ਚੜੇ ਜੁਧ ਕੈ ਕਾਜ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਇਕੈਠੇ ॥੫॥

चड़े जुध कै काज ह्वै कै इकैठे ॥५॥

chaRe judh kai kaaj havai kai ikaiThe ||5||

ਕਹੂੰ ਟੀਕ ਟਾਕੈ ਕਹੂੰ ਟੋਪ ਟੂਕੇ ॥

कहूँ टीक टाकै कहूँ टोप टूके ॥

kahoo(n) Teek Taakai kahoo(n) Top Tooke ||

ਕਿਯੇ ਟੀਪੋ ਟਾਪੈ ਕਈ ਕੋਟਿ ਢੂਕੇ ॥

किये टीपो टापै कई कोटि ढूके ॥

kiye Teepo Taapai kiee koT ddooke ||

ਕਹੂੰ ਟਾਕ ਟੂਕੈ ਭਏ ਬੀਰ ਭਾਰੇ ॥

कहूँ टाक टूकै भए बीर भारे ॥

kahoo(n) Taak Tookai bhe beer bhaare ||

ਕਰੇਰੇ ਕਟੀਲੇ ਕਰੀ ਕੋਟਿ ਮਾਰੇ ॥੬॥

करेरे कटीले करी कोटि मारे ॥६॥

karere kaTeele karee koT maare ||6||

ਕਿਤੇ ਡੋਬ ਡੂਬੈ ਕਿਤੇ ਘਾਮ ਘੂਮੈ ॥

किते डोब डूबै किते घाम घूमै ॥

kite ddob ddoobai kite ghaam ghoomai ||

ਕਿਤੇ ਆਨਿ ਜੋਧਾ ਪਰੇ ਝੂਮਿ ਝੂਮੈ ॥

किते आनि जोधा परे झूमि झूमै ॥

kite aan jodhaa pare jhoom jhoomai ||

ਕਿਤੇ ਪਾਨਿ ਮਾਗੇ ਕਿਤੇ ਮਾਰਿ ਕੂਕੈ ॥

किते पानि मागे किते मारि कूकै ॥

kite paan maage kite maar kookai ||

ਕਿਤੇ ਬਾਢਵਾਰੀਨ ਕੋ ਕਾਢ ਢੂਕੈ ॥੭॥

किते बाढवारीन को काढ ढूकै ॥७॥

kite baaddavaareen ko kaadd ddookai ||7||

ਕਿਤੇ ਚੋਟ ਓਟੈ ਕਿਤੇ ਕੋਟਿ ਪੈਠੈ ॥

किते चोट ओटै किते कोटि पैठै ॥

kite choT oTai kite koT paiThai ||

ਕਿਤੇ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਸੁਨੇ ਆਨਿ ਐਠੈ ॥

किते राग मारू सुने आनि ऐठै ॥

kite raag maaroo sune aan aaiThai ||

ਕਿਤੇ ਭੀਰ ਭਾਜੇ ਕਿਤੇ ਸੂਰ ਕੂਟੇ ॥

किते भीर भाजे किते सूर कूटे ॥

kite bheer bhaaje kite soor kooTe ||

ਕਿਤੇ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ਰਥੀ ਕ੍ਰੋਰਿ ਲੂਟੇ ॥੮॥

किते बाज मारे रथी क्रोरि लूटे ॥८॥

kite baaj maare rathee kror looTe ||8||

ਕਹੂੰ ਜ੍ਵਾਨ ਜੇਬੇ ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ॥

कहूँ ज्वान जेबे कहूँ बाज मारे ॥

kahoo(n) javaiaan jebe kahoo(n) baaj maare ||

ਕਹੂੰ ਭੂਮਿ ਝੂਮੇ ਦਿਤ੍ਰਯਾਦਿਤ ਭਾਰੇ ॥

कहूँ भूमि झूमे दित्रयादित भारे ॥

kahoo(n) bhoom jhoome dhitrayaadhit bhaare ||

ਕਿਤੇ ਬੀਰ ਘਾਯਨ ਘਾਏ ਪਧਾਰੇ ॥

किते बीर घायन घाए पधारे ॥

kite beer ghaayan ghaae padhaare ||

ਕਿਤੇ ਖੇਤ ਸੋਹੇ ਮਹਾਬੀਰ ਡਾਰੇ ॥੯॥

किते खेत सोहे महाबीर डारे ॥९॥

kite khet sohe mahaabeer ddaare ||9||

ਇਤੈ ਸੂਰ ਕੋਪਿਯੋ ਉਤੈ ਚੰਦ੍ਰ ਧਾਯੋ ॥

इतै सूर कोपियो उतै चंद्र धायो ॥

eitai soor kopiyo utai cha(n)dhr dhaayo ||

ਇਤੈ ਜੋਰਿ ਗਾੜੀ ਅਨੀ ਇੰਦ੍ਰ ਆਯੋ ॥

इतै जोरि गाड़ी अनी इंद्र आयो ॥

eitai jor gaaRee anee i(n)dhr aayo ||

ਉਤੈ ਬੁਧਿ ਬਾਧੀ ਧੁਜਾ ਬੀਰ ਬਾਕੋ ॥

उतै बुधि बाधी धुजा बीर बाको ॥

autai budh baadhee dhujaa beer baako ||

ਇਤੋ ਕਾਲ ਕੋਪਿਯੋ ਜਿਤੈ ਕੌਨ ਤਾ ਕੋ ॥੧੦॥

इतो काल कोपियो जितै कौन ता को ॥१०॥

eito kaal kopiyo jitai kauan taa ko ||10||

ਇਤੈ ਕੋਪਿ ਕੈ ਐਸ ਬਾਚੇ ਸਿਧਾਯੋ ॥

इतै कोपि कै ऐस बाचे सिधायो ॥

eitai kop kai aais baache sidhaayo ||

ਦੁਤਿਯ ਓਰ ਤੇ ਚਾਰਜ ਸੁਕ੍ਰਾ ਰਿਸਾਯੋ ॥

दुतिय ओर ते चारज सुक्रा रिसायो ॥

dhutiy or te chaaraj sukraa risaayo ||

ਕੋਊ ਤੀਰ ਛੋਰੈ ਕੋਊ ਮੰਤ੍ਰ ਡਾਰੈ ॥

कोऊ तीर छोरै कोऊ मंत्र डारै ॥

kouoo teer chhorai kouoo ma(n)tr ddaarai ||

ਲਿਖੈ ਜੰਤ੍ਰ ਕੇਊ ਕੇਊ ਤੰਤ੍ਰ ਸਾਰੈ ॥੧੧॥

लिखै जंत्र केऊ केऊ तंत्र सारै ॥११॥

likhai ja(n)tr keuoo keuoo ta(n)tr saarai ||11||

ਕਿਤੇ ਤੇਗ ਸੂਤੇ ਕਿਤੇ ਬਾਨ ਮਾਰੈ ॥

किते तेग सूते किते बान मारै ॥

kite teg soote kite baan maarai ||

ਕਿਤੇ ਗੋਫਨੈ ਗੁਰਜ ਗੋਲੇ ਉਭਾਰੈ ॥

किते गोफनै गुरज गोले उभारै ॥

kite gofanai guraj gole ubhaarai ||

ਕਿਤੇ ਮੁਗਦ੍ਰ ਠਾਵੈਂ ਕਿਤੇ ਤੀਰ ਛੋਰੈ ॥

किते मुगद्र ठावैं किते तीर छोरै ॥

kite mugadhr Thaavai(n) kite teer chhorai ||

ਕਿਤੇ ਬੀਰ ਬੀਰਾਨ ਕੋ ਮੂੰਡ ਫੋਰੈ ॥੧੨॥

किते बीर बीरान को मूँड फोरै ॥१२॥

kite beer beeraan ko moo(n)dd forai ||12||

ਕਹੂੰ ਛਤ੍ਰ ਜੂਝੇ ਕਹੂੰ ਛਤ੍ਰ ਟੂਟੇ ॥

कहूँ छत्र जूझे कहूँ छत्र टूटे ॥

kahoo(n) chhatr joojhe kahoo(n) chhatr TooTe ||

ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਤਾਜੀ ਜਿਰਹ ਰਾਜ ਲੂਟੈ ॥

कहूँ बाज ताजी जिरह राज लूटै ॥

kahoo(n) baaj taajee jireh raaj looTai ||

ਕਿਤੇ ਪਾਸ ਪਾਸੇ ਕਿਤੇ ਝੋਕ ਝੋਰੇ ॥

किते पास पासे किते झोक झोरे ॥

kite paas paase kite jhok jhore ||

ਕਿਤੇ ਛਿਪ੍ਰ ਛੇਕੇ ਕਿਤੇ ਛੈਲ ਛੋਰੇ ॥੧੩॥

किते छिप्र छेके किते छैल छोरे ॥१३॥

kite chhipr chheke kite chhail chhore ||13||

ਕਿਤੇ ਸੂਰ ਸ੍ਰੋਨਾਨ ਕੇ ਰੰਗ ਰੰਗੇ ॥

किते सूर स्रोनान के रंग रंगे ॥

kite soor sronaan ke ra(n)g ra(n)ge ||

ਬਚੇ ਬੀਰ ਬਾਕਾਨ ਬਾਜੀ ਉਮੰਗੇ ॥

बचे बीर बाकान बाजी उमंगे ॥

bache beer baakaan baajee uma(n)ge ||

ਮਹਾ ਭੇਰ ਭਾਰੀ ਮਹਾ ਨਾਦ ਬਾਜੇ ॥

महा भेर भारी महा नाद बाजे ॥

mahaa bher bhaaree mahaa naadh baaje ||

ਇਤੈ ਦੇਵ ਬਾਕੇ ਉਤੈ ਦੈਤ ਗਾਜੇ ॥੧੪॥

इतै देव बाके उतै दैत गाजे ॥१४॥

eitai dhev baake utai dhait gaaje ||14||

ਉਠਿਯੋ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਮਹਾ ਨਾਦ ਭਾਰੋ ॥

उठियो राग मारू महा नाद भारो ॥

auThiyo raag maaroo mahaa naadh bhaaro ||

ਇਤੈ ਸੁੰਭ ਨੈਸੁੰਭ ਦਾਨੋ ਸੰਭਾਰੋ ॥

इतै सुँभ नैसुँभ दानो संभारो ॥

eitai su(n)bh naisu(n)bh dhaano sa(n)bhaaro ||

ਬਿੜਾਲਾਛ ਜ੍ਵਾਲਾਛ ਧੂਮ੍ਰਾਛ ਜੋਧੇ ॥

बिड़ालाछ ज्वालाछ धूम्राछ जोधे ॥

biRaalaachh javaiaalaachh dhoomraachh jodhe ||

ਹਟੇ ਨ ਹਠੀਲੇ ਕਿਸੂ ਕੇ ਪ੍ਰਬੋਧੇ ॥੧੫॥

हटे न हठीले किसू के प्रबोधे ॥१५॥

haTe na haTheele kisoo ke prabodhe ||15||

ਪਰਿਯੋ ਲੋਹ ਗਾੜੋ ਮਹਾ ਖੇਤ ਭਾਰੀ ॥

परियो लोह गाड़ो महा खेत भारी ॥

pariyo loh gaaRo mahaa khet bhaaree ||

ਇਤੈ ਦੇਵ ਕੋਪੇ ਉਤੈ ਵੈ ਹਕਾਰੀ ॥

इतै देव कोपे उतै वै हकारी ॥

eitai dhev kope utai vai hakaaree ||

ਜੁਰੇ ਆਨਿ ਦੋਊ ਭੈਯਾ ਕੌਨ ਭਾਜੈ ॥

जुरे आनि दोऊ भैया कौन भाजै ॥

jure aan dhouoo bhaiyaa kauan bhaajai ||

ਚਲੇ ਭਾਜਿ ਤਾ ਕੀ ਸੁ ਮਾਤਾਨ ਲਾਜੈ ॥੧੬॥

चले भाजि ता की सु मातान लाजै ॥१६॥

chale bhaaj taa kee su maataan laajai ||16||

ਜੁਰੇ ਆਨਿ ਭਾਈ ਭੈਯਾ ਕੌਨ ਹਾਰੈ ॥

जुरे आनि भाई भैया कौन हारै ॥

jure aan bhaiee bhaiyaa kauan haarai ||

ਮਰੈ ਸਾਚੁ ਪੈ ਪਾਵ ਪਾਛੇ ਨ ਡਾਰੈ ॥

मरै साचु पै पाव पाछे न डारै ॥

marai saach pai paav paachhe na ddaarai ||

ਭਰੇ ਛੋਭ ਛਤ੍ਰੀ ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਨਾਚਿਯੋ ॥

भरे छोभ छत्री महा रुद्र नाचियो ॥

bhare chhobh chhatree mahaa rudhr naachiyo ||

ਪਰਿਯੋ ਲੋਹ ਗਾੜੋ ਮਹਾ ਲੋਹ ਮਾਚਿਯੋ ॥੧੭॥

परियो लोह गाड़ो महा लोह माचियो ॥१७॥

pariyo loh gaaRo mahaa loh maachiyo ||17||

ਹਠੇ ਐਠਿਯਾਰੇ ਹਠੀ ਐਂਠਿ ਕੈ ਕੈ ॥

हठे ऐठियारे हठी ऐंठि कै कै ॥

haThe aaiThiyaare haThee aai(n)Th kai kai ||

ਮਹਾ ਜੁਧ ਸੌਡੀ ਮਹਾ ਹੀ ਰਿਸੈ ਕੈ ॥

महा जुध सौडी महा ही रिसै कै ॥

mahaa judh sauaddee mahaa hee risai kai ||

ਮਹਾ ਸੂਲ ਸੈਥੀਨ ਕੇ ਵਾਰ ਛੰਡੇ ॥

महा सूल सैथीन के वार छंडे ॥

mahaa sool saitheen ke vaar chha(n)dde ||

ਇਤੇ ਦੈਤ ਬਾਕੇ ਉਤੇ ਦੇਵ ਮੰਡੇ ॥੧੮॥

इते दैत बाके उते देव मंडे ॥१८॥

eite dhait baake ute dhev ma(n)dde ||18||

ਇਤੈ ਦੇਵ ਰੋਹੇ ਉਤੇ ਦੈਤ ਕੋਪੇ ॥

इतै देव रोहे उते दैत कोपे ॥

eitai dhev rohe ute dhait kope ||

ਭਜੈ ਨਾਹਿ ਗਾੜੇ ਪ੍ਰਿਥੀ ਪਾਇ ਰੋਪੇ ॥

भजै नाहि गाड़े पृथी पाइ रोपे ॥

bhajai naeh gaaRe pirathee pai rope ||

ਤਬੈ ਬਿਸਨ ਜੂ ਮੰਤ੍ਰ ਐਸੇ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

तबै बिसन जू मंत्र ऐसे बिचारियो ॥

tabai bisan joo ma(n)tr aaise bichaariyo ||

ਮਹਾ ਸੁੰਦਰੀ ਏਸ ਕੋ ਭੇਸ ਧਾਰਿਯੋ ॥੧੯॥

महा सुँदरी एस को भेस धारियो ॥१९॥

mahaa su(n)dharee es ko bhes dhaariyo ||19||

ਮਹਾ ਮੋਹਨੀ ਭੇਸ ਧਾਰਿਯੋ ਕਨ੍ਰਹਾਈ ॥

महा मोहनी भेस धारियो कन्रहाई ॥

mahaa mohanee bhes dhaariyo kanrahaiee ||

ਜਿਨੈ ਨੈਕ ਹੇਰਿਯੋ ਰਹਿਯੋ ਸੋ ਲੁਭਾਈ ॥

जिनै नैक हेरियो रहियो सो लुभाई ॥

jinai naik heriyo rahiyo so lubhaiee ||

ਇਤੈ ਦੈਤ ਬਾਕੇ ਉਤੈ ਦੇਵ ਸੋਹੈ ॥

इतै दैत बाके उतै देव सोहै ॥

eitai dhait baake utai dhev sohai ||

ਦੁਹੂ ਛੋਰਿ ਦੀਨੋ ਮਹਾ ਜੁਧ ਮੋਹੈ ॥੨੦॥

दुहू छोरि दीनो महा जुध मोहै ॥२०॥

dhuhoo chhor dheeno mahaa judh mohai ||20||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਾਲਕੂਟ ਅਰੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਸਿਵ ਕੇ ਦਏ ਬਨਾਇ ॥

कालकूट अरु चंद्रमा सिव के दए बनाइ ॥

kaalakooT ar cha(n)dhramaa siv ke dhe banai ||

ਐਰਾਵਤਿ ਤਰੁ ਉਚਸ੍ਰਵਿ ਹਰਹਿ ਦਏ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥੨੧॥

ऐरावति तरु उचस्रवि हरहि दए सुख पाइ ॥२१॥

aairaavat tar uchasrav hareh dhe sukh pai ||21||

ਕੌਸਤਕ ਮਨਿ ਅਰੁ ਲਛਿਮੀ ਆਪੁਨ ਲਈ ਮੰਗਾਇ ॥

कौसतक मनि अरु लछिमी आपुन लई मंगाइ ॥

kauasatak man ar lachhimee aapun liee ma(n)gai ||

ਦੇਵ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਅਸੁਰਨ ਸੁਰਾ ਬਾਟਤ ਪਏ ਬਨਾਇ ॥੨੨॥

देव अंमृत असुरन सुरा बाटत पए बनाइ ॥२२॥

dhev a(n)mirat asuran suraa baaTat pe banai ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰੰਭਾ ਔਰ ਧਨੰਤਰ ਲਿਯੋ ॥

रंभा और धनंतर लियो ॥

ra(n)bhaa aauar dhana(n)tar liyo ||

ਸਭ ਜਗ ਕੇ ਸੁਖ ਕਾਰਨ ਦਿਯੋ ॥

सभ जग के सुख कारन दियो ॥

sabh jag ke sukh kaaran dhiyo ||

ਤੀਨਿ ਰਤਨ ਦਿਯ ਔਰੁ ਨਿਕਾਰੇ ॥

तीनि रतन दिय औरु निकारे ॥

teen ratan dhiy aauar nikaare ||

ਤੁਮਹੂੰ ਤਿਨੋ ਲਖਤ ਹੋ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥੨੩॥

तुमहूँ तिनो लखत हो प्यारे ॥२३॥

tumahoo(n) tino lakhat ho payaare ||23||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਰੀਝਿ ਰਹੇ ਛਬਿ ਹੇਰਿ ਸੁਰਾਸਰ ਸੋਕ ਨਿਵਾਰ ਅਸੋਕੁਪਜਾਯੋ ॥

रीझि रहे छबि हेरि सुरासर सोक निवार असोकुपजायो ॥

reejh rahe chhab her suraasar sok nivaar asokupajaayo ||

ਛੋਰਿ ਬਿਵਾਦ ਕੌ ਦੀਨ ਦੋਊ ਸੁਭ ਭਾਗ ਭਰਿਯੋ ਸਬਹੂੰ ਹਰਿ ਭਾਯੋ ॥

छोरि बिवाद कौ दीन दोऊ सुभ भाग भरियो सबहूँ हरि भायो ॥

chhor bivaadh kau dheen dhouoo subh bhaag bhariyo sabahoo(n) har bhaayo ||

ਕੁੰਜਰ ਕੀਰ ਕਲਾਨਿਧਿ ਕੇਹਰਿ ਮਾਨ ਮਨੋਜਵ ਹੇਰਿ ਹਿਰਾਯੋ ॥

कुँजर कीर कलानिधि केहरि मान मनोजव हेरि हिरायो ॥

ku(n)jar keer kalaanidh kehar maan manojav her hiraayo ||

ਜੋ ਤਿਨ ਦੀਨ ਸੁ ਲੀਨ ਸਭੋ ਹਸਿ ਕਾਹੂੰ ਨ ਹਾਥ ਹਥਿਆਰ ਉਚਾਯੋ ॥੨੪॥

जो तिन दीन सु लीन सभो हसि काहूँ न हाथ हथिआर उचायो ॥२४॥

jo tin dheen su leen sabho has kaahoo(n) na haath hathiaar uchaayo ||24||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਇਨੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਟ੍ਰਯੋ ਉਨੈ ਮਦ੍ਰਯ ਦੀਨੋ ॥

इनै अंमृत बाट्रयो उनै मद्रय दीनो ॥

einai a(n)mirat baaTrayo unai madhray dheeno ||

ਛਲੇ ਛਿਪ੍ਰ ਛੈਲੀ ਛਲੀ ਭੇਸ ਕੀਨੋ ॥

छले छिप्र छैली छली भेस कीनो ॥

chhale chhipr chhailee chhalee bhes keeno ||

ਮਹਾ ਬਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ ਇਤੈ ਆਪੁ ਸੋਹੈ ॥

महा बसत्र धारे इतै आपु सोहै ॥

mahaa basatr dhaare itai aap sohai ||

ਸਭੈ ਦੈਤ ਦੇਵਾਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮੋਹੈ ॥੨੫॥

सभै दैत देवान के चित मोहै ॥२५॥

sabhai dhait dhevaan ke chit mohai ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਧਰਿਯੋ ਰੂਪ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਤਹਾ ਆਪੁਨ ਤੁਰਤਿ ਮੁਰਾਰਿ ॥

धरियो रूप तृय को तहा आपुन तुरति मुरारि ॥

dhariyo roop tiray ko tahaa aapun turat muraar ||

ਛਲੀ ਛਿਨਿਕ ਮੋ ਛਲਿ ਗਯੋ ਜਿਤੇ ਹੁਤੇ ਅਸੁਰਾਰਿ ॥੨੬॥

छली छिनिक मो छलि गयो जिते हुते असुरारि ॥२६॥

chhalee chhinik mo chhal gayo jite hute asuraar ||26||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਤੇਈਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨੩॥੨੪੧੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ तेईसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१२३॥२४१६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau teieesavo charitr samaapatam sat subham sat ||123||2416||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਾਰਨੌਲ ਕੇ ਦੇਸ ਮੈ ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਇਕ ਨਾਥ ॥

नारनौल के देस मै बिजै सिंघ इक नाथ ॥

naaranaual ke dhes mai bijai si(n)gh ik naath ||

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਡਾਰਿਯੋ ਰਹੈ ਫੂਲ ਮਤੀ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧॥

रैनि दिवस डारियो रहै फूल मती के साथ ॥१॥

rain dhivas ddaariyo rahai fool matee ke saath ||1||

ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਜਾ ਕੋ ਸਦਾ ਜਪਤ ਆਠਹੂੰ ਜਾਮ ॥

बिजै सिंघ जा को सदा जपत आठहूँ जाम ॥

bijai si(n)gh jaa ko sadhaa japat aaThahoo(n) jaam ||

ਫੂਲਨ ਕੇ ਸੰਗ ਤੋਲਿਯੈ ਫੂਲ ਮਤੀ ਜਿਹ ਨਾਮ ॥੨॥

फूलन के संग तोलियै फूल मती जिह नाम ॥२॥

foolan ke sa(n)g toliyai fool matee jeh naam ||2||

ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਇਕ ਦਿਨ ਗਏ ਆਖੇਟਕ ਕੇ ਕਾਜ ॥

बिजै सिंघ इक दिन गए आखेटक के काज ॥

bijai si(n)gh ik dhin ge aakheTak ke kaaj ||

ਭ੍ਰਮਰ ਕਲਾ ਕੋ ਰੂਪ ਲਖਿ ਰੀਝ ਰਹੇ ਮਹਾਰਾਜ ॥੩॥

भ्रमर कला को रूप लखि रीझ रहे महाराज ॥३॥

bhramar kalaa ko roop lakh reejh rahe mahaaraaj ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਹ ਹੀ ਬ੍ਯਾਹ ਧਾਮ ਤ੍ਰਿਯ ਆਨੀ ॥

तह ही ब्याह धाम तृय आनी ॥

teh hee bayaeh dhaam tiray aanee ||

ਰਾਵ ਹੇਰਿ ਸੋਊ ਲਲਚਾਨੀ ॥

राव हेरि सोऊ ललचानी ॥

raav her souoo lalachaanee ||

ਫੂਲ ਮਤੀ ਸੁਨਿ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਈ ॥

फूल मती सुनि अधिक रिसाई ॥

fool matee sun adhik risaiee ||

ਆਦਰ ਸੋ ਤਾ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਲ੍ਯਾਈ ॥੪॥

आदर सो ता को गृह ल्याई ॥४॥

aadhar so taa ko gireh layaiee ||4||

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨੇਹ ਉਪਜਾਯੋ ॥

ता सौ अधिक नेह उपजायो ॥

taa sau adhik neh upajaayo ||

ਧਰਮ ਭਗਨਿ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥

धरम भगनि करि ताहि बुलायो ॥

dharam bhagan kar taeh bulaayo ||

ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਤ੍ਰਿਯ ਧਰਿਯੋ ॥

चित मै अधिक कोप तृय धरियो ॥

chit mai adhik kop tiray dhariyo ||

ਤਾ ਕੀ ਨਾਸ ਘਾਤ ਅਟਕਰਿਯੋ ॥੫॥

ता की नास घात अटकरियो ॥५॥

taa kee naas ghaat aTakariyo ||5||

ਜਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯਾ ਉਪਾਸਿਕ ਜਾਨੀ ॥

जा की तृया उपासिक जानी ॥

jaa kee tirayaa upaasik jaanee ||

ਵਹੈ ਘਾਤ ਚੀਨਤ ਭੀ ਰਾਨੀ ॥

वहै घात चीनत भी रानी ॥

vahai ghaat cheenat bhee raanee ||

ਰੁਦ੍ਰ ਦੇਹਰੋ ਏਕ ਬਨਾਯੋ ॥

रुद्र देहरो एक बनायो ॥

rudhr dheharo ek banaayo ||

ਜਾ ਪਰ ਅਗਨਿਤ ਦਰਬ ਲਗਾਯੋ ॥੬॥

जा पर अगनित दरब लगायो ॥६॥

jaa par aganit dharab lagaayo ||6||

ਦੋਊ ਸਵਤਿ ਤਹਾ ਚਲਿ ਜਾਵੈ ॥

दोऊ सवति तहा चलि जावै ॥

dhouoo savat tahaa chal jaavai ||

ਪੂਜਿ ਰੁਦ੍ਰ ਕੌ ਪੁਨਿ ਘਰ ਆਵੈ ॥

पूजि रुद्र कौ पुनि घर आवै ॥

pooj rudhr kau pun ghar aavai ||

ਮਟ ਆਛੋ ਊਚੋ ਧੁਜ ਸੋਹੈ ॥

मट आछो ऊचो धुज सोहै ॥

maT aachho uoocho dhuj sohai ||

ਸੁਰ ਨਰ ਨਾਗ ਅਸੁਰ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥੭॥

सुर नर नाग असुर मन मोहै ॥७॥

sur nar naag asur man mohai ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪੁਰ ਬਾਸਨਿ ਸੁੰਦਰਿ ਸਭੈ ਤਿਹ ਠਾ ਕਰੈ ਪਯਾਨ ॥

पुर बासनि सुँदरि सभै तिह ठा करै पयान ॥

pur baasan su(n)dhar sabhai teh Thaa karai payaan ||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕੌ ਪੂਜਿ ਕੈ ਬਹੁਰ ਬਸੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਨਿ ॥੮॥

महा रुद्र कौ पूजि कै बहुर बसै गृह आनि ॥८॥

mahaa rudhr kau pooj kai bahur basai gireh aan ||8||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਰਾਨੀ ਲੈ ਤਾ ਕੌ ਤਹ ਗਈ ॥

एक दिवस रानी लै ता कौ तह गई ॥

ek dhivas raanee lai taa kau teh giee ||

ਨਿਜੁ ਕਰਿ ਅਸਿ ਗਹਿ ਵਾਹਿ ਮੂੰਡ ਕਾਟਤ ਭਈ ॥

निजु करि असि गहि वाहि मूँड काटत भई ॥

nij kar as geh vaeh moo(n)dd kaaTat bhiee ||

ਸੀਸ ਕਾਟਿ ਸਿਵ ਊਪਰ ਦਯੋ ਚਰਾਇ ਕੈ ॥

सीस काटि सिव ऊपर दयो चराइ कै ॥

sees kaaT siv uoopar dhayo charai kai ||

ਹੋ ਰੋਵਤ ਨ੍ਰਿਪ ਪ੍ਰਤਿ ਆਪੁ ਉਚਾਰਿਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥੯॥

हो रोवत नृप प्रति आपु उचारियो आइ कै ॥९॥

ho rovat nirap prat aap uchaariyo aai kai ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਧਰਮ ਭਗਨਿ ਮੁਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਰੁਦ੍ਰ ਦੇਹਰੇ ਜਾਇ ॥

धरम भगनि मुहि संग लै रुद्र देहरे जाइ ॥

dharam bhagan muh sa(n)g lai rudhr dhehare jai ||

ਮੂੰਡ ਕਾਟਿ ਨਿਜੁ ਕਰ ਅਸਹਿ ਹਰ ਪਰ ਦਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥੧੦॥

मूँड काटि निजु कर असहि हर पर दियो चराइ ॥१०॥

moo(n)dd kaaT nij kar aseh har par dhiyo charai ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਤਹਾ ਨ੍ਰਿਪ ਆਯੋ ॥

यौ सुनि बात तहा नृप आयो ॥

yau sun baat tahaa nirap aayo ||

ਜਹ ਤ੍ਰਿਯ ਤੌਨ ਨਾਰਿ ਕੌ ਘਾਯੋ ॥

जह तृय तौन नारि कौ घायो ॥

jeh tiray tauan naar kau ghaayo ||

ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿ ਚਕ੍ਰਿਤ ਚਿਤ ਰਹਿਯੋ ॥

ताहि निहारि चकृत चित रहियो ॥

taeh nihaar chakirat chit rahiyo ||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਕਛੁਕ ਬੈਨ ਨ ਕਹਿਯੋ ॥੧੧॥

तृय को कछुक बैन न कहियो ॥११॥

tiray ko kachhuk bain na kahiyo ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੂੰਡ ਕਾਟਿ ਜਿਨ ਨਿਜੁ ਕਰਨ ਹਰ ਪਰ ਦਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥

मूँड काटि जिन निजु करन हर पर दियो चराइ ॥

moo(n)dd kaaT jin nij karan har par dhiyo charai ||

ਧੰਨ੍ਯੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਧੰਨਿ ਦੇਸ ਤਿਹ ਧੰਨ੍ਯ ਪਿਤਾ ਧੰਨਿ ਮਾਇ ॥੧੨॥

धंन्यो तृया धंनि देस तिह धंन्य पिता धंनि माइ ॥१२॥

dha(n)nayo tirayaa dha(n)n dhes teh dha(n)nay pitaa dha(n)n mai ||12||

ਦਾਹ ਦਿਯੋ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਕੌ ਚਿਤ ਅਤਿ ਸੋਕ ਬਢਾਇ ॥

दाह दियो तिह नारि कौ चित अति सोक बढाइ ॥

dhaeh dhiyo teh naar kau chit at sok baddai ||

ਫੂਲ ਮਤੀ ਕੇ ਭਵਨ ਮੈ ਬਹੁਰਿ ਬਸਤ ਭਯੋ ਆਇ ॥੧੩॥

फूल मती के भवन मै बहुरि बसत भयो आइ ॥१३॥

fool matee ke bhavan mai bahur basat bhayo aai ||13||

ਸਵਤਿ ਮਾਰਿ ਨਿਜੁ ਕਰਨ ਸੌ ਔਰ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਦਿਖਰਾਇ ॥

सवति मारि निजु करन सौ और नृपहि दिखराइ ॥

savat maar nij karan sau aauar nirapeh dhikharai ||

ਰਾਜਾ ਕੌ ਨਿਜੁ ਬਸ ਕਿਯੋ ਐਸੋ ਚਰਿਤ ਬਨਾਇ ॥੧੪॥

राजा कौ निजु बस कियो ऐसो चरित बनाइ ॥१४॥

raajaa kau nij bas kiyo aaiso charit banai ||14||

ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਸਨ ਸਰ ਅਸੁਰ ਸਭ ਰੈਨਾਧਿਪ ਦਿਨਰਾਇ ॥

ब्रहम बिसन सर असुर सभ रैनाधिप दिनराइ ॥

braham bisan sar asur sabh rainaadhip dhinarai ||

ਬੇਦ ਬ੍ਯਾਸ ਅਰੁ ਬੇਦ ਤ੍ਰਿਯ ਭੇਦ ਸਕੇ ਨਹਿ ਪਾਇ ॥੧੫॥

बेद ब्यास अरु बेद तृय भेद सके नहि पाइ ॥१५॥

bedh bayaas ar bedh tiray bhedh sake neh pai ||15||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਚੌਬੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨੪॥੨੪੩੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ चौबीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१२४॥२४३१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau chauabeesavo charitr samaapatam sat subham sat ||124||2431||afajoo(n)||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਲੰਕ ਮੈ ਬੰਕ ਨਿਸਾਚਰ ਥੋ ਰਘੁਨੰਦਨ ਕੋ ਸੁਨਿ ਏਕ ਕਹਾਨੀ ॥

लंक मै बंक निसाचर थो रघुनंदन को सुनि एक कहानी ॥

la(n)k mai ba(n)k nisaachar tho raghuna(n)dhan ko sun ek kahaanee ||

ਰਾਵਨ ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਸਮੇਤ ਹਨੇ ਇਹ ਖੇਤ ਮਹਾ ਬਲਿਧਾਨੀ ॥

रावन पुत्र कलत्र समेत हने इह खेत महा बलिधानी ॥

raavan putr kalatr samet hane ieh khet mahaa balidhaanee ||

ਰੋਸ ਭਰਿਯੋ ਤਤਕਾਲ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੌਚਕ ਸੇ ਮਦ ਮਤ ਕ੍ਰਿਪਾਨੀ ॥

रोस भरियो ततकाल गदा गहि कौचक से मद मत कृपानी ॥

ros bhariyo tatakaal gadhaa geh kauachak se madh mat kirapaanee ||

ਕੋਟ ਕੌ ਕੂਦਿ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਕੌ ਫਾਧਿ ਫਿਰੰਗ ਮੌ ਆਨਿ ਪਰਿਯੋ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੧॥

कोट कौ कूदि समुँद्र कौ फाधि फिरंग मौ आनि परियो अभिमानी ॥१॥

koT kau koodh samu(n)dhr kau faadh fira(n)g mau aan pariyo abhimaanee ||1||

ਆਠਿਕ ਦ੍ਯੋਸ ਅੰਧੇਰ ਰਹਿਯੋ ਪੁਨਿ ਸੂਰ ਚੜਿਯੋ ਜਗ ਧੁੰਧ ਮਿਟਾਈ ॥

आठिक द्योस अंधेर रहियो पुनि सूर चड़ियो जग धुँध मिटाई ॥

aaThik dhayos a(n)dher rahiyo pun soor chaRiyo jag dhu(n)dh miTaiee ||

ਦਾਨਵ ਕੌ ਲਖਿ ਲੋਕਨ ਕੈ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਮੈ ਉਪਜੀ ਦੁਚਿਤਾਈ ॥

दानव कौ लखि लोकन कै अति ही चित मै उपजी दुचिताई ॥

dhaanav kau lakh lokan kai at hee chit mai upajee dhuchitaiee ||

ਬਾਧਿ ਅਨੀ ਭਟ ਭੂਰਿ ਚੜੇ ਰਿਪੁ ਜੀਤਨ ਕੀ ਜਿਯ ਬ੍ਯੋਤ ਬਨਾਈ ॥

बाधि अनी भट भूरि चड़े रिपु जीतन की जिय ब्योत बनाई ॥

baadh anee bhaT bhoor chaRe rip jeetan kee jiy bayot banaiee ||

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀਨ ਕੀ ਆਨਿ ਕਰੀ ਤਿਹ ਸਾਥ ਲਰਾਈ ॥੨॥

बान कमान गदा बरछीन की आनि करी तिह साथ लराई ॥२॥

baan kamaan gadhaa barachheen kee aan karee teh saath laraiee ||2||

ਏਕ ਪਰੇ ਭਭਰਾਤ ਭਟੁਤਮ ਏਕ ਲਗੇ ਭਟ ਘਾਯਲ ਘੂੰਮੈ ॥

एक परे भभरात भटुतम एक लगे भट घायल घूँमै ॥

ek pare bhabharaat bhaTutam ek lage bhaT ghaayal ghoo(n)mai ||

ਏਕ ਚਲੈ ਭਜਿ ਕੈ ਰਨ ਤੇ ਇਕ ਆਨਿ ਪਰੇ ਮਰਿ ਕੈ ਗਿਰਿ ਭੂੰਮੈ ॥

एक चलै भजि कै रन ते इक आनि परे मरि कै गिरि भूँमै ॥

ek chalai bhaj kai ran te ik aan pare mar kai gir bhoo(n)mai ||

ਏਕ ਮਰੇ ਲਰਿ ਕੈ ਹਯ ਊਪਰ ਹਾਥਿਨ ਪੈ ਇਕ ਸ੍ਯੰਦਨ ਹੂੰ ਮੈ ॥

एक मरे लरि कै हय ऊपर हाथिन पै इक स्यंदन हूँ मै ॥

ek mare lar kai hay uoopar haathin pai ik saya(n)dhan hoo(n) mai ||

ਮਾਨੋ ਤ੍ਰਿਬੇਨੀ ਕੇ ਤੀਰਥ ਪੈ ਮੁਨਿ ਨਾਯਕ ਧੂਮ ਅਧੋ ਮੁਖ ਧੂੰਮੈ ॥੩॥

मानो तृबेनी के तीरथ पै मुनि नायक धूम अधो मुख धूँमै ॥३॥

maano tirabenee ke teerath pai mun naayak dhoom adho mukh dhoo(n)mai ||3||

ਕੌਚ ਕਿਪਾਨ ਕਸੇ ਕਟਨੀ ਕਟਿ ਅੰਗ ਉਤੰਗ ਸੁਰੰਗ ਨਿਖੰਗੀ ॥

कौच किपान कसे कटनी कटि अंग उतंग सुरंग निखंगी ॥

kauach kipaan kase kaTanee kaT a(n)g uta(n)g sura(n)g nikha(n)gee ||

ਚੌਪਿ ਚਲੇ ਚਹੂੰ ਓਰਨ ਤੇ ਘਨ ਸਾਵਨ ਕੀ ਘਟ ਜਾਨ ਉਮੰਗੀ ॥

चौपि चले चहूँ ओरन ते घन सावन की घट जान उमंगी ॥

chauap chale chahoo(n) oran te ghan saavan kee ghaT jaan uma(n)gee ||

ਜੰਗ ਨਿਸੰਗ ਪਰਿਯੋ ਸੰਗ ਸੂਰਨ ਨਾਚਿਯੋ ਹੈ ਆਪੁ ਤਹਾ ਅਰਧੰਗੀ ॥

जंग निसंग परियो संग सूरन नाचियो है आपु तहा अरधंगी ॥

ja(n)g nisa(n)g pariyo sa(n)g sooran naachiyo hai aap tahaa aradha(n)gee ||

ਰੋਸ ਭਰੇ ਨ ਫਿਰੇ ਤ੍ਰਸਿ ਕੈ ਰਨ ਰੰਗ ਪਚੇ ਰਵਿ ਰੰਗ ਫਿਰੰਗੀ ॥੪॥

रोस भरे न फिरे त्रसि कै रन रंग पचे रवि रंग फिरंगी ॥४॥

ros bhare na fire tras kai ran ra(n)g pache rav ra(n)g fira(n)gee ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੇਰ ਪਰਿਯੋ ਭਾਰਥ ਤੇ ਭਾਰੀ ॥

भेर परियो भारथ ते भारी ॥

bher pariyo bhaarath te bhaaree ||

ਨਾਚੇ ਸੂਰਬੀਰ ਹੰਕਾਰੀ ॥

नाचे सूरबीर हंकारी ॥

naache soorabeer ha(n)kaaree ||

ਬਹੁ ਬ੍ਰਿਣ ਕੀਏ ਨ ਇਕ ਤਿਹ ਲਾਗਿਯੋ ॥

बहु बृण कीए न इक तिह लागियो ॥

bahu biran ke'ee na ik teh laagiyo ||

ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਦਾਨਵ ਕੋ ਜਾਗਿਯੋ ॥੫॥

अधिक कोप दानव को जागियो ॥५॥

adhik kop dhaanav ko jaagiyo ||5||

ਏਕ ਹਾਥ ਤਿਨ ਗਦਾ ਸੰਭਾਰੀ ॥

एक हाथ तिन गदा संभारी ॥

ek haath tin gadhaa sa(n)bhaaree ||

ਦੂਜੋ ਕਰ ਤਰਵਾਰਿ ਨਿਕਾਰੀ ॥

दूजो कर तरवारि निकारी ॥

dhoojo kar taravaar nikaaree ||

ਜਾ ਕੌ ਦੌਰਿ ਦੈਤ ਬ੍ਰਿਣ ਮਾਰੇ ॥

जा कौ दौरि दैत बृण मारे ॥

jaa kau dhauar dhait biran maare ||

ਏਕੈ ਚੋਟ ਚੌਥ ਹੀ ਡਾਰੈ ॥੬॥

एकै चोट चौथ ही डारै ॥६॥

ekai choT chauath hee ddaarai ||6||

ਜੋ ਕੋਊ ਤਾ ਕਹ ਘਾਵ ਲਗਾਵੈ ॥

जो कोऊ ता कह घाव लगावै ॥

jo kouoo taa keh ghaav lagaavai ||

ਟੂਟਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਹਾਥ ਰਹਿ ਜਾਵੈ ॥

टूटि कृपान हाथ रहि जावै ॥

TooT kirapaan haath reh jaavai ||

ਦਾਨਵ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਤਬ ਕਰੈ ॥

दानव कोप अधिक तब करै ॥

dhaanav kop adhik tab karai ||

ਪ੍ਰਾਨ ਫਿਰੰਗਨਿ ਬਹੁ ਕੇ ਹਰੈ ॥੭॥

प्रान फिरंगनि बहु के हरै ॥७॥

praan fira(n)gan bahu ke harai ||7||

ਭੁੰਜਗ ਛੰਦ ॥

भुँजग छंद ॥

bhu(n)jag chha(n)dh ||

ਮਹਾ ਨਾਦਿ ਕੈ ਕੈ ਜਬੈ ਦੈਤ ਧਾਵੈ ॥

महा नादि कै कै जबै दैत धावै ॥

mahaa naadh kai kai jabai dhait dhaavai ||

ਘਨੀ ਸੈਨ ਕੋ ਮਾਰਿ ਕੈ ਕੈ ਸੁ ਜਾਵੈ ॥

घनी सैन को मारि कै कै सु जावै ॥

ghanee sain ko maar kai kai su jaavai ||

ਬਿਯੋ ਕੌਨ ਜੋਧਾ ਲਰੈ ਰੋਸ ਕੈ ਕੈ ॥

बियो कौन जोधा लरै रोस कै कै ॥

biyo kauan jodhaa larai ros kai kai ||

ਚਲੇ ਬਾਜ ਹੇਰੈ ਮਹਾ ਤਾਪ ਤੈ ਕੈ ॥੮॥

चले बाज हेरै महा ताप तै कै ॥८॥

chale baaj herai mahaa taap tai kai ||8||

ਲਖੇ ਦੈਤ ਭਾਰੀ ਸਭੈ ਭੂਪ ਭਾਗੈ ॥

लखे दैत भारी सभै भूप भागै ॥

lakhe dhait bhaaree sabhai bhoop bhaagai ||

ਮਹਾ ਤ੍ਰਾਸ ਕੇ ਤਾਪ ਸੌ ਅਨੁਰਾਗੈ ॥

महा त्रास के ताप सौ अनुरागै ॥

mahaa traas ke taap sau anuraagai ||

ਚਲੇ ਭਾਜਿ ਕੈ ਕੈ ਹਠੀ ਨਾਰਿ ਨ੍ਯਾਏ ॥

चले भाजि कै कै हठी नारि न्याए ॥

chale bhaaj kai kai haThee naar nayaae ||

ਕਰੀ ਬਾਜ ਰਾਜੇ ਪਿਯਾਦੇ ਪਰਾਏ ॥੯॥

करी बाज राजे पियादे पराए ॥९॥

karee baaj raaje piyaadhe paraae ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੈਨ ਭਜਤ ਲਖਿ ਭਟਿ ਰਿਸਿ ਭਰੇ ॥

सैन भजत लखि भटि रिसि भरे ॥

sain bhajat lakh bhaT ris bhare ||

ਪਲਟਿ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ਫਿਰਿ ਪਰੈ ॥

पलटि कोप कै कै फिरि परै ॥

palaT kop kai kai fir parai ||

ਜੇਤੇ ਲਖੇ ਦੈਤ ਫਿਰਿ ਆਏ ॥

जेते लखे दैत फिरि आए ॥

jete lakhe dhait fir aae ||

ਘਾਇ ਘਾਇ ਜਮ ਲੋਕ ਪਠਾਏ ॥੧੦॥

घाइ घाइ जम लोक पठाए ॥१०॥

ghai ghai jam lok paThaae ||10||

ਬੀਸ ਹਜਾਰ ਕਰੀ ਤਿਨ ਘਾਯੋ ॥

बीस हजार करी तिन घायो ॥

bees hajaar karee tin ghaayo ||

ਤੀਸ ਹਜਾਰ ਸੁ ਬਾਜ ਖਪਾਯੋ ॥

तीस हजार सु बाज खपायो ॥

tees hajaar su baaj khapaayo ||

ਚਾਲਿਸ ਸਹਸ ਤਹਾ ਰਥ ਕਾਟੇ ॥

चालिस सहस तहा रथ काटे ॥

chaalis sahas tahaa rath kaaTe ||

ਅਭ੍ਰਨ ਜ੍ਯੋ ਜੋਧਾ ਚਲਿ ਫਾਟੇ ॥੧੧॥

अभ्रन ज्यो जोधा चलि फाटे ॥११॥

abhran jayo jodhaa chal faaTe ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁਰਿ ਗਦਾ ਗਹਿ ਹਾਥ ਮੈ ਪ੍ਰਤਿਨਾ ਪਤਨ ਅਪਾਰ ॥

बहुरि गदा गहि हाथ मै प्रतिना पतन अपार ॥

bahur gadhaa geh haath mai pratinaa patan apaar ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੰਘ੍ਰਤ ਭਯੋ ਕਛੂ ਨ ਸੰਕ ਬਿਚਾਰ ॥੧੨॥

भाति भाति संघ्रत भयो कछू न संक बिचार ॥१२॥

bhaat bhaat sa(n)ghrat bhayo kachhoo na sa(n)k bichaar ||12||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਾ ਸੌ ਜੁਧ ਸਭੈ ਕਰਿ ਹਾਰੇ ॥

ता सौ जुध सभै करि हारे ॥

taa sau judh sabhai kar haare ||

ਤਿਨ ਤੇ ਗਏ ਨ ਅਸੁਰ ਸੰਘਾਰੇ ॥

तिन ते गए न असुर संघारे ॥

tin te ge na asur sa(n)ghaare ||

ਉਗਿਯੋ ਚੰਦ੍ਰ ਸੂਰ ਅਸਤਾਏ ॥

उगियो चंद्र सूर असताए ॥

augiyo cha(n)dhr soor asataae ||

ਸਭ ਹੀ ਸੁਭਟ ਗ੍ਰਿਹਨ ਹਟਿ ਆਏ ॥੧੩॥

सभ ही सुभट गृहन हटि आए ॥१३॥

sabh hee subhaT girahan haT aae ||13||

ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਜਬ ਤਮ ਮਿਟਿ ਗਯੋ ॥

भयो प्रात जब तम मिटि गयो ॥

bhayo praat jab tam miT gayo ||

ਕੋਪ ਬਹੁਰਿ ਸੂਰਨ ਕੋ ਭਯੋ ॥

कोप बहुरि सूरन को भयो ॥

kop bahur sooran ko bhayo ||

ਫੌਜੈ ਜੋਰਿ ਤਹਾ ਚਲਿ ਆਏ ॥

फौजै जोरि तहा चलि आए ॥

fauajai jor tahaa chal aae ||

ਜਿਹ ਠਾ ਦੈਤ ਘਨੇ ਭਟ ਘਾਏ ॥੧੪॥

जिह ठा दैत घने भट घाए ॥१४॥

jeh Thaa dhait ghane bhaT ghaae ||14||

ਡਾਰਿ ਪਾਖਰੈ ਤੁਰੇ ਨਚਾਵੈ ॥

डारि पाखरै तुरे नचावै ॥

ddaar paakharai ture nachaavai ||

ਕੇਤੇ ਚੰਦ੍ਰਹਾਸ ਚਮਕਾਵੈ ॥

केते चंद्रहास चमकावै ॥

kete cha(n)dhrahaas chamakaavai ||

ਤਨਿ ਤਨਿ ਕੇਤਿਕ ਬਾਨਨ ਮਾਰੈ ॥

तनि तनि केतिक बानन मारै ॥

tan tan ketik baanan maarai ||

ਅਮਿਤ ਘਾਵ ਦਾਨਵ ਪਰ ਡਾਰੈ ॥੧੫॥

अमित घाव दानव पर डारै ॥१५॥

amit ghaav dhaanav par ddaarai ||15||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਹਠ੍ਰਯੋ ਆਪੁ ਦਾਨਵ ਗਦਾ ਹਾਥ ਲੈ ਕੈ ॥

हठ्रयो आपु दानव गदा हाथ लै कै ॥

haThrayo aap dhaanav gadhaa haath lai kai ||

ਲਈ ਕਾਢਿ ਕਾਤੀ ਮਹਾ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ॥

लई काढि काती महा कोप कै कै ॥

liee kaadd kaatee mahaa kop kai kai ||

ਜਿਤੇ ਆਨਿ ਢੂਕੇ ਤਿਤੇ ਖੇਤ ਮਾਰੇ ॥

जिते आनि ढूके तिते खेत मारे ॥

jite aan ddooke tite khet maare ||

ਗਿਰੇ ਭਾਤਿ ਐਸੀ ਨ ਜਾਵੈ ਬਿਚਾਰੇ ॥੧੬॥

गिरे भाति ऐसी न जावै बिचारे ॥१६॥

gire bhaat aaisee na jaavai bichaare ||16||

ਕਿਤੇ ਹਾਕ ਮਾਰੈ ਕਿਤੇ ਘੂੰਮ ਘੂੰਮੈ ॥

किते हाक मारै किते घूँम घूँमै ॥

kite haak maarai kite ghoo(n)m ghoo(n)mai ||

ਕਿਤੇ ਜੁਧ ਜੋਧਾ ਪਰੇ ਆਨਿ ਭੂਮੈ ॥

किते जुध जोधा परे आनि भूमै ॥

kite judh jodhaa pare aan bhoomai ||

ਕਿਤੇ ਪਾਨਿ ਮਾਗੈ ਕਿਤੇ ਹੂਹ ਛੋਰੈਂ ॥

किते पानि मागै किते हूह छोरैं ॥

kite paan maagai kite hooh chhorai(n) ||

ਕਿਤੇ ਜੁਧ ਸੌਡੀਨ ਕੇ ਸੀਸ ਤੋਰੈ ॥੧੭॥

किते जुध सौडीन के सीस तोरै ॥१७॥

kite judh sauaddeen ke sees torai ||17||

ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਜੂਝੈ ਕਹੂੰ ਰਾਜ ਮਾਰੇ ॥

कहूँ बाज जूझै कहूँ राज मारे ॥

kahoo(n) baaj joojhai kahoo(n) raaj maare ||

ਕਹੂੰ ਛੇਤ੍ਰ ਛਤ੍ਰੀ ਕਰੀ ਤਾਜ ਡਾਰੇ ॥

कहूँ छेत्र छत्री करी ताज डारे ॥

kahoo(n) chhetr chhatree karee taaj ddaare ||

ਚਲੇ ਭਾਜਿ ਜੋਧਾ ਸਭੈ ਹਾਰਿ ਮਾਨੀ ॥

चले भाजि जोधा सभै हारि मानी ॥

chale bhaaj jodhaa sabhai haar maanee ||

ਕਛੂ ਲਾਜ ਕੀ ਬਾਤ ਕੈ ਨਾਹਿ ਜਾਨੀ ॥੧੮॥

कछू लाज की बात कै नाहि जानी ॥१८॥

kachhoo laaj kee baat kai naeh jaanee ||18||

ਹਠੀ ਜੇ ਫਿਰੰਗੀ ਮਹਾ ਕੋਪ ਵਾਰੈ ॥

हठी जे फिरंगी महा कोप वारै ॥

haThee je fira(n)gee mahaa kop vaarai ||

ਲਰੇ ਆਨਿ ਤਾ ਸੋ ਨ ਨੈਕੈ ਪਧਾਰੇ ॥

लरे आनि ता सो न नैकै पधारे ॥

lare aan taa so na naikai padhaare ||

ਛਕੈ ਛੋਭ ਛਤ੍ਰੀ ਮਹਾ ਕੋਪ ਢੂਕੇ ॥

छकै छोभ छत्री महा कोप ढूके ॥

chhakai chhobh chhatree mahaa kop ddooke ||

ਚਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਕੂਕੇ ॥੧੯॥

चहूँ ओर ते मार ही मारि कूके ॥१९॥

chahoo(n) or te maar hee maar kooke ||19||

ਜਿਤੇ ਆਨਿ ਜੂਝੇ ਸਭੈ ਖੇਤ ਘਾਏ ॥

जिते आनि जूझे सभै खेत घाए ॥

jite aan joojhe sabhai khet ghaae ||

ਬਚੇ ਜੀਤਿ ਤੇ ਛਾਡਿ ਖੇਤੈ ਪਰਾਏ ॥

बचे जीति ते छाडि खेतै पराए ॥

bache jeet te chhaadd khetai paraae ||

ਹਠੇ ਜੇ ਹਠੀਲੇ ਹਠੀ ਖਗ ਕੂਟੇ ॥

हठे जे हठीले हठी खग कूटे ॥

haThe je haTheele haThee khag kooTe ||

ਮਹਾਰਾਜ ਬਾਜੀਨ ਕੇ ਮੂੰਡ ਫੂਟੇ ॥੨੦॥

महाराज बाजीन के मूँड फूटे ॥२०॥

mahaaraaj baajeen ke moo(n)dd fooTe ||20||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੀਸ ਹਜਾਰ ਕਰੀ ਕੁਪਿ ਮਾਰੇ ॥

बीस हजार करी कुपि मारे ॥

bees hajaar karee kup maare ||

ਤੀਸ ਹਜਾਰ ਅਸ੍ਵ ਹਨਿ ਡਾਰੈ ॥

तीस हजार अस्व हनि डारै ॥

tees hajaar asavai han ddaarai ||

ਚਾਲਿਸ ਸਹਸ ਰਥਿਨ ਰਥ ਟੂਟੈ ॥

चालिस सहस रथिन रथ टूटै ॥

chaalis sahas rathin rath TooTai ||

ਸਾਠਿ ਸਹਸ੍ਰ ਰਥੀ ਹੂੰ ਕੂਟੇ ॥੨੧॥

साठि सहस्र रथी हूँ कूटे ॥२१॥

saaTh sahasr rathee hoo(n) kooTe ||21||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਏਤੀ ਸੈਨ ਸੰਘਾਰਿ ਕੈ ਪੈਦਲ ਹਨ੍ਯੋ ਅਪਾਰ ॥

एती सैन संघारि कै पैदल हन्यो अपार ॥

etee sain sa(n)ghaar kai paidhal hanayo apaar ||

ਜਨੁ ਕਰਿ ਜਏ ਨ ਕਾਖਿ ਤੇ ਆਏ ਨਹਿ ਸੰਸਾਰ ॥੨੨॥

जनु करि जए न काखि ते आए नहि संसार ॥२२॥

jan kar je na kaakh te aae neh sa(n)saar ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਭ ਹੀ ਬੀਰ ਜੁਧ ਕਰਿ ਹਾਰੇ ॥

सभ ही बीर जुध करि हारे ॥

sabh hee beer judh kar haare ||

ਤਿਨ ਤੇ ਗਏ ਨ ਦਾਨੌ ਮਾਰੈ ॥

तिन ते गए न दानौ मारै ॥

tin te ge na dhaanau maarai ||

ਖੇਤ ਛੋਰਿ ਸਭ ਹੀ ਘਰ ਗਏ ॥

खेत छोरि सभ ही घर गए ॥

khet chhor sabh hee ghar ge ||

ਮਤੋ ਕਰਤ ਐਸੀ ਬਿਧਿ ਭਏ ॥੨੩॥

मतो करत ऐसी बिधि भए ॥२३॥

mato karat aaisee bidh bhe ||23||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕੈਸੇ ਹੂੰ ਮਾਰਿਯੋ ਮਰੈ ਨ ਨਿਸਾਚਰ ਜੁਧ ਸਭੈ ਕਰਿ ਕੈ ਭਟ ਹਾਰੇ ॥

कैसे हूँ मारियो मरै न निसाचर जुध सभै करि कै भट हारे ॥

kaise hoo(n) maariyo marai na nisaachar judh sabhai kar kai bhaT haare ||

ਬਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀਨ ਕੇ ਭਾਤਿ ਅਨੇਕਨ ਘਾਇ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

बान कृपान गदा बरछीन के भाति अनेकन घाइ प्रहारे ॥

baan kirapaan gadhaa barachheen ke bhaat anekan ghai prahaare ||

ਸੋ ਨਹਿ ਭਾਜਤ ਗਾਜਤ ਹੈ ਰਨ ਹੋਤ ਨਿਵਰਤਨ ਕ੍ਯੋ ਹੂੰ ਨਿਵਾਰੇ ॥

सो नहि भाजत गाजत है रन होत निवरतन क्यो हूँ निवारे ॥

so neh bhaajat gaajat hai ran hot nivaratan kayo hoo(n) nivaare ||

ਦੇਸ ਤਜੈ ਕਹੂੰ ਜਾਇ ਬਸੈ ਕਹ ਆਵਤ ਹੈ ਮਨ ਮੰਤ੍ਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥੨੪॥

देस तजै कहूँ जाइ बसै कह आवत है मन मंत्र तिहारे ॥२४॥

dhes tajai kahoo(n) jai basai keh aavat hai man ma(n)tr tihaare ||24||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇੰਦ੍ਰਮਤੀ ਬੇਸ੍ਵਾ ਤਹ ਰਹਈ ॥

इंद्रमती बेस्वा तह रहई ॥

ei(n)dhramatee besavaiaa teh rahiee ||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਤਾ ਕੌ ਜਗ ਕਹਈ ॥

अधिक रूप ता कौ जग कहई ॥

adhik roop taa kau jag kahiee ||

ਸੂਰਜ ਚੰਦ੍ਰ ਜੋਤਿ ਜੋ ਧਾਰੀ ॥

सूरज चंद्र जोति जो धारी ॥

sooraj cha(n)dhr jot jo dhaaree ||

ਜਨੁ ਯਾਹੀ ਤੇ ਲੈ ਉਜਿਯਾਰੀ ॥੨੫॥

जनु याही ते लै उजियारी ॥२५॥

jan yaahee te lai ujiyaaree ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਿਨ ਬੀਰਾ ਤਹ ਤੇ ਲਯੋ ਚਲੀ ਤਹਾ ਕਹ ਧਾਇ ॥

तिन बीरा तह ते लयो चली तहा कह धाइ ॥

tin beeraa teh te layo chalee tahaa keh dhai ||

ਬਸਤ੍ਰ ਪਹਿਰਿ ਤਿਤ ਕੌ ਚਲੀ ਜਿਤ ਅਸੁਰਨ ਕੋ ਰਾਇ ॥੨੬॥

बसत्र पहिरि तित कौ चली जित असुरन को राइ ॥२६॥

basatr pahir tit kau chalee jit asuran ko rai ||26||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮੇਵਾ ਔਰ ਮਿਠਾਈ ਲਈ ॥

मेवा और मिठाई लई ॥

mevaa aauar miThaiee liee ||

ਮਾਟਨ ਮੋ ਧਰ ਪਰ ਭਰਿ ਦਈ ॥

माटन मो धर पर भरि दई ॥

maaTan mo dhar par bhar dhiee ||

ਜਹ ਫਲ ਖਾਤ ਅਸੁਰ ਕੋ ਰਾਈ ॥

जह फल खात असुर को राई ॥

jeh fal khaat asur ko raiee ||

ਤਿਨ ਲੈ ਬਨ ਸੌ ਸਕਲ ਲਗਾਈ ॥੨੭॥

तिन लै बन सौ सकल लगाई ॥२७॥

tin lai ban sau sakal lagaiee ||27||

ਜਬ ਦਾਨੋ ਕੌ ਭੂਖਿ ਸੰਤਾਯੋ ॥

जब दानो कौ भूखि संतायो ॥

jab dhaano kau bhookh sa(n)taayo ||

ਤਬ ਬਨ ਕੇ ਭਛਨ ਫਲ ਆਯੋ ॥

तब बन के भछन फल आयो ॥

tab ban ke bhachhan fal aayo ||

ਮਾਟ ਫੋਰਿ ਪਕਵਾਨ ਚਬਾਇਸ ॥

माट फोरि पकवान चबाइस ॥

maaT for pakavaan chabais ||

ਮਦਰਾ ਪਿਯਤ ਅਧਿਕ ਮਨ ਭਾਇਸ ॥੨੮॥

मदरा पियत अधिक मन भाइस ॥२८॥

madharaa piyat adhik man bhais ||28||

ਪੀ ਮਦਰਾ ਭਯੋ ਮਤ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥

पी मदरा भयो मत अभिमानी ॥

pee madharaa bhayo mat abhimaanee ||

ਯਹ ਜਬ ਬਾਤ ਬੇਸੁਵਨ ਜਾਨੀ ॥

यह जब बात बेसुवन जानी ॥

yeh jab baat besuvan jaanee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਬਜਾਏ ॥

भाति भाति बादित्र बजाए ॥

bhaat bhaat baadhitr bajaae ||

ਗੀਤਿ ਅਨੇਕ ਤਾਨ ਕੈ ਗਾਏ ॥੨੯॥

गीति अनेक तान कै गाए ॥२९॥

geet anek taan kai gaae ||29||

ਜ੍ਯੋਂ ਜ੍ਯੋਂ ਪਾਤ੍ਰ ਨਾਚਤੀ ਆਵੈ ॥

ज्यों ज्यों पात्र नाचती आवै ॥

jayo(n) jayo(n) paatr naachatee aavai ||

ਤ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਦਾਨੋ ਸੀਸ ਢੁਰਾਵੈ ॥

त्यों त्यों दानो सीस ढुरावै ॥

tayo(n) tayo(n) dhaano sees dduraavai ||

ਕੋਪ ਕਥਾ ਜਿਯ ਤੇ ਜਬ ਗਈ ॥

कोप कथा जिय ते जब गई ॥

kop kathaa jiy te jab giee ||

ਕਰ ਕੀ ਗਦਾ ਬਖਸਿ ਕਰ ਦਈ ॥੩੦॥

कर की गदा बखसि कर दई ॥३०॥

kar kee gadhaa bakhas kar dhiee ||30||

ਆਈ ਨਿਕਟ ਲਖੀ ਜਬ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥

आई निकट लखी जब प्यारी ॥

aaiee nikaT lakhee jab payaaree ||

ਹੁਤੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੋਊ ਦੈ ਡਾਰੀ ॥

हुती कृपान सोऊ दै डारी ॥

hutee kirapaan souoo dhai ddaaree ||

ਆਯੁਧ ਬਖਸਿ ਨਿਰਾਯੁਧ ਭਯੋ ॥

आयुध बखसि निरायुध भयो ॥

aayudh bakhas niraayudh bhayo ||

ਯਹ ਸਭ ਭੇਦ ਤਿਨੈ ਲਖਿ ਲਯੋ ॥੩੧॥

यह सभ भेद तिनै लखि लयो ॥३१॥

yeh sabh bhedh tinai lakh layo ||31||

ਨਾਚਤ ਨਿਕਟ ਦੈਂਤ ਕੇ ਆਈ ॥

नाचत निकट दैंत के आई ॥

naachat nikaT dhai(n)t ke aaiee ||

ਸਾਕਰ ਕਰ ਸੋਂ ਗਈ ਛੁਆਈ ॥

साकर कर सों गई छुआई ॥

saakar kar so(n) giee chhuaaiee ||

ਤਾ ਸੋ ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਇਹ ਕੀਯੋ ॥

ता सो जंत्र मंत्र इह कीयो ॥

taa so ja(n)tr ma(n)tr ieh keeyo ||

ਭੇਟ੍ਯੋ ਤਨਿਕ ਕੈਦ ਕਰਿ ਲੀਯੋ ॥੩੨॥

भेट्यो तनिक कैद करि लीयो ॥३२॥

bheTayo tanik kaidh kar leeyo ||32||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਨਿਕ ਛੁਅਤ ਤਾ ਕੇ ਤੁਰਤ ਬਾਧਿ ਗਯੋ ਤਤਕਾਲ ॥

तनिक छुअत ता के तुरत बाधि गयो ततकाल ॥

tanik chhuat taa ke turat baadh gayo tatakaal ||

ਦਾਨਵ ਕੋ ਬਾਧਤ ਭਈ ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਰਿ ਬਾਲ ॥੩੩॥

दानव को बाधत भई इह चरित्र करि बाल ॥३३॥

dhaanav ko baadhat bhiee ieh charitr kar baal ||33||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਛਲਿਯੋ ਛੈਲ ਦਾਨੋ ਇਸੀ ਛਲੈ ਬਾਲਾ ॥

छलियो छैल दानो इसी छलै बाला ॥

chhaliyo chhail dhaano isee chhalai baalaa ||

ਲੀਯੋ ਬਸ੍ਰਯ ਕੈ ਕੈ ਮਹਾ ਰੂਪ ਆਲਾ ॥

लीयो बस्रय कै कै महा रूप आला ॥

leeyo basray kai kai mahaa roop aalaa ||

ਬੰਧ੍ਰਯੋ ਬੀਰ ਮੰਤ੍ਰਾਨ ਕੇ ਜੋਰ ਆਯੋ ॥

बंध्रयो बीर मंत्रान के जोर आयो ॥

ba(n)dhrayo beer ma(n)traan ke jor aayo ||

ਸਭੈ ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸੀਨ ਕੌ ਲੈ ਦਿਖਾਯੋ ॥੩੪॥

सभै ग्राम बासीन कौ लै दिखायो ॥३४॥

sabhai graam baaseen kau lai dhikhaayo ||34||

ਪ੍ਰਥਮ ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸੀਨ ਕੌ ਲੈ ਦਿਖਾਰਿਯੋ ॥

प्रथम ग्राम बासीन कौ लै दिखारियो ॥

pratham graam baaseen kau lai dhikhaariyo ||

ਪੁਨਿਰ ਖੋਦਿ ਭੂਮੈ ਤਿਸੈ ਗਾਡਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥

पुनिर खोदि भूमै तिसै गाडि डारियो ॥

punir khodh bhoomai tisai gaadd ddaariyo ||

ਜਿਨੈ ਲੈ ਗਦਾ ਕੋ ਘਨੋ ਬੀਰ ਮਾਰੇ ॥

जिनै लै गदा को घनो बीर मारे ॥

jinai lai gadhaa ko ghano beer maare ||

ਭਏ ਤੇਜ ਮੰਤ੍ਰਾਨ ਕੇਤੇ ਬਿਚਾਰੇ ॥੩੫॥

भए तेज मंत्रान केते बिचारे ॥३५॥

bhe tej ma(n)traan kete bichaare ||35||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਿਨ ਖੇਚਰ ਕਰ ਖਗ ਲੈ ਖਤ੍ਰੀ ਹਨੇ ਅਪਾਰ ॥

जिन खेचर कर खग लै खत्री हने अपार ॥

jin khechar kar khag lai khatree hane apaar ||

ਤੇ ਛੈਲੀ ਇਹ ਛਲ ਛਲਿਯੋ ਐਸੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰ ॥੩੬॥

ते छैली इह छल छलियो ऐसो चरित्र बिचार ॥३६॥

te chhailee ieh chhal chhaliyo aaiso charitr bichaar ||36||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਪਚੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨੫॥੨੪੬੭॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ पचीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१२५॥२४६७॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ik sau pacheesavo charitr samaapatam sat subham sat ||125||2467||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦੇਸ ਤਪੀਸਾ ਕੇ ਬਿਖੈ ਗੜੀ ਸਿਨਸਿਨੀ ਏਕ ॥

देस तपीसा के बिखै गड़ी सिनसिनी एक ॥

dhes tapeesaa ke bikhai gaRee sinasinee ek ||

ਜੀਤਿ ਨ ਕੋਊ ਤਿਹ ਸਕਿਯੋ ਭਿਰਿ ਭਿਰਿ ਗਏ ਅਨੇਕ ॥੧॥

जीति न कोऊ तिह सकियो भिरि भिरि गए अनेक ॥१॥

jeet na kouoo teh sakiyo bhir bhir ge anek ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਬਦੁਲ ਨਬੀ ਤਹਾ ਕਹ ਧਾਯੋ ॥

अबदुल नबी तहा कह धायो ॥

abadhul nabee tahaa keh dhaayo ||

ਚਾਰਿ ਦ੍ਯੋਸ ਲਗਿ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥

चारि द्योस लगि जुध मचायो ॥

chaar dhayos lag judh machaayo ||

ਅਧਿਕ ਮਾਰਿ ਗੋਲਿਨ ਕੀ ਭਈ ॥

अधिक मारि गोलिन की भई ॥

adhik maar golin kee bhiee ||

ਭ੍ਰਿਤਨ ਬਿਸਰ ਸਕਲ ਸੁਧਿ ਗਈ ॥੨॥

भृतन बिसर सकल सुधि गई ॥२॥

bhiratan bisar sakal sudh giee ||2||

ਆਖਰ ਗੜੀ ਤਵਨ ਕੌ ਤੋਰਿਯੋ ॥

आखर गड़ी तवन कौ तोरियो ॥

aakhar gaRee tavan kau toriyo ||

ਯਾ ਕੌ ਕਿਨੀ ਨ ਮੁਹਰੋ ਮੋਰਿਯੋ ॥

या कौ किनी न मुहरो मोरियो ॥

yaa kau kinee na muharo moriyo ||

ਅਟਕਤ ਏਕ ਅਟਾਰੀ ਭਈ ॥

अटकत एक अटारी भई ॥

aTakat ek aTaaree bhiee ||

ਅਧਿਕ ਮਾਰਿ ਗੋਲਿਨ ਕੀ ਦਈ ॥੩॥

अधिक मारि गोलिन की दई ॥३॥

adhik maar golin kee dhiee ||3||

ਭਰਿ ਭਰਿ ਤੁਪਕ ਤਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥

भरि भरि तुपक तवन तृय ल्यावै ॥

bhar bhar tupak tavan tiray layaavai ||