॥੧੪॥

हम ते जात उपा न कीना ॥१४॥

ham te jaat upaa na keenaa ||14||

ਯਹ ਮਦ ਮਤ ਮੈਨ ਤ੍ਰਿਯ ਭਰੀ ॥

यह मद मत मैन तृय भरी ॥

yeh madh mat main tiray bharee ||

ਤੁਮ ਕ੍ਰੀੜਾ ਇਹ ਸਾਥ ਨ ਕਰੀ ॥

तुम क्रीड़ा इह साथ न करी ॥

tum kreeRaa ieh saath na karee ||

ਅਬ ਯਹ ਅਧਿਕ ਭੋਗ ਜਬ ਪਾਵੈ ॥

अब यह अधिक भोग जब पावै ॥

ab yeh adhik bhog jab paavai ||

ਯਾ ਕੋ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹ੍ਵੈ ਜਾਵੈ ॥੧੫॥

या को रोग दूर ह्वै जावै ॥१५॥

yaa ko rog dhoor havai jaavai ||15||

ਇਹ ਤੁਮ ਤਬ ਉਪਚਾਰ ਕਰਾਵੋ ॥

इह तुम तब उपचार करावो ॥

eeh tum tab upachaar karaavo ||