ਜਾ ਮੈ ਘਨੌ ਜਲ ਪਰੈ ॥

जा मै घनौ जल परै ॥

jaa mai ghanau jal parai ||

ਤਰ ਕੌ ਨ ਬੂੰਦਿਕ ਢਰੈ ॥

तर कौ न बूँदिक ढरै ॥

tar kau na boo(n)dhik ddarai ||

ਤਾ ਮੈ ਗੁਲਾਬਹਿ ਪਾਇ ॥

ता मै गुलाबहि पाइ ॥

taa mai gulaabeh pai ||

ਕਾਢਿਯੌ ਪਤਿਹਿ ਦਿਖਰਾਇ ॥੮॥

काढियौ पतिहि दिखराइ ॥८॥

kaaddiyau pateh dhikharai ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੀਂਚ੍ਰਯੋ ਵਹੈ ਗੁਲਾਬ ਲੈ ਪਤਿ ਕੀ ਪਗਿਯਾ ਮਾਹਿ ॥

सींच्रयो वहै गुलाब लै पति की पगिया माहि ॥

see(n)chrayo vahai gulaab lai pat kee pagiyaa maeh ||

ਛਿਰਕਿ ਸਭਨ ਪਹਿ ਕਾਢਿਯੌ ਭੇਦ ਲਹਿਯੋ ਜੜ ਨਾਹਿ ॥੯॥

छिरकि सभन पहि काढियौ भेद लहियो जड़ नाहि ॥९॥

chhirak sabhan peh kaaddiyau bhedh lahiyo jaR naeh ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਨਾਥ ਬਾਗ ਜੋ ਮੈ ਲਗਵਾਯੋ ॥

नाथ बाग जो मै लगवायो ॥

naath baag jo mai lagavaayo ||

ਯਹ ਗੁਲਾਬ ਤਿਹ ਠਾ ਤੇ ਆਯੋ ॥

यह गुलाब तिह ठा ते आयो ॥

yeh gulaab teh Thaa te aayo ||

ਸਕਲ ਸਖਿਨ ਜੁਤ ਤੁਮ ਪੈ ਡਾਰਿਯੋ ॥

सकल सखिन जुत तुम पै डारियो ॥

sakal sakhin jut tum pai ddaariyo ||

ਪ੍ਰਫੁਲਤ ਭਯੋ ਜੜ ਕਛੁ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੧੦॥

प्रफुलत भयो जड़ कछु न बिचारियो ॥१०॥

prafulat bhayo jaR kachh na bichaariyo ||10||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਬਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯੨॥੧੬੪੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे बानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥९२॥१६४४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe baanavo charitr samaapatam sat subham sat ||92||1644||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਲਿਯੋ ਜੁਲਾਹੋ ਸਾਹੁਰੇ ਉਡਿ ਜਾ ਕਹਤਾ ਜਾਇ ॥

चलियो जुलाहो साहुरे उडि जा कहता जाइ ॥

chaliyo julaaho saahure udd jaa kahataa jai ||

ਬਧਿਕਨ ਕੁਸਗੁਨ ਜਾਨਿ ਕੈ ਮਾਰਿਯੋ ਤਾਹਿ ਬਨਾਇ ॥੧॥

बधिकन कुसगुन जानि कै मारियो ताहि बनाइ ॥१॥

badhikan kusagun jaan kai maariyo taeh banai ||1||

ਬਧਿਕ ਬਾਚ ॥

बधिक बाच ॥

badhik baach ||

ਉਡਿ ਉਡਿ ਆਵਹੁ ਫਾਸਿਯਹੁ ਸੌ ਕਹਤਾ ਮਗੁ ਜਾਇ ॥

उडि उडि आवहु फासियहु सौ कहता मगु जाइ ॥

audd udd aavahu faasiyahu sau kahataa mag jai ||

ਜੋ ਐਸੋ ਬਚ ਪੁਨਿ ਕਹਿਯੋ ਹਨਿਹੈ ਤੋਹਿ ਰਿਸਾਇ ॥੨॥

जो ऐसो बच पुनि कहियो हनिहै तोहि रिसाइ ॥२॥

jo aaiso bach pun kahiyo hanihai toh risai ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਫਸਿ ਫਸਿ ਜਾਵਹੁ ਉਡਿ ਉਡਿ ਆਇ ॥

फसि फसि जावहु उडि उडि आइ ॥

fas fas jaavahu udd udd aai ||

ਐਸੇ ਕਹਤ ਜੁਲਾਹੋ ਜਾਇ ॥

ऐसे कहत जुलाहो जाइ ॥

aaise kahat julaaho jai ||

ਚੋਰਨ ਕੁਸਗੁਨ ਚਿਤ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

चोरन कुसगुन चित बिचारियो ॥

choran kusagun chit bichaariyo ||

ਦੋ ਸੈ ਜੁਤੀ ਸੌ ਤਿਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥੩॥

दो सै जुती सौ तिह मारियो ॥३॥

dho sai jutee sau teh maariyo ||3||

ਚੋਰਨ ਬਾਚ ॥

चोरन बाच ॥

choran baach ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲੈ ਆਵਹੁ ਧਰਿ ਜਾਇਯਹੁ ਯੌ ਕਹਿ ਕਰੌ ਪਯਾਨ ॥

लै आवहु धरि जाइयहु यौ कहि करौ पयान ॥

lai aavahu dhar jaiyahu yau keh karau payaan ||

ਜੋ ਉਹਿ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨਿਹੋ ਹਨਿਹੈ ਤੁਹਿ ਤਨ ਬਾਨ ॥੪॥

जो उहि भाति बखानिहो हनिहै तुहि तन बान ॥४॥

jo uh bhaat bakhaaniho hanihai tuh tan baan ||4||

ਜਬ ਚੋਰਨ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਤਬ ਤਾ ਤੇ ਡਰ ਪਾਇ ॥

जब चोरन ऐसे कहियो तब ता ते डर पाइ ॥

jab choran aaise kahiyo tab taa te ddar pai ||

ਲੈ ਆਵਹੁ ਧਰਿ ਜਾਇਯਹੁ ਯੌ ਮਗੁ ਕਹਤੌ ਜਾਇ ॥੫॥

लै आवहु धरि जाइयहु यौ मगु कहतौ जाइ ॥५॥

lai aavahu dhar jaiyahu yau mag kahatau jai ||5||

ਚਾਰ ਪੁਤ੍ਰ ਪਾਤਿਸਾਹ ਕੇ ਇਕ ਨੈ ਤਜਾ ਪਰਾਨ ॥

चार पुत्र पातिसाह के इक नै तजा परान ॥

chaar putr paatisaeh ke ik nai tajaa paraan ||

ਦਾਬਨ ਤਾ ਕੌ ਲੈ ਚਲੇ ਅਧਿਕ ਸੋਕ ਮਨ ਮਾਨਿ ॥੬॥

दाबन ता कौ लै चले अधिक सोक मन मानि ॥६॥

dhaaban taa kau lai chale adhik sok man maan ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਲੌ ਕਹਤ ਜੁਲਾਹੋ ਐਯਹੁ ॥

तब लौ कहत जुलाहो ऐयहु ॥

tab lau kahat julaaho aaiyahu ||

ਲੈ ਲੈ ਆਵਹੁ ਧਰ ਧਰ ਜੈਯਹੁ ॥

लै लै आवहु धर धर जैयहु ॥

lai lai aavahu dhar dhar jaiyahu ||

ਸੈਨਾ ਕੇ ਸ੍ਰਵਨਨ ਯਹ ਪਰੀ ॥

सैना के स्रवनन यह परी ॥

sainaa ke sravanan yeh paree ||

ਪੰਦ੍ਰਹ ਸੈ ਪਨਹੀ ਤਹ ਝਰੀ ॥੭॥

पंद्रह सै पनही तह झरी ॥७॥

pa(n)dhreh sai panahee teh jharee ||7||

ਤਿਨ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਕਹੋ ਸੁ ਉਚਾਰੋ ॥

तिन सो कहियो कहो सु उचारो ॥

tin so kahiyo kaho su uchaaro ||

ਕਹਿਯੋ ਬੁਰਾ ਭਯੋ ਕਹਤ ਪਧਾਰੋ ॥

कहियो बुरा भयो कहत पधारो ॥

kahiyo buraa bhayo kahat padhaaro ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਜਾਨੀ ॥

भेद अभेद की बात न जानी ॥

bhedh abhedh kee baat na jaanee ||

ਜੋ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ਵਹੈ ਜੜ ਮਾਨੀ ॥੮॥

जो तिन कहियो वहै जड़ मानी ॥८॥

jo tin kahiyo vahai jaR maanee ||8||

ਏਕ ਰਾਵ ਤਾ ਕੇ ਬਹੁ ਨਾਰੀ ॥

एक राव ता के बहु नारी ॥

ek raav taa ke bahu naaree ||

ਪੂਤ ਨ ਹੋਤ ਤਾਹਿ ਦੁਖ ਭਾਰੀ ॥

पूत न होत ताहि दुख भारी ॥

poot na hot taeh dhukh bhaaree ||

ਔਰ ਬ੍ਯਾਹਿ ਬ੍ਯਾਕੁਲ ਹ੍ਵੈ ਕੀਨੋ ॥

और ब्याहि ब्याकुल ह्वै कीनो ॥

aauar bayaeh bayaakul havai keeno ||

ਤਾ ਕੇ ਭਵਨ ਪੂਤ ਬਿਧਿ ਦੀਨੋ ॥੯॥

ता के भवन पूत बिधि दीनो ॥९॥

taa ke bhavan poot bidh dheeno ||9||

ਸਭਹਿਨ ਆਨੰਦ ਚਿਤ ਬਢਾਯੋ ॥

सभहिन आनंद चित बढायो ॥

sabhahin aana(n)dh chit baddaayo ||

ਤਬ ਲੌ ਕਹਤ ਜੁਲਾਹੋ ਆਯੋ ॥

तब लौ कहत जुलाहो आयो ॥

tab lau kahat julaaho aayo ||

ਬੁਰਾ ਭਯੋ ਕਹਿ ਊਚ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥

बुरा भयो कहि ऊच पुकारियो ॥

buraa bhayo keh uooch pukaariyo ||

ਸੁਨ੍ਯੋ ਜਾਹਿ ਪਨਹਿਨ ਤਿਨ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੦॥

सुन्यो जाहि पनहिन तिन मारियो ॥१०॥

sunayo jaeh panahin tin maariyo ||10||

ਪੁਰ ਜਨ ਬਾਚ ॥

पुर जन बाच ॥

pur jan baach ||

ਭਲਾ ਭਯੋ ਇਹ ਕਹਤ ਪਧਾਰਿਯੋ ॥

भला भयो इह कहत पधारियो ॥

bhalaa bhayo ieh kahat padhaariyo ||

ਜਬ ਲੋਗਨ ਜੂਤਿਨ ਸੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥

जब लोगन जूतिन सो मारियो ॥

jab logan jootin so maariyo ||

ਜਾਤ ਭਯੋ ਤਿਹ ਠਾ ਬਡਭਾਗੀ ॥

जात भयो तिह ठा बडभागी ॥

jaat bhayo teh Thaa baddabhaagee ||

ਜਹ ਅਤਿ ਅਗਨਿ ਨਗਰ ਮਹਿ ਲਾਗੀ ॥੧੧॥

जह अति अगनि नगर महि लागी ॥११॥

jeh at agan nagar meh laagee ||11||

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਪਰੈ ਮਹਲ ਜਹ ਭਾਰੇ ॥

गिरि गिरि परै महल जह भारे ॥

gir gir parai mahal jeh bhaare ||

ਛਪਰਨ ਕੇ ਜਹ ਉਡੈ ਅਵਾਰੇ ॥

छपरन के जह उडै अवारे ॥

chhaparan ke jeh uddai avaare ||

ਭਲਾ ਭਯੋ ਯੌ ਮੂੜ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥

भला भयो यौ मूड़ पुकारियो ॥

bhalaa bhayo yau mooR pukaariyo ||

ਜਾਹਿ ਸੁਨ੍ਯੋ ਤਾਹੀ ਗਹਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੨॥

जाहि सुन्यो ताही गहि मारियो ॥१२॥

jaeh sunayo taahee geh maariyo ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦਸ ਹਜਾਰ ਪਨਹੀਨ ਕੀ ਸਹੀ ਜੁਲਾਹੇ ਮਾਰਿ ॥

दस हजार पनहीन की सही जुलाहे मारि ॥

dhas hajaar panaheen kee sahee julaahe maar ||

ਤਾ ਪਾਛੈ ਪਹੁਚਤ ਭਯੋ ਜਹਾ ਹੁਤੀ ਸਸੁਰਾਰਿ ॥੧੩॥

ता पाछै पहुचत भयो जहा हुती ससुरारि ॥१३॥

taa paachhai pahuchat bhayo jahaa hutee sasuraar ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਗ੍ਰਿਹ ਜਨ ਕਹਾ ਖਾਹੁ ਨਹਿ ਖਾਵੈ ॥

गृह जन कहा खाहु नहि खावै ॥

gireh jan kahaa khaahu neh khaavai ||

ਭੂਖਨ ਮਰਤ ਨ ਲਜਤ ਬਤਾਵੈ ॥

भूखन मरत न लजत बतावै ॥

bhookhan marat na lajat bataavai ||

ਆਧੀ ਰੈਨਿ ਬੀਤ ਜਬ ਗਈ ॥

आधी रैनि बीत जब गई ॥

aadhee rain beet jab giee ||

ਲਾਗਤੁ ਅਧਿਕ ਛੁਧਾ ਤਿਹ ਭਈ ॥੧੪॥

लागतु अधिक छुधा तिह भई ॥१४॥

laagat adhik chhudhaa teh bhiee ||14||

ਲਕਰੀ ਭਏ ਤੇਲ ਘਟ ਫੋਰਿਯੋ ॥

लकरी भए तेल घट फोरियो ॥

lakaree bhe tel ghaT foriyo ||

ਪੀਨੋ ਸਕਲ ਨੈਕ ਨਹਿ ਛੋਰਿਯੋ ॥

पीनो सकल नैक नहि छोरियो ॥

peeno sakal naik neh chhoriyo ||

ਸੂਰਜ ਚੜਿਯੋ ਉਡਗ ਛਪਿ ਗਏ ॥

सूरज चड़ियो उडग छपि गए ॥

sooraj chaRiyo uddag chhap ge ||

ਫਾੱਸਿ ਪਾਨ ਸੋ ਕਊਆ ਲਏ ॥੧੫॥

फास्सि पान सो कऊआ लए ॥१५॥

faa's paan so kuooaa le ||15||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾਨੀ ਬੇਚਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਲੀ ਚਲਿਯੋ ਚਾਕਰੀ ਧਾਇ ॥

तानी बेचि कृपान ली चलियो चाकरी धाइ ॥

taanee bech kirapaan lee chaliyo chaakaree dhai ||

ਮਾਰਤ ਮਾਰਗ ਸਿੰਘ ਜਹ ਤਿਹ ਠਾ ਪਹੁਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ॥੧੬॥

मारत मारग सिंघ जह तिह ठा पहुच्यो जाइ ॥१६॥

maarat maarag si(n)gh jeh teh Thaa pahuchayo jai ||16||

ਤ੍ਰਸਿਤ ਜੁਲਾਹੋ ਦ੍ਰੁਮ ਚੜ੍ਯੋ ਗਹੈ ਸੈਹਥੀ ਹਾਥ ॥

त्रसित जुलाहो द्रुम चड़्यो गहै सैहथी हाथ ॥

trasit julaaho dhrum chaRayo gahai saihathee haath ||

ਤਰੇ ਆਨਿ ਠਾਢੋ ਭਯੋ ਸਿੰਘ ਰੋਸ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧੭॥

तरे आनि ठाढो भयो सिंघ रोस के साथ ॥१७॥

tare aan Thaaddo bhayo si(n)gh ros ke saath ||17||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਿੰਘਹਿ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਜੁਲਾਹੇ ਪਰੀ ॥

सिंघहि दृसटि जुलाहे परी ॥

si(n)gheh dhirasaT julaahe paree ||

ਬਰਛੀ ਕੰਪਤ ਹਾਥ ਤੇ ਝਰੀ ॥

बरछी कंपत हाथ ते झरी ॥

barachhee ka(n)pat haath te jharee ||

ਮੁਖ ਮੈ ਲਗੀ ਪਿਸਟਿ ਤਰ ਨਿਕਸੀ ॥

मुख मै लगी पिसटि तर निकसी ॥

mukh mai lagee pisaT tar nikasee ||

ਜਨ ਕਰਿ ਕੰਜਕਲੀ ਸੀ ਬਿਗਸੀ ॥੧੮॥

जन करि कंजकली सी बिगसी ॥१८॥

jan kar ka(n)jakalee see bigasee ||18||

ਜਾਨ੍ਯੋ ਸਾਚੁ ਸਿੰਘ ਮਰਿ ਗਯੋ ॥

जान्यो साचु सिंघ मरि गयो ॥

jaanayo saach si(n)gh mar gayo ||

ਉਤਰਿਯੋ ਪੂਛਿ ਕਾਨ ਕਟਿ ਲਯੋ ॥

उतरियो पूछि कान कटि लयो ॥

autariyo poochh kaan kaT layo ||

ਜਾਇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੌ ਤਾਹਿ ਦਿਖਾਯੋ ॥

जाइ नृपति कौ ताहि दिखायो ॥

jai nirapat kau taeh dhikhaayo ||

ਅਧਿਕ ਮਹੀਨੋ ਅਪਨ ਕਰਾਯੋ ॥੧੯॥

अधिक महीनो अपन करायो ॥१९॥

adhik maheeno apan karaayo ||19||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਏਕ ਸਤ੍ਰੁ ਤਾ ਕੋ ਹੁਤੋ ਚੜਿਯੋ ਅਨੀ ਬਨਾਇ ॥

एक सत्रु ता को हुतो चड़ियो अनी बनाइ ॥

ek satr taa ko huto chaRiyo anee banai ||

ਸੈਨਾਪਤਿ ਪਚਮਾਰ ਕੈ ਇਹ ਨ੍ਰਿਪ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ॥੨੦॥

सैनापति पचमार कै इह नृप दियो पठाइ ॥२०॥

sainaapat pachamaar kai ieh nirap dhiyo paThai ||20||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਯਹ ਪਚਮਾਰ ਖਬਰਿ ਸੁਨ ਪਾਈ ॥

यह पचमार खबरि सुन पाई ॥

yeh pachamaar khabar sun paiee ||

ਨਾਰਿ ਜੁਲਾਹੀ ਹੁਤੀ ਬੁਲਾਈ ॥

नारि जुलाही हुती बुलाई ॥

naar julaahee hutee bulaiee ||

ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਦੁਹੂੰ ਡਰ ਕੀਨੋ ॥

चित मै अधिक दुहूँ डर कीनो ॥

chit mai adhik dhuhoo(n) ddar keeno ||

ਅਰਧ ਰਾਤਿ ਬਨ ਕੋ ਮਗੁ ਲੀਨੋ ॥੨੧॥

अरध राति बन को मगु लीनो ॥२१॥

aradh raat ban ko mag leeno ||21||

ਜਬ ਤ੍ਰਿਯ ਸਹਿਤ ਜੁਲਾਹੋ ਭਾਜ੍ਯੋ ॥

जब तृय सहित जुलाहो भाज्यो ॥

jab tiray sahit julaaho bhaajayo ||

ਤਬ ਹੀ ਘੋਰ ਘਟਾ ਘਨ ਗਾਜ੍ਰਯੋ ॥

तब ही घोर घटा घन गाज्रयो ॥

tab hee ghor ghaTaa ghan gaajrayo ||

ਕਬਹੂੰ ਚਮਿਕਿ ਬਿਜੁਰਿਯਾ ਜਾਵੈ ॥

कबहूँ चमिकि बिजुरिया जावै ॥

kabahoo(n) chamik bijuriyaa jaavai ||

ਤਬ ਮਾਰਗ ਕੋ ਚੀਨਨ ਆਵੈ ॥੨੨॥

तब मारग को चीनन आवै ॥२२॥

tab maarag ko cheenan aavai ||22||

ਮਗ ਤੈ ਭੂਲਿ ਤਿਸੀ ਮਗੁ ਪਰਿਯੋ ॥

मग तै भूलि तिसी मगु परियो ॥

mag tai bhool tisee mag pariyo ||

ਜਹ ਨ੍ਰਿਪ ਅਰਿ ਕੋ ਲਸਕਰ ਢਰਿਯੋ ॥

जह नृप अरि को लसकर ढरियो ॥

jeh nirap ar ko lasakar ddariyo ||

ਕੂੰਈ ਹੁਤੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਨਹਿ ਆਈ ॥

कूँई हुती दृसटि नहि आई ॥

koo(n)iee hutee dhirasaT neh aaiee ||

ਤਾ ਮੌ ਪਰਿਯੋ ਜੁਲਾਹੋ ਜਾਈ ॥੨੩॥

ता मौ परियो जुलाहो जाई ॥२३॥

taa mau pariyo julaaho jaiee ||23||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਤਾਹੀ ਕੂੰਈ ਬਿਖੈ ਜਾਇ ਪਰਿਯੋ ਬਿਸੰਭਾਰ ॥

जब ताही कूँई बिखै जाइ परियो बिसंभार ॥

jab taahee koo(n)iee bikhai jai pariyo bisa(n)bhaar ||

ਤਬ ਐਸੇ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਿ ਉਠੀ ਆਨਿ ਪਰਿਯੋ ਪਚਮਾਰ ॥੨੪॥

तब ऐसे तृय कहि उठी आनि परियो पचमार ॥२४॥

tab aaise tiray keh uThee aan pariyo pachamaar ||24||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਆਨਿ ਪਰਿਯੋ ਪਚਮਾਰ ਸਭਨ ਸੁਨਿ ਪਾਇਯੋ ॥

आनि परियो पचमार सभन सुनि पाइयो ॥

aan pariyo pachamaar sabhan sun paiyo ||

ਅਤਿ ਲਸਕਰ ਚਿਤ ਮਾਹਿ ਸੁ ਤ੍ਰਾਸ ਬਢਾਇਯੋ ॥

अति लसकर चित माहि सु त्रास बढाइयो ॥

at lasakar chit maeh su traas baddaiyo ||

ਲੋਹ ਅਧਿਕ ਤਿਨ ਮਾਹਿ ਭਾਤਿ ਐਸੀ ਪਰਿਯੋ ॥

लोह अधिक तिन माहि भाति ऐसी परियो ॥

loh adhik tin maeh bhaat aaisee pariyo ||

ਹੋ ਜੋਧਾ ਤਿਨ ਤੇ ਏਕ ਨ ਜਿਯਤੇ ਉਬਰਿਯੋ ॥੨੫॥

हो जोधा तिन ते एक न जियते उबरियो ॥२५॥

ho jodhaa tin te ek na jiyate ubariyo ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪੂਤ ਪਿਤਾ ਕੇ ਸਿਰ ਦਈ ਪਿਤਾ ਪੂਤ ਸਿਰ ਮਾਹਿ ॥

पूत पिता के सिर दई पिता पूत सिर माहि ॥

poot pitaa ke sir dhiee pitaa poot sir maeh ||

ਇਸੀ ਭਾਤਿ ਸਭ ਕਟਿ ਮਰੇ ਰਹਿਯੋ ਸੁਭਟ ਕੋਊ ਨਾਹਿ ॥੨੬॥

इसी भाति सभ कटि मरे रहियो सुभट कोऊ नाहि ॥२६॥

eisee bhaat sabh kaT mare rahiyo subhaT kouoo naeh ||26||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਜ ਪੁਰ ਤਿਸੀ ਜੁਲਾਈ ਆਈ ॥

तज पुर तिसी जुलाई आई ॥

taj pur tisee julaiee aaiee ||

ਆਇ ਬਾਰਤਾ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਜਤਾਈ ॥

आइ बारता नृपहि जताई ॥

aai baarataa nirapeh jataiee ||

ਜਬ ਯਹ ਭੇਦ ਰਾਵ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

जब यह भेद राव सुनि पायो ॥

jab yeh bhedh raav sun paayo ||

ਪਠੈ ਪਾਲਕੀ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥੨੭॥

पठै पालकी ताहि बुलायो ॥२७॥

paThai paalakee taeh bulaayo ||27||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤਿਰਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯੩॥੧੬੭੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तिरानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥९३॥१६७१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe tiraanavo charitr samaapatam sat subham sat ||93||1671||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਾਦਨ ਹੂੰ ਕੇ ਦੇਸ ਮੈ ਪ੍ਰਗਟ ਚਾਦ ਪੁਰ ਗਾਉ ॥

चादन हूँ के देस मै प्रगट चाद पुर गाउ ॥

chaadhan hoo(n) ke dhes mai pragaT chaadh pur gaau ||

ਬਿਪ੍ਰ ਏਕ ਤਿਹ ਠਾ ਰਹੈ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਤਿਹ ਨਾਉ ॥੧॥

बिप्र एक तिह ठा रहै दीन दयाल तिह नाउ ॥१॥

bipr ek teh Thaa rahai dheen dhayaal teh naau ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਿਸਨ ਦਿਸਨ ਕੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਆਵਹਿ ॥

दिसन दिसन की इसत्री आवहि ॥

dhisan dhisan kee isatree aaveh ||

ਆਇ ਬਿਪ੍ਰ ਕੋ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਹਿ ॥

आइ बिप्र को सीस झुकावहि ॥

aai bipr ko sees jhukaaveh ||

ਸੁਭ ਬਾਨੀ ਮਿਲਿ ਯਹੈ ਉਚਾਰੈ ॥

सुभ बानी मिलि यहै उचारै ॥

subh baanee mil yahai uchaarai ||

ਰਤਿ ਪਤਿ ਕੀ ਅਨੁਹਾਰਿ ਬਿਚਾਰੈ ॥੨॥

रति पति की अनुहारि बिचारै ॥२॥

rat pat kee anuhaar bichaarai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਏਕ ਨਾਰਿ ਤਿਹ ਠਾ ਹੁਤੀ ਰਤਿ ਸਮ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

एक नारि तिह ठा हुती रति सम रूप अपार ॥

ek naar teh Thaa hutee rat sam roop apaar ||

ਸੋ ਯਾ ਪੈ ਅਟਕਤ ਭਈ ਰਤਿ ਪਤਿ ਤਾਹਿ ਬਿਚਾਰ ॥੩॥

सो या पै अटकत भई रति पति ताहि बिचार ॥३॥

so yaa pai aTakat bhiee rat pat taeh bichaar ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਬਹੂੰ ਤ੍ਰਿਯ ਤਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥

कबहूँ तृय ता के गृह आवै ॥

kabahoo(n) tiray taa ke gireh aavai ||

ਕਬਹੂੰ ਤਿਹ ਘਰ ਬੋਲਿ ਪਠਾਵੈ ॥

कबहूँ तिह घर बोलि पठावै ॥

kabahoo(n) teh ghar bol paThaavai ||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਦਿਨ ਕੌ ਵਹੁ ਆਯੋ ॥

एक दिवस दिन कौ वहु आयो ॥

ek dhivas dhin kau vahu aayo ||

ਤਬ ਅਬਲਾ ਇਹ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਯੋ ॥੪॥

तब अबला इह चरित दिखायो ॥४॥

tab abalaa ieh charit dhikhaayo ||4||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬੈਠੀ ਹੁਤੀ ਸਖੀ ਮਧਿ ਅਲੀਨ ਮੌ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਸੌ ਨੇਹੁ ਨਵੀਨੋ ॥

बैठी हुती सखी मधि अलीन मौ दीन दयाल सौ नेहु नवीनो ॥

baiThee hutee sakhee madh aleen mau dheen dhayaal sau neh naveeno ||

ਬੈਨਨਿ ਚਿੰਤ ਕਰੈ ਚਿਤ ਮੈ ਇਤ ਨੈਨਨਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੋ ਮਨੁ ਲੀਨੋ ॥

बैननि चिंत करै चित मै इत नैननि प्रीतम को मनु लीनो ॥

bainan chi(n)t karai chit mai it nainan preetam ko man leeno ||

ਨੈਨ ਕੀ ਕਾਲ ਕੋ ਬੀਚਲ ਦੇਖਿ ਸੁ ਸੁੰਦਰਿ ਘਾਤ ਚਿਤੈਬੇ ਕੋ ਕੀਨੋ ॥

नैन की काल को बीचल देखि सु सुँदरि घात चितैबे को कीनो ॥

nain kee kaal ko beechal dhekh su su(n)dhar ghaat chitaibe ko keeno ||

ਹੀ ਲਖਿ ਪਾਇ ਜੰਭਾਇ ਲਈ ਚੁਟਕੀ ਚਟਕਾਇ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨੋ ॥੫॥

ही लखि पाइ जंभाइ लई चुटकी चटकाइ बिदा करि दीनो ॥५॥

hee lakh pai ja(n)bhai liee chuTakee chaTakai bidhaa kar dheeno ||5||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚੌਰਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯੪॥੧੬੭੬॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे चौरानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥९४॥१६७६॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe chauaraanavo charitr samaapatam sat subham sat ||94||1676||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੁਹਿਤਾ ਏਕ ਜਾਟ ਉਪਜਾਈ ॥

दुहिता एक जाट उपजाई ॥

dhuhitaa ek jaaT upajaiee ||

ਮਾਗਤ ਭੀਖਿ ਹਮਾਰੇ ਆਈ ॥

मागत भीखि हमारे आई ॥

maagat bheekh hamaare aaiee ||

ਬਿੰਦੋ ਅਪਨੋ ਨਾਮੁ ਰਖਾਯੋ ॥

बिंदो अपनो नामु रखायो ॥

bi(n)dho apano naam rakhaayo ||

ਚੇਰਿਨ ਕੇ ਸੰਗ ਦ੍ਰੋਹ ਬਢਾਯੋ ॥੧॥

चेरिन के संग द्रोह बढायो ॥१॥

cherin ke sa(n)g dhroh baddaayo ||1||

ਡੋਲਾ ਮਾਟੀ ਕੋ ਤਿਨ ਲਯੋ ॥

डोला माटी को तिन लयो ॥

ddolaa maaTee ko tin layo ||

ਤਾ ਮੈ ਡਾਰਿ ਸਰਸਵਹਿ ਦਯੋ ॥

ता मै डारि सरसवहि दयो ॥

taa mai ddaar sarasaveh dhayo ||

ਚਾਰਿ ਮੇਖ ਲੋਹਾ ਕੀ ਡਾਰੀ ॥

चारि मेख लोहा की डारी ॥

chaar mekh lohaa kee ddaaree ||

ਦਾਬਿ ਗਈ ਤਾ ਕੀ ਪਿਛਵਾਰੀ ॥੨॥

दाबि गई ता की पिछवारी ॥२॥

dhaab giee taa kee pichhavaaree ||2||

ਆਪ ਰਾਵ ਤਨ ਆਨਿ ਜਤਾਯੋ ॥

आप राव तन आनि जतायो ॥

aap raav tan aan jataayo ||

ਇਕੁ ਟੌਨਾ ਇਹ ਕਰ ਮਮ ਆਯੋ ॥

इकु टौना इह कर मम आयो ॥

eik Tauanaa ieh kar mam aayo ||

ਜੋ ਤੁਮ ਕਹੋ ਤੋ ਆਨਿ ਦਿਖਾਊ ॥

जो तुम कहो तो आनि दिखाऊ ॥

jo tum kaho to aan dhikhaauoo ||

ਕਛੁ ਮੁਖ ਤੇ ਆਗ੍ਯਾ ਤਵ ਪਾਊ ॥੩॥

कछु मुख ते आग्या तव पाऊ ॥३॥

kachh mukh te aagayaa tav paauoo ||3||

ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਆਨਿ ਦਿਖਾਇ ਦਿਖਾਯੋ ॥

नृप कहियो आनि दिखाइ दिखायो ॥

nirap kahiyo aan dhikhai dhikhaayo ||

ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਚਿਤ ਭਰਮੁਪਜਾਯੋ ॥

सभहिन के चित भरमुपजायो ॥

sabhahin ke chit bharamupajaayo ||

ਸਤਿ ਸਤਿ ਸਭਹੂੰਨ ਬਖਾਨ੍ਯੋ ॥

सति सति सभहूँन बखान्यो ॥

sat sat sabhahoo(n)n bakhaanayo ||

ਤਾ ਕੋ ਭੇਦ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥੪॥

ता को भेद न किनहूँ जान्यो ॥४॥

taa ko bhedh na kinahoo(n) jaanayo ||4||

ਇਹ ਚੁਗਲੀ ਜਿਹ ਊਪਰ ਖਾਈ ॥

इह चुगली जिह ऊपर खाई ॥

eeh chugalee jeh uoopar khaiee ||

ਸੋ ਚੇਰੀ ਨ੍ਰਿਪਾ ਪਕਰਿ ਮੰਗਾਈ ॥

सो चेरी नृपा पकरि मंगाई ॥

so cheree nirapaa pakar ma(n)gaiee ||

ਕੁਰਰਨ ਮਾਰਿ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਮਾਰੀ ॥

कुररन मारि अधिक तिह मारी ॥

kuraran maar adhik teh maaree ||

ਸੀ ਨ ਮੁਖ ਤੇ ਨੈਕ ਉਚਾਰੀ ॥੫॥

सी न मुख ते नैक उचारी ॥५॥

see na mukh te naik uchaaree ||5||

ਮਾਰਿ ਪਰੀ ਵਹ ਨੈਕੁ ਨ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥

मारि परी वह नैकु न मान्यो ॥

maar paree veh naik na maanayo ||

ਯਹ ਤ੍ਰਿਯ ਹਠੀ ਰਾਵਹੂੰ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

यह तृय हठी रावहूँ जान्यो ॥

yeh tiray haThee raavahoo(n) jaanayo ||

ਦਿਬ ਕੀ ਬਾਤ ਚਲਨ ਜਬ ਲਾਗੀ ॥

दिब की बात चलन जब लागी ॥

dhib kee baat chalan jab laagee ||

ਆਧੀ ਰਾਤਿ ਗਏ ਤਬ ਭਾਗੀ ॥੬॥

आधी राति गए तब भागी ॥६॥

aadhee raat ge tab bhaagee ||6||

ਭੇਜਿ ਮਨੁਖ ਨ੍ਰਿਪ ਪਕਰਿ ਮੰਗਾਈ ॥

भेजि मनुख नृप पकरि मंगाई ॥

bhej manukh nirap pakar ma(n)gaiee ||

ਏਕ ਕੋਠਰੀ ਮੈ ਰਖਵਾਈ ॥

एक कोठरी मै रखवाई ॥

ek koTharee mai rakhavaiee ||

ਬਿਖੁ ਕੋ ਖਾਨਾ ਤਾਹਿ ਖਵਾਯੋ ॥

बिखु को खाना ताहि खवायो ॥

bikh ko khaanaa taeh khavaayo ||

ਵਾਹਿ ਮ੍ਰਿਤੁ ਕੇ ਧਾਮ ਪਠਾਯੋ ॥੭॥

वाहि मृतु के धाम पठायो ॥७॥

vaeh mrit ke dhaam paThaayo ||7||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪਚਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯੫॥੧੬੮੩॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे पचानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥९५॥१६८३॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe pachaanavo charitr samaapatam sat subham sat ||95||1683||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਰਗ ਜੌਹਡੇ ਕੇ ਬਿਖੈ ਏਕ ਪਠਾਨੀ ਨਾਰ ॥

मरग जौहडे के बिखै एक पठानी नार ॥

marag jauahadde ke bikhai ek paThaanee naar ||

ਬੈਰਮ ਖਾ ਤਾ ਕੋ ਰਹੈ ਭਰਤਾ ਅਤਿ ਸੁਭ ਕਾਰ ॥੧॥

बैरम खा ता को रहै भरता अति सुभ कार ॥१॥

bairam khaa taa ko rahai bharataa at subh kaar ||1||

ਤਵਨ ਪਠਾਨੀ ਕੋ ਹੁਤੋ ਨਾਮ ਗੌਹਰਾ ਰਾਇ ॥

तवन पठानी को हुतो नाम गौहरा राइ ॥

tavan paThaanee ko huto naam gauaharaa rai ||

ਜਾਨੁ ਕਨਕ ਕੀ ਪੁਤ੍ਰਿਕਾ ਬਿਧਨਾ ਰਚੀ ਬਨਾਇ ॥੨॥

जानु कनक की पुतृका बिधना रची बनाइ ॥२॥

jaan kanak kee putirakaa bidhanaa rachee banai ||2||

ਅਰਿ ਬਲੁ ਕੈ ਆਵਤ ਭਏ ਤਾ ਪੈ ਅਤਿ ਦਲ ਜੋਰਿ ॥

अरि बलु कै आवत भए ता पै अति दल जोरि ॥

ar bal kai aavat bhe taa pai at dhal jor ||

ਦੈ ਹੈ ਯਾਹਿ ਨਿਕਾਰਿ ਕੈ ਲੈ ਹੈ ਦੇਸ ਮਰੋਰਿ ॥੩॥

दै है याहि निकारि कै लै है देस मरोरि ॥३॥

dhai hai yaeh nikaar kai lai hai dhes maror ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੂਤ ਤਬੈ ਬੈਰਮ ਪਹਿ ਆਯੋ ॥

दूत तबै बैरम पहि आयो ॥

dhoot tabai bairam peh aayo ||

ਤਾ ਕੋ ਅਧਿਕ ਰੋਸ ਉਪਜਾਯੋ ॥

ता को अधिक रोस उपजायो ॥

taa ko adhik ros upajaayo ||

ਬੈਠਿਯੋ ਕਹਾ ਦੈਵ ਕੇ ਖੋਏ ॥

बैठियो कहा दैव के खोए ॥

baiThiyo kahaa dhaiv ke khoe ||

ਤੋ ਪੈ ਕਰੇ ਆਰਬਿਨ ਢੋਏ ॥੪॥

तो पै करे आरबिन ढोए ॥४॥

to pai kare aarabin ddoe ||4||

ਬੈਰਮ ਅਧਿਕ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਡਰਿਯੋ ॥

बैरम अधिक बचन सुनि डरियो ॥

bairam adhik bachan sun ddariyo ||

ਆਪੁ ਭਜਨ ਕੋ ਸਾਮੋ ਕਰਿਯੋ ॥

आपु भजन को सामो करियो ॥

aap bhajan ko saamo kariyo ||

ਤਦ ਚਲਿ ਤੀਰ ਪਠਾਨੀ ਆਈ ॥

तद चलि तीर पठानी आई ॥

tadh chal teer paThaanee aaiee ||

ਤਾ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਚਹੌ ਸੁਨਾਈ ॥੫॥

ता सो कहियो सु चहौ सुनाई ॥५॥

taa so kahiyo su chahau sunaiee ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੋਰ ਪਿਤਾ ਐਸੋ ਹੁਤੋ ਜਾ ਕੋ ਜਗ ਮੈ ਨਾਮ ॥

तोर पिता ऐसो हुतो जा को जग मै नाम ॥

tor pitaa aaiso huto jaa ko jag mai naam ||

ਤੂ ਕਾਤਰ ਐਸੋ ਭਯੋ ਛਾਡਿ ਚਲਿਯੋ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ॥੬॥

तू कातर ऐसो भयो छाडि चलियो संग्राम ॥६॥

too kaatar aaiso bhayo chhaadd chaliyo sa(n)graam ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਪਨੀ ਪਗਿਯਾ ਮੋ ਕਹ ਦੀਜੈ ॥

अपनी पगिया मो कह दीजै ॥

apanee pagiyaa mo keh dheejai ||

ਮੇਰੀ ਪਹਿਰ ਇਜਾਰਹਿ ਲੀਜੈ ॥

मेरी पहिर इजारहि लीजै ॥

meree pahir ijaareh leejai ||

ਜਬ ਮੈ ਸਸਤ੍ਰ ਤਿਹਾਰੋ ਧਰਿਹੌ ॥

जब मै ससत्र तिहारो धरिहौ ॥

jab mai sasatr tihaaro dharihau ||

ਟੂਕ ਟੂਕ ਬੈਰਿਨ ਕੇ ਕਰਿਹੌ ॥੭॥

टूक टूक बैरिन के करिहौ ॥७॥

Took Took bairin ke karihau ||7||

ਯੌ ਕਹਿ ਪਤਿਹਿ ਭੋਹਰੇ ਦੀਨੋ ॥

यौ कहि पतिहि भोहरे दीनो ॥

yau keh pateh bhohare dheeno ||

ਤਾ ਕੈ ਛੀਨਿ ਆਯੁਧਨ ਲੀਨੋ ॥

ता कै छीनि आयुधन लीनो ॥

taa kai chheen aayudhan leeno ||

ਸਸਤ੍ਰ ਬਾਧਿ ਨਰ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥

ससत्र बाधि नर भेख बनायो ॥

sasatr baadh nar bhekh banaayo ||

ਪਹਿਰਿ ਕਵਚ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਯੋ ॥੮॥

पहिरि कवच दुँदभी बजायो ॥८॥

pahir kavach dhu(n)dhabhee bajaayo ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੈਨ ਸਕਲ ਲੈ ਕੈ ਚੜੀ ਸੂਰਨ ਸਕਲ ਜਤਾਇ ॥

सैन सकल लै कै चड़ी सूरन सकल जताइ ॥

sain sakal lai kai chaRee sooran sakal jatai ||

ਬੈਰਮ ਖਾ ਮੁਹਿ ਭ੍ਰਿਤ ਕੌ ਬੀਰਾ ਦਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥੯॥

बैरम खा मुहि भृत कौ बीरा दयो बुलाइ ॥९॥

bairam khaa muh bhirat kau beeraa dhayo bulai ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੈਨਾ ਸਕਲ ਸੰਗ ਲੈ ਧਾਈ ॥

सैना सकल संग लै धाई ॥

sainaa sakal sa(n)g lai dhaiee ||

ਬਾਧੇ ਗੋਲ ਸਾਮੁਹੇ ਆਈ ॥

बाधे गोल सामुहे आई ॥

baadhe gol saamuhe aaiee ||

ਬੈਰਮ ਖਾ ਇਕ ਭ੍ਰਿਤ ਪਠਾਯੋ ॥

बैरम खा इक भृत पठायो ॥

bairam khaa ik bhirat paThaayo ||

ਮੋ ਕਹ ਜੀਤਿ ਤਬ ਆਗੇ ਜਾਯੋ ॥੧੦॥

मो कह जीति तब आगे जायो ॥१०॥

mo keh jeet tab aage jaayo ||10||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਸੂਰ ਸਕਲ ਰਿਸ ਭਰੇ ॥

यौ सुनि सूर सकल रिस भरे ॥

yau sun soor sakal ris bhare ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੈ ਆਯੁਧੁ ਧਰੇ ॥

भाति भाति कै आयुधु धरे ॥

bhaat bhaat kai aayudh dhare ||

ਤਾ ਕੋ ਘੇਰਿ ਦਸੌ ਦਿਸਿ ਆਏ ॥

ता को घेरि दसौ दिसि आए ॥

taa ko gher dhasau dhis aae ||

ਤਾਨਿ ਕਮਾਨਨ ਬਾਨ ਚਲਾਏ ॥੧੧॥

तानि कमानन बान चलाए ॥११॥

taan kamaanan baan chalaae ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਸਿ ਫਾਸੀ ਧਰਿ ਸਿਪਰ ਲੈ ਗੁਰਜ ਗੁਫਨ ਲੈ ਹਾਥ ॥

असि फासी धरि सिपर लै गुरज गुफन लै हाथ ॥

as faasee dhar sipar lai guraj gufan lai haath ||

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਗੇ ਜੋਧਾ ਧਰਨਿ ਬਿਧੈ ਬਰਛਿਯਨ ਸਾਥ ॥੧੨॥

गिरि गिरि गे जोधा धरनि बिधै बरछियन साथ ॥१२॥

gir gir ge jodhaa dharan bidhai barachhiyan saath ||12||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਲਏ ਹਾਥ ਸੈਥੀ ਅਰਬ ਖਰਬ ਧਾਏ ॥

लए हाथ सैथी अरब खरब धाए ॥

le haath saithee arab kharab dhaae ||

ਬੰਧੇ ਗੋਲ ਹਾਠੇ ਹਠੀ ਖੇਤ ਆਏ ॥

बंधे गोल हाठे हठी खेत आए ॥

ba(n)dhe gol haaThe haThee khet aae ||

ਮਹਾ ਕੋਪ ਕੈ ਬਾਲ ਕੇ ਤੀਰ ਢੂਕੇ ॥

महा कोप कै बाल के तीर ढूके ॥

mahaa kop kai baal ke teer ddooke ||

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਕੂਕੇ ॥੧੩॥

दुहूँ ओर ते मार ही मारि कूके ॥१३॥

dhuhoo(n) or te maar hee maar kooke ||13||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਛੋਰਿ ਨਿਸਾਸਨ ਕੇ ਫਰਰੇ ਭਟ ਢੋਲ ਢਮਾਕਨ ਦੈ ਕਰਿ ਢੂਕੇ ॥

छोरि निसासन के फररे भट ढोल ढमाकन दै करि ढूके ॥

chhor nisaasan ke farare bhaT ddol ddamaakan dhai kar ddooke ||

ਢਾਲਨ ਕੌ ਗਹਿ ਕੈ ਕਰ ਭੀਤਰ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਦਸੌ ਦਿਸਿ ਕੂਕੇ ॥

ढालन कौ गहि कै कर भीतर मार ही मारि दसौ दिसि कूके ॥

ddaalan kau geh kai kar bheetar maar hee maar dhasau dhis kooke ||

ਵਾਰ ਅਪਾਰ ਬਹੇ ਕਈ ਬਾਰ ਗਏ ਛੁਟਿ ਕੰਚਨ ਕੋਟਿ ਕਨੂਕੇ ॥

वार अपार बहे कई बार गए छुटि कंचन कोटि कनूके ॥

vaar apaar bahe kiee baar ge chhuT ka(n)chan koT kanooke ||

ਲੋਹ ਲੁਹਾਰ ਗੜੈ ਜਨੁ ਜਾਰਿ ਉਠੈ ਇਕ ਬਾਰਿ ਤ੍ਰਿਨਾਰਿ ਭਭੂਕੇ ॥੧੪॥

लोह लुहार गड़ै जनु जारि उठै इक बारि तृनारि भभूके ॥१४॥

loh luhaar gaRai jan jaar uThai ik baar tiranaar bhabhooke ||14||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਗੁਰਿਏ ਖੇਲ ਮਹਮੰਦਿਲੇ ਜਾਕ ਧਾਏ ॥

गुरिए खेल महमंदिले जाक धाए ॥

gurie khel mahama(n)dhile jaak dhaae ||

ਦਓਜਈ ਅਫਰੀਦੀਏ ਕੋਪਿ ਆਏ ॥

दओजई अफरीदीए कोपि आए ॥

dhojiee afareedhe'ee kop aae ||

ਹਠੇ ਸੂਰ ਲੋਦੀ ਮਹਾ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ॥

हठे सूर लोदी महा कोप कै कै ॥

haThe soor lodhee mahaa kop kai kai ||

ਪਰੇ ਆਨਿ ਕੈ ਬਾਢਵਾਰੀਨ ਲੈ ਕੈ ॥੧੫॥

परे आनि कै बाढवारीन लै कै ॥१५॥

pare aan kai baaddavaareen lai kai ||15||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਰੀ ਬਾਢਵਾਰੀਨ ਕੀ ਮਾਰਿ ਭਾਰੀ ॥

परी बाढवारीन की मारि भारी ॥

paree baaddavaareen kee maar bhaaree ||

ਗਏ ਜੂਝਿ ਜੋਧਾ ਬਡੇਈ ਹੰਕਾਰੀ ॥

गए जूझि जोधा बडेई हंकारी ॥

ge joojh jodhaa baddeiee ha(n)kaaree ||

ਮਹਾ ਮਾਰਿ ਬਾਨਨ ਕੀ ਗਾੜ ਐਸੀ ॥

महा मारि बानन की गाड़ ऐसी ॥

mahaa maar baanan kee gaaR aaisee ||

ਮਨੌ ਕੁਆਰ ਕੇ ਮੇਘ ਕੀ ਬ੍ਰਿਸਟਿ ਜੈਸੀ ॥੧੬॥

मनौ कुआर के मेघ की बृसटि जैसी ॥१६॥

manau kuaar ke megh kee birasaT jaisee ||16||

ਪਰੇ ਆਨਿ ਜੋਧਾ ਚਹੂੰ ਓਰ ਭਾਰੇ ॥

परे आनि जोधा चहूँ ओर भारे ॥

pare aan jodhaa chahoo(n) or bhaare ||

ਮਹਾ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਐਸੇ ਪੁਕਾਰੇ ॥

महा मार ही मारि ऐसे पुकारे ॥

mahaa maar hee maar aaise pukaare ||

ਹਟੇ ਨਾਹਿ ਛਤ੍ਰੀ ਛਕੇ ਛੋਭ ਐਸੇ ॥

हटे नाहि छत्री छके छोभ ऐसे ॥

haTe naeh chhatree chhake chhobh aaise ||

ਮਨੋ ਸਾਚ ਸ੍ਰੀ ਕਾਲ ਕੀ ਜ੍ਵਾਲ ਜੈਸੇ ॥੧੭॥

मनो साच स्री काल की ज्वाल जैसे ॥१७॥

mano saach sree kaal kee javaiaal jaise ||17||

ਧਏ ਅਰਬ ਆਛੇ ਮਹਾ ਸੂਰ ਭਾਰੀ ॥

धए अरब आछे महा सूर भारी ॥

dhe arab aachhe mahaa soor bhaaree ||

ਕਰੈ ਤੀਨਹੂੰ ਲੋਕ ਜਿਨ ਕੌ ਜੁਹਾਰੀ ॥

करै तीनहूँ लोक जिन कौ जुहारी ॥

karai teenahoo(n) lok jin kau juhaaree ||

ਲਏ ਹਾਥ ਤਿਰਸੂਲ ਐਸੋ ਭ੍ਰਮਾਵੈ ॥

लए हाथ तिरसूल ऐसो भ्रमावै ॥

le haath tirasool aaiso bhramaavai ||

ਮਨੋ ਮੇਘ ਮੈ ਦਾਮਨੀ ਦਮਕਿ ਜਾਵੈ ॥੧੮॥

मनो मेघ मै दामनी दमकि जावै ॥१८॥

mano megh mai dhaamanee dhamak jaavai ||18||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਧਾਏ ਬੀਰ ਜੋਰਿ ਦਲ ਭਾਰੀ ॥

धाए बीर जोरि दल भारी ॥

dhaae beer jor dhal bhaaree ||

ਬਾਨਾ ਬਧੇ ਬਡੇ ਹੰਕਾਰੀ ॥

बाना बधे बडे हंकारी ॥

baanaa badhe badde ha(n)kaaree ||

ਤਾਨ ਧਨੁਹਿਯਨ ਬਾਨ ਚਲਾਵੈ ॥

तान धनुहियन बान चलावै ॥

taan dhanuhiyan baan chalaavai ||

ਬਾਧੇ ਗੋਲ ਸਾਮੁਹੇ ਆਵੈ ॥੧੯॥

बाधे गोल सामुहे आवै ॥१९॥

baadhe gol saamuhe aavai ||19||

ਜਬ ਅਬਲਾ ਵਹ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ ॥

जब अबला वह नैन निहारे ॥

jab abalaa veh nain nihaare ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਸਸਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

भाति भाति के ससत्र प्रहारे ॥

bhaat bhaat ke sasatr prahaare ||

ਮੂੰਡ ਜੰਘ ਬਾਹਨ ਬਿਨੁ ਕੀਨੇ ॥

मूँड जंघ बाहन बिनु कीने ॥

moo(n)dd ja(n)gh baahan bin keene ||

ਪਠੈ ਧਾਮ ਜਮ ਕੇ ਸੋ ਦੀਨੇ ॥੨੦॥

पठै धाम जम के सो दीने ॥२०॥

paThai dhaam jam ke so dheene ||20||

ਜੂਝਿ ਅਨੇਕ ਸੁਭਟ ਰਨ ਗਏ ॥

जूझि अनेक सुभट रन गए ॥

joojh anek subhaT ran ge ||

ਹੈ ਗੈ ਰਥੀ ਬਿਨਾ ਅਸਿ ਭਏ ॥

है गै रथी बिना असि भए ॥

hai gai rathee binaa as bhe ||

ਜੂਝੈ ਬੀਰ ਖੇਤ ਭਟ ਭਾਰੀ ॥

जूझै बीर खेत भट भारी ॥

joojhai beer khet bhaT bhaaree ||

ਨਾਚੇ ਸੂਰ ਬੀਰ ਹੰਕਾਰੀ ॥੨੧॥

नाचे सूर बीर हंकारी ॥२१॥

naache soor beer ha(n)kaaree ||21||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲਗੇ ਬ੍ਰਿਣਨ ਕੇ ਸੂਰਮਾ ਪਰੇ ਧਰਨਿ ਪੈ ਆਇ ॥

लगे बृणन के सूरमा परे धरनि पै आइ ॥

lage biranan ke sooramaa pare dharan pai aai ||

ਗਿਰ ਪਰੇ ਉਠਿ ਪੁਨਿ ਲਰੇ ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਕਰਿ ਚਾਇ ॥੨੨॥

गिर परे उठि पुनि लरे अधिक हृदै करि चाइ ॥२२॥

gir pare uTh pun lare adhik hiradhai kar chai ||22||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਕਿਤੇ ਗੋਫਨੈ ਗੁਰਜ ਗੋਲੇ ਉਭਾਰੈ ॥

किते गोफनै गुरज गोले उभारै ॥

kite gofanai guraj gole ubhaarai ||

ਕਿਤੇ ਚੰਦ੍ਰ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਸੈਥੀ ਸੰਭਾਰੈ ॥

किते चंद्र तृसूल सैथी संभारै ॥

kite cha(n)dhr tirasool saithee sa(n)bhaarai ||

ਕਿਤੇ ਪਰਘ ਫਾਸੀ ਲਏ ਹਾਥ ਡੋਲੈ ॥

किते परघ फासी लए हाथ डोलै ॥

kite paragh faasee le haath ddolai ||

ਕਿਤੇ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਕੈ ਬੀਰ ਬੋਲੈ ॥੨੩॥

किते मार ही मारि कै बीर बोलै ॥२३॥

kite maar hee maar kai beer bolai ||23||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਤਿ ਚਿਤ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਕੈ ਸੂਰਨ ਸਕਲਨ ਘਾਇ ॥

अति चित कोप बढाइ कै सूरन सकलन घाइ ॥

at chit kop baddai kai sooran sakalan ghai ||

ਜਹਾ ਬਾਲਿ ਠਾਢੀ ਹੁਤੀ ਤਹਾ ਪਰਤ ਭੇ ਆਇ ॥੨੪॥

जहा बालि ठाढी हुती तहा परत भे आइ ॥२४॥

jahaa baal Thaaddee hutee tahaa parat bhe aai ||24||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਿਚਪਚਾਇ ਜੋਧਾ ਸਮੁਹਾਵੈ ॥

किचपचाइ जोधा समुहावै ॥

kichapachai jodhaa samuhaavai ||

ਚਟਪਟ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਕਟਿ ਜਾਵੈ ॥

चटपट सुभट बिकट कटि जावै ॥

chaTapaT subhaT bikaT kaT jaavai ||

ਜੂਝਿ ਪ੍ਰਾਨ ਸਨਮੁਖ ਜੇ ਦੇਹੀ ॥

जूझि प्रान सनमुख जे देही ॥

joojh praan sanamukh je dhehee ||

ਡਾਰਿ ਬਿਵਾਨ ਬਰੰਗਨਿ ਲੇਹੀ ॥੨੫॥

डारि बिवान बरंगनि लेही ॥२५॥

ddaar bivaan bara(n)gan lehee ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੇ ਭਟ ਆਨਿ ਅਪਛਰਨਿ ਲਏ ਬਿਵਾਨ ਚੜਾਇ ॥

जे भट आनि अपछरनि लए बिवान चड़ाइ ॥

je bhaT aan apachharan le bivaan chaRai ||

ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਤਿ ਔਰ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ਲਰਤੁ ਸੂਰ ਸਮੁਹਾਇ ॥੨੬॥

तिनि प्रति और निहारि कै लरतु सूर समुहाइ ॥२६॥

tin prat aauar nihaar kai larat soor samuhai ||26||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਚਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਚਾਵਡੈ ਚੀਤਕਾਰੀ ॥

चहूँ ओर ते चावडै चीतकारी ॥

chahoo(n) or te chaavaddai cheetakaaree ||

ਰਹੇ ਗਿਧ ਆਕਾਸ ਮੰਡਰਾਇ ਭਾਰੀ ॥

रहे गिध आकास मंडराइ भारी ॥

rahe gidh aakaas ma(n)ddarai bhaaree ||

ਲਗੇ ਘਾਇ ਜੋਧਾ ਗਿਰੇ ਭੂਮਿ ਭਾਰੇ ॥

लगे घाइ जोधा गिरे भूमि भारे ॥

lage ghai jodhaa gire bhoom bhaare ||

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਝੂਮੇ ਮਨੌ ਮਤਵਾਰੇ ॥੨੭॥

ऐसी भाति झूमे मनौ मतवारे ॥२७॥

aaisee bhaat jhoome manau matavaare ||27||

ਪਰੀ ਬਾਨ ਗੋਲਾਨ ਕੀ ਭੀਰ ਭਾਰੀ ॥

परी बान गोलान की भीर भारी ॥

paree baan golaan kee bheer bhaaree ||

ਬਹੈ ਤੀਰ ਤਰਵਾਰਿ ਕਾਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥

बहै तीर तरवारि काती कटारी ॥

bahai teer taravaar kaatee kaTaaree ||

ਹਠੈ ਐਠਿਯਾਰੇ ਮਹਾਬੀਰ ਧਾਏ ॥

हठै ऐठियारे महाबीर धाए ॥

haThai aaiThiyaare mahaabeer dhaae ||

ਬਧੇ ਗੋਲ ਗਾੜੇ ਚਲੇ ਖੇਤ ਆਏ ॥੨੮॥

बधे गोल गाड़े चले खेत आए ॥२८॥

badhe gol gaaRe chale khet aae ||28||

ਗੁਰਿਯਾ ਖੇਲ ਮਹਮੰਦਿ ਲੇਜਾਕ ਮਾਰੇ ॥

गुरिया खेल महमंदि लेजाक मारे ॥

guriyaa khel mahama(n)dh lejaak maare ||

ਦਓਜਈ ਅਫਰੀਤਿ ਲੋਦੀ ਸੰਘਾਰੇ ॥

दओजई अफरीति लोदी संघारे ॥

dhojiee afareet lodhee sa(n)ghaare ||

ਬਲੀ ਸੂਰ ਨ੍ਰਯਾਜੀ ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਕੂਟੇ ॥

बली सूर न्रयाजी ऐसी भाति कूटे ॥

balee soor nrayaajee aaisee bhaat kooTe ||

ਚਲੇ ਭਾਜ ਜੋਧਾ ਸਭੈ ਸੀਸ ਫੂਟੇ ॥੨੯॥

चले भाज जोधा सभै सीस फूटे ॥२९॥

chale bhaaj jodhaa sabhai sees fooTe ||29||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸੂਰ ਗਏ ਕਟਿ ਕੈ ਝਟ ਦੈ ਤਬ ਬਾਲ ਕੁਪੀ ਹਥਿਆਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥

सूर गए कटि कै झट दै तब बाल कुपी हथिआर संभारे ॥

soor ge kaT kai jhaT dhai tab baal kupee hathiaar sa(n)bhaare ||

ਪਟਿਸ ਲੋਹ ਹਥੀ ਪਰਸੇ ਇਕ ਬਾਰ ਹੀ ਬੈਰਨਿ ਕੇ ਤਨ ਝਾਰੇ ॥

पटिस लोह हथी परसे इक बार ही बैरनि के तन झारे ॥

paTis loh hathee parase ik baar hee bairan ke tan jhaare ||

ਏਕ ਲਰੇ ਇਕ ਹਾਰਿ ਟਰੇ ਇਕ ਦੇਖਿ ਡਰੇ ਮਰਿ ਗੇ ਬਿਨੁ ਮਾਰੇ ॥

एक लरे इक हारि टरे इक देखि डरे मरि गे बिनु मारे ॥

ek lare ik haar Tare ik dhekh ddare mar ge bin maare ||

ਬੀਰ ਕਰੋਰਿ ਸਰਾਸਨ ਛੋਰਿ ਤ੍ਰਿਣਾਨ ਕੌ ਤੋਰਿ ਸੁ ਆਨਨ ਡਾਰੇ ॥੩੦॥

बीर करोरि सरासन छोरि तृणान कौ तोरि सु आनन डारे ॥३०॥

beer karor saraasan chhor tiranaan kau tor su aanan ddaare ||30||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕੋਪੇ ਅਰਿ ਬਿਲੋਕਿ ਤਬ ਭਾਰੇ ॥

कोपे अरि बिलोकि तब भारे ॥

kope ar bilok tab bhaare ||

ਦੁੰਦਭ ਚਲੇ ਬਜਾਇ ਨਗਾਰੇ ॥

दुँदभ चले बजाइ नगारे ॥

dhu(n)dhabh chale bajai nagaare ||

ਟੂਟੇ ਚਹੂੰ ਓਰ ਰਿਸਿ ਕੈ ਕੈ ॥

टूटे चहूँ ओर रिसि कै कै ॥

TooTe chahoo(n) or ris kai kai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਆਯੁਧੁ ਲੈ ਕੈ ॥੩੧॥

भाति भाति के आयुधु लै कै ॥३१॥

bhaat bhaat ke aayudh lai kai ||31||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਜ੍ਰਬਾਨ ਬਿਛੂਆ ਬਿਸਿਖ ਬਰਸਿਯੋ ਸਾਰ ਅਪਾਰ ॥

बज्रबान बिछूआ बिसिख बरसियो सार अपार ॥

bajrabaan bichhooaa bisikh barasiyo saar apaar ||

ਊਚ ਨੀਚ ਕਾਯਰ ਸੁਭਟ ਸਭ ਕੀਨੇ ਇਕ ਸਾਰ ॥੩੨॥

ऊच नीच कायर सुभट सभ कीने इक सार ॥३२॥

uooch neech kaayar subhaT sabh keene ik saar ||32||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਖੇਤ ਜਬ ਪਰਿਯੋ ॥

ऐसी भाति खेत जब परियो ॥

aaisee bhaat khet jab pariyo ||