ਤਵਨ ਲੌਡਿਯਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬਨਾਇ ॥੧੦॥

तवन लौडियहि लै गयो अपने सदन बनाइ ॥१०॥

tavan lauaddiyeh lai gayo apane sadhan banai ||10||

ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨ ਅੰਤਰ ਦੀਜਿਯੈ ਤਾ ਕੋ ਲੀਜੈ ਭੇਦ ॥

तृयहि न अंतर दीजियै ता को लीजै भेद ॥

tirayeh na a(n)tar dheejiyai taa ko leejai bhedh ||

ਬਹੁ ਪੁਰਖਨ ਕੇ ਕਰਤ ਹੈ ਹ੍ਰਿਦੈ ਚੰਚਲਾ ਛੇਦ ॥੧੧॥

बहु पुरखन के करत है हृदै चंचला छेद ॥११॥

bahu purakhan ke karat hai hiradhai cha(n)chalaa chhedh ||11||

ਚਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਹਰਿ ਲੀਜਿਯੈ ਤਾਹਿ ਨ ਦੀਜੈ ਚਿਤ ॥

चित तृय को हरि लीजियै ताहि न दीजै चित ॥

chit tiray ko har leejiyai taeh na dheejai chit ||

ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਤਾਹਿ ਰਿਝਾਇਯੈ ਦੈ ਦੈ ਅਗਨਿਤ ਬਿਤ ॥੧੨॥

नितप्रति ताहि रिझाइयै दै दै अगनित बित ॥१२॥

nitaprat taeh rijhaiyai dhai dhai aganit bit ||12||

ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਗਨ ਨਰ ਬਪੁਰੇ ਕਿਨ ਮਾਹਿ ॥

गंध्रब जछ भुजंग गन नर बपुरे किन माहि ॥

ga(n)dhrab jachh bhuja(n)g gan nar bapure kin maeh ||

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਕੇ ਭੇਵ ਪਛਾਨਤ ਨਾਹਿ ॥੧੩॥

देव अदेव तृयान के भेव पछानत नाहि ॥१३॥

dhev adhev tirayaan ke bhev pachhaanat naeh ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੦॥੧੮੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्रे पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१०॥१८४॥अफजूँ॥

eit sree charitre pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhasamo charitr samaapatam sat subham sat ||10||184||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁਰਿ ਮੰਤ੍ਰਿ ਬਰ ਰਾਇ ਸੌ ਭੇਦ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥

बहुरि मंतृ बर राइ सौ भेद कहियो समझाइ ॥

bahur ma(n)tr bar rai sau bhedh kahiyo samajhai ||

ਸਭਾ ਬਿਖੈ ਭਾਖਤ ਭਯੋ ਦਸਮੀ ਕਥਾ ਸੁਨਾਇ ॥੧॥

सभा बिखै भाखत भयो दसमी कथा सुनाइ ॥१॥

sabhaa bikhai bhaakhat bhayo dhasamee kathaa sunai ||1||

ਬਨਿਯਾ ਏਕ ਪਿਸੌਰ ਮੈ ਤਾਹਿ ਕੁਕ੍ਰਿਆ ਨਾਰਿ ॥

बनिया एक पिसौर मै ताहि कुकृआ नारि ॥

baniyaa ek pisauar mai taeh kukriaa naar ||

ਤਾਹਿ ਮਾਰਿ ਤਾ ਸੌ ਜਰੀ ਸੋ ਮੈ ਕਹੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੨॥

ताहि मारि ता सौ जरी सो मै कहो सुधारि ॥२॥

taeh maar taa sau jaree so mai kaho sudhaar ||2||

ਬਨਿਕ ਬਨਿਜ ਕੇ ਹਿਤ ਗਯੋ ਤਾ ਤੇ ਰਹਿਯੋ ਨ ਜਾਇ ॥

बनिक बनिज के हित गयो ता ते रहियो न जाइ ॥

banik banij ke hit gayo taa te rahiyo na jai ||

ਏਕ ਪੁਰਖ ਰਾਖਤ ਭਈ ਅਪੁਨੇ ਧਾਮ ਬੁਲਾਇ ॥੩॥

एक पुरख राखत भई अपुने धाम बुलाइ ॥३॥

ek purakh raakhat bhiee apune dhaam bulai ||3||

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਤਾ ਸੌ ਰਮੈ ਜਬ ਸੁਤ ਭੂਖੋ ਹੋਇ ॥

रैनि दिवस ता सौ रमै जब सुत भूखो होइ ॥

rain dhivas taa sau ramai jab sut bhookho hoi ||

ਪ੍ਰੀਤ ਮਾਤ ਲਖਿ ਦੁਗਧ ਹਿਤ ਦੇਤ ਉਚ ਸੁਰ ਰੋਇ ॥੪॥

प्रीत मात लखि दुगध हित देत उच सुर रोइ ॥४॥

preet maat lakh dhugadh hit dhet uch sur roi ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਸੁਤ ਭੂਖੋ ਹੋਇ ਪੁਕਾਰੈ ॥

जब सुत भूखो होइ पुकारै ॥

jab sut bhookho hoi pukaarai ||

ਤਬ ਮੁਖ ਸੌ ਯੌ ਜਾਰ ਉਚਾਰੈ ॥

तब मुख सौ यौ जार उचारै ॥

tab mukh sau yau jaar uchaarai ||

ਤ੍ਰਿਯ ਯਾ ਕੋ ਤੁਮ ਚੁਪਨ ਕਰਾਵੋ ॥

तृय या को तुम चुपन करावो ॥

tiray yaa ko tum chupan karaavo ||

ਹਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਸੋਕ ਮਿਟਾਵੋ ॥੫॥

हमरे चित को सोक मिटावो ॥५॥

hamare chit ko sok miTaavo ||5||

ਉਠਿ ਅਸਥਨ ਤਾ ਕੋ ਤਿਨ ਦਯੋ ॥

उठि असथन ता को तिन दयो ॥

auTh asathan taa ko tin dhayo ||

ਲੈ ਅਸਥਨ ਚੁਪ ਬਾਲ ਨ ਭਯੋ ॥

लै असथन चुप बाल न भयो ॥

lai asathan chup baal na bhayo ||

ਨਿਜ ਸੁਤ ਕੋ ਨਿਜੁ ਕਰਨ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥

निज सुत को निजु करन संघारियो ॥

nij sut ko nij karan sa(n)ghaariyo ||

ਆਨਿ ਮਿਤ੍ਰ ਕੋ ਸੋਕ ਨਿਵਾਰਿਯੋ ॥੬॥

आनि मित्र को सोक निवारियो ॥६॥

aan mitr ko sok nivaariyo ||6||

ਬਾਲ ਰਹਤ ਚੁਪ ਜਾਰ ਉਚਾਰੋ ॥

बाल रहत चुप जार उचारो ॥

baal rahat chup jaar uchaaro ||

ਅਬ ਕ੍ਯੋ ਨ ਰੋਵਤ ਬਾਲ ਤਿਹਾਰੋ ॥

अब क्यो न रोवत बाल तिहारो ॥

ab kayo na rovat baal tihaaro ||

ਤਬ ਤਿਨ ਬਚਨ ਤਰੁਨਿ ਯੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥

तब तिन बचन तरुनि यौ भाखियो ॥

tab tin bachan tarun yau bhaakhiyo ||

ਤਵ ਹਿਤ ਮਾਰਿ ਪੂਤ ਮੈ ਰਾਖਿਯੋ ॥੭॥

तव हित मारि पूत मै राखियो ॥७॥

tav hit maar poot mai raakhiyo ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਾਰ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਕੈ ਡਰਿਯੋ ਅਧਿਕ ਤ੍ਰਾਸ ਮਨ ਠਾਨਿ ॥

जार बचन सुनि कै डरियो अधिक त्रास मन ठानि ॥

jaar bachan sun kai ddariyo adhik traas man Thaan ||

ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀ ਨਿੰਦ੍ਯਾ ਕਰੀ ਬਾਲ ਚਰਿਤ ਮੁਖਿ ਆਨਿ ॥੮॥

ता तृय की निंद्या करी बाल चरित मुखि आनि ॥८॥

taa tiray kee ni(n)dhayaa karee baal charit mukh aan ||8||

ਜਾਰ ਜਬੈ ਐਸੇ ਕ੍ਯੋ ਨਿਰਖ ਤਰੁਨਿ ਕੀ ਓਰ ॥

जार जबै ऐसे क्यो निरख तरुनि की ओर ॥

jaar jabai aaise kayo nirakh tarun kee or ||

ਤਾਹਿ ਤੁਰਤ ਮਾਰਤ ਭਈ ਹ੍ਰਿਦੈ ਕਟਾਰੀ ਘੋਰ ॥੯॥

ताहि तुरत मारत भई हृदै कटारी घोर ॥९॥

taeh turat maarat bhiee hiradhai kaTaaree ghor ||9||

ਪੁਤ੍ਰ ਔਰ ਤਿਹ ਜਾਰ ਕੋ ਇਕ ਕੋਨਾ ਮੈ ਜਾਇ ॥

पुत्र और तिह जार को इक कोना मै जाइ ॥

putr aauar teh jaar ko ik konaa mai jai ||

ਮਰਦ ਏਕ ਲਗਿ ਭੂਮਿ ਖਨਿ ਦੁਹੂੰਅਨ ਦਯੋ ਦਬਾਇ ॥੧੦॥

मरद एक लगि भूमि खनि दुहूँअन दयो दबाइ ॥१०॥

maradh ek lag bhoom khan dhuhoo(n)an dhayo dhabai ||10||

ਅਤਿਥ ਏਕ ਤਿਹ ਘਰ ਹੁਤੋ ਤਿਨ ਸਭ ਚਰਿਤ ਨਿਹਾਰਿ ॥

अतिथ एक तिह घर हुतो तिन सभ चरित निहारि ॥

atith ek teh ghar huto tin sabh charit nihaar ||

ਬਨਿਕ ਮਿਤ੍ਰ ਤਾ ਕੋ ਹੁਤੋ ਤਾ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੧॥

बनिक मित्र ता को हुतो ता सो कहियो सुधारि ॥११॥

banik mitr taa ko huto taa so kahiyo sudhaar ||11||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਬਨਿਯੋ ਘਰ ਆਯੋ ॥

बचन सुनत बनियो घर आयो ॥

bachan sunat baniyo ghar aayo ||

ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

ता तृय सो यौ बचन सुनायो ॥

taa tiray so yau bachan sunaayo ||

ਜੋ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋਨਾ ਖੋਦਿ ਦਿਖੈ ਹੈ ॥

जो गृह कोना खोदि दिखै है ॥

jo gireh konaa khodh dhikhai hai ||

ਤਬ ਤੋ ਕੌ ਪਤਿ ਧਾਮ ਬਸੈ ਹੈ ॥੧੨॥

तब तो कौ पति धाम बसै है ॥१२॥

tab to kau pat dhaam basai hai ||12||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਜਬ ਤਾ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੋ ਬਨਿਕ ਬਚਨ ਯੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥

जब ता तृया सो बनिक बचन यौ भाखियो ॥

jab taa tirayaa so banik bachan yau bhaakhiyo ||

ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਕੀ ਦਈ ਮਾਰਿ ਹੀ ਰਾਖਿਯੋ ॥

तमकि तेग की दई मारि ही राखियो ॥

tamak teg kee dhiee maar hee raakhiyo ||

ਕਾਟਿ ਮੂੰਡ ਤਾ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

काटि मूँड ता को इह भाति उचारियो ॥

kaaT moo(n)dd taa ko ieh bhaat uchaariyo ||

ਹੋ ਲੂਟਿ ਚੋਰ ਲੈ ਗਏ ਧਾਮ ਇਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੩॥

हो लूटि चोर लै गए धाम इह मारियो ॥१३॥

ho looT chor lai ge dhaam ieh maariyo ||13||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਤਿ ਮਾਰਿਯੋ ਸੁਤ ਮਾਰਿਯੋ ਧਨ ਲੈ ਗਏ ਚੁਰਾਇ ॥

पति मारियो सुत मारियो धन लै गए चुराइ ॥

pat maariyo sut maariyo dhan lai ge churai ||

ਤਾ ਪਾਛੈ ਮੈਹੂੰ ਜਰੌ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੪॥

ता पाछै मैहूँ जरौ ढोल मृदंग बजाइ ॥१४॥

taa paachhai maihoo(n) jarau ddol miradha(n)g bajai ||14||

ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਚੜਿ ਚਿਖਾ ਪੈ ਚਲੀ ਜਰਨ ਕੇ ਕਾਜ ॥

भयो प्रात चड़ि चिखा पै चली जरन के काज ॥

bhayo praat chaR chikhaa pai chalee jaran ke kaaj ||

ਲੋਗ ਤਮਾਸੇ ਕੌ ਚਲੇ ਲੈ ਲਕਰਿਨ ਕੋ ਸਾਜ ॥੧੫॥

लोग तमासे कौ चले लै लकरिन को साज ॥१५॥

log tamaase kau chale lai lakarin ko saaj ||15||

ਸੁਨਤ ਸੋਰ ਲੋਗਨ ਕੋ ਬਾਜਤ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥

सुनत सोर लोगन को बाजत ढोल मृदंग ॥

sunat sor logan ko baajat ddol miradha(n)g ||

ਲਖ੍ਯੋ ਹੁਤੋ ਜੌਨੇ ਅਤਿਥ ਵਹੈ ਚਲਿਯੋ ਹੈ ਸੰਗ ॥੧੬॥

लख्यो हुतो जौने अतिथ वहै चलियो है संग ॥१६॥

lakhayo huto jauane atith vahai chaliyo hai sa(n)g ||16||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੋਊ ਅਤੀਤ ਸੰਗ ਹੂੰ ਚਲੋ ॥

सोऊ अतीत संग हूँ चलो ॥

souoo ateet sa(n)g hoo(n) chalo ||

ਦੇਖੌ ਜੌਨ ਤਮਾਸੋ ਭਲੋ ॥

देखौ जौन तमासो भलो ॥

dhekhau jauan tamaaso bhalo ||

ਤਿਨ ਤਾ ਸੋ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ॥

तिन ता सो यौ बचन उचारो ॥

tin taa so yau bachan uchaaro ||

ਸੁਨੋ ਨਾਰਿ ਤੁਮ ਕਹਿਯੋ ਹਮਾਰੋ ॥੧੭॥

सुनो नारि तुम कहियो हमारो ॥१७॥

suno naar tum kahiyo hamaaro ||17||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਵਹ ਕਾ ਕਿਯ ਵਹੁ ਕਾ ਕਿਯੋ ਇਹ ਕਾ ਕਿਯਸ ਕੁਕਾਇ ॥

वह का किय वहु का कियो इह का कियस कुकाइ ॥

veh kaa kiy vahu kaa kiyo ieh kaa kiyas kukai ||

ਕਹਿਯੋ ਜੋ ਤੁਮ ਆਗੇ ਕਹਤ ਤੇਰਉ ਕਰਤ ਉਪਾਇ ॥੧੮॥

कहियो जो तुम आगे कहत तेरउ करत उपाइ ॥१८॥

kahiyo jo tum aage kahat terau karat upai ||18||

ਸੁਤ ਘਾਯੋ ਮਿਤ ਘਾਯੋ ਅਰੁ ਨਿਜੁ ਕਰਿ ਪਤਿ ਘਾਇ ॥

सुत घायो मित घायो अरु निजु करि पति घाइ ॥

sut ghaayo mit ghaayo ar nij kar pat ghai ||

ਤਿਹ ਪਾਛੈ ਆਪਨ ਜਰੀ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੯॥

तिह पाछै आपन जरी ढोल मृदंग बजाइ ॥१९॥

teh paachhai aapan jaree ddol miradha(n)g bajai ||19||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਨਿਜੁ ਮਨ ਕੀ ਕਛੁ ਬਾਤ ਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਦੀਜਿਯੈ ॥

निजु मन की कछु बात न तृय को दीजियै ॥

nij man kee kachh baat na tiray ko dheejiyai ||

ਤਾ ਕੋ ਚਿਤ ਚੁਰਾਇ ਸਦਾ ਹੀ ਲੀਜਿਯੈ ॥

ता को चित चुराइ सदा ही लीजियै ॥

taa ko chit churai sadhaa hee leejiyai ||

ਨਿਜੁ ਮਨ ਕੀ ਤਾ ਸੋ ਜੋ ਬਾਤ ਸੁਨਾਇਯੈ ॥

निजु मन की ता सो जो बात सुनाइयै ॥

nij man kee taa so jo baat sunaiyai ||

ਹੋ ਬਾਹਰ ਪ੍ਰਗਟਤ ਜਾਇ ਆਪੁ ਪਛੁਤਾਇਯੈ ॥੨੦॥

हो बाहर प्रगटत जाइ आपु पछुताइयै ॥२०॥

ho baahar pragaTat jai aap pachhutaiyai ||20||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਗ੍ਯਾਰਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੧॥੨੦੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे ग्यारवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥११॥२०४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe gayaarave charitr samaapatam sat subham sat ||11||204||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿੰਦਾਬਨ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਕੀ ਸੁਤਾ ਰਾਧਿਕਾ ਨਾਮ ॥

बिंदाबन बृखभान की सुता राधिका नाम ॥

bi(n)dhaaban birakhabhaan kee sutaa raadhikaa naam ||

ਹਰਿ ਸੋ ਕਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਹ ਦਿਨ ਕਹ ਦੇਖਤ ਬਾਮ ॥੧॥

हरि सो किया चरित्र तिह दिन कह देखत बाम ॥१॥

har so kiyaa charitr teh dhin keh dhekhat baam ||1||

ਕ੍ਰਿਸਨ ਰੂਪਿ ਲਖਿ ਬਸਿ ਭਈ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਹੇਰਤ ਤਾਹਿ ॥

कृसन रूपि लखि बसि भई निसु दिन हेरत ताहि ॥

kirasan roop lakh bas bhiee nis dhin herat taeh ||

ਬ੍ਯਾਸ ਪਰਾਸਰ ਅਸੁਰ ਸੁਰ ਭੇਦ ਨ ਪਾਵਤ ਜਾਹਿ ॥੨॥

ब्यास परासर असुर सुर भेद न पावत जाहि ॥२॥

bayaas paraasar asur sur bhedh na paavat jaeh ||2||

ਲੋਕ ਲਾਜ ਜਿਹ ਹਿਤ ਤਜੀ ਔਰ ਤਜ੍ਯੋ ਧਨ ਧਾਮ ॥

लोक लाज जिह हित तजी और तज्यो धन धाम ॥

lok laaj jeh hit tajee aauar tajayo dhan dhaam ||

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਪ੍ਯਾਰੋ ਪਾਇਯੈ ਪੂਰਨ ਹੋਵਹਿ ਕਾਮ ॥੩॥

किह बिधि प्यारो पाइयै पूरन होवहि काम ॥३॥

keh bidh payaaro paiyai pooran hoveh kaam ||3||

ਮਿਲਨ ਹੇਤ ਇਕ ਸਹਚਰੀ ਪਠੀ ਚਤੁਰਿ ਜਿਯ ਜਾਨਿ ॥

मिलन हेत इक सहचरी पठी चतुरि जिय जानि ॥

milan het ik sahacharee paThee chatur jiy jaan ||

ਕਵਨੈ ਛਲ ਮੋ ਕੌ ਸਖੀ ਮੀਤ ਮਿਲੈਯੈ ਕਾਨ੍ਰਹ ॥੪॥

कवनै छल मो कौ सखी मीत मिलैयै कान्रह ॥४॥

kavanai chhal mo kau sakhee meet milaiyai kaanreh ||4||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬ੍ਰਹਮ ਬ੍ਯਾਸ ਅਰੁ ਬੇਦ ਭੇਦ ਨਹਿ ਜਾਨਹੀ ॥

ब्रहम ब्यास अरु बेद भेद नहि जानही ॥

braham bayaas ar bedh bhedh neh jaanahee ||

ਸਿਵ ਸਨਕਾਦਿਕ ਸੇਸ ਨੇਤਿ ਕਰਿ ਮਾਨਹੀ ॥

सिव सनकादिक सेस नेति करि मानही ॥

siv sanakaadhik ses net kar maanahee ||

ਜੋ ਸਭ ਭਾਤਿਨ ਸਦਾ ਜਗਤ ਮੈ ਗਾਇਯੈ ॥

जो सभ भातिन सदा जगत मै गाइयै ॥

jo sabh bhaatin sadhaa jagat mai gaiyai ||

ਹੋ ਤਵਨ ਪੁਰਖ ਸਜਨੀ ਮੁਹਿ ਆਨਿ ਮਿਲਾਇਯੈ ॥੫॥

हो तवन पुरख सजनी मुहि आनि मिलाइयै ॥५॥

ho tavan purakh sajanee muh aan milaiyai ||5||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਸਿਤਤਾ ਬਿਭੂਤ ਅਤੇ ਮੇਖੁਲੀ ਨਿਮੇਖ ਸੰਦੀ ਅੰਜਨ ਦੀ ਸੇਲੀ ਦਾ ਸੁਭਾਵ ਸੁਭ ਭਾਖਣਾ ॥

सितता बिभूत अते मेखुली निमेख संदी अंजन दी सेली दा सुभाव सुभ भाखणा ॥

sitataa bibhoot ate mekhulee nimekh sa(n)dhee a(n)jan dhee selee dhaa subhaav subh bhaakhanaa ||

ਭਗਵਾ ਸੁ ਭੇਸ ਸਾਡੇ ਨੈਣਾ ਦੀ ਲਲਾਈ ਸਈਯੋ ਯਾਰਾ ਦਾ ਧ੍ਯਾਨੁ ਏਹੋ ਕੰਦ ਮੂਲ ਚਾਖਣਾ ॥

भगवा सु भेस साडे नैणा दी ललाई सईयो यारा दा ध्यानु एहो कंद मूल चाखणा ॥

bhagavaa su bhes saadde nainaa dhee lalaiee sieeyo yaaraa dhaa dhayaan eho ka(n)dh mool chaakhanaa ||

ਰੌਦਨ ਦਾ ਮਜਨੁ ਸੁ ਪੁਤਰੀ ਪਤ੍ਰ ਗੀਤ ਗੀਤਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਭਿਛ੍ਰਯਾ ਧ੍ਯਾਨ ਧੂੰਆ ਬਾਲ ਰਾਖਣਾ ॥

रौदन दा मजनु सु पुतरी पत्र गीत गीता देखण दी भिछ्रया ध्यान धूँआ बाल राखणा ॥

rauadhan dhaa majanu su putaree patr geet geetaa dhekhan dhee bhichhrayaa dhayaan dhoo(n)aa baal raakhanaa ||

ਆਲੀ ਏਨਾ ਗੋਪੀਯਾ ਦੀਆਂ ਅਖੀਆਂ ਦਾ ਜੋਗੁ ਸਾਰਾ ਨੰਦ ਦੇ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਜਾਇ ਆਖਣਾ ॥੬॥

आली एना गोपीया दीआँ अखीआँ दा जोगु सारा नंद दे कुमार नूँ जरूर जाइ आखणा ॥६॥

aalee enaa gopeeyaa dheeaa(n) akheeaa(n) dhaa jog saaraa na(n)dh dhe kumaar noo(n) jaroor jai aakhanaa ||6||

ਬੈਠੀ ਹੁਤੀ ਸਾਜਿ ਕੈ ਸਿੰਗਾਰ ਸਭ ਸਖਿਯਨ ਮੈ ਯਾਹੀ ਬੀਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਦਿਖਾਈ ਆਨਿ ਦੈ ਗਏ ॥

बैठी हुती साजि कै सिंगार सभ सखियन मै याही बीच कान्रह जू दिखाई आनि दै गए ॥

baiThee hutee saaj kai si(n)gaar sabh sakhiyan mai yaahee beech kaanreh joo dhikhaiee aan dhai ge ||

ਤਬ ਹੀ ਤੇ ਲੀਨੋ ਹੈ ਚੁਰਾਇ ਚਿਤੁ ਮੇਰੋ ਮਾਈ ਚੇਟਕ ਚਲਾਇ ਮਾਨੋ ਚੇਰੀ ਮੋਹਿ ਕੈ ਗਏ ॥

तब ही ते लीनो है चुराइ चितु मेरो माई चेटक चलाइ मानो चेरी मोहि कै गए ॥

tab hee te leeno hai churai chit mero maiee cheTak chalai maano cheree moh kai ge ||

ਕਹਾ ਕਰੌ ਕਿਤੈ ਜਾਉ ਮਰੋ ਕਿਧੋ ਬਿਖੁ ਖਾਉ ਬੀਸ ਬਿਸ੍ਵੈ ਮੇਰੇ ਜਾਨ ਬਿਜੂ ਸੋ ਡਸੈ ਗਏ ॥

कहा करौ कितै जाउ मरो किधो बिखु खाउ बीस बिस्वै मेरे जान बिजू सो डसै गए ॥

kahaa karau kitai jaau maro kidho bikh khaau bees bisavai mere jaan bijoo so ddasai ge ||

ਚਖਨ ਚਿਤੋਨ ਸੌ ਚੁਰਾਇ ਚਿਤੁ ਮੇਰੋ ਲੀਯੋ ਲਟਪਟੀ ਪਾਗ ਸੋ ਲਪੇਟਿ ਮਨੁ ਲੈ ਗਏ ॥੭॥

चखन चितोन सौ चुराइ चितु मेरो लीयो लटपटी पाग सो लपेटि मनु लै गए ॥७॥

chakhan chiton sau churai chit mero leeyo laTapaTee paag so lapeT man lai ge ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲਾਲ ਬਿਰਹ ਤੁਮਰੇ ਪਗੀ ਮੋ ਪੈ ਰਹਿਯੋ ਨ ਜਾਇ ॥

लाल बिरह तुमरे पगी मो पै रहियो न जाइ ॥

laal bireh tumare pagee mo pai rahiyo na jai ||

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਆਪਨ ਲਿਖੀ ਪਤਿਯਾ ਅਤਿ ਅਕੁਲਾਇ ॥੮॥

ता ते मै आपन लिखी पतिया अति अकुलाइ ॥८॥

taa te mai aapan likhee patiyaa at akulai ||8||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਰੂਪ ਭਰੇ ਰਾਗੁ ਭਰੇ ਸੁੰਦਰ ਸੁਹਾਗ ਭਰੇ ਮ੍ਰਿਗ ਔ ਮਿਮੋਲਨ ਕੀ ਮਾਨੋ ਇਹ ਖਾਨਿ ਹੈ ॥

रूप भरे रागु भरे सुँदर सुहाग भरे मृग औ मिमोलन की मानो इह खानि है ॥

roop bhare raag bhare su(n)dhar suhaag bhare mirag aau mimolan kee maano ieh khaan hai ||

ਮੀਨ ਹੀਨ ਕੀਨੇ ਛੀਨ ਲੀਨੈ ਹੈ ਬਿਧੂਪ ਰੂਪ ਚਿਤ ਕੇ ਚੁਰਾਇਬੋ ਕੌ ਚੋਰਨ ਸਮਾਨ ਹੈ ॥

मीन हीन कीने छीन लीनै है बिधूप रूप चित के चुराइबो कौ चोरन समान है ॥

meen heen keene chheen leenai hai bidhoop roop chit ke churaibo kau choran samaan hai ||

ਲੋਗੋਂ ਕੇ ਉਜਾਗਰ ਹੈਂ ਗੁਨਨ ਕੇ ਨਾਗਰ ਹੈਂ ਸੂਰਤਿ ਕੇ ਸਾਗਰ ਹੈਂ ਸੋਭਾ ਕੇ ਨਿਧਾਨ ਹੈਂ ॥

लोगों के उजागर हैं गुनन के नागर हैं सूरति के सागर हैं सोभा के निधान हैं ॥

logo(n) ke ujaagar hai(n) gunan ke naagar hai(n) soorat ke saagar hai(n) sobhaa ke nidhaan hai(n) ||

ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਸੀਰੀ ਪੜੇ ਚੇਟਕ ਕੀ ਚੀਰੀ ਅਰੀ ਆਲੀ ਤੇਰੇ ਨੈਨ ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਕੇ ਸੇ ਬਾਨ ਹੈ ॥੯॥

साहिब की सीरी पड़े चेटक की चीरी अरी आली तेरे नैन रामचंद्र के से बान है ॥९॥

saahib kee seeree paRe cheTak kee cheeree aree aalee tere nain raamacha(n)dhr ke se baan hai ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਇਕ ਸਹਚਰੀ ਤਾ ਕੌ ਲਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥

मैनप्रभा इक सहचरी ता कौ लयो बुलाइ ॥

mainaprabhaa ik sahacharee taa kau layo bulai ||

ਤਾਹਿ ਪਠਾਯੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਪ੍ਰਤਿ ਭੇਦ ਸਕਲ ਸਮਝਾਇ ॥੧੦॥

ताहि पठायो कृसन प्रति भेद सकल समझाइ ॥१०॥

taeh paThaayo kirasan prat bhedh sakal samajhai ||10||

ਤਾ ਕੇ ਕਰ ਪਤਿਯਾ ਦਈ ਕਹੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸੋ ਜਾਇ ॥

ता के कर पतिया दई कहो कृसन सो जाइ ॥

taa ke kar patiyaa dhiee kaho kirasan so jai ||

ਤੁਮਰੇ ਬਿਰਹ ਰਾਧਾ ਬਧੀ ਬੇਗਿ ਮਿਲੋ ਤਿਹ ਆਇ ॥੧੧॥

तुमरे बिरह राधा बधी बेगि मिलो तिह आइ ॥११॥

tumare bireh raadhaa badhee beg milo teh aai ||11||

ਬ੍ਰਿਜ ਬਾਲਾ ਬਿਰਹਿਣਿ ਭਈ ਬਿਰਹ ਤਿਹਾਰੇ ਸੰਗ ॥

बृज बाला बिरहिणि भई बिरह तिहारे संग ॥

biraj baalaa birahin bhiee bireh tihaare sa(n)g ||

ਤਹ ਤੁਮ ਕਥਾ ਚਲਾਇਯੋ ਕਵਨੋ ਪਾਇ ਪ੍ਰਸੰਗ ॥੧੨॥

तह तुम कथा चलाइयो कवनो पाइ प्रसंग ॥१२॥

teh tum kathaa chalaiyo kavano pai prasa(n)g ||12||

ਜਬ ਰਾਧਾ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਕੇ ਸਾਥ ॥

जब राधा ऐसे कहियो मैनप्रभा के साथ ॥

jab raadhaa aaise kahiyo mainaprabhaa ke saath ||

ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਚਲਿ ਤਹ ਗਈ ਜਹਾ ਹੁਤੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ॥੧੩॥

मैनप्रभा चलि तह गई जहा हुते बृजनाथ ॥१३॥

mainaprabhaa chal teh giee jahaa hute birajanaath ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਤਿਯਾ ਖੋਲਿ ਜਬੈ ਹਰਿ ਬਾਚੀ ॥

पतिया खोलि जबै हरि बाची ॥

patiyaa khol jabai har baachee ||

ਲਖੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਤਾ ਕੀ ਮਨ ਸਾਚੀ ॥

लखी प्रीति ता की मन साची ॥

lakhee preet taa kee man saachee ||

ਤਾ ਕੇ ਤਿਨ ਜੋ ਕਬਿਤੁ ਉਚਾਰੇ ॥

ता के तिन जो कबितु उचारे ॥

taa ke tin jo kabit uchaare ||

ਜਾਨੁਕ ਬਜ੍ਰ ਲਾਲ ਖਚਿ ਡਾਰੇ ॥੧੪॥

जानुक बज्र लाल खचि डारे ॥१४॥

jaanuk bajr laal khach ddaare ||14||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਰੀਝ ਭਰੇ ਰਸ ਰੀਤ ਭਰੇ ਅਤਿ ਰੂਪ ਭਰੇ ਸੁਖ ਪੈਯਤ ਹੇਰੇ ॥

रीझ भरे रस रीत भरे अति रूप भरे सुख पैयत हेरे ॥

reejh bhare ras reet bhare at roop bhare sukh paiyat here ||

ਚਾਰੋ ਚਕੋਰ ਸਰੋਰੁਹ ਸਾਰਸ ਮੀਨ ਕਰੇ ਮ੍ਰਿਗ ਖੰਜਨ ਚੇਰੇ ॥

चारो चकोर सरोरुह सारस मीन करे मृग खंजन चेरे ॥

chaaro chakor saroruh saaras meen kare mirag kha(n)jan chere ||

ਭਾਗ ਭਰੇ ਅਨੁਰਾਗ ਭਰੇ ਸੁ ਸੁਹਾਗ ਭਰੇ ਮਨ ਮੋਹਤ ਮੇਰੇ ॥

भाग भरे अनुराग भरे सु सुहाग भरे मन मोहत मेरे ॥

bhaag bhare anuraag bhare su suhaag bhare man mohat mere ||

ਮਾਨ ਭਰੇ ਸੁਖ ਖਾਨਿ ਜਹਾਨ ਕੇ ਲੋਚਨ ਸ੍ਰੀ ਨੰਦ ਨੰਦਨ ਤੇਰੇ ॥੧੫॥

मान भरे सुख खानि जहान के लोचन स्री नंद नंदन तेरे ॥१५॥

maan bhare sukh khaan jahaan ke lochan sree na(n)dh na(n)dhan tere ||15||

ਸੋਹਤ ਸੁਧ ਸੁਧਾਰੇ ਸੇ ਸੁੰਦਰ ਜੋਬਨ ਜੋਤਿ ਸੁ ਢਾਰ ਢਰੇ ਹੈ ॥

सोहत सुध सुधारे से सुँदर जोबन जोति सु ढार ढरे है ॥

sohat sudh sudhaare se su(n)dhar joban jot su ddaar ddare hai ||

ਸਾਰਸ ਸੋਮ ਸੁਰਾ ਸਿਤ ਸਾਇਕ ਕੰਜ ਕੁਰੰਗਨ ਕ੍ਰਾਤਿ ਹਰੇ ਹੈ ॥

सारस सोम सुरा सित साइक कंज कुरंगन क्राति हरे है ॥

saaras som suraa sit saik ka(n)j kura(n)gan kraat hare hai ||

ਖੰਜਨ ਔ ਮਕਰ ਧ੍ਵਜ ਮੀਨ ਨਿਹਾਰਿ ਸਭੈ ਛਬਿ ਲਾਜ ਮਰੇ ਹੈ ॥

खंजन औ मकर ध्वज मीन निहारि सभै छबि लाज मरे है ॥

kha(n)jan aau makar dhavaij meen nihaar sabhai chhab laaj mare hai ||

ਲੋਚਨ ਸ੍ਰੀ ਨੰਦ ਨੰਦਨ ਕੇ ਬਿਧਿ ਮਾਨਹੁ ਬਾਨ ਬਨਾਇ ਧਰੇ ਹੈ ॥੧੬॥

लोचन स्री नंद नंदन के बिधि मानहु बान बनाइ धरे है ॥१६॥

lochan sree na(n)dh na(n)dhan ke bidh maanahu baan banai dhare hai ||16||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਚਿੰਤਾ ਜੈਸੋ ਚੰਦਨ ਚਿਰਾਗ ਲਾਗੇ ਚਿਤਾ ਸਮ ਚੇਟਕ ਸੇ ਚਿਤ੍ਰ ਚਾਰੁ ਚੌਪਖਾ ਕੁਸੈਲ ਸੀ ॥

चिंता जैसो चंदन चिराग लागे चिता सम चेटक से चित्र चारु चौपखा कुसैल सी ॥

chi(n)taa jaiso cha(n)dhan chiraag laage chitaa sam cheTak se chitr chaar chauapakhaa kusail see ||

ਚਿਤਾ ਜੈਸੇ ਚੀਰ ਚਪਲਾ ਸੀ ਚਿਤਵਨ ਲਾਗੈ ਚੀਰਬੇ ਸੀ ਚੌਪਖਾ ਸੁਹਾਤੁ ਨ ਰੁਚੈਲ ਸੀ ॥

चिता जैसे चीर चपला सी चितवन लागै चीरबे सी चौपखा सुहातु न रुचैल सी ॥

chitaa jaise cheer chapalaa see chitavan laagai cheerabe see chauapakhaa suhaat na ruchail see ||

ਚੰਗੁਲ ਸੀ ਚੌਪ ਸਰ ਚਾਪ ਜੈਸੋ ਚਾਮੀਕਰ ਚੋਟ ਸੀ ਚਿਨੌਤ ਲਾਗੈ ਸੀਰੀ ਲਾਗੈ ਸੈਲ ਸੀ ॥

चंगुल सी चौप सर चाप जैसो चामीकर चोट सी चिनौत लागै सीरी लागै सैल सी ॥

cha(n)gul see chauap sar chaap jaiso chaameekar choT see chinauat laagai seeree laagai sail see ||

ਚਟਕ ਚੁਪੇਟ ਸੀ ਲਗਤ ਬਿਨਾ ਚਿੰਤਾਮਨਿ ਚਾਬੁਕ ਸੇ ਚੌਰ ਲਾਗੈ ਚਾਦਨੀ ਚੁਰੈਲ ਸੀ ॥੧੭॥

चटक चुपेट सी लगत बिना चिंतामनि चाबुक से चौर लागै चादनी चुरैल सी ॥१७॥

chaTak chupeT see lagat binaa chi(n)taaman chaabuk se chauar laagai chaadhanee churail see ||17||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪੜਿ ਪਤਿਯਾ ਤਾ ਕੀ ਤੁਰਤੁ ਰੀਝਿ ਗਏ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ॥

पड़ि पतिया ता की तुरतु रीझि गए बृजनाथ ॥

paR patiyaa taa kee turat reejh ge birajanaath ||

ਸਖੀ ਏਕ ਪਠਾਵਤ ਭਏ ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧੮॥

सखी एक पठावत भए मैनप्रभा के साथ ॥१८॥

sakhee ek paThaavat bhe mainaprabhaa ke saath ||18||

ਰਾਧਾ ਸੌ ਮਿਲਨੋ ਬਦ੍ਯੋ ਜਲ ਜਮੁਨਾ ਮੈ ਜਾਇ ॥

राधा सौ मिलनो बद्यो जल जमुना मै जाइ ॥

raadhaa sau milano badhayo jal jamunaa mai jai ||

ਸਖੀ ਪਠੀ ਤਾ ਕੋ ਤਬੈ ਤਿਹ ਮੁਹਿ ਆਨਿ ਮਿਲਾਇ ॥੧੯॥

सखी पठी ता को तबै तिह मुहि आनि मिलाइ ॥१९॥

sakhee paThee taa ko tabai teh muh aan milai ||19||

ਸਖੀ ਤੁਰਤ ਤਹ ਕੌ ਚਲੀ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਪਤਿ ਕੇ ਹੇਤ ॥

सखी तुरत तह कौ चली स्री जदुपति के हेत ॥

sakhee turat teh kau chalee sree jadhupat ke het ||

ਜੈਸੇ ਪਵਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕੌ ਤਨ ਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਤ ॥੨੦॥

जैसे पवन प्रचंड कौ तन न दिखाई देत ॥२०॥

jaise pavan pracha(n)dd kau tan na dhikhaiee dhet ||20||

ਤੜਿਤਾ ਕ੍ਰਿਤ ਜਾ ਕੌ ਸਖੀ ਚਤੁਰਿ ਕਹਤ ਤ੍ਰਿਯ ਆਇ ॥

तड़िता कृत जा कौ सखी चतुरि कहत तृय आइ ॥

taRitaa kirat jaa kau sakhee chatur kahat tiray aai ||

ਸੋ ਹਰਿ ਰਾਧਾ ਪ੍ਰਤਿ ਪਠੀ ਭੇਦ ਸਕਲ ਸਮਝਾਇ ॥੨੧॥

सो हरि राधा प्रति पठी भेद सकल समझाइ ॥२१॥

so har raadhaa prat paThee bhedh sakal samajhai ||21||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਫੂਲ ਫੁਲੇਲ ਲਗਾਇ ਕੈ ਚੰਦਨ ਬੈਠਿ ਰਹੀ ਕਰਿ ਭੋਜਨ ਭਾਮਨਿ ॥

फूल फुलेल लगाइ कै चंदन बैठि रही करि भोजन भामनि ॥

fool fulel lagai kai cha(n)dhan baiTh rahee kar bhojan bhaaman ||

ਬੇਗ ਬੁਲਾਵਤ ਹੈ ਬਡ ਡ੍ਰਯਾਛ ਕਰੋ ਨ ਬਿਲੰਬ ਚਲੋ ਗਜ ਗਾਮਿਨਿ ॥

बेग बुलावत है बड ड्रयाछ करो न बिलंब चलो गज गामिनि ॥

beg bulaavat hai badd ddrayaachh karo na bila(n)b chalo gaj gaamin ||

ਆਜ ਮਿਲੋ ਘਨ ਸੇ ਤਨ ਕੋ ਘਹਰੈ ਘਨ ਮੈ ਜੈਸੇ ਕੌਧਤ ਦਾਮਿਨਿ ॥

आज मिलो घन से तन को घहरै घन मै जैसे कौधत दामिनि ॥

aaj milo ghan se tan ko ghaharai ghan mai jaise kauadhat dhaamin ||

ਮਾਨਤ ਬਾਤ ਨ ਜਾਨਤ ਤੈ ਸਖੀ ਜਾਤ ਬਿਹਾਤ ਇਤੈ ਬਹੁ ਜਾਮਿਨਿ ॥੨੨॥

मानत बात न जानत तै सखी जात बिहात इतै बहु जामिनि ॥२२॥

maanat baat na jaanat tai sakhee jaat bihaat itai bahu jaamin ||22||

ਗੋਪ ਕੋ ਭੇਖ ਕਬੈ ਧਰਿ ਹੈ ਹਰਿ ਕੁੰਜ ਗਰੀ ਕਬ ਆਨਿ ਬਸੈ ਹੈ ॥

गोप को भेख कबै धरि है हरि कुँज गरी कब आनि बसै है ॥

gop ko bhekh kabai dhar hai har ku(n)j garee kab aan basai hai ||

ਮੋਰ ਪਖਊਅਨ ਕੌ ਧਰਿ ਹੈ ਕਬ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹ ਗੋਰਸ ਖੈ ਹੈ ॥

मोर पखऊअन कौ धरि है कब ग्वारनि कै गृह गोरस खै है ॥

mor pakhuooan kau dhar hai kab gavaiaaran kai gireh goras khai hai ||

ਬੰਸੀ ਬਜੈ ਹੈ ਕਬੈ ਜਮੁਨਾ ਤਟ ਤੋਹਿ ਬੁਲਾਵਨ ਮੋਹਿ ਪਠੈ ਹੈ ॥

बंसी बजै है कबै जमुना तट तोहि बुलावन मोहि पठै है ॥

ba(n)see bajai hai kabai jamunaa taT toh bulaavan moh paThai hai ||

ਮਾਨ ਕਹਿਯੋ ਹਮਰੋ ਹਰਿ ਪੈ ਚਲੁ ਰੀ ਬਹੁਰੋ ਹਰਿਹੂੰ ਨ ਬੁਲੈ ਹੈ ॥੨੩॥

मान कहियो हमरो हरि पै चलु री बहुरो हरिहूँ न बुलै है ॥२३॥

maan kahiyo hamaro har pai chal ree bahuro harihoo(n) na bulai hai ||23||

ਤੇਰੀ ਸਰਾਹ ਸਦੈਵ ਕਰੈ ਤ੍ਰਿਯ ਤੇਰੀ ਕਥਾ ਪਿਯ ਗਾਵਤ ਹੈ ॥

तेरी सराह सदैव करै तृय तेरी कथा पिय गावत है ॥

teree saraeh sadhaiv karai tiray teree kathaa piy gaavat hai ||

ਹਿਤ ਤੇਰੇ ਸਿੰਗਾਰ ਸਜੈ ਸਜਨੀ ਹਿਤ ਤੇਰੇ ਹੀ ਬੈਨ ਸਜਾਵਤ ਹੈ ॥

हित तेरे सिंगार सजै सजनी हित तेरे ही बैन सजावत है ॥

hit tere si(n)gaar sajai sajanee hit tere hee bain sajaavat hai ||

ਹਿਤ ਤੇਰੇ ਹੀ ਚੰਦਨ ਗੌ ਘਨਸਾਰ ਦੋਊ ਘਸਿ ਅੰਗ ਲਗਾਵਤ ਹੈ ॥

हित तेरे ही चंदन गौ घनसार दोऊ घसि अंग लगावत है ॥

hit tere hee cha(n)dhan gau ghanasaar dhouoo ghas a(n)g lagaavat hai ||

ਹਰਿ ਕੋ ਮਨੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਕੁਮਾਰਿ ਹਰਿਯੋ ਕਹੂੰ ਜਾਨ ਨ ਪਾਵਤ ਹੈ ॥੨੪॥

हरि को मनु स्री बृखभान कुमारि हरियो कहूँ जान न पावत है ॥२४॥

har ko man sree birakhabhaan kumaar hariyo kahoo(n) jaan na paavat hai ||24||

ਮੋਰ ਪਖਾ ਕੀ ਛਟਾ ਮਧੁ ਮੂਰਤਿ ਸੋਭਿਤ ਹੈ ਜਮੁਨਾ ਕੇ ਕਿਨਾਰੈ ॥

मोर पखा की छटा मधु मूरति सोभित है जमुना के किनारै ॥

mor pakhaa kee chhaTaa madh moorat sobhit hai jamunaa ke kinaarai ||

ਬੂਝਤ ਬਾਤ ਬਿਹਾਲ ਭੇ ਬਲਭ ਬਾਲ ਚਲੋ ਜਹਾ ਲਾਲ ਬਿਹਾਰੈ ॥

बूझत बात बिहाल भे बलभ बाल चलो जहा लाल बिहारै ॥

boojhat baat bihaal bhe balabh baal chalo jahaa laal bihaarai ||

ਰਾਧਿਕਾ ਮਾਧਵ ਕੀ ਬਤਿਯਾ ਸੁਨਿ ਕੈ ਅਕੁਲਾਇ ਉਠੀ ਡਰ ਡਾਰੈ ॥

राधिका माधव की बतिया सुनि कै अकुलाइ उठी डर डारै ॥

raadhikaa maadhav kee batiyaa sun kai akulai uThee ddar ddaarai ||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਚਲੀ ਤਜਿ ਐਨ ਰਹਿਯੋ ਨਹਿ ਮਾਨ ਮਨੋਜ ਕੇ ਮਾਰੈ ॥੨੫॥

यौ सुनि बैन चली तजि ऐन रहियो नहि मान मनोज के मारै ॥२५॥

yau sun bain chalee taj aain rahiyo neh maan manoj ke maarai ||25||

ਮੋਤੀ ਕੇ ਅੰਗ ਬਿਰਾਜਤ ਭੂਖਨ ਮੋਤੀ ਕੇ ਬੇਸਰ ਕੀ ਛਬ ਬਾਢੀ ॥

मोती के अंग बिराजत भूखन मोती के बेसर की छब बाढी ॥

motee ke a(n)g biraajat bhookhan motee ke besar kee chhab baaddee ||

ਮੋਤੀ ਕੇ ਚੌਸਰ ਹਾਰ ਫਬੈ ਦੁਤਿ ਮੋਤਿਨ ਕੇ ਗਜਰਾਨ ਕੀ ਗਾਢੀ ॥

मोती के चौसर हार फबै दुति मोतिन के गजरान की गाढी ॥

motee ke chauasar haar fabai dhut motin ke gajaraan kee gaaddee ||

ਰਾਧਿਕਾ ਮਾਧਵ ਕੌ ਜਮੁਨਾ ਤਟ ਕੰਜ ਗਹੇ ਕਰਿ ਜੋਵਤਿ ਠਾਢੀ ॥

राधिका माधव कौ जमुना तट कंज गहे करि जोवति ठाढी ॥

raadhikaa maadhav kau jamunaa taT ka(n)j gahe kar jovat Thaaddee ||

ਛੀਰ ਕੇ ਸਾਗਰ ਕੋ ਮਥਿ ਕੈ ਮਨੌ ਚੰਦ ਕੋ ਚੀਰ ਸਭੈ ਤਨ ਕਾਢੀ ॥੨੬॥

छीर के सागर को मथि कै मनौ चंद को चीर सभै तन काढी ॥२६॥

chheer ke saagar ko math kai manau cha(n)dh ko cheer sabhai tan kaaddee ||26||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਨ੍ਰਹਾਵਤ ਜਹਾ ਆਪੁ ਹਰਿ ਠਾਢੇ ॥

न्रहावत जहा आपु हरि ठाढे ॥

nrahaavat jahaa aap har Thaadde ||

ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਆਨੰਦ ਬਾਢੇ ॥

अधिक हृदै मै आनंद बाढे ॥

adhik hiradhai mai aana(n)dh baadde ||

ਵਾਰ ਗੁਪਾਲ ਪਾਰ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਰੀ ॥

वार गुपाल पार बृज नारी ॥

vaar gupaal paar biraj naaree ||

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਜਾਵਤ ਤਾਰੀ ॥੨੭॥

गावत गीत बजावत तारी ॥२७॥

gaavat geet bajaavat taaree ||27||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕ੍ਰੀੜਤ ਹੈ ਜਹਾ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੁਮਾਰ ਬਡੇ ਰਸ ਸਾਥ ਬਡੇ ਜਲ ਮਾਹੀ ॥

क्रीड़त है जहा कान्रह कुमार बडे रस साथ बडे जल माही ॥

kreeRat hai jahaa kaanreh kumaar badde ras saath badde jal maahee ||

ਵਾਰ ਤ੍ਰਿਯਾ ਉਹਿ ਪਾਰ ਗੁਪਾਲ ਬਿਰਾਜਤ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੇ ਦਲ ਮਾਹੀ ॥

वार तृया उहि पार गुपाल बिराजत ग्वारनि के दल माही ॥

vaar tirayaa uh paar gupaal biraajat gavaiaaran ke dhal maahee ||

ਲੈ ਡੁਬਕੀ ਦੋਊ ਆਪਸ ਮੈ ਰਤਿ ਮਾਨਿ ਉਠੈ ਦ੍ਰਿੜ ਜਾਇ ਤਹਾ ਹੀ ॥

लै डुबकी दोऊ आपस मै रति मानि उठै दृड़ जाइ तहा ही ॥

lai ddubakee dhouoo aapas mai rat maan uThai dhiraR jai tahaa hee ||

ਯੌ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਰਮੈ ਰਸ ਸੋਂ ਮਨੋ ਦੂਰਿ ਰਹੇ ਕੋਊ ਜਾਨਤ ਨਾਹੀ ॥੨੮॥

यौ रुचि मानि रमै रस सों मनो दूरि रहे कोऊ जानत नाही ॥२८॥

yau ruch maan ramai ras so(n) mano dhoor rahe kouoo jaanat naahee ||28||

ਖੇਲਤੀ ਲਾਲ ਸੋ ਬਾਲ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਕਾਹੂੰ ਸੋ ਬਾਤ ਨ ਭਾਖਤ ਜੀ ਕੀ ॥

खेलती लाल सो बाल भली बिधि काहूँ सो बात न भाखत जी की ॥

khelatee laal so baal bhalee bidh kaahoo(n) so baat na bhaakhat jee kee ||

ਨੇਹ ਜਗਿਯੋ ਨਵ ਜੋਬਨ ਕੋ ਉਰ ਬੀਚ ਰਹੀ ਗਡਿ ਮੂਰਤਿ ਪੀ ਕੀ ॥

नेह जगियो नव जोबन को उर बीच रही गडि मूरति पी की ॥

neh jagiyo nav joban ko ur beech rahee gadd moorat pee kee ||

ਬਾਰਿ ਬਿਹਾਰ ਮੈ ਨੰਦ ਕੁਮਾਰ ਸੋ ਕ੍ਰੀੜਤ ਹੈ ਕਰਿ ਲਾਜ ਸਖੀ ਕੀ ॥

बारि बिहार मै नंद कुमार सो क्रीड़त है करि लाज सखी की ॥

baar bihaar mai na(n)dh kumaar so kreeRat hai kar laaj sakhee kee ||

ਜਾਇ ਉਠੈ ਬਲ ਤੌਨਹਿ ਤੇ ਰਤਿ ਮਾਨ ਦੋਊ ਮਨ ਮਾਨਤ ਜੀ ਕੀ ॥੨੯॥

जाइ उठै बल तौनहि ते रति मान दोऊ मन मानत जी की ॥२९॥

jai uThai bal tauaneh te rat maan dhouoo man maanat jee kee ||29||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਜੋ ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਦੇਤ ਪੁਰਖ ਭੇਦ ਕਛੁ ਆਪਨੋ ॥

जो निजु तृय को देत पुरख भेद कछु आपनो ॥

jo nij tiray ko dhet purakh bhedh kachh aapano ||

ਤਾ ਕੇ ਬਿਧਨਾ ਲੇਤ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰਨ ਕਰਿ ਪਲਕ ਮੈ ॥੩੦॥

ता के बिधना लेत प्रान हरन करि पलक मै ॥३०॥

taa ke bidhanaa let praan haran kar palak mai ||30||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨॥੨੩੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे द्वादसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१२॥२३४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhavaiaadhasamo charitr samaapatam sat subham sat ||12||234||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁਰਿ ਸੁ ਮੰਤ੍ਰੀ ਰਾਇ ਸੌ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ਆਨਿ ॥

बहुरि सु मंत्री राइ सौ कथा उचारी आनि ॥

bahur su ma(n)tree rai sau kathaa uchaaree aan ||

ਸੁਨਤ ਸੀਸ ਰਾਜੈ ਧੁਨ੍ਰਯੋ ਰਹਿਯੋ ਮੌਨ ਮੁਖਿ ਠਾਨਿ ॥੧॥

सुनत सीस राजै धुन्रयो रहियो मौन मुखि ठानि ॥१॥

sunat sees raajai dhunrayo rahiyo mauan mukh Thaan ||1||

ਪਦੂਆ ਉਹਿ ਟਿਬਿਯਾ ਬਸੈ ਗੈਨੀ ਹਮਰੇ ਗਾਉ ॥

पदूआ उहि टिबिया बसै गैनी हमरे गाउ ॥

padhooaa uh Tibiyaa basai gainee hamare gaau ||

ਦਾਸ ਖਸਮ ਤਾ ਕੋ ਰਹਤ ਰਾਮ ਦਾਸ ਤਿਹ ਨਾਉ ॥੨॥

दास खसम ता को रहत राम दास तिह नाउ ॥२॥

dhaas khasam taa ko rahat raam dhaas teh naau ||2||

ਰਾਮ ਦਾਸ ਅਨਤੈ ਰਹਤ ਪਦੂਆ ਕੇ ਸੰਗ ਸੋਇ ॥

राम दास अनतै रहत पदूआ के संग सोइ ॥

raam dhaas anatai rahat padhooaa ke sa(n)g soi ||

ਨ੍ਰਹਾਨ ਹੇਤ ਉਠਿ ਜਾਤ ਤਹ ਜਬੈ ਦੁਪਹਰੀ ਹੋਇ ॥੩॥

न्रहान हेत उठि जात तह जबै दुपहरी होइ ॥३॥

nrahaan het uTh jaat teh jabai dhupaharee hoi ||3||

ਇਕ ਦਿਨ ਪਦੂਆ ਕੇ ਸਦਨ ਬਹੁ ਜਨ ਬੈਠੇ ਆਇ ॥

इक दिन पदूआ के सदन बहु जन बैठे आइ ॥

eik dhin padhooaa ke sadhan bahu jan baiThe aai ||

ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ਗੈਨਿ ਯਹਿ ਤਹਾ ਪਹੁੰਚੀ ਜਾਇ ॥੪॥

भेद न पायो गैनि यहि तहा पहुँची जाइ ॥४॥

bhedh na paayo gain yeh tahaa pahu(n)chee jai ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬੈ ਤੁਰਤ ਤ੍ਰਿਯ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तबै तुरत तृय बचन उचारे ॥

tabai turat tiray bachan uchaare ||

ਰਾਮ ਦਾਸ ਆਏ ਨ ਤੁਹਾਰੇ ॥

राम दास आए न तुहारे ॥

raam dhaas aae na tuhaare ||

ਮੇਰੇ ਪਤਿ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਓਊ ॥

मेरे पति परमेस्वर ओऊ ॥

mere pat paramesavair ouoo ||

ਕਹ ਗਯੋ ਤਾਹਿ ਬਤਾਵਹੁ ਕੋਊ ॥੫॥

कह गयो ताहि बतावहु कोऊ ॥५॥

keh gayo taeh bataavahu kouoo ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਗਰਾ ਓਰ ਕਹ ਯੌ ਗਈ ਜਾਤ ਭਏ ਉਠਿ ਲੋਗ ॥

गरा ओर कह यौ गई जात भए उठि लोग ॥

garaa or keh yau giee jaat bhe uTh log ||

ਤੁਰਤੁ ਆਨਿ ਤਾ ਸੌ ਰਮੀ ਮਨ ਮੈ ਭਈ ਨਿਸੋਗ ॥੬॥

तुरतु आनि ता सौ रमी मन मै भई निसोग ॥६॥

turat aan taa sau ramee man mai bhiee nisog ||6||

ਪਦੂਆ ਸੌ ਰਤਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥

पदूआ सौ रति मानि कै तहा पहूँची आइ ॥

padhooaa sau rat maan kai tahaa pahoo(n)chee aai ||

ਰਾਖਿਯੋ ਹੁਤੋ ਸਵਾਰਿ ਜਹ ਆਪਨ ਸਦਨ ਸੁਹਾਇ ॥੭॥

राखियो हुतो सवारि जह आपन सदन सुहाइ ॥७॥

raakhiyo huto savaar jeh aapan sadhan suhai ||7||

ਕੈਸੋ ਹੀ ਬੁਧਿਜਨ ਕੋਊ ਚਤੁਰ ਕੈਸਉ ਹੋਇ ॥

कैसो ही बुधिजन कोऊ चतुर कैसउ होइ ॥

kaiso hee budhijan kouoo chatur kaisau hoi ||

ਚਰਿਤ ਚਤੁਰਿਯਾ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੋ ਪਾਇ ਸਕਤ ਨਹਿ ਕੋਇ ॥੮॥

चरित चतुरिया तृयन को पाइ सकत नहि कोइ ॥८॥

charit chaturiyaa tirayan ko pai sakat neh koi ||8||

ਜੋ ਨਰ ਅਪੁਨੇ ਚਿਤ ਕੌ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰ ਦੇਤ ਬਨਾਇ ॥

जो नर अपुने चित कौ तृय कर देत बनाइ ॥

jo nar apune chit kau tiray kar dhet banai ||

ਜਰਾ ਤਾਹਿ ਜੋਬਨ ਹਰੈ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰਤ ਜਮ ਜਾਇ ॥੯॥

जरा ताहि जोबन हरै प्रान हरत जम जाइ ॥९॥

jaraa taeh joban harai praan harat jam jai ||9||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨ ਦੀਜੈ ਭੇਦ ਤਾਹਿ ਭੇਦ ਲੀਜੈ ਸਦਾ ॥

तृयहि न दीजै भेद ताहि भेद लीजै सदा ॥

tirayeh na dheejai bhedh taeh bhedh leejai sadhaa ||

ਕਹਤ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਅਰੁ ਬੇਦ ਕੋਕਸਾਰਊ ਯੌ ਕਹਤ ॥੧੦॥

कहत सिंमृति अरु बेद कोकसारऊ यौ कहत ॥१०॥

kahat si(n)mirat ar bedh kokasaaruoo yau kahat ||10||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤ੍ਰਿਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੩॥੨੪੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तृदसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१३॥२४४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe tiradhasamo charitr samaapatam sat subham sat ||13||244||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁਰਿ ਸੁ ਮੰਤ੍ਰੀ ਰਾਇ ਸੌ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ਏਕ ॥

बहुरि सु मंत्री राइ सौ कथा उचारी एक ॥

bahur su ma(n)tree rai sau kathaa uchaaree ek ||

ਅਧਿਕ ਮੋਦ ਮਨ ਮੈ ਬਢੈ ਸੁਨਿ ਗੁਨ ਬਢੈ ਅਨੇਕ ॥੧॥

अधिक मोद मन मै बढै सुनि गुन बढै अनेक ॥१॥

adhik modh man mai baddai sun gun baddai anek ||1||

ਏਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਗਈ ਬਾਗ ਮੈ ਰਮੀ ਔਰ ਸੋ ਜਾਇ ॥

एक तृया गई बाग मै रमी और सो जाइ ॥

ek tirayaa giee baag mai ramee aauar so jai ||

ਤਹਾ ਯਾਰ ਤਾ ਕੋ ਤੁਰਤ ਦੁਤਿਯ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ॥੨॥

तहा यार ता को तुरत दुतिय पहूँच्यो आइ ॥२॥

tahaa yaar taa ko turat dhutiy pahoo(n)chayo aai ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਾਰ ਆਵਤ ਜਬ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਲਹਿਯੋ ॥

जार आवत जब तिन तृय लहियो ॥

jaar aavat jab tin tiray lahiyo ||

ਦੁਤਿਯ ਮੀਤ ਸੋ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਹਿਯੋ ॥

दुतिय मीत सो इह बिधि कहियो ॥

dhutiy meet so ieh bidh kahiyo ||

ਮਾਲੀ ਨਾਮ ਆਪਨ ਤੁਮ ਕਰੋ ॥

माली नाम आपन तुम करो ॥

maalee naam aapan tum karo ||

ਫਲ ਫੂਲਨਿ ਆਗੇ ਲੈ ਧਰੋ ॥੩॥

फल फूलनि आगे लै धरो ॥३॥

fal foolan aage lai dharo ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੋ ਹਮ ਇਹ ਜੁਤ ਬਾਗ ਮੈ ਬੈਠੇ ਮੋਦ ਬਢਾਇ ॥

जो हम इह जुत बाग मै बैठे मोद बढाइ ॥

jo ham ieh jut baag mai baiThe modh baddai ||

ਫੂਲ ਫਲਨ ਲੈ ਤੁਮ ਤੁਰਤੁ ਆਗੇ ਧਰੋ ਬਨਾਇ ॥੪॥

फूल फलन लै तुम तुरतु आगे धरो बनाइ ॥४॥

fool falan lai tum turat aage dharo banai ||4||

ਤਬੈ ਤਵਨ ਤਿਯੋ ਹੀ ਕਿਯੋ ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਤਿਹ ਸਿਖ ਦੀਨ ॥

तबै तवन तियो ही कियो जो तृय तिह सिख दीन ॥

tabai tavan tiyo hee kiyo jo tiray teh sikh dheen ||

ਫੂਲ ਫੁਲੇ ਅਰੁ ਫਲ ਘਨੇ ਤੋਰਿ ਤੁਰਤੁ ਕਰ ਲੀਨ ॥੫॥

फूल फुले अरु फल घने तोरि तुरतु कर लीन ॥५॥

fool fule ar fal ghane tor turat kar leen ||5||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਹਿਤ ਜਦ ਬਾਗ ਮੈ ਜਾਰ ਬਿਰਾਜਿਯੋ ਜਾਇ ॥

तृया सहित जद बाग मै जार बिराजियो जाइ ॥

tirayaa sahit jadh baag mai jaar biraajiyo jai ||

ਤੋ ਤਿਨ ਫੁਲ ਫਲ ਲੈ ਤੁਰਤੁ ਆਗੇ ਧਰੇ ਬਨਾਇ ॥੬॥

तो तिन फुल फल लै तुरतु आगे धरे बनाइ ॥६॥

to tin ful fal lai turat aage dhare banai ||6||

ਇਹ ਮਾਲੀ ਇਹ ਬਾਗ ਕੋ ਆਯੋ ਤੁਮਰੇ ਪਾਸ ॥

इह माली इह बाग को आयो तुमरे पास ॥

eeh maalee ieh baag ko aayo tumare paas ||

ਬਹੁ ਯਾ ਕੌ ਧਨ ਦੀਜਿਯੈ ਜਿਨਿ ਇਹ ਜਾਇ ਨਿਰਾਸ ॥੭॥

बहु या कौ धन दीजियै जिनि इह जाइ निरास ॥७॥

bahu yaa kau dhan dheejiyai jin ieh jai niraas ||7||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਤਰੁਨਿ ਬਹੁ ਧਨ ਦਿਯ ਤਿਹ ਹਾਥ ॥

सुनत बचन तृय को तरुनि बहु धन दिय तिह हाथ ॥

sunat bachan tiray ko tarun bahu dhan dhiy teh haath ||

ਮਾਲੀ ਕਰਿ ਕਾਢ੍ਯੋ ਹਿਤੁ ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸਾਥ ॥੮॥

माली करि काढ्यो हितु इह चरित्र के साथ ॥८॥

maalee kar kaaddayo hit ieh charitr ke saath ||8||

ਪੁਹਪ ਮਤੀ ਇਹ ਛਲ ਭਏ ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਦਿਯੋ ਟਰਾਇ ॥

पुहप मती इह छल भए मित्रहि दियो टराइ ॥

puhap matee ieh chhal bhe mitreh dhiyo Tarai ||

ਮਾਲੀ ਕਰਿ ਕਾਢ੍ਯੋ ਤਿਸੈ ਰੂਪ ਨਗਰ ਕੇ ਰਾਇ ॥੯॥

माली करि काढ्यो तिसै रूप नगर के राइ ॥९॥

maalee kar kaaddayo tisai roop nagar ke rai ||9||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚਤ੍ਰਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੪॥੨੫੩॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रो मंत्री भूप संबादे चत्रदसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१४॥२५३॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitro ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe chatradhasamo charitr samaapatam sat subham sat ||14||253||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਥਾ ਚਤੁਰਦਸ ਮੰਤ੍ਰ ਬਰ ਨ੍ਰਿਪ ਸੌ ਕਹੀ ਬਖਾਨਿ ॥

कथा चतुरदस मंत्र बर नृप सौ कही बखानि ॥

kathaa chaturadhas ma(n)tr bar nirap sau kahee bakhaan ||

ਸੁਨਤ ਰੀਝਿ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪ ਰਹੇ ਦਿਯੋ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਦਾਨ ॥੧॥

सुनत रीझि के नृप रहे दियो अधिक तिह दान ॥१॥

sunat reejh ke nirap rahe dhiyo adhik teh dhaan ||1||

ਏਕ ਬਿਮਾਤ੍ਰਾ ਭਾਨ ਕੀ ਰਾਮਦਾਸ ਪੁਰ ਬੀਚ ॥

एक बिमात्रा भान की रामदास पुर बीच ॥

ek bimaatraa bhaan kee raamadhaas pur beech ||

ਬਹੁ ਪੁਰਖਨ ਸੌ ਰਤਿ ਕਰੈ ਊਚ ਨ ਜਾਨੈ ਨੀਚ ॥੨॥

बहु पुरखन सौ रति करै ऊच न जानै नीच ॥२॥

bahu purakhan sau rat karai uooch na jaanai neech ||2||

ਤਾ ਕੋ ਪਤਿ ਮਰਿ ਗਯੋ ਜਬੈ ਤਾਹਿ ਰਹਿਯੋ ਅਵਧਾਨ ॥

ता को पति मरि गयो जबै ताहि रहियो अवधान ॥

taa ko pat mar gayo jabai taeh rahiyo avadhaan ||

ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਭੀਤਰ ਡਰੀ ਲੋਕ ਲਾਜ ਜਿਯ ਜਾਨਿ ॥੩॥

अधिक हृदै भीतर डरी लोक लाज जिय जानि ॥३॥

adhik hiradhai bheetar ddaree lok laaj jiy jaan ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭਾਨਮਤੀ ਤਿਹਾ ਨਾਮ ਬਖਨਿਯਤ ॥

भानमती तिहा नाम बखनियत ॥

bhaanamatee tihaa naam bakhaniyat ||

ਬਡੀ ਛਿਨਾਰਿ ਜਗਤ ਮੈ ਜਨਿਯਤ ॥

बडी छिनारि जगत मै जनियत ॥

baddee chhinaar jagat mai janiyat ||

ਜਬ ਤਾ ਕੌ ਰਹਿ ਗਯੋ ਅਧਾਨਾ ॥

जब ता कौ रहि गयो अधाना ॥

jab taa kau reh gayo adhaanaa ||

ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਡਰਾਨਾ ॥੪॥

तब अबला को हृदै डराना ॥४॥

tab abalaa ko hiradhai ddaraanaa ||4||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਿਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਹੂ ਕਿਯ ਬਹੁ ਪੁਰਖ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

तिन प्रसाद हू किय बहु पुरख बुलाइ कै ॥

tin prasaadh hoo kiy bahu purakh bulai kai ||

ਤਿਨ ਦੇਖਤ ਰਹੀ ਸੋਇ ਸੁ ਖਾਟ ਡਸਾਇ ਕੈ ॥

तिन देखत रही सोइ सु खाट डसाइ कै ॥

tin dhekhat rahee soi su khaaT ddasai kai ||

ਚਮਕਿ ਠਾਢ ਉਠਿ ਭਈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਮਨ ਆਨਿ ਕੈ ॥

चमकि ठाढ उठि भई चरित्र मन आनि कै ॥

chamak Thaadd uTh bhiee charitr man aan kai ||

ਹੋ ਪਤਿ ਕੋ ਨਾਮ ਬਿਚਾਰ ਉਚਾਰਿਯੋ ਜਾਨਿ ਕੈ ॥੫॥

हो पति को नाम बिचार उचारियो जानि कै ॥५॥

ho pat ko naam bichaar uchaariyo jaan kai ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਾ ਦਿਨ ਮੋਰੇ ਪਤਿ ਮਰੇ ਮੋ ਸੌ ਕਹਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥

जा दिन मोरे पति मरे मो सौ कहियो बुलाइ ॥

jaa dhin more pat mare mo sau kahiyo bulai ||

ਜੇ ਅਬ ਤੂੰ ਮੋ ਸੌ ਜਰੈ ਪਰੈ ਨਰਕ ਮੋ ਜਾਇ ॥੬॥

जे अब तूँ मो सौ जरै परै नरक मो जाइ ॥६॥

je ab too(n) mo sau jarai parai narak mo jai ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਭਾਨ ਲਰਿਕਵਾ ਰਹੈ ਸੇਵ ਤਿਹ ਕੀਜਿਯੈ ॥

भान लरिकवा रहै सेव तिह कीजियै ॥

bhaan larikavaa rahai sev teh keejiyai ||

ਪਾਲਿ ਪੋਸਿ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਬਡੋ ਕਰਿ ਲੀਜਿਯੈ ॥

पालि पोसि करि ताहि बडो करि लीजियै ॥

paal pos kar taeh baddo kar leejiyai ||

ਆਪੁ ਜਦਿਨ ਵਹ ਖੈ ਹੈ ਖਾਟਿ ਕਮਾਇ ਕੈ ॥

आपु जदिन वह खै है खाटि कमाइ कै ॥

aap jadhin veh khai hai khaaT kamai kai ||

ਹੋ ਤਦਿਨ ਸੁਪਨਿ ਤੁਹਿ ਦੈਹੋ ਹੌ ਹੂੰ ਆਇ ਕੈ ॥੭॥

हो तदिन सुपनि तुहि दैहो हौ हूँ आइ कै ॥७॥

ho tadhin supan tuh dhaiho hau hoo(n) aai kai ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭਾਨ ਕਰੋ ਕਰਤੇ ਬਡੋ ਸੁਪਨ ਦਿਯੋ ਪਤਿ ਆਇ ॥

भान करो करते बडो सुपन दियो पति आइ ॥

bhaan karo karate baddo supan dhiyo pat aai ||

ਤਾ ਤੇ ਹੌ ਹਰਿ ਰਾਇ ਕੇ ਜਰਤ ਕੀਰਤਿ ਪੁਰ ਜਾਇ ॥੮॥

ता ते हौ हरि राइ के जरत कीरति पुर जाइ ॥८॥

taa te hau har rai ke jarat keerat pur jai ||8||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਲੋਗ ਅਟਕਿ ਬਹੁ ਰਹੇ ਨ ਤਿਨ ਬਚ ਮਾਨਿਯੋ ॥

लोग अटकि बहु रहे न तिन बच मानियो ॥

log aTak bahu rahe na tin bach maaniyo ||

ਧਨੁ ਲੁਟਾਇ ਉਠਿ ਚਲੀ ਘਨੋ ਹਠ ਠਾਨਿਯੋ ॥

धनु लुटाइ उठि चली घनो हठ ठानियो ॥

dhan luTai uTh chalee ghano haTh Thaaniyo ||

ਰਾਮ ਦਾਸ ਪੁਰ ਛਾਡਿ ਕੀਰਤਿ ਪੁਰ ਆਇ ਕੈ ॥

राम दास पुर छाडि कीरति पुर आइ कै ॥

raam dhaas pur chhaadd keerat pur aai kai ||

ਹੋ ਇਕ ਪਗ ਠਾਢੇ ਜਰੀ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥੯॥

हो इक पग ठाढे जरी मृदंग बजाइ कै ॥९॥

ho ik pag Thaadde jaree miradha(n)g bajai kai ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਹੁ ਲੋਗਨੁ ਦੇਖਤ ਜਰੀ ਇਕ ਪਗ ਠਾਢੀ ਸੋਇ ॥

बहु लोगनु देखत जरी इक पग ठाढी सोइ ॥

bahu logan dhekhat jaree ik pag Thaaddee soi ||

ਹੇਰਿ ਰੀਝਿ ਰੀਝਿਕ ਰਹੇ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨਤ ਕੋਇ ॥੧੦॥

हेरि रीझि रीझिक रहे भेद न जानत कोइ ॥१०॥

her reejh reejhik rahe bhedh na jaanat koi ||10||

ਸਕਲ ਜਗਤ ਮੈ ਜੇ ਪੁਰਖੁ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਕਰਤ ਬਿਸ੍ਵਾਸ ॥

सकल जगत मै जे पुरखु तृय को करत बिस्वास ॥

sakal jagat mai je purakh tiray ko karat bisavaiaas ||

ਸਾਤਿ ਦਿਵਸ ਭੀਤਰ ਤੁਰਤੁ ਹੋਤ ਤਵਨ ਕੋ ਨਾਸ ॥੧੧॥

साति दिवस भीतर तुरतु होत तवन को नास ॥११॥

saat dhivas bheetar turat hot tavan ko naas ||11||

ਜੋ ਨਰ ਕਾਹੂ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਦੇਤ ਆਪਨੋ ਚਿਤ ॥

जो नर काहू तृया को देत आपनो चित ॥

jo nar kaahoo tirayaa ko dhet aapano chit ||

ਤਾ ਨਰ ਕੌ ਇਹ ਜਗਤ ਮੈ ਹੋਤ ਖੁਆਰੀ ਨਿਤ ॥੧੨॥

ता नर कौ इह जगत मै होत खुआरी नित ॥१२॥

taa nar kau ieh jagat mai hot khuaaree nit ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪੰਦ੍ਰਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫॥੨੬੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे पंद्रसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५॥२६५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe pa(n)dhrasamo charitr samaapatam sat subham sat ||15||265||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੀਰ ਸਤੁਦ੍ਰਵ ਕੇ ਹੁਤੋ ਰਹਤ ਰਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥

तीर सतुद्रव के हुतो रहत राइ सुख पाइ ॥

teer satudhrav ke huto rahat rai sukh pai ||

ਦਰਬ ਹੇਤ ਤਿਹ ਠੌਰ ਹੀ ਰਾਮਜਨੀ ਇਕ ਆਇ ॥੧॥

दरब हेत तिह ठौर ही रामजनी इक आइ ॥१॥

dharab het teh Thauar hee raamajanee ik aai ||1||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਛਜਿਯਾ ਜਾ ਕੋ ਨਾਮ ਸਕਲ ਜਗ ਜਾਨਈ ॥

छजिया जा को नाम सकल जग जानई ॥

chhajiyaa jaa ko naam sakal jag jaaniee ||

ਲਧੀਆ ਵਾ ਕੀ ਨਾਮ ਹਿਤੂ ਪਹਿਚਾਨਈ ॥

लधीआ वा की नाम हितू पहिचानई ॥

ladheeaa vaa kee naam hitoo pahichaaniee ||

ਜੋ ਕੋਊ ਪੁਰਖ ਬਿਲੋਕਤ ਤਿਨ ਕੋ ਆਇ ਕੈ ॥

जो कोऊ पुरख बिलोकत तिन को आइ कै ॥

jo kouoo purakh bilokat tin ko aai kai ||

ਹੋ ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰਮ ਕਰਿ ਰਹਿਤ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸੁਖੁ ਪਾਇ ਕੈ ॥੨॥

हो मन बच क्रम करि रहित हृदै सुखु पाइ कै ॥२॥

ho man bach kram kar rahit hiradhai sukh pai kai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਿਰਖਿ ਰਾਇ ਸੌ ਬਸਿ ਭਈ ਤਿਸ ਬਸਿ ਹੋਤ ਨ ਸੋਇ ॥

निरखि राइ सौ बसि भई तिस बसि होत न सोइ ॥

nirakh rai sau bas bhiee tis bas hot na soi ||

ਤਿਨ ਚਿਤ ਮੈ ਚਿੰਤਾ ਕਰੀ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਮਿਲਬੌ ਹੋਇ ॥੩॥

तिन चित मै चिंता करी किह बिधि मिलबौ होइ ॥३॥

tin chit mai chi(n)taa karee keh bidh milabau hoi ||3||

ਯਹ ਮੋ ਪਰ ਰੀਝਤ ਨਹੀ ਕਹੁ ਕਸ ਕਰੋ ਉਪਾਇ ॥

यह मो पर रीझत नही कहु कस करो उपाइ ॥

yeh mo par reejhat nahee kahu kas karo upai ||

ਮੋਰੇ ਸਦਨ ਨ ਆਵਈ ਮੁਹਿ ਨਹਿ ਲੇਤ ਬੁਲਾਇ ॥੪॥

मोरे सदन न आवई मुहि नहि लेत बुलाइ ॥४॥

more sadhan na aaviee muh neh let bulai ||4||

ਤੁਰਤੁ ਤਵਨ ਕੋ ਕੀਜਿਯੈ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਮਿਲਨ ਉਪਾਇ ॥

तुरतु तवन को कीजियै किह बिधि मिलन उपाइ ॥

turat tavan ko keejiyai keh bidh milan upai ||

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਚੇਟਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੀਏ ਜੁ ਬਸਿ ਹ੍ਵੈ ਜਾਇ ॥੫॥

जंत्र मंत्र चेटक चरित्र कीए जु बसि ह्वै जाइ ॥५॥

ja(n)tr ma(n)tr cheTak charitr ke'ee ju bas havai jai ||5||

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਰਹੀ ਹਾਰਿ ਕਰਿ ਰਾਇ ਮਿਲ੍ਯੋ ਨਹਿ ਆਇ ॥

जंत्र मंत्र रही हारि करि राइ मिल्यो नहि आइ ॥

ja(n)tr ma(n)tr rahee haar kar rai milayo neh aai ||

ਏਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਬ ਤਿਨ ਕਿਯੋ ਬਸਿ ਕਰਬੇ ਕੇ ਭਾਇ ॥੬॥

एक चरित्र तब तिन कियो बसि करबे के भाइ ॥६॥

ek charitr tab tin kiyo bas karabe ke bhai ||6||

ਬਸਤ੍ਰ ਸਭੈ ਭਗਵੇ ਕਰੇ ਧਰਿ ਜੁਗਿਯਾ ਕੋ ਭੇਸ ॥

बसत्र सभै भगवे करे धरि जुगिया को भेस ॥

basatr sabhai bhagave kare dhar jugiyaa ko bhes ||

ਸਭਾ ਮਧ੍ਯ ਤਿਹ ਰਾਇ ਕੌ ਕੀਨੋ ਆਨਿ ਅਦੇਸ ॥੭॥

सभा मध्य तिह राइ कौ कीनो आनि अदेस ॥७॥

sabhaa madhay teh rai kau keeno aan adhes ||7||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤਿਹ ਜੁਗਿਯਹਿ ਲਖਿ ਰਾਇ ਰੀਝਿ ਚਿਤ ਮੈ ਰਹਿਯੋ ॥

तिह जुगियहि लखि राइ रीझि चित मै रहियो ॥

teh jugiyeh lakh rai reejh chit mai rahiyo ||

ਜਾ ਤੇ ਕਛੁ ਸੰਗ੍ਰਹੌ ਮੰਤ੍ਰ ਮਨ ਮੋ ਚਹਿਯੋ ॥

जा ते कछु संग्रहौ मंत्र मन मो चहियो ॥

jaa te kachh sa(n)grahau ma(n)tr man mo chahiyo ||

ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹਿ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇਕ ਦੂਤ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

तिह गृहि दियो पठाइक दूत बुलाइ कै ॥

teh gireh dhiyo paThaik dhoot bulai kai ||

ਹੋ ਕਲਾ ਸਿਖਨ ਕੇ ਹੇਤ ਮੰਤ੍ਰ ਸਮਝਾਇ ਕੈ ॥੮॥

हो कला सिखन के हेत मंत्र समझाइ कै ॥८॥

ho kalaa sikhan ke het ma(n)tr samajhai kai ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚਲਿ ਸੇਵਕ ਜੁਗਿਯਾ ਪਹਿ ਆਵਾ ॥

चलि सेवक जुगिया पहि आवा ॥

chal sevak jugiyaa peh aavaa ||

ਰਾਇ ਕਹਿਯੋ ਸੋ ਤਾਹਿ ਜਤਾਵਾ ॥

राइ कहियो सो ताहि जतावा ॥

rai kahiyo so taeh jataavaa ||

ਕਛੂ ਮੰਤ੍ਰ ਮੁਰ ਈਸਹਿ ਦੀਜੈ ॥

कछू मंत्र मुर ईसहि दीजै ॥

kachhoo ma(n)tr mur ieeseh dheejai ||

ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਾਨਿ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਭੁ ਕੀਜੈ ॥੯॥

कृपा जानि कारज प्रभु कीजै ॥९॥

kirapaa jaan kaaraj prabh keejai ||9||