ਭਾਗਵਾਨ ਸੁੰਦਰਿ ਅਤਿ ਗੁਨੀ ॥

भागवान सुँदरि अति गुनी ॥

bhaagavaan su(n)dhar at gunee ||

ਜਾ ਸਮ ਲਖੀ ਨ ਕਾਨਨ ਸੁਨੀ ॥੨॥

जा सम लखी न कानन सुनी ॥२॥

jaa sam lakhee na kaanan sunee ||2||

ਸਾਹ ਪੁਤ੍ਰ ਬ੍ਰਿਖਭ ਧੁਜਿ ਇਕ ਤਹਿ ॥

साह पुत्र बृखभ धुजि इक तहि ॥

saeh putr birakhabh dhuj ik teh ||

ਰੂਪ ਸੀਲ ਸੁਚਿ ਬ੍ਰਤਤਾ ਜਾ ਮਹਿ ॥

रूप सील सुचि ब्रतता जा महि ॥

roop seel such bratataa jaa meh ||

ਤੇਜਮਾਨ ਬਲਵਾਨ ਬਿਕਟ ਮਤਿ ॥

तेजमान बलवान बिकट मति ॥

tejamaan balavaan bikaT mat ||

ਅਲਖ ਕਰਮ ਲਖਿ ਤਾਹਿ ਰਿਸ੍ਰਯੋ ਰਤਿ ॥੩॥

अलख करम लखि ताहि रिस्रयो रति ॥३॥

alakh karam lakh taeh risrayo rat ||3||

ਵਹੈ ਕੁਅਰ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤਾ ਨਿਹਾਰਾ ॥

वहै कुअर नृप सुता निहारा ॥

vahai kuar nirap sutaa nihaaraa ||

ਸੂਰਬੀਰ ਬਲਵਾਨ ਬਿਚਾਰਾ ॥

सूरबीर बलवान बिचारा ॥

soorabeer balavaan bichaaraa ||

ਹਿਤੂ ਸਹਚਰਿ ਇਕ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਇਸਿ ॥

हितू सहचरि इक निकटि बुलाइसि ॥

hitoo sahachar ik nikaT bulais ||

ਭੇਦ ਭਾਖਿ ਤਿਹ ਤੀਰ ਪਠਾਇਸਿ ॥੪॥

भेद भाखि तिह तीर पठाइसि ॥४॥

bhedh bhaakh teh teer paThais ||4||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪਵਨ ਭੇਸ ਕਰਿ ਸਖੀ ਤਹਾ ਤੁਮ ਜਾਇਯਹੁ ॥

पवन भेस करि सखी तहा तुम जाइयहु ॥

pavan bhes kar sakhee tahaa tum jaiyahu ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕਰਿ ਬਿਨਤੀ ਤਾਹਿ ਰਿਝਾਇਯਹੁ ॥

भाति भाति करि बिनती ताहि रिझाइयहु ॥

bhaat bhaat kar binatee taeh rijhaiyahu ||

ਕੈ ਅਬ ਹੀ ਤੈ ਹਮਰੀ ਆਸ ਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥

कै अब ही तै हमरी आस न कीजियै ॥

kai ab hee tai hamaree aas na keejiyai ||

ਹੋ ਨਾਤਰ ਮੋਹਿ ਮਿਲਾਇ ਸਜਨ ਕੌ ਦੀਜਿਯੈ ॥੫॥

हो नातर मोहि मिलाइ सजन कौ दीजियै ॥५॥

ho naatar moh milai sajan kau dheejiyai ||5||

ਪਵਨ ਭੇਸ ਹ੍ਵੈ ਸਖੀ ਤਹਾ ਤੇ ਤਹ ਗਈ ॥

पवन भेस ह्वै सखी तहा ते तह गई ॥

pavan bhes havai sakhee tahaa te teh giee ||

ਭਾਤਿ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਬੋਧ ਕਰਤ ਤਾ ਕੌ ਭਈ ॥

भाति अनेक प्रबोध करत ता कौ भई ॥

bhaat anek prabodh karat taa kau bhiee ||

ਉਤਿਮ ਭੇਸ ਸੁ ਧਾਰ ਲ੍ਯਾਈ ਤਿਹ ਤਹਾ ॥

उतिम भेस सु धार ल्याई तिह तहा ॥

autim bhes su dhaar layaiee teh tahaa ||

ਹੋ ਭੁਜੰਗ ਮਤੀ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤਾ ਬਹਿਠੀ ਥੀ ਜਹਾ ॥੬॥

हो भुजंग मती नृप सुता बहिठी थी जहा ॥६॥

ho bhuja(n)g matee nirap sutaa bahiThee thee jahaa ||6||

ਉਠਿ ਸੁ ਕੁਅਰਿ ਤਿਨ ਲੀਨ ਗਰੇ ਸੌ ਲਾਇ ਕਰਿ ॥

उठि सु कुअरि तिन लीन गरे सौ लाइ करि ॥

auTh su kuar tin leen gare sau lai kar ||

ਅਲਿੰਗਨ ਕਰਿ ਚੁੰਬਨ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕਰਿ ॥

अलिंगन करि चुँबन हरख उपजाइ करि ॥

ali(n)gan kar chu(n)ban harakh upajai kar ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਿਹ ਭਜਾ ਪਰਮ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ॥

भाति भाति तिह भजा परम रुचि मानि कै ॥

bhaat bhaat teh bhajaa param ruch maan kai ||

ਹੋ ਪ੍ਰਾਨਨ ਤੇ ਪ੍ਯਾਰੋ ਸਜਨ ਪਹਿਚਾਨਿ ਕੈ ॥੭॥

हो प्रानन ते प्यारो सजन पहिचानि कै ॥७॥

ho praanan te payaaro sajan pahichaan kai ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਰੁਨੀ ਤਰਨ ਭਰਿਯੋ ਪਰਮ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥

भाति भाति तरुनी तरन भरियो परम सुख पाइ ॥

bhaat bhaat tarunee taran bhariyo param sukh pai ||

ਇਹੀ ਬਿਖੈ ਤਾ ਕੋ ਪਿਤਾ ਤਹੀ ਨਿਕਸਿਯੋ ਆਇ ॥੮॥

इही बिखै ता को पिता तही निकसियो आइ ॥८॥

eihee bikhai taa ko pitaa tahee nikasiyo aai ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਿਤੁ ਆਵਤ ਅੰਚਰ ਮੁਖ ਡਰਾ ॥

पितु आवत अंचर मुख डरा ॥

pit aavat a(n)char mukh ddaraa ||

ਲਾਗਿ ਗਰੇ ਰੋਦਨ ਬਹੁ ਕਰਾ ॥

लागि गरे रोदन बहु करा ॥

laag gare rodhan bahu karaa ||

ਕਹਿਯੋ ਦਰਸੁ ਬਹੁ ਦਿਨ ਮੋ ਪਾਯੋ ॥

कहियो दरसु बहु दिन मो पायो ॥

kahiyo dharas bahu dhin mo paayo ||

ਤਾ ਤੇ ਮੋਰ ਉਮਗਿ ਹਿਯ ਆਯੋ ॥੯॥

ता ते मोर उमगि हिय आयो ॥९॥

taa te mor umag hiy aayo ||9||

ਜਬ ਤੇ ਮੈ ਸਸੁਰਾਰ ਸਿਧਾਈ ॥

जब ते मै ससुरार सिधाई ॥

jab te mai sasuraar sidhaiee ||

ਤਹ ਤੇ ਜਾਇ ਬਹੁਰਿ ਘਰ ਆਈ ॥

तह ते जाइ बहुरि घर आई ॥

teh te jai bahur ghar aaiee ||

ਤਬ ਤੇ ਅਬ ਮੈ ਤਾਤ ਨਿਹਾਰਾ ॥

तब ते अब मै तात निहारा ॥

tab te ab mai taat nihaaraa ||

ਤਾ ਤੇ ਉਪਜਾ ਮੋਹ ਅਪਾਰਾ ॥੧੦॥

ता ते उपजा मोह अपारा ॥१०॥

taa te upajaa moh apaaraa ||10||

ਅਜਿਤ ਸਿੰਘ ਜਬ ਯੌ ਸੁਨਿ ਲਯੋ ॥

अजित सिंघ जब यौ सुनि लयो ॥

ajit si(n)gh jab yau sun layo ||

ਰੋਦਨ ਕਰਤ ਗਰੇ ਮਿਲਿ ਭਯੋ ॥

रोदन करत गरे मिलि भयो ॥

rodhan karat gare mil bhayo ||

ਤਬ ਤਿਹ ਘਾਤ ਭਲੀ ਕਰ ਆਈ ॥

तब तिह घात भली कर आई ॥

tab teh ghaat bhalee kar aaiee ||

ਸਖੀ ਦਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਮੀਤ ਪਠਾਈ ॥੧੧॥

सखी दयो गृह मीत पठाई ॥११॥

sakhee dhayo gireh meet paThaiee ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਿਤੁ ਕੇ ਅੰਚਰ ਡਾਰਿ ਸਿਰ ਆਂਖੈ ਲਈ ਦੁਰਾਇ ॥

पितु के अंचर डारि सिर आँखै लई दुराइ ॥

pit ke a(n)char ddaar sir aa(n)khai liee dhurai ||

ਮੋਹਿਤ ਭਯੋ ਰੋਵਤ ਰਹਿਯੋ ਮੀਤ ਦਿਯਾ ਪਹੁਚਾਇ ॥੧੨॥

मोहित भयो रोवत रहियो मीत दिया पहुचाइ ॥१२॥

mohit bhayo rovat rahiyo meet dhiyaa pahuchai ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਪਚਾਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੦॥੪੭੦੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ पचास चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५०॥४७०८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau pachaas charitr samaapatam sat subham sat ||250||4708||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਿਕਟ ਕਰਨ ਇਕ ਹੁਤੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਰ ॥

बिकट करन इक हुतो नृपति बर ॥

bikaT karan ik huto nirapat bar ||

ਜਨੁਕ ਪ੍ਰਿਥੀ ਤਲ ਦੁਤਿਯ ਦਿਵਾਕਰ ॥

जनुक पृथी तल दुतिय दिवाकर ॥

januk pirathee tal dhutiy dhivaakar ||

ਸ੍ਰੀ ਮਕਰਾਛ ਕੁਅਰਿ ਬਨਿਤਾ ਤਿਹ ॥

स्री मकराछ कुअरि बनिता तिह ॥

sree makaraachh kuar banitaa teh ||

ਪ੍ਰਗਟ ਚੰਦ੍ਰ ਸੀ ਪ੍ਰਭਾ ਲਗਤ ਜਿਹ ॥੧॥

प्रगट चंद्र सी प्रभा लगत जिह ॥१॥

pragaT cha(n)dhr see prabhaa lagat jeh ||1||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸ੍ਰੀ ਜਲਜਾਛ ਸੁਤਾ ਤਵਨਿ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

स्री जलजाछ सुता तवनि जा को रूप अपार ॥

sree jalajaachh sutaa tavan jaa ko roop apaar ||

ਗੜਿ ਤਾ ਸੀ ਤਰੁਨੀ ਬਹੁਰਿ ਗੜਿ ਨ ਸਕਾ ਕਰਤਾਰ ॥੨॥

गड़ि ता सी तरुनी बहुरि गड़ि न सका करतार ॥२॥

gaR taa see tarunee bahur gaR na sakaa karataar ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਲਪ ਬ੍ਰਿਛ ਧੁਜ ਤਹ ਇਕ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ॥

कलप बृछ धुज तह इक नृप बर ॥

kalap birachh dhuj teh ik nirap bar ||

ਪ੍ਰਗਟ ਭਯੋ ਜਨੁ ਦੁਤਿਯ ਕਿਰਨਧਰ ॥

प्रगट भयो जनु दुतिय किरनधर ॥

pragaT bhayo jan dhutiy kiranadhar ||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਜਨਿਯਤ ਜਾ ਕੋ ਜਗ ॥

अधिक रूप जनियत जा को जग ॥

adhik roop janiyat jaa ko jag ||

ਥਕਿਤ ਰਹਤ ਜਿਹ ਨਿਰਖ ਤਰੁਨਿ ਮਗ ॥੩॥

थकित रहत जिह निरख तरुनि मग ॥३॥

thakit rahat jeh nirakh tarun mag ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਨਿਰਖਨ ਉਪਬਨ ਇਕ ਦਿਨ ਚਲੀ ॥

राज कुअरि निरखन उपबन इक दिन चली ॥

raaj kuar nirakhan upaban ik dhin chalee ||

ਲੀਨੋ ਬੀਸ ਪਚਾਸ ਸਹਚਰੀ ਸੰਗ ਭਲੀ ॥

लीनो बीस पचास सहचरी संग भली ॥

leeno bees pachaas sahacharee sa(n)g bhalee ||

ਉਠਤ ਕਨੂਕਾ ਧੂਰਿ ਉਠਾਏ ਪਾਇ ਤਨ ॥

उठत कनूका धूरि उठाए पाइ तन ॥

auThat kanookaa dhoor uThaae pai tan ||

ਹੋ ਜਨੁਕ ਚਲੇ ਹ੍ਵੈ ਸੰਗ ਪ੍ਰਜਾ ਕੇ ਸਕਲ ਮਨ ॥੪॥

हो जनुक चले ह्वै संग प्रजा के सकल मन ॥४॥

ho januk chale havai sa(n)g prajaa ke sakal man ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਲਪ ਬ੍ਰਿਛ ਧੁਜ ਕੁਅਰ ਕੌ ਨਿਰਖਿ ਗਈ ਲਲਚਾਇ ॥

कलप बृछ धुज कुअर कौ निरखि गई ललचाइ ॥

kalap birachh dhuj kuar kau nirakh giee lalachai ||

ਠਗ ਨਾਇਕ ਸੇ ਨੈਨ ਦ੍ਵੈ ਠਗ ਜਿਉ ਰਹੀ ਲਗਾਇ ॥੫॥

ठग नाइक से नैन द्वै ठग जिउ रही लगाइ ॥५॥

Thag naik se nain dhavai Thag jiau rahee lagai ||5||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਰੂਪ ਅਲੋਕ ਬਿਲੋਕ ਬਰ ॥

राज सुता तिह रूप अलोक बिलोक बर ॥

raaj sutaa teh roop alok bilok bar ||

ਅੰਗ ਅਨੰਗ ਤਬ ਹੀ ਗਯੋ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰ ਕਰਿ ॥

अंग अनंग तब ही गयो बिसिख प्रहार करि ॥

a(n)g ana(n)g tab hee gayo bisikh prahaar kar ||

ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਕਰ ਖਾਇ ਬਸਾਇ ਨ ਕਛੂ ਤਿਹ ॥

काटि काटि कर खाइ बसाइ न कछू तिह ॥

kaaT kaaT kar khai basai na kachhoo teh ||

ਹੋ ਪੰਖਨਿ ਬਿਧਨਾ ਦਏ ਮਿਲੈ ਉਡਿ ਜਾਇ ਜਿਹ ॥੬॥

हो पंखनि बिधना दए मिलै उडि जाइ जिह ॥६॥

ho pa(n)khan bidhanaa dhe milai udd jai jeh ||6||

ਯੌ ਲਿਖਿ ਏਕ ਸੰਦੇਸਾ ਤਾਹਿ ਪਠਾਇਯੋ ॥

यौ लिखि एक संदेसा ताहि पठाइयो ॥

yau likh ek sa(n)dhesaa taeh paThaiyo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕਹਿ ਭੇਦ ਤਿਸੈ ਲਲਚਾਇਯੋ ॥

भाति भाति कहि भेद तिसै ललचाइयो ॥

bhaat bhaat keh bhedh tisai lalachaiyo ||

ਡਾਰਿ ਲਯੋ ਡੋਰਾ ਮਹਿ ਕਿਨੂੰ ਨ ਕਿਛੁ ਲਹਿਯੋ ॥

डारि लयो डोरा महि किनूँ न किछु लहियो ॥

ddaar layo ddoraa meh kinoo(n) na kichh lahiyo ||

ਹੋ ਪਰੀ ਲੈ ਗਈ ਤਾਹਿ ਸੁ ਤਹਿ ਪਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਯੋ ॥੭॥

हो परी लै गई ताहि सु तहि पित तृय कहयो ॥७॥

ho paree lai giee taeh su teh pit tiray kahayo ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰੋਇ ਪੀਟਿ ਤਾ ਕੋ ਪਿਤੁ ਹਾਰਾ ॥

रोइ पीटि ता को पितु हारा ॥

roi peeT taa ko pit haaraa ||

ਕਿਨੂੰ ਨ ਤਾ ਕੋ ਸੋਧ ਉਚਾਰਾ ॥

किनूँ न ता को सोध उचारा ॥

kinoo(n) na taa ko sodh uchaaraa ||

ਤਾ ਕੀ ਬਧੂ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਪਹਿ ਗਈ ॥

ता की बधू नृपति पहि गई ॥

taa kee badhoo nirapat peh giee ||

ਪਰੀ ਹਰਤ ਪਤਿ ਮੁਹਿ ਕਹ ਭਈ ॥੮॥

परी हरत पति मुहि कह भई ॥८॥

paree harat pat muh keh bhiee ||8||

ਨ੍ਰਿਪ ਭਾਖੀ ਤਿਹ ਸੋਧ ਕਰੀਜੈ ॥

नृप भाखी तिह सोध करीजै ॥

nirap bhaakhee teh sodh kareejai ||

ਸਾਹ ਪੂਤ ਕਹ ਜਾਨ ਨ ਦੀਜੈ ॥

साह पूत कह जान न दीजै ॥

saeh poot keh jaan na dheejai ||

ਖੋਜਿ ਥਕੇ ਨਰ ਨਗਰ ਨਦੀ ਮੈ ॥

खोजि थके नर नगर नदी मै ॥

khoj thake nar nagar nadhee mai ||

ਦੁਹਿਤਾ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨਾ ਜੀ ਮੈ ॥੯॥

दुहिता भेद न जाना जी मै ॥९॥

dhuhitaa bhedh na jaanaa jee mai ||9||

ਏਕ ਬਰਖ ਰਾਖਾ ਤਾ ਕੌ ਘਰ ॥

एक बरख राखा ता कौ घर ॥

ek barakh raakhaa taa kau ghar ||

ਦੁਤਿਯ ਕਾਨ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਸੁਨਾ ਨਰ ॥

दुतिय कान किनहूँ न सुना नर ॥

dhutiy kaan kinahoo(n) na sunaa nar ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਭਰੀ ॥

भाति भाति के भोगन भरी ॥

bhaat bhaat ke bhogan bharee ||

ਬਿਬਿਧ ਬਿਧਨ ਤਨ ਕ੍ਰੀੜਾ ਕਰੀ ॥੧੦॥

बिबिध बिधन तन क्रीड़ा करी ॥१०॥

bibidh bidhan tan kreeRaa karee ||10||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਨਟ ਆਸਨ ਕਰਿ ਪ੍ਰਥਮ ਬਹੁਰਿ ਲਲਿਤਾਸਨ ਲੇਈ ॥

नट आसन करि प्रथम बहुरि ललितासन लेई ॥

naT aasan kar pratham bahur lalitaasan leiee ||

ਬਹੁਰਿ ਰੀਤਿ ਬਿਪਰੀਤਿ ਕਰੈ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਸੁਖ ਦੇਈ ॥

बहुरि रीति बिपरीति करै बहु बिधि सुख देई ॥

bahur reet bipareet karai bahu bidh sukh dheiee ||

ਲਲਿਤਾਸਨ ਕੌ ਕਰਤ ਮਦਨ ਕੋ ਮਦ ਹਰਹਿ ॥

ललितासन कौ करत मदन को मद हरहि ॥

lalitaasan kau karat madhan ko madh hareh ||

ਹੋ ਰਮਿਯੋ ਕਰਤ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਰੰਚ ਕਰਹਿ ॥੧੧॥

हो रमियो करत दिन रैनि त्रास न रंच करहि ॥११॥

ho ramiyo karat dhin rain traas na ra(n)ch kareh ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਭਾਮਾ ਭਜਤ ਪਾਯੋ ਅਧਿਕ ਅਰਾਮੁ ॥

भाति अनिक भामा भजत पायो अधिक अरामु ॥

bhaat anik bhaamaa bhajat paayo adhik araam ||

ਛਿਨ ਛਿਨ ਛਤਿਯਾ ਸੌ ਲਗੈ ਤਜਤ ਨ ਆਠੋ ਜਾਮ ॥੧੨॥

छिन छिन छतिया सौ लगै तजत न आठो जाम ॥१२॥

chhin chhin chhatiyaa sau lagai tajat na aaTho jaam ||12||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬਿਕਟ ਕਰਨ ਇਕ ਦਿਵਸ ਤਹਾ ਚਲਿ ਆਇਯੋ ॥

बिकट करन इक दिवस तहा चलि आइयो ॥

bikaT karan ik dhivas tahaa chal aaiyo ||

ਗਹਿ ਬਹਿਯੋ ਤਿਹ ਪੀਯ ਪਿਤਹਿ ਦਿਖਰਾਇਯੋ ॥

गहि बहियो तिह पीय पितहि दिखराइयो ॥

geh bahiyo teh peey piteh dhikharaiyo ||

ਜੋਰਿ ਹਾਥ ਸਿਰੁ ਨਿਯਾਇ ਕਹਿਯੋ ਮੁਸਕਾਇ ਕਰਿ ॥

जोरि हाथ सिरु नियाइ कहियो मुसकाइ करि ॥

jor haath sir niyai kahiyo musakai kar ||

ਹੋ ਪਰੀ ਡਾਰਿ ਇਹ ਗਈ ਹਮਾਰੇ ਆਜੁ ਘਰ ॥੧੩॥

हो परी डारि इह गई हमारे आजु घर ॥१३॥

ho paree ddaar ieh giee hamaare aaj ghar ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਤਿ ਸਤਿ ਤਿਹ ਤਾਤ ਉਚਾਰਾ ॥

सति सति तिह तात उचारा ॥

sat sat teh taat uchaaraa ||

ਸ੍ਰੋਨ ਸੁਨਾ ਸੋ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਾ ॥

स्रोन सुना सो नैन निहारा ॥

sron sunaa so nain nihaaraa ||

ਮਨੁਖ ਸੰਗ ਦੈ ਗ੍ਰਿਹ ਪਹੁਚਾਯੋ ॥

मनुख संग दै गृह पहुचायो ॥

manukh sa(n)g dhai gireh pahuchaayo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਛੁ ਜੜ ਪਾਯੋ ॥੧੪॥

भेद अभेद न कछु जड़ पायो ॥१४॥

bhedh abhedh na kachh jaR paayo ||14||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕ੍ਰਯਾਵਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੧॥੪੭੨੨॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ इक्रयावन चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५१॥४७२२॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau ikrayaavan charitr samaapatam sat subham sat ||251||4722||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਹੰਸ ਧੁਜਾ ਰਾਜਾ ਇਕ ਅਤਿ ਬਲ ॥

हंस धुजा राजा इक अति बल ॥

ha(n)s dhujaa raajaa ik at bal ||

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਜੀਤੇ ਜਿਨ ਦਲਿ ਮਲਿ ॥

अरि अनेक जीते जिन दलि मलि ॥

ar anek jeete jin dhal mal ||

ਸੁਖਦ ਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਰਾਨੀ ਇਕ ॥

सुखद मती ता की रानी इक ॥

sukhadh matee taa kee raanee ik ||

ਜਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਕਹਤ ਬਨਿਤਾਨਿਕ ॥੧॥

जा की प्रभा कहत बनितानिक ॥१॥

jaa kee prabhaa kahat banitaanik ||1||

ਤਾ ਕੀ ਸੁਤਾ ਸੁਖ ਮਤੀ ਸੁਨੀ ॥

ता की सुता सुख मती सुनी ॥

taa kee sutaa sukh matee sunee ||

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਅਬਲਾ ਗੁਨੀ ॥

जा सम और न अबला गुनी ॥

jaa sam aauar na abalaa gunee ||

ਜੋਬਨ ਅਧਿਕ ਤਵਨ ਕੋ ਰਾਜਤ ॥

जोबन अधिक तवन को राजत ॥

joban adhik tavan ko raajat ||

ਜਿਹ ਮੁਖਿ ਨਿਰਖਿ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਲਾਜਤ ॥੨॥

जिह मुखि निरखि चंद्रमा लाजत ॥२॥

jeh mukh nirakh cha(n)dhramaa laajat ||2||

ਨਾਗਰ ਕੁਅਰ ਨਗਰ ਕੋ ਰਾਜਾ ॥

नागर कुअर नगर को राजा ॥

naagar kuar nagar ko raajaa ||

ਜਾ ਸਮ ਦੁਤਿਯ ਨ ਬਿਧਨਾ ਸਾਜਾ ॥

जा सम दुतिय न बिधना साजा ॥

jaa sam dhutiy na bidhanaa saajaa ||

ਕਰਤ ਸਿਕਾਰ ਕੈਸਹੂੰ ਆਯੋ ॥

करत सिकार कैसहूँ आयो ॥

karat sikaar kaisahoo(n) aayo ||

ਨ੍ਰਿਪ ਦੁਹਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਤਰ ਹ੍ਵੈ ਧਾਯੋ ॥੩॥

नृप दुहिता गृह तर ह्वै धायो ॥३॥

nirap dhuhitaa gireh tar havai dhaayo ||3||

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਨਿਰਖਤਿ ਤਾ ਕੀ ਛਬਿ ॥

राज कुअरि निरखति ता की छबि ॥

raaj kuar nirakhat taa kee chhab ||

ਮਦ ਕਰਿ ਮਤ ਰਹੀ ਛਬਿ ਤਰ ਦਬਿ ॥

मद करि मत रही छबि तर दबि ॥

madh kar mat rahee chhab tar dhab ||

ਪਾਨ ਪੀਕ ਤਾ ਕੇ ਪਰ ਡਾਰੀ ॥

पान पीक ता के पर डारी ॥

paan peek taa ke par ddaaree ||

ਮੋ ਸੌ ਕਰੈ ਕੈਸਹੂੰ ਯਾਰੀ ॥੪॥

मो सौ करै कैसहूँ यारी ॥४॥

mo sau karai kaisahoo(n) yaaree ||4||

ਨਾਗਰ ਕੁਅਰ ਪਲਟਿ ਤਿਹ ਲਹਾ ॥

नागर कुअर पलटि तिह लहा ॥

naagar kuar palaT teh lahaa ||

ਤਾਹਿ ਬਿਲੋਕ ਉਰਝਿ ਕਰਿ ਰਹਾ ॥

ताहि बिलोक उरझि करि रहा ॥

taeh bilok urajh kar rahaa ||

ਨੈਨਨ ਨੈਨ ਮਿਲੇ ਦੁਹੂੰਅਨ ਕੇ ॥

नैनन नैन मिले दुहूँअन के ॥

nainan nain mile dhuhoo(n)an ke ||

ਸੋਕ ਸੰਤਾਪ ਮਿਟੇ ਸਭ ਮਨ ਕੇ ॥੫॥

सोक संताप मिटे सभ मन के ॥५॥

sok sa(n)taap miTe sabh man ke ||5||

ਰੇਸਮ ਰਸੀ ਡਾਰਿ ਤਰ ਦੀਨੀ ॥

रेसम रसी डारि तर दीनी ॥

resam rasee ddaar tar dheenee ||

ਪੀਰੀ ਬਾਧਿ ਤਵਨ ਸੌ ਲੀਨੀ ॥

पीरी बाधि तवन सौ लीनी ॥

peeree baadh tavan sau leenee ||

ਐਂਚਿ ਤਾਹਿ ਨਿਜ ਧਾਮ ਚੜਾਯੋ ॥

ऐंचि ताहि निज धाम चड़ायो ॥

aai(n)ch taeh nij dhaam chaRaayo ||

ਮਨ ਬਾਛਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕਹ ਪਾਯੋ ॥੬॥

मन बाछत प्रीतम कह पायो ॥६॥

man baachhat preetam keh paayo ||6||

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥

तोटक छंद ॥

toTak chha(n)dh ||

ਪਿਯ ਧਾਮ ਚੜਾਇ ਲਯੋ ਜਬ ਹੀ ॥

पिय धाम चड़ाइ लयो जब ही ॥

piy dhaam chaRai layo jab hee ||

ਮਨ ਭਾਵਤ ਭੋਗ ਕਿਯਾ ਤਬ ਹੀ ॥

मन भावत भोग किया तब ही ॥

man bhaavat bhog kiyaa tab hee ||

ਦੁਤਿ ਰੀਝਿ ਰਹੀ ਅਵਲੋਕਤਿ ਯੋ ॥

दुति रीझि रही अवलोकति यो ॥

dhut reejh rahee avalokat yo ||

ਤ੍ਰਿਯ ਜੋਰਿ ਰਹੀ ਠਗ ਕੀ ਠਗ ਜ੍ਯੋ ॥੭॥

तृय जोरि रही ठग की ठग ज्यो ॥७॥

tiray jor rahee Thag kee Thag jayo ||7||

ਪੁਨਿ ਪੌਢਿ ਰਹੈਂ ਉਠਿ ਕੇਲ ਕਰੈਂ ॥

पुनि पौढि रहैं उठि केल करैं ॥

pun pauadd rahai(n) uTh kel karai(n) ||

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਅਨੰਗ ਕੇ ਤਾਪ ਹਰੈਂ ॥

बहु भाति अनंग के ताप हरैं ॥

bahu bhaat ana(n)g ke taap harai(n) ||

ਉਰ ਲਾਇ ਰਹੀ ਪਿਯ ਕੌ ਤ੍ਰਿਯ ਯੋ ॥

उर लाइ रही पिय कौ तृय यो ॥

aur lai rahee piy kau tiray yo ||

ਜਨੁ ਹਾਥ ਲਗੇ ਨਿਧਨੀ ਧਨ ਜ੍ਯੋ ॥੮॥

जनु हाथ लगे निधनी धन ज्यो ॥८॥

jan haath lage nidhanee dhan jayo ||8||

ਮਦਨੋਦਿਤ ਆਸਨ ਕੌ ਕਰਿ ਕੈ ॥

मदनोदित आसन कौ करि कै ॥

madhanodhit aasan kau kar kai ||

ਸਭ ਤਾਪ ਅਨੰਗਹਿ ਕੋ ਹਰਿ ਕੈ ॥

सभ ताप अनंगहि को हरि कै ॥

sabh taap ana(n)geh ko har kai ||

ਲਲਿਤਾਸਨ ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਧਰੈ ॥

ललितासन बार अनेक धरै ॥

lalitaasan baar anek dharai ||

ਦੋਊ ਕੋਕ ਕੀ ਰੀਤਿ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੈ ॥੯॥

दोऊ कोक की रीति सौ प्रीति करै ॥९॥

dhouoo kok kee reet sau preet karai ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਆਸਨ ਕਰੈ ਚੁੰਬਨ ਕਰਤ ਅਪਾਰ ॥

भाति भाति आसन करै चुँबन करत अपार ॥

bhaat bhaat aasan karai chu(n)ban karat apaar ||

ਛੈਲ ਛੈਲਨੀ ਰਸ ਪਗੇ ਰਹੀ ਨ ਕਛੂ ਸੰਭਾਰ ॥੧੦॥

छैल छैलनी रस पगे रही न कछू संभार ॥१०॥

chhail chhailanee ras page rahee na kachhoo sa(n)bhaar ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਹਸਿ ਹਸਿ ਕੇਲ ਦੋਊ ਮਿਲ ਕਰੈ ॥

हसि हसि केल दोऊ मिल करै ॥

has has kel dhouoo mil karai ||

ਪਲਟਿ ਪਲਟਿ ਪ੍ਰਿਯ ਕੌ ਤ੍ਰਿਯ ਧਰੈ ॥

पलटि पलटि पृय कौ तृय धरै ॥

palaT palaT piray kau tiray dharai ||

ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਤਾ ਕੋ ਬਲਿ ਜਾਈ ॥

हेरि रूप ता को बलि जाई ॥

her roop taa ko bal jaiee ||

ਛੈਲਨਿ ਛੈਲ ਨ ਤਜ੍ਯੋ ਸੁਹਾਈ ॥੧੧॥

छैलनि छैल न तज्यो सुहाई ॥११॥

chhailan chhail na tajayo suhaiee ||11||

ਤਬ ਤਹ ਤਾਹਿ ਪਿਤਾਵਤ ਭਯੋ ॥

तब तह ताहि पितावत भयो ॥

tab teh taeh pitaavat bhayo ||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਜਿਯ ਮੈ ਦੁਖ ਪਯੋ ॥

राज सुता जिय मै दुख पयो ॥

raaj sutaa jiy mai dhukh payo ||

ਚਿਤ ਮੈ ਕਹੀ ਕਵਨ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

चित मै कही कवन बिधि कीजै ॥

chit mai kahee kavan bidh keejai ||

ਜਾ ਤੈ ਪਤਿ ਪਿਤੁ ਤੇ ਇਹ ਲੀਜੈ ॥੧੨॥

जा तै पति पितु ते इह लीजै ॥१२॥

jaa tai pat pit te ieh leejai ||12||

ਆਪਿ ਪਿਤਾ ਕੇ ਆਗੂ ਗਈ ॥

आपि पिता के आगू गई ॥

aap pitaa ke aagoo giee ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਬਚਨ ਬਖਾਨਤ ਭਈ ॥

इह बिधि बचन बखानत भई ॥

eeh bidh bachan bakhaanat bhiee ||

ਬਿਜਿਯਾ ਏਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਹੁ ਖਈ ॥

बिजिया एक नृपति बहु खई ॥

bijiyaa ek nirapat bahu khiee ||

ਤਾ ਤੇ ਬੁਧਿ ਤਾ ਕੀ ਸਭ ਗਈ ॥੧੩॥

ता ते बुधि ता की सभ गई ॥१३॥

taa te budh taa kee sabh giee ||13||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿਜਿਯਾ ਖਾਏ ਤੇ ਤਿਸੈ ਰਹੀ ਨ ਕਛੂ ਸੰਭਾਰ ॥

बिजिया खाए ते तिसै रही न कछू संभार ॥

bijiyaa khaae te tisai rahee na kachhoo sa(n)bhaar ||

ਆਨਿ ਹਮਾਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਧਸਾ ਅਪਨੋ ਧਾਮ ਬਿਚਾਰਿ ॥੧੪॥

आनि हमारे गृह धसा अपनो धाम बिचारि ॥१४॥

aan hamaare gireh dhasaa apano dhaam bichaar ||14||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਮੈ ਹੇਰਿ ਤਿਸੈ ਗਹਿ ਲੀਨਾ ॥

तब मै हेरि तिसै गहि लीना ॥

tab mai her tisai geh leenaa ||

ਕਛੁ ਭੋਜਨ ਖੈਬੇ ਕਹ ਦੀਨਾ ॥

कछु भोजन खैबे कह दीना ॥

kachh bhojan khaibe keh dheenaa ||

ਅਬ ਸੋ ਕਰੋ ਤੁਮ ਜੁ ਮੁਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥

अब सो करो तुम जु मुहि उचारो ॥

ab so karo tum ju muh uchaaro ||

ਜਿਯਤ ਤਜੋ ਕੈ ਜਿਯ ਤੇ ਮਾਰੋ ॥੧੫॥

जियत तजो कै जिय ते मारो ॥१५॥

jiyat tajo kai jiy te maaro ||15||

ਜੋ ਚਲਿ ਗ੍ਰਿਹ ਦੁਸਮਨ ਹੂ ਆਵੈ ॥

जो चलि गृह दुसमन हू आवै ॥

jo chal gireh dhusaman hoo aavai ||

ਜੋ ਤਾ ਕੋ ਗ੍ਰਹਿ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਘਾਵੈ ॥

जो ता को ग्रहि कै नृप घावै ॥

jo taa ko greh kai nirap ghaavai ||

ਨਰਕ ਬਿਖੈ ਤਾ ਕੌ ਜਮ ਡਾਰੈ ॥

नरक बिखै ता कौ जम डारै ॥

narak bikhai taa kau jam ddaarai ||

ਭਲਾ ਨ ਤਾ ਕਹ ਜਗਤ ਉਚਾਰੈ ॥੧੬॥

भला न ता कह जगत उचारै ॥१६॥

bhalaa na taa keh jagat uchaarai ||16||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੋ ਆਵੈ ਨਿਜੁ ਧਾਮ ਚਲਿ ਧਰਮ ਭ੍ਰਾਤ ਤਿਹ ਜਾਨਿ ॥

जो आवै निजु धाम चलि धरम भ्रात तिह जानि ॥

jo aavai nij dhaam chal dharam bhraat teh jaan ||

ਜੋ ਕਛੁ ਕਹੈ ਸੁ ਕੀਜਿਯੈ ਭੂਲਿ ਨ ਕਰਿਯੈ ਹਾਨਿ ॥੧੭॥

जो कछु कहै सु कीजियै भूलि न करियै हानि ॥१७॥

jo kachh kahai su keejiyai bhool na kariyai haan ||17||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਤਾ ਕੌ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥

तब नृप ता कौ बोलि पठायो ॥

tab nirap taa kau bol paThaayo ||

ਨਿਕਟਿ ਆਪਨੇ ਤਿਹ ਬੈਠਾਯੋ ॥

निकटि आपने तिह बैठायो ॥

nikaT aapane teh baiThaayo ||

ਦੁਹਿਤਾ ਵਹੈ ਤਵਨ ਕਹ ਦੀਨੀ ॥

दुहिता वहै तवन कह दीनी ॥

dhuhitaa vahai tavan keh dheenee ||

ਜਾ ਸੌ ਰਤਿ ਆਗੇ ਜਿਨ ਕੀਨੀ ॥੧੮॥

जा सौ रति आगे जिन कीनी ॥१८॥

jaa sau rat aage jin keenee ||18||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲੈ ਦੁਹਿਤਾ ਤਾ ਕੌ ਦਈ ਚਿਤ ਮੌ ਭਯੋ ਅਸੋਗ ॥

लै दुहिता ता कौ दई चित मौ भयो असोग ॥

lai dhuhitaa taa kau dhiee chit mau bhayo asog ||

ਦੁਹਿਤਾ ਕੋ ਕਛੁ ਨ ਲਹਾ ਗੂੜ ਅਗੂੜ ਪ੍ਰਯੋਗ ॥੧੯॥

दुहिता को कछु न लहा गूड़ अगूड़ प्रयोग ॥१९॥

dhuhitaa ko kachh na lahaa gooR agooR prayog ||19||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮਨ ਭਾਵਤ ਪਾਵਤ ਪਤਿ ਭਈ ॥

मन भावत पावत पति भई ॥

man bhaavat paavat pat bhiee ||

ਇਹ ਛਲ ਸੋ ਪਿਤੁ ਕਹ ਛਲਿ ਗਈ ॥

इह छल सो पितु कह छलि गई ॥

eeh chhal so pit keh chhal giee ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਿਨਹੂੰ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥

भेद अभेद किनहूँ नहि पायो ॥

bhedh abhedh kinahoo(n) neh paayo ||

ਲੈ ਨਾਗਰ ਤ੍ਰਿਯ ਧਾਮ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੦॥

लै नागर तृय धाम सिधायो ॥२०॥

lai naagar tiray dhaam sidhaayo ||20||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਬਾਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੨॥੪੭੪੨॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ बावनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५२॥४७४२॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau baavano charitr samaapatam sat subham sat ||252||4742||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਛਤ੍ਰਾਨੀ ਇਸਤਰੀ ਇਕ ਰਹੈ ॥

छत्रानी इसतरी इक रहै ॥

chhatraanee isataree ik rahai ||

ਜੀਯੋ ਨਾਮ ਤਾਹਿ ਜਗ ਕਹੈ ॥

जीयो नाम ताहि जग कहै ॥

jeeyo naam taeh jag kahai ||

ਮਾਨਿਕ ਚੰਦ ਤਵਨ ਕਹ ਬਰਾ ॥

मानिक चंद तवन कह बरा ॥

maanik cha(n)dh tavan keh baraa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਭਰਾ ॥੧॥

भाति भाति के भोगन भरा ॥१॥

bhaat bhaat ke bhogan bharaa ||1||

ਵਹ ਜੜ ਏਕ ਜਾਟਨੀ ਸੌ ਰਤਿ ॥

वह जड़ एक जाटनी सौ रति ॥

veh jaR ek jaaTanee sau rat ||

ਕਛੂ ਨ ਜਾਨਤ ਮੂੜ ਮਹਾ ਮਤਿ ॥

कछू न जानत मूड़ महा मति ॥

kachhoo na jaanat mooR mahaa mat ||

ਲੰਬੋਦਰੁ ਪਸੁ ਕੋ ਅਵਤਾਰਾ ॥

लंबोदरु पसु को अवतारा ॥

la(n)bodhar pas ko avataaraa ||

ਗਰਧਭ ਜੋਨਿ ਡਰਾ ਕਰਤਾਰਾ ॥੨॥

गरधभ जोनि डरा करतारा ॥२॥

garadhabh jon ddaraa karataaraa ||2||

ਲੋਗਨ ਤੇ ਅਤਿ ਤਵਨ ਲਜਾਵੈ ॥

लोगन ते अति तवन लजावै ॥

logan te at tavan lajaavai ||

ਤਾ ਤੇ ਧਾਮ ਨ ਤਾ ਕੌ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥

ता ते धाम न ता कौ ल्यावै ॥

taa te dhaam na taa kau layaavai ||

ਤਾ ਤੇ ਔਰ ਗਾਵ ਤ੍ਰਿਯ ਰਾਖੀ ॥

ता ते और गाव तृय राखी ॥

taa te aauar gaav tiray raakhee ||

ਸਸਿ ਸੂਰਜ ਤਾ ਕੇ ਸਭ ਸਾਖੀ ॥੩॥

ससि सूरज ता के सभ साखी ॥३॥

sas sooraj taa ke sabh saakhee ||3||

ਬਾਜ ਅਰੂੜਿ ਤਹਾ ਹ੍ਵੈ ਜਾਵੈ ॥

बाज अरूड़ि तहा ह्वै जावै ॥

baaj arooR tahaa havai jaavai ||

ਕਾਹੂ ਕੀ ਲਾਜੈ ਨ ਲਜਾਵੈ ॥

काहू की लाजै न लजावै ॥

kaahoo kee laajai na lajaavai ||

ਜੀਯੋ ਜਿਯ ਭੀਤਰ ਅਤਿ ਜਰੈ ॥

जीयो जिय भीतर अति जरै ॥

jeeyo jiy bheetar at jarai ||

ਬਾਢੀ ਏਕ ਸਾਥ ਰਤਿ ਕਰੈ ॥੪॥

बाढी एक साथ रति करै ॥४॥

baaddee ek saath rat karai ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਵਹੁ ਅਸ੍ਵ ਅਰੂੜ ਹ੍ਵੈ ਗਾਵ ਤਵਨ ਮੋ ਜਾਤ ॥

जब वहु अस्व अरूड़ ह्वै गाव तवन मो जात ॥

jab vahu asavai arooR havai gaav tavan mo jaat ||

ਜੀਯੋ ਮਤੀ ਤਿਹ ਬਾਢੀਅਹਿ ਅਪਨੇ ਧਾਮ ਬੁਲਾਤ ॥੫॥

जीयो मती तिह बाढीअहि अपने धाम बुलात ॥५॥

jeeyo matee teh baadde'eeh apane dhaam bulaat ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਹੋਡ ਨਨਦ ਸੌ ਪਾਰੀ ॥

तिह तृय होड ननद सौ पारी ॥

teh tiray hodd nanadh sau paaree ||

ਬਿਹਸਿਤ ਇਹ ਭਾਤਿਨ ਉਚਾਰੀ ॥

बिहसित इह भातिन उचारी ॥

bihasit ieh bhaatin uchaaree ||

ਸੁ ਮੈ ਕਹਤ ਹੌ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥

सु मै कहत हौ तीर तिहारे ॥

s mai kahat hau teer tihaare ||

ਸੁਨਹੁ ਸ੍ਰਵਨ ਧਰਿ ਕਥਾ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥੬॥

सुनहु स्रवन धरि कथा प्यारे ॥६॥

sunahu sravan dhar kathaa payaare ||6||

ਪਤਿ ਦੇਖਤ ਕਹਿਯੋ ਭੋਗ ਕਮੈ ਹੌ ॥

पति देखत कहियो भोग कमै हौ ॥

pat dhekhat kahiyo bhog kamai hau ||

ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਤਾ ਤੇ ਕਰਵੈ ਹੌ ॥

ब्रहम भोज ता ते करवै हौ ॥

braham bhoj taa te karavai hau ||

ਜੀਯੋ ਮਤੀ ਤਬਹੂੰ ਤੁਮ ਜਨਿਯਹੁ ॥

जीयो मती तबहूँ तुम जनियहु ॥

jeeyo matee tabahoo(n) tum janiyahu ||

ਮੋਰੀ ਸਾਚ ਕਹੀ ਤਬ ਮਨਿਯਹੁ ॥੭॥

मोरी साच कही तब मनियहु ॥७॥

moree saach kahee tab maniyahu ||7||

ਯੌ ਕਹਿ ਬਚਨਨ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰਾ ॥

यौ कहि बचनन बहुरि उचारा ॥

yau keh bachanan bahur uchaaraa ||

ਪਤਿ ਗਯੋ ਜਬ ਹੀ ਅਨਤ ਨਿਹਾਰਾ ॥

पति गयो जब ही अनत निहारा ॥

pat gayo jab hee anat nihaaraa ||

ਤਬ ਬਾਢੀ ਤਿਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥

तब बाढी तिह बोलि पठायो ॥

tab baaddee teh bol paThaayo ||

ਕਾਮ ਭੋਗ ਤਿਹ ਸੰਗ ਕਮਾਯੋ ॥੮॥

काम भोग तिह संग कमायो ॥८॥

kaam bhog teh sa(n)g kamaayo ||8||

ਜਾਟਿਨਿ ਭੋਗ ਜਬੈ ਜੜ ਆਯੋ ॥

जाटिनि भोग जबै जड़ आयो ॥

jaaTin bhog jabai jaR aayo ||

ਆਨ ਰਮਤ ਲਖਿ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਰਿਸਾਯੋ ॥

आन रमत लखि तृयहि रिसायो ॥

aan ramat lakh tirayeh risaayo ||

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਮਹਾ ਪਸੁ ਧਯੋ ॥

काढि कृपान महा पसु धयो ॥

kaadd kirapaan mahaa pas dhayo ||

ਕਰ ਤੇ ਪਕਰਿ ਸਹਚਰੀ ਲਯੋ ॥੯॥

कर ते पकरि सहचरी लयो ॥९॥

kar te pakar sahacharee layo ||9||

ਜਾਰ ਏਕ ਉਠਿ ਲਾਤ ਪ੍ਰਹਾਰੀ ॥

जार एक उठि लात प्रहारी ॥

jaar ek uTh laat prahaaree ||

ਗਿਰਤ ਭਯੋ ਪਸੁ ਪ੍ਰਿਥੀ ਮੰਝਾਰੀ ॥

गिरत भयो पसु पृथी मंझारी ॥

girat bhayo pas pirathee ma(n)jhaaree ||

ਦੇਹਿ ਛੀਨ ਤੈ ਉਠਿ ਨ ਸਕਤ ਭਯੋ ॥

देहि छीन तै उठि न सकत भयो ॥

dheh chheen tai uTh na sakat bhayo ||

ਜਾਰ ਪਤਰਿ ਭਾਜਿ ਜਾਤ ਭਯੋ ॥੧੦॥

जार पतरि भाजि जात भयो ॥१०॥

jaar patar bhaaj jaat bhayo ||10||

ਉਠਤ ਭਯੋ ਮੂਰਖ ਬਹੁ ਕਾਲਾ ॥

उठत भयो मूरख बहु काला ॥

auThat bhayo moorakh bahu kaalaa ||

ਪਾਇਨ ਆਇ ਲਗੀ ਤਬ ਬਾਲਾ ॥

पाइन आइ लगी तब बाला ॥

pain aai lagee tab baalaa ||

ਜੌ ਪਿਯ ਮੁਰ ਅਪਰਾਧ ਬਿਚਾਰੋ ॥

जौ पिय मुर अपराध बिचारो ॥

jau piy mur aparaadh bichaaro ||

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਮਾਰ ਹੀ ਡਾਰੋ ॥੧੧॥

काढि कृपान मार ही डारो ॥११॥

kaadd kirapaan maar hee ddaaro ||11||

ਜਿਨ ਨਿਰਭੈ ਤੁਹਿ ਲਾਤ ਪ੍ਰਹਾਰੀ ॥

जिन निरभै तुहि लात प्रहारी ॥

jin nirabhai tuh laat prahaaree ||

ਵਹਿ ਆਗੈ ਮੈ ਕਵਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥

वहि आगै मै कवन बिचारी ॥

veh aagai mai kavan bichaaree ||

ਤੁਮ ਭੂਅ ਗਿਰੇ ਜਵਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥

तुम भूअ गिरे जवन के मारे ॥

tum bhooa gire javan ke maare ||

ਖਾਇ ਲੋਟਨੀ ਕਛੁ ਨ ਸੰਭਾਰੇ ॥੧੨॥

खाइ लोटनी कछु न संभारे ॥१२॥

khai loTanee kachh na sa(n)bhaare ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੋ ਨਰ ਤੁਮ ਤੇ ਨ ਡਰਾ ਲਾਤਨ ਕਿਯਾ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥

जो नर तुम ते न डरा लातन किया प्रहार ॥

jo nar tum te na ddaraa laatan kiyaa prahaar ||

ਤਾ ਕੇ ਆਗੇ ਹੇਰੁ ਮੈ ਕਹਾ ਬਿਚਾਰੀ ਨਾਰਿ ॥੧੩॥

ता के आगे हेरु मै कहा बिचारी नारि ॥१३॥

taa ke aage her mai kahaa bichaaree naar ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਮੇਰੋ ਤਿਨ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਾ ॥

जब मेरो तिन रूप निहारा ॥

jab mero tin roop nihaaraa ||

ਸਰ ਅਨੰਗ ਤਬ ਹੀ ਤਿਹ ਮਾਰਾ ॥

सर अनंग तब ही तिह मारा ॥

sar ana(n)g tab hee teh maaraa ||

ਜੋਰਾਵਰੀ ਮੋਹਿ ਗਹਿ ਲੀਨਾ ॥

जोरावरी मोहि गहि लीना ॥

joraavaree moh geh leenaa ||

ਬਲ ਸੌ ਦਾਬਿ ਰਾਨ ਤਰ ਦੀਨਾ ॥੧੪॥

बल सौ दाबि रान तर दीना ॥१४॥

bal sau dhaab raan tar dheenaa ||14||

ਮੋਰ ਧਰਮ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪ ਬਚਾਯੋ ॥

मोर धरम प्रभु आप बचायो ॥

mor dharam prabh aap bachaayo ||

ਜਾ ਤੇ ਦਰਸੁ ਤਿਹਾਰੋ ਪਯੋ ॥

जा ते दरसु तिहारो पयो ॥

jaa te dharas tihaaro payo ||

ਜੌ ਤੂੰ ਅਬ ਇਹ ਠੌਰ ਨ ਆਤੋ ॥

जौ तूँ अब इह ठौर न आतो ॥

jau too(n) ab ieh Thauar na aato ||

ਜੋਰਾਵਰੀ ਜਾਰ ਭਜਿ ਜਾਤੋ ॥੧੫॥

जोरावरी जार भजि जातो ॥१५॥

joraavaree jaar bhaj jaato ||15||

ਅਬ ਮੁਰਿ ਏਕ ਪਰੀਛਾ ਲੀਜੈ ॥

अब मुरि एक परीछा लीजै ॥

ab mur ek pareechhaa leejai ||

ਜਾ ਤੇ ਦੂਰਿ ਚਿਤ ਭ੍ਰਮੁ ਕੀਜੈ ॥

जा ते दूरि चित भ्रमु कीजै ॥

jaa te dhoor chit bhram keejai ||

ਮੂਤ੍ਰ ਜਰਤ ਜੌ ਦਿਯਾ ਨਿਹਾਰੋ ॥

मूत्र जरत जौ दिया निहारो ॥

mootr jarat jau dhiyaa nihaaro ||

ਤਬ ਹਸਿ ਹਸਿ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰੋ ॥੧੬॥

तब हसि हसि मुहि साथ बिहारो ॥१६॥

tab has has muh saath bihaaro ||16||

ਪਾਤ੍ਰ ਏਕ ਤਟ ਮੂਤ੍ਰਿਯੋ ਜਾਈ ॥

पात्र एक तट मूतृयो जाई ॥

paatr ek taT mootirayo jaiee ||

ਜਾ ਮੈ ਰਾਖ ਤੇਲ ਕੋ ਆਈ ॥

जा मै राख तेल को आई ॥

jaa mai raakh tel ko aaiee ||

ਪਿਯ ਮੁਰ ਚਿਤ ਤੋ ਸੌ ਅਤਿ ਡਰਾ ॥

पिय मुर चित तो सौ अति डरा ॥

piy mur chit to sau at ddaraa ||

ਤਾ ਤੇ ਲਘੁ ਅਤਿ ਹੀ ਮੈ ਕਰਾ ॥੧੭॥

ता ते लघु अति ही मै करा ॥१७॥

taa te lagh at hee mai karaa ||17||

ਲਘ ਕੋ ਕਰੈ ਪਾਤ੍ਰ ਸਭ ਭਰਾ ॥

लघ को करै पात्र सभ भरा ॥

lagh ko karai paatr sabh bharaa ||

ਬਾਕੀ ਬਚਤ ਮੂਤ੍ਰ ਭੂਅ ਪਰਾ ॥

बाकी बचत मूत्र भूअ परा ॥

baakee bachat mootr bhooa paraa ||

ਤੁਮਰੋ ਤ੍ਰਾਸ ਅਧਿਕ ਬਲਵਾਨਾ ॥

तुमरो त्रास अधिक बलवाना ॥

tumaro traas adhik balavaanaa ||

ਜਾ ਤੇ ਡਰਤ ਹਮਾਰੇ ਪ੍ਰਾਨਾ ॥੧੮॥

जा ते डरत हमारे प्राना ॥१८॥

jaa te ddarat hamaare praanaa ||18||

ਵਹੀ ਤੇਲ ਭੇ ਦੀਪ ਜਗਾਯੋ ॥

वही तेल भे दीप जगायो ॥

vahee tel bhe dheep jagaayo ||

ਪਤਿ ਦੇਖਤ ਜਿਹ ਲਘੁ ਠਹਰਾਯੋ ॥

पति देखत जिह लघु ठहरायो ॥

pat dhekhat jeh lagh Thaharaayo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਜੜ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨਾ ॥

भेद अभेद जड़ कछू न जाना ॥

bhedh abhedh jaR kachhoo na jaanaa ||

ਸੀਲਵਤੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕਰ ਮਾਨਾ ॥੧੯॥

सीलवती इसत्री कर माना ॥१९॥

seelavatee isatree kar maanaa ||19||

ਰੀਝਿ ਬਚਨ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੋ ॥

रीझि बचन इह भाति उचारो ॥

reejh bachan ieh bhaat uchaaro ||

ਮੈ ਤੇਰੋ ਸਤ ਸਾਚੁ ਨਿਹਾਰੋ ॥

मै तेरो सत साचु निहारो ॥

mai tero sat saach nihaaro ||

ਅਬ ਚੇਰਾ ਮੈ ਭਯੋ ਤਿਹਾਰਾ ॥

अब चेरा मै भयो तिहारा ॥

ab cheraa mai bhayo tihaaraa ||

ਕਹੋ ਸੁ ਕਰੌ ਕਾਜ ਬਹੁ ਹਾਰਾ ॥੨੦॥

कहो सु करौ काज बहु हारा ॥२०॥

kaho su karau kaaj bahu haaraa ||20||

ਮੂਤ੍ਰ ਭਏ ਤੈ ਦੀਪ ਜਗਾਯੋ ॥

मूत्र भए तै दीप जगायो ॥

mootr bhe tai dheep jagaayo ||

ਚਮਤਕਾਰ ਇਹ ਹਮੈ ਦਿਖਾਯੋ ॥

चमतकार इह हमै दिखायो ॥

chamatakaar ieh hamai dhikhaayo ||

ਪਟੁਕਾ ਡਾਰਿ ਗ੍ਰੀਵ ਪਗ ਪਰਾ ॥

पटुका डारि ग्रीव पग परा ॥

paTukaa ddaar greev pag paraa ||

ਘਰੀ ਚਾਰਿ ਲਗਿ ਨਾਕ ਰਗਰਾ ॥੨੧॥

घरी चारि लगि नाक रगरा ॥२१॥

gharee chaar lag naak ragaraa ||21||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਏਕ ਰਿਸਾਲੂ ਨਿਰਖ੍ਰਯੋ ਆਂਖਿਨ ਐਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ॥

एक रिसालू निरख्रयो आँखिन ऐस चरित्र ॥

ek risaaloo nirakhrayo aa(n)khin aais charitr ||

ਕੈ ਹਮ ਆਜੁ ਬਿਲੋਕਿਯੋ ਸਾਚ ਕਹਤ ਤ੍ਰਿਯ ਮਿਤ੍ਰ ॥੨੨॥

कै हम आजु बिलोकियो साच कहत तृय मित्र ॥२२॥

kai ham aaj bilokiyo saach kahat tiray mitr ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਬ ਤੂ ਕਹੈ ਜੁ ਮੁਹਿ ਸੋਈ ਕਰੌ ॥

अब तू कहै जु मुहि सोई करौ ॥

ab too kahai ju muh soiee karau ||

ਹ੍ਵੈ ਕਰ ਦਾਸ ਨੀਰ ਤਵ ਭਰੌ ॥

ह्वै कर दास नीर तव भरौ ॥

havai kar dhaas neer tav bharau ||

ਹਸਿ ਹਸਿ ਤ੍ਰਿਯ ਕੌ ਗਰੇ ਲਗਾਵੈ ॥

हसि हसि तृय कौ गरे लगावै ॥

has has tiray kau gare lagaavai ||

ਭੇਦ ਕਛੂ ਮੂਰਖ ਨਹਿ ਪਾਵੈ ॥੨੩॥

भेद कछू मूरख नहि पावै ॥२३॥

bhedh kachhoo moorakh neh paavai ||23||

ਬਿਹਸਿ ਨਾਰਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਾ ॥

बिहसि नारि इह भाति उचारा ॥

bihas naar ieh bhaat uchaaraa ||

ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਕਰੁ ਨਾਥ ਸ ਭਾਰਾ ॥

ब्रहम भोज करु नाथ स भारा ॥

braham bhoj kar naath s bhaaraa ||

ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਦਿਜ ਪ੍ਰਿਥਮ ਜਿਵਾਵੋ ॥

भली भाति दिज पृथम जिवावो ॥

bhalee bhaat dhij piratham jivaavo ||

ਬਹੁਰੋ ਸੇਜ ਹਮਾਰੀ ਆਵੋ ॥੨੪॥

बहुरो सेज हमारी आवो ॥२४॥

bahuro sej hamaaree aavo ||24||

ਕਛੂ ਨ ਲਖਾ ਦੈਵ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥

कछू न लखा दैव के मारे ॥

kachhoo na lakhaa dhaiv ke maare ||

ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਕਹ ਕਿਯਾ ਸਵਾਰੇ ॥

ब्रहम भोज कह किया सवारे ॥

braham bhoj keh kiyaa savaare ||

ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਦਿਜ ਪ੍ਰਥਮ ਜਿਵਾਏ ॥

भली भाति दिज प्रथम जिवाए ॥

bhalee bhaat dhij pratham jivaae ||

ਬਹੁਰਿ ਨਾਰਿ ਕੀ ਸੇਜ ਸਿਧਾਏ ॥੨੫॥

बहुरि नारि की सेज सिधाए ॥२५॥

bahur naar kee sej sidhaae ||25||

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹੀ ਵਹੈ ਗਤਿ ਕੀਨੀ ॥

जो तृय कही वहै गति कीनी ॥

jo tiray kahee vahai gat keenee ||

ਜੀਤਿ ਹੋਡ ਨਨਦਿ ਤੇ ਲੀਨੀ ॥

जीति होड ननदि ते लीनी ॥

jeet hodd nanadh te leenee ||

ਤੇਲ ਮੂਤ੍ਰ ਕਹਿ ਦੀਪ ਜਗਾਯੋ ॥

तेल मूत्र कहि दीप जगायो ॥

tel mootr keh dheep jagaayo ||

ਬ੍ਰਹਮ ਦੰਡ ਪਤਿ ਤੇ ਕਰਵਾਯੋ ॥੨੬॥

ब्रहम दंड पति ते करवायो ॥२६॥

braham dha(n)dd pat te karavaayo ||26||

ਅਧਿਕ ਹਰੀਫ ਕਹਾਵਤ ਹੁਤੋ ॥

अधिक हरीफ कहावत हुतो ॥

adhik hareef kahaavat huto ||

ਭੂਲਿ ਨ ਭਾਗਹਿ ਪੀਵਤ ਸੁਤੋ ॥

भूलि न भागहि पीवत सुतो ॥

bhool na bhaageh peevat suto ||

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਰਿ ਦ੍ਰਿਗਨ ਦਿਖਾਯੋ ॥

इह चरित्र करि दृगन दिखायो ॥

eeh charitr kar dhiragan dhikhaayo ||

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਵਹਿ ਤ੍ਰਿਯ ਡਹਕਾਯੋ ॥੨੭॥

इह छल सौ वहि तृय डहकायो ॥२७॥

eeh chhal sau veh tiray ddahakaayo ||27||

ਪ੍ਰਥਮ ਭੋਗ ਪਿਯ ਲਖਤ ਕਮਾਯੋ ॥

प्रथम भोग पिय लखत कमायो ॥

pratham bhog piy lakhat kamaayo ||

ਜਾਰਿ ਮੂਤ੍ਰ ਭੇ ਦੀਪ ਦਖਾਯੋ ॥

जारि मूत्र भे दीप दखायो ॥

jaar mootr bhe dheep dhakhaayo ||

ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਉਲਟੋ ਤਾ ਪਰ ਕਰਿ ॥

ब्रहम भोज उलटो ता पर करि ॥

braham bhoj ulaTo taa par kar ||