ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਦਸ ਮਾਸਨ ਰਤਿ ਕਰੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥

दस मासन रति करी हरख उपजाइ कै ॥

dhas maasan rat karee harakh upajai kai ||

ਆਸਨ ਚੁੰਬਨ ਅਨਿਕ ਕਿਯੇ ਲਪਟਾਇ ਕੈ ॥

आसन चुँबन अनिक किये लपटाइ कै ॥

aasan chu(n)ban anik kiye lapaTai kai ||

ਜਬ ਗਿਯਾਰਵੋ ਮਾਸ ਪਹੂਚ੍ਯੌ ਆਇ ਕਰਿ ॥

जब गियारवो मास पहूच्यौ आइ करि ॥

jab giyaaravo maas pahoochayau aai kar ||

ਹੋ ਦਰਪ ਕਲਾ ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੭॥

हो दरप कला कहियो नृपति सौ जाइ करि ॥१७॥

ho dharap kalaa kahiyo nirapat sau jai kar ||17||

ਕੰਚਨ ਬੋਵਨ ਸਮੈ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥

कंचन बोवन समै पहूच्यो आइ कै ॥

ka(n)chan bovan samai pahoochayo aai kai ||

ਸਭ ਰਾਨੀ ਜੁਤ ਨ੍ਰਿਪ ਕੌ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

सभ रानी जुत नृप कौ लियो बुलाइ कै ॥

sabh raanee jut nirap kau liyo bulai kai ||

ਪੁਰ ਬਾਸੀ ਜਨ ਸਭੇ ਤਮਾਸਾ ਕੌ ਗਏ ॥

पुर बासी जन सभे तमासा कौ गए ॥

pur baasee jan sabhe tamaasaa kau ge ||

ਹੋ ਜਹ ਅਸਥਿਤ ਵਹ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਹਾ ਹੀ ਜਾਤ ਭੇ ॥੧੮॥

हो जह असथित वह तृया तहा ही जात भे ॥१८॥

ho jeh asathit veh tirayaa tahaa hee jaat bhe ||18||

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਪੁਰਖ ਨ ਬਿਨਸਿਯੋ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਇਯੈ ॥

जो तृय पुरख न बिनसियो ताहि बुलाइयै ॥

jo tiray purakh na binasiyo taeh bulaiyai ||

ਵਾ ਕੈ ਕਰ ਦੈ ਹ੍ਯਾਂ ਕਲਧੌਤ ਬਿਜਾਇਯੈ ॥

वा कै कर दै ह्याँ कलधौत बिजाइयै ॥

vaa kai kar dhai hayaa(n) kaladhauat bijaiyai ||

ਜੋ ਬਿਨਸਿਯੋ ਨਰ ਤ੍ਰਿਯ ਇਹ ਹਾਥ ਛੁਵਾਇ ਹੈ ॥

जो बिनसियो नर तृय इह हाथ छुवाइ है ॥

jo binasiyo nar tiray ieh haath chhuvai hai ||

ਹੋ ਉਗੈ ਨ ਕੰਚਨ ਨੈਕ ਦੋਸ ਮੁਹਿ ਆਇ ਹੈ ॥੧੯॥

हो उगै न कंचन नैक दोस मुहि आइ है ॥१९॥

ho ugai na ka(n)chan naik dhos muh aai hai ||19||

ਤਬ ਰਾਜੈ ਸਭਹਿਨ ਯੌ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ॥

तब राजै सभहिन यौ कहियो सुनाइ कै ॥

tab raajai sabhahin yau kahiyo sunai kai ||

ਜੋ ਬਿਨਸਿਯੋ ਨਹਿ ਹੋਇ ਸੁ ਬੀਜਹੁ ਜਾਇ ਕੈ ॥

जो बिनसियो नहि होइ सु बीजहु जाइ कै ॥

jo binasiyo neh hoi su beejahu jai kai ||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਨਰ ਸਭ ਹੀ ਚਕ੍ਰਿਤ ਭਏ ॥

सुनत बचन तृय नर सभ ही चकृत भए ॥

sunat bachan tiray nar sabh hee chakirat bhe ||

ਹੋ ਸੋਨੋ ਬੀਜਨ ਕਾਜ ਨ ਤਿਤ ਕੌ ਜਾਤ ਭੇ ॥੨੦॥

हो सोनो बीजन काज न तित कौ जात भे ॥२०॥

ho sono beejan kaaj na tit kau jaat bhe ||20||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਰਪ ਕਲਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥

दरप कला इह भाति उचारी ॥

dharap kalaa ieh bhaat uchaaree ||

ਜੋ ਰਾਜਾ ਸਭ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤੁਹਾਰੀ ॥

जो राजा सभ तृया तुहारी ॥

jo raajaa sabh tirayaa tuhaaree ||

ਤਿਨ ਸਭਹਿਨ ਇਹ ਠੌਰ ਬੁਲਾਵਹੁ ॥

तिन सभहिन इह ठौर बुलावहु ॥

tin sabhahin ieh Thauar bulaavahu ||

ਕੰਚਨ ਦੇ ਕਰਿ ਹਾਥ ਬਿਜਾਵਹੁ ॥੨੧॥

कंचन दे करि हाथ बिजावहु ॥२१॥

ka(n)chan dhe kar haath bijaavahu ||21||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਭ ਰਾਨੀ ਜੇਤਕ ਹੁਤੀ ਠਟਕਿ ਰਹੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥

सभ रानी जेतक हुती ठटकि रही मन माहि ॥

sabh raanee jetak hutee ThaTak rahee man maeh ||

ਕਛੁ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਹ ਠਾਨਿ ਰਖਿ ਕੰਚਨ ਬੋਯੋ ਨਾਹਿ ॥੨੨॥

कछु चरित्र इह ठानि रखि कंचन बोयो नाहि ॥२२॥

kachh charitr ieh Thaan rakh ka(n)chan boyo naeh ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਰਪ ਕਲਾ ਪੁਨ ਐਸ ਉਚਾਰੀ ॥

दरप कला पुन ऐस उचारी ॥

dharap kalaa pun aais uchaaree ||

ਜੋ ਤੁਮ ਰਾਵਹੁ ਨ ਬਿਭਚਾਰੀ ॥

जो तुम रावहु न बिभचारी ॥

jo tum raavahu na bibhachaaree ||

ਤੌ ਤੁਮ ਆਇ ਕੰਚਨਹਿ ਬੋਵਹੁ ॥

तौ तुम आइ कंचनहि बोवहु ॥

tau tum aai ka(n)chaneh bovahu ||

ਹਮਰੋ ਸਕਲ ਅਸੁਖ ਕਹ ਖੋਵਹੁ ॥੨੩॥

हमरो सकल असुख कह खोवहु ॥२३॥

hamaro sakal asukh keh khovahu ||23||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਪੁਰਖ ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਰਹਤ ਭੇ ॥

तृया पुरख सुनि बैन मूँदि मुख रहत भे ॥

tirayaa purakh sun bain moo(n)dh mukh rahat bhe ||

ਕੰਚਨ ਬੋਵਨ ਕਾਜ ਨ ਟਰਿ ਤਿਤ ਕੌ ਗਏ ॥

कंचन बोवन काज न टरि तित कौ गए ॥

ka(n)chan bovan kaaj na Tar tit kau ge ||

ਦਰਪ ਕਲਾ ਤਬ ਬਚਨ ਕਹੇ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥

दरप कला तब बचन कहे मुसकाइ कै ॥

dharap kalaa tab bachan kahe musakai kai ||

ਹੋ ਸੁਨੋ ਰਾਵ ਜੂ ਬਚਨ ਹਮਾਰੋ ਆਇ ਕੈ ॥੨੪॥

हो सुनो राव जू बचन हमारो आइ कै ॥२४॥

ho suno raav joo bachan hamaaro aai kai ||24||

ਪੁਰਖ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਕੌ ਜੋ ਨ੍ਰਿਪ ਪ੍ਰਥਮ ਸੰਘਾਰਿਯੈ ॥

पुरख इसतृन कौ जो नृप प्रथम संघारियै ॥

purakh isatiran kau jo nirap pratham sa(n)ghaariyai ||

ਤੌ ਕਰ ਲੈ ਕੇ ਖੜਗ ਦੁਹੁਨ ਹੁਮ ਮਾਰਿਯੈ ॥

तौ कर लै के खड़ग दुहुन हुम मारियै ॥

tau kar lai ke khaRag dhuhun hum maariyai ||

ਬਿਨਸੇ ਬਿਨਾ ਨ ਰਹਿਯੋ ਕੋਊ ਜਗਤ ਮੈ ॥

बिनसे बिना न रहियो कोऊ जगत मै ॥

binase binaa na rahiyo kouoo jagat mai ||

ਹੋ ਛਮਾ ਕਰੋ ਅਪਰਾਧੁ ਜੁ ਕੀਨੋ ਆਜੁ ਮੈ ॥੨੫॥

हो छमा करो अपराधु जु कीनो आजु मै ॥२५॥

ho chhamaa karo aparaadhu ju keeno aaj mai ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਰਿਤੁ ਰਾਜ ਸਮੈ ਬਿਖੈ ਬੇਗ ਪਵਨ ਕੋ ਹੋਇ ॥

जब रितु राज समै बिखै बेग पवन को होइ ॥

jab rit raaj samai bikhai beg pavan ko hoi ||

ਊਚ ਨੀਚ ਕਾਪੇ ਬਿਨਾ ਰਹਿਯੋ ਬਿਰਛ ਨ ਕੋਇ ॥੨੬॥

ऊच नीच कापे बिना रहियो बिरछ न कोइ ॥२६॥

uooch neech kaape binaa rahiyo birachh na koi ||26||

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਐਸੋ ਬਚਨ ਕੀਨੋ ਤਿਨੈ ਨਿਹਾਲ ॥

सुनि राजा ऐसो बचन कीनो तिनै निहाल ॥

sun raajaa aaiso bachan keeno tinai nihaal ||

ਸਾਹੁ ਸੁਤਾ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਕੋ ਦੇਤ ਭਯੋ ਤਤਕਾਲ ॥੨੭॥

साहु सुता सुत साहु को देत भयो ततकाल ॥२७॥

saahu sutaa sut saahu ko dhet bhayo tatakaal ||27||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਛੈਲ ਸਭਨ ਕੌ ਛਲਿ ਗਈ ॥

इह छल सौ तृय छैल सभन कौ छलि गई ॥

eeh chhal sau tiray chhail sabhan kau chhal giee ||

ਕੇਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੇ ਧਾਮ ਮਾਸ ਦਸ ਕਰਤ ਭੀ ॥

केल नृपति के धाम मास दस करत भी ॥

kel nirapat ke dhaam maas dhas karat bhee ||

ਬਹੁਰ ਸਭਨ ਕੋ ਐਸੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਿਖਾਇ ਕਰਿ ॥

बहुर सभन को ऐसो चरित्र दिखाइ करि ॥

bahur sabhan ko aaiso charitr dhikhai kar ||

ਹੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੋ ਮੀਤ ਬਰਿਯੋ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕਰਿ ॥੨੮॥

हो मन भावत को मीत बरियो सुख पाइ करि ॥२८॥

ho man bhaavat ko meet bariyo sukh pai kar ||28||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਚੌਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੪॥੩੦੭੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ चौवनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५४॥३०७९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau chauavano charitr samaapatam sat subham sat ||154||3079||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹਿਜਹਾ ਕੀ ਏਕ ਬਰ ਨਾਰੀ ॥

साहिजहा की एक बर नारी ॥

saahijahaa kee ek bar naaree ||

ਪ੍ਰਾਨਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਮ ਉਚਾਰੀ ॥

प्रानमती तिह नाम उचारी ॥

praanamatee teh naam uchaaree ||

ਤਿਨਿਕ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੂਤ ਬਿਲੋਕਿਯੋ ॥

तिनिक साहु को पूत बिलोकियो ॥

tinik saahu ko poot bilokiyo ||

ਤਬ ਹੀ ਆਨਿ ਕਾਮੁ ਤਿਹ ਰੋਕਿਯੋ ॥੧॥

तब ही आनि कामु तिह रोकियो ॥१॥

tab hee aan kaam teh rokiyo ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪਠੈ ਸਹਿਚਰੀ ਤਾ ਕੋ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

पठै सहिचरी ता को लियो बुलाइ कै ॥

paThai sahicharee taa ko liyo bulai kai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਰਤਿ ਕਰੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥

लपटि लपटि रति करी हरख उपजाइ कै ॥

lapaT lapaT rat karee harakh upajai kai ||

ਕੇਲ ਕਰਤ ਦੋਹੂੰ ਬਚਨ ਕਹੇ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥

केल करत दोहूँ बचन कहे मुसकाइ कै ॥

kel karat dhohoo(n) bachan kahe musakai kai ||

ਹੋ ਚੌਰਾਸੀ ਆਸਨ ਲੀਨੇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥੨॥

हो चौरासी आसन लीने सुख पाइ कै ॥२॥

ho chauaraasee aasan leene sukh pai kai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁਤ ਦਿਵਸ ਤਾ ਸੋ ਰਮੀ ਪੁਨਿ ਯੌ ਕਹਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥

बहुत दिवस ता सो रमी पुनि यौ कहियो बनाइ ॥

bahut dhivas taa so ramee pun yau kahiyo banai ||

ਯਾਹਿ ਮਾਰਿ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੈ ਜਿਨਿ ਕੋਊ ਲਖਿ ਜਾਇ ॥੩॥

याहि मारि करि डारियै जिनि कोऊ लखि जाइ ॥३॥

yaeh maar kar ddaariyai jin kouoo lakh jai ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪ੍ਰਾਨਮਤੀ ਆਗ੍ਯਾ ਤਿਹ ਦਈ ॥

प्रानमती आग्या तिह दई ॥

praanamatee aagayaa teh dhiee ||

ਮਾਰਨ ਸਖੀ ਤਾਹਿ ਲੈ ਗਈ ॥

मारन सखी ताहि लै गई ॥

maaran sakhee taeh lai giee ||

ਆਪੁ ਭੋਗ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਮਾਯੋ ॥

आपु भोग तिह साथ कमायो ॥

aap bhog teh saath kamaayo ||

ਪੁਨਿ ਤਾ ਸੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੪॥

पुनि ता सो इह भाति सुनायो ॥४॥

pun taa so ieh bhaat sunaayo ||4||

ਮੋ ਸੋ ਭੋਗ ਭਲੋ ਤੈ ਦਿਯੋ ॥

मो सो भोग भलो तै दियो ॥

mo so bhog bhalo tai dhiyo ||

ਮੋਹਿ ਚਿਤ ਹਮਰੋ ਕੌ ਲਿਯੋ ॥

मोहि चित हमरो कौ लियो ॥

moh chit hamaro kau liyo ||

ਤੋ ਪਰ ਚੋਟ ਮੈ ਨਹੀ ਡਾਰੋ ॥

तो पर चोट मै नही डारो ॥

to par choT mai nahee ddaaro ||

ਏਕ ਚਰਿਤ ਤਨ ਤੁਮੈ ਨਿਕਾਰੋ ॥੫॥

एक चरित तन तुमै निकारो ॥५॥

ek charit tan tumai nikaaro ||5||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਅਰਧ ਸੂਰ ਜਬ ਚੜ੍ਯੋ ਸੁ ਦ੍ਰਿਗਨ ਨਿਹਾਰਿਹੌ ॥

अरध सूर जब चड़्यो सु दृगन निहारिहौ ॥

aradh soor jab chaRayo su dhiragan nihaarihau ||

ਤਬ ਤੋਰੋ ਗਹਿ ਹਾਥ ਨਦੀ ਮੈ ਡਾਰਿ ਹੌ ॥

तब तोरो गहि हाथ नदी मै डारि हौ ॥

tab toro geh haath nadhee mai ddaar hau ||

ਤਬੈ ਹਾਥ ਅਰ ਪਾਵ ਅਧਿਕ ਤੁਮ ਮਾਰਿਯੋ ॥

तबै हाथ अर पाव अधिक तुम मारियो ॥

tabai haath ar paav adhik tum maariyo ||

ਹੋ ਡੂਬਤ ਡੂਬਤ ਕਹਿ ਕੈ ਊਚ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥੬॥

हो डूबत डूबत कहि कै ऊच पुकारियो ॥६॥

ho ddoobat ddoobat keh kai uooch pukaariyo ||6||

ਤਬ ਸਰਤਾ ਕੇ ਬਿਖੇ ਤਾਹਿ ਗਹਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥

तब सरता के बिखे ताहि गहि डारियो ॥

tab sarataa ke bikhe taeh geh ddaariyo ||

ਹਾਥ ਪਾਵ ਬਹੁ ਮਾਰਿ ਸੁ ਜਾਰ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥

हाथ पाव बहु मारि सु जार पुकारियो ॥

haath paav bahu maar su jaar pukaariyo ||

ਡੂਬਤ ਤਿਹ ਲਖਿ ਲੋਗ ਪਹੂਚੈ ਆਇ ਕੈ ॥

डूबत तिह लखि लोग पहूचै आइ कै ॥

ddoobat teh lakh log pahoochai aai kai ||

ਹੋ ਹਾਥੋ ਹਾਥ ਉਬਾਰਿਯੋ ਲਯੋ ਬਚਾਇ ਕੈ ॥੭॥

हो हाथो हाथ उबारियो लयो बचाइ कै ॥७॥

ho haatho haath ubaariyo layo bachai kai ||7||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਪਚਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੫॥੩੦੮੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ पचानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५५॥३०८६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau pachaanavo charitr samaapatam sat subham sat ||155||3086||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਚੌਧਰੀ ਭਣਿਜੈ ॥

मद्र देस चौधरी भणिजै ॥

madhr dhes chauadharee bhanijai ||

ਰੋਸਨ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਨਾਮ ਕਹਿਜੈ ॥

रोसन सिंघ तिह नाम कहिजै ॥

rosan si(n)gh teh naam kahijai ||

ਕੰਦ੍ਰਪ ਕਲਾ ਬਾਲ ਤਿਹ ਸੋਹੈ ॥

कंद्रप कला बाल तिह सोहै ॥

ka(n)dhrap kalaa baal teh sohai ||

ਖਗ ਮ੍ਰਿਗ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਮੋਹੈ ॥੧॥

खग मृग जछ भुजंगन मोहै ॥१॥

khag mirag jachh bhuja(n)gan mohai ||1||

ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਅੰਨੁ ਧਨੁ ਭਾਰੀ ॥

ता के धाम अंनु धनु भारी ॥

taa ke dhaam a(n)n dhan bhaaree ||

ਨਿਤਿ ਉਠਿ ਕਰੈ ਨਾਥ ਰਖਵਾਰੀ ॥

निति उठि करै नाथ रखवारी ॥

nit uTh karai naath rakhavaaree ||

ਜੌ ਅਤਿਥ ਮਾਗਨ ਕਹ ਆਵੈ ॥

जौ अतिथ मागन कह आवै ॥

jau atith maagan keh aavai ||

ਮੁਖ ਮਾਗਤ ਬਰੁ ਲੈ ਘਰੁ ਜਾਵੈ ॥੨॥

मुख मागत बरु लै घरु जावै ॥२॥

mukh maagat bar lai ghar jaavai ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਿਹ ਠਾ ਇਕ ਅਤਿਥ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥

तिह ठा इक अतिथ पहूँच्यो आइ कै ॥

teh Thaa ik atith pahoo(n)chayo aai kai ||

ਲਖਿ ਤਿਹ ਛਬਿ ਝਖ ਕੇਤੁ ਰਹੈ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥

लखि तिह छबि झख केतु रहै उरझाइ कै ॥

lakh teh chhab jhakh ket rahai urajhai kai ||

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਅਪ੍ਰਤਿਮ ਸਰੂਪ ਬਿਧਨੈ ਦਯੋ ॥

अप्रमान अप्रतिम सरूप बिधनै दयो ॥

apramaan apratim saroop bidhanai dhayo ||

ਹੋ ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਭਵਾਨ ਨ ਕੋ ਐਸੌ ਭਯੋ ॥੩॥

हो भूत भविख भवान न को ऐसौ भयो ॥३॥

ho bhoot bhavikh bhavaan na ko aaisau bhayo ||3||

ਕੰਦ੍ਰਪ ਕਲਾ ਹੇਰਿ ਤਾ ਕੀ ਛਬ ਬਸਿ ਭਈ ॥

कंद्रप कला हेरि ता की छब बसि भई ॥

ka(n)dhrap kalaa her taa kee chhab bas bhiee ||

ਬਿਰਹ ਨਦੀ ਕੇ ਬੀਚ ਡੂਬਿ ਸਿਗਰੀ ਗਈ ॥

बिरह नदी के बीच डूबि सिगरी गई ॥

bireh nadhee ke beech ddoob sigaree giee ||

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

पठै सहचरी तिह गृह लियो बुलाइ कै ॥

paThai sahacharee teh gireh liyo bulai kai ||

ਹੋ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਰਤਿ ਕਰੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥੪॥

हो भाति भाति रति करी हरख उपजाइ कै ॥४॥

ho bhaat bhaat rat karee harakh upajai kai ||4||

ਪਾਚ ਚੌਤਰੋ ਛੋਰਿ ਚੌਧਰੀ ਆਇਯੋ ॥

पाच चौतरो छोरि चौधरी आइयो ॥

paach chauataro chhor chauadharee aaiyo ||

ਕੁਠਿਆ ਮੋ ਚੌਧ੍ਰਨੀ ਤਾਹਿ ਛਪਾਇਯੋ ॥

कुठिआ मो चौध्रनी ताहि छपाइयो ॥

kuThiaa mo chauadhranee taeh chhapaiyo ||

ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰੇ ਬੈਨ ਮੂੜ ਸੌ ਕੋਪਿ ਕੈ ॥

बहुरि उचारे बैन मूड़ सौ कोपि कै ॥

bahur uchaare bain mooR sau kop kai ||

ਹੋ ਤਾ ਕੋ ਸਿਰ ਕੈ ਬਿਖੈ ਪਨਹਿਯਾ ਸੌ ਕੁ ਦੈ ॥੫॥

हो ता को सिर कै बिखै पनहिया सौ कु दै ॥५॥

ho taa ko sir kai bikhai panahiyaa sau k dhai ||5||

ਤੁਮਰੇ ਰਾਜ ਨ ਧਰੈ ਸੁਯੰਬਰ ਅੰਗ ਮੈ ॥

तुमरे राज न धरै सुयंबर अंग मै ॥

tumare raaj na dharai suya(n)bar a(n)g mai ||

ਆਛੋ ਸਦਨ ਸਵਾਰੋ ਦਯੋ ਨ ਦਰਬ ਤੈ ॥

आछो सदन सवारो दयो न दरब तै ॥

aachho sadhan savaaro dhayo na dharab tai ||

ਕਛੁ ਨ ਕੀਨੋ ਭੋਗ ਜਗਤ ਮੈ ਆਇ ਕੈ ॥

कछु न कीनो भोग जगत मै आइ कै ॥

kachh na keeno bhog jagat mai aai kai ||

ਬਿਪ੍ਰਨ ਦਿਯੋ ਸੁ ਕਛੁ ਨ ਦਾਨ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥੬॥

बिप्रन दियो सु कछु न दान बुलाइ कै ॥६॥

bipran dhiyo su kachh na dhaan bulai kai ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਮੂਰਖ ਐਸੀ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿਯੋ ॥

तब मूरख ऐसी बिधि भाखियो ॥

tab moorakh aaisee bidh bhaakhiyo ||

ਮੈ ਤੁਮ ਤੇ ਕਛੁ ਦਰਬੁ ਨ ਰਾਖਿਯੋ ॥

मै तुम ते कछु दरबु न राखियो ॥

mai tum te kachh dharab na raakhiyo ||

ਜਾ ਕੌ ਰੁਚੈ ਤਿਸੀ ਕੋ ਦੀਜੈ ॥

जा कौ रुचै तिसी को दीजै ॥

jaa kau ruchai tisee ko dheejai ||

ਮੋਰੀ ਕਛੂ ਕਾਨਿ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥੭॥

मोरी कछू कानि नहि कीजै ॥७॥

moree kachhoo kaan neh keejai ||7||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਾਬ੍ਰ ਦਾਨ ਤੇ ਦੁਗਨ ਰੁਕਮ ਕੌ ਜਾਨੀਯੈ ॥

ताब्र दान ते दुगन रुकम कौ जानीयै ॥

taabr dhaan te dhugan rukam kau jaaneeyai ||

ਰੁਕਮ ਦਾਨ ਤੈ ਚੌਗੁਨ ਸ੍ਵਰਨਹਿੰ ਮਾਨੀਯੈ ॥

रुकम दान तै चौगुन स्वरनहिं मानीयै ॥

rukam dhaan tai chauagun savairanahi(n) maaneeyai ||

ਬਡੋ ਧਾਨ ਕੋ ਧਨ ਤੈ ਦਾਨ ਪ੍ਰਮਾਨਹੀ ॥

बडो धान को धन तै दान प्रमानही ॥

baddo dhaan ko dhan tai dhaan pramaanahee ||

ਹੋ ਚਾਰਿ ਸੁ ਖਟ ਦਸ ਆਠ ਪੁਰਾਨ ਬਖਾਨਹੀ ॥੮॥

हो चारि सु खट दस आठ पुरान बखानही ॥८॥

ho chaar su khaT dhas aaTh puraan bakhaanahee ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਹ ਜੋ ਕੋਠੀ ਅੰਨ ਜੁਤ ਦੀਜੈ ਦਿਜਨ ਬੁਲਾਇ ॥

इह जो कोठी अंन जुत दीजै दिजन बुलाइ ॥

eeh jo koThee a(n)n jut dheejai dhijan bulai ||

ਇਹੈ ਕਹਿਯੋ ਮੁਰਿ ਮਾਨਿਯੈ ਸੁਨੁ ਚੌਧ੍ਰਿਨ ਕੇ ਰਾਇ ॥੯॥

इहै कहियो मुरि मानियै सुनु चौधृन के राइ ॥९॥

eihai kahiyo mur maaniyai sun chauadhiran ke rai ||9||

ਵਹੈ ਭਿਟੌਅਨ ਬਾਮਨੀ ਲੀਨੀ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਇ ॥

वहै भिटौअन बामनी लीनी निकट बुलाइ ॥

vahai bhiTauan baamanee leenee nikaT bulai ||

ਜਾਰ ਸਹਿਤ ਤਿਹ ਨਾਜ ਕੀ ਕੁਠਿਯਾ ਦਈ ਉਠਾਇ ॥੧੦॥

जार सहित तिह नाज की कुठिया दई उठाइ ॥१०॥

jaar sahit teh naaj kee kuThiyaa dhiee uThai ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮੂਰਖ ਬਾਤ ਨ ਕਛੁ ਲਖਿ ਲਈ ॥

मूरख बात न कछु लखि लई ॥

moorakh baat na kachh lakh liee ||

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਨਾਰਿ ਤਾਹਿ ਛਲਿ ਗਈ ॥

किह बिधि नारि ताहि छलि गई ॥

keh bidh naar taeh chhal giee ||

ਜਾਨ੍ਯੋ ਦਾਨ ਆਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀਨੋ ॥

जान्यो दान आजु तृय कीनो ॥

jaanayo dhaan aaj tiray keeno ||

ਤਾ ਕੌ ਕਛੂ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਚੀਨੋ ॥੧੧॥

ता कौ कछू चरित्र न चीनो ॥११॥

taa kau kachhoo charitr na cheeno ||11||

ਦਾਨ ਭਿਟੌਅਨ ਕੋ ਜਬ ਦਿਯੋ ॥

दान भिटौअन को जब दियो ॥

dhaan bhiTauan ko jab dhiyo ||

ਕਛੁ ਜੜ ਭੇਦ ਸਮਝਿ ਨਹਿ ਲਿਯੋ ॥

कछु जड़ भेद समझि नहि लियो ॥

kachh jaR bhedh samajh neh liyo ||

ਤਹ ਤੇ ਕਾਢਿ ਅੰਨ ਤਿਨ ਖਾਯੋ ॥

तह ते काढि अंन तिन खायो ॥

teh te kaadd a(n)n tin khaayo ||

ਤਵਨ ਜਾਰ ਕੋ ਘਰ ਪਹੁਚਾਯੋ ॥੧੨॥

तवन जार को घर पहुचायो ॥१२॥

tavan jaar ko ghar pahuchaayo ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਛਪਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੬॥੩੦੯੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ छपनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५६॥३०९८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau chhapano charitr samaapatam sat subham sat ||156||3098||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿਦ੍ਰਭ ਦੇਸ ਭੀਤਰ ਰਹੈ ਭੀਮਸੈਨ ਨ੍ਰਿਪ ਏਕ ॥

बिद्रभ देस भीतर रहै भीमसैन नृप एक ॥

bidhrabh dhes bheetar rahai bheemasain nirap ek ||

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਹੀਰਨ ਜਰੇ ਝੂਲਹਿ ਦ੍ਵਾਰ ਅਨੇਕ ॥੧॥

है गै रथ हीरन जरे झूलहि द्वार अनेक ॥१॥

hai gai rath heeran jare jhooleh dhavaiaar anek ||1||

ਦਮਵੰਤੀ ਤਾ ਕੀ ਸੁਤਾ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

दमवंती ता की सुता जा को रूप अपार ॥

dhamava(n)tee taa kee sutaa jaa ko roop apaar ||

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਗਿਰੈ ਧਰਨਿ ਤਿਸ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਨਿਹਾਰਿ ॥੨॥

देव अदेव गिरै धरनि तिस की प्रभा निहारि ॥२॥

dhev adhev girai dharan tis kee prabhaa nihaar ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਕਾਮ ਦੇਵ ਤਿਹ ਚਹੈ ਸੁ ਕ੍ਯੋਹੂੰ ਪਾਇਯੈ ॥

काम देव तिह चहै सु क्योहूँ पाइयै ॥

kaam dhev teh chahai su kayohoo(n) paiyai ||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਕਹੈ ਤਾਹਿ ਬ੍ਯਾਹਿ ਲੈ ਆਇਯੈ ॥

इंद्र चंद्र कहै ताहि ब्याहि लै आइयै ॥

ei(n)dhr cha(n)dhr kahai taeh bayaeh lai aaiyai ||

ਕਾਰਤਕੇਅ ਤਿਹ ਬ੍ਯਾਹਨ ਕਿਯੋ ਨਿਹਾਰਿ ਕਰਿ ॥

कारतकेअ तिह ब्याहन कियो निहारि करि ॥

kaaratakea teh bayaahan kiyo nihaar kar ||

ਹੋ ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਬਨ ਬਸੇ ਨ ਆਏ ਪਲਟਿ ਘਰਿ ॥੩॥

हो महा रुद्र बन बसे न आए पलटि घरि ॥३॥

ho mahaa rudhr ban base na aae palaT ghar ||3||

ਨੈਨ ਹਰਨ ਕੇ ਹਰੇ ਬੈਨ ਪਿਕ ਕੇ ਹਰਿ ਲੀਨੇ ॥

नैन हरन के हरे बैन पिक के हरि लीने ॥

nain haran ke hare bain pik ke har leene ||

ਹਰਿ ਦਾਮਨਿ ਕੀ ਦਿਪਤਿ ਦਸਨ ਦਾਰਿਮ ਬਸ ਕੀਨੇ ॥

हरि दामनि की दिपति दसन दारिम बस कीने ॥

har dhaaman kee dhipat dhasan dhaarim bas keene ||

ਕੀਰ ਨਾਸਿਕਾ ਹਰੀ ਕਦਲਿ ਜੰਘਨ ਤੇ ਹਾਰੇ ॥

कीर नासिका हरी कदलि जंघन ते हारे ॥

keer naasikaa haree kadhal ja(n)ghan te haare ||

ਹੋ ਛਪੇ ਜਲਜ ਜਲ ਮਾਹਿ ਆਂਖਿ ਲਖਿ ਲਜਤ ਤਿਹਾਰੇ ॥੪॥

हो छपे जलज जल माहि आँखि लखि लजत तिहारे ॥४॥

ho chhape jalaj jal maeh aa(n)kh lakh lajat tihaare ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਜਹਾਨ ਮੈ ਪ੍ਰਚੁਰ ਭਈ ਚਹੂੰ ਦੇਸ ॥

ता की प्रभा जहान मै प्रचुर भई चहूँ देस ॥

taa kee prabhaa jahaan mai prachur bhiee chahoo(n) dhes ||

ਸਭ ਬ੍ਯਾਹਨ ਤਾ ਕੌ ਚਹੈ ਸੇਸ ਸੁਰੇਸ ਲੁਕੇਸ ॥੫॥

सभ ब्याहन ता कौ चहै सेस सुरेस लुकेस ॥५॥

sabh bayaahan taa kau chahai ses sures lukes ||5||

ਸੁਨਿ ਪਛਿਨ ਕੇ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਤਿਯ ਕੀ ਸੁੰਦਰ ਹਾਲ ॥

सुनि पछिन के बकत्र ते तिय की सुँदर हाल ॥

sun pachhin ke bakatr te tiy kee su(n)dhar haal ||

ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਛੋਡਿ ਤਿਹ ਆਵਤ ਭਏ ਮਰਾਲ ॥੬॥

मान सरोवर छोडि तिह आवत भए मराल ॥६॥

maan sarovar chhodd teh aavat bhe maraal ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਮਵੰਤੀ ਤੇ ਹੰਸ ਨਿਹਾਰੇ ॥

दमवंती ते हंस निहारे ॥

dhamava(n)tee te ha(n)s nihaare ||

ਰੂਪ ਮਾਨ ਚਿਤ ਮਾਝ ਬਿਚਾਰੇ ॥

रूप मान चित माझ बिचारे ॥

roop maan chit maajh bichaare ||

ਸਖਿਯਨ ਸਹਿਤ ਆਪ ਉਠ ਧਾਈ ॥

सखियन सहित आप उठ धाई ॥

sakhiyan sahit aap uTh dhaiee ||

ਏਕ ਹੰਸ ਤਿਨ ਤੇ ਗਹਿ ਲ੍ਯਾਈ ॥੭॥

एक हंस तिन ते गहि ल्याई ॥७॥

ek ha(n)s tin te geh layaiee ||7||

ਹੰਸ ਬਾਚ ॥

हंस बाच ॥

ha(n)s baach ||

ਸੁਨੁ ਰਾਨੀ ਇਕ ਕਥਾ ਪ੍ਰਕਾਸੌ ॥

सुनु रानी इक कथा प्रकासौ ॥

sun raanee ik kathaa prakaasau ||

ਤੁਮਰੇ ਜਿਯ ਕੋ ਭਰਮ ਬਿਨਾਸੌ ॥

तुमरे जिय को भरम बिनासौ ॥

tumare jiy ko bharam binaasau ||

ਨਲ ਰਾਜਾ ਦਛਿਨ ਇਕ ਰਹਈ ॥

नल राजा दछिन इक रहई ॥

nal raajaa dhachhin ik rahiee ||

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਤਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹਈ ॥੮॥

अति सुँदर ता को जग कहई ॥८॥

at su(n)dhar taa ko jag kahiee ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੇਜਮਾਨ ਸੁੰਦਰ ਧਨੀ ਤਾਹਿ ਉਚਾਰਤ ਲੋਗ ॥

तेजमान सुँदर धनी ताहि उचारत लोग ॥

tejamaan su(n)dhar dhanee taeh uchaarat log ||

ਤਾ ਕੋ ਬੋਲਿ ਬਿਵਾਹਿਯੈ ਵਹੁ ਬਰ ਤੁਮਰੋ ਜੋਗ ॥੯॥

ता को बोलि बिवाहियै वहु बर तुमरो जोग ॥९॥

taa ko bol bivaahiyai vahu bar tumaro jog ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਹਮ ਹੈ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਬਾਸੀ ॥

हम है मान सरोवर बासी ॥

ham hai maan sarovar baasee ||

ਹੰਸ ਜੋਨਿ ਦੀਨੀ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥

हंस जोनि दीनी अबिनासी ॥

ha(n)s jon dheenee abinaasee ||

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਚਰਿਤ ਬਿਚਾਰੈ ॥

देस देस के चरित बिचारै ॥

dhes dhes ke charit bichaarai ||

ਰਾਵ ਰੰਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਨਿਹਾਰੈ ॥੧੦॥

राव रंक की प्रभा निहारै ॥१०॥

raav ra(n)k kee prabhaa nihaarai ||10||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਧਨਦ ਧਨੀ ਹਮ ਲਹਿਯੋ ਤਪੀ ਇਕ ਰੁਦ੍ਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

धनद धनी हम लहियो तपी इक रुद्र निहारियो ॥

dhanadh dhanee ham lahiyo tapee ik rudhr nihaariyo ||

ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜ ਇਕ ਲਹਿਯੋ ਸੂਰ ਬਿਸੁਇਸਹਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

इंद्र राज इक लहियो सूर बिसुइसहि बिचारियो ॥

ei(n)dhr raaj ik lahiyo soor bisuiseh bichaariyo ||

ਲੋਕ ਚਤ੍ਰਦਸ ਬਿਖੈ ਤੁਹੀ ਸੁੰਦਰੀ ਨਿਹਾਰੀ ॥

लोक चत्रदस बिखै तुही सुँदरी निहारी ॥

lok chatradhas bikhai tuhee su(n)dharee nihaaree ||

ਹੋ ਰੂਪਮਾਨ ਨਲ ਰਾਜ ਤਾਹਿ ਤੁਮ ਬਰੋ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥੧੧॥

हो रूपमान नल राज ताहि तुम बरो प्यारी ॥११॥

ho roopamaan nal raaj taeh tum baro payaaree ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦਮਵੰਤੀ ਏ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਹੰਸਹਿ ਦਯੋ ਉਡਾਇ ॥

दमवंती ए बचन सुनि हंसहि दयो उडाइ ॥

dhamava(n)tee e bachan sun ha(n)seh dhayo uddai ||

ਲਿਖਿ ਪਤਿਯਾ ਕਰ ਮੈ ਦਈ ਕਹਿਯਹੁ ਨਲ ਪ੍ਰਤਿ ਜਾਇ ॥੧੨॥

लिखि पतिया कर मै दई कहियहु नल प्रति जाइ ॥१२॥

likh patiyaa kar mai dhiee kahiyahu nal prat jai ||12||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬੋਲਿ ਪਿਤਾ ਕੌ ਕਾਲਿ ਸੁਯੰਬ੍ਰ ਬਨਾਇ ਹੌ ॥

बोलि पिता कौ कालि सुयंब्र बनाइ हौ ॥

bol pitaa kau kaal suya(n)br banai hau ||

ਬਡੇ ਬਡੇ ਰਾਜਨ ਕੋ ਬੋਲਿ ਪਠਾਇ ਹੌ ॥

बडे बडे राजन को बोलि पठाइ हौ ॥

badde badde raajan ko bol paThai hau ||

ਪਤਿਯਾ ਕੇ ਬਾਚਤ ਤੁਮ ਹ੍ਯਾਂ ਉਠਿ ਆਇਯੈ ॥

पतिया के बाचत तुम ह्याँ उठि आइयै ॥

patiyaa ke baachat tum hayaa(n) uTh aaiyai ||

ਹੋ ਨਿਜੁ ਨਾਰੀ ਕਰਿ ਮੋਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਜਾਇਯੈ ॥੧੩॥

हो निजु नारी करि मोहि संग लै जाइयै ॥१३॥

ho nij naaree kar moh sa(n)g lai jaiyai ||13||

ਹੰਸ ਉਹਾ ਤੇ ਉਡਿਯੋ ਤਹਾ ਆਵਤ ਭਯੋ ॥

हंस उहा ते उडियो तहा आवत भयो ॥

ha(n)s uhaa te uddiyo tahaa aavat bhayo ||

ਦਮਵੰਤ੍ਰਯਹਿ ਸੰਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਲ ਕੌ ਦਯੋ ॥

दमवंत्रयहि संदेस नृपति नल कौ दयो ॥

dhamava(n)trayeh sa(n)dhes nirapat nal kau dhayo ||

ਨਲ ਪਤਿਯਾ ਕੌ ਰਹਿਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸੋ ਲਾਇ ਕੈ ॥

नल पतिया कौ रहियो हृदै सो लाइ कै ॥

nal patiyaa kau rahiyo hiradhai so lai kai ||

ਹੋ ਜੋਰਿ ਸੈਨ ਤਿਤ ਚਲਿਯੋ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥੧੪॥

हो जोरि सैन तित चलियो मृदंग बजाइ कै ॥१४॥

ho jor sain tit chaliyo miradha(n)g bajai kai ||14||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦੂਤ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਮੀਤ ਕੋ ਪਤਿਯਾ ਲੀਨੇ ਸੰਗ ॥

दूत पहूच्यो मीत को पतिया लीने संग ॥

dhoot pahoochayo meet ko patiyaa leene sa(n)g ||

ਆਖੈ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਭਈ ਨਿਰਖਤ ਵਾ ਕੇ ਅੰਗ ॥੧੫॥

आखै अति निरमल भई निरखत वा के अंग ॥१५॥

aakhai at niramal bhiee nirakhat vaa ke a(n)g ||15||

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਬਚ ਹੰਸ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਮੋਦ ਬਢਾਇ ॥

सुनि राजा बच हंस के मन मै मोद बढाइ ॥

sun raajaa bach ha(n)s ke man mai modh baddai ||

ਬਿਦ੍ਰਭ ਦੇਸ ਕੌ ਉਠਿ ਚਲਿਯੋ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੬॥

बिद्रभ देस कौ उठि चलियो ढोल मृदंग बजाइ ॥१६॥

bidhrabh dhes kau uTh chaliyo ddol miradha(n)g bajai ||16||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਦੇਵਊ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਦੈਤ ਆਵਤ ਭਏ ॥

देवऊ पहुचे आइ दैत आवत भए ॥

dhevuoo pahuche aai dhait aavat bhe ||

ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਸਭੈ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥

गंध्रब जछ भुजंग सभै चलि तह गए ॥

ga(n)dhrab jachh bhuja(n)g sabhai chal teh ge ||

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਅਰ ਸੂਰਜ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਕਰਿ ॥

इंद्र चंद्र अर सूरज पहुचे आइ करि ॥

ei(n)dhr cha(n)dhr ar sooraj pahuche aai kar ||

ਹੋ ਧਨਧਿਈਸ ਜਲਿ ਰਾਵ ਬਦਿਤ੍ਰ ਬਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੭॥

हो धनधिईस जलि राव बदित्र बजाइ करि ॥१७॥

ho dhanadhiees jal raav badhitr bajai kar ||17||

ਨਲ ਹੀ ਕੋ ਧਰਿ ਰੂਪ ਸਕਲ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥

नल ही को धरि रूप सकल चलि तह गए ॥

nal hee ko dhar roop sakal chal teh ge ||

ਨਲ ਕੋ ਕਰਿ ਹਰਿ ਦੂਤ ਪਠਾਵਤ ਤਹ ਭਏ ॥

नल को करि हरि दूत पठावत तह भए ॥

nal ko kar har dhoot paThaavat teh bhe ||

ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਏ ਬਚਨ ਚਲਿਯੋ ਤਹ ਧਾਇ ਕਰਿ ॥

सुनि नृप बर ए बचन चलियो तह धाइ करि ॥

sun nirap bar e bachan chaliyo teh dhai kar ||

ਹੋ ਕਿਨੀ ਨ ਹਟਕਿਯੋ ਤਾਹਿ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੮॥

हो किनी न हटकियो ताहि पहूच्यो जाइ करि ॥१८॥

ho kinee na haTakiyo taeh pahoochayo jai kar ||18||

ਦਮਵੰਤੀ ਛਬਿ ਨਿਰਖਿ ਅਧਿਕ ਰੀਝਤ ਭਈ ॥

दमवंती छबि निरखि अधिक रीझत भई ॥

dhamava(n)tee chhab nirakh adhik reejhat bhiee ||

ਜੁ ਕਛੁ ਹੰਸ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਸਭ ਸਾਚੀ ਭਈ ॥

जु कछु हंस कहियो सु सभ साची भई ॥

j kachh ha(n)s kahiyo su sabh saachee bhiee ||

ਜਾ ਦਿਨ ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਪਤਿ ਕਰਿ ਕਰਿ ਪਾਇ ਹੌ ॥

जा दिन मै या को पति करि करि पाइ हौ ॥

jaa dhin mai yaa ko pat kar kar pai hau ||

ਹੋ ਤਦਿਨ ਘਰੀ ਕੇ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਬਲਿ ਜਾਇ ਹੌ ॥੧੯॥

हो तदिन घरी के सखी सहित बलि जाइ हौ ॥१९॥

ho tadhin gharee ke sakhee sahit bal jai hau ||19||

ਮਨ ਮੈ ਇਹੈ ਦਮਵੰਤੀ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

मन मै इहै दमवंती मंत्र बिचारियो ॥

man mai ihai dhamava(n)tee ma(n)tr bichaariyo ||

ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਬੈਠੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

सभहिन के बैठे इह भाति उचारियो ॥

sabhahin ke baiThe ieh bhaat uchaariyo ||

ਸੁਨੋ ਸਕਲ ਜਨ ਇਹੈ ਭੀਮਜਾ ਪ੍ਰਨ ਕਰਿਯੋ ॥

सुनो सकल जन इहै भीमजा प्रन करियो ॥

suno sakal jan ihai bheemajaa pran kariyo ||

ਹੋ ਜੋ ਤੁਮ ਮੈ ਨਲ ਰਾਵ ਵਹੈ ਕਰਿ ਪਤਿ ਬਰਿਯੋ ॥੨੦॥

हो जो तुम मै नल राव वहै करि पति बरियो ॥२०॥

ho jo tum mai nal raav vahai kar pat bariyo ||20||

ਫੂਕ ਬਦਨ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਰਿਪਤ ਸਕਲ ਘਰ ਕੌ ਗਏ ॥

फूक बदन ह्वै नृपत सकल घर कौ गए ॥

fook badhan havai nirapat sakal ghar kau ge ||

ਕਲਿਜੁਗਾਦਿ ਜੇ ਹੁਤੇ ਦੁਖਿਤ ਚਿਤ ਮੈ ਭਏ ॥

कलिजुगादि जे हुते दुखित चित मै भए ॥

kalijugaadh je hute dhukhit chit mai bhe ||

ਨਲਹਿ ਭੀਮਜਾ ਬਰੀ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

नलहि भीमजा बरी अधिक सुख पाइ कै ॥

naleh bheemajaa baree adhik sukh pai kai ||

ਹੋ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥੨੧॥

हो भाति भाति बादित्र अनेक बजाइ कै ॥२१॥

ho bhaat bhaat baadhitr anek bajai kai ||21||

ਧਰਿ ਪੁਹਕਰਿ ਕੋ ਰੂਪ ਤਹਾ ਕਲਿਜੁਗ ਗਯੋ ॥

धरि पुहकरि को रूप तहा कलिजुग गयो ॥

dhar puhakar ko roop tahaa kalijug gayo ||

ਜਬ ਤਾ ਕੌ ਨਲ ਬ੍ਯਾਹਿ ਸਦਨ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਯੋ ॥

जब ता कौ नल ब्याहि सदन ल्यावत भयो ॥

jab taa kau nal bayaeh sadhan layaavat bhayo ||

ਖੇਲਿ ਜੂਪ ਬਹੁ ਭਾਤਿਨ ਤਾਹਿ ਹਰਾਇਯੋ ॥

खेलि जूप बहु भातिन ताहि हराइयो ॥

khel joop bahu bhaatin taeh haraiyo ||

ਹੋ ਰਾਜ ਪਾਟ ਨਲ ਬਨ ਕੌ ਜੀਤਿ ਪਠਾਇਯੋ ॥੨੨॥

हो राज पाट नल बन कौ जीति पठाइयो ॥२२॥

ho raaj paaT nal ban kau jeet paThaiyo ||22||

ਰਾਜ ਪਾਟ ਨਲ ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਹਰਾਇਯੋ ॥

राज पाट नल जब इह भाति हराइयो ॥

raaj paaT nal jab ieh bhaat haraiyo ||

ਬਨ ਮੈ ਅਤਿ ਦੁਖੁ ਪਾਇ ਅਜੁਧਿਆ ਆਇਯੋ ॥

बन मै अति दुखु पाइ अजुधिआ आइयो ॥

ban mai at dhukh pai ajudhiaa aaiyo ||

ਬਿਛਰੇ ਪਤਿ ਕੇ ਭੀਮਸੁਤਾ ਬਿਰਹਿਨ ਭਈ ॥

बिछरे पति के भीमसुता बिरहिन भई ॥

bichhare pat ke bheemasutaa birahin bhiee ||

ਜੋ ਜਿਹ ਮਾਰਗ ਗੇ ਨਾਥ ਤਿਸੀ ਮਾਰਗ ਗਈ ॥੨੩॥

जो जिह मारग गे नाथ तिसी मारग गई ॥२३॥

jo jeh maarag ge naath tisee maarag giee ||23||

ਭੀਮ ਸੁਤਾ ਬਿਨ ਨਾਥ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥

भीम सुता बिन नाथ अधिक दुख पाइयो ॥

bheem sutaa bin naath adhik dhukh paiyo ||

ਕਹ ਲਗਿ ਕਰੌ ਬਖ੍ਯਾਨ ਨ ਜਾਤ ਬਤਾਇਯੋ ॥

कह लगि करौ बख्यान न जात बताइयो ॥

keh lag karau bakhayaan na jaat bataiyo ||

ਨਲ ਰਾਜ ਕੇ ਬਿਰਹਿ ਬਾਲ ਬਿਰਹਿਨਿ ਭਈ ॥

नल राज के बिरहि बाल बिरहिनि भई ॥

nal raaj ke bireh baal birahin bhiee ||

ਹੋ ਸਹਰਿ ਚੰਦੇਰੀ ਮਾਝ ਵਹੈ ਆਵਤ ਭਈ ॥੨੪॥

हो सहरि चंदेरी माझ वहै आवत भई ॥२४॥

ho sahar cha(n)dheree maajh vahai aavat bhiee ||24||

ਭੀਮਸੈਨ ਤਿਨ ਹਿਤ ਜਨ ਬਹੁ ਪਠਵਤ ਭਏ ॥

भीमसैन तिन हित जन बहु पठवत भए ॥

bheemasain tin hit jan bahu paThavat bhe ||

ਦਮਵੰਤੀ ਕਹ ਖੋਜਿ ਬਹੁਰਿ ਗ੍ਰਿਹ ਲੈ ਗਏ ॥

दमवंती कह खोजि बहुरि गृह लै गए ॥

dhamava(n)tee keh khoj bahur gireh lai ge ||

ਵਹੈ ਜੁ ਇਹ ਲੈ ਗਯੋ ਦਿਜ ਬਹੁਰਿ ਪਠਾਇਯੋ ॥

वहै जु इह लै गयो दिज बहुरि पठाइयो ॥

vahai ju ieh lai gayo dhij bahur paThaiyo ||

ਹੋ ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਦੇਸ ਅਜੁਧ੍ਰਯਾ ਆਇਯੋ ॥੨੫॥

हो खोजत खोजत देस अजुध्रया आइयो ॥२५॥

ho khojat khojat dhes ajudhrayaa aaiyo ||25||

ਹੇਰਿ ਹੇਰਿ ਬਹੁ ਲੋਗ ਸੁ ਯਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

हेरि हेरि बहु लोग सु याहि निहारियो ॥

her her bahu log su yaeh nihaariyo ||

ਦਮਵੰਤੀ ਕੋ ਮੁਖ ਤੇ ਨਾਮ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

दमवंती को मुख ते नाम उचारियो ॥

dhamava(n)tee ko mukh te naam uchaariyo ||

ਕੁਸਲ ਤਾਹਿ ਇਹ ਪੂਛਿਯੋ ਨੈਨਨ ਨੀਰ ਭਰਿ ॥

कुसल ताहि इह पूछियो नैनन नीर भरि ॥

kusal taeh ieh poochhiyo nainan neer bhar ||

ਹੋ ਤਬ ਦਿਜ ਗਯੋ ਪਛਾਨਿ ਇਹੈ ਨਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਰ ॥੨੬॥

हो तब दिज गयो पछानि इहै नल नृपति बर ॥२६॥

ho tab dhij gayo pachhaan ihai nal nirapat bar ||26||

ਜਾਇ ਤਿਨੈ ਸੁਧਿ ਦਈ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਲ ਪਾਇਯੋ ॥

जाइ तिनै सुधि दई नृपति नल पाइयो ॥

jai tinai sudh dhiee nirapat nal paiyo ||

ਤਬ ਦਮਵੰਤੀ ਬਹੁਰਿ ਸੁਯੰਬ੍ਰ ਬਨਾਇਯੋ ॥

तब दमवंती बहुरि सुयंब्र बनाइयो ॥

tab dhamava(n)tee bahur suya(n)br banaiyo ||

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਏ ਬੈਨ ਸਕਲ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥

सुनि राजा ए बैन सकल चलि तह गए ॥

sun raajaa e bain sakal chal teh ge ||

ਹੋ ਰਥ ਪੈ ਚੜਿ ਨਲ ਰਾਜ ਤਹਾ ਆਵਤ ਭਏ ॥੨੭॥

हो रथ पै चड़ि नल राज तहा आवत भए ॥२७॥

ho rath pai chaR nal raaj tahaa aavat bhe ||27||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨ੍ਰਿਪ ਨਲ ਕੌ ਰਥ ਪੈ ਚੜੇ ਸਭ ਜਨ ਗਏ ਪਛਾਨਿ ॥

नृप नल कौ रथ पै चड़े सभ जन गए पछानि ॥

nirap nal kau rath pai chaRe sabh jan ge pachhaan ||

ਦਮਵੰਤੀ ਪੁਨਿ ਤਿਹ ਬਰਿਯੋ ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਹ ਠਾਨਿ ॥੨੮॥

दमवंती पुनि तिह बरियो इह चरित्र कह ठानि ॥२८॥

dhamava(n)tee pun teh bariyo ieh charitr keh Thaan ||28||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਰਾਜਾ ਘਰ ਆਏ ॥

लै ता को राजा घर आए ॥

lai taa ko raajaa ghar aae ||

ਖੇਲਿ ਜੂਪ ਪੁਨਿ ਸਤ੍ਰੁ ਹਰਾਏ ॥

खेलि जूप पुनि सत्रु हराए ॥

khel joop pun satr haraae ||

ਜੀਤਿ ਰਾਜ ਆਪਨੌ ਪੁਨਿ ਲੀਨੋ ॥

जीति राज आपनौ पुनि लीनो ॥

jeet raaj aapanau pun leeno ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਦੁਹੂੰਅਨ ਸੁਖ ਕੀਨੋ ॥੨੯॥

भाति भाति दुहूँअन सुख कीनो ॥२९॥

bhaat bhaat dhuhoo(n)an sukh keeno ||29||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੈ ਜੁ ਕਥਾ ਸੰਛੇਪਤੇ ਯਾ ਕੀ ਕਹੀ ਬਨਾਇ ॥

मै जु कथा संछेपते या की कही बनाइ ॥

mai ju kathaa sa(n)chhepate yaa kee kahee banai ||

ਯਾ ਤੇ ਕਿਯ ਬਿਸਥਾਰ ਨਹਿ ਮਤਿ ਪੁਸਤਕ ਬਢ ਜਾਇ ॥੩੦॥

या ते किय बिसथार नहि मति पुसतक बढ जाइ ॥३०॥

yaa te kiy bisathaar neh mat pusatak badd jai ||30||

ਦਮਵੰਤੀ ਇਹ ਚਰਿਤ ਸੋ ਪੁਨਿ ਪਤਿ ਬਰਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥

दमवंती इह चरित सो पुनि पति बरियो बनाइ ॥

dhamava(n)tee ieh charit so pun pat bariyo banai ||

ਸਭ ਤੇ ਜਗ ਜੂਆ ਬੁਰੋ ਕੋਊ ਨ ਖੇਲਹੁ ਰਾਇ ॥੩੧॥

सभ ते जग जूआ बुरो कोऊ न खेलहु राइ ॥३१॥

sabh te jag jooaa buro kouoo na khelahu rai ||31||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਸਤਾਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੭॥੩੧੨੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ सतावनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५७॥३१२९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau sataavano charitr samaapatam sat subham sat ||157||3129||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚੌੜ ਭਰਥ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਰਹੈ ॥

चौड़ भरथ संन्यासी रहै ॥

chauaR bharath sa(n)nayaasee rahai ||

ਰੰਡੀਗਿਰ ਦੁਤਿਯੈ ਜਗ ਕਹੈ ॥

रंडीगिर दुतियै जग कहै ॥

ra(n)ddeegir dhutiyai jag kahai ||

ਬਾਲਕ ਰਾਮ ਏਕ ਬੈਰਾਗੀ ॥

बालक राम एक बैरागी ॥

baalak raam ek bairaagee ||

ਤਿਨ ਸੌ ਰਹੈ ਸਪਰਧਾ ਲਾਗੀ ॥੧॥

तिन सौ रहै सपरधा लागी ॥१॥

tin sau rahai saparadhaa laagee ||1||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਨ ਪਰੀ ਲਰਾਈ ॥

एक दिवस तिन परी लराई ॥

ek dhivas tin paree laraiee ||

ਕੁਤਕਨ ਸੇਤੀ ਮਾਰਿ ਮਚਾਈ ॥

कुतकन सेती मारि मचाई ॥

kutakan setee maar machaiee ||

ਕੰਠੀ ਕਹੂੰ ਜਟਨ ਕੇ ਜੂਟੇ ॥

कंठी कहूँ जटन के जूटे ॥

ka(n)Thee kahoo(n) jaTan ke jooTe ||

ਖਪਰ ਸੌ ਖਪਰ ਬਹੁ ਫੂਟੇ ॥੨॥

खपर सौ खपर बहु फूटे ॥२॥

khapar sau khapar bahu fooTe ||2||

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਕਹੂੰ ਟੋਪਿਯੈ ਪਰੀ ॥

गिरि गिरि कहूँ टोपियै परी ॥

gir gir kahoo(n) Topiyai paree ||

ਢੇਰ ਜਟਨ ਹ੍ਵੈ ਗਏ ਉਪਰੀ ॥

ढेर जटन ह्वै गए उपरी ॥

dder jaTan havai ge uparee ||

ਲਾਤ ਮੁਸਟ ਕੇ ਕਰੈ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ॥

लात मुसट के करै प्रहारा ॥

laat musaT ke karai prahaaraa ||

ਜਨ ਕਰਿ ਚੋਟ ਪਰੈ ਘਰਿਯਾਰਾ ॥੩॥

जन करि चोट परै घरियारा ॥३॥

jan kar choT parai ghariyaaraa ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਭ ਕਾਪੈ ਕੁਤਕਾ ਬਜੈ ਪਨਹੀ ਬਹੈ ਅਨੇਕ ॥

सभ कापै कुतका बजै पनही बहै अनेक ॥

sabh kaapai kutakaa bajai panahee bahai anek ||

ਸਭ ਹੀ ਕੇ ਫੂਟੇ ਬਦਨ ਸਾਬਤ ਰਹਿਯੋ ਨ ਏਕ ॥੪॥

सभ ही के फूटे बदन साबत रहियो न एक ॥४॥

sabh hee ke fooTe badhan saabat rahiyo na ek ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕੰਠਨ ਕੀ ਕੰਠੀ ਬਹੁ ਟੂਟੀ ॥

कंठन की कंठी बहु टूटी ॥

ka(n)Than kee ka(n)Thee bahu TooTee ||

ਮਾਰੀ ਜਟਾ ਲਾਠਿਯਨ ਛੂਟੀ ॥

मारी जटा लाठियन छूटी ॥

maaree jaTaa laaThiyan chhooTee ||

ਕਿਸੀ ਨਖਨ ਕੇ ਘਾਇ ਬਿਰਾਜੈਂ ॥

किसी नखन के घाइ बिराजैं ॥

kisee nakhan ke ghai biraajai(n) ||

ਜਨੁ ਕਰਿ ਚੜੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਰਾਜੈਂ ॥੫॥

जनु करि चड़े चंद्रमा राजैं ॥५॥

jan kar chaRe cha(n)dhramaa raajai(n) ||5||

ਕੇਸ ਅਕੇਸ ਹੋਤ ਕਹੀ ਭਏ ॥

केस अकेस होत कही भए ॥

kes akes hot kahee bhe ||

ਕਿਤੇ ਹਨੇ ਨਸਿ ਕਿਨ ਮਰ ਗਏ ॥

किते हने नसि किन मर गए ॥

kite hane nas kin mar ge ||

ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਦਾਤਨ ਕੋਊ ਖਾਹੀ ॥

काटि काटि दातन कोऊ खाही ॥

kaaT kaaT dhaatan kouoo khaahee ||

ਐਸੋ ਕਹੂੰ ਜੁਧ ਭਯੋ ਨਾਹੀ ॥੬॥

ऐसो कहूँ जुध भयो नाही ॥६॥

aaiso kahoo(n) judh bhayo naahee ||6||

ਐਸੀ ਮਾਰਿ ਜੂਤਿਯਨ ਪਰੀ ॥

ऐसी मारि जूतियन परी ॥

aaisee maar jootiyan paree ||

ਜਟਾ ਨ ਕਿਸਹੂੰ ਸੀਸ ਉਬਰੀ ॥

जटा न किसहूँ सीस उबरी ॥

jaTaa na kisahoo(n) sees ubaree ||

ਕਿਸੂ ਕੰਠ ਕੰਠੀ ਨਹਿ ਰਹੀ ॥

किसू कंठ कंठी नहि रही ॥

kisoo ka(n)Th ka(n)Thee neh rahee ||

ਬਾਲਕ ਰਾਮ ਪਨ੍ਰਹੀ ਤਬ ਗਹੀ ॥੭॥

बालक राम पन्रही तब गही ॥७॥

baalak raam panrahee tab gahee ||7||

ਏਕ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਕੇ ਸਿਰ ਝਾਰੀ ॥

एक संन्यासी के सिर झारी ॥

ek sa(n)nayaasee ke sir jhaaree ||

ਦੂਜੇ ਕੇ ਮੁਖ ਊਪਰ ਮਾਰੀ ॥

दूजे के मुख ऊपर मारी ॥

dhooje ke mukh uoopar maaree ||

ਸ੍ਰੌਨਤ ਬਹਿਯੋ ਬਦਨ ਜਬ ਫੂਟਿਯੋ ॥

स्रौनत बहियो बदन जब फूटियो ॥

srauanat bahiyo badhan jab fooTiyo ||

ਸਾਵਨ ਜਾਨ ਪਨਾਰੋ ਛੂਟਿਯੋ ॥੮॥

सावन जान पनारो छूटियो ॥८॥

saavan jaan panaaro chhooTiyo ||8||

ਤਬ ਸਭ ਹੀ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਧਾਏ ॥

तब सभ ही संन्यासी धाए ॥

tab sabh hee sa(n)nayaasee dhaae ||

ਗਹਿ ਗਹਿ ਹਾਥ ਜੂਤਿਯੈ ਆਏ ॥

गहि गहि हाथ जूतियै आए ॥

geh geh haath jootiyai aae ||

ਚੌੜ ਭਰਥ ਰੰਡੀਗਿਰ ਦੌਰੇ ॥

चौड़ भरथ रंडीगिर दौरे ॥

chauaR bharath ra(n)ddeegir dhauare ||

ਲੈ ਲੈ ਢੋਵ ਚੇਲਕਾ ਔਰੇ ॥੯॥

लै लै ढोव चेलका औरे ॥९॥

lai lai ddov chelakaa aauare ||9||

ਬਾਲਕ ਰਾਮ ਘੇਰਿ ਕੈ ਲਿਯੋ ॥

बालक राम घेरि कै लियो ॥

baalak raam gher kai liyo ||

ਜੂਤਨ ਸਾਥ ਦਿਵਾਨੋ ਕਿਯੋ ॥

जूतन साथ दिवानो कियो ॥

jootan saath dhivaano kiyo ||

ਘੂਮਿ ਭੂਮਿ ਕੇ ਊਪਰ ਛਰਿਯੋ ॥

घूमि भूमि के ऊपर छरियो ॥

ghoom bhoom ke uoopar chhariyo ||

ਜਨੁ ਕਰਿ ਬੀਜੁ ਮੁਨਾਰਾ ਪਰਿਯੋ ॥੧੦॥

जनु करि बीजु मुनारा परियो ॥१०॥

jan kar beej munaaraa pariyo ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਭ ਮੁੰਡਿਯਾ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਭਏ ਭਾਜਤ ਭਯੋ ਨ ਏਕ ॥

सभ मुँडिया क्रुधित भए भाजत भयो न एक ॥

sabh mu(n)ddiyaa krudhit bhe bhaajat bhayo na ek ||

ਚੌੜ ਭਰਥ ਗਿਰ ਰਾਡ ਪੈ ਕੁਤਕਾ ਹਨੇ ਅਨੇਕ ॥੧੧॥

चौड़ भरथ गिर राड पै कुतका हने अनेक ॥११॥

chauaR bharath gir raadd pai kutakaa hane anek ||11||

ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਕੋਪਿਤ ਭਏ ਲਗੇ ਮੁਤਹਰੀ ਘਾਇ ॥

संन्यासी कोपित भए लगे मुतहरी घाइ ॥

sa(n)nayaasee kopit bhe lage mutaharee ghai ||

ਲਾਤ ਮੁਸਟ ਜੂਤਿਨ ਭਏ ਮੁੰਡਿਯਾ ਦਏ ਗਿਰਾਇ ॥੧੨॥

लात मुसट जूतिन भए मुँडिया दए गिराइ ॥१२॥

laat musaT jootin bhe mu(n)ddiyaa dhe girai ||12||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਪਕਰਿ ਮੁਤਹਰੀ ਪੁਨਿ ਸਕੋਪ ਮੁੰਡਿਯਾ ਭਏ ॥

पकरि मुतहरी पुनि सकोप मुँडिया भए ॥

pakar mutaharee pun sakop mu(n)ddiyaa bhe ||

ਫਰੂਆ ਲਾਠੀ ਸਭੇ ਲਏ ਉਦਿਤ ਭਏ ॥

फरूआ लाठी सभे लए उदित भए ॥

farooaa laaThee sabhe le udhit bhe ||