ਪਾਯਨ ਕੌ ਖਰਕੋ ਕਿਯੋ ਤਵਨਿ ਤਰੁਨਿ ਕੇ ਦ੍ਵਾਰ ॥੮॥

पायन कौ खरको कियो तवनि तरुनि के द्वार ॥८॥

paayan kau kharako kiyo tavan tarun ke dhavaiaar ||8||

ਕਹਿਯੋ ਪਤਰੀਏ ਯਾਰ ਕਹ ਜਾਹੁ ਦਿਵਰਿਯਹਿ ਫਾਧਿ ॥

कहियो पतरीए यार कह जाहु दिवरियहि फाधि ॥

kahiyo patare'e yaar keh jaahu dhivariyeh faadh ||

ਜਿਨ ਕੋਊ ਪਾਪੀ ਆਇ ਹੈ ਮੁਹਿ ਤੁਹਿ ਲੈਹੈ ਬਾਧਿ ॥੯॥

जिन कोऊ पापी आइ है मुहि तुहि लैहै बाधि ॥९॥

jin kouoo paapee aai hai muh tuh laihai baadh ||9||

ਅਤਿ ਰਤਿ ਤਾ ਸੌ ਮਾਨਿ ਕੈ ਯਾਰ ਪਤਰਿਯਹਿ ਟਾਰਿ ॥

अति रति ता सौ मानि कै यार पतरियहि टारि ॥

at rat taa sau maan kai yaar patariyeh Taar ||

ਭਰਭਰਾਇ ਉਠਿ ਠਾਢ ਭੀ ਜਾਨਿ ਮੋਟਿਯੋ ਯਾਰ ॥੧੦॥

भरभराइ उठि ठाढ भी जानि मोटियो यार ॥१०॥

bharabharai uTh Thaadd bhee jaan moTiyo yaar ||10||

ਉਠਤ ਬੀਰਜ ਭੂ ਪਰ ਗਿਰਿਯੋ ਲਖ੍ਯੋ ਮੋਟਿਯੇ ਯਾਰ ॥

उठत बीरज भू पर गिरियो लख्यो मोटिये यार ॥

auThat beeraj bhoo par giriyo lakhayo moTiye yaar ||

ਯਾ ਕੋ ਤੁਰਤ ਬਤਾਇਯੈ ਭੇਦ ਰਮੈ ਸੁ ਕੁਮਾਰਿ ॥੧੧॥

या को तुरत बताइयै भेद रमै सु कुमारि ॥११॥

yaa ko turat bataiyai bhedh ramai su kumaar ||11||

ਅਧਿਕ ਤਿਹਾਰੋ ਰੂਪ ਲਖਿ ਮੋਹਿ ਨ ਰਹੀ ਸੰਭਾਰ ॥

अधिक तिहारो रूप लखि मोहि न रही संभार ॥

adhik tihaaro roop lakh moh na rahee sa(n)bhaar ||

ਤਾ ਤੇ ਗਿਰਿਯੋ ਅਨੰਗ ਭੂਅ ਸਕ੍ਯੋ ਨ ਬੀਰਜ ਉਬਾਰ ॥੧੨॥

ता ते गिरियो अनंग भूअ सक्यो न बीरज उबार ॥१२॥

taa te giriyo ana(n)g bhooa sakayo na beeraj ubaar ||12||

ਫੂਲਿ ਗਯੋ ਪਸੁ ਬਾਤ ਸੁਨਿ ਨਿਜੁ ਸੁਭ ਮਾਨੈ ਅੰਗ ॥

फूलि गयो पसु बात सुनि निजु सुभ मानै अंग ॥

fool gayo pas baat sun nij subh maanai a(n)g ||

ਮੋਹਿ ਨਿਰਖਿ ਛਬਿ ਬਾਲ ਕੋ ਛਿਤ ਪਰ ਗਿਰਿਯੋ ਅਨੰਗ ॥੧੩॥

मोहि निरखि छबि बाल को छित पर गिरियो अनंग ॥१३॥

moh nirakh chhab baal ko chhit par giriyo ana(n)g ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤ੍ਰਿਤਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩॥੯੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तृतय चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३॥९१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe tiratay charitr samaapatam sat subham sat ||3||91||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੰਦਿਸਾਲ ਨ੍ਰਿਪ ਪੂਤ ਪਠਾਯੋ ॥

बंदिसाल नृप पूत पठायो ॥

ba(n)dhisaal nirap poot paThaayo ||

ਭਈ ਭੋਰ ਫਿਰਿ ਪਕਰਿ ਮਗਾਯੋ ॥

भई भोर फिरि पकरि मगायो ॥

bhiee bhor fir pakar magaayo ||

ਮੰਤ੍ਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋ ਬਚਨ ਉਚਰੇ ॥

मंत्री प्रभु सो बचन उचरे ॥

ma(n)tree prabh so bachan uchare ||

ਭੂਪਤਿ ਸੁਧਾ ਸ੍ਰਵਨੁ ਜਨੁ ਭਰੇ ॥੧॥

भूपति सुधा स्रवनु जनु भरे ॥१॥

bhoopat sudhaa sravan jan bhare ||1||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਹਾਨੰਦ ਮੁਰਦਾਰ ਕੀ ਹੁਤੀ ਬਹੁਰਿਯਾ ਏਕ ॥

महानंद मुरदार की हुती बहुरिया एक ॥

mahaana(n)dh muradhaar kee hutee bahuriyaa ek ||

ਤਾ ਸੋ ਰਤਿ ਮਾਨਤ ਹੁਤੇ ਹਿੰਦੂ ਤੁਰਕ ਅਨੇਕ ॥੨॥

ता सो रति मानत हुते हिंदू तुरक अनेक ॥२॥

taa so rat maanat hute hi(n)dhoo turak anek ||2||

ਮਹਾਨੰਦ ਮੁਰਦਾਰ ਕੀ ਘੁਰਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਨਾਮ ॥

महानंद मुरदार की घुरकी तृय को नाम ॥

mahaana(n)dh muradhaar kee ghurakee tiray ko naam ||

ਕੋਪ ਸਮੈ ਨਿਜੁ ਨਾਹ ਕੋ ਘੁਰਕਤ ਆਠੋ ਜਾਮ ॥੩॥

कोप समै निजु नाह को घुरकत आठो जाम ॥३॥

kop samai nij naeh ko ghurakat aaTho jaam ||3||

ਏਕ ਚਛ ਤਾ ਕੋ ਰਹੈ ਬਿਰਧਿ ਆਪੁ ਤ੍ਰਿਯ ਜ੍ਵਾਨ ॥

एक चछ ता को रहै बिरधि आपु तृय ज्वान ॥

ek chachh taa ko rahai biradh aap tiray javaiaan ||

ਸੋ ਯਾ ਪਰ ਰੀਝਤ ਨਹੀ ਯਾ ਕੇ ਵਾ ਮਹਿ ਪ੍ਰਾਨ ॥੪॥

सो या पर रीझत नही या के वा महि प्रान ॥४॥

so yaa par reejhat nahee yaa ke vaa meh praan ||4||

ਕਾਜ ਕਵਨ ਹੂੰ ਕੇ ਨਿਮਿਤਿ ਗਯੋ ਧਾਮ ਕੋ ਧਾਇ ॥

काज कवन हूँ के निमिति गयो धाम को धाइ ॥

kaaj kavan hoo(n) ke nimit gayo dhaam ko dhai ||

ਤਰੁਨ ਪੁਰਖ ਸੋ ਤਰੁਨਿ ਤਹ ਰਹੀ ਹੁਤੀ ਲਪਟਾਇ ॥੫॥

तरुन पुरख सो तरुनि तह रही हुती लपटाइ ॥५॥

tarun purakh so tarun teh rahee hutee lapaTai ||5||

ਮਹਾਨੰਦ ਆਵਤ ਸੁਨ੍ਯੋ ਲਯੋ ਗਰੇ ਸੌ ਲਾਇ ॥

महानंद आवत सुन्यो लयो गरे सौ लाइ ॥

mahaana(n)dh aavat sunayo layo gare sau lai ||

ਅਤਿ ਬਚਿਤ੍ਰ ਬਾਤੈ ਕਰੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੬॥

अति बचित्र बातै करी हृदै हरख उपजाइ ॥६॥

at bachitr baatai karee hiradhai harakh upajai ||6||

ਕਾਨ ਦੋਊ ਗਹਿਰੇ ਗਹੇ ਚੁੰਮਿ ਏਕ ਦ੍ਰਿਗ ਲੀਨ ॥

कान दोऊ गहिरे गहे चुँमि एक दृग लीन ॥

kaan dhouoo gahire gahe chu(n)m ek dhirag leen ||

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਛਲਿ ਕੈ ਜੜਹਿ ਯਾਰ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨ ॥੭॥

इह छल सौ छलि कै जड़हि यार बिदा करि दीन ॥७॥

eeh chhal sau chhal kai jaReh yaar bidhaa kar dheen ||7||

ਸ੍ਰਵਨਨ ਕਛੁ ਖਰਕੋ ਸੁਨੈ ਇਕ ਚਖੁ ਸਕੈ ਨ ਹੇਰਿ ॥

स्रवनन कछु खरको सुनै इक चखु सकै न हेरि ॥

sravanan kachh kharako sunai ik chakh sakai na her ||

ਪਰੋ ਸਦਾ ਮੋਰੇ ਰਹੈ ਲਹੈ ਨ ਭੇਵ ਅਧੇਰ ॥੮॥

परो सदा मोरे रहै लहै न भेव अधेर ॥८॥

paro sadhaa more rahai lahai na bhev adher ||8||

ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਤਵ ਬਸਿ ਭਈ ਮੋ ਮਨ ਬਢ੍ਯੋ ਅਨੰਗ ॥

हेरि रूप तव बसि भई मो मन बढ्यो अनंग ॥

her roop tav bas bhiee mo man baddayo ana(n)g ||

ਚੂੰਮਿ ਨੇਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਲਯੋ ਅਤਿ ਹਿਤ ਚਿਤ ਕੇ ਸੰਗ ॥੯॥

चूँमि नेत्र ता ते लयो अति हित चित के संग ॥९॥

choo(n)m netr taa te layo at hit chit ke sa(n)g ||9||

ਮਹਾਨੰਦ ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਨਿ ਫੂਲਿ ਗਯੋ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥

महानंद इह बात सुनि फूलि गयो मन माहि ॥

mahaana(n)dh ieh baat sun fool gayo man maeh ||

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਤਾ ਸੋ ਕਰੀ ਭੇਦ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ਨਾਹਿ ॥੧੦॥

अधिक प्रीति ता सो करी भेद पछान्यो नाहि ॥१०॥

adhik preet taa so karee bhedh pachhaanayo naeh ||10||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚਤੁਰਥੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੪॥੧੦੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे चतुरथे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥४॥१०१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe chaturathe charitr samaapatam sat subham sat ||4||101||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬੰਦਿਸਾਲ ਕੋ ਭੂਪ ਤਬ ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਦਯੋ ਪਠਾਇ ॥

बंदिसाल को भूप तब निजु सुत दयो पठाइ ॥

ba(n)dhisaal ko bhoop tab nij sut dhayo paThai ||

ਭੋਰ ਹੋਤ ਅਪਨੇ ਨਿਕਟਿ ਬਹੁਰੋ ਲੀਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥੧॥

भोर होत अपने निकटि बहुरो लीयो बुलाइ ॥१॥

bhor hot apane nikaT bahuro leeyo bulai ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੰਦਿਸਾਲ ਨ੍ਰਿਪ ਪੂਤ ਪਠਾਯੋ ॥

बंदिसाल नृप पूत पठायो ॥

ba(n)dhisaal nirap poot paThaayo ||

ਭਈ ਭੋਰ ਫਿਰਿ ਪਕਰ ਮੰਗਾਯੋ ॥

भई भोर फिरि पकर मंगायो ॥

bhiee bhor fir pakar ma(n)gaayo ||

ਮੰਤ੍ਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

मंत्री प्रभु सो बचन उचारे ॥

ma(n)tree prabh so bachan uchaare ||

ਜਾਨੁਕ ਸੋਕ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥੨॥

जानुक सोक दूरि करि डारे ॥२॥

jaanuk sok dhoor kar ddaare ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਕ ਜੋਗੀ ਬਨ ਮੈ ਹੁਤੋ ਦ੍ਰੁਮ ਮੈ ਕੁਟੀ ਬਨਾਇ ॥

इक जोगी बन मै हुतो द्रुम मै कुटी बनाइ ॥

eik jogee ban mai huto dhrum mai kuTee banai ||

ਏਕ ਸਾਹ ਕੀ ਸੁਤਾ ਕੋ ਲੈ ਗ੍ਯੋ ਮੰਤ੍ਰ ਚਲਾਇ ॥੩॥

एक साह की सुता को लै ग्यो मंत्र चलाइ ॥३॥

ek saeh kee sutaa ko lai gayo ma(n)tr chalai ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਾਸਿਕਾਰ ਕੋ ਸਾਹਿਕ ਜਨਿਯਤ ॥

कासिकार को साहिक जनियत ॥

kaasikaar ko saahik janiyat ||

ਸਹਜ ਕਲਾ ਤਿਹ ਸੁਤਾ ਬਖਨਿਯਤ ॥

सहज कला तिह सुता बखनियत ॥

sahaj kalaa teh sutaa bakhaniyat ||

ਤਾ ਕੋ ਹਰਿ ਜੋਗੀ ਲੈ ਗਯੋ ॥

ता को हरि जोगी लै गयो ॥

taa ko har jogee lai gayo ||

ਰਾਖਤ ਏਕ ਬਿਰਛ ਮੈ ਭਯੋ ॥੪॥

राखत एक बिरछ मै भयो ॥४॥

raakhat ek birachh mai bhayo ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਰੀ ਕਿਵਾਰੀ ਬਿਰਛ ਕੀ ਖੋਦਿ ਕਿਯੋ ਤਿਹ ਗ੍ਰੇਹ ॥

करी किवारी बिरछ की खोदि कियो तिह ग्रेह ॥

karee kivaaree birachh kee khodh kiyo teh greh ||

ਰਾਤਿ ਦਿਵਸ ਤਾ ਕੌ ਭਜੈ ਅਧਿਕ ਬਢਾਇ ਸਨੇਹ ॥੫॥

राति दिवस ता कौ भजै अधिक बढाइ सनेह ॥५॥

raat dhivas taa kau bhajai adhik baddai saneh ||5||

ਮਾਰਿ ਕਿਵਰਿਯਾ ਬਿਰਛ ਕੀ ਆਪਿ ਨਗਰ ਮੈ ਆਇ ॥

मारि किवरिया बिरछ की आपि नगर मै आइ ॥

maar kivariyaa birachh kee aap nagar mai aai ||

ਮਾਗਿ ਭਿਛਾ ਨਿਸਿ ਕੇ ਸਮੈ ਰਹਤ ਤਿਸੀ ਦ੍ਰੁਮ ਜਾਇ ॥੬॥

मागि भिछा निसि के समै रहत तिसी द्रुम जाइ ॥६॥

maag bhichhaa nis ke samai rahat tisee dhrum jai ||6||

ਜਾਇ ਤਹਾ ਆਪਨ ਕਰੈ ਹਾਥਨ ਕੋ ਤਤਕਾਰ ॥

जाइ तहा आपन करै हाथन को ततकार ॥

jai tahaa aapan karai haathan ko tatakaar ||

ਸੁਨਤ ਸਬਦ ਤਾਕੀ ਤਰੁਨਿ ਛੋਰਤ ਕਰਨ ਕਿਵਾਰ ॥੭॥

सुनत सबद ताकी तरुनि छोरत करन किवार ॥७॥

sunat sabadh taakee tarun chhorat karan kivaar ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਨਿਤ੍ਯ ਜਡ ਕਰੈ ॥

ऐसी भाति नित्य जड करै ॥

aaisee bhaat nitay jadd karai ||

ਮਧੁਰ ਮਧੁਰ ਧੁਨਿ ਬੈਨੁ ਉਚਰੈ ॥

मधुर मधुर धुनि बैनु उचरै ॥

madhur madhur dhun bain ucharai ||

ਰਾਜ ਕਲਾ ਬਿਨਸੀ ਸਭ ਗਾਵੈ ॥

राज कला बिनसी सभ गावै ॥

raaj kalaa binasee sabh gaavai ||

ਸਹਜ ਕਲਾ ਬਿਨਸੀ ਨ ਸੁਨਾਵੈ ॥੮॥

सहज कला बिनसी न सुनावै ॥८॥

sahaj kalaa binasee na sunaavai ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਿਹੀ ਨਗਰ ਮੈ ਅਤਿ ਚਤੁਰ ਹੁਤੋ ਪੁਤ੍ਰ ਇਕ ਭੂਪ ॥

तिही नगर मै अति चतुर हुतो पुत्र इक भूप ॥

tihee nagar mai at chatur huto putr ik bhoop ||

ਬਲ ਗੁਨ ਬਿਕ੍ਰਮ ਇੰਦ੍ਰ ਸਮ ਸੁੰਦਰ ਕਾਮ ਸਰੂਪ ॥੯॥

बल गुन बिक्रम इंद्र सम सुँदर काम सरूप ॥९॥

bal gun bikram i(n)dhr sam su(n)dhar kaam saroop ||9||

ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨੀ ਗੰਧਰਬੀ ਕਿਨ ਮਾਹਿ ॥

सुरी आसुरी किंन्रनी गंधरबी किन माहि ॥

suree aasuree ki(n)nranee ga(n)dharabee kin maeh ||

ਹਿੰਦੁਨੀ ਤੁਰਕਾਨੀ ਸਭੈ ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਬਲਿ ਜਾਹਿ ॥੧੦॥

हिंदुनी तुरकानी सभै हेरि रूप बलि जाहि ॥१०॥

hi(n)dhunee turakaanee sabhai her roop bal jaeh ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਤਾ ਕੇ ਪਾਛੇ ਧਾਯੋ ॥

नृप सुत ता के पाछे धायो ॥

nirap sut taa ke paachhe dhaayo ||

ਤਿਨ ਜੁਗਯਹਿ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ॥

तिन जुगयहि कछु भेद न पायो ॥

tin jugayeh kachh bhedh na paayo ||

ਜਬ ਵਹ ਜਾਇ ਬਿਰਛ ਮੈ ਬਰਿਯੋ ॥

जब वह जाइ बिरछ मै बरियो ॥

jab veh jai birachh mai bariyo ||

ਤਬ ਛਿਤ ਪਤਿ ਸੁਤ ਦ੍ਰੁਮ ਪਰ ਚਰਿਯੋ ॥੧੧॥

तब छित पति सुत द्रुम पर चरियो ॥११॥

tab chhit pat sut dhrum par chariyo ||11||

ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਜੋਗੀ ਪੁਰ ਆਯੋ ॥

भयो प्रात जोगी पुर आयो ॥

bhayo praat jogee pur aayo ||

ਉਤਰਿ ਭੂਪ ਸੁਤ ਤਾਲ ਬਜਾਯੋ ॥

उतरि भूप सुत ताल बजायो ॥

autar bhoop sut taal bajaayo ||

ਛੋਰਿ ਕਿਵਾਰ ਕੁਅਰਿ ਤਿਨ ਦੀਨੋ ॥

छोरि किवार कुअरि तिन दीनो ॥

chhor kivaar kuar tin dheeno ||

ਤਾ ਸੌ ਕੁਅਰ ਭੋਗ ਦ੍ਰਿੜ ਕੀਨੋ ॥੧੨॥

ता सौ कुअर भोग दृड़ कीनो ॥१२॥

taa sau kuar bhog dhiraR keeno ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲੇਹਜ ਪੇਹਜ ਭਛ ਸੁਭ ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਖਵਾਇ ॥

लेहज पेहज भछ सुभ भोजन भलो खवाइ ॥

lehaj pehaj bhachh subh bhojan bhalo khavai ||

ਤਾ ਸੌ ਰਤਿ ਮਾਨਤ ਭਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੧੩॥

ता सौ रति मानत भयो हृदै हरख उपजाइ ॥१३॥

taa sau rat maanat bhayo hiradhai harakh upajai ||13||

ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਜੋ ਚਿਤ ਹੁਤੋ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਲਿਯੋ ਚੁਰਾਇ ॥

ता तृय को जो चित हुतो नृप सुत लियो चुराइ ॥

taa tiray ko jo chit huto nirap sut liyo churai ||

ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਤਿਹ ਜੋਗਿਯਹਿ ਚਿਤ ਤੇ ਦਿਯੋ ਭੁਲਾਇ ॥੧੪॥

ता दिन ते तिह जोगियहि चित ते दियो भुलाइ ॥१४॥

taa dhin te teh jogiyeh chit te dhiyo bhulai ||14||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਭਲੋ ਹੇਰਿ ਕਰਿ ਬੁਰੌ ਨ ਕਬਹੁ ਨਿਹਾਰਿਯੈ ॥

भलो हेरि करि बुरौ न कबहु निहारियै ॥

bhalo her kar burau na kabahu nihaariyai ||

ਚਤੁਰ ਪੁਰਖੁ ਕੋ ਪਾਇ ਨ ਮੂਰਖ ਚਿਤਾਰਿਯੈ ॥

चतुर पुरखु को पाइ न मूरख चितारियै ॥

chatur purakh ko pai na moorakh chitaariyai ||

ਧਨੀ ਚਤੁਰ ਅਰੁ ਤਰੁਨਿ ਤਰੁਨਿ ਜੋ ਪਾਇ ਹੈ ॥

धनी चतुर अरु तरुनि तरुनि जो पाइ है ॥

dhanee chatur ar tarun tarun jo pai hai ||

ਹੋ ਬਿਰਧ ਕੁਰੂਪ ਨਿਧਨ ਜੜ ਪੈ ਕਿਯੋ ਜਾਇ ਹੈ ॥੧੫॥

हो बिरध कुरूप निधन जड़ पै कियो जाइ है ॥१५॥

ho biradh kuroop nidhan jaR pai kiyo jai hai ||15||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਤਾ ਸੌ ਕਹਿਯੋ ਸੰਗ ਚਲਹੁ ਲੈ ਮੋਹਿ ॥

साह सुता ता सौ कहियो संग चलहु लै मोहि ॥

saeh sutaa taa sau kahiyo sa(n)g chalahu lai moh ||

ਭੋਗ ਕਰੋਗੀ ਜੋਗ ਤਜਿ ਅਧਿਕ ਰਿਝੈਹੋ ਤੋਹਿ ॥੧੬॥

भोग करोगी जोग तजि अधिक रिझैहो तोहि ॥१६॥

bhog karogee jog taj adhik rijhaiho toh ||16||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਮੈ ਚਲੌ ਸੰਗ ਲੈ ਤੋ ਕੌ ॥

तब मै चलौ संग लै तो कौ ॥

tab mai chalau sa(n)g lai to kau ||

ਜੁਗਯਹਿ ਬੋਲਿ ਮਾਨੁ ਹਿਤ ਮੋ ਕੌ ॥

जुगयहि बोलि मानु हित मो कौ ॥

jugayeh bol maan hit mo kau ||

ਆਖਿ ਮੂੰਦਿ ਦੋਊ ਬੀਨ ਬਜੈਯੈ ॥

आखि मूँदि दोऊ बीन बजैयै ॥

aakh moo(n)dh dhouoo been bajaiyai ||

ਮੋਰੇ ਕਰ ਕੇ ਤਾਲਿ ਦਿਵੈਯੈ ॥੧੭॥

मोरे कर के तालि दिवैयै ॥१७॥

more kar ke taal dhivaiyai ||17||

ਆਖਿ ਮੂੰਦਿ ਦੋਊ ਬੀਨ ਬਜਾਈ ॥

आखि मूँदि दोऊ बीन बजाई ॥

aakh moo(n)dh dhouoo been bajaiee ||

ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਘਾਤ ਭਲੀ ਲਖਿ ਪਾਈ ॥

तिह तृय घात भली लखि पाई ॥

teh tiray ghaat bhalee lakh paiee ||

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕੇ ਸੰਗ ਭੋਗ ਕਮਾਯੋ ॥

नृप सुत के संग भोग कमायो ॥

nirap sut ke sa(n)g bhog kamaayo ||

ਚੋਟ ਚਟਾਕਨ ਤਾਲ ਦਿਵਾਯੋ ॥੧੮॥

चोट चटाकन ताल दिवायो ॥१८॥

choT chaTaakan taal dhivaayo ||18||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਤਿ ਰਤਿ ਕਰਿ ਤਾ ਕੋ ਲਿਯੋ ਅਪਨੇ ਹੈ ਕਰਿ ਸ੍ਵਾਰ ॥

अति रति करि ता को लियो अपने है करि स्वार ॥

at rat kar taa ko liyo apane hai kar savaiaar ||

ਨਗਰ ਸਾਲ ਪੁਰ ਕੋ ਗਯੋ ਬਿਰਛ ਕਿਵਰਿਯਹਿ ਮਾਰਿ ॥੧੯॥

नगर साल पुर को गयो बिरछ किवरियहि मारि ॥१९॥

nagar saal pur ko gayo birachh kivariyeh maar ||19||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪੰਚਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫॥੧੨੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे पंचमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥५॥१२०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe pa(n)chamo charitr samaapatam sat subham sat ||5||120||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬੰਦਿਸਾਲ ਕੋ ਭੂਪ ਤਬ ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ॥

बंदिसाल को भूप तब निजु सुत दियो पठाइ ॥

ba(n)dhisaal ko bhoop tab nij sut dhiyo paThai ||

ਭੋਰ ਹੋਤ ਮੰਤ੍ਰੀ ਸਹਿਤ ਬਹੁਰੋ ਲਿਯੌ ਬੁਲਾਇ ॥੧॥

भोर होत मंत्री सहित बहुरो लियौ बुलाइ ॥१॥

bhor hot ma(n)tree sahit bahuro liyau bulai ||1||

ਪੁਨਿ ਮੰਤ੍ਰੀ ਐਸੇ ਕਹੀ ਏਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੀ ਬਾਤ ॥

पुनि मंत्री ऐसे कही एक तृया की बात ॥

pun ma(n)tree aaise kahee ek tirayaa kee baat ||

ਸੋ ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਰੀਝਤ ਭਯੋ ਕਹੋ ਕਹੋ ਮੁਹਿ ਤਾਤ ॥੨॥

सो सुनि नृप रीझत भयो कहो कहो मुहि तात ॥२॥

so sun nirap reejhat bhayo kaho kaho muh taat ||2||

ਏਕ ਬਧੂ ਥੀ ਜਾਟ ਕੀ ਦੂਜੇ ਬਰੀ ਗਵਾਰ ॥

एक बधू थी जाट की दूजे बरी गवार ॥

ek badhoo thee jaaT kee dhooje baree gavaar ||

ਖੇਲਿ ਅਖੇਟਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਆਨਿ ਭਯੋ ਤਿਹ ਯਾਰ ॥੩॥

खेलि अखेटक नृपति इक आनि भयो तिह यार ॥३॥

khel akheTak nirapat ik aan bhayo teh yaar ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਲੰਗ ਚਲਾਲਾ ਕੋ ਇਕ ਰਾਇ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥

लंग चलाला को इक राइ बखानियै ॥

la(n)g chalaalaa ko ik rai bakhaaniyai ||

ਮਧੁਕਰ ਸਾਹ ਸੁ ਬੀਰ ਜਗਤ ਮੈ ਜਾਨਿਯੈ ॥

मधुकर साह सु बीर जगत मै जानियै ॥

madhukar saeh su beer jagat mai jaaniyai ||

ਮਾਲ ਮਤੀ ਜਟਿਯਾ ਸੌ ਨੇਹੁ ਲਗਾਇਯੋ ॥

माल मती जटिया सौ नेहु लगाइयो ॥

maal matee jaTiyaa sau neh lagaiyo ||

ਹੋ ਖੇਲਿ ਅਖੇਟਕ ਭਵਨ ਤਵਨ ਕੇ ਆਇਯੋ ॥੪॥

हो खेलि अखेटक भवन तवन के आइयो ॥४॥

ho khel akheTak bhavan tavan ke aaiyo ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਖੇਲਿ ਅਖੇਟਕ ਆਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਰਤਿ ਮਾਨੀ ਤਿਹ ਸੰਗ ॥

खेलि अखेटक आनि नृप रति मानी तिह संग ॥

khel akheTak aan nirap rat maanee teh sa(n)g ||

ਇਹੀ ਬੀਚ ਆਵਤ ਭਯੋ ਜਾਟ ਰੀਛ ਕੈ ਸੰਗ ॥੫॥

इही बीच आवत भयो जाट रीछ कै संग ॥५॥

eihee beech aavat bhayo jaaT reechh kai sa(n)g ||5||

ਜਾਟਾਵਤ ਲਖਿ ਨ੍ਰਿਪ ਡਰਿਯੋ ਕਹਿਯੋ ਨ ਡਰਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ॥

जाटावत लखि नृप डरियो कहियो न डरि बलि जाउ ॥

jaaTaavat lakh nirap ddariyo kahiyo na ddar bal jaau ||

ਤਿਹ ਦੇਖਤ ਤੁਹਿ ਕਾਢਿ ਹੌ ਤਾ ਕੇ ਸਿਰ ਧਰਿ ਪਾਉ ॥੬॥

तिह देखत तुहि काढि हौ ता के सिर धरि पाउ ॥६॥

teh dhekhat tuh kaadd hau taa ke sir dhar paau ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਏਕ ਕੁਠਰਿਯਾ ਬੀਚ ਰਾਵ ਕੋ ਰਾਖਿਯੋ ॥

एक कुठरिया बीच राव को राखियो ॥

ek kuThariyaa beech raav ko raakhiyo ||

ਰੋਇ ਬਚਨ ਮੂਰਖ ਸੋ ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿਯੋ ॥

रोइ बचन मूरख सो इह बिधि भाखियो ॥

roi bachan moorakh so ieh bidh bhaakhiyo ||

ਰੈਨ ਸਮੈ ਇਕ ਬੁਰੋ ਸੁਪਨ ਮੁਹਿ ਆਇਯੋ ॥

रैन समै इक बुरो सुपन मुहि आइयो ॥

rain samai ik buro supan muh aaiyo ||

ਹੋ ਜਾਨੁਕ ਤੋ ਕਹ ਸ੍ਯਾਮ ਭੁਜੰਗ ਚਬਾਇਯੋ ॥੭॥

हो जानुक तो कह स्याम भुजंग चबाइयो ॥७॥

ho jaanuk to keh sayaam bhuja(n)g chabaiyo ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਦਿਜਬਰ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥

ता ते मै अपने सदन दिजबर लियो बुलाइ ॥

taa te mai apane sadhan dhijabar liyo bulai ||

ਉਨ ਮੋ ਕੋ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਭੇਦ ਸਕਲ ਸਮਝਾਇ ॥੮॥

उन मो को ऐसे कहियो भेद सकल समझाइ ॥८॥

aun mo ko aaise kahiyo bhedh sakal samajhai ||8||

ਜੋ ਕੋਊ ਨਾਰਿ ਪਤਿਬ੍ਰਤਾ ਜਾਪੁ ਜਪੈ ਹਿਤੁ ਲਾਇ ॥

जो कोऊ नारि पतिब्रता जापु जपै हितु लाइ ॥

jo kouoo naar patibrataa jaap japai hit lai ||

ਅਕਸ ਮਾਤ੍ਰ ਪ੍ਰਗਟੈ ਪੁਰਖ ਏਕ ਭੂਪ ਕੇ ਭਾਇ ॥੯॥

अकस मात्र प्रगटै पुरख एक भूप के भाइ ॥९॥

akas maatr pragaTai purakh ek bhoop ke bhai ||9||

ਜੌ ਤੁਮਰੇ ਸਿਰ ਜਾਇ ਧਰਿ ਪੁਰਖ ਪਾਵ ਬਡਭਾਗ ॥

जौ तुमरे सिर जाइ धरि पुरख पाव बडभाग ॥

jau tumare sir jai dhar purakh paav baddabhaag ||

ਜੋ ਤੁਮ ਹੂੰ ਜੀਵਤ ਬਚੋ ਹਮਰੋ ਬਚੈ ਸੁਹਾਗ ॥੧੦॥

जो तुम हूँ जीवत बचो हमरो बचै सुहाग ॥१०॥

jo tum hoo(n) jeevat bacho hamaro bachai suhaag ||10||

ਤਾ ਤੇ ਤਵ ਆਗ੍ਯਾ ਭਏ ਜਾਪੁ ਜਪਤ ਹੌ ਜਾਇ ॥

ता ते तव आग्या भए जापु जपत हौ जाइ ॥

taa te tav aagayaa bhe jaap japat hau jai ||

ਤੁਮਰੇ ਮਰੇ ਮੈ ਜਰਿ ਮਰੋ ਜਿਯੇ ਜਿਵੋ ਸੁਖੁ ਪਾਇ ॥੧੧॥

तुमरे मरे मै जरि मरो जिये जिवो सुखु पाइ ॥११॥

tumare mare mai jar maro jiye jivo sukh pai ||11||

ਜੌ ਹੌ ਹੋ ਸੁ ਪਤਿਬ੍ਰਤਾ ਜੌ ਮੋ ਮੈ ਸਤ ਆਇ ॥

जौ हौ हो सु पतिब्रता जौ मो मै सत आइ ॥

jau hau ho su patibrataa jau mo mai sat aai ||

ਏਕ ਪੁਰਖ ਤਬ ਜਾਇ ਧਰਿ ਯਾ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰਿ ਪਾਇ ॥੧੨॥

एक पुरख तब जाइ धरि या के सिर परि पाइ ॥१२॥

ek purakh tab jai dhar yaa ke sir par pai ||12||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਰਾਜਾ ਉਠਿਯੋ ਤਾ ਕੇ ਸਿਰ ਪਗ ਠਾਨਿ ॥

सुनत बचन राजा उठियो ता के सिर पग ठानि ॥

sunat bachan raajaa uThiyo taa ke sir pag Thaan ||

ਗਯੋ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਮੂਰਖ ਭਯੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਤਿਬ੍ਰਤ ਜਾਨਿ ॥੧੩॥

गयो प्रसंन्य मूरख भयो तृया पतिब्रत जानि ॥१३॥

gayo prasa(n)nay moorakh bhayo tirayaa patibrat jaan ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਖਸਟਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬॥੧੩੩॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे खसटमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६॥१३३॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe khasaTamo charitr samaapatam sat subham sat ||6||133||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹਜਹਾਨਾਬਾਦ ਮੈ ਏਕ ਤੁਰਕ ਕੀ ਨਾਰਿ ॥

साहजहानाबाद मै एक तुरक की नारि ॥

saahajahaanaabaadh mai ek turak kee naar ||

ਇਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਤਿ ਤਿਨ ਕਿਯੋ ਸੋ ਤੁਹਿ ਕਹੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧॥

इक चरित्र अति तिन कियो सो तुहि कहो सुधारि ॥१॥

eik charitr at tin kiyo so tuh kaho sudhaar ||1||

ਅਨਿਕ ਪੁਰਖ ਤਾ ਸੋ ਸਦਾ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਕੇਲ ਕਮਾਹਿ ॥

अनिक पुरख ता सो सदा निसु दिन केल कमाहि ॥

anik purakh taa so sadhaa nis dhin kel kamaeh ||

ਸ੍ਵਾਨ ਹੇਰਿ ਲਾਜਤ ਤਿਨੈ ਇਕ ਆਵਹਿ ਇਕ ਜਾਹਿ ॥੨॥

स्वान हेरि लाजत तिनै इक आवहि इक जाहि ॥२॥

savaiaan her laajat tinai ik aaveh ik jaeh ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੋ ਇਕ ਰਹੈ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਮਾ ॥

सो इक रहै मुगल की बामा ॥

so ik rahai mugal kee baamaa ||

ਜੈਨਾਬਾਦੀ ਤਾ ਕੋ ਨਾਮਾ ॥

जैनाबादी ता को नामा ॥

jainaabaadhee taa ko naamaa ||

ਬਹੁ ਪੁਰਖਨ ਸੋ ਕੇਲ ਕਮਾਵੈ ॥

बहु पुरखन सो केल कमावै ॥

bahu purakhan so kel kamaavai ||

ਅਧਿਕ ਢੀਠ ਨਹਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਲਜਾਵੈ ॥੩॥

अधिक ढीठ नहि हृदै लजावै ॥३॥

adhik ddeeTh neh hiradhai lajaavai ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਾਹਿਦ ਖਾ ਆਗੇ ਹੁਤੋ ਬੇਗ ਯੂਸਫ ਗਯੋ ਆਇ ॥

जाहिद खा आगे हुतो बेग यूसफ गयो आइ ॥

jaahidh khaa aage huto beg yoosaf gayo aai ||

ਭਰਭਰਾਇ ਉਠ ਠਾਢ ਭੀ ਤਾਹਿ ਬੈਦ ਠਹਰਾਇ ॥੪॥

भरभराइ उठ ठाढ भी ताहि बैद ठहराइ ॥४॥

bharabharai uTh Thaadd bhee taeh baidh Thaharai ||4||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਟਰਿ ਆਗੇ ਤਿਹ ਲਿਯੋ ਬਚਨ ਯੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥

टरि आगे तिह लियो बचन यौ भाखियो ॥

Tar aage teh liyo bachan yau bhaakhiyo ||

ਤੁਮਰੇ ਅਰਥਹਿ ਬੈਦ ਬੋਲਿ ਮੈ ਰਾਖਿਯੋ ॥

तुमरे अरथहि बैद बोलि मै राखियो ॥

tumare aratheh baidh bol mai raakhiyo ||

ਤਾ ਤੇ ਬੇਗਿ ਇਲਾਜ ਬੁਲਾਇ ਕਰਾਇਯੈ ॥

ता ते बेगि इलाज बुलाइ कराइयै ॥

taa te beg ilaaj bulai karaiyai ||

ਹੋ ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਅਬੈ ਅਰੋਗ ਤੁਰਤ ਘਰ ਜਾਇਯੈ ॥੫॥

हो ह्वै करि अबै अरोग तुरत घर जाइयै ॥५॥

ho havai kar abai arog turat ghar jaiyai ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦੌਰੇ ਆਵਤ ਹੌਕਨੀ ਸੋਏ ਊਰਧ ਸ੍ਵਾਸ ॥

दौरे आवत हौकनी सोए ऊरध स्वास ॥

dhauare aavat hauakanee soe uooradh savaiaas ||

ਬਹੁ ਠਾਢੇ ਜਾਨੂੰ ਦੁਖੈ ਯਹੈ ਤ੍ਰਿਦੋਖ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥੬॥

बहु ठाढे जानूँ दुखै यहै तृदोख प्रकास ॥६॥

bahu Thaadde jaanoo(n) dhukhai yahai tiradhokh prakaas ||6||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਤੁਮਰੋ ਕਰੋ ਇਲਾਜ ਨ ਹਾਸੀ ਜਾਨਿਯੋ ॥

तुमरो करो इलाज न हासी जानियो ॥

tumaro karo ilaaj na haasee jaaniyo ||

ਰੋਗ ਹੇਤ ਅਨੁਸਰੌ ਬੁਰੈ ਮਤਿ ਮਾਨਿਯੋ ॥

रोग हेत अनुसरौ बुरै मति मानियो ॥

rog het anusarau burai mat maaniyo ||

ਬੈਦ ਧਾਇ ਗੁਰ ਮਿਤ ਤੇ ਭੇਦ ਦੁਰਾਇਯੈ ॥

बैद धाइ गुर मित ते भेद दुराइयै ॥

baidh dhai gur mit te bhedh dhuraiyai ||

ਹੋ ਕਹੌ ਕਵਨ ਕੇ ਆਗੇ ਬ੍ਰਿਥਾ ਜਨਾਇਯੈ ॥੭॥

हो कहौ कवन के आगे बृथा जनाइयै ॥७॥

ho kahau kavan ke aage birathaa janaiyai ||7||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਦਾਦੁਰੀ ਚਬਾਈ ਤਾ ਕੇ ਮੂਰਿਯੋ ਧਸਾਈ ਘਨੀ ਧੇਰਿਨ ਚੁਗਾਈ ਵਾਹਿ ਜੂਤਿਨ ਕੀ ਮਾਰਿ ਕੈ ॥

दादुरी चबाई ता के मूरियो धसाई घनी धेरिन चुगाई वाहि जूतिन की मारि कै ॥

dhaadhuree chabaiee taa ke mooriyo dhasaiee ghanee dherin chugaiee vaeh jootin kee maar kai ||

ਰਾਖ ਸਿਰ ਪਾਈ ਤਾ ਕੀ ਮੂੰਛੈ ਭੀ ਮੁੰਡਾਈ ਦੋਊ ਐਸੀ ਲੀਕੈ ਲਾਈ ਕੋਊ ਸਕੈ ਨ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ॥

राख सिर पाई ता की मूँछै भी मुँडाई दोऊ ऐसी लीकै लाई कोऊ सकै न उचारि कै ॥

raakh sir paiee taa kee moo(n)chhai bhee mu(n)ddaiee dhouoo aaisee leekai laiee kouoo sakai na uchaar kai ||

ਗੋਦਰੀ ਡਰਾਈ ਤਾ ਤੇ ਭੀਖ ਭੀ ਮੰਗਾਈ ਤਿਹ ਐਸੋ ਕੈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਾਹਿ ਗ੍ਰਿਹ ਤੇ ਨਿਕਾਰਿ ਕੈ ॥

गोदरी डराई ता ते भीख भी मंगाई तिह ऐसो कै चरित्र ताहि गृह ते निकारि कै ॥

godharee ddaraiee taa te bheekh bhee ma(n)gaiee teh aaiso kai charitr taeh gireh te nikaar kai ||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਐਸੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਹਿ ਕੋ ਦਿਖਾਇ ਜਾਰ ਆਪੁ ਟਰਿ ਗਯੋ ਮਹਾ ਮੂਰਖ ਕੋ ਟਾਰਿ ਕੈ ॥੮॥

तृय को ऐसो चरित्र वाहि को दिखाइ जार आपु टरि गयो महा मूरख को टारि कै ॥८॥

tiray ko aaiso charitr vaeh ko dhikhai jaar aap Tar gayo mahaa moorakh ko Taar kai ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੀਖ ਮਾਗ ਬਹੁਰੋ ਘਰ ਆਯੋ ॥

भीख माग बहुरो घर आयो ॥

bheekh maag bahuro ghar aayo ||

ਤਹਾ ਤਵਨ ਕੋ ਦਰਸ ਨ ਪਾਯੋ ॥

तहा तवन को दरस न पायो ॥

tahaa tavan ko dharas na paayo ||

ਕਹ ਗਯੋ ਜਿਨ ਮੁਰ ਰੋਗ ਘਟਾਇਸ ॥

कह गयो जिन मुर रोग घटाइस ॥

keh gayo jin mur rog ghaTais ||

ਯਹ ਜੜ ਭੇਵ ਨੈਕ ਨ ਪਾਇਸ ॥੯॥

यह जड़ भेव नैक न पाइस ॥९॥

yeh jaR bhev naik na pais ||9||

ਤਬ ਅਬਲਾ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब अबला यौ बचन उचारे ॥

tab abalaa yau bachan uchaare ||

ਕਹੋ ਬਾਤ ਸੁਨੁ ਮੀਤ ਹਮਾਰੇ ॥

कहो बात सुनु मीत हमारे ॥

kaho baat sun meet hamaare ||

ਸਿਧਿ ਔਖਧ ਜਾ ਕੇ ਕਰ ਆਯੋ ॥

सिधि औखध जा के कर आयो ॥

sidh aauakhadh jaa ke kar aayo ||

ਦੈ ਤਿਨ ਬਹੁਰਿ ਨ ਦਰਸ ਦਿਖਾਯੋ ॥੧੦॥

दै तिन बहुरि न दरस दिखायो ॥१०॥

dhai tin bahur na dharas dhikhaayo ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੰਤ੍ਰੀ ਔਰ ਰਸਾਇਨੀ ਜੌ ਭਾਗਨਿ ਮਿਲਿ ਜਾਤ ॥

मंत्री और रसाइनी जौ भागनि मिलि जात ॥

ma(n)tree aauar rasainee jau bhaagan mil jaat ||

ਦੈ ਔਖਧ ਤਬ ਹੀ ਭਜੈ ਬਹੁਰਿ ਨ ਦਰਸ ਦਿਖਾਤ ॥੧੧॥

दै औखध तब ही भजै बहुरि न दरस दिखात ॥११॥

dhai aauakhadh tab hee bhajai bahur na dharas dhikhaat ||11||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਾ ਕੋ ਕਹਿਯੋ ਸਤਿ ਕਰਿ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥

ता को कहियो सति करि मान्यो ॥

taa ko kahiyo sat kar maanayo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਜੜ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

भेद अभेद जड़ कछू न जान्यो ॥

bhedh abhedh jaR kachhoo na jaanayo ||

ਤਾ ਸੋ ਅਧਿਕ ਸੁ ਨੇਹ ਸੁ ਧਾਰਿਯੋ ॥

ता सो अधिक सु नेह सु धारियो ॥

taa so adhik su neh su dhaariyo ||

ਮੇਰੋ ਬਡੋ ਰੋਗ ਤ੍ਰਿਯ ਟਾਰਿਯੋ ॥੧੨॥

मेरो बडो रोग तृय टारियो ॥१२॥

mero baddo rog tiray Taariyo ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਪਤਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭॥੧੪੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे सपतमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥७॥१४५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe sapatamo charitr samaapatam sat subham sat ||7||145||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਹਰ ਅਕਬਰਾਬਾਦ ਮੈ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕ੍ਰਿਯਾ ਕੀ ਹੀਨ ॥

सहर अकबराबाद मै तृया कृया की हीन ॥

sahar akabaraabaadh mai tirayaa kirayaa kee heen ||

ਮੰਤ੍ਰ ਜੰਤ੍ਰ ਅਰੁ ਤੰਤ੍ਰ ਸਭ ਤਿਨ ਮੈ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੧॥

मंत्र जंत्र अरु तंत्र सभ तिन मै अधिक प्रबीन ॥१॥

ma(n)tr ja(n)tr ar ta(n)tr sabh tin mai adhik prabeen ||1||

ਸ੍ਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਮਤੀ ਕੁਅਰਿ ਲੋਗ ਬਖਾਨਹਿ ਤਾਹਿ ॥

स्री अनुराग मती कुअरि लोग बखानहि ताहि ॥

sree anuraag matee kuar log bakhaaneh taeh ||

ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨੀ ਰੀਝਿ ਰਹਤ ਲਖਿ ਵਾਹਿ ॥੨॥

सुरी आसुरी किंन्रनी रीझि रहत लखि वाहि ॥२॥

suree aasuree ki(n)nranee reejh rahat lakh vaeh ||2||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬਹੁ ਪੁਰਖਨ ਸੋ ਬਾਲ ਸਦਾ ਰਤਿ ਮਾਨਈ ॥

बहु पुरखन सो बाल सदा रति मानई ॥

bahu purakhan so baal sadhaa rat maaniee ||

ਕਾਹੂ ਕੀ ਨਹਿ ਲਾਜ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਆਨਈ ॥

काहू की नहि लाज हृदै मै आनई ॥

kaahoo kee neh laaj hiradhai mai aaniee ||

ਸੈਯਦ ਸੇਖ ਪਠਾਨ ਮੁਗਲ ਬਹੁ ਆਵਈ ॥

सैयद सेख पठान मुगल बहु आवई ॥

saiyadh sekh paThaan mugal bahu aaviee ||

ਹੋ ਤਾ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਇ ਬਹੁਰਿ ਘਰ ਜਾਵਈ ॥੩॥

हो ता सो भोग कमाइ बहुरि घर जावई ॥३॥

ho taa so bhog kamai bahur ghar jaaviee ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਐਸੇ ਹੀ ਤਾ ਸੌ ਸਭੈ ਨਿਤਿਪ੍ਰਤਿ ਭੋਗ ਕਮਾਹਿ ॥

ऐसे ही ता सौ सभै नितिप्रति भोग कमाहि ॥

aaise hee taa sau sabhai nitiprat bhog kamaeh ||

ਬਰਿਯਾ ਅਪਨੀ ਆਪਨੀ ਇਕ ਆਵੈ ਇਕ ਜਾਹਿ ॥੪॥

बरिया अपनी आपनी इक आवै इक जाहि ॥४॥

bariyaa apanee aapanee ik aavai ik jaeh ||4||

ਪ੍ਰਥਮ ਪਹਰ ਸੈਯਦ ਰਮੈ ਸੇਖ ਦੂਸਰੇ ਆਨਿ ॥

प्रथम पहर सैयद रमै सेख दूसरे आनि ॥

pratham pahar saiyadh ramai sekh dhoosare aan ||

ਤ੍ਰਿਤਿਯ ਪਹਰ ਮੁਗਲਾਵਈ ਚੌਥੇ ਪਹਰ ਪਠਾਨ ॥੫॥

तृतिय पहर मुगलावई चौथे पहर पठान ॥५॥

tiratiy pahar mugalaaviee chauathe pahar paThaan ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੂਲ ਪਠਾਨ ਪ੍ਰਥਮ ਹੀ ਆਯੋ ॥

भूल पठान प्रथम ही आयो ॥

bhool paThaan pratham hee aayo ||

ਪੁਨਿ ਸੈਯਦ ਮੁਖਿ ਆਨਿ ਦਿਖਾਯੋ ॥

पुनि सैयद मुखि आनि दिखायो ॥

pun saiyadh mukh aan dhikhaayo ||

ਲੈ ਸੁ ਪਠਾਨ ਖਾਟ ਤਰ ਦੀਨੋ ॥

लै सु पठान खाट तर दीनो ॥

lai su paThaan khaaT tar dheeno ||

ਸੈਯਦਹਿ ਲਾਇ ਗਰੇ ਸੌ ਲੀਨੋ ॥੬॥

सैयदहि लाइ गरे सौ लीनो ॥६॥

saiyadheh lai gare sau leeno ||6||

ਸੇਖ ਸੈਯਦ ਕੇ ਪਾਛੇ ਆਯੋ ॥

सेख सैयद के पाछे आयो ॥

sekh saiyadh ke paachhe aayo ||

ਘਾਸ ਬਿਖੈ ਸੈਯਦਹਿ ਛਪਾਯੋ ॥

घास बिखै सैयदहि छपायो ॥

ghaas bikhai saiyadheh chhapaayo ||

ਤਬ ਲੌ ਮੁਗਲ ਆਇ ਹੀ ਗਯੋ ॥

तब लौ मुगल आइ ही गयो ॥

tab lau mugal aai hee gayo ||

ਸੇਖਹਿ ਡਾਰਿ ਗੋਨਿ ਮਹਿ ਦੀਯੋ ॥੭॥

सेखहि डारि गोनि महि दीयो ॥७॥

sekheh ddaar gon meh dheeyo ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਕੁਟਵਾਰ ਕੇ ਗਏ ਪਯਾਦੇ ਆਇ ॥

तिह पाछे कुटवार के गए पयादे आइ ॥

teh paachhe kuTavaar ke ge payaadhe aai ||

ਤੁਰਤੁ ਕੁਠਰਿਯਾ ਨਾਜ ਕੀ ਮੁਗਲਹਿ ਦਯੋ ਦੁਰਾਇ ॥੮॥

तुरतु कुठरिया नाज की मुगलहि दयो दुराइ ॥८॥

turat kuThariyaa naaj kee mugaleh dhayo dhurai ||8||

ਘੇਰਿ ਪਯਾਦਨ ਜਬ ਲਈ ਰਹਿਯੋ ਨ ਕਛੂ ਉਪਾਇ ॥

घेरि पयादन जब लई रहियो न कछू उपाइ ॥

gher payaadhan jab liee rahiyo na kachhoo upai ||

ਨਿਕਸਿ ਆਪੁ ਠਾਢੀ ਭਈ ਗ੍ਰਿਹ ਕੌ ਆਗਿ ਲਗਾਇ ॥੯॥

निकसि आपु ठाढी भई गृह कौ आगि लगाइ ॥९॥

nikas aap Thaaddee bhiee gireh kau aag lagai ||9||

ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਪੀਟਤ ਭਈ ਜਰਿਯੋ ਜਰਿਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਭਾਖਿ ॥

दुहूँ हाथ पीटत भई जरियो जरियो गृह भाखि ॥

dhuhoo(n) haath peeTat bhiee jariyo jariyo gireh bhaakh ||

ਵੈ ਚਾਰੌ ਤਾ ਮੈ ਜਰੇ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਹੇਰੀ ਰਾਖਿ ॥੧੦॥

वै चारौ ता मै जरे किनहूँ न हेरी राखि ॥१०॥

vai chaarau taa mai jare kinahoo(n) na heree raakh ||10||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਸਟਮੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੮॥੧੫੫॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे असटमे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥८॥१५५॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe asaTame charitr samaapatam sat subham sat ||8||155||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਹਰ ਲਹੌਰ ਬਿਖੈ ਹੁਤੀ ਏਕ ਬਹੁਰਿਯਾ ਸਾਹ ॥

सहर लहौर बिखै हुती एक बहुरिया साह ॥

sahar lahauar bikhai hutee ek bahuriyaa saeh ||

ਕਮਲ ਨਿਰਖਿ ਲੋਚਨ ਜਲਤ ਹੇਰਿ ਲਜਤ ਮੁਖ ਮਾਹ ॥੧॥

कमल निरखि लोचन जलत हेरि लजत मुख माह ॥१॥

kamal nirakh lochan jalat her lajat mukh maeh ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸ੍ਰੀ ਜਗਜੋਤਿ ਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਮਾ ॥

स्री जगजोति मती तिह नामा ॥

sree jagajot matee teh naamaa ||

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਜਗ ਮੋ ਬਾਮਾ ॥

जा सम और न जग मो बामा ॥

jaa sam aauar na jag mo baamaa ||

ਅਧਿਕ ਤਰੁਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਬਿਰਾਜੈ ॥

अधिक तरुन की प्रभा बिराजै ॥

adhik tarun kee prabhaa biraajai ||

ਲਖਿ ਤਾ ਕੌ ਤੜਿਤਾ ਤਨ ਲਾਜੈ ॥੨॥

लखि ता कौ तड़िता तन लाजै ॥२॥

lakh taa kau taRitaa tan laajai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਕ ਰਾਜਾ ਅਟਕਤ ਭਯੋ ਨਿਰਖਿ ਤਰਨਿ ਕੇ ਅੰਗ ॥

इक राजा अटकत भयो निरखि तरनि के अंग ॥

eik raajaa aTakat bhayo nirakh taran ke a(n)g ||

ਰਤਿ ਮਾਨੀ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ਅਤਿ ਹਿਤ ਚਿਤ ਕੈ ਸੰਗ ॥੩॥

रति मानी रुचि मानि कै अति हित चित कै संग ॥३॥

rat maanee ruch maan kai at hit chit kai sa(n)g ||3||

ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਪਰ ਅਟਕਤ ਭਈ ਨਿਤਿ ਗ੍ਰਿਹ ਲੇਤ ਬੁਲਾਇ ॥

सो नृप पर अटकत भई निति गृह लेत बुलाइ ॥

so nirap par aTakat bhiee nit gireh let bulai ||

ਚਿਤ੍ਰਕਲਾ ਇਕ ਸਹਚਰੀ ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਪਠਾਇ ॥੪॥

चित्रकला इक सहचरी तिह गृह ताहि पठाइ ॥४॥

chitrakalaa ik sahacharee teh gireh taeh paThai ||4||

ਚਿਤ੍ਰਕਲਾ ਜੋ ਸਹਚਰੀ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ॥

चित्रकला जो सहचरी सो नृप रूप निहारि ॥

chitrakalaa jo sahacharee so nirap roop nihaar ||

ਗਿਰੀ ਮੂਰਛਨਾ ਹ੍ਵੈ ਧਰਨਿ ਹਰ ਅਰਿ ਸਰ ਗਯੋ ਮਾਰਿ ॥੫॥

गिरी मूरछना ह्वै धरनि हर अरि सर गयो मारि ॥५॥

giree moorachhanaa havai dharan har ar sar gayo maar ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਉਠਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸਾਥ ਉਚਾਰੇ ॥

उठत बचन नृप साथ उचारे ॥

auThat bachan nirap saath uchaare ||

ਆਜੁ ਭਜੋ ਮੁਹਿ ਰਾਜ ਪਿਆਰੇ ॥

आजु भजो मुहि राज पिआरे ॥

aaj bhajo muh raaj piaare ||

ਹੇਰਿ ਤੁਮੈ ਹਰ ਅਰਿ ਬਸ ਭਈ ॥

हेरि तुमै हर अरि बस भई ॥

her tumai har ar bas bhiee ||

ਮੋ ਕਹ ਬਿਸਰਿ ਸਕਲ ਸੁਧਿ ਗਈ ॥੬॥

मो कह बिसरि सकल सुधि गई ॥६॥

mo keh bisar sakal sudh giee ||6||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਨ ਕਰਿਯੋ ਤਾ ਸੌ ਭੋਗ ਬਨਾਇ ॥

सुनत बचन नृप न करियो ता सौ भोग बनाइ ॥

sunat bachan nirap na kariyo taa sau bhog banai ||

ਸੰਗ ਲ੍ਯਾਇ ਇਹ ਖਾਇ ਰਿਸਿ ਕਹਿਯੋ ਸਾਹ ਸੌ ਜਾਇ ॥੭॥

संग ल्याइ इह खाइ रिसि कहियो साह सौ जाइ ॥७॥

sa(n)g layai ieh khai ris kahiyo saeh sau jai ||7||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਿਹ ਸਾਹ ਤੁਰਤ ਘਰ ਆਇਯੋ ॥

सुनत बचन तिह साह तुरत घर आइयो ॥

sunat bachan teh saeh turat ghar aaiyo ||

ਲਖਿਯੋ ਤਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਭੇਦ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥

लखियो तवन तृय भेद अधिक दुख पाइयो ॥

lakhiyo tavan tiray bhedh adhik dhukh paiyo ||

ਮੋਰਿ ਨਿਰਖਿ ਪਤਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਜਿਯ ਤੇ ਮਾਰਿ ਹੈ ॥

मोरि निरखि पति नृप को जिय ते मारि है ॥

mor nirakh pat nirap ko jiy te maar hai ||

ਹੋ ਤਾ ਪਾਛੇ ਹਮਹੂੰ ਕੌ ਤੁਰਤ ਸੰਘਾਰਿ ਹੈ ॥੮॥

हो ता पाछे हमहूँ कौ तुरत संघारि है ॥८॥

ho taa paachhe hamahoo(n) kau turat sa(n)ghaar hai ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾ ਤੇ ਆਗੇ ਕੀਜਿਯੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤੁਰਤ ਉਪਾਇ ॥

ता ते आगे कीजियै नृप को तुरत उपाइ ॥

taa te aage keejiyai nirap ko turat upai ||

ਜਿਯ ਤੇ ਜਿਯਤ ਨਿਕਾਰਿਯੈ ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਖਵਾਇ ॥੯॥

जिय ते जियत निकारियै भोजन भलो खवाइ ॥९॥

jiy te jiyat nikaariyai bhojan bhalo khavai ||9||

ਇਕ ਸਫ ਬੀਚ ਲਪੇਟਿ ਤਿਹ ਧਰਿਯੋ ਭੀਤ ਸੋ ਲਾਇ ॥

इक सफ बीच लपेटि तिह धरियो भीत सो लाइ ॥

eik saf beech lapeT teh dhariyo bheet so lai ||

ਜਾਇ ਸਾਹ ਆਗੇ ਲਿਯੌ ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਮੰਗਾਇ ॥੧੦॥

जाइ साह आगे लियौ भोजन भलो मंगाइ ॥१०॥

jai saeh aage liyau bhojan bhalo ma(n)gai ||10||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਸਾਹ ਕੌ ਤਾਹਿ ਖਵਾਇਯੋ ॥

भोजन भलो साह कौ ताहि खवाइयो ॥

bhojan bhalo saeh kau taeh khavaiyo ||

ਬਹੁਰਿ ਬਚਨ ਤਾ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਇਯੋ ॥

बहुरि बचन ता को इह भाति सुनाइयो ॥

bahur bachan taa ko ieh bhaat sunaiyo ||

ਭਰਿ ਮੇਵਾ ਕੀ ਮੁਠਿ ਯਾ ਸਫ ਮੋ ਡਾਰਿਯੈ ॥

भरि मेवा की मुठि या सफ मो डारियै ॥

bhar mevaa kee muTh yaa saf mo ddaariyai ||

ਹੋ ਪਰੇ ਜੀਤਿਬੈ ਦਾਵ ਪਰੇ ਬਿਨੁ ਹਾਰਿਯੈ ॥੧੧॥

हो परे जीतिबै दाव परे बिनु हारियै ॥११॥

ho pare jeetibai dhaav pare bin haariyai ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੇਵਾ ਸਾਹੁਨਿ ਸਾਹੁ ਲੈ ਤਿਹ ਸਫ ਭੀਤਰਿ ਡਾਰਿ ॥

मेवा साहुनि साहु लै तिह सफ भीतरि डारि ॥

mevaa saahun saahu lai teh saf bheetar ddaar ||

ਖਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤੂ ਭਛ ਸੁਭ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੨॥

खाहि नृपति तू भछ सुभ ऐसे कहियो सुधारि ॥१२॥

khaeh nirapat too bhachh subh aaise kahiyo sudhaar ||12||

ਸੁਨਤ ਸਾਹੁ ਚਮਕ੍ਯੋ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੌ ਕਹਿਯੋ ਰਿਸਾਇ ॥

सुनत साहु चमक्यो बचन तृय कौ कहियो रिसाइ ॥

sunat saahu chamakayo bachan tiray kau kahiyo risai ||

ਤੈ ਮੁਹਿ ਕ੍ਯੋ ਰਾਜਾ ਕਹਿਯੋ ਮੋ ਕਹੁ ਬਾਤ ਬਤਾਇ ॥੧੩॥

तै मुहि क्यो राजा कहियो मो कहु बात बताइ ॥१३॥

tai muh kayo raajaa kahiyo mo kahu baat batai ||13||

ਧਾਮ ਰਹਤ ਤੋਰੇ ਸੁਖੀ ਤੋ ਸੌ ਨੇਹੁ ਬਢਾਇ ॥

धाम रहत तोरे सुखी तो सौ नेहु बढाइ ॥

dhaam rahat tore sukhee to sau neh baddai ||

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਰਾਜਾ ਕਹਿਯੋ ਮੇਰੇ ਤੁਮ ਹੀ ਰਾਇ ॥੧੪॥

ता ते मै राजा कहियो मेरे तुम ही राइ ॥१४॥

taa te mai raajaa kahiyo mere tum hee rai ||14||

ਰੀਝ ਗਯੋ ਜੜ ਬਾਤ ਸੁਨਿ ਭੇਦ ਨ ਸਕਿਯੋ ਪਛਾਨਿ ॥

रीझ गयो जड़ बात सुनि भेद न सकियो पछानि ॥

reejh gayo jaR baat sun bhedh na sakiyo pachhaan ||

ਤੁਰਤਿ ਗਯੋ ਹਾਟੈ ਸੁ ਉਠਿ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਨ ਮਾਨਿ ॥੧੫॥

तुरति गयो हाटै सु उठि अधिक प्रीति मन मानि ॥१५॥

turat gayo haaTai su uTh adhik preet man maan ||15||

ਸਾਹੁ ਗਏ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਹ ਕੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਦਯੋ ਨਿਕਾਰਿ ॥

साहु गए तृय साह की नृप को दयो निकारि ॥

saahu ge tiray saeh kee nirap ko dhayo nikaar ||

ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਅਤਿ ਕੋਪ ਕੈ ਅਧਿਕ ਲੌਡਿਯਹਿ ਮਾਰਿ ॥੧੬॥

सुनत बात अति कोप कै अधिक लौडियहि मारि ॥१६॥

sunat baat at kop kai adhik lauaddiyeh maar ||16||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਨੌਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯॥੧੭੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे नौमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥९॥१७१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe nauamo charitr samaapatam sat subham sat ||9||171||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਵਨ ਲੌਡਿਯਹਿ ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯ ਮਾਰੀ ਜੌ ਰਿਸਿ ਖਾਇ ॥

तवन लौडियहि साहु तृय मारी जौ रिसि खाइ ॥

tavan lauaddiyeh saahu tiray maaree jau ris khai ||

ਕਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਮੰਤ੍ਰਿਯਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥੧॥

किय चरित्र तिन मंतृयन नृप सो कहियो सुनाइ ॥१॥

kiy charitr tin ma(n)tirayan nirap so kahiyo sunai ||1||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚੋਟਨ ਲਗੇ ਰੋਹ ਮਨ ਆਨੋ ॥

चोटन लगे रोह मन आनो ॥

choTan lage roh man aano ||

ਜਾਇ ਸੈਯਦ ਸੋ ਕਰਿਯੋ ਯਰਾਨੋ ॥

जाइ सैयद सो करियो यरानो ॥

jai saiyadh so kariyo yaraano ||

ਨਿਤ ਤਿਹ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬੁਲਾਵੈ ॥

नित तिह अपने सदन बुलावै ॥

nit teh apane sadhan bulaavai ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਦਰਬੁ ਲੁਟਾਵੈ ॥੨॥

साहु तृया को दरबु लुटावै ॥२॥

saahu tirayaa ko dharab luTaavai ||2||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੀ ਖਾਟ ਪਰ ਇਕ ਦਿਨ ਤਾਹਿ ਸਵਾਇ ॥

साहु तृया की खाट पर इक दिन ताहि सवाइ ॥

saahu tirayaa kee khaaT par ik dhin taeh savai ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੋ ਅਗਮਨੈ ਕਹਿਯੋ ਬਚਨ ਸੌ ਜਾਇ ॥੩॥

साहु तृया सो अगमनै कहियो बचन सौ जाइ ॥३॥

saahu tirayaa so agamanai kahiyo bachan sau jai ||3||

ਤਵਨੈ ਨ੍ਰਿਪ ਤੁਅ ਹਿਤ ਪਰਿਯੋ ਬੇਗਿ ਬੁਲਾਵਤ ਤੋਹਿ ॥

तवनै नृप तुअ हित परियो बेगि बुलावत तोहि ॥

tavanai nirap tua hit pariyo beg bulaavat toh ||

ਚਲੋ ਅਬੈ ਉਠਿ ਤੁਮ ਤਹਾ ਬਾਤ ਸ੍ਰਵਨ ਧਰਿ ਮੋਹਿ ॥੪॥

चलो अबै उठि तुम तहा बात स्रवन धरि मोहि ॥४॥

chalo abai uTh tum tahaa baat sravan dhar moh ||4||

ਨ੍ਰਿਪ ਠਾਢੋ ਹੇਰੈ ਤੁਮੈ ਤੁਮਰੇ ਅਤਿ ਹਿਤ ਪਾਗਿ ॥

नृप ठाढो हेरै तुमै तुमरे अति हित पागि ॥

nirap Thaaddo herai tumai tumare at hit paag ||

ਬੇਗਿ ਚਲੋ ਉਠਿ ਤਹਾ ਤੁਮ ਜਹਾ ਬਰਤੁ ਹੈ ਆਗਿ ॥੫॥

बेगि चलो उठि तहा तुम जहा बरतु है आगि ॥५॥

beg chalo uTh tahaa tum jahaa barat hai aag ||5||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਤਹ ਚਲੀ ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੋ ਧਾਇ ॥

सुनत बचन तृय तह चली कहियो नृपति सो धाइ ॥

sunat bachan tiray teh chalee kahiyo nirapat so dhai ||

ਸੋਇ ਯਾਰ ਤੁਮਰੀ ਰਹੀ ਗਹੋ ਚਰਨ ਦੋਊ ਜਾਇ ॥੬॥

सोइ यार तुमरी रही गहो चरन दोऊ जाइ ॥६॥

soi yaar tumaree rahee gaho charan dhouoo jai ||6||

ਆਪੁ ਅਗਮਨੇ ਦੌਰਿ ਕੈ ਸੈਯਦਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥

आपु अगमने दौरि कै सैयदहि कहियो सुनाइ ॥

aap agamane dhauar kai saiyadheh kahiyo sunai ||

ਗਹਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਜਾਗਤ ਰਹੋ ਜਿਨਿ ਨ ਗਹੈ ਕੋਊ ਆਇ ॥੭॥

गहि कृपान जागत रहो जिनि न गहै कोऊ आइ ॥७॥

geh kirapaan jaagat raho jin na gahai kouoo aai ||7||

ਚੋਰ ਜਰਾਵਤ ਆਗਿ ਜਹ ਤਹ ਤ੍ਰਿਯ ਪਹੁਚੀ ਜਾਇ ॥

चोर जरावत आगि जह तह तृय पहुची जाइ ॥

chor jaraavat aag jeh teh tiray pahuchee jai ||

ਲੂਟਿ ਕੂਟਿ ਤਾ ਕੌ ਦਿਯੋ ਗਹਿਰੇ ਗੜੇ ਦਬਾਇ ॥੮॥

लूटि कूटि ता कौ दियो गहिरे गड़े दबाइ ॥८॥

looT kooT taa kau dhiyo gahire gaRe dhabai ||8||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਚਰਨ ਛੁਅਨ ਦੋਊ ਕਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਆਨਿਯੋ ॥

चरन छुअन दोऊ काल प्रेरि नृप आनियो ॥

charan chhuan dhouoo kaal prer nirap aaniyo ||

ਚਿਤ੍ਰ ਕਲਾ ਕੋ ਬਚਨ ਸਤਿ ਕਰ ਮਾਨਿਯੋ ॥

चित्र कला को बचन सति कर मानियो ॥

chitr kalaa ko bachan sat kar maaniyo ||

ਉਠਤ ਤੇਗ ਕੋ ਤਬ ਬਿਨ ਘਾਵ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥

उठत तेग को तब बिन घाव प्रहारियो ॥

auThat teg ko tab bin ghaav prahaariyo ||

ਹੋ ਸੁਘਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਕੋ ਹਨਿ ਹੀ ਡਾਰਿਯੋ ॥੯॥

हो सुघर सिंघ राजा को हनि ही डारियो ॥९॥

ho sughar si(n)gh raajaa ko han hee ddaariyo ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹੁ ਬਧੂ ਚੋਰਨ ਹਨੀ ਸੈਯਦ ਨ੍ਰਿਪ ਕੌ ਘਾਇ ॥

साहु बधू चोरन हनी सैयद नृप कौ घाइ ॥

saahu badhoo choran hanee saiyadh nirap kau ghai ||