ਕ੍ਯੋਨ ਤੈ ਹਸ੍ਯੋ ਹੇਰਿ ਮੁਹਿ ਭਾਈ ॥

क्योन तै हस्यो हेरि मुहि भाई ॥

kayon tai hasayo her muh bhaiee ||

ਸਕਲ ਬ੍ਰਿਥਾ ਵਹੁ ਮੋਹਿ ਬਤੈਯੈ ॥

सकल बृथा वहु मोहि बतैयै ॥

sakal birathaa vahu moh bataiyai ||

ਹਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਤਾਪ ਮਿਟੈਯੈ ॥੪੯॥

हमरे चित को ताप मिटैयै ॥४९॥

hamare chit ko taap miTaiyai ||49||

ਪੰਛੀ ਬਾਚ ॥

पंछी बाच ॥

pa(n)chhee baach ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਛ ਏਕ ਤਨ ਨ ਰਹਿਯੋ ਰਕਤ ਨ ਰਹਿਯੋ ਸਰੀਰ ॥

पछ एक तन न रहियो रकत न रहियो सरीर ॥

pachh ek tan na rahiyo rakat na rahiyo sareer ||

ਤਨ ਨ ਛੁਟਤ ਦੁਖ ਸੌ ਜਿਯਤ ਜਬ ਤੇ ਪਿਯੋ ਕੁਨੀਰ ॥੫੦॥

तन न छुटत दुख सौ जियत जब ते पियो कुनीर ॥५०॥

tan na chhuTat dhukh sau jiyat jab te piyo kuneer ||50||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭਲਾ ਭਯੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਯਹ ਪੀਹੈ ॥

भला भयो अंमृत यह पीहै ॥

bhalaa bhayo a(n)mirat yeh peehai ||

ਹਮਰੀ ਭਾਤਿ ਬਹੁਤ ਦਿਨ ਜੀਹੈ ॥

हमरी भाति बहुत दिन जीहै ॥

hamaree bhaat bahut dhin jeehai ||

ਸੁਨਿ ਏ ਬਚਨ ਸਿਕੰਦਰ ਡਰਿਯੋ ॥

सुनि ए बचन सिकंदर डरियो ॥

sun e bachan sika(n)dhar ddariyo ||

ਪਿਯਤ ਹੁਤੋ ਮਧੁ ਪਾਨ ਨ ਕਰਿਯੋ ॥੫੧॥

पियत हुतो मधु पान न करियो ॥५१॥

piyat huto madh paan na kariyo ||51||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਛਲ ਛੈਲ ਛੈਲੀ ਛਲ੍ਯੋ ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸੰਗ ॥

अछल छैल छैली छल्यो इह चरित्र के संग ॥

achhal chhail chhailee chhalayo ieh charitr ke sa(n)g ||

ਸੁ ਕਬਿ ਕਾਲ ਤਬ ਹੀ ਭਯੋ ਪੂਰਨ ਕਥਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ॥੫੨॥

सु कबि काल तब ही भयो पूरन कथा प्रसंग ॥५२॥

s kab kaal tab hee bhayo pooran kathaa prasa(n)g ||52||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਸਤਰਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੧੭॥੪੧੮੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ सतरह चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२१७॥४१८६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau satareh charitr samaapatam sat subham sat ||217||4186||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਸਹਦ ਕੋ ਰਾਜਾ ਬਡੋ ਚੰਦ੍ਰ ਕੇਤੁ ਰਣਧੀਰ ॥

मसहद को राजा बडो चंद्र केतु रणधीर ॥

masahadh ko raajaa baddo cha(n)dhr ket ranadheer ||

ਦ੍ਵਾਰ ਪਰੇ ਜਾ ਕੇ ਰਹੈ ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਬੀਰ ॥੧॥

द्वार परे जा के रहै देस देस के बीर ॥१॥

dhavaiaar pare jaa ke rahai dhes dhes ke beer ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਸਸਿ ਧੁਜ ਅਰੁ ਰਵਿ ਕੇਤੁ ਪੂਤ ਤਾ ਕੇ ਭਏ ॥

ससि धुज अरु रवि केतु पूत ता के भए ॥

sas dhuj ar rav ket poot taa ke bhe ||

ਜਿਨ ਸਮ ਸੁੰਦਰ ਸੂਰ ਨ ਲੋਕ ਤਿਹੂੰ ਠਏ ॥

जिन सम सुँदर सूर न लोक तिहूँ ठए ॥

jin sam su(n)dhar soor na lok tihoo(n) The ||

ਰਹੀ ਪ੍ਰਭਾ ਤਿਨ ਅਧਿਕ ਜਗਤ ਮੈ ਛਾਇ ਕੈ ॥

रही प्रभा तिन अधिक जगत मै छाइ कै ॥

rahee prabhaa tin adhik jagat mai chhai kai ||

ਹੋ ਹ੍ਵੈ ਤਾ ਕੇ ਸਸਿ ਸੂਰ ਰਹੇ ਮਿਡਰਾਇ ਕੈ ॥੨॥

हो ह्वै ता के ससि सूर रहे मिडराइ कै ॥२॥

ho havai taa ke sas soor rahe middarai kai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸ੍ਰੀ ਦਿਨ ਕੇਤੁ ਮਤੀ ਰਹੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਬਾਲ ਅਪਾਰ ॥

स्री दिन केतु मती रहै नृप की बाल अपार ॥

sree dhin ket matee rahai nirap kee baal apaar ||

ਅਧਿਕ ਤੇਜ ਤਾ ਕੇ ਰਹੈ ਕੋਊ ਨ ਸਕਤਿ ਨਿਹਾਰਿ ॥੩॥

अधिक तेज ता के रहै कोऊ न सकति निहारि ॥३॥

adhik tej taa ke rahai kouoo na sakat nihaar ||3||

ਸ੍ਰੀ ਰਸਰੰਗ ਮਤੀ ਹੁਤੀ ਤਾ ਕੀ ਔਰ ਕੁਮਾਰਿ ॥

स्री रसरंग मती हुती ता की और कुमारि ॥

sree rasara(n)g matee hutee taa kee aauar kumaar ||

ਬਸਿ ਰਾਜਾ ਤਾ ਕੋ ਭਯੋ ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਦਈ ਬਿਸਾਰਿ ॥੪॥

बसि राजा ता को भयो निजु तृय दई बिसारि ॥४॥

bas raajaa taa ko bhayo nij tiray dhiee bisaar ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਧਿਕ ਰੋਖ ਰਾਨੀ ਤਬ ਭਈ ॥

अधिक रोख रानी तब भई ॥

adhik rokh raanee tab bhiee ||

ਜਰਿ ਬਰਿ ਆਠ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥

जरि बरि आठ टूक ह्वै गई ॥

jar bar aaTh Took havai giee ||

ਇਹ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਛਲ ਸੋ ਗਹਿ ਲੀਜੈ ॥

इह नृप को छल सो गहि लीजै ॥

eeh nirap ko chhal so geh leejai ||

ਰਾਜ੍ਰਯ ਪੂਤ ਆਪੁਨੇ ਕੋ ਦੀਜੈ ॥੫॥

राज्रय पूत आपुने को दीजै ॥५॥

raajray poot aapune ko dheejai ||5||

ਸੋਵਤ ਨਿਰਖਿ ਰਾਵ ਗਹਿ ਲਯੋ ॥

सोवत निरखि राव गहि लयो ॥

sovat nirakh raav geh layo ||

ਗਹਿ ਕਰਿ ਏਕ ਧਾਮ ਮੈ ਦਯੋ ॥

गहि करि एक धाम मै दयो ॥

geh kar ek dhaam mai dhayo ||

ਸ੍ਰੀ ਰਸਰੰਗ ਮਤੀ ਜਿਯ ਮਾਰੀ ॥

स्री रसरंग मती जिय मारी ॥

sree rasara(n)g matee jiy maaree ||

ਸਭਹਿਨ ਲਹਤ ਰਾਵ ਕਹਿ ਜਾਰੀ ॥੬॥

सभहिन लहत राव कहि जारी ॥६॥

sabhahin lahat raav keh jaaree ||6||

ਭਯੋ ਸੂਰ ਰਾਜਾ ਜੂ ਮਰਿਯੋ ॥

भयो सूर राजा जू मरियो ॥

bhayo soor raajaa joo mariyo ||

ਹਮ ਕੋ ਨਾਥ ਨਾਥ ਬਿਨੁ ਕਰਿਯੋ ॥

हम को नाथ नाथ बिनु करियो ॥

ham ko naath naath bin kariyo ||

ਯਾ ਕੋ ਪ੍ਰਥਮ ਦਾਹ ਦੈ ਲੀਜੈ ॥

या को प्रथम दाह दै लीजै ॥

yaa ko pratham dhaeh dhai leejai ||

ਚੰਦ੍ਰ ਕੇਤੁ ਕੋ ਰਾਜਾ ਕੀਜੈ ॥੭॥

चंद्र केतु को राजा कीजै ॥७॥

cha(n)dhr ket ko raajaa keejai ||7||

ਰਾਜਾ ਮਰਿਯੋ ਪ੍ਰਜਾ ਸਭ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

राजा मरियो प्रजा सभ जान्यो ॥

raajaa mariyo prajaa sabh jaanayo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਿਨੂੰ ਨ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ॥

भेद अभेद किनूँ न पछान्यो ॥

bhedh abhedh kinoo(n) na pachhaanayo ||

ਭਲੋ ਬੁਰੋ ਕਬਹੂੰ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

भलो बुरो कबहूँ न बिचारियो ॥

bhalo buro kabahoo(n) na bichaariyo ||

ਆਤਪਤ੍ਰ ਸਸਿਧੁਜ ਪਰ ਢਾਰਿਯੋ ॥੮॥

आतपत्र ससिधुज पर ढारियो ॥८॥

aatapatr sasidhuj par ddaariyo ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਬਲਾ ਪਿਯ ਗਹਿਯੋ ॥

इह चरित्र अबला पिय गहियो ॥

eeh charitr abalaa piy gahiyo ||

ਦੂਜੇ ਕਾਨ ਭੇਦ ਨਹਿ ਲਹਿਯੋ ॥

दूजे कान भेद नहि लहियो ॥

dhooje kaan bhedh neh lahiyo ||

ਰਾਜਾ ਕਹਿ ਕਰ ਸਵਤਿ ਜਰਾਈ ॥

राजा कहि कर सवति जराई ॥

raajaa keh kar savat jaraiee ||

ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਕੋ ਦੀਨੀ ਠਕੁਰਾਈ ॥੯॥

निजु सुत को दीनी ठकुराई ॥९॥

nij sut ko dheenee Thakuraiee ||9||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਅਠਾਰਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੧੮॥੪੧੯੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ अठारह चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२१८॥४१९५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau aThaareh charitr samaapatam sat subham sat ||218||4195||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪੀਰ ਏਕ ਮੁਲਤਾਨ ਮੈ ਸਰਫ ਦੀਨ ਤਿਹ ਨਾਉ ॥

पीर एक मुलतान मै सरफ दीन तिह नाउ ॥

peer ek mulataan mai saraf dheen teh naau ||

ਖੂੰਟਾਗੜ ਕੇ ਤਟ ਬਸੈ ਬਾਦ ਰਹੀਮਹਿ ਗਾਉ ॥੧॥

खूँटागड़ के तट बसै बाद रहीमहि गाउ ॥१॥

khoo(n)TaagaR ke taT basai baadh raheemeh gaau ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਏਕ ਸਿਖ੍ਯ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਪੀਰ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ॥

एक सिख्य की दुहिता पीर मंगाइ कै ॥

ek sikhay kee dhuhitaa peer ma(n)gai kai ||

ਆਨੀ ਅਪਨੇ ਧਾਮ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

आनी अपने धाम अधिक सुख पाइ कै ॥

aanee apane dhaam adhik sukh pai kai ||

ਸ੍ਰੀ ਚਪਲਾਗ ਮਤੀ ਜਿਹ ਜਗਤ ਬਖਾਨਈ ॥

स्री चपलाग मती जिह जगत बखानई ॥

sree chapalaag matee jeh jagat bakhaaniee ||

ਹੋ ਤਾਹਿ ਰੂਪ ਕੀ ਰਾਸਿ ਸਭੇ ਪਹਿਚਾਨਈ ॥੨॥

हो ताहि रूप की रासि सभे पहिचानई ॥२॥

ho taeh roop kee raas sabhe pahichaaniee ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਿਤਕ ਦਿਨਨ ਭੀਤਰ ਤਵਨ ਤ੍ਯਾਗੇ ਪੀਰ ਪਰਾਨ ॥

कितक दिनन भीतर तवन त्यागे पीर परान ॥

kitak dhinan bheetar tavan tayaage peer paraan ||

ਸ੍ਰੀ ਚਪਲਾਗ ਮਤੀ ਬਚੀ ਪਾਛੇ ਜਿਯਤ ਜਵਾਨ ॥੩॥

स्री चपलाग मती बची पाछे जियत जवान ॥३॥

sree chapalaag matee bachee paachhe jiyat javaan ||3||

ਰਾਇ ਖੁਸਾਲ ਭਏ ਕਰੀ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਨਾਇ ॥

राइ खुसाल भए करी तिन तृय प्रीति बनाइ ॥

rai khusaal bhe karee tin tiray preet banai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਸੌ ਰਮੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੪॥

भाति भाति ता सौ रमी हृदै हरख उपजाइ ॥४॥

bhaat bhaat taa sau ramee hiradhai harakh upajai ||4||

ਨਿਤ ਪ੍ਰਤਿ ਰਾਇ ਖੁਸਾਲ ਤਿਹ ਨਿਜੁ ਗ੍ਰਿਹ ਲੇਤ ਬੁਲਾਇ ॥

नित प्रति राइ खुसाल तिह निजु गृह लेत बुलाइ ॥

nit prat rai khusaal teh nij gireh let bulai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਾ ਸੌ ਰਮੇ ਭਾਗ ਅਫੀਮ ਚੜਾਇ ॥੫॥

लपटि लपटि ता सौ रमे भाग अफीम चड़ाइ ॥५॥

lapaT lapaT taa sau rame bhaag afeem chaRai ||5||

ਰਮਤ ਰਮਤ ਤ੍ਰਿਯ ਤਵਨ ਕੌ ਰਹਿ ਗਯੋ ਉਦਰ ਅਧਾਨ ॥

रमत रमत तृय तवन कौ रहि गयो उदर अधान ॥

ramat ramat tiray tavan kau reh gayo udhar adhaan ||

ਲੋਗਨ ਸਭਹਨ ਸੁਨਤ ਹੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਜਾਨ ॥੬॥

लोगन सभहन सुनत ही ऐसे कहियो सुजान ॥६॥

logan sabhahan sunat hee aaise kahiyo sujaan ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਰੈਨਿ ਸਮੈ ਗ੍ਰਿਹਿ ਪੀਰ ਹਮਾਰੇ ਆਵਈ ॥

रैनि समै गृहि पीर हमारे आवई ॥

rain samai gireh peer hamaare aaviee ||

ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੀ ਮੋ ਸੌ ਅਧਿਕੁਪਜਾਵਈ ॥

रीति प्रीति की मो सौ अधिकुपजावई ॥

reet preet kee mo sau adhikupajaaviee ||

ਏਕ ਪੂਤ ਮੈ ਮਾਗਿ ਤਬੈ ਤਾ ਤੇ ਲਿਯੋ ॥

एक पूत मै मागि तबै ता ते लियो ॥

ek poot mai maag tabai taa te liyo ||

ਹੋ ਨਾਥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਮੋ ਪਰ ਸੁਤ ਮੋ ਕੌ ਦਿਯੋ ॥੭॥

हो नाथ कृपा करि मो पर सुत मो कौ दियो ॥७॥

ho naath kirapaa kar mo par sut mo kau dhiyo ||7||

ਕੇਤਿਕ ਦਿਨਨ ਪ੍ਰਸੂਤ ਪੂਤ ਤਾ ਕੇ ਭਯੋ ॥

केतिक दिनन प्रसूत पूत ता के भयो ॥

ketik dhinan prasoot poot taa ke bhayo ||

ਸਤਿ ਪੀਰ ਕੋ ਬਚਨ ਮਾਨਿ ਸਭਹੂੰ ਲਯੋ ॥

सति पीर को बचन मानि सभहूँ लयो ॥

sat peer ko bachan maan sabhahoo(n) layo ||

ਧੰਨ੍ਯ ਧੰਨ੍ਯ ਅਬਲਾਹਿ ਖਾਦਿਮਨੁਚਾਰਿਯੋ ॥

धंन्य धंन्य अबलाहि खादिमनुचारियो ॥

dha(n)nay dha(n)nay abalaeh khaadhimanuchaariyo ||

ਹੋ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਮੂਰਖ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੮॥

हो भेद अभेद न किनहूँ मूरख बिचारियो ॥८॥

ho bhedh abhedh na kinahoo(n) moorakh bichaariyo ||8||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਉਨਈਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੧੯॥੪੨੦੩॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ उनईस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२१९॥४२०३॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau uniees charitr samaapatam sat subham sat ||219||4203||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਆਸਫ ਖਾ ਉਮਰਾਵ ਕੇ ਰਹਤ ਆਠ ਸੈ ਤ੍ਰੀਯ ॥

आसफ खा उमराव के रहत आठ सै त्रीय ॥

aasaf khaa umaraav ke rahat aaTh sai treey ||

ਨਿਤਿਪ੍ਰਤਿ ਰੁਚਿ ਮਾਨੇ ਘਨੇ ਅਧਿਕ ਮਾਨ ਸੁਖ ਜੀਯ ॥੧॥

नितिप्रति रुचि माने घने अधिक मान सुख जीय ॥१॥

nitiprat ruch maane ghane adhik maan sukh jeey ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰੋਸਨ ਜਹਾ ਤਵਨ ਕੀ ਨਾਰੀ ॥

रोसन जहा तवन की नारी ॥

rosan jahaa tavan kee naaree ||

ਆਪੁ ਹਾਥ ਜਨੁਕੀਸ ਸਵਾਰੀ ॥

आपु हाथ जनुकीस सवारी ॥

aap haath janukees savaaree ||

ਆਸਫ ਖਾ ਤਾ ਸੌ ਹਿਤ ਕਰੈ ॥

आसफ खा ता सौ हित करै ॥

aasaf khaa taa sau hit karai ||

ਵਹੁ ਤ੍ਰਿਯ ਰਸ ਤਾ ਕੇ ਨਹਿ ਢਰੈ ॥੨॥

वहु तृय रस ता के नहि ढरै ॥२॥

vahu tiray ras taa ke neh ddarai ||2||

ਮੋਤੀ ਲਾਲ ਸਾਹੁ ਕੋ ਇਕੁ ਸੁਤ ॥

मोती लाल साहु को इकु सुत ॥

motee laal saahu ko ik sut ||

ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਦਿਯੋ ਬਿਧਨਾ ਅਤਿ ॥

ता को रूप दियो बिधना अति ॥

taa ko roop dhiyo bidhanaa at ||

ਇਹ ਤ੍ਰਿਯ ਤਾਹਿ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਜਬ ਹੀ ॥

इह तृय ताहि बिलोक्यो जब ही ॥

eeh tiray taeh bilokayo jab hee ||

ਲਾਗੀ ਲਗਨ ਨੇਹ ਕੀ ਤਬ ਹੀ ॥੩॥

लागी लगन नेह की तब ही ॥३॥

laagee lagan neh kee tab hee ||3||

ਸਖੀ ਏਕ ਤਿਨ ਤੀਰ ਬੁਲਾਈ ॥

सखी एक तिन तीर बुलाई ॥

sakhee ek tin teer bulaiee ||

ਜਾਨਿ ਹੇਤ ਕੀ ਕੈ ਸਮੁਝਾਈ ॥

जानि हेत की कै समुझाई ॥

jaan het kee kai samujhaiee ||

ਮੇਰੀ ਕਹੀ ਮੀਤ ਸੌ ਕਹਿਯਹੁ ॥

मेरी कही मीत सौ कहियहु ॥

meree kahee meet sau kahiyahu ||

ਹਮਰੀ ਓਰ ਨਿਹਾਰਤ ਰਹਿਯਹੁ ॥੪॥

हमरी ओर निहारत रहियहु ॥४॥

hamaree or nihaarat rahiyahu ||4||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸੀਸੇ ਸਰਾਬ ਕਿ ਫੂਲ ਗੁਲਾਬ ਕਿ ਮਤ ਕਿਧੌ ਮਦਰਾਕਿ ਸੇ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥

सीसे सराब कि फूल गुलाब कि मत किधौ मदराकि से प्यारे ॥

seese saraab k fool gulaab k mat kidhau madharaak se payaare ||

ਬਾਨਨ ਸੇ ਮ੍ਰਿਗ ਬਾਰਨ ਸੇ ਤਰਵਾਰਨ ਸੇ ਕਿ ਬਿਖੀ ਬਿਖਿਯਾਰੇ ॥

बानन से मृग बारन से तरवारन से कि बिखी बिखियारे ॥

baanan se mirag baaran se taravaaran se k bikhee bikhiyaare ||

ਨਾਰਿਨ ਕੋ ਕਜਰਾਰਨ ਕੇ ਦੁਖ ਟਾਰਨ ਹੈ ਕਿਧੌ ਨੀਦ ਨਿੰਦਾਰੇ ॥

नारिन को कजरारन के दुख टारन है किधौ नीद निंदारे ॥

naarin ko kajaraaran ke dhukh Taaran hai kidhau needh ni(n)dhaare ||

ਨੇਹ ਜਗੇ ਕਿ ਰੰਗੇ ਰੰਗ ਕਾਹੂ ਕੇ ਮੀਤ ਕੇ ਨੈਨ ਸਖੀ ਰਸਿਯਾਰੇ ॥੫॥

नेह जगे कि रंगे रंग काहू के मीत के नैन सखी रसियारे ॥५॥

neh jage k ra(n)ge ra(n)g kaahoo ke meet ke nain sakhee rasiyaare ||5||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਚੰਦ ਚਾਦਨੀ ਰਾਤਿ ਸਜਨ ਸੌ ਪਾਈਯੈ ॥

चंद चादनी राति सजन सौ पाईयै ॥

cha(n)dh chaadhanee raat sajan sau paieeyai ||

ਗਹਿ ਗਹਿ ਤਾ ਕੇ ਅੰਗ ਗਰੇ ਲਪਟਾਇਯੈ ॥

गहि गहि ता के अंग गरे लपटाइयै ॥

geh geh taa ke a(n)g gare lapaTaiyai ||

ਪਲ ਪਲ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ਨ ਛੋਰੋ ਏਕ ਛਿਨ ॥

पल पल बलि बलि जाउ न छोरो एक छिन ॥

pal pal bal bal jaau na chhoro ek chhin ||

ਹੋ ਬੀਤਹਿਾਂ ਬਰਸ ਪਚਾਸ ਨ ਜਾਨੋ ਏਕ ਦਿਨ ॥੬॥

हो बीतहिाँ बरस पचास न जानो एक दिन ॥६॥

ho beetahiaa(n) baras pachaas na jaano ek dhin ||6||

ਪਲ ਪਲ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ਪਿਯਾ ਕੋ ਪਾਇ ਕੈ ॥

पल पल बलि बलि जाउ पिया को पाइ कै ॥

pal pal bal bal jaau piyaa ko pai kai ||

ਨਿਰਖਿ ਨਿਰਖਿ ਦੋਊ ਨੈਨ ਰਹੋ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥

निरखि निरखि दोऊ नैन रहो उरझाइ कै ॥

nirakh nirakh dhouoo nain raho urajhai kai ||

ਕਰਿ ਅਧਰਨ ਕੋ ਪਾਨ ਅਜਰ ਹ੍ਵੈ ਜਗ ਰਹੋ ॥

करि अधरन को पान अजर ह्वै जग रहो ॥

kar adharan ko paan ajar havai jag raho ||

ਹੋ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਕਾਹੂ ਸੌ ਕਹੋ ॥੭॥

हो अपने चित की बात न काहू सौ कहो ॥७॥

ho apane chit kee baat na kaahoo sau kaho ||7||

ਮਰਿ ਕੈ ਹੋਇ ਚੁਰੈਲ ਲਲਾ ਕੋ ਲਾਗਿਹੋ ॥

मरि कै होइ चुरैल लला को लागिहो ॥

mar kai hoi churail lalaa ko laagiho ||

ਟੂਕ ਕੋਟਿ ਤਨ ਹੋਇ ਨ ਤਿਹ ਤਜਿ ਭਾਗਿਹੋ ॥

टूक कोटि तन होइ न तिह तजि भागिहो ॥

Took koT tan hoi na teh taj bhaagiho ||

ਬਿਰਹ ਸਜਨ ਕੇ ਬਧੀ ਦਿਵਾਨੀ ਹ੍ਵੈ ਮਰੋ ॥

बिरह सजन के बधी दिवानी ह्वै मरो ॥

bireh sajan ke badhee dhivaanee havai maro ||

ਹੋ ਪਿਯ ਪਿਯ ਪਰੀ ਕਬਰ ਕੋ ਬੀਚ ਸਦਾ ਕਰੋ ॥੮॥

हो पिय पिय परी कबर को बीच सदा करो ॥८॥

ho piy piy paree kabar ko beech sadhaa karo ||8||

ਕਾਜੀ ਜਹਾ ਅਲਹ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਯਾਇ ਚੁਕਾਇ ਹੈ ॥

काजी जहा अलह ह्वै न्याइ चुकाइ है ॥

kaajee jahaa aleh havai nayai chukai hai ||

ਸਭ ਰੂਹਨ ਕੋ ਅਪੁਨ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਇ ਹੈ ॥

सभ रूहन को अपुन निकट बुलाइ है ॥

sabh roohan ko apun nikaT bulai hai ||

ਤਹਾ ਠਾਢੀ ਹ੍ਵੈ ਜ੍ਵਾਬ ਨਿਡਰ ਹ੍ਵੈ ਮੈ ਕਰੋਂ ॥

तहा ठाढी ह्वै ज्वाब निडर ह्वै मै करों ॥

tahaa Thaaddee havai javaiaab niddar havai mai karo(n) ||

ਹੋ ਇਸਕ ਤਿਹਾਰੇ ਪਗੀ ਨ ਕਾਨਿ ਕਛੂ ਧਰੋ ॥੯॥

हो इसक तिहारे पगी न कानि कछू धरो ॥९॥

ho isak tihaare pagee na kaan kachhoo dharo ||9||

ਨਿਰਖਿ ਲਲਾ ਕੋ ਰੂਪ ਦਿਵਾਨੇ ਹਮ ਭਏ ॥

निरखि लला को रूप दिवाने हम भए ॥

nirakh lalaa ko roop dhivaane ham bhe ||

ਬਿਨ ਦਾਮਨ ਕੇ ਦਏ ਸਖੀ ਬਿਕਿ ਕੈ ਗਏ ॥

बिन दामन के दए सखी बिकि कै गए ॥

bin dhaaman ke dhe sakhee bik kai ge ||

ਕਰਿਯੋ ਵਹੈ ਉਪਾਇ ਜੋ ਮਿਲਿਯੈ ਜਾਇ ਕੈ ॥

करियो वहै उपाइ जो मिलियै जाइ कै ॥

kariyo vahai upai jo miliyai jai kai ||

ਹੋ ਸਭ ਸਖਿ ਤੇਰੋ ਦਾਰਿਦ ਦੇਉਾਂ ਬਹਾਇ ਕੈ ॥੧੦॥

हो सभ सखि तेरो दारिद देउाँ बहाइ कै ॥१०॥

ho sabh sakh tero dhaaridh dheauaa(n) bahai kai ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲਖਿ ਆਤੁਰ ਤਾ ਕੋ ਸਖੀ ਚਲੀ ਤਹਾ ਤੇ ਧਾਇ ॥

लखि आतुर ता को सखी चली तहा ते धाइ ॥

lakh aatur taa ko sakhee chalee tahaa te dhai ||

ਮਨ ਭਾਵੰਤਾ ਮਾਨਨੀ ਦੀਨੋ ਮੀਤ ਮਿਲਾਇ ॥੧੧॥

मन भावंता माननी दीनो मीत मिलाइ ॥११॥

man bhaava(n)taa maananee dheeno meet milai ||11||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਮਨ ਭਾਵੰਤਾ ਮੀਤ ਕੁਅਰਿ ਜਬ ਪਾਇਯੋ ॥

मन भावंता मीत कुअरि जब पाइयो ॥

man bhaava(n)taa meet kuar jab paiyo ||

ਸਕਲ ਚਿਤ ਕੋ ਸੁੰਦਰਿ ਸੋਕ ਮਿਟਾਇਯੋ ॥

सकल चित को सुँदरि सोक मिटाइयो ॥

sakal chit ko su(n)dhar sok miTaiyo ||

ਤਾ ਕੋ ਭੋਗਨ ਭਰੀ ਤਰੁਨਿ ਤਾ ਕੀ ਭਈ ॥

ता को भोगन भरी तरुनि ता की भई ॥

taa ko bhogan bharee tarun taa kee bhiee ||

ਹੋ ਆਸਫ ਖਾਨ ਬਿਸਾਰਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਤੇ ਦੇਤ ਭੀ ॥੧੨॥

हो आसफ खान बिसारि हृदै ते देत भी ॥१२॥

ho aasaf khaan bisaar hiradhai te dhet bhee ||12||

ਕਿਯ ਬਿਚਾਰ ਚਿਤ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਪਿਯ ਕਉ ਪਾਇਯੈ ॥

किय बिचार चित किह बिधि पिय कउ पाइयै ॥

kiy bichaar chit keh bidh piy kau paiyai ||

ਅਸਫ ਖਾ ਕੇ ਘਰ ਤੇ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਜਾਇਯੈ ॥

असफ खा के घर ते किह बिधि जाइयै ॥

asaf khaa ke ghar te keh bidh jaiyai ||

ਭਾਖਿ ਭੇਦ ਤਾ ਕੌ ਗ੍ਰਿਹ ਦਯੋ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥

भाखि भेद ता कौ गृह दयो पठाइ कै ॥

bhaakh bhedh taa kau gireh dhayo paThai kai ||

ਹੋ ਸੂਰ ਸੂਰ ਕਹਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰੀ ਮੁਰਛਾਇ ਕੈ ॥੧੩॥

हो सूर सूर कहि भूमि गिरी मुरछाइ कै ॥१३॥

ho soor soor keh bhoom giree murachhai kai ||13||

ਸੂਰ ਸੂਰ ਕਰਿ ਗਿਰੀ ਜਨੁਕ ਮਰਿ ਕੇ ਗਈ ॥

सूर सूर करि गिरी जनुक मरि के गई ॥

soor soor kar giree januk mar ke giee ||

ਡਾਰਿ ਸੰਦੂਕਿਕ ਮਾਝ ਗਾਡਿ ਭੂਅ ਮੈ ਦਈ ॥

डारि संदूकिक माझ गाडि भूअ मै दई ॥

ddaar sa(n)dhookik maajh gaadd bhooa mai dhiee ||

ਕਾਢਿ ਸਜਨ ਲੈ ਗਯੋ ਤਹਾ ਤੇ ਆਨਿ ਕੈ ॥

काढि सजन लै गयो तहा ते आनि कै ॥

kaadd sajan lai gayo tahaa te aan kai ||

ਹੋ ਲੈ ਅਪੁਨੀ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰੀ ਅਧਿਕ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ॥੧੪॥

हो लै अपुनी तृय करी अधिक रुचि मानि कै ॥१४॥

ho lai apunee tiray karee adhik ruch maan kai ||14||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਮੂੜ ਕਛੁ ਤਾ ਕੋ ਸਕ੍ਯੋ ਪਛਾਨਿ ॥

भेद अभेद न मूड़ कछु ता को सक्यो पछानि ॥

bhedh abhedh na mooR kachh taa ko sakayo pachhaan ||

ਜਾਨ੍ਯੋ ਪ੍ਰਾਨਨ ਛਾਡਿ ਕੈ ਕਿਯੋ ਸੁ ਭਿਸਤ ਪਯਾਨ ॥੧੫॥

जान्यो प्रानन छाडि कै कियो सु भिसत पयान ॥१५॥

jaanayo praanan chhaadd kai kiyo su bhisat payaan ||15||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਬੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੨੦॥੪੨੧੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ बीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२२०॥४२१८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau bees charitr samaapatam sat subham sat ||220||4218||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਈਸਫ ਜੈਯਨ ਮੌਰ ਹੈ ਸੰਮਨ ਖਾਨ ਪਠਾਨ ॥

ईसफ जैयन मौर है संमन खान पठान ॥

e'eesaf jaiyan mauar hai sa(n)man khaan paThaan ||

ਤੁਮਨ ਪਠਾਨਨ ਕੇ ਤਿਸੈ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਤ ਆਨਿ ॥੧॥

तुमन पठानन के तिसै सीस झुकावत आनि ॥१॥

tuman paThaanan ke tisai sees jhukaavat aan ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗਰਾਜ ਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ॥

स्री मृगराज मती ता की तृय ॥

sree miragaraaj matee taa kee tiray ||

ਬਸੀ ਰਹੈ ਰਾਜਾ ਕੇ ਨਿਤਿ ਜਿਯ ॥

बसी रहै राजा के निति जिय ॥

basee rahai raajaa ke nit jiy ||

ਪਰਮ ਰੂਪ ਤਨ ਤਾਹਿ ਬਿਰਾਜੈ ॥

परम रूप तन ताहि बिराजै ॥

param roop tan taeh biraajai ||

ਪਸੁਪਤਿ ਰਿਪੁ ਨਿਰਖਤ ਦੁਤਿ ਲਾਜੈ ॥੨॥

पसुपति रिपु निरखत दुति लाजै ॥२॥

pasupat rip nirakhat dhut laajai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਦੀ ਖਾਨ ਤਹਾ ਹੁਤੋ ਇਕ ਪਠਾਨ ਕੋ ਪੂਤ ॥

सादी खान तहा हुतो इक पठान को पूत ॥

saadhee khaan tahaa huto ik paThaan ko poot ||

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਭਾ ਤਾ ਕੀ ਦਿਪੈ ਨਿਰਖਿ ਰਹਿਤ ਪੁਰਹੂਤ ॥੩॥

अधिक प्रभा ता की दिपै निरखि रहित पुरहूत ॥३॥

adhik prabhaa taa kee dhipai nirakh rahit purahoot ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਿਹ ਰਾਨੀ ਤਾ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

तिह रानी ता को गृह लियो बुलाइ कै ॥

teh raanee taa ko gireh liyo bulai kai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਿਹ ਸਾਥ ਰਮੀ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

लपटि लपटि तिह साथ रमी सुख पाइ कै ॥

lapaT lapaT teh saath ramee sukh pai kai ||

ਤਬ ਹੀ ਲੋਕਹਿ ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥

तब ही लोकहि कहियो नृपति सौ जाइ करि ॥

tab hee lokeh kahiyo nirapat sau jai kar ||

ਹੋ ਖੜਗ ਹਾਥ ਗਹਿ ਰਾਵ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕਰਿ ॥੪॥

हो खड़ग हाथ गहि राव पहूच्यो आइ करि ॥४॥

ho khaRag haath geh raav pahoochayo aai kar ||4||

ਨ੍ਰਿਪ ਕਰਿ ਖੜਗ ਬਿਲੋਕ ਅਧਿਕ ਅਬਲਾ ਡਰੀ ॥

नृप करि खड़ग बिलोक अधिक अबला डरी ॥

nirap kar khaRag bilok adhik abalaa ddaree ||

ਚਿਤ ਅਪਨੈ ਕੇ ਬੀਚ ਇਹੈ ਚਿੰਤਾ ਕਰੀ ॥

चित अपनै के बीच इहै चिंता करी ॥

chit apanai ke beech ihai chi(n)taa karee ||

ਗਹਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਤਤਕਾਲ ਮੀਤ ਕੋ ਮਾਰਿ ਕੈ ॥

गहि कृपान ततकाल मीत को मारि कै ॥

geh kirapaan tatakaal meet ko maar kai ||

ਹੋ ਟੂਕ ਟੂਕ ਕਰਿ ਦਿਯੋ ਦੇਗ ਮੈ ਡਾਰਿ ਕੈ ॥੫॥

हो टूक टूक करि दियो देग मै डारि कै ॥५॥

ho Took Took kar dhiyo dheg mai ddaar kai ||5||

ਡਾਰਿ ਦੇਗ ਤਰ ਆਗ ਦਈ ਔਟਾਇ ਕੈ ॥

डारि देग तर आग दई औटाइ कै ॥

ddaar dheg tar aag dhiee aauaTai kai ||

ਬਹੁਰਿ ਸਗਲ ਤਿਹ ਭਖਿ ਗਈ ਮਾਸੁ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥

बहुरि सगल तिह भखि गई मासु बनाइ कै ॥

bahur sagal teh bhakh giee maas banai kai ||

ਸਗਰੋ ਸਦਨ ਨਿਹਾਰਿ ਚਕ੍ਰਿਤ ਰਾਜਾ ਰਹਿਯੋ ॥

सगरो सदन निहारि चकृत राजा रहियो ॥

sagaro sadhan nihaar chakirat raajaa rahiyo ||

ਹੋ ਭੇਦ ਦਾਇਕਹ ਹਨ੍ਯੋ ਝੂਠ ਇਨ ਮੁਹਿ ਕਹਿਯੋ ॥੬॥

हो भेद दाइकह हन्यो झूठ इन मुहि कहियो ॥६॥

ho bhedh dhaikeh hanayo jhooTh in muh kahiyo ||6||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪ੍ਰਥਮ ਭੋਗ ਕਰਿ ਭਖਿ ਗਈ ਭੇਦ ਦਾਇਕਹ ਘਾਇ ॥

प्रथम भोग करि भखि गई भेद दाइकह घाइ ॥

pratham bhog kar bhakh giee bhedh dhaikeh ghai ||

ਰਾਜਾ ਤੇ ਸਾਚੀ ਰਹੀ ਇਹ ਛਲ ਛਿਦ੍ਰ ਬਨਾਇ ॥੭॥

राजा ते साची रही इह छल छिद्र बनाइ ॥७॥

raajaa te saachee rahee ieh chhal chhidhr banai ||7||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੨੧॥੪੨੨੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ इकीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२२१॥४२२५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau ikees charitr samaapatam sat subham sat ||221||4225||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਾਬਲ ਮੈ ਅਕਬਰ ਗਏ ਏਕ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਬਾਗ ॥

काबल मै अकबर गए एक बिलोक्यो बाग ॥

kaabal mai akabar ge ek bilokayo baag ||

ਹਰੀ ਭਈ ਆਂਖੈ ਨਿਰਖਿ ਰੋਸਨ ਭਯੋ ਦਿਮਾਗ ॥੧॥

हरी भई आँखै निरखि रोसन भयो दिमाग ॥१॥

haree bhiee aa(n)khai nirakh rosan bhayo dhimaag ||1||

ਭੋਗ ਮਤੀ ਇਕ ਭਾਮਨੀ ਅਕਬਰ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਹਿ ॥

भोग मती इक भामनी अकबर के गृह माहि ॥

bhog matee ik bhaamanee akabar ke gireh maeh ||

ਤਾ ਕੀ ਸਮ ਤਿਹੁੰ ਲੋਕ ਮੈ ਰੂਪਵਤੀ ਕਹੂੰ ਨਾਹਿ ॥੨॥

ता की सम तिहुँ लोक मै रूपवती कहूँ नाहि ॥२॥

taa kee sam tihu(n) lok mai roopavatee kahoo(n) naeh ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਏਕ ਸਾਹ ਕੋ ਪੂਤ ਗੁਲ ਮਿਹਰ ਭਾਖੀਯੈ ॥

एक साह को पूत गुल मिहर भाखीयै ॥

ek saeh ko poot gul mihar bhaakheeyai ||

ਤਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਸਮਾਨ ਕਹੋ ਕਿਹ ਰਾਖੀਐ ॥

ता की प्रभा समान कहो किह राखीऐ ॥

taa kee prabhaa samaan kaho keh raakheeaai ||

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਤਿਹ ਪ੍ਰਭਾ ਜਗਤ ਮੈ ਜਾਨਿਯੈ ॥

अप्रमान तिह प्रभा जगत मै जानियै ॥

apramaan teh prabhaa jagat mai jaaniyai ||

ਹੋ ਅਸੁਰੇਸ ਦਿਨ ਨਾਥ ਕਿ ਸਸਿ ਕਰਿ ਮਾਨਿਯੈ ॥੩॥

हो असुरेस दिन नाथ कि ससि करि मानियै ॥३॥

ho asures dhin naath k sas kar maaniyai ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੋਗ ਮਤੀ ਨਿਰਖਤ ਤਿਹ ਭਈ ॥

भोग मती निरखत तिह भई ॥

bhog matee nirakhat teh bhiee ||

ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰਮ ਬਸਿ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥

मन बच क्रम बसि ह्वै गई ॥

man bach kram bas havai giee ||

ਚਿਤ ਕੇ ਬਿਖੈ ਬਿਚਾਰਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

चित के बिखै बिचारि बिचारियो ॥

chit ke bikhai bichaar bichaariyo ||

ਏਕਹਿ ਦੂਤਨ ਪ੍ਰਗਟ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੪॥

एकहि दूतन प्रगट उचारियो ॥४॥

ekeh dhootan pragaT uchaariyo ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਨਹੁ ਸਖੀ ਗੁਲ ਮਿਹਰ ਕੌ ਦੀਜੈ ਮੋਹਿ ਮਿਲਾਇ ॥

सुनहु सखी गुल मिहर कौ दीजै मोहि मिलाइ ॥

sunahu sakhee gul mihar kau dheejai moh milai ||

ਜਨਮ ਜਨਮ ਦਾਰਿਦ੍ਰ ਤਵ ਦੈਹੋ ਸਕਲ ਮਿਟਾਇ ॥੫॥

जनम जनम दारिद्र तव दैहो सकल मिटाइ ॥५॥

janam janam dhaaridhr tav dhaiho sakal miTai ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਸਖੀ ਭਈ ॥

ऐसे बचन सुनत सखी भई ॥

aaise bachan sunat sakhee bhiee ||

ਤਤਛਿਨ ਦੌਰਿ ਤਹਾ ਹੀ ਗਈ ॥

ततछिन दौरि तहा ही गई ॥

tatachhin dhauar tahaa hee giee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਕੌ ਸਮੁਝਾਯੋ ॥

भाति भाति ता कौ समुझायो ॥

bhaat bhaat taa kau samujhaayo ||

ਆਨ ਹਿਤੂ ਕਹ ਮੀਤ ਮਿਲਾਯੋ ॥੬॥

आन हितू कह मीत मिलायो ॥६॥

aan hitoo keh meet milaayo ||6||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਨ ਭਾਵੰਤਾ ਮੀਤ ਸੁਭ ਤਰੁਨਿ ਤਰੁਨ ਕੌ ਪਾਇ ॥

मन भावंता मीत सुभ तरुनि तरुन कौ पाइ ॥

man bhaava(n)taa meet subh tarun tarun kau pai ||

ਰਸ ਤਾ ਕੇ ਰਸਤੀ ਭਈ ਅਕਬਰ ਦਯੋ ਭੁਲਾਇ ॥੭॥

रस ता के रसती भई अकबर दयो भुलाइ ॥७॥

ras taa ke rasatee bhiee akabar dhayo bhulai ||7||

ਤ੍ਰਿਯ ਚਿੰਤਾ ਚਿਤ ਮੈ ਕਰੀ ਰਹੌਂ ਮੀਤ ਕੇ ਸਾਥ ॥

तृय चिंता चित मै करी रहौं मीत के साथ ॥

tiray chi(n)taa chit mai karee rahaua(n) meet ke saath ||

ਅਕਬਰ ਘਰ ਤੇ ਨਿਕਸਿਯੈ ਕਛੁ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸਾਥ ॥੮॥

अकबर घर ते निकसियै कछु चरित्र के साथ ॥८॥

akabar ghar te nikasiyai kachh charitr ke saath ||8||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਕਹਿਯੋ ਮੀਤ ਸੌ ਨਾਰਿ ਤਵਨਿ ਸਮਝਾਇ ਕਰਿ ॥

कहियो मीत सौ नारि तवनि समझाइ करि ॥

kahiyo meet sau naar tavan samajhai kar ||

ਪ੍ਰਗਟ ਕਹਿਯੋ ਪਿਯ ਸਾਥ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਿਖਾਇ ਕਰਿ ॥

प्रगट कहियो पिय साथ चरित्र दिखाइ करि ॥

pragaT kahiyo piy saath charitr dhikhai kar ||

ਆਪੁਨ ਮੈ ਸ੍ਵੈ ਇਕ ਦ੍ਰੁਮ ਮਾਝ ਗਡਾਇਹੌ ॥

आपुन मै स्वै इक द्रुम माझ गडाइहौ ॥

aapun mai savai ik dhrum maajh gaddaihau ||

ਹੋ ਤਹ ਤੇ ਨਿਕਸਿ ਸਜਨ ਤੁਮਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਇਹੌ ॥੯॥

हो तह ते निकसि सजन तुमरे गृह आइहौ ॥९॥

ho teh te nikas sajan tumare gireh aaihau ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮੀਤ ਬਿਹਸਿ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

मीत बिहसि यौ बचन उचारे ॥

meet bihas yau bachan uchaare ||

ਤੁਮ ਐਹੋ ਕਿਹ ਭਾਤਿ ਹਮਾਰੇ ॥

तुम ऐहो किह भाति हमारे ॥

tum aaiho keh bhaat hamaare ||

ਤਨਿਕ ਭਨਕ ਅਕਬਰ ਸੁਨਿ ਲੈ ਹੈ ॥

तनिक भनक अकबर सुनि लै है ॥

tanik bhanak akabar sun lai hai ||

ਮੁਹਿ ਤੁਹਿ ਕੋ ਜਮ ਲੋਕ ਪਠੈ ਹੈ ॥੧੦॥

मुहि तुहि को जम लोक पठै है ॥१०॥

muh tuh ko jam lok paThai hai ||10||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਅਕਬਰ ਬਪੁਰੋ ਕਹਾ ਛਲਹਿ ਛਲਿ ਡਾਰਿਹੋਂ ॥

अकबर बपुरो कहा छलहि छलि डारिहों ॥

akabar bapuro kahaa chhaleh chhal ddaariho(n) ||

ਭੇਦ ਪਾਇ ਨਿਕਸੌਗੀ ਤੁਮੈ ਬਿਹਾਰਿਹੋਂ ॥

भेद पाइ निकसौगी तुमै बिहारिहों ॥

bhedh pai nikasauagee tumai bihaariho(n) ||

ਯਾ ਮੂਰਖ ਕੇ ਸੀਸ ਜੂਤਿਯਨ ਝਾਰਿ ਕੈ ॥

या मूरख के सीस जूतियन झारि कै ॥

yaa moorakh ke sees jootiyan jhaar kai ||

ਹੋ ਮਿਲਿਹੌ ਤੁਹਿ ਪਿਯ ਆਇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਿਖਾਰਿ ਕੈ ॥੧੧॥

हो मिलिहौ तुहि पिय आइ चरित्र दिखारि कै ॥११॥

ho milihau tuh piy aai charitr dhikhaar kai ||11||

ਜਾਨਿਕ ਬਡੇ ਚਿਨਾਰ ਤਰੇ ਸੋਵਤ ਭਈ ॥

जानिक बडे चिनार तरे सोवत भई ॥

jaanik badde chinaar tare sovat bhiee ||

ਲਖਿ ਅਕਬਰ ਸੌ ਜਾਗਿ ਨ ਟਰਿ ਆਗੇ ਗਈ ॥

लखि अकबर सौ जागि न टरि आगे गई ॥

lakh akabar sau jaag na Tar aage giee ||

ਯਾ ਦ੍ਰੁਮ ਕੀ ਮੁਹਿ ਛਾਹਿ ਅਧਿਕ ਨੀਕੀ ਲਗੀ ॥

या द्रुम की मुहि छाहि अधिक नीकी लगी ॥

yaa dhrum kee muh chhaeh adhik neekee lagee ||

ਹੋ ਪੌਢਿ ਰਹੀ ਸੁਖ ਪਾਇ ਨ ਤਜਿ ਨਿੰਦ੍ਰਾ ਜਗੀ ॥੧੨॥

हो पौढि रही सुख पाइ न तजि निंद्रा जगी ॥१२॥

ho pauadd rahee sukh pai na taj ni(n)dhraa jagee ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਆਪੇ ਅਕਬਰ ਬਾਹ ਗਹਿ ਜੋ ਮੁਹਿ ਆਇ ਜਗਾਇ ॥

आपे अकबर बाह गहि जो मुहि आइ जगाइ ॥

aape akabar baeh geh jo muh aai jagai ||

ਹੌ ਇਹ ਹੀ ਸੋਈ ਰਹੌ ਪਨ੍ਰਹਹਿਨ ਤਾਹਿ ਲਗਾਇ ॥੧੩॥

हौ इह ही सोई रहौ पन्रहहिन ताहि लगाइ ॥१३॥

hau ieh hee soiee rahau panrahahin taeh lagai ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੀ ਬਾਤ ਸਾਹ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

ऐसी बात साह सुनि पाई ॥

aaisee baat saeh sun paiee ||

ਲੈ ਪਨਹੀ ਤਿਹ ਓਰ ਚਲਾਈ ॥

लै पनही तिह ओर चलाई ॥

lai panahee teh or chalaiee ||

ਜੂਤੀ ਵਹੈ ਹਾਥ ਤਿਨ ਲਈ ॥

जूती वहै हाथ तिन लई ॥

jootee vahai haath tin liee ||

ਬੀਸਕ ਝਾਰਿ ਅਕਬਰਹਿ ਗਈ ॥੧੪॥

बीसक झारि अकबरहि गई ॥१४॥

beesak jhaar akabareh giee ||14||

ਹਜਰਤਿ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਤਬ ਭਰਿਯੋ ॥

हजरति कोप अधिक तब भरियो ॥

hajarat kop adhik tab bhariyo ||

ਵਹੈ ਬ੍ਰਿਛ ਮਹਿ ਗਡਹਾ ਕਰਿਯੋ ॥

वहै बृछ महि गडहा करियो ॥

vahai birachh meh gaddahaa kariyo ||

ਤਾ ਮੈ ਐਂਚਿ ਤਰੁਨ ਵਹ ਡਾਰੀ ॥

ता मै ऐंचि तरुन वह डारी ॥

taa mai aai(n)ch tarun veh ddaaree ||

ਮੂਰਖ ਬਾਤ ਨ ਕਛੂ ਬਿਚਾਰੀ ॥੧੫॥

मूरख बात न कछू बिचारी ॥१५॥

moorakh baat na kachhoo bichaaree ||15||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਾਹਿ ਬ੍ਰਿਛ ਮਹਿ ਡਾਰਿ ਆਪੁ ਦਿਲੀ ਗਯੋ ॥

ताहि बृछ महि डारि आपु दिली गयो ॥

taeh birachh meh ddaar aap dhilee gayo ||

ਆਨਿ ਉਕਰਿ ਦ੍ਰੁਮ ਮੀਤ ਕਾਢ ਤਾ ਕੌ ਲਯੋ ॥

आनि उकरि द्रुम मीत काढ ता कौ लयो ॥

aan ukar dhrum meet kaadd taa kau layo ||

ਮਿਲੀ ਤਰੁਨਿ ਪਿਯ ਸਾਥ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਨਾਇ ਬਰਿ ॥

मिली तरुनि पिय साथ चरित्र बनाइ बरि ॥

milee tarun piy saath charitr banai bar ||

ਹੋ ਅਕਬਰ ਕੇ ਸਿਰ ਮਾਝ ਜੂਤਿਯਨ ਝਾਰਿ ਕਰਿ ॥੧੬॥

हो अकबर के सिर माझ जूतियन झारि करि ॥१६॥

ho akabar ke sir maajh jootiyan jhaar kar ||16||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਬਾਈਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੨੨॥੪੨੪੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ बाईस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२२२॥४२४१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau baiees charitr samaapatam sat subham sat ||222||4241||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਧਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਭਾਰੋ ॥

राधावती नगर इक भारो ॥

raadhaavatee nagar ik bhaaro ||

ਆਪੁ ਹਾਥ ਜਨੁਕੀਸ ਸਵਾਰੋ ॥

आपु हाथ जनुकीस सवारो ॥

aap haath janukees savaaro ||

ਕ੍ਰੂਰ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਤਹ ਰਹਈ ॥

क्रूर केतु राजा तह रहई ॥

kraoor ket raajaa teh rahiee ||

ਛਤ੍ਰ ਮਤੀ ਰਾਨੀ ਜਗ ਕਹਈ ॥੧॥

छत्र मती रानी जग कहई ॥१॥

chhatr matee raanee jag kahiee ||1||

ਤਾ ਕੋ ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥

ता को अधिक रूप उजियारो ॥

taa ko adhik roop ujiyaaro ||

ਆਪੁ ਬ੍ਰਹਮ ਜਨੁ ਕਰਨ ਸਵਾਰੋ ॥

आपु ब्रहम जनु करन सवारो ॥

aap braham jan karan savaaro ||

ਤਾ ਸਮ ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਨਾਹੀ ॥

ता सम तीनि भवन तृय नाही ॥

taa sam teen bhavan tiray naahee ||

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਕਹੈ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੨॥

देव अदेव कहै मन माही ॥२॥

dhev adhev kahai man maahee ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹੀਰਾ ਮਨਿ ਇਕ ਸਾਹ ਕੋ ਪੂਤ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਠੌਰ ॥

हीरा मनि इक साह को पूत हुतो तिह ठौर ॥

heeraa man ik saeh ko poot huto teh Thauar ||

ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਭੀਤਰ ਬਿਖੇ ਤਾ ਸਮ ਹੁਤੋ ਨ ਔਰ ॥੩॥

तीनि भवन भीतर बिखे ता सम हुतो न और ॥३॥

teen bhavan bheetar bikhe taa sam huto na aauar ||3||

ਛਤ੍ਰ ਮਤੀ ਤਿਹ ਲਖਿ ਛਕੀ ਛੈਲ ਛਰਹਰੋ ਜ੍ਵਾਨ ॥

छत्र मती तिह लखि छकी छैल छरहरो ज्वान ॥

chhatr matee teh lakh chhakee chhail chharaharo javaiaan ||

ਰੂਪ ਬਿਖੈ ਸਮ ਤਵਨ ਕੀ ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਨਹਿ ਆਨ ॥੪॥

रूप बिखै सम तवन की तीनि भवन नहि आन ॥४॥

roop bikhai sam tavan kee teen bhavan neh aan ||4||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਤਾ ਕੋ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਰਾਨੀ ਸਖੀ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥

ता को लियो बुलाइ रानी सखी पठाइ कै ॥

taa ko liyo bulai raanee sakhee paThai kai ||

ਕਹਿਯੋ ਮੀਤ ਮੁਸਕਾਇ ਸੰਕ ਤ੍ਯਾਗਿ ਮੋ ਕੌ ਭਜਹੁ ॥੫॥

कहियो मीत मुसकाइ संक त्यागि मो कौ भजहु ॥५॥

kahiyo meet musakai sa(n)k tayaag mo kau bhajahu ||5||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਜੋ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਕਹਿਯੋ ਨ ਤਿਨ ਬਚ ਮਾਨਿਯੋ ॥

जो रानी तिह कहियो न तिन बच मानियो ॥

jo raanee teh kahiyo na tin bach maaniyo ||

ਪਾਇ ਰਹੀ ਪਰ ਮੂੜ ਨ ਕਿਛੁ ਕਰਿ ਜਾਨਿਯੋ ॥

पाइ रही पर मूड़ न किछु करि जानियो ॥

pai rahee par mooR na kichh kar jaaniyo ||

ਹਾਇ ਭਾਇ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਰਹੀ ਦਿਖਰਾਇ ਕਰਿ ॥

हाइ भाइ बहु भाति रही दिखराइ करि ॥

hai bhai bahu bhaat rahee dhikharai kar ||

ਹੋ ਰਮਿਯੋ ਨ ਤਾ ਸੋ ਮੂਰਖ ਹਰਖੁਪਜਾਇ ਕਰਿ ॥੬॥

हो रमियो न ता सो मूरख हरखुपजाइ करि ॥६॥

ho ramiyo na taa so moorakh harakhupajai kar ||6||

ਕਰਮ ਕਾਲ ਜੋ ਲਾਖ ਮੁਹਰ ਕਹੂੰ ਪਾਇਯੈ ॥

करम काल जो लाख मुहर कहूँ पाइयै ॥

karam kaal jo laakh muhar kahoo(n) paiyai ||

ਲੀਜੈ ਹਾਥ ਉਚਾਇ ਤ੍ਯਾਗਿ ਨਹ ਪਾਇਯੈ ॥

लीजै हाथ उचाइ त्यागि नह पाइयै ॥

leejai haath uchai tayaag neh paiyai ||

ਜੋ ਰਾਨੀ ਸੋ ਨੇਹ ਭਯੋ ਲਹਿ ਲੀਜਿਯੈ ॥

जो रानी सो नेह भयो लहि लीजियै ॥

jo raanee so neh bhayo leh leejiyai ||

ਹੋ ਜੋ ਵਹੁ ਕਹੈ ਸੁ ਕਰਿਯੈ ਸੰਕ ਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥੭॥

हो जो वहु कहै सु करियै संक न कीजियै ॥७॥

ho jo vahu kahai su kariyai sa(n)k na keejiyai ||7||

ਭਜੁ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਕਹਿਯੋ ਨ ਤਿਹ ਤਾ ਕੌ ਭਜ੍ਯੋ ॥

भजु रानी तिह कहियो न तिह ता कौ भज्यो ॥

bhaj raanee teh kahiyo na teh taa kau bhajayo ||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਹਿਤ ਮਾਨ ਨ ਤਿਹ ਤਾ ਸੋ ਸਜ੍ਯੋ ॥

काम केल हित मान न तिह ता सो सज्यो ॥

kaam kel hit maan na teh taa so sajayo ||

ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਸੋ ਕਰਤ ਨਾਸਿਤਕੀ ਤਹ ਭਯੋ ॥

नाहि नाहि सो करत नासितकी तह भयो ॥

naeh naeh so karat naasitakee teh bhayo ||

ਹੋ ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੈ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮੈ ਛਯੋ ॥੮॥

हो तब अबला कै कोप अधिक चित मै छयो ॥८॥

ho tab abalaa kai kop adhik chit mai chhayo ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਰੁਨੀ ਤਬੈ ਅਧਿਕ ਰਿਸਿ ਭਰੀ ॥

तरुनी तबै अधिक रिसि भरी ॥

tarunee tabai adhik ris bharee ||

ਕਠਿਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਹਾਥ ਮੈ ਧਰੀ ॥

कठिन कृपान हाथ मै धरी ॥

kaThin kirapaan haath mai dharee ||

ਤਾ ਕੋ ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਸੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥

ता को तमकि तेग सौ मारियो ॥

taa ko tamak teg sau maariyo ||

ਕਾਟਿ ਮੂੰਡ ਛਿਤ ਊਪਰ ਡਾਰਿਯੋ ॥੯॥

काटि मूँड छित ऊपर डारियो ॥९॥

kaaT moo(n)dd chhit uoopar ddaariyo ||9||

ਟੂਕ ਅਨੇਕ ਤਵਨ ਕੌ ਕੀਨੋ ॥

टूक अनेक तवन कौ कीनो ॥

Took anek tavan kau keeno ||

ਡਾਰਿ ਦੇਗ ਕੇ ਭੀਤਰ ਦੀਨੋ ॥

डारि देग के भीतर दीनो ॥

ddaar dheg ke bheetar dheeno ||

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਬੋਲਿ ਧਾਮ ਮੈ ਲਯੋ ॥

निजु पति बोलि धाम मै लयो ॥

nij pat bol dhaam mai layo ||

ਭਛ ਭਾਖਿ ਆਗੇ ਧਰਿ ਦਯੋ ॥੧੦॥

भछ भाखि आगे धरि दयो ॥१०॥

bhachh bhaakh aage dhar dhayo ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਦਰਾ ਮਾਝ ਚੁਆਇ ਤਿਹ ਮਦ ਕਰਿ ਪ੍ਰਯਾਯੋ ਪੀਯ ॥

मदरा माझ चुआइ तिह मद करि प्रयायो पीय ॥

madharaa maajh chuaai teh madh kar prayaayo peey ||

ਲਹਿ ਬਾਰੁਨਿ ਮੂਰਖਿ ਪਿਯੋ ਭੇਦ ਨ ਸਮਝ੍ਯੋ ਜੀਯ ॥੧੧॥

लहि बारुनि मूरखि पियो भेद न समझ्यो जीय ॥११॥

leh baarun moorakh piyo bhedh na samajhayo jeey ||11||

ਹਾਡੀ ਤੁਚਾ ਗਿਲੋਲ ਕੈ ਦੀਨੀ ਡਾਰਿ ਚਲਾਇ ॥

हाडी तुचा गिलोल कै दीनी डारि चलाइ ॥

haaddee tuchaa gilol kai dheenee ddaar chalai ||

ਰਹਤ ਮਾਸੁ ਦਾਨਾ ਭਏ ਅਸ੍ਵਨ ਦਯੋ ਖਵਾਇ ॥੧੨॥

रहत मासु दाना भए अस्वन दयो खवाइ ॥१२॥

rahat maas dhaanaa bhe asavain dhayo khavai ||12||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਾ ਸੋ ਰਤਿ ਜਿਨ ਜਾਨਿ ਨ ਕਰੀ ॥

ता सो रति जिन जानि न करी ॥

taa so rat jin jaan na karee ||

ਤਾ ਪਰ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਤ੍ਰਿਯ ਭਰੀ ॥

ता पर अधिक कोप तृय भरी ॥

taa par adhik kop tiray bharee ||

ਹੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤਿਹ ਮਾਸ ਖਵਾਯੋ ॥

है नृप को तिह मास खवायो ॥

hai nirap ko teh maas khavaayo ||

ਮੂਰਖ ਨਾਹਿ ਨਾਹਿ ਕਛੁ ਪਾਯੋ ॥੧੩॥

मूरख नाहि नाहि कछु पायो ॥१३॥

moorakh naeh naeh kachh paayo ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਤੇਈਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੨੩॥੪੨੫੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ तेईस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२२३॥४२५४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhoi sau teiees charitr samaapatam sat subham sat ||223||4254||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿਸਨ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਬਡੋ ਜੂਨਾਗੜ ਕੋ ਈਸ ॥

बिसन केतु राजा बडो जूनागड़ को ईस ॥

bisan ket raajaa baddo joonaagaR ko iees ||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਸੌ ਰਾਜ ਧੌ ਅਲਕਿਸ ਕੈ ਜਗਦੀਸ ॥੧॥

इंद्र चंद्र सौ राज धौ अलकिस कै जगदीस ॥१॥

ei(n)dhr cha(n)dhr sau raaj dhau alakis kai jagadhees ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸ੍ਰੀ ਤ੍ਰਿਪਰਾਰਿ ਕਲਾ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ॥

स्री तृपरारि कला ता की तृय ॥

sree tiraparaar kalaa taa kee tiray ||

ਮਨ ਕ੍ਰਮ ਬਸਿ ਰਾਖ੍ਯੋ ਜਿਨ ਕਰਿ ਪਿਯ ॥

मन क्रम बसि राख्यो जिन करि पिय ॥

man kram bas raakhayo jin kar piy ||

ਅਧਿਕ ਤਰੁਨਿ ਕੋ ਰੂਪ ਬਿਰਾਜੈ ॥

अधिक तरुनि को रूप बिराजै ॥

adhik tarun ko roop biraajai ||

ਸ੍ਰੀ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰਿ ਨਿਰਖਿ ਦੁਤਿ ਲਾਜੈ ॥੨॥

स्री तृपुरारि निरखि दुति लाजै ॥२॥

sree tirapuraar nirakh dhut laajai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਵਲ ਕੁਅਰ ਇਕ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੂਤ ਰਹੈ ਸੁਕੁਮਾਰ ॥

नवल कुअर इक साहु को पूत रहै सुकुमार ॥

naval kuar ik saahu ko poot rahai sukumaar ||

ਰੀਝ ਰਹੀ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰਿ ਕਲਾ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ॥੩॥

रीझ रही तृपुरारि कला ता को रूप निहारि ॥३॥

reejh rahee tirapuraar kalaa taa ko roop nihaar ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਨਵਲ ਕੁਅਰਹਿ ਬਿਲੋਕਿ ਹਿਯੋ ਲਲਚਾਇਯੋ ॥

नवल कुअरहि बिलोकि हियो ललचाइयो ॥

naval kuareh bilok hiyo lalachaiyo ||

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਨਿਜੁ ਗ੍ਰਿਹ ਬੋਲ ਪਠਾਇਯੋ ॥

पठै सहचरी निजु गृह बोल पठाइयो ॥

paThai sahacharee nij gireh bol paThaiyo ||

ਅਧਿਕ ਮਾਨਿ ਰੁਚਿ ਰਮੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥

अधिक मानि रुचि रमी हरख उपजाइ कै ॥

adhik maan ruch ramee harakh upajai kai ||

ਹੋ ਕਾਮ ਰੀਤਿ ਜੁਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਅਧਿਕ ਮਚਾਇ ਕੈ ॥੪॥

हो काम रीति जुत प्रीतम अधिक मचाइ कै ॥४॥

ho kaam reet jut preetam adhik machai kai ||4||