ਛਲ ਅਬਲਾ ਛੈਲਨ ਕੋ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨਿਯੈ ॥

छल अबला छैलन को कछू न जानियै ॥

chhal abalaa chhailan ko kachhoo na jaaniyai ||

ਲਹਿਯੋ ਨ ਜਾ ਕੌ ਜਾਇ ਸੁ ਕੈਸ ਬਖਾਇਨੈ ॥

लहियो न जा कौ जाइ सु कैस बखाइनै ॥

lahiyo na jaa kau jai su kais bakhainai ||

ਜੁ ਕਛੁ ਛਿਦ੍ਰ ਇਨ ਕੇ ਛਲ ਕੌ ਲਖਿ ਪਾਇਯੈ ॥

जु कछु छिद्र इन के छल कौ लखि पाइयै ॥

j kachh chhidhr in ke chhal kau lakh paiyai ||

ਹੋ ਸਮੁਝਿ ਚਿਤ ਚੁਪ ਰਹੋ ਨ ਕਿਸੂ ਬਤਾਇਯੈ ॥੧੭॥

हो समुझि चित चुप रहो न किसू बताइयै ॥१७॥

ho samujh chit chup raho na kisoo bataiyai ||17||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਚੌਤਾਲੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੪॥੨੯੨੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ चौतालीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४४॥२९२०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau chauataaleesavo charitr samaapatam sat subham sat ||144||2920||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਹਿਰ ਸਿਪਾਹਾ ਕੈ ਬਿਖੈ ਭਗਵਤੀ ਤ੍ਰਿਯ ਏਕ ॥

सहिर सिपाहा कै बिखै भगवती तृय एक ॥

sahir sipaahaa kai bikhai bhagavatee tiray ek ||

ਤਾ ਕੇ ਪਤਿ ਕੇ ਧਾਮ ਮੈ ਘੋਰੀ ਰਹੈ ਅਨੇਕ ॥੧॥

ता के पति के धाम मै घोरी रहै अनेक ॥१॥

taa ke pat ke dhaam mai ghoree rahai anek ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਘੋਰੀ ਏਕ ਨਦੀ ਤਟ ਗਈ ॥

घोरी एक नदी तट गई ॥

ghoree ek nadhee taT giee ||

ਦਰਿਆਈ ਹੈ ਲਾਗਤ ਭਈ ॥

दरिआई है लागत भई ॥

dhariaaiee hai laagat bhiee ||

ਤਾ ਤੇ ਏਕ ਬਛੇਰੋ ਭਯੋ ॥

ता ते एक बछेरो भयो ॥

taa te ek bachhero bhayo ||

ਜਨੁ ਅਵਤਾਰ ਇੰਦ੍ਰ ਹੈ ਲਯੋ ॥੨॥

जनु अवतार इंद्र है लयो ॥२॥

jan avataar i(n)dhr hai layo ||2||

ਸਕ੍ਰ ਬਰਨ ਅਤਿ ਤਾਹਿ ਬਿਰਾਜੈ ॥

सक्र बरन अति ताहि बिराजै ॥

sakr baran at taeh biraajai ||

ਤਾ ਕੌ ਨਿਰਖਿ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਲਾਜੈ ॥

ता कौ निरखि चंद्रमा लाजै ॥

taa kau nirakh cha(n)dhramaa laajai ||

ਚਮਕਿ ਚਲਿਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਹਾਵੈ ॥

चमकि चलियो इह भाति सुहावै ॥

chamak chaliyo ieh bhaat suhaavai ||

ਜਨੁ ਘਨ ਪ੍ਰਭਾ ਦਾਮਨੀ ਪਾਵੈ ॥੩॥

जनु घन प्रभा दामनी पावै ॥३॥

jan ghan prabhaa dhaamanee paavai ||3||

ਤਾ ਕੌ ਲੈ ਬੇਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਗਈ ॥

ता कौ लै बेचन तृय गई ॥

taa kau lai bechan tiray giee ||

ਸਹਿਰ ਸਾਹ ਕੇ ਆਵਤ ਭਈ ॥

सहिर साह के आवत भई ॥

sahir saeh ke aavat bhiee ||

ਆਪੁਨ ਭੇਸ ਪੁਰਖ ਕੋ ਧਾਰੇ ॥

आपुन भेस पुरख को धारे ॥

aapun bhes purakh ko dhaare ||

ਕੋਟਿ ਸੂਰ ਜਨ ਚੜੇ ਸਵਾਰੇ ॥੪॥

कोटि सूर जन चड़े सवारे ॥४॥

koT soor jan chaRe savaare ||4||

ਜਬੈ ਸਾਹ ਦੀਵਾਨ ਲਗਾਯੋ ॥

जबै साह दीवान लगायो ॥

jabai saeh dheevaan lagaayo ||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਤੁਰੈ ਲੈ ਤਾਹਿ ਦਿਖਾਯੋ ॥

तृया तुरै लै ताहि दिखायो ॥

tirayaa turai lai taeh dhikhaayo ||

ਨਿਰਖਿ ਰੀਝਿ ਰਾਜਾ ਤਿਹ ਰਹਿਯੋ ॥

निरखि रीझि राजा तिह रहियो ॥

nirakh reejh raajaa teh rahiyo ||

ਲੀਜੈ ਮੋਲ ਤਿਸੈ ਚਿਤ ਚਹਿਯੋ ॥੫॥

लीजै मोल तिसै चित चहियो ॥५॥

leejai mol tisai chit chahiyo ||5||

ਪ੍ਰਥਮ ਹੁਕਮ ਕਰਿ ਤੁਰੈ ਫਿਰਾਯੋ ॥

प्रथम हुकम करि तुरै फिरायो ॥

pratham hukam kar turai firaayo ||

ਬਹੁਰਿ ਭੇਜਿ ਭ੍ਰਿਤ ਮੋਲ ਕਰਾਯੋ ॥

बहुरि भेजि भृत मोल करायो ॥

bahur bhej bhirat mol karaayo ||

ਟਕਾ ਲਾਖ ਦਸ ਕੀਮਤਿ ਪਰੀ ॥

टका लाख दस कीमति परी ॥

Takaa laakh dhas keemat paree ||

ਮਿਲਿ ਗਿਲਿ ਮੋਲ ਦਲਾਲਨ ਕਰੀ ॥੬॥

मिलि गिलि मोल दलालन करी ॥६॥

mil gil mol dhalaalan karee ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਬ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ਬਿਹਸਿ ਕਰਿ ॥

तब अबला तिन बचन उचारे बिहसि करि ॥

tab abalaa tin bachan uchaare bihas kar ||

ਲੀਜੈ ਹਮਰੋ ਬੈਨ ਸਾਹ ਤੂ ਸ੍ਰੋਨ ਧਰਿ ॥

लीजै हमरो बैन साह तू स्रोन धरि ॥

leejai hamaro bain saeh too sron dhar ||

ਪਾਚ ਹਜਾਰ ਮੁਹਰ ਮੁਹਿ ਹ੍ਯਾਂ ਦੈ ਜਾਇਯੈ ॥

पाच हजार मुहर मुहि ह्याँ दै जाइयै ॥

paach hajaar muhar muh hayaa(n) dhai jaiyai ||

ਹੋ ਲੈ ਕੈ ਬਹੁਰਿ ਤਬੇਲੇਮ ਤੁਰੈ ਬੰਧਾਇਯੈ ॥੭॥

हो लै कै बहुरि तबेलेम तुरै बंधाइयै ॥७॥

ho lai kai bahur tabelem turai ba(n)dhaiyai ||7||

ਸਾਹ ਅਸਰਫੀ ਪਾਚ ਹਜਾਰ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ॥

साह असरफी पाच हजार मंगाइ कै ॥

saeh asarafee paach hajaar ma(n)gai kai ||

ਚਰੇ ਤੁਰੰਗ ਤਿਹ ਦੀਨੀ ਕਰ ਪਕਰਾਇ ਕੈ ॥

चरे तुरंग तिह दीनी कर पकराइ कै ॥

chare tura(n)g teh dheenee kar pakarai kai ||

ਕਹਿਯੋ ਮੁਹਰ ਪਹੁਚਾਇ ਬਹੁਰ ਮੈ ਆਇ ਹੌ ॥

कहियो मुहर पहुचाइ बहुर मै आइ हौ ॥

kahiyo muhar pahuchai bahur mai aai hau ||

ਹੋ ਤਾ ਪਾਛੇ ਘੁਰਸਾਰਹਿ ਘੋਰ ਬੰਧਾਇ ਹੌ ॥੮॥

हो ता पाछे घुरसारहि घोर बंधाइ हौ ॥८॥

ho taa paachhe ghurasaareh ghor ba(n)dhai hau ||8||

ਯੌ ਕਹਿ ਤਿਨ ਸੌ ਬਚਨ ਧਵਾਯੋ ਤੁਰੈ ਤ੍ਰਿਯ ॥

यौ कहि तिन सौ बचन धवायो तुरै तृय ॥

yau keh tin sau bachan dhavaayo turai tiray ||

ਪਠੈ ਪਖਰਿਯਾ ਪਹੁਚੇ ਕਰਿ ਕੈ ਕੋਪ ਹਿਯ ॥

पठै पखरिया पहुचे करि कै कोप हिय ॥

paThai pakhariyaa pahuche kar kai kop hiy ||

ਕੋਸ ਡੇਢ ਸੈ ਲਗੇ ਹਟੇ ਸਭ ਹਾਰਿ ਕੈ ॥

कोस डेढ सै लगे हटे सभ हारि कै ॥

kos ddedd sai lage haTe sabh haar kai ||

ਹੋ ਹਾਥ ਨ ਆਈ ਬਾਲ ਰਹੇ ਸਿਰ ਮਾਰਿ ਕੈ ॥੯॥

हो हाथ न आई बाल रहे सिर मारि कै ॥९॥

ho haath na aaiee baal rahe sir maar kai ||9||

ਮੁਹਰੈ ਗ੍ਰਿਹ ਪਹੁਚਾਇ ਸੁ ਆਈ ਬਾਲ ਤਹ ॥

मुहरै गृह पहुचाइ सु आई बाल तह ॥

muharai gireh pahuchai su aaiee baal teh ||

ਬੈਠੋ ਚਾਰੁ ਬਨਾਇ ਸਾਹ ਜੂ ਸਭਾ ਜਹ ॥

बैठो चारु बनाइ साह जू सभा जह ॥

baiTho chaar banai saeh joo sabhaa jeh ||

ਤੁਰਤੁ ਤੁਰੈ ਤੇ ਉਤਰ ਸਲਾਮੈ ਤੀਨਿ ਕਰ ॥

तुरतु तुरै ते उतर सलामै तीनि कर ॥

turat turai te utar salaamai teen kar ||

ਹੋ ਲੀਜੈ ਅਪਨੋ ਤੁਰੈ ਲਯੋ ਮੈ ਮੋਲ ਭਰਿ ॥੧੦॥

हो लीजै अपनो तुरै लयो मै मोल भरि ॥१०॥

ho leejai apano turai layo mai mol bhar ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੁਹਰੈ ਘਰ ਪਹੁਚਾਇ ਕੈ ਤਿਨ ਕੌ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਇ ॥

मुहरै घर पहुचाइ कै तिन कौ चरित दिखाइ ॥

muharai ghar pahuchai kai tin kau charit dhikhai ||

ਆਨਿ ਤੁਰੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਦਿਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੧੧॥

आनि तुरो नृप को दियो हृदै हरख उपजाइ ॥११॥

aan turo nirap ko dhiyo hiradhai harakh upajai ||11||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਪੈਤਾਲੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੫॥੨੯੩੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ पैतालीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४५॥२९३१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau paitaaleesavo charitr samaapatam sat subham sat ||145||2931||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪ੍ਰਮੁਦ ਕੁਮਾਰਿ ਰਾਨੀ ਰਹੈ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

प्रमुद कुमारि रानी रहै जा को रूप अपार ॥

pramudh kumaar raanee rahai jaa ko roop apaar ||

ਬਿਜੈ ਰਾਜ ਰਾਜਾ ਨਿਰਖਿ ਕਿਯੋ ਆਪਨਾ ਯਾਰ ॥੧॥

बिजै राज राजा निरखि कियो आपना यार ॥१॥

bijai raaj raajaa nirakh kiyo aapanaa yaar ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬਿਜੈ ਰਾਜ ਕੋ ਲੀਨੋ ਧਾਮ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

बिजै राज को लीनो धाम बुलाइ कै ॥

bijai raaj ko leeno dhaam bulai kai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਰਤਿ ਕਰੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥

लपटि लपटि रति करी हरख उपजाइ कै ॥

lapaT lapaT rat karee harakh upajai kai ||

ਪੁਨਿ ਤਾ ਸੋ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਿ ॥

पुनि ता सो यौ बचन उचारे प्रीति करि ॥

pun taa so yau bachan uchaare preet kar ||

ਹੋ ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਮੁਰਿ ਬੈਨ ਲੀਜਿਅਹਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਧਰਿ ॥੨॥

हो सुनि राजा मुरि बैन लीजिअहि हृदै धरि ॥२॥

ho sun raajaa mur bain leejieh hiradhai dhar ||2||

ਜਬ ਮੁਰ ਕਿਯੋ ਸੁਯੰਬਰ ਪਿਤਾ ਬਨਾਇ ਕਰਿ ॥

जब मुर कियो सुयंबर पिता बनाइ करि ॥

jab mur kiyo suya(n)bar pitaa banai kar ||

ਹੌ ਲਖਿ ਕੈ ਤੁਮਰੋ ਰੂਪ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕਰ ॥

हौ लखि कै तुमरो रूप रही उरझाइ कर ॥

hau lakh kai tumaro roop rahee urajhai kar ||

ਅਵਰ ਰਾਵ ਮੁਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ਜੁਧ ਮਚਾਇ ਕੈ ॥

अवर राव मुहि लै गयो जुध मचाइ कै ॥

avar raav muh lai gayo judh machai kai ||

ਹੋ ਮੋਰ ਨ ਬਸ ਕਛੁ ਚਲਿਯੋ ਮਰੋ ਬਿਖ ਖਾਇ ਕੈ ॥੩॥

हो मोर न बस कछु चलियो मरो बिख खाइ कै ॥३॥

ho mor na bas kachh chaliyo maro bikh khai kai ||3||

ਲਗਨ ਅਨੋਖੀ ਲਗੈ ਨ ਤੋਰੀ ਜਾਤ ਹੈ ॥

लगन अनोखी लगै न तोरी जात है ॥

lagan anokhee lagai na toree jaat hai ||

ਨਿਰਖਿ ਤਿਹਾਰੋ ਰੂਪ ਨ ਹਿਯੋ ਸਿਰਾਤ ਹੈ ॥

निरखि तिहारो रूप न हियो सिरात है ॥

nirakh tihaaro roop na hiyo siraat hai ||

ਕੀਜੈ ਸੋਊ ਚਰਿਤ ਜੁ ਤੁਮ ਕਹ ਪਾਇਯੈ ॥

कीजै सोऊ चरित जु तुम कह पाइयै ॥

keejai souoo charit ju tum keh paiyai ||

ਹੋ ਨਿਜੁ ਨਾਰੀ ਮੁਹਿ ਕੀਜੈ ਸੁ ਬਿਧਿ ਬਤਾਇਯੈ ॥੪॥

हो निजु नारी मुहि कीजै सु बिधि बताइयै ॥४॥

ho nij naaree muh keejai su bidh bataiyai ||4||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਭਵਨ ਜੁਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਆਇਹੌ ॥

महा रुद्र के भवन जुगिन ह्वै आइहौ ॥

mahaa rudhr ke bhavan jugin havai aaihau ||

ਕਛੁਕ ਮਨੁਖ ਲੈ ਸੰਗ ਤਹਾ ਚਲਿ ਜਾਇਹੌ ॥

कछुक मनुख लै संग तहा चलि जाइहौ ॥

kachhuk manukh lai sa(n)g tahaa chal jaihau ||

ਮਹਾਰਾਜ ਜੂ ਤੁਮ ਤਹ ਦਲੁ ਲੈ ਆਇਯੋ ॥

महाराज जू तुम तह दलु लै आइयो ॥

mahaaraaj joo tum teh dhal lai aaiyo ||

ਹੋ ਦੁਸਟਨ ਪ੍ਰਥਮ ਸੰਘਾਰਿ ਹਮੈ ਲੈ ਜਾਇਯੋ ॥੫॥

हो दुसटन प्रथम संघारि हमै लै जाइयो ॥५॥

ho dhusaTan pratham sa(n)ghaar hamai lai jaiyo ||5||

ਬਦਿ ਤਾ ਸੋ ਸੰਕੇਤ ਬਹੁਰਿ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

बदि ता सो संकेत बहुरि सुख पाइ कै ॥

badh taa so sa(n)ket bahur sukh pai kai ||

ਨਿਜੁ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹਿ ਲੋਗਨ ਦਈ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ॥

निजु मुख ते कहि लोगन दई सुनाइ कै ॥

nij mukh te keh logan dhiee sunai kai ||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਭਵਨ ਕਾਲਿ ਮੈ ਜਾਇਹੌ ॥

महा रुद्र के भवन कालि मै जाइहौ ॥

mahaa rudhr ke bhavan kaal mai jaihau ||

ਹੋ ਏਕ ਰੈਨਿ ਜਗਿ ਬਹੁਰਿ ਸਦਨ ਉਠਿ ਆਇਹੌ ॥੬॥

हो एक रैनि जगि बहुरि सदन उठि आइहौ ॥६॥

ho ek rain jag bahur sadhan uTh aaihau ||6||

ਕਛੁਕ ਮਨੁਛ ਲੈ ਸੰਗਿ ਜਾਤਿ ਤਿਤ ਕੋ ਭਈ ॥

कछुक मनुछ लै संगि जाति तित को भई ॥

kachhuk manuchh lai sa(n)g jaat tit ko bhiee ||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਭਵਨ ਜਗਤ ਰਜਨੀ ਗਈ ॥

महा रुद्र के भवन जगत रजनी गई ॥

mahaa rudhr ke bhavan jagat rajanee giee ||

ਪ੍ਯਾਰੀ ਕੋ ਆਗਮ ਰਾਜੈ ਸੁਨਿ ਪਾਇਯੋ ॥

प्यारी को आगम राजै सुनि पाइयो ॥

payaaree ko aagam raajai sun paiyo ||

ਹੋ ਭੋਰ ਹੋਨ ਨਹਿ ਦਈ ਜੋਰਿ ਦਲੁ ਆਇਯੋ ॥੭॥

हो भोर होन नहि दई जोरि दलु आइयो ॥७॥

ho bhor hon neh dhiee jor dhal aaiyo ||7||

ਜੋ ਜਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਸੰਗ ਪ੍ਰਥਮ ਤਿਨ ਘਾਇਯੋ ॥

जो जन तृय के संग प्रथम तिन घाइयो ॥

jo jan tiray ke sa(n)g pratham tin ghaiyo ||

ਜੀਯਤ ਬਚੇ ਜੋ ਜੋਧਾ ਤਿਨੈ ਭਜਾਇਯੋ ॥

जीयत बचे जो जोधा तिनै भजाइयो ॥

jeeyat bache jo jodhaa tinai bhajaiyo ||

ਤਾ ਪਾਛੇ ਰਾਨੀ ਕੋ ਲਯੋ ਉਚਾਇ ਕੈ ॥

ता पाछे रानी को लयो उचाइ कै ॥

taa paachhe raanee ko layo uchai kai ||

ਹੋ ਗ੍ਰਿਹ ਅਪਨੇ ਕੋ ਗਯੋ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥੮॥

हो गृह अपने को गयो हरख उपजाइ कै ॥८॥

ho gireh apane ko gayo harakh upajai kai ||8||

ਰਾਨੀ ਕੋ ਲੀਨੋ ਸੁਖਪਾਲ ਚੜਾਇ ਕੈ ॥

रानी को लीनो सुखपाल चड़ाइ कै ॥

raanee ko leeno sukhapaal chaRai kai ||

ਆਲਿੰਗਨ ਚੁੰਬਨ ਕੀਨੇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥

आलिंगन चुँबन कीने सुख पाइ कै ॥

aali(n)gan chu(n)ban keene sukh pai kai ||

ਸੁਨਤ ਲੋਗ ਕੇ ਤ੍ਰਿਯ ਬਹੁ ਕੂਕ ਪੁਕਾਰ ਕੀ ॥

सुनत लोग के तृय बहु कूक पुकार की ॥

sunat log ke tiray bahu kook pukaar kee ||

ਹੋ ਚਿਤ ਆਪਨੇ ਕੇ ਬੀਚ ਦੁਆਏ ਦੇਤ ਭੀ ॥੯॥

हो चित आपने के बीच दुआए देत भी ॥९॥

ho chit aapane ke beech dhuaae dhet bhee ||9||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਛਯਾਲੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੬॥੨੯੪੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ छयालीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४६॥२९४०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau chhayaaleesavo charitr samaapatam sat subham sat ||146||2940||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਖੈਰੀ ਨਾਮ ਬਲੋਚਨਿ ਰਹੈ ॥

खैरी नाम बलोचनि रहै ॥

khairee naam balochan rahai ||

ਦੁਤਿਯ ਸਵਤਿ ਸੰਮੀ ਜਗ ਕਹੈ ॥

दुतिय सवति संमी जग कहै ॥

dhutiy savat sa(n)mee jag kahai ||

ਫਤਹ ਖਾਨ ਤਾ ਕੋ ਪਤਿ ਭਾਰੋ ॥

फतह खान ता को पति भारो ॥

fateh khaan taa ko pat bhaaro ||

ਤਿਹੂੰ ਭਵਨ ਭੀਤਰ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥੧॥

तिहूँ भवन भीतर उजियारो ॥१॥

tihoo(n) bhavan bheetar ujiyaaro ||1||

ਰੋਸ ਕਿਯੋ ਤਾ ਪੈ ਹਜਰਤਿ ਅਤਿ ॥

रोस कियो ता पै हजरति अति ॥

ros kiyo taa pai hajarat at ||

ਮੁਹਿੰਮ ਸੈਦ ਖਾ ਕਰੀ ਬਿਕਟ ਮਤਿ ॥

मुहिंम सैद खा करी बिकट मति ॥

muhi(n)m saidh khaa karee bikaT mat ||

ਤਾਹਿ ਮਿਲਾਇ ਬਹੁਰਿ ਗਹਿ ਲੀਨੋ ॥

ताहि मिलाइ बहुरि गहि लीनो ॥

taeh milai bahur geh leeno ||

ਮੁਲਤਾਨ ਓਰ ਪਯਾਨੋ ਕੀਨੋ ॥੨॥

मुलतान ओर पयानो कीनो ॥२॥

mulataan or payaano keeno ||2||

ਬੰਧ੍ਰਯੋ ਰਾਵ ਬਾਲਨ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

बंध्रयो राव बालन सुनि पायो ॥

ba(n)dhrayo raav baalan sun paayo ||

ਸਕਲ ਪੁਰਖ ਕੋ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥

सकल पुरख को भेख बनायो ॥

sakal purakh ko bhekh banaayo ||

ਬਾਲੋਚੀ ਸੈਨਾ ਸਭ ਜੋਰੀ ॥

बालोची सैना सभ जोरी ॥

baalochee sainaa sabh joree ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਅਰਿ ਪ੍ਰਤਿਨਾ ਤੋਰੀ ॥੩॥

भाति भाति अरि प्रतिना तोरी ॥३॥

bhaat bhaat ar pratinaa toree ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਘੇਰਿ ਸੈਦ ਖਾ ਕੌ ਤ੍ਰਿਯਨ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥

घेरि सैद खा कौ तृयन ऐसे कहियो सुनाइ ॥

gher saidh khaa kau tirayan aaise kahiyo sunai ||

ਕੈ ਹਮਰੋ ਪਤਿ ਛੋਰਿਯੈ ਕੈ ਲਰਿਯੈ ਸਮੁਹਾਇ ॥੪॥

कै हमरो पति छोरियै कै लरियै समुहाइ ॥४॥

kai hamaro pat chhoriyai kai lariyai samuhai ||4||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਸੈਦ ਖਾਨ ਐਸੇ ਬਚਨਨ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ਕੈ ॥

सैद खान ऐसे बचनन सुनि पाइ कै ॥

saidh khaan aaise bachanan sun pai kai ||

ਚੜਿਯੋ ਜੋਰਿ ਦਲੁ ਪ੍ਰਬਲ ਸੁ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਕੈ ॥

चड़ियो जोरि दलु प्रबल सु कोप बढाइ कै ॥

chaRiyo jor dhal prabal su kop baddai kai ||

ਹੈ ਗੈ ਪੈਦਲ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਦਏ ਸੰਘਾਰਿ ਕੈ ॥

है गै पैदल बहु बिधि दए संघारि कै ॥

hai gai paidhal bahu bidh dhe sa(n)ghaar kai ||

ਹੋ ਸੂਰਬੀਰ ਬਾਕਨ ਕੌ ਬਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰਿ ਕੈ ॥੫॥

हो सूरबीर बाकन कौ बान प्रहारि कै ॥५॥

ho soorabeer baakan kau baan prahaar kai ||5||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਬਜੀ ਭੇਰ ਭਾਰੀ ਮਹਾ ਸੂਰ ਗਾਜੇ ॥

बजी भेर भारी महा सूर गाजे ॥

bajee bher bhaaree mahaa soor gaaje ||

ਬੰਧੇ ਬੀਰ ਬਾਨਾਨ ਬਾਕੇ ਬਿਰਾਜੇ ॥

बंधे बीर बानान बाके बिराजे ॥

ba(n)dhe beer baanaan baake biraaje ||

ਕਿਤੇ ਸੂਲ ਸੈਥੀਨ ਕੇ ਘਾਇ ਘਾਏ ॥

किते सूल सैथीन के घाइ घाए ॥

kite sool saitheen ke ghai ghaae ||

ਮਰੇ ਜੂਝਿ ਜਾਹਾਨ ਮਾਨੋ ਨ ਆਏ ॥੬॥

मरे जूझि जाहान मानो न आए ॥६॥

mare joojh jaahaan maano na aae ||6||

ਗਜੈ ਰਾਜ ਜੂਝੈ ਕਿਤੇ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ॥

गजै राज जूझै किते बाज मारे ॥

gajai raaj joojhai kite baaj maare ||

ਕਹੂੰ ਰਾਜ ਘੂਮੈ ਕਹੂੰ ਤਾਜ ਡਾਰੇ ॥

कहूँ राज घूमै कहूँ ताज डारे ॥

kahoo(n) raaj ghoomai kahoo(n) taaj ddaare ||

ਕਿਤੇ ਪਾਕ ਸਾਹੀਦ ਮੈਦਾਨ ਹੂਏ ॥

किते पाक साहीद मैदान हूए ॥

kite paak saaheedh maidhaan hooe ||

ਬਸੇ ਸ੍ਵਰਗ ਮੋ ਜਾਇ ਮਾਨੋ ਨ ਮੂਏ ॥੭॥

बसे स्वरग मो जाइ मानो न मूए ॥७॥

base savairag mo jai maano na mooe ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਖੈਰੀ ਜਾਹਿ ਖਗ ਗਹਿ ਮਾਰੈ ॥

खैरी जाहि खग गहि मारै ॥

khairee jaeh khag geh maarai ||

ਗਿਰੈ ਭੂਮਿ ਨ ਰਤੀਕ ਸੰਭਾਰੈ ॥

गिरै भूमि न रतीक संभारै ॥

girai bhoom na rateek sa(n)bhaarai ||

ਸੰਮੀ ਨਿਰਖਿ ਜਾਹਿ ਸਰ ਛੋਰੈ ॥

संमी निरखि जाहि सर छोरै ॥

sa(n)mee nirakh jaeh sar chhorai ||

ਏਕੈ ਬਾਨ ਮੂੰਡ ਅਰਿ ਤੋਰੈ ॥੮॥

एकै बान मूँड अरि तोरै ॥८॥

ekai baan moo(n)dd ar torai ||8||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਖਗ ਪਰੇ ਕਹੂੰ ਖੋਲ ਝਰੇ ਕਹੂੰ ਟੂਕ ਗਿਰੇ ਛਿਤ ਤਾਜਨ ਕੇ ॥

खग परे कहूँ खोल झरे कहूँ टूक गिरे छित ताजन के ॥

khag pare kahoo(n) khol jhare kahoo(n) Took gire chhit taajan ke ||

ਅਰੁ ਬਾਨ ਕਹੂੰ ਬਰਛੀ ਕਤਹੂੰ ਕਹੂੰ ਅੰਗ ਕਟੇ ਬਰ ਬਾਜਨ ਕੇ ॥

अरु बान कहूँ बरछी कतहूँ कहूँ अंग कटे बर बाजन के ॥

ar baan kahoo(n) barachhee katahoo(n) kahoo(n) a(n)g kaTe bar baajan ke ||

ਕਹੂੰ ਬੀਰ ਪਰੈ ਕਹੂੰ ਚੀਰ ਦਿਪੈ ਕਹੂੰ ਸੂੰਡ ਗਿਰੇ ਗਜਰਾਜਨ ਕੇ ॥

कहूँ बीर परै कहूँ चीर दिपै कहूँ सूँड गिरे गजराजन के ॥

kahoo(n) beer parai kahoo(n) cheer dhipai kahoo(n) soo(n)dd gire gajaraajan ke ||

ਅਤਿ ਮਾਰਿ ਪਰੀ ਨ ਸੰਭਾਰਿ ਰਹੀ ਸਭ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਸੁਤ ਰਾਜਨ ਕੇ ॥੯॥

अति मारि परी न संभारि रही सभ भाजि चले सुत राजन के ॥९॥

at maar paree na sa(n)bhaar rahee sabh bhaaj chale sut raajan ke ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕੇਤੇ ਬਿਕਟ ਸੁਭਟ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥

केते बिकट सुभट कटि डारे ॥

kete bikaT subhaT kaT ddaare ||

ਕੇਤੇ ਕਰੀ ਹਨੇ ਮਤਵਾਰੇ ॥

केते करी हने मतवारे ॥

kete karee hane matavaare ||

ਦਲ ਪੈਦਲ ਕੇਤੇ ਰਨ ਘਾਏ ॥

दल पैदल केते रन घाए ॥

dhal paidhal kete ran ghaae ||

ਜਿਯਤ ਬਚੇ ਲੈ ਪ੍ਰਾਨ ਪਰਾਏ ॥੧੦॥

जियत बचे लै प्रान पराए ॥१०॥

jiyat bache lai praan paraae ||10||

ਖੈਰੀ ਸੰਮੀ ਜਾਤ ਭਈ ਤਹਾ ॥

खैरी संमी जात भई तहा ॥

khairee sa(n)mee jaat bhiee tahaa ||

ਠਾਢੋ ਸੈਦ ਖਾਨ ਥੋ ਜਹਾ ॥

ठाढो सैद खान थो जहा ॥

Thaaddo saidh khaan tho jahaa ||

ਨਿਜੁ ਹਥਿਯਹਿ ਜੰਜੀਰਹਿ ਡਾਰੇ ॥

निजु हथियहि जंजीरहि डारे ॥

nij hathiyeh ja(n)jeereh ddaare ||

ਤਹੀ ਜਾਇ ਝਾਰੀ ਤਰਵਾਰੈ ॥੧੧॥

तही जाइ झारी तरवारै ॥११॥

tahee jai jhaaree taravaarai ||11||

ਖੁਨਸਿ ਖਗ ਖਤ੍ਰਿਯਹਿ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥

खुनसि खग खतृयहि प्रहारियो ॥

khunas khag khatirayeh prahaariyo ||

ਪ੍ਰਥਮ ਕਰੀ ਕਰ ਕੌ ਕਟਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥

प्रथम करी कर कौ कटि डारियो ॥

pratham karee kar kau kaT ddaariyo ||

ਬਹੁਰਿ ਖਾਨ ਕੌ ਤੇਗ ਚਲਾਈ ॥

बहुरि खान कौ तेग चलाई ॥

bahur khaan kau teg chalaiee ||

ਗ੍ਰੀਵਾ ਬਚੀ ਨਾਕ ਪਰ ਆਈ ॥੧੨॥

ग्रीवा बची नाक पर आई ॥१२॥

greevaa bachee naak par aaiee ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਟਿਕ ਨਾਕ ਮੈ ਅਸਿ ਰਹਿਯੋ ਗਯੋ ਹਾਥ ਤੇ ਛੂਟਿ ॥

अटिक नाक मै असि रहियो गयो हाथ ते छूटि ॥

aTik naak mai as rahiyo gayo haath te chhooT ||

ਭੁਜਾ ਅੰਬਾਰੀ ਸੌ ਬਜੀ ਰਹੀ ਬੰਗੁਰਿਯੈ ਟੂਟਿ ॥੧੩॥

भुजा अंबारी सौ बजी रही बंगुरियै टूटि ॥१३॥

bhujaa a(n)baaree sau bajee rahee ba(n)guriyai TooT ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਸੰਮੀ ਸੈਹਥੀ ਸੰਭਾਰੀ ॥

तब संमी सैहथी संभारी ॥

tab sa(n)mee saihathee sa(n)bhaaree ||

ਮਹਾ ਸਤ੍ਰੁ ਕੇ ਉਰ ਮੈ ਮਾਰੀ ॥

महा सत्रु के उर मै मारी ॥

mahaa satr ke ur mai maaree ||

ਬਰਛਾ ਭਏ ਪਰੋਏ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥

बरछा भए परोए उतारियो ॥

barachhaa bhe paroe utaariyo ||

ਸਭਨ ਦਿਖਾਇ ਭੂਮ ਪਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੪॥

सभन दिखाइ भूम पर मारियो ॥१४॥

sabhan dhikhai bhoom par maariyo ||14||

ਬੰਗੁ ਨਿਹਾਰ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਹਿਚਾਨੀ ॥

बंगु निहार तृया पहिचानी ॥

ba(n)g nihaar tirayaa pahichaanee ||

ਧੰਨ ਧੰਨ ਸੈਦ ਖਾ ਬਖਾਨੀ ॥

धंन धंन सैद खा बखानी ॥

dha(n)n dha(n)n saidh khaa bakhaanee ||

ਇਨ ਕੇ ਪੇਟ ਪੁਤ੍ਰ ਜੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥

इन के पेट पुत्र जो ह्वै है ॥

ein ke peT putr jo havai hai ||

ਬਾਤਨ ਜੀਤਿ ਲੰਕ ਗੜ ਲੈਹੈ ॥੧੫॥

बातन जीति लंक गड़ लैहै ॥१५॥

baatan jeet la(n)k gaR laihai ||15||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚੀਰ ਫੌਜ ਗਜ ਫਾਧਿ ਕੈ ਆਨਿ ਕਿਯੋ ਮੁਹਿ ਘਾਇ ॥

चीर फौज गज फाधि कै आनि कियो मुहि घाइ ॥

cheer fauaj gaj faadh kai aan kiyo muh ghai ||

ਇਨ ਕੌ ਇਹੈ ਇਨਾਮੁ ਹੈ ਭਰਤਾ ਦੇਹੁ ਮਿਲਾਇ ॥੧੬॥

इन कौ इहै इनामु है भरता देहु मिलाइ ॥१६॥

ein kau ihai inaam hai bharataa dheh milai ||16||

ਐਸ ਖਗ ਸਿਰ ਝਾਰਿ ਕੈ ਬਡੇ ਪਖਰਿਯਨ ਘਾਇ ॥

ऐस खग सिर झारि कै बडे पखरियन घाइ ॥

aais khag sir jhaar kai badde pakhariyan ghai ||

ਸੈਨ ਸਕਲ ਅਵਗਾਹਿ ਕੈ ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਲਯੌ ਛਨਾਇ ॥੧੭॥

सैन सकल अवगाहि कै निजु पति लयौ छनाइ ॥१७॥

sain sakal avagaeh kai nij pat layau chhanai ||17||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੂਰਬੀਰ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥

सूरबीर बहु भाति संघारे ॥

soorabeer bahu bhaat sa(n)ghaare ||

ਖੇਦਿ ਖੇਤ ਤੇ ਖਾਨ ਨਿਕਾਰੇ ॥

खेदि खेत ते खान निकारे ॥

khedh khet te khaan nikaare ||

ਨਿਜੁ ਭਰਤਹਿ ਛੁਰਵਾਹਇ ਲ੍ਯਾਈ ॥

निजु भरतहि छुरवाहइ ल्याई ॥

nij bharateh chhuravaahi layaiee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੋ ਬਜੀ ਬਧਾਈ ॥੧੮॥

भाति भाति सो बजी बधाई ॥१८॥

bhaat bhaat so bajee badhaiee ||18||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਸੈਤਾਲੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੭॥੨੯੫੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ सैतालीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४७॥२९५८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau saitaaleesavo charitr samaapatam sat subham sat ||147||2958||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਹਿਰ ਕਨੌਜ ਕੰਚਨੀ ਰਹੈ ॥

सहिर कनौज कंचनी रहै ॥

sahir kanauaj ka(n)chanee rahai ||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਤਾ ਕੌ ਜਗ ਕਹੈ ॥

अधिक रूप ता कौ जग कहै ॥

adhik roop taa kau jag kahai ||

ਦੁਰਗ ਦਤ ਰਾਜਾ ਬਸਿ ਭਯੋ ॥

दुरग दत राजा बसि भयो ॥

dhurag dhat raajaa bas bhayo ||

ਰਾਨਿਨ ਡਾਰਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਤੇ ਦਯੋ ॥੧॥

रानिन डारि हृदै ते दयो ॥१॥

raanin ddaar hiradhai te dhayo ||1||

ਰਾਨਿਨ ਬੈਠ ਮੰਤ੍ਰਿ ਯੌ ਕਯੋ ॥

रानिन बैठ मंतृ यौ कयो ॥

raanin baiTh ma(n)tr yau kayo ||

ਰਾਜਾ ਕਰ ਹਮਰੇ ਤੇ ਗਯੋ ॥

राजा कर हमरे ते गयो ॥

raajaa kar hamare te gayo ||

ਸੋਊ ਜਤਨ ਆਜੁ ਮਿਲਿ ਕਰਿਯੈ ॥

सोऊ जतन आजु मिलि करियै ॥

souoo jatan aaj mil kariyai ||

ਜਾ ਤੇ ਯਾ ਬੇਸ੍ਵਾ ਕੌ ਮਰਿਯੈ ॥੨॥

जा ते या बेस्वा कौ मरियै ॥२॥

jaa te yaa besavaiaa kau mariyai ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬਿਸਨ ਸਿੰਘ ਕੌ ਰਾਣੀ ਲਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

बिसन सिंघ कौ राणी लयो बुलाइ कै ॥

bisan si(n)gh kau raanee layo bulai kai ||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਤਾ ਸੌ ਕਿਯ ਪ੍ਰੀਤੁਪਜਾਇ ਕੈ ॥

काम केल ता सौ किय प्रीतुपजाइ कै ॥

kaam kel taa sau kiy preetupajai kai ||

ਪੁਨਿ ਤਾ ਸੌ ਯੌ ਬੈਨ ਕਹੇ ਹਿਤ ਮਾਨਿ ਕੈ ॥

पुनि ता सौ यौ बैन कहे हित मानि कै ॥

pun taa sau yau bain kahe hit maan kai ||

ਹੋ ਮੋਰ ਕਾਰਜਹਿ ਕਰੋ ਹਿਤੂ ਮੁਹਿ ਜਾਨਿ ਕੈ ॥੩॥

हो मोर कारजहि करो हितू मुहि जानि कै ॥३॥

ho mor kaarajeh karo hitoo muh jaan kai ||3||

ਪ੍ਰਥਮ ਬਹੁਤ ਧਨ ਯਾ ਬੇਸ੍ਵਾ ਕੌ ਦੀਜਿਯੈ ॥

प्रथम बहुत धन या बेस्वा कौ दीजियै ॥

pratham bahut dhan yaa besavaiaa kau dheejiyai ||

ਬਹੁਰਿ ਰਾਵ ਦੇਖਤ ਹਿਤ ਯਾ ਸੌ ਕੀਜਿਯੈ ॥

बहुरि राव देखत हित या सौ कीजियै ॥

bahur raav dhekhat hit yaa sau keejiyai ||

ਜਬ ਰਾਜਾ ਸੌ ਯਾ ਕੌ ਨੇਹੁ ਤੁਰਾਇਯੈ ॥

जब राजा सौ या कौ नेहु तुराइयै ॥

jab raajaa sau yaa kau neh turaiyai ||

ਹੋ ਬਹੁਰਿ ਆਪਨੇ ਧਾਮ ਬੋਲਿ ਇਹ ਘਾਇਯੈ ॥੪॥

हो बहुरि आपने धाम बोलि इह घाइयै ॥४॥

ho bahur aapane dhaam bol ieh ghaiyai ||4||

ਪ੍ਰਥਮ ਦਰਬੁ ਬੇਸ੍ਵਾ ਕਹ ਦਯੋ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥

प्रथम दरबु बेस्वा कह दयो बनाइ कै ॥

pratham dharab besavaiaa keh dhayo banai kai ||

ਪੁਨਿ ਤਾ ਸੌ ਰਤਿ ਮਾਨੀ ਪ੍ਰੀਤੁਪਜਾਇ ਕੈ ॥

पुनि ता सौ रति मानी प्रीतुपजाइ कै ॥

pun taa sau rat maanee preetupajai kai ||

ਜਬ ਤਾ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਲੀਨੋ ਸਦਨ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

जब ता को नृप लीनो सदन बुलाइ कै ॥

jab taa ko nirap leeno sadhan bulai kai ||

ਹੋ ਤੌਨ ਸਭਾ ਮੈ ਬੈਠਿਯੋ ਸੋਊ ਆਇ ਕੈ ॥੫॥

हो तौन सभा मै बैठियो सोऊ आइ कै ॥५॥

ho tauan sabhaa mai baiThiyo souoo aai kai ||5||

ਬਿਸਨ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਕਹਿਯੋ ਕਛੂ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥

बिसन सिंघ तिह कहियो कछू मुसकाइ कै ॥

bisan si(n)gh teh kahiyo kachhoo musakai kai ||

ਬਹੁਰਿ ਸਾਰਤੈ ਕਰੀ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਦਿਖਰਾਇ ਕੈ ॥

बहुरि सारतै करी नृपहि दिखराइ कै ॥

bahur saaratai karee nirapeh dhikharai kai ||

ਯਾ ਮੂਰਖ ਨ੍ਰਿਪ ਕੌ ਨਹਿ ਦੇਸੀ ਦੀਜਿਯੈ ॥

या मूरख नृप कौ नहि देसी दीजियै ॥

yaa moorakh nirap kau neh dhesee dheejiyai ||

ਹੋ ਯਾ ਸੌ ਨੇਹੁ ਬਢਾਇ ਨ ਯਾ ਕੋ ਕੀਜਿਯੈ ॥੬॥

हो या सौ नेहु बढाइ न या को कीजियै ॥६॥

ho yaa sau neh baddai na yaa ko keejiyai ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਰਾਨੀ ਨ੍ਰਿਪ ਚਲਿ ਆਈ ॥

तब रानी नृप चलि आई ॥

tab raanee nirap chal aaiee ||

ਸਕਲ ਭੇਦ ਤਿਹ ਦਿਯੋ ਬਤਾਈ ॥

सकल भेद तिह दियो बताई ॥

sakal bhedh teh dhiyo bataiee ||

ਤੁਹਿ ਦੇਖਤ ਦੇਸੀ ਉਹਿ ਦਈ ॥

तुहि देखत देसी उहि दई ॥

tuh dhekhat dhesee uh dhiee ||

ਤੋਰੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਹਾ ਇਹ ਭਈ ॥੭॥

तोरी प्रीति कहा इह भई ॥७॥

toree preet kahaa ieh bhiee ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਹਿ ਦੇਖਤ ਇਨ ਉਹਿ ਦਈ ਦੇਸੀ ਸੁਨੁ ਮਹਾਰਾਜ ॥

तुहि देखत इन उहि दई देसी सुनु महाराज ॥

tuh dhekhat in uh dhiee dhesee sun mahaaraaj ||

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮਰੋ ਯਾ ਭਏ ਹਿਤ ਕੀਨੋ ਕਿਹ ਕਾਜ ॥੮॥

ता ते तुमरो या भए हित कीनो किह काज ॥८॥

taa te tumaro yaa bhe hit keeno keh kaaj ||8||

ਬੇਸ੍ਵਾ ਤੁਮ ਕੌ ਭਾਵਈ ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਿਯੋ ਤੈ ਮੋਹਿ ॥

बेस्वा तुम कौ भावई त्याग करियो तै मोहि ॥

besavaiaa tum kau bhaaviee tayaag kariyo tai moh ||

ਔਰ ਪੁਰਖੁ ਤਾ ਕੌ ਰੁਚੈ ਲਾਜ ਨ ਲਾਗਤ ਤੋਹਿ ॥੯॥

और पुरखु ता कौ रुचै लाज न लागत तोहि ॥९॥

aauar purakh taa kau ruchai laaj na laagat toh ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੌ ਇਨ ਕੇ ਰਾਖੇ ਪਤਿ ਪੈਯੈ ॥

जौ इन के राखे पति पैयै ॥

jau in ke raakhe pat paiyai ||

ਤੌ ਬਰਾਗਿਨਿਨ ਕ੍ਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਲ੍ਯੈਯੈ ॥

तौ बरागिनिन क्यो गृह ल्यैयै ॥

tau baraaginin kayo gireh layaiyai ||

ਟਟੂਅਹਿ ਚੜਿ ਜੀਤੇ ਸੰਗ੍ਰਾਮਾ ॥

टटूअहि चड़ि जीते संग्रामा ॥

TaTooeh chaR jeete sa(n)graamaa ||

ਕੋ ਖਰਚੈ ਤਾਜੀ ਪੈ ਦਾਮਾ ॥੧੦॥

को खरचै ताजी पै दामा ॥१०॥

ko kharachai taajee pai dhaamaa ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਨ ਬੇਸ੍ਵਨਿ ਕੌ ਲਾਜ ਨਹਿ ਨਹਿ ਜਾਨਤ ਰਸ ਰੀਤਿ ॥

इन बेस्वनि कौ लाज नहि नहि जानत रस रीति ॥

ein besavain kau laaj neh neh jaanat ras reet ||

ਰਾਵ ਛੋਰਿ ਰੰਕਹਿ ਭਜਹਿ ਪੈਸਨ ਕੀ ਪਰਤੀਤ ॥੧੧॥

राव छोरि रंकहि भजहि पैसन की परतीत ॥११॥

raav chhor ra(n)keh bhajeh paisan kee parateet ||11||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤੁਮ ਸੇਤੀ ਬਾਹਰ ਕੋ ਨੇਹ ਜਤਾਵਈ ॥

तुम सेती बाहर को नेह जतावई ॥

tum setee baahar ko neh jataaviee ||

ਨਿਜੁ ਹਿਤ ਵਾ ਕੇ ਸੰਗ ਟਕਾ ਜੋ ਲ੍ਯਾਵਈ ॥

निजु हित वा के संग टका जो ल्यावई ॥

nij hit vaa ke sa(n)g Takaa jo layaaviee ||

ਔਰ ਸਦਨ ਮੌ ਜਾਤ ਜੁ ਯਾਹਿ ਬਤਾਇਯੈ ॥

और सदन मौ जात जु याहि बताइयै ॥

aauar sadhan mau jaat ju yaeh bataiyai ||

ਹੋ ਤਬ ਰਾਜਾ ਜੂ ਇਹ ਕਹ ਲੀਕ ਲਗਾਇਯੈ ॥੧੨॥

हो तब राजा जू इह कह लीक लगाइयै ॥१२॥

ho tab raajaa joo ieh keh leek lagaiyai ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਤ ਰਾਨੀ ਰਾਜਾ ਭਏ ਐਸ ਕਹਿਯੋ ਸਮੁਝਾਇ ॥

इत रानी राजा भए ऐस कहियो समुझाइ ॥

eit raanee raajaa bhe aais kahiyo samujhai ||

ਮਨੁਛ ਪਠੈ ਉਤ ਜਾਰ ਕੋ ਬੇਸ੍ਵਾ ਲਈ ਬੁਲਾਇ ॥੧੩॥

मनुछ पठै उत जार को बेस्वा लई बुलाइ ॥१३॥

manuchh paThai ut jaar ko besavaiaa liee bulai ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਬੇਸ੍ਵਾ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ਗਈ ॥

जब बेस्वा ता के घर गई ॥

jab besavaiaa taa ke ghar giee ||

ਰਨਿਯਹਿ ਆਨਿ ਸਖੀ ਸੁਧਿ ਦਈ ॥

रनियहि आनि सखी सुधि दई ॥

raniyeh aan sakhee sudh dhiee ||

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਕੌ ਲੈ ਚਰਿਤਿ ਦਿਖਾਇਯੋ ॥

निजु पति कौ लै चरिति दिखाइयो ॥

nij pat kau lai charit dhikhaiyo ||

ਨ੍ਰਿਪ ਧ੍ਰਿਗ ਚਿਤ ਆਪਨ ਠਹਰਾਯੋ ॥੧੪॥

नृप धृग चित आपन ठहरायो ॥१४॥

nirap dhirag chit aapan Thaharaayo ||14||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੈ ਜਾ ਕੌ ਧਨੁ ਅਮਿਤ ਦੈ ਕਰੀ ਆਪਨੀ ਯਾਰ ॥

मै जा कौ धनु अमित दै करी आपनी यार ॥

mai jaa kau dhan amit dhai karee aapanee yaar ||

ਤਿਨ ਪੈਸਨ ਹਿਤ ਤ੍ਯਾਗ ਮੁਹਿ ਅਨਤੈ ਕਿਯੋ ਪîਾਰ ॥੧੫॥

तिन पैसन हित त्याग मुहि अनतै कियो पîार ॥१५॥

tin paisan hit tayaag muh anatai kiyo paar ||15||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬੇਸ੍ਵਾ ਬਾਹਰ ਆਈ ਕੇਲ ਕਮਾਇ ਕੈ ॥

बेस्वा बाहर आई केल कमाइ कै ॥

besavaiaa baahar aaiee kel kamai kai ||

ਰਾਵ ਲਰਿਕਵਾ ਦਏ ਬਹੁਤ ਚਿਮਟਾਇ ਕੈ ॥

राव लरिकवा दए बहुत चिमटाइ कै ॥

raav larikavaa dhe bahut chimaTai kai ||

ਕੇਲ ਕਰਤ ਮਰਿ ਗਈ ਤਵਨ ਦੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥

केल करत मरि गई तवन दुख पाइयो ॥

kel karat mar giee tavan dhukh paiyo ||

ਹੋ ਕੈਸੁ ਪੇਸਨੀ ਰਾਨੀ ਚਰਿਤ ਬਨਾਇਯੋ ॥੧੬॥

हो कैसु पेसनी रानी चरित बनाइयो ॥१६॥

ho kais pesanee raanee charit banaiyo ||16||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਅਠਤਾਲੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੮॥੨੯੭੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ अठतालीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४८॥२९७४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau aThataaleesavo charitr samaapatam sat subham sat ||148||2974||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਰਬਤ ਸਿੰਘ ਪੋਸਤੀ ਰਹੈ ॥

परबत सिंघ पोसती रहै ॥

parabat si(n)gh posatee rahai ||

ਪਾਚਿਸਤ੍ਰੀ ਜਾ ਕੇ ਜਗ ਕਹੈ ॥

पाचिसत्री जा के जग कहै ॥

paachisatree jaa ke jag kahai ||

ਪੋਸਤ ਪਿਯਤ ਕਬਹੂੰ ਨ ਅਘਾਵੈ ॥

पोसत पियत कबहूँ न अघावै ॥

posat piyat kabahoo(n) na aghaavai ||

ਤਾ ਕੌ ਕਵਨ ਮੋਲ ਲੈ ਪ੍ਰਯਾਵੈ ॥੧॥

ता कौ कवन मोल लै प्रयावै ॥१॥

taa kau kavan mol lai prayaavai ||1||

ਇਕ ਦਿਨ ਟੂਟਿ ਅਮਲ ਤਿਹ ਗਯੋ ॥

इक दिन टूटि अमल तिह गयो ॥

eik dhin TooT amal teh gayo ||

ਅਧਿਕ ਦੁਖੀ ਤਬ ਹੀ ਸੋ ਭਯੋ ॥

अधिक दुखी तब ही सो भयो ॥

adhik dhukhee tab hee so bhayo ||

ਤਬ ਪਾਚੋ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਸੁਨਿ ਪਯੋ ॥

तब पाचो इसतृन सुनि पयो ॥

tab paacho isatiran sun payo ||

ਖੋਜਿ ਰਹੀ ਗ੍ਰਿਹ ਕਛੂ ਨ ਲਹਿਯੋ ॥੨॥

खोजि रही गृह कछू न लहियो ॥२॥

khoj rahee gireh kachhoo na lahiyo ||2||

ਤਬ ਪਾਚੋ ਮਿਲਿ ਮਤੋ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

तब पाचो मिलि मतो बिचारियो ॥

tab paacho mil mato bichaariyo ||

ਊਪਰ ਖਾਟ ਦੁਖਿਤ ਸੋ ਡਾਰਿਯੋ ॥

ऊपर खाट दुखित सो डारियो ॥

uoopar khaaT dhukhit so ddaariyo ||

ਇਨ ਗਾਡਨ ਲੈ ਚਲੈ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

इन गाडन लै चलै उचारियो ॥

ein gaaddan lai chalai uchaariyo ||

ਨਿਜੁ ਮਨ ਯਹੇ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੩॥

निजु मन यहे तृयान बिचारियो ॥३॥

nij man yahe tirayaan bichaariyo ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਡੰਡਕਾਰ ਕੇ ਬੀਚ ਜਬੈ ਤ੍ਰਿਯ ਵੈ ਗਈ ॥

डंडकार के बीच जबै तृय वै गई ॥

dda(n)ddakaar ke beech jabai tiray vai giee ||

ਮਾਰਗ ਮਹਿ ਗਡਹਾ ਗਹਿਰੋ ਨਿਰਖਤ ਭਈ ॥

मारग महि गडहा गहिरो निरखत भई ॥

maarag meh gaddahaa gahiro nirakhat bhiee ||

ਆਵਤ ਲਖੇ ਬਟਊਆ ਧਨ ਲੀਨੇ ਘਨੋ ॥

आवत लखे बटऊआ धन लीने घनो ॥

aavat lakhe baTuooaa dhan leene ghano ||

ਹੋ ਕਹਿਯੋ ਹਮਾਰੋ ਸੌਦੋ ਅਬ ਆਛੇ ਬਨੋ ॥੪॥

हो कहियो हमारो सौदो अब आछे बनो ॥४॥

ho kahiyo hamaaro sauadho ab aachhe bano ||4||

ਸੁਨਹੋ ਬੀਰ ਬਟਾਊ ਬਾਤ ਬਲੋਚ ਸਭ ॥

सुनहो बीर बटाऊ बात बलोच सभ ॥

sunaho beer baTaauoo baat baloch sabh ||

ਪਿਯ ਗਾਡਨ ਕੇ ਹੇਤ ਇਹਾ ਆਈ ਹਮ ਸਭ ਅਬ ॥

पिय गाडन के हेत इहा आई हम सभ अब ॥

piy gaaddan ke het ihaa aaiee ham sabh ab ||

ਯਾ ਸੌ ਆਨਿ ਜਨਾਜੋ ਅਬੈ ਸਵਾਰਿਯੈ ॥

या सौ आनि जनाजो अबै सवारियै ॥

yaa sau aan janaajo abai savaariyai ||

ਹੋ ਹਮਰੇ ਗੁਨ ਔਗੁਨ ਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰਿਯੈ ॥੫॥

हो हमरे गुन औगुन न हृदै बिचारियै ॥५॥

ho hamare gun aauagun na hiradhai bichaariyai ||5||

ਉਸਟਨ ਤੇ ਸਭ ਉਤਰਿ ਬਲੋਚ ਤਹਾ ਗਏ ॥

उसटन ते सभ उतरि बलोच तहा गए ॥

ausaTan te sabh utar baloch tahaa ge ||

ਨੀਤ ਖੈਰ ਕੀ ਫਾਤਯਾ ਦੇਤ ਊਹਾ ਭਏ ॥

नीत खैर की फातया देत ऊहा भए ॥

neet khair kee faatayaa dhet uoohaa bhe ||

ਤਾ ਕੋ ਪਰੇ ਸੁਮਾਰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਕੀ ਜ੍ਯੋਂ ਨਿਰਖ ॥

ता को परे सुमार मृतक की ज्यों निरख ॥

taa ko pare sumaar mritak kee jayo(n) nirakh ||

ਹੋ ਨਿਕਟ ਇਸਥਿਤਹ ਭਏ ਗੜਾ ਕੋ ਗੋਰ ਲਖਿ ॥੬॥

हो निकट इसथितह भए गड़ा को गोर लखि ॥६॥

ho nikaT isathiteh bhe gaRaa ko gor lakh ||6||

ਲੀਨੀ ਖਾਟ ਉਠਾਇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਤਿਹ ਜਾਨਿ ਕੈ ॥

लीनी खाट उठाइ मृतक तिह जानि कै ॥

leenee khaaT uThai mritak teh jaan kai ||

ਸਕਿਯੋ ਨ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੂ ਪਹਿਚਾਨਿ ਕੈ ॥

सकियो न भेद अभेद कछू पहिचानि कै ॥

sakiyo na bhedh abhedh kachhoo pahichaan kai ||

ਜਬ ਤਾ ਪੈ ਸਭ ਹੀ ਇਸਥਿਤ ਭੇ ਆਇ ਕੈ ॥

जब ता पै सभ ही इसथित भे आइ कै ॥

jab taa pai sabh hee isathit bhe aai kai ||

ਹੋ ਡਾਰਿ ਫਾਸਿਯਨ ਗਡਹੇ ਦਏ ਗਿਰਾਇ ਕੈ ॥੭॥

हो डारि फासियन गडहे दए गिराइ कै ॥७॥

ho ddaar faasiyan gaddahe dhe girai kai ||7||

ਏਕ ਗਾਵ ਤੇ ਦੌਰਿ ਆਫੂ ਲ੍ਯਾਵਤਿ ਭਈ ॥

एक गाव ते दौरि आफू ल्यावति भई ॥

ek gaav te dhauar aafoo layaavat bhiee ||

ਏਕ ਪੁਕਾਰਤ ਊਚ ਚਲੀ ਕੋਸਕ ਗਈ ॥

एक पुकारत ऊच चली कोसक गई ॥

ek pukaarat uooch chalee kosak giee ||

ਬਹੁ ਲੋਗਨ ਕੌ ਲ੍ਯਾਇ ਸੁ ਉਨ ਕੌ ਘਾਇ ਕੈ ॥

बहु लोगन कौ ल्याइ सु उन कौ घाइ कै ॥

bahu logan kau layai su un kau ghai kai ||

ਹੋ ਕਹਿ ਫਾਸਿਨ ਪਤਿ ਹਨੇ ਦਏ ਦਿਖਰਾਇ ਕੈ ॥੮॥

हो कहि फासिन पति हने दए दिखराइ कै ॥८॥

ho keh faasin pat hane dhe dhikharai kai ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪੰਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਤਿਨ ਜੁਤ ਆਈ ॥

पंच इसत्री तिन जुत आई ॥

pa(n)ch isatree tin jut aaiee ||

ਧਨਵੰਤੀ ਅਤਿ ਠਗਨ ਤਕਾਈ ॥

धनवंती अति ठगन तकाई ॥

dhanava(n)tee at Thagan takaiee ||

ਪੰਚਨ ਕੇ ਫਾਸੀ ਗਹਿ ਡਾਰੀ ॥

पंचन के फासी गहि डारी ॥

pa(n)chan ke faasee geh ddaaree ||

ਹਮ ਪਾਚੋ ਰਹਿ ਗਈ ਬਿਚਾਰੀ ॥੯॥

हम पाचो रहि गई बिचारी ॥९॥

ham paacho reh giee bichaaree ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਤਿ ਮਾਰੇ ਫਾਸਿਨ ਠਗਨ ਸਾਥੀ ਰਹਿਯੋ ਨ ਕੋਇ ॥

पति मारे फासिन ठगन साथी रहियो न कोइ ॥

pat maare faasin Thagan saathee rahiyo na koi ||

ਹਮ ਬਨ ਮੈ ਏਕਲ ਤ੍ਰਿਯਾ ਦੈਵ ਕਹਾ ਗਤਿ ਹੋਇ ॥੧੦॥

हम बन मै एकल तृया दैव कहा गति होइ ॥१०॥

ham ban mai ekal tirayaa dhaiv kahaa gat hoi ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਾਜੀ ਕੋਟਵਾਰ ਤਹ ਆਏ ॥

काजी कोटवार तह आए ॥

kaajee koTavaar teh aae ||

ਰਨਸਿੰਗੇ ਰਨ ਨਾਦ ਬਜਾਏ ॥

रनसिंगे रन नाद बजाए ॥

ranasi(n)ge ran naadh bajaae ||

ਕੋਪ ਠਾਨ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

कोप ठान यौ बचन उचारे ॥

kop Thaan yau bachan uchaare ||

ਹਮ ਸਾਥੀ ਇਹ ਠਾਉ ਤਿਹਾਰੇ ॥੧੧॥

हम साथी इह ठाउ तिहारे ॥११॥

ham saathee ieh Thaau tihaare ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਾਰਿ ਊਟ ਮੁਹਰਨ ਭਰੇ ਆਠ ਰੁਪੈਯਨ ਸਾਥ ॥

चारि ऊट मुहरन भरे आठ रुपैयन साथ ॥

chaar uooT muharan bhare aaTh rupaiyan saath ||

ਪਤਿ ਮੂਏ ਏਊ ਗਏ ਤੌ ਹਮ ਭਈ ਅਨਾਥ ॥੧੨॥

पति मूए एऊ गए तौ हम भई अनाथ ॥१२॥

pat mooe euoo ge tau ham bhiee anaath ||12||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਕਾਜੀ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੋ ॥

तब काजी इह भाति उचारो ॥

tab kaajee ieh bhaat uchaaro ||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਕਛੂ ਜਿਨਿ ਸੋਕ ਬਿਚਾਰੋ ॥

तृया कछू जिनि सोक बिचारो ॥

tirayaa kachhoo jin sok bichaaro ||

ਹਮ ਕੌ ਫਾਰਖਤੀ ਲਿਖ ਦੀਜੈ ॥

हम कौ फारखती लिख दीजै ॥

ham kau faarakhatee likh dheejai ||

ਦ੍ਵਾਦਸ ਊਟ ਆਪਨੇ ਲੀਜੈ ॥੧੩॥

द्वादस ऊट आपने लीजै ॥१३॥

dhavaiaadhas uooT aapane leejai ||13||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦੀਨਨ ਕੀ ਰਛਾ ਕਰੀ ਕੌਡੀ ਗਨੀ ਕੁਪਾਇ ॥

दीनन की रछा करी कौडी गनी कुपाइ ॥

dheenan kee rachhaa karee kauaddee ganee kupai ||

ਸਭ ਹੀ ਦਯੋ ਬਹੋਰਿ ਧਨ ਧੰਨ ਕਾਜਿਨ ਕੇ ਰਾਇ ॥੧੪॥

सभ ही दयो बहोरि धन धंन काजिन के राइ ॥१४॥

sabh hee dhayo bahor dhan dha(n)n kaajin ke rai ||14||

ਦੁਸਟ ਅਰਿਸਟ ਨਿਵਾਰਿ ਕੈ ਲੀਨੋ ਪਤਹ ਬਚਾਇ ॥

दुसट अरिसट निवारि कै लीनो पतह बचाइ ॥

dhusaT arisaT nivaar kai leeno pateh bachai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੇਵਾ ਕਰੀ ਹੀਏ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੧੫॥

भाति भाति सेवा करी हीए हरख उपजाइ ॥१५॥

bhaat bhaat sevaa karee he'ee harakh upajai ||15||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਉਨਵਿੰਜਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪੯॥੨੯੮੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ उनविंजवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४९॥२९८९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau unavi(n)javo charitr samaapatam sat subham sat ||149||2989||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਏਕ ਨਗੌਰੇ ਰਹੈ ॥

रानी एक नगौरे रहै ॥

raanee ek nagauare rahai ||

ਗਰਭਵਤੀ ਤਾ ਕੌ ਜਗ ਕਹੈ ॥

गरभवती ता कौ जग कहै ॥

garabhavatee taa kau jag kahai ||

ਪੂਤ ਰਾਵ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋਊ ਨਾਹੀ ॥

पूत राव के गृह कोऊ नाही ॥

poot raav ke gireh kouoo naahee ||

ਚਿੰਤਾ ਇਹੇ ਤਾਹਿ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੧॥

चिंता इहे ताहि मन माही ॥१॥

chi(n)taa ihe taeh man maahee ||1||

ਗਰਭਵਤੀ ਆਪਹਿ ਠਹਿਰਾਯੋ ॥

गरभवती आपहि ठहिरायो ॥

garabhavatee aapeh Thahiraayo ||

ਪੂਤ ਆਨ ਕੋ ਆਨ ਜਿਵਾਯੋ ॥

पूत आन को आन जिवायो ॥

poot aan ko aan jivaayo ||

ਸਭ ਕੋਊ ਪੂਤ ਰਾਵ ਕੋ ਮਾਨੈ ॥

सभ कोऊ पूत राव को मानै ॥

sabh kouoo poot raav ko maanai ||

ਤਾ ਕੌ ਭੇਦ ਨ ਕੋਊ ਜਾਨੈ ॥੨॥

ता कौ भेद न कोऊ जानै ॥२॥

taa kau bhedh na kouoo jaanai ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||