ਹੋ ਧਨ ਜੋਬਨ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਪਾਹੁਨੋ ਜਾਨਿਯੈ ॥੭॥

हो धन जोबन दिन चारि पाहुनो जानियै ॥७॥

ho dhan joban dhin chaar paahuno jaaniyai ||7||

ਯਾ ਜੋਬਨ ਕੌ ਪਾਇ ਅਧਿਕ ਅਬਲਨ ਕੌ ਭਜਿਯੈ ॥

या जोबन कौ पाइ अधिक अबलन कौ भजियै ॥

yaa joban kau pai adhik abalan kau bhajiyai ||

ਯਾ ਜੋਬਨ ਕੌ ਪਾਇ ਜਗਤ ਕੇ ਸੁਖਨ ਨ ਤਜਿਯੈ ॥

या जोबन कौ पाइ जगत के सुखन न तजियै ॥

yaa joban kau pai jagat ke sukhan na tajiyai ||

ਜਬ ਪਿਯ ਹ੍ਵੈ ਹੌ ਬਿਰਧ ਕਹਾ ਤੁਮ ਲੇਹੁਗੇ ॥

जब पिय ह्वै हौ बिरध कहा तुम लेहुगे ॥

jab piy havai hau biradh kahaa tum lehuge ||

ਹੋ ਬਿਰਹ ਉਸਾਸਨ ਸਾਥ ਸਜਨ ਜਿਯ ਦੇਹੁਗੇ ॥੮॥

हो बिरह उसासन साथ सजन जिय देहुगे ॥८॥

ho bireh usaasan saath sajan jiy dhehuge ||8||

ਯਾ ਜੋਬਨ ਕੌ ਪਾਇ ਜਗਤ ਸੁਖ ਮਾਨਿਯੈ ॥

या जोबन कौ पाइ जगत सुख मानियै ॥

yaa joban kau pai jagat sukh maaniyai ||

ਯਾ ਜੋਬਨ ਕਹ ਪਾਇ ਪਰਮ ਰਸ ਠਾਨਿਯੈ ॥

या जोबन कह पाइ परम रस ठानियै ॥

yaa joban keh pai param ras Thaaniyai ||

ਯਾ ਜੋਬਨ ਕਹ ਪਾਇ ਨੇਹ ਜਗ ਕੀਜਿਯੈ ॥

या जोबन कह पाइ नेह जग कीजियै ॥

yaa joban keh pai neh jag keejiyai ||

ਹੋ ਨਾਹਕ ਜਗ ਕੇ ਮਾਝ ਨ ਜਿਯਰਾ ਦੀਜਿਯੈ ॥੯॥

हो नाहक जग के माझ न जियरा दीजियै ॥९॥

ho naahak jag ke maajh na jiyaraa dheejiyai ||9||

ਨੇਹ ਬਿਨਾ ਨ੍ਰਿਪ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਗਏ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥

नेह बिना नृप ह्वै है गए बखानियै ॥

neh binaa nirap havai hai ge bakhaaniyai ||

ਖੜਗ ਦਾਨ ਬਿਨ ਕੀਏ ਨ ਜਗ ਮੈ ਜਾਨਿਯੈ ॥

खड़ग दान बिन कीए न जग मै जानियै ॥

khaRag dhaan bin ke'ee na jag mai jaaniyai ||

ਨੇਹ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜੂ ਕਿਯੋ ਆਜੁ ਲੌ ਗਾਇਯੈ ॥

नेह कृसन जू कियो आजु लौ गाइयै ॥

neh kirasan joo kiyo aaj lau gaiyai ||

ਹੋ ਨਿਰਖਿ ਜਗਤ ਕੇ ਨਾਥ ਨਾਰਿ ਨਿਹੁਰਾਇਯੈ ॥੧੦॥

हो निरखि जगत के नाथ नारि निहुराइयै ॥१०॥

ho nirakh jagat ke naath naar nihuraiyai ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਧੁਰੀ ਮੂਰਤਿ ਮਿਤ ਕੀ ਬਸੀ ਚਿਤ ਮੈ ਚੀਨ ॥

मधुरी मूरति मित की बसी चित मै चीन ॥

madhuree moorat mit kee basee chit mai cheen ||

ਬਹੁਰਿ ਨਿਕਾਸੇ ਜਾਇ ਨਹਿ ਨੈਨਾ ਭਏ ਰੰਗੀਨ ॥੧੧॥

बहुरि निकासे जाइ नहि नैना भए रंगीन ॥११॥

bahur nikaase jai neh nainaa bhe ra(n)geen ||11||

ਮਨ ਭਾਵਨ ਕੇ ਨੈਨ ਦੋਊ ਚੁਭੇ ਚਿਤ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥

मन भावन के नैन दोऊ चुभे चित के माहि ॥

man bhaavan ke nain dhouoo chubhe chit ke maeh ||

ਸੇਲਨ ਜ੍ਯੋਂ ਸਰਕੈ ਪਰੇ ਨਾਹਿ ਨਿਕਾਰੇ ਜਾਹਿ ॥੧੨॥

सेलन ज्यों सरकै परे नाहि निकारे जाहि ॥१२॥

selan jayo(n) sarakai pare naeh nikaare jaeh ||12||

ਨੈਨ ਪਿਯਾ ਕੇ ਪਾਰਧੀ ਮਨ ਮੈ ਕਿਯਾ ਨਿਵਾਸ ॥

नैन पिया के पारधी मन मै किया निवास ॥

nain piyaa ke paaradhee man mai kiyaa nivaas ||

ਕਾਢਿ ਕਰੇਜਾ ਲੇਹਿ ਜਨੁ ਯਾ ਤੇ ਅਧਿਕ ਬਿਸ੍ਵਾਸ ॥੧੩॥

काढि करेजा लेहि जनु या ते अधिक बिस्वास ॥१३॥

kaadd karejaa leh jan yaa te adhik bisavaiaas ||13||

ਨੈਨ ਪਿਯਾ ਕੇ ਪਾਲਨੇ ਕਰਿ ਰਾਖੇ ਕਰਤਾਰ ॥

नैन पिया के पालने करि राखे करतार ॥

nain piyaa ke paalane kar raakhe karataar ||

ਜਿਨ ਮਹਿ ਜਨੁ ਝੂਲਹਿ ਘਨੇ ਹਮ ਸੇ ਬੈਠਿ ਹਜਾਰ ॥੧੪॥

जिन महि जनु झूलहि घने हम से बैठि हजार ॥१४॥

jin meh jan jhooleh ghane ham se baiTh hajaar ||14||

ਨੈਨ ਰਸੀਲੇ ਰਸ ਭਰੇ ਝਲਕ ਰਸਨ ਕੀ ਦੇਹਿ ॥

नैन रसीले रस भरे झलक रसन की देहि ॥

nain raseele ras bhare jhalak rasan kee dheh ||

ਚੰਚਲਾਨ ਕੇ ਚਿਤ ਕੌ ਚਮਕਿ ਚੁਰਾਇ ਲੇਹਿ ॥੧੫॥

चंचलान के चित कौ चमकि चुराइ लेहि ॥१५॥

cha(n)chalaan ke chit kau chamak churai leh ||15||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਭਯੋ ਸਕਲ ਤਨ ਪੀਰ ਰਹੀ ਸੰਭਾਰਿ ਨ ਚੀਰ ਕੀ ॥

भयो सकल तन पीर रही संभारि न चीर की ॥

bhayo sakal tan peer rahee sa(n)bhaar na cheer kee ||

ਬਹਿਯੋ ਰਕਤ ਹ੍ਵੈ ਨੀਰ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਯਾ ਕੀ ਪੀਰ ਤੇ ॥੧੬॥

बहियो रकत ह्वै नीर प्रेम पिया की पीर ते ॥१६॥

bahiyo rakat havai neer prem piyaa kee peer te ||16||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪਰਦੇਸਿਨ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਹੀ ਕਾਹੂੰ ਨਹਿ ਕਰਨੀ ॥

परदेसिन सौ प्रीति कही काहूँ नहि करनी ॥

paradhesin sau preet kahee kaahoo(n) neh karanee ||

ਪਰਦੇਸਿਨ ਕੇ ਸਾਥ ਕਹੀ ਨਹਿ ਬਾਤ ਉਚਰਨੀ ॥

परदेसिन के साथ कही नहि बात उचरनी ॥

paradhesin ke saath kahee neh baat ucharanee ||

ਪਰਦੇਸਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਥ ਕਹੋ ਕ੍ਯਾ ਨੇਹ ਲਗੈਯੈ ॥

परदेसिन तृय साथ कहो क्या नेह लगैयै ॥

paradhesin tiray saath kaho kayaa neh lagaiyai ||

ਹੋ ਟੂਟਿ ਤਰਕ ਦੈ ਜਾਤ ਬਹੁਰਿ ਆਪਨ ਪਛੁਤੈਯੈ ॥੧੭॥

हो टूटि तरक दै जात बहुरि आपन पछुतैयै ॥१७॥

ho TooT tarak dhai jaat bahur aapan pachhutaiyai ||17||

ਪਰਦੇਸੀ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੀ ਏਕੈ ਪਲ ਨੀਕੀ ॥

परदेसी सौ प्रीति करी एकै पल नीकी ॥

paradhesee sau preet karee ekai pal neekee ||

ਪਰਦੇਸੀ ਸੌ ਬੈਨ ਭਲੀ ਭਾਖੀ ਹਸਿ ਹੀ ਕੀ ॥

परदेसी सौ बैन भली भाखी हसि ही की ॥

paradhesee sau bain bhalee bhaakhee has hee kee ||

ਪਰਦੇਸੀ ਕੇ ਸਾਥ ਭਲੋ ਪਿਯ ਨੇਹ ਲਗਾਯੋ ॥

परदेसी के साथ भलो पिय नेह लगायो ॥

paradhesee ke saath bhalo piy neh lagaayo ||

ਹੋ ਪਰਮ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਇ ਬ੍ਰਿਥਾ ਜੋਬਨ ਨ ਬਿਤਾਯੋ ॥੧੮॥

हो परम प्रीति उपजाइ बृथा जोबन न बितायो ॥१८॥

ho param preet upajai birathaa joban na bitaayo ||18||

ਹਮ ਸਾਹੁਨ ਕੇ ਪੂਤ ਦੇਸ ਪਰਦੇਸ ਬਿਹਾਰੈ ॥

हम साहुन के पूत देस परदेस बिहारै ॥

ham saahun ke poot dhes paradhes bihaarai ||

ਊਚ ਨੀਚ ਕੋਊ ਹੋਇ ਸਕਲ ਅਖਿਯਨਨ ਨਿਹਾਰੈ ॥

ऊच नीच कोऊ होइ सकल अखियनन निहारै ॥

uooch neech kouoo hoi sakal akhiyanan nihaarai ||

ਕਹੋ ਕੁਅਰਿ ਹਮ ਸਾਥ ਨੇਹ ਕਰਿ ਕੈ ਕਸ ਕਰਿ ਹੌ ॥

कहो कुअरि हम साथ नेह करि कै कस करि हौ ॥

kaho kuar ham saath neh kar kai kas kar hau ||

ਹੋ ਹਮ ਜੈਹੈਂ ਉਠਿ ਕਹੀ ਬਿਰਹ ਬਾਧੀ ਤੁਮ ਜਰਿ ਹੌ ॥੧੯॥

हो हम जैहैं उठि कही बिरह बाधी तुम जरि हौ ॥१९॥

ho ham jaihai(n) uTh kahee bireh baadhee tum jar hau ||19||

ਰਾਨੀ ਬਾਚ ॥

रानी बाच ॥

raanee baach ||

ਹਮ ਨ ਤਜੈਂ ਪਿਯ ਤੁਮੈ ਕੋਟਿ ਜਤਨਨ ਜੌ ਕਰਿ ਹੌ ॥

हम न तजैं पिय तुमै कोटि जतनन जौ करि हौ ॥

ham na tajai(n) piy tumai koT jatanan jau kar hau ||

ਹਸਿ ਹਸਿ ਬਾਤ ਅਨੇਕ ਕਛੂ ਕੀ ਕਛੂ ਉਚਰਿ ਹੌ ॥

हसि हसि बात अनेक कछू की कछू उचरि हौ ॥

has has baat anek kachhoo kee kachhoo uchar hau ||

ਹਮ ਰਾਚੀ ਤਵ ਰੂਪ ਰੀਝਿ ਮਨ ਮੈ ਰਹੀ ॥

हम राची तव रूप रीझि मन मै रही ॥

ham raachee tav roop reejh man mai rahee ||

ਹੋ ਇਸਕ ਤਿਹਾਰੇ ਜਰੀ ਜੁਗਿਨਿ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਕਹੀ ॥੨੦॥

हो इसक तिहारे जरी जुगिनि ह्वै है कही ॥२०॥

ho isak tihaare jaree jugin havai hai kahee ||20||

ਕਸਿ ਕਰਿ ਰਹੇ ਗੁਮਾਨ ਬੇਗਿ ਉਠਿ ਕੈ ਚਲੋ ॥

कसि करि रहे गुमान बेगि उठि कै चलो ॥

kas kar rahe gumaan beg uTh kai chalo ||

ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਬਨਾਇ ਭੇਖ ਸਜਿ ਹੈ ਭਲੋ ॥

हार सिंगार बनाइ भेख सजि है भलो ॥

haar si(n)gaar banai bhekh saj hai bhalo ||

ਜਾਨਤ ਹੈ ਸਖੀ ਆਜੁ ਜੁ ਪਿਯਹਿ ਨ ਪਾਇ ਹੈ ॥

जानत है सखी आजु जु पियहि न पाइ है ॥

jaanat hai sakhee aaju ju piyeh na pai hai ||

ਹੋ ਬੀਸ ਬਿਸ੍ਵੈ ਵਹੁ ਤਰੁਨਿ ਤਰਫਿ ਮਰਿ ਜਾਇ ਹੈ ॥੨੧॥

हो बीस बिस्वै वहु तरुनि तरफि मरि जाइ है ॥२१॥

ho bees bisavai vahu tarun taraf mar jai hai ||21||

ਸੁਨਤ ਤਰੁਨਿ ਕੋ ਬਚਨ ਕੁਅਰ ਮੋਹਿਤ ਭਯੋ ॥

सुनत तरुनि को बचन कुअर मोहित भयो ॥

sunat tarun ko bachan kuar mohit bhayo ||

ਸਖੀ ਜਿਤੈ ਲੈ ਗਈ ਚਲ੍ਯੋ ਤਿਤ ਕੌ ਗਯੋ ॥

सखी जितै लै गई चल्यो तित कौ गयो ॥

sakhee jitai lai giee chalayo tit kau gayo ||

ਬਿਰਹ ਮੰਜਰੀ ਜਹ ਥੀ ਸਾਜ ਸੁਧਾਰਿ ਕੈ ॥

बिरह मंजरी जह थी साज सुधारि कै ॥

bireh ma(n)jaree jeh thee saaj sudhaar kai ||

ਹੋ ਨਿਜੁ ਹਾਥਨ ਸੇਜਿਯਾ ਫੂਲਨ ਕਹ ਡਾਰਿ ਕੈ ॥੨੨॥

हो निजु हाथन सेजिया फूलन कह डारि कै ॥२२॥

ho nij haathan sejiyaa foolan keh ddaar kai ||22||

ਲਏ ਗੁਰਜ ਕਹ ਹਾਥ ਕੁਅਰ ਆਵਤ ਭਯੋ ॥

लए गुरज कह हाथ कुअर आवत भयो ॥

le guraj keh haath kuar aavat bhayo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਰਾਨੀ ਸੌ ਭੋਗ ਕਮਾਤ ਭਯੋ ॥

भाति भाति रानी सौ भोग कमात भयो ॥

bhaat bhaat raanee sau bhog kamaat bhayo ||

ਚੌਰਾਸੀ ਆਸਨ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰੇ ਬਨਾਇ ਕਰਿ ॥

चौरासी आसन दृड़ करे बनाइ करि ॥

chauaraasee aasan dhiraR kare banai kar ||

ਹੋ ਕਾਮ ਕਲਾ ਕੀ ਰੀਤ ਸੁ ਪ੍ਰੀਤ ਰਚਾਇ ਕਰ ॥੨੩॥

हो काम कला की रीत सु प्रीत रचाइ कर ॥२३॥

ho kaam kalaa kee reet su preet rachai kar ||23||

ਤਬ ਲਗ ਤਾ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਤ ਨਿਕਸਿਯੋ ਆਇ ਕਰ ॥

तब लग ता कौ नृपत निकसियो आइ कर ॥

tab lag taa kau nirapat nikasiyo aai kar ||

ਕਰਿਯੋ ਗਦਾ ਕੋ ਘਾਇ ਸੁ ਕੁਅਰ ਰਿਸਾਇ ਕਰਿ ॥

करियो गदा को घाइ सु कुअर रिसाइ करि ॥

kariyo gadhaa ko ghai su kuar risai kar ||

ਏਕ ਚੋਟ ਭੇ ਮਾਰਿ ਜਬੈ ਰਾਜਾ ਲਿਯੋ ॥

एक चोट भे मारि जबै राजा लियो ॥

ek choT bhe maar jabai raajaa liyo ||

ਹੋ ਤਬ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਚਰਿਤ ਕਹੌ ਜਿਹ ਬਿਧ ਕਿਯੋ ॥੨੪॥

हो तब अबला तिन चरित कहौ जिह बिध कियो ॥२४॥

ho tab abalaa tin charit kahau jeh bidh kiyo ||24||

ਗਿਰੇ ਮਹਲ ਕੇ ਤਰੇ ਨ੍ਰਿਪਤ ਕਹ ਡਾਰਿ ਕੈ ॥

गिरे महल के तरे नृपत कह डारि कै ॥

gire mahal ke tare nirapat keh ddaar kai ||

ਉਠੀ ਊਚ ਸੁਰ ਭਏ ਕੂਕ ਕਹ ਮਾਰਿ ਕੈ ॥

उठी ऊच सुर भए कूक कह मारि कै ॥

auThee uooch sur bhe kook keh maar kai ||

ਕਰ ਕਰ ਰੋਦਨ ਅਧਿਕ ਧਰਨ ਗਿਰ ਗਿਰ ਪਰੀ ॥

कर कर रोदन अधिक धरन गिर गिर परी ॥

kar kar rodhan adhik dharan gir gir paree ||

ਹੋ ਮਰਿਯੋ ਹਮਾਰੋ ਰਾਜ ਦੈਵ ਗਤਿ ਕਾ ਕਰੀ ॥੨੫॥

हो मरियो हमारो राज दैव गति का करी ॥२५॥

ho mariyo hamaaro raaj dhaiv gat kaa karee ||25||

ਮਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਨਿ ਲੋਗ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥

मरियो नृपति सुनि लोग पहूच्यो आइ कै ॥

mariyo nirapat sun log pahoochayo aai kai ||

ਖੋਦਿ ਮਹਲ ਤੇ ਦੇਖੈ ਕਹਾ ਉਚਾਇ ਕੈ ॥

खोदि महल ते देखै कहा उचाइ कै ॥

khodh mahal te dhekhai kahaa uchai kai ||

ਟੂਟ ਟਾਟ ਸਿਰ ਗਯੋ ਨ ਇਕ ਅਸਤੁ ਉਬਰਿਯੋ ॥

टूट टाट सिर गयो न इक असतु उबरियो ॥

TooT TaaT sir gayo na ik asat ubariyo ||

ਦੇਖਹੁ ਨਾਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਹਾ ਇਹ ਠਾ ਕਰਿਯੋ ॥੨੬॥

देखहु नारि चरित्र कहा इह ठा करियो ॥२६॥

dhekhahu naar charitr kahaa ieh Thaa kariyo ||26||

ਧਾਮ ਤਰੇ ਦਬਿ ਮਰਿਯੋ ਸਭਨ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਨਿਯੋ ॥

धाम तरे दबि मरियो सभन नृप जानियो ॥

dhaam tare dhab mariyo sabhan nirap jaaniyo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਮੂੜ ਪਛਾਨਿਯੋ ॥

भेद अभेद न किनहूँ मूड़ पछानियो ॥

bhedh abhedh na kinahoo(n) mooR pachhaaniyo ||

ਪਰਜਾ ਪਟੁਕਨ ਬਾਧਿ ਸਿਰਨ ਪਰ ਆਇ ਕੈ ॥

परजा पटुकन बाधि सिरन पर आइ कै ॥

parajaa paTukan baadh siran par aai kai ||

ਹੋ ਰਾਨੀ ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਭਜ੍ਯੋ ਮਿਤ੍ਰ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥੨੭॥

हो रानी नितप्रति भज्यो मित्र सुख पाइ कै ॥२७॥

ho raanee nitaprat bhajayo mitr sukh pai kai ||27||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕਤਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੪੧॥੪੫੦੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ इकतालीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२४१॥४५००॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau ikataalees charitr samaapatam sat subham sat ||241||4500||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੁਭਟਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਦਛਿਨ ॥

सुभटावती नगर इक दछिन ॥

subhaTaavatee nagar ik dhachhin ||

ਛਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਬਿਚਛਨ ॥

छत्र केतु नृप राज बिचछन ॥

chhatr ket nirap raaj bichachhan ||

ਰੂਪ ਮੰਜਰੀ ਤਾ ਕੀ ਰਾਨੀ ॥

रूप मंजरी ता की रानी ॥

roop ma(n)jaree taa kee raanee ||

ਸੁੰਦਰਿ ਸਕਲ ਭਵਨ ਮੈ ਜਾਨੀ ॥੧॥

सुँदरि सकल भवन मै जानी ॥१॥

su(n)dhar sakal bhavan mai jaanee ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਅਧਿਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੌ ਰੂਪ ਜਗਤ ਮੈ ਜਾਨਿਯੈ ॥

अधिक नृपति कौ रूप जगत मै जानियै ॥

adhik nirapat kau roop jagat mai jaaniyai ||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਸੂਰਜ ਕੈ ਮਦਨ ਪਛਾਨਿਯੈ ॥

इंद्र चंद्र सूरज कै मदन पछानियै ॥

ei(n)dhr cha(n)dhr sooraj kai madhan pachhaaniyai ||

ਜੋ ਤਰੁਨੀ ਤਾ ਕਹ ਭਰਿ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਈ ॥

जो तरुनी ता कह भरि नैन निहारई ॥

jo tarunee taa keh bhar nain nihaariee ||

ਹੋ ਲੋਗ ਲਾਜ ਕੁਲ ਕਾਨਿ ਸੁ ਸਕਲ ਬਿਸਾਰਈ ॥੨॥

हो लोग लाज कुल कानि सु सकल बिसारई ॥२॥

ho log laaj kul kaan su sakal bisaariee ||2||

ਇਕ ਛਬਿ ਮਾਨ ਮੰਜਰੀ ਦੁਹਿਤਾ ਸਾਹੁ ਕੀ ॥

इक छबि मान मंजरी दुहिता साहु की ॥

eik chhab maan ma(n)jaree dhuhitaa saahu kee ||

ਜਾਨੁਕ ਜਗ ਕੇ ਮਾਝ ਪ੍ਰਗਟਿ ਛਬਿ ਮਾਹ ਕੀ ॥

जानुक जग के माझ प्रगटि छबि माह की ॥

jaanuk jag ke maajh pragaT chhab maeh kee ||

ਛਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਜਬ ਤਵਨਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

छत्र केतु राजा जब तवनि निहारियो ॥

chhatr ket raajaa jab tavan nihaariyo ||

ਹੋ ਜਾਨੁਕ ਤਾਨਿ ਕਮਾਨ ਮਦਨ ਸਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥੩॥

हो जानुक तानि कमान मदन सर मारियो ॥३॥

ho jaanuk taan kamaan madhan sar maariyo ||3||

ਨਿਰਖਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਰੂਪ ਮਦਨ ਕੇ ਬਸਿ ਭਈ ॥

निरखि नृपति को रूप मदन के बसि भई ॥

nirakh nirapat ko roop madhan ke bas bhiee ||

ਲੋਕ ਲਾਜ ਕੁਲ ਕਾਨਿ ਬਿਸਰਿ ਸਭ ਹੀ ਗਈ ॥

लोक लाज कुल कानि बिसरि सभ ही गई ॥

lok laaj kul kaan bisar sabh hee giee ||

ਬਧੀ ਬਿਰਹ ਕੇ ਬਾਨ ਰਹੀ ਬਿਸਮਾਇ ਕੈ ॥

बधी बिरह के बान रही बिसमाइ कै ॥

badhee bireh ke baan rahee bisamai kai ||

ਹੋ ਜਨੁਕ ਫੂਲ ਪਰ ਭਵਰ ਰਹਿਯੋ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥੪॥

हो जनुक फूल पर भवर रहियो उरझाइ कै ॥४॥

ho januk fool par bhavar rahiyo urajhai kai ||4||

ਪ੍ਰਥਮ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਹੇਰਿ ਪਾਨ ਬਹੁਰੋ ਕਰੈ ॥

प्रथम नृपति को हेरि पान बहुरो करै ॥

pratham nirapat ko her paan bahuro karai ||

ਰਹੈ ਚਖਨ ਕਰਿ ਚਾਰਿ ਨ ਇਤ ਉਤ ਕੌ ਟਰੈ ॥

रहै चखन करि चारि न इत उत कौ टरै ॥

rahai chakhan kar chaar na it ut kau Tarai ||

ਆਸਿਕ ਕੀ ਜ੍ਯੋ ਠਾਢਿ ਬਹੁਤ ਹ੍ਵੈ ਚਿਰ ਰਹੈ ॥

आसिक की ज्यो ठाढि बहुत ह्वै चिर रहै ॥

aasik kee jayo Thaadd bahut havai chir rahai ||

ਹੋ ਮੋਹ ਭਜੇ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਚਿਤ ਮੈ ਯੌ ਕਹੈ ॥੫॥

हो मोह भजे नृप राज चित मै यौ कहै ॥५॥

ho moh bhaje nirap raaj chit mai yau kahai ||5||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਤਵਨਿ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਲਹਿਯੋ ॥

एक दिवस नृप राज तवनि तृय को लहियो ॥

ek dhivas nirap raaj tavan tiray ko lahiyo ||

ਮੁਹਿ ਉਪਰ ਅਟਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਯੌ ਚਿਤ ਮੈ ਕਹਿਯੋ ॥

मुहि उपर अटकी तृय यौ चित मै कहियो ॥

muh upar aTakee tiray yau chit mai kahiyo ||

ਜੋ ਇਛਾ ਇਹ ਕਰੈ ਸੁ ਪੂਰਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥

जो इछा इह करै सु पूरन कीजियै ॥

jo ichhaa ieh karai su pooran keejiyai ||

ਹੋ ਜੌ ਮਾਗੈ ਰਤਿ ਦਾਨ ਤੌ ਸੋਈ ਦੀਜਿਯੈ ॥੬॥

हो जौ मागै रति दान तौ सोई दीजियै ॥६॥

ho jau maagai rat dhaan tau soiee dheejiyai ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਹ ਸਭ ਬਾਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਪਹਿਚਾਨੀ ॥

इह सभ बात नृपति पहिचानी ॥

eeh sabh baat nirapat pahichaanee ||

ਵਾ ਤ੍ਰਿਯ ਸੌ ਨਹਿ ਪ੍ਰਗਟ ਬਖਾਨੀ ॥

वा तृय सौ नहि प्रगट बखानी ॥

vaa tiray sau neh pragaT bakhaanee ||

ਭੂਪਤਿ ਬਿਨੁ ਅਬਲਾ ਅਕੁਲਾਈ ॥

भूपति बिनु अबला अकुलाई ॥

bhoopat bin abalaa akulaiee ||

ਏਕ ਸਹਚਰੀ ਤਹਾ ਪਠਾਈ ॥੭॥

एक सहचरी तहा पठाई ॥७॥

ek sahacharee tahaa paThaiee ||7||

ਹਮ ਬੇਧੇ ਤਵ ਬਿਰਹ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਰ ॥

हम बेधे तव बिरह नृपति बर ॥

ham bedhe tav bireh nirapat bar ||

ਮੋਰਿ ਬਿਨਤਿ ਸੁਨਿ ਲੇਹੁ ਸ੍ਰਵਨਿ ਧਰਿ ॥

मोरि बिनति सुनि लेहु स्रवनि धरि ॥

mor binat sun leh sravan dhar ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਮੋ ਸੌ ਰਤਿ ਕਰਿਯੈ ॥

लपटि लपटि मो सौ रति करियै ॥

lapaT lapaT mo sau rat kariyai ||

ਕਾਮ ਤਪਤਿ ਪਿਯ ਮੋਰ ਨਿਵਰਿਯੈ ॥੮॥

काम तपति पिय मोर निवरियै ॥८॥

kaam tapat piy mor nivariyai ||8||

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जब इह भाति नृपति सुनि पाई ॥

jab ieh bhaat nirapat sun paiee ||

ਪਤ੍ਰੀ ਤ੍ਰਿਯ ਪ੍ਰਤਿ ਬਹੁਰਿ ਪਠਾਈ ॥

पत्री तृय प्रति बहुरि पठाई ॥

patree tiray prat bahur paThaiee ||

ਜੌ ਤੂ ਪ੍ਰਥਮ ਨਾਥ ਕਹ ਮਾਰੈ ॥

जौ तू प्रथम नाथ कह मारै ॥

jau too pratham naath keh maarai ||

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰੈ ॥੯॥

तिह पाछे मुहि साथ बिहारै ॥९॥

teh paachhe muh saath bihaarai ||9||

ਜੁ ਕਛੁ ਕਹਿਯੋ ਤਿਹ ਨ੍ਰਿਪ ਸਮਝਾਈ ॥

जु कछु कहियो तिह नृप समझाई ॥

j kachh kahiyo teh nirap samajhaiee ||

ਸੁ ਕਛੁ ਕੁਅਰਿ ਸੌ ਸਖੀ ਜਤਾਈ ॥

सु कछु कुअरि सौ सखी जताई ॥

s kachh kuar sau sakhee jataiee ||

ਜੌ ਤੂ ਪ੍ਰਥਮ ਸਾਹੁ ਕਹ ਮਾਰੈ ॥

जौ तू प्रथम साहु कह मारै ॥

jau too pratham saahu keh maarai ||

ਤੌ ਰਾਜਾ ਕੇ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰੈ ॥੧੦॥

तौ राजा के साथ बिहारै ॥१०॥

tau raajaa ke saath bihaarai ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਮੋ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਪ੍ਰਥਮ ਨਾਥ ਕੌ ਘਾਇ ॥

यौ नृप बर मो सो कहियो प्रथम नाथ कौ घाइ ॥

yau nirap bar mo so kahiyo pratham naath kau ghai ||

ਬਹੁਰਿ ਹਮਾਰੀ ਨਾਰਿ ਹ੍ਵੈ ਧਾਮ ਬਸਹੁ ਤੁਮ ਆਇ ॥੧੧॥

बहुरि हमारी नारि ह्वै धाम बसहु तुम आइ ॥११॥

bahur hamaaree naar havai dhaam basahu tum aai ||11||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਤਰੁਨਿ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जब इह भाति तरुनि सुनि पाई ॥

jab ieh bhaat tarun sun paiee ||

ਚਿਤ ਕੈ ਬਿਖੈ ਇਹੈ ਠਹਰਾਈ ॥

चित कै बिखै इहै ठहराई ॥

chit kai bikhai ihai Thaharaiee ||

ਮੈ ਇਹ ਪ੍ਰਥਮ ਸਾਹ ਕੋ ਮਾਰੌ ॥

मै इह प्रथम साह को मारौ ॥

mai ieh pratham saeh ko maarau ||

ਨ੍ਰਿਪ ਤ੍ਰਿਯ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਰਿਪ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰੌ ॥੧੨॥

नृप तृय ह्वै नृप साथ बिहारौ ॥१२॥

nirap tiray havai nirap saath bihaarau ||12||

ਵਾ ਰਾਜਾ ਕੌ ਧਾਮ ਬੁਲਾਇਸਿ ॥

वा राजा कौ धाम बुलाइसि ॥

vaa raajaa kau dhaam bulais ||

ਅਧਿਕ ਮਾਨਿ ਹਿਤ ਭੋਗ ਕਮਾਇਸਿ ॥

अधिक मानि हित भोग कमाइसि ॥

adhik maan hit bhog kamais ||

ਗਹਿ ਦ੍ਰਿੜ ਦੁਹੂੰ ਜਾਘ ਮਹਿ ਧਰੈ ॥

गहि दृड़ दुहूँ जाघ महि धरै ॥

geh dhiraR dhuhoo(n) jaagh meh dharai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਾ ਸੌ ਰਤਿ ਕਰੈ ॥੧੩॥

लपटि लपटि ता सौ रति करै ॥१३॥

lapaT lapaT taa sau rat karai ||13||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਰਮਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਦੇਖਿ ਸਾਹੁ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਭਯੋ ॥

रमत नृपति को देखि साहु क्रुधित भयो ॥

ramat nirapat ko dhekh saahu krudhit bhayo ||

ਗਹਿ ਕਰਿ ਪਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸਮੁਹਿ ਧਾਵਤ ਭਯੋ ॥

गहि करि पान कृपान समुहि धावत भयो ॥

geh kar paan kirapaan samuh dhaavat bhayo ||

ਨਾਗਰਿ ਕੁਅਰ ਅਧਿਕ ਮਨ ਕੋਪ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

नागरि कुअर अधिक मन कोप बिचारियो ॥

naagar kuar adhik man kop bichaariyo ||

ਹੋ ਗਹਿਰ ਨਦੀ ਕੇ ਮਾਹਿ ਪਕਰਿ ਤਿਹ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੪॥

हो गहिर नदी के माहि पकरि तिह डारियो ॥१४॥

ho gahir nadhee ke maeh pakar teh ddaariyo ||14||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨਾਰਿ ਸਾਹੁ ਕਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥

इह बिधि नारि साहु कह मारियो ॥

eeh bidh naar saahu keh maariyo ||

ਆਪੁ ਰੋਇ ਸੁਰ ਊਚ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥

आपु रोइ सुर ऊच पुकारियो ॥

aap roi sur uooch pukaariyo ||

ਦੈ ਦੈ ਮੂੰਡ ਭੂਮ ਪਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥

दै दै मूँड भूम पर मारियो ॥

dhai dhai moo(n)dd bhoom par maariyo ||

ਲੋਗਨ ਸੌ ਯੌ ਪ੍ਰਗਟ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੧੫॥

लोगन सौ यौ प्रगट उचारियो ॥१५॥

logan sau yau pragaT uchaariyo ||15||

ਫਿਸਲ੍ਰਯੋ ਪਾਵ ਨਦੀ ਪਤਿ ਪਰੇ ॥

फिसल्रयो पाव नदी पति परे ॥

fisalrayo paav nadhee pat pare ||

ਹਾ ਹਾ ਦੈਵ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਧਰੇ ॥

हा हा दैव न किनहूँ धरे ॥

haa haa dhaiv na kinahoo(n) dhare ||

ਤਰਿਯਾ ਹੁਤੇ ਨ ਮਰਤੇ ਬੂਡਿ ਕਰਿ ॥

तरिया हुते न मरते बूडि करि ॥

tariyaa hute na marate boodd kar ||

ਕਹ ਗਤਿ ਕੀਨ ਬਿਲੋਕਹੁ ਮੁਰ ਹਰਿ ॥੧੬॥

कह गति कीन बिलोकहु मुर हरि ॥१६॥

keh gat keen bilokahu mur har ||16||

ਹੌ ਕਿਸਹੂੰ ਫਿਰਿ ਮੁਖ ਨ ਦਿਖੈ ਹੌ ॥

हौ किसहूँ फिरि मुख न दिखै हौ ॥

hau kisahoo(n) fir mukh na dhikhai hau ||

ਬੈਠਿ ਇਕਾਤ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕੈ ਹੌ ॥

बैठि इकात तपस्या कै हौ ॥

baiTh ikaat tapasayaa kai hau ||

ਯੌ ਕਹਿ ਜਾਤ ਸਦਨ ਇਕ ਭਈ ॥

यौ कहि जात सदन इक भई ॥

yau keh jaat sadhan ik bhiee ||

ਰੈਨਿ ਪਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਗਈ ॥੧੭॥

रैनि परे नृप के गृह गई ॥१७॥

rain pare nirap ke gireh giee ||17||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਘਰ ਗਈ ਭਵਨ ਕਿਵਾਰ ਚੜਾਇ ॥

इह बिधि नृप के घर गई भवन किवार चड़ाइ ॥

eeh bidh nirap ke ghar giee bhavan kivaar chaRai ||

ਲੋਗ ਲਹੈ ਤਪਸਾ ਕਰੈ ਸਦਨ ਨ ਬਦਨ ਦਿਖਾਇ ॥੧੮॥

लोग लहै तपसा करै सदन न बदन दिखाइ ॥१८॥

log lahai tapasaa karai sadhan na badhan dhikhai ||18||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਨਿਜ ਨਾਇਕ ਕਹ ਮਾਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਘਰ ਗਈ ॥

निज नाइक कह मारि नृप के घर गई ॥

nij naik keh maar nirap ke ghar giee ||

ਲੋਗ ਲਖੈ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਝ ਤਰੁਨਿ ਇਸਥਿਤ ਭਈ ॥

लोग लखै गृह माझ तरुनि इसथित भई ॥

log lakhai gireh maajh tarun isathit bhiee ||

ਕਿਸੂ ਨਾਥ ਕੇ ਸੋਕ ਨ ਬਦਨ ਦਿਖਾਵਈ ॥

किसू नाथ के सोक न बदन दिखावई ॥

kisoo naath ke sok na badhan dhikhaaviee ||

ਹੋ ਬੈਠੀ ਗ੍ਰਿਹ ਕੇ ਮਾਝ ਗੁਬਿੰਦ ਗੁਨ ਗਾਵਈ ॥੧੯॥

हो बैठी गृह के माझ गुबिंद गुन गावई ॥१९॥

ho baiThee gireh ke maajh gubi(n)dh gun gaaviee ||19||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਬ੍ਯਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੪੨॥੪੫੧੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ ब्यालीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२४२॥४५१९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau bayaalees charitr samaapatam sat subham sat ||242||4519||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੁਘਰਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੋਹੈ ॥

सुघरावती नगर इक सोहै ॥

sugharaavatee nagar ik sohai ||

ਸੁਘਰ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਤਹ ਕੋ ਹੈ ॥

सुघर सैन राजा तह को है ॥

sughar sain raajaa teh ko hai ||

ਚਿਤ੍ਰ ਮੰਜਰੀ ਤਾ ਕੀ ਰਾਨੀ ॥

चित्र मंजरी ता की रानी ॥

chitr ma(n)jaree taa kee raanee ||

ਜਾਨੁਕ ਛੀਰ ਸਿੰਧੁ ਮਥਿ ਆਨੀ ॥੧॥

जानुक छीर सिंधु मथि आनी ॥१॥

jaanuk chheer si(n)dh math aanee ||1||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਾਰਿ ਸਵਤਿ ਤਾ ਕੀ ਰਹੈ ਸਸਿ ਕੀ ਸੋਭ ਸਮਾਨ ॥

चारि सवति ता की रहै ससि की सोभ समान ॥

chaar savat taa kee rahai sas kee sobh samaan ||

ਇੰਦ੍ਰ ਕੇਤੁ ਤਿਨ ਕੋ ਤਨੁਜ ਰਵਿ ਕੇ ਰੂਪ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥੨॥

इंद्र केतु तिन को तनुज रवि के रूप प्रमान ॥२॥

ei(n)dhr ket tin ko tanuj rav ke roop pramaan ||2||

ਚਿਤ੍ਰ ਮੰਜਰੀ ਬਾਮ ਕੇ ਪੁਤ੍ਰ ਏਕ ਗ੍ਰਿਹ ਨਾਹਿ ॥

चित्र मंजरी बाम के पुत्र एक गृह नाहि ॥

chitr ma(n)jaree baam ke putr ek gireh naeh ||

ਤਾਹਿ ਚਿਤੈ ਚੌਗੁਨ ਚਪੈ ਸੋਚਿ ਪਚੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥੩॥

ताहि चितै चौगुन चपै सोचि पचै मन माहि ॥३॥

taeh chitai chauagun chapai soch pachai man maeh ||3||

ਸੋਤਨੀਨ ਕੌ ਸੁਤ ਸਹਿਤ ਅਤਿ ਪ੍ਰਤਾਪ ਲਖਿ ਨੈਨ ॥

सोतनीन कौ सुत सहित अति प्रताप लखि नैन ॥

sotaneen kau sut sahit at prataap lakh nain ||

ਬੁਡੀ ਸੋਚ ਸਰ ਮੈ ਰਹੈ ਪ੍ਰਗਟ ਨ ਭਾਖੈ ਬੈਨ ॥੪॥

बुडी सोच सर मै रहै प्रगट न भाखै बैन ॥४॥

buddee soch sar mai rahai pragaT na bhaakhai bain ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਾ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਜਾਨੀ ॥

जा सौ प्रीति नृपति की जानी ॥

jaa sau preet nirapat kee jaanee ||

ਪੁਤ੍ਰ ਰਹਤ ਸੋਊ ਪਹਿਚਾਨੀ ॥

पुत्र रहत सोऊ पहिचानी ॥

putr rahat souoo pahichaanee ||

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਈ ॥

ता सौ अधिक प्रीति उपजाई ॥

taa sau adhik preet upajaiee ||

ਹਿਤੂ ਜਾਨਿ ਕਰਿ ਕਰੀ ਬਡਾਈ ॥੫॥

हितू जानि करि करी बडाई ॥५॥

hitoo jaan kar karee baddaiee ||5||

ਜਬ ਵਹੁ ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥

जब वहु राज कुअर गृह आवै ॥

jab vahu raaj kuar gireh aavai ||

ਬਿਖਿ ਭੋਜਨ ਲੈ ਤਾਹਿ ਖਵਾਵੈ ॥

बिखि भोजन लै ताहि खवावै ॥

bikh bhojan lai taeh khavaavai ||

ਜਿਯ ਤੈ ਖੋਇ ਤਵਨ ਕੌ ਡਾਰਿਯੋ ॥

जिय तै खोइ तवन कौ डारियो ॥

jiy tai khoi tavan kau ddaariyo ||

ਆਪੁ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌ ਜਾਇ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੬॥

आपु नृपति सौ जाइ उचारियो ॥६॥

aap nirapat sau jai uchaariyo ||6||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਗਾੜੋ ਅਮਲੀ ਨ ਹੁਤੋ ਗਾੜ ਰਹੈ ਹਠਵਾਨ ॥

गाड़ो अमली न हुतो गाड़ रहै हठवान ॥

gaaRo amalee na huto gaaR rahai haThavaan ||

ਸੋਫੀ ਥੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਤ ਲੌ ਪਲ ਮੈ ਤਜੈ ਪਰਾਨ ॥੭॥

सोफी थो तृय कहत लौ पल मै तजै परान ॥७॥

sofee tho tiray kahat lau pal mai tajai paraan ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤ੍ਰਿਯ ਚਿਤ ਅਧਿਕ ਸੋਕ ਕਰਿ ਭਾਰੋ ॥

तृय चित अधिक सोक करि भारो ॥

tiray chit adhik sok kar bhaaro ||

ਉਠਤ ਗਿਰਤ ਪਤਿ ਭਏ ਉਚਾਰੋ ॥

उठत गिरत पति भए उचारो ॥

auThat girat pat bhe uchaaro ||

ਥਰਥਰ ਕਰਤ ਕਹੈ ਨਹਿ ਆਵੈ ॥

थरथर करत कहै नहि आवै ॥

tharathar karat kahai neh aavai ||

ਤਊ ਬਚਨ ਤੁਤਰਾਤ ਸੁਨਾਵੈ ॥੮॥

तऊ बचन तुतरात सुनावै ॥८॥

tuoo bachan tutaraat sunaavai ||8||

ਕਹੋ ਤੁ ਨ੍ਰਿਪ ਇਕ ਬੈਨ ਸੁਨਾਊਾਂ ॥

कहो तु नृप इक बैन सुनाऊाँ ॥

kaho ta nirap ik bain sunaauooaa(n) ||

ਰਾਜ ਨਸਟ ਤੇ ਅਧਿਕ ਡਰਾਊਾਂ ॥

राज नसट ते अधिक डराऊाँ ॥

raaj nasaT te adhik ddaraauooaa(n) ||

ਭਾਨ ਛਟਾ ਤਵ ਸੁਤ ਬਿਖਿ ਦ੍ਰਯਾਈ ॥

भान छटा तव सुत बिखि द्रयाई ॥

bhaan chhaTaa tav sut bikh dhrayaiee ||

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਧਾਵਤ ਹ੍ਯਾਂ ਆਈ ॥੯॥

ता ते मै धावत ह्याँ आई ॥९॥

taa te mai dhaavat hayaa(n) aaiee ||9||

ਮੇਰੋ ਨਾਮੁ ਨ ਤਿਹ ਕਹਿ ਦੀਜੈ ॥

मेरो नामु न तिह कहि दीजै ॥

mero naam na teh keh dheejai ||

ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਕੀ ਰਛਾਊ ਕੀਜੈ ॥

निजु सुत की रछाऊ कीजै ॥

nij sut kee rachhaauoo keejai ||

ਜੌ ਸੁਨਿ ਭਾਨ ਛਟਾ ਇਹ ਜਾਵੈ ॥

जौ सुनि भान छटा इह जावै ॥

jau sun bhaan chhaTaa ieh jaavai ||

ਚਿਤ ਕੌ ਹਿਤ ਹਮ ਸੌ ਬਿਸਰਾਵੈ ॥੧੦॥

चित कौ हित हम सौ बिसरावै ॥१०॥

chit kau hit ham sau bisaraavai ||10||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਉਠਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸਿਧਾਰਾ ॥

सुनत बचन उठि नृपति सिधारा ॥

sunat bachan uTh nirapat sidhaaraa ||

ਮ੍ਰਿਤਕ ਪੂਤ ਛਿਤ ਪਰਿਯੋ ਨਿਹਾਰਾ ॥

मृतक पूत छित परियो निहारा ॥

mritak poot chhit pariyo nihaaraa ||

ਰੋਵੈ ਲਾਗ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਇਸਿ ॥

रोवै लाग अधिक दुख पाइसि ॥

rovai laag adhik dhukh pais ||

ਦੈ ਦੈ ਪਾਗ ਧਰਨਿ ਪਟਕਾਇਸਿ ॥੧੧॥

दै दै पाग धरनि पटकाइसि ॥११॥

dhai dhai paag dharan paTakais ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੂਰ ਨ ਥੋ ਕੈਫੀ ਨ ਥੋ ਜਿਯਤ ਰਹੈ ਐਠਾਇ ॥

सूर न थो कैफी न थो जियत रहै ऐठाइ ॥

soor na tho kaifee na tho jiyat rahai aaiThai ||

ਭਖਤ ਸੂਮ ਸੋਫੀ ਮਰਿਯੋ ਬਿਖਹਿ ਨ ਸਕਿਯੋ ਪਚਾਇ ॥੧੨॥

भखत सूम सोफी मरियो बिखहि न सकियो पचाइ ॥१२॥

bhakhat soom sofee mariyo bikheh na sakiyo pachai ||12||

ਤਬ ਰਾਜਾ ਗਹਿ ਕੇਸ ਤੇ ਰਾਨੀ ਲਈ ਮੰਗਾਇ ॥

तब राजा गहि केस ते रानी लई मंगाइ ॥

tab raajaa geh kes te raanee liee ma(n)gai ||

ਸਾਚੁ ਝੂਠ ਸਮਝਿਯੋ ਨ ਕਛੁ ਜਮ ਪੁਰ ਦਈ ਪਠਾਇ ॥੧੩॥

साचु झूठ समझियो न कछु जम पुर दई पठाइ ॥१३॥

saach jhooTh samajhiyo na kachh jam pur dhiee paThai ||13||

ਸੁਤ ਮਾਰਿਯੋ ਸਵਤਿਹ ਸਹਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਸੌ ਕਿਯਾ ਪîਾਰ ॥

सुत मारियो सवतिह सहित नृप सौ किया पîार ॥

sut maariyo savateh sahit nirap sau kiyaa paar ||

ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਸਨ ਲਹਿ ਨ ਸਕੈ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਪਾਰ ॥੧੪॥

ब्रहम बिसन लहि न सकै तृया चरित्र अपार ॥१४॥

braham bisan leh na sakai tirayaa charitr apaar ||14||

ਰਾਨੀ ਬਾਚ ॥

रानी बाच ॥

raanee baach ||

ਰਾਜ ਨਸਟ ਤੇ ਮੈ ਡਰੀ ਸੁਨੁ ਮੇਰੇ ਪੁਰਹੂਤ ॥

राज नसट ते मै डरी सुनु मेरे पुरहूत ॥

raaj nasaT te mai ddaree sun mere purahoot ||

ਕਹਾ ਭਯੋ ਜੌ ਸਵਤਿ ਕੋ ਤਊ ਤਿਹਾਰੋ ਪੂਤ ॥੧੫॥

कहा भयो जौ सवति को तऊ तिहारो पूत ॥१५॥

kahaa bhayo jau savat ko tuoo tihaaro poot ||15||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਰਾਵ ਸੁਨਿ ਪਾਵਾ ॥

जब इह भाति राव सुनि पावा ॥

jab ieh bhaat raav sun paavaa ||

ਤਾ ਕੌ ਸਤਿਵੰਤੀ ਠਹਿਰਾਵਾ ॥

ता कौ सतिवंती ठहिरावा ॥

taa kau sativa(n)tee Thahiraavaa ||

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਇਸਿ ॥

ता सौ अधिक प्रीति उपजाइसि ॥

taa sau adhik preet upajais ||

ਔਰ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਸਭ ਕੌ ਬਿਸਰਾਇਸਿ ॥੧੬॥

और तृयहि सभ कौ बिसराइसि ॥१६॥

aauar tirayeh sabh kau bisarais ||16||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਤੇਤਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੪੩॥੪੫੩੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ तेतालीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२४३॥४५३५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau tetaalees charitr samaapatam sat subham sat ||243||4535||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਦਮ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਇਕ ਸੁਭ ਮਤਿ ॥

पदम सिंघ राजा इक सुभ मति ॥

padham si(n)gh raajaa ik subh mat ||

ਦੁਰਨਜਾਤ ਦੁਖ ਹਰਨ ਬਿਕਟ ਅਤਿ ॥

दुरनजात दुख हरन बिकट अति ॥

dhuranajaat dhukh haran bikaT at ||

ਬਿਕ੍ਰਮ ਕੁਅਰਿ ਤਵਨ ਕੀ ਨਾਰੀ ॥

बिक्रम कुअरि तवन की नारी ॥

bikram kuar tavan kee naaree ||

ਬਿਧਿ ਸੁਨਾਰ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰੀ ॥੧॥

बिधि सुनार साचे जनु ढारी ॥१॥

bidh sunaar saache jan ddaaree ||1||

ਸੁੰਭ ਕਰਨ ਤਾ ਕੌ ਸੁਤ ਅਤਿ ਬਲ ॥

सुँभ करन ता कौ सुत अति बल ॥

su(n)bh karan taa kau sut at bal ||

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਜੀਤੇ ਜਿਹ ਦਲਿ ਮਲਿ ॥

अरि अनेक जीते जिह दलि मलि ॥

ar anek jeete jeh dhal mal ||

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਤਿਹ ਰੂਪ ਕਹਤ ਜਗ ॥

अप्रमान तिह रूप कहत जग ॥

apramaan teh roop kahat jag ||

ਨਿਰਖਿ ਨਾਰਿ ਹ੍ਵੈ ਰਹਤ ਥਕਿਤ ਮਗ ॥੨॥

निरखि नारि ह्वै रहत थकित मग ॥२॥

nirakh naar havai rahat thakit mag ||2||

ਜਾਤ ਜਿਤੈ ਰਿਤੁ ਪਤਿ ਜਿਮਿ ਭਯੋ ॥

जात जितै रितु पति जिमि भयो ॥

jaat jitai rit pat jim bhayo ||

ਹ੍ਵੈ ਉਜਾਰਿ ਪਾਛੇ ਬਨ ਗਯੋ ॥

ह्वै उजारि पाछे बन गयो ॥

havai ujaar paachhe ban gayo ||

ਪੁਰ ਜਨ ਚਲਹਿ ਸੰਗਿ ਉਠਿ ਸਬ ਹੀ ॥

पुर जन चलहि संगि उठि सब ही ॥

pur jan chaleh sa(n)g uTh sab hee ||

ਜਾਨੁਕ ਬਸੇ ਨਾਹਿ ਪੁਰ ਕਬ ਹੀ ॥੩॥

जानुक बसे नाहि पुर कब ही ॥३॥

jaanuk base naeh pur kab hee ||3||

ਜਿਤ ਜਿਤ ਜਾਤ ਕੁਅਰ ਮਗ ਭਯੋ ॥

जित जित जात कुअर मग भयो ॥

jit jit jaat kuar mag bhayo ||

ਜਾਨੁਕ ਬਰਖਿ ਕ੍ਰਿਪਾਬੁਦ ਗਯੋ ॥

जानुक बरखि कृपाबुद गयो ॥

jaanuk barakh kirapaabudh gayo ||

ਲੋਗਨ ਨੈਨ ਲਗੇ ਤਿਹ ਬਾਟੈ ॥

लोगन नैन लगे तिह बाटै ॥

logan nain lage teh baaTai ||

ਜਾਨੁਕ ਬਿਸਿਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਹਿ ਚਾਟੈ ॥੪॥

जानुक बिसिख अंमृत कहि चाटै ॥४॥

jaanuk bisikh a(n)mirat keh chaaTai ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਿਹ ਜਿਹ ਮਾਰਗ ਕੇ ਬਿਖੈ ਜਾਤ ਕੁਅਰ ਚਲਿ ਸੋਇ ॥

जिह जिह मारग के बिखै जात कुअर चलि सोइ ॥

jeh jeh maarag ke bikhai jaat kuar chal soi ||

ਨੈਨ ਰੰਗੀਲੋ ਸਭਨ ਕੇ ਭੂਮ ਛਬੀਲੀ ਹੋਇ ॥੫॥

नैन रंगीलो सभन के भूम छबीली होइ ॥५॥

nain ra(n)geelo sabhan ke bhoom chhabeelee hoi ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬ੍ਰਿਖ ਧੁਜ ਨਗਰ ਸਾਹ ਇਕ ਤਾ ਕੇ ॥

बृख धुज नगर साह इक ता के ॥

birakh dhuj nagar saeh ik taa ke ||

ਨਾਗਰਿ ਕੁਅਰਿ ਨਾਰਿ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾ ਕੇ ॥

नागरि कुअरि नारि गृह जा के ॥

naagar kuar naar gireh jaa ke ||

ਨਾਗਰਿ ਮਤੀ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਸੋਹੈ ॥

नागरि मती सुता तिह सोहै ॥

naagar matee sutaa teh sohai ||

ਨਗਰਨਿ ਕੇ ਨਾਗਰਨ ਕਹ ਮੋਹੈ ॥੬॥

नगरनि के नागरन कह मोहै ॥६॥

nagaran ke naagaran keh mohai ||6||

ਤਿਨ ਵਹੁ ਕੁਅਰ ਦ੍ਰਿਗਨ ਲਹਿ ਪਾਵਾ ॥

तिन वहु कुअर दृगन लहि पावा ॥

tin vahu kuar dhiragan leh paavaa ||

ਛੋਰਿ ਲਾਜ ਕਹੁ ਨੇਹੁ ਲਗਾਵਾ ॥

छोरि लाज कहु नेहु लगावा ॥

chhor laaj kahu neh lagaavaa ||

ਮਨ ਮੈ ਅਧਿਕ ਮਤ ਹ੍ਵੈ ਝੂਲੀ ॥

मन मै अधिक मत ह्वै झूली ॥

man mai adhik mat havai jhoolee ||

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੀ ਸਭ ਸੁਧਿ ਭੂਲੀ ॥੭॥

मात पिता की सभ सुधि भूली ॥७॥

maat pitaa kee sabh sudh bhoolee ||7||

ਜਵਨ ਮਾਰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਚਲਿ ਆਵੈ ॥

जवन मारग नृप सुत चलि आवै ॥

javan maarag nirap sut chal aavai ||

ਤਹੀ ਕੁਅਰਿ ਸਖਿਯਨ ਜੁਤ ਗਾਵੈ ॥

तही कुअरि सखियन जुत गावै ॥

tahee kuar sakhiyan jut gaavai ||

ਚਾਰੁ ਚਾਰੁ ਕਰਿ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੈ ॥

चारु चारु करि नैन निहारै ॥

chaar chaar kar nain nihaarai ||

ਨੈਨ ਸੈਨ ਦੈ ਹਸੈ ਹਕਾਰੈ ॥੮॥

नैन सैन दै हसै हकारै ॥८॥

nain sain dhai hasai hakaarai ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਸਕ ਮੁਸਕ ਖਾਸੀ ਖੁਰਕ ਛਿਪਤ ਛਪਾਏ ਨਾਹਿ ॥

इसक मुसक खासी खुरक छिपत छपाए नाहि ॥

eisak musak khaasee khurak chhipat chhapaae naeh ||

ਅੰਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹ੍ਵੈ ਜਗ ਰਹਹਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਕਲ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥੯॥

अंत प्रगट ह्वै जग रहहि सृसटि सकल के माहि ॥९॥

a(n)t pragaT havai jag raheh sirasaT sakal ke maeh ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪ੍ਰਚੁਰ ਬਾਤ ਇਹ ਭਈ ਨਗਰ ਮੈ ॥

प्रचुर बात इह भई नगर मै ॥

prachur baat ieh bhiee nagar mai ||

ਚਲਤ ਚਲਤ ਸੁ ਗਈ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥

चलत चलत सु गई तिह घर मै ॥

chalat chalat su giee teh ghar mai ||

ਤਹ ਤੇ ਹਟਕਿ ਮਾਤ ਪਿਤੁ ਰਾਖੀ ॥

तह ते हटकि मात पितु राखी ॥

teh te haTak maat pit raakhee ||

ਕਟੁ ਕਟੁ ਬਾਤ ਬਦਨ ਤੇ ਭਾਖੀ ॥੧੦॥

कटु कटु बात बदन ते भाखी ॥१०॥

kaT kaT baat badhan te bhaakhee ||10||

ਰਾਖਹਿ ਹਟਕਿ ਜਾਨਿ ਨਹਿ ਦੇਹੀ ॥

राखहि हटकि जानि नहि देही ॥

raakheh haTak jaan neh dhehee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਰਛ ਕਰੇਹੀ ॥

भाति भाति सौ रछ करेही ॥

bhaat bhaat sau rachh karehee ||

ਤਾ ਤੇ ਤਰੁਨਿ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਵੈ ॥

ता ते तरुनि अधिक दुख पावै ॥

taa te tarun adhik dhukh paavai ||

ਰੋਵਤ ਹੀ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਗਵਾਵੈ ॥੧੧॥

रोवत ही दिन रैनि गवावै ॥११॥

rovat hee dhin rain gavaavai ||11||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਅਰੀ ਬਰੀ ਯਹ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਹੋਤ ਖਰੀ ਖਰੀ ॥

अरी बरी यह प्रीति निसु दिन होत खरी खरी ॥

aree baree yeh preet nis dhin hot kharee kharee ||

ਜਲ ਸਫਰੀ ਕੀ ਰੀਤਿ ਪੀਯ ਪਾਨਿ ਬਿਛੁਰੇ ਮਰਤ ॥੧੨॥

जल सफरी की रीति पीय पानि बिछुरे मरत ॥१२॥

jal safaree kee reet peey paan bichhure marat ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੇ ਬਨਿਤਾ ਬਿਰਹਿਨ ਭਈ ਪੰਥ ਬਿਰਹ ਕੋ ਲੇਹਿ ॥

जे बनिता बिरहिन भई पंथ बिरह को लेहि ॥

je banitaa birahin bhiee pa(n)th bireh ko leh ||

ਪਲਕ ਬਿਖੈ ਪਿਯ ਕੇ ਨਿਮਿਤ ਪ੍ਰਾਨ ਚਟਕ ਦੈ ਦੇਹਿ ॥੧੩॥

पलक बिखै पिय के निमित प्रान चटक दै देहि ॥१३॥

palak bikhai piy ke nimit praan chaTak dhai dheh ||13||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਲਿਖੀ ਪ੍ਰੇਮ ਪਤ੍ਰੀ ਸਖੀ ਬੋਲਿ ਆਛੀ ॥

लिखी प्रेम पत्री सखी बोलि आछी ॥

likhee prem patree sakhee bol aachhee ||

ਲਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਾਲਾ ਭਏ ਰਾਮ ਸਾਛੀ ॥

लगी प्रीति लाला भए राम साछी ॥

lagee preet laalaa bhe raam saachhee ||

ਕਹਿਯੋ ਆਜੁ ਜੋ ਮੈ ਨ ਤੋ ਕੌ ਨਿਹਾਰੌ ॥

कहियो आजु जो मै न तो कौ निहारौ ॥

kahiyo aaj jo mai na to kau nihaarau ||

ਘਰੀ ਏਕ ਮੈ ਵਾਰਿ ਪ੍ਰਾਨਾਨਿ ਡਾਰੌ ॥੧੪॥

घरी एक मै वारि प्रानानि डारौ ॥१४॥

gharee ek mai vaar praanaan ddaarau ||14||

ਕਰੋ ਬਾਲ ਬੇਲੰਬ ਨ ਆਜੁ ਐਯੈ ॥

करो बाल बेलंब न आजु ऐयै ॥

karo baal bela(n)b na aaj aaiyai ||

ਇਹਾ ਤੇ ਮੁਝੈ ਕਾਢਿ ਲੈ ਸੰਗ ਜੈਯੈ ॥

इहा ते मुझै काढि लै संग जैयै ॥

eihaa te mujhai kaadd lai sa(n)g jaiyai ||

ਕਬੈ ਮਾਨੁ ਮਾਨੀ ਕਹਾ ਮਾਨ ਕੀਜੈ ॥

कबै मानु मानी कहा मान कीजै ॥

kabai maan maanee kahaa maan keejai ||

ਮਹਾਰਾਜ ਪ੍ਰਾਨਾਨ ਕੋ ਦਾਨ ਦੀਜੈ ॥੧੫॥

महाराज प्रानान को दान दीजै ॥१५॥

mahaaraaj praanaan ko dhaan dheejai ||15||

ਰਚੀ ਬਾਲ ਲਾਲਾ ਸਭੈ ਰੂਪ ਤੇਰੇ ॥

रची बाल लाला सभै रूप तेरे ॥

rachee baal laalaa sabhai roop tere ||

ਮਿਲੌ ਆਜੁ ਮੋ ਕੌ ਸੁਨੋ ਪ੍ਰਾਨ ਮੇਰੇ ॥

मिलौ आजु मो कौ सुनो प्रान मेरे ॥

milau aaj mo kau suno praan mere ||

ਕਹਾ ਮਾਨ ਮਾਤੇ ਫਿਰੌ ਐਂਠ ਐਂਠੇ ॥

कहा मान माते फिरौ ऐंठ ऐंठे ॥

kahaa maan maate firau aai(n)Th aai(n)The ||

ਲਯੋ ਚੋਰਿ ਮੇਰੋ ਕਹਾ ਚਿਤ ਬੈਠੇ ॥੧੬॥

लयो चोरि मेरो कहा चित बैठे ॥१६॥

layo chor mero kahaa chit baiThe ||16||

ਕਰੋ ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਬਾਗੌ ਬਨਾਵੌ ॥

करो हार सिंगार बागौ बनावौ ॥

karo haar si(n)gaar baagau banaavau ||

ਕੀਏ ਚਿਤ ਮੈ ਚੌਪਿ ਬੀਰੀ ਚਬਾਵੌ ॥

कीए चित मै चौपि बीरी चबावौ ॥

ke'ee chit mai chauap beeree chabaavau ||

ਉਠੋ ਬੇਗਿ ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਪ੍ਰਾਨ ਮੇਰੇ ॥

उठो बेगि बैठे कहा प्रान मेरे ॥

auTho beg baiThe kahaa praan mere ||

ਚਲੋ ਕੁੰਜ ਮੇਰੇ ਲਗੈ ਨੈਨ ਤੇਰੇ ॥੧੭॥

चलो कुँज मेरे लगै नैन तेरे ॥१७॥

chalo ku(n)j mere lagai nain tere ||17||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਚਨ ਬਿਕਾਨੇ ਕੁਅਰਿ ਕੇ ਕਹੈ ਕੁਅਰ ਕੇ ਸੰਗ ॥

बचन बिकाने कुअरि के कहै कुअर के संग ॥

bachan bikaane kuar ke kahai kuar ke sa(n)g ||

ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ਮੰਦ ਮਤਿ ਰਸ ਕੇ ਉਮਗਿ ਤਰੰਗ ॥੧੮॥

एक न मानी मंद मति रस के उमगि तरंग ॥१८॥

ek na maanee ma(n)dh mat ras ke umag tara(n)g ||18||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਮਤਿ ਮੰਦ ਉਚਾਰੀ ॥

नाहि नाहि मति मंद उचारी ॥

naeh naeh mat ma(n)dh uchaaree ||

ਭਲੀ ਬੁਰੀ ਜੜ ਕਛੁ ਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥

भली बुरी जड़ कछु न बिचारी ॥

bhalee buree jaR kachh na bichaaree ||

ਬਚਨ ਮਾਨਿ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਨ ਗਯੋ ॥

बचन मानि गृह ताहि न गयो ॥

bachan maan gireh taeh na gayo ||

ਸਾਹੁ ਸੁਤਾ ਕਹੁ ਭਜਤ ਨ ਭਯੋ ॥੧੯॥

साहु सुता कहु भजत न भयो ॥१९॥

saahu sutaa kahu bhajat na bhayo ||19||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

kabiyo baach ||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਕਾਮਾਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਤਿ ਆਵਈ ॥

कामातुर ह्वै जु तृय पुरख प्रति आवई ॥

kaamaatur havai ju tiray purakh prat aaviee ||

ਘੋਰ ਨਰਕ ਮਹਿ ਪਰੈ ਜੁ ਤਾਹਿ ਨ ਰਾਵਈ ॥

घोर नरक महि परै जु ताहि न रावई ॥

ghor narak meh parai ju taeh na raaviee ||

ਜੋ ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਪਰ ਸੇਜ ਭਜਤ ਹੈ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥

जो पर तृय पर सेज भजत है जाइ करि ॥

jo par tiray par sej bhajat hai jai kar ||

ਹੋ ਪਾਪ ਕੁੰਡ ਕੇ ਮਾਹਿ ਪਰਤ ਸੋ ਧਾਇ ਕਰਿ ॥੨੦॥

हो पाप कुँड के माहि परत सो धाइ करि ॥२०॥

ho paap ku(n)dd ke maeh parat so dhai kar ||20||

ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਪੁਨਿ ਕੁਅਰ ਐਸ ਉਚਰਤ ਭਯੋ ॥

नाहि नाहि पुनि कुअर ऐस उचरत भयो ॥

naeh naeh pun kuar aais ucharat bhayo ||

ਬਨਿ ਤਨਿ ਸਜਿਨ ਸਿੰਗਾਰ ਤਰੁਨਿ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਗਯੋ ॥

बनि तनि सजिन सिंगार तरुनि के गृह गयो ॥

ban tan sajin si(n)gaar tarun ke gireh gayo ||

ਬਾਲ ਅਧਿਕ ਰਿਸ ਭਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

बाल अधिक रिस भरी चरित्र बिचारियो ॥

baal adhik ris bharee charitr bichaariyo ||

ਹੋ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਸਹਿਤ ਮਿਤ੍ਰ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੨੧॥

हो मात पिता को सहित मित्र हनि डारियो ॥२१॥

ho maat pitaa ko sahit mitr han ddaariyo ||21||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

kabiyo baach ||