ਰੋਸਨ ਰਾਇ ਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਲਜਾਵਹੁ ॥

रोसन राइ न हृदै लजावहु ॥

rosan rai na hiradhai lajaavahu ||

ਤੁਮਰੀ ਕਹੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਰਾਖੋ ॥

तुमरी कही हृदै मै राखो ॥

tumaree kahee hiradhai mai raakho ||

ਭੇਦ ਔਰ ਤਨ ਕਛੂ ਨ ਭਾਖੋ ॥੨੦॥

भेद और तन कछू न भाखो ॥२०॥

bhedh aauar tan kachhoo na bhaakho ||20||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਨ ਰਾਜਾ ਜੂ ਮੈ ਕਹੋਂ ਕਿਸੂ ਨ ਦੀਜਹੁ ਭੇਦ ॥

सुन राजा जू मै कहों किसू न दीजहु भेद ॥

sun raajaa joo mai kaho(n) kisoo na dheejahu bhedh ||

ਜੁ ਕਛੁ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਕਹਤ ਔਰ ਉਚਾਰਤ ਬੇਦ ॥੨੧॥

जु कछु सासत्र सिमृति कहत और उचारत बेद ॥२१॥

j kachh saasatr simirat kahat aauar uchaarat bedh ||21||

ਜਹਾ ਸਾਧ ਕਹ ਚੋਰ ਕਰਿ ਮਾਰਤ ਲੋਗ ਰਿਸਾਇ ॥

जहा साध कह चोर करि मारत लोग रिसाइ ॥

jahaa saadh keh chor kar maarat log risai ||

ਤੁਰਤ ਧਰਨਿ ਤਿਹ ਠੌਰ ਕੀ ਧਸਕਿ ਰਸਾਤਲ ਜਾਇ ॥੨੨॥

तुरत धरनि तिह ठौर की धसकि रसातल जाइ ॥२२॥

turat dharan teh Thauar kee dhasak rasaatal jai ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੋ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਮ੍ਰਤਨ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जो सासत्र सिंम्रतन सुनि पाई ॥

jo saasatr si(n)mratan sun paiee ||

ਸੋ ਕੌਤਕ ਦੇਖਨ ਕਹ ਆਈ ॥

सो कौतक देखन कह आई ॥

so kauatak dhekhan keh aaiee ||

ਦੇਖੋ ਕਹਾ ਇਹ ਠਾ ਅਬ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥

देखो कहा इह ठा अब ह्वै है ॥

dhekho kahaa ieh Thaa ab havai hai ||

ਫਟਿ ਹੈ ਧਰਨਿ ਕਿ ਨਾਹਿ ਫਟਿ ਜੈ ਹੈ ॥੨੩॥

फटि है धरनि कि नाहि फटि जै है ॥२३॥

faT hai dharan k naeh faT jai hai ||23||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੁ ਕਛੁ ਕਥਾ ਸ੍ਰਵਨਨ ਸੁਨੀ ਸੁ ਕਛੁ ਕਹੀ ਤੁਯ ਦੇਵ ॥

जु कछु कथा स्रवनन सुनी सु कछु कही तुय देव ॥

j kachh kathaa sravanan sunee su kachh kahee tuy dhev ||

ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖਿਯੋ ਕਿਸੂ ਨ ਦੀਜਹੁ ਭੇਵ ॥੨੪॥

अपने चित मै राखियो किसू न दीजहु भेव ॥२४॥

apane chit mai raakhiyo kisoo na dheejahu bhev ||24||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਾ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਿਕਟਿ ਬੋਲਿ ਤਿਹ ਲੀਨ ॥

सुनत बचन ता के नृपति निकटि बोलि तिह लीन ॥

sunat bachan taa ke nirapat nikaT bol teh leen ||

ਸ੍ਯਾਮ ਸਾਹ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਲਖਿ ਤੁਰਤ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨ ॥੨੫॥

स्याम साह को पुत्र लखि तुरत बिदा करि दीन ॥२५॥

sayaam saeh ko putr lakh turat bidhaa kar dheen ||25||

ਦੁਹਿਤਾ ਦਈ ਵਜੀਰ ਕੀ ਹੈ ਗੈ ਦਏ ਅਨੇਕ ॥

दुहिता दई वजीर की है गै दए अनेक ॥

dhuhitaa dhiee vajeer kee hai gai dhe anek ||

ਪਤਿ ਕੀਨੋ ਛਲਿ ਕੈ ਤੁਰਤ ਬਾਰ ਨ ਬਾਕਯੋ ਏਕ ॥੨੬॥

पति कीनो छलि कै तुरत बार न बाकयो एक ॥२६॥

pat keeno chhal kai turat baar na baakayo ek ||26||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਝੂਠਾ ਤੇ ਸਾਚਾ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥

झूठा ते साचा करि डारियो ॥

jhooThaa te saachaa kar ddaariyo ||

ਕਿਨਹੂੰ ਭੇਦ ਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

किनहूँ भेद न हृदै बिचारियो ॥

kinahoo(n) bhedh na hiradhai bichaariyo ||

ਸਾਮ ਦੇਸ ਲੈ ਤਾਹਿ ਸਿਧਾਈ ॥

साम देस लै ताहि सिधाई ॥

saam dhes lai taeh sidhaiee ||

ਤੇਗ ਤਰੇ ਤੇ ਲਯੋ ਬਚਾਈ ॥੨੭॥

तेग तरे ते लयो बचाई ॥२७॥

teg tare te layo bachaiee ||27||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਤਿਭੁਤ ਗਤਿ ਬਨਿਤਾਨ ਕੀ ਜਿਹ ਨ ਸਕਤ ਕੋਉ ਪਾਇ ॥

अतिभुत गति बनितान की जिह न सकत कोउ पाइ ॥

atibhut gat banitaan kee jeh na sakat koau pai ||

ਭੇਦ ਹਾਥ ਆਵੈ ਨਹੀ ਕੋਟਿਨ ਕਿਯੇ ਉਪਾਇ ॥੨੮॥

भेद हाथ आवै नही कोटिन किये उपाइ ॥२८॥

bhedh haath aavai nahee koTin kiye upai ||28||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਛਿਆਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੬॥੧੧੭੨॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे छिआसठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६६॥११७२॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe chhiaasaThavo charitr samaapatam sat subham sat ||66||1172||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਛਿਨ ਦੇਸ ਬਿਚਛਨ ਨਾਰੀ ॥

दछिन देस बिचछन नारी ॥

dhachhin dhes bichachhan naaree ||

ਜੋਗੀ ਗਏ ਭਏ ਘਰ ਬਾਰੀ ॥

जोगी गए भए घर बारी ॥

jogee ge bhe ghar baaree ||

ਚਤੁਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜ ਤਹ ਭਾਰੋ ॥

चतुर सिंघ राज तह भारो ॥

chatur si(n)gh raaj teh bhaaro ||

ਚੰਦ੍ਰਬੰਸ ਮੈ ਰਹੈ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥੧॥

चंद्रबंस मै रहै उजियारो ॥१॥

cha(n)dhraba(n)s mai rahai ujiyaaro ||1||

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਪੈਦਲ ਬਹੁ ਵਾ ਕੇ ॥

है गै रथ पैदल बहु वा के ॥

hai gai rath paidhal bahu vaa ke ||

ਔਰ ਭੂਪ ਕੋਊ ਤੁਲਿ ਨ ਤਾ ਕੇ ॥

और भूप कोऊ तुलि न ता के ॥

aauar bhoop kouoo tul na taa ke ||

ਰੂਪ ਕਲਾ ਤਾ ਕੀ ਬਰ ਨਾਰੀ ॥

रूप कला ता की बर नारी ॥

roop kalaa taa kee bar naaree ||

ਜਨੁ ਰਤਿ ਪਤਿ ਤੇ ਭਈ ਕੁਮਾਰੀ ॥੨॥

जनु रति पति ते भई कुमारी ॥२॥

jan rat pat te bhiee kumaaree ||2||

ਅਧਿਕ ਰਾਵ ਤਾ ਕੇ ਬਸਿ ਰਹੈ ॥

अधिक राव ता के बसि रहै ॥

adhik raav taa ke bas rahai ||

ਜੋ ਵਹੁ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹੈ ਸੁ ਕਹੈ ॥

जो वहु मुख ते कहै सु कहै ॥

jo vahu mukh te kahai su kahai ||

ਰੂਪ ਮਤੀ ਤਿਹ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਡਰੈ ॥

रूप मती तिह त्रास न डरै ॥

roop matee teh traas na ddarai ||

ਜੋ ਚਿਤ ਭਾਵੇ ਸੋਈ ਕਰੈ ॥੩॥

जो चित भावे सोई करै ॥३॥

jo chit bhaave soiee karai ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਕ ਦਿਨ ਬੈਠੇ ਤ੍ਰਿਯਨ ਮੈ ਹੋਡ ਪਰੀ ਤਿਨ ਮਾਹਿ ॥

इक दिन बैठे तृयन मै होड परी तिन माहि ॥

eik dhin baiThe tirayan mai hodd paree tin maeh ||

ਪਿਯ ਦੇਖਤ ਕੋਊ ਜਾਰ ਸੋ ਭੋਗ ਸਕਤ ਕਰਿ ਨਾਹਿ ॥੪॥

पिय देखत कोऊ जार सो भोग सकत करि नाहि ॥४॥

piy dhekhat kouoo jaar so bhog sakat kar naeh ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਬਾਤ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖੀ ॥

रानी बात चित मै राखी ॥

raanee baat chit mai raakhee ||

ਮੁਖ ਤੇ ਕਛੂ ਨ ਤਿਹ ਠਾ ਭਾਖੀ ॥

मुख ते कछू न तिह ठा भाखी ॥

mukh te kachhoo na teh Thaa bhaakhee ||

ਏਕ ਦੋਇ ਜਬ ਮਾਸ ਬਿਤਾਯੋ ॥

एक दोइ जब मास बितायो ॥

ek dhoi jab maas bitaayo ||

ਆਨ ਰਾਵ ਸੋ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥੫॥

आन राव सो बचन सुनायो ॥५॥

aan raav so bachan sunaayo ||5||

ਸੁਨੁ ਨ੍ਰਿਪ ਮੈ ਸਿਵ ਪੂਜਨ ਗਈ ॥

सुनु नृप मै सिव पूजन गई ॥

sun nirap mai siv poojan giee ||

ਬਾਨੀ ਮੋਹਿ ਤਹਾ ਤੈ ਭਈ ॥

बानी मोहि तहा तै भई ॥

baanee moh tahaa tai bhiee ||

ਏਕ ਬਾਤ ਐਸੀ ਬਹਿ ਜੈਹੈ ॥

एक बात ऐसी बहि जैहै ॥

ek baat aaisee beh jaihai ||

ਸਭ ਕੋ ਭੋਗ ਕਰਤ ਦ੍ਰਿਸਟੈ ਹੈ ॥੬॥

सभ को भोग करत दृसटै है ॥६॥

sabh ko bhog karat dhirasaTai hai ||6||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੁ ਕਛੁ ਮੋਹਿ ਸਿਵਜੂ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਕਛੁ ਕਹਿਯੋ ਤੁਹਿ ਦੇਵ ॥

जु कछु मोहि सिवजू कहियो सु कछु कहियो तुहि देव ॥

j kachh moh sivajoo kahiyo su kachh kahiyo tuh dhev ||

ਚਿਤ ਅਪਨੇ ਮੈ ਰਾਖਿਯਹੁ ਕਿਸੂ ਨ ਦੀਜਹੁ ਭੇਵ ॥੭॥

चित अपने मै राखियहु किसू न दीजहु भेव ॥७॥

chit apane mai raakhiyahu kisoo na dheejahu bhev ||7||

ਐਸੇ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਭਾਖਿ ਕੈ ਦਿਨ ਦ੍ਵੈ ਚਾਰ ਬਿਤਾਇ ॥

ऐसे नृप सो भाखि कै दिन द्वै चार बिताइ ॥

aaise nirap so bhaakh kai dhin dhavai chaar bitai ||

ਸਕਲ ਕੋਠਰਿਨ ਤੇ ਲਏ ਸਭ ਹੀ ਜਾਰ ਬੁਲਾਇ ॥੮॥

सकल कोठरिन ते लए सभ ही जार बुलाइ ॥८॥

sakal koTharin te le sabh hee jaar bulai ||8||

ਆਪਨ ਸੋ ਲੌਡਿਯਨ ਸੋਂ ਜਾਰ ਦਏ ਚਿਮਟਾਇ ॥

आपन सो लौडियन सों जार दए चिमटाइ ॥

aapan so lauaddiyan so(n) jaar dhe chimaTai ||

ਪਠੈ ਏਕ ਚੇਰੀ ਦਈ ਕਹੌ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੋ ਜਾਇ ॥੯॥

पठै एक चेरी दई कहौ नृपति सो जाइ ॥९॥

paThai ek cheree dhiee kahau nirapat so jai ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੁ ਮੈ ਤੁਮੈ ਸਿਵ ਬਾਨੀ ਕਹੀ ॥

जु मै तुमै सिव बानी कही ॥

j mai tumai siv baanee kahee ||

ਵਹੈ ਬਾਤ ਤੁਮਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਲਹੀ ॥

वहै बात तुमरे गृह लही ॥

vahai baat tumare gireh lahee ||

ਛੋਰਿ ਸਸਤ੍ਰ ਚਲਿ ਤੁਰਤ ਨਿਹਾਰਹੁ ॥

छोरि ससत्र चलि तुरत निहारहु ॥

chhor sasatr chal turat nihaarahu ||

ਕਛੂ ਕੋਪ ਨਹਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰਹੁ ॥੧੦॥

कछू कोप नहि हृदै बिचारहु ॥१०॥

kachhoo kop neh hiradhai bichaarahu ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਰਤ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਗਯੋ ਕੇਲ ਕਰਤ ਜਹ ਤ੍ਰੀਯ ॥

तुरत बचन सुनि नृप गयो केल करत जह त्रीय ॥

turat bachan sun nirap gayo kel karat jeh treey ||

ਸਿਵ ਕੇ ਬਚਨ ਸੰਭਾਰਿ ਕੈ ਠਟਕਿ ਰਹਤ ਭਯੋ ਜੀਯ ॥੧੧॥

सिव के बचन संभारि कै ठटकि रहत भयो जीय ॥११॥

siv ke bachan sa(n)bhaar kai ThaTak rahat bhayo jeey ||11||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮੁਹਿ ਜੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਿਵ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥

मुहि जु तृया सिव बैन उचारे ॥

muh ju tirayaa siv bain uchaare ||

ਸਾਚ ਭਏ ਵਹ ਧਾਮ ਹਮਾਰੇ ॥

साच भए वह धाम हमारे ॥

saach bhe veh dhaam hamaare ||

ਰੂਪ ਮਤੀ ਮੁਹਿ ਝੂਠਿ ਨ ਕਹਿਯੋ ॥

रूप मती मुहि झूठि न कहियो ॥

roop matee muh jhooTh na kahiyo ||

ਅਬ ਸੋ ਸਾਚ ਤਵਨ ਕੋ ਲਹਿਯੋ ॥੧੨॥

अब सो साच तवन को लहियो ॥१२॥

ab so saach tavan ko lahiyo ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਰਤਿ ਕਰਿ ਕੈ ਸਭ ਹੀ ਤ੍ਰਿਯਨ ਦੀਨੇ ਜਾਰ ਉਠਾਇ ॥

रति करि कै सभ ही तृयन दीने जार उठाइ ॥

rat kar kai sabh hee tirayan dheene jaar uThai ||

ਆਪੁ ਆਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਬਹਿਗੀ ਬਾਤ ਬਨਾਇ ॥੧੩॥

आपु आनि नृप सो कहियो बहिगी बात बनाइ ॥१३॥

aap aan nirap so kahiyo bahigee baat banai ||13||

ਜੋ ਮੈ ਤੁਮ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਬਾਤ ਅਬ ਵਹੈ ਲਹੀ ॥

जो मै तुम सो नृप कहियो बात अब वहै लही ॥

jo mai tum so nirap kahiyo baat ab vahai lahee ||

ਕੋਪ ਨ ਚਿਤ ਮੈ ਕੀਜਿਯਹੁ ਸਿਵ ਕੇ ਬਚਨ ਸਹੀ ॥੧੪॥

कोप न चित मै कीजियहु सिव के बचन सही ॥१४॥

kop na chit mai keejiyahu siv ke bachan sahee ||14||

ਕਿੰਨਰ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਗਨ ਨਰ ਮੁਨਿ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ॥

किंनर जछ भुजंग गन नर मुनि देव अदेव ॥

ki(n)nar jachh bhuja(n)g gan nar mun dhev adhev ||

ਤ੍ਰਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੋ ਚਿਤ ਮੈ ਰੰਚ ਨ ਚੀਨਤ ਭੇਵ ॥੧੫॥

तृय चरित्र को चित मै रंच न चीनत भेव ॥१५॥

tiray charitr ko chit mai ra(n)ch na cheenat bhev ||15||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਤਾਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੭॥੧੧੮੭॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे सतासठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६७॥११८७॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe sataasaThavo charitr samaapatam sat subham sat ||67||1187||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹੁ ਏਕ ਗੁਜਰਾਤ ਕੋ ਤਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਇਕ ਪੂਤ ॥

साहु एक गुजरात को ता के गृह इक पूत ॥

saahu ek gujaraat ko taa ke gireh ik poot ||

ਸੌਦਾ ਕੌ ਚੌਕਸ ਕਰੈ ਪਿਤੁ ਤੇ ਭਯੋ ਸਪੂਤ ॥੧॥

सौदा कौ चौकस करै पितु ते भयो सपूत ॥१॥

sauadhaa kau chauakas karai pit te bhayo sapoot ||1||

ਨਾਊ ਕੇ ਇਕ ਪੁਤ੍ਰ ਸੋ ਤਾ ਕੋ ਰਹੈ ਪîਾਰ ॥

नाऊ के इक पुत्र सो ता को रहै पîार ॥

naauoo ke ik putr so taa ko rahai paar ||

ਸੂਰਤਿ ਮੈ ਦੋਊ ਏਕਸੋ ਕੋਊ ਨ ਸਕੈ ਬਿਚਾਰ ॥੨॥

सूरति मै दोऊ एकसो कोऊ न सकै बिचार ॥२॥

soorat mai dhouoo ekaso kouoo na sakai bichaar ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਸਸੁਰਾਰੇ ਚਲੋ ॥

साहु पुत्र ससुरारे चलो ॥

saahu putr sasuraare chalo ||

ਸੰਗ ਲਏ ਨਊਆ ਸੁਤ ਭਲੋ ॥

संग लए नऊआ सुत भलो ॥

sa(n)g le nuooaa sut bhalo ||

ਗਹਿਰੇ ਬਨ ਭੀਤਰ ਦੋਊ ਗਏ ॥

गहिरे बन भीतर दोऊ गए ॥

gahire ban bheetar dhouoo ge ||

ਬਚਨ ਕਹਤ ਨਊਆ ਸੁਤ ਭਏ ॥੩॥

बचन कहत नऊआ सुत भए ॥३॥

bachan kahat nuooaa sut bhe ||3||

ਨਊਆ ਕੇ ਸੁਤ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

नऊआ के सुत बचन उचारे ॥

nuooaa ke sut bachan uchaare ||

ਸੁਨੋ ਸਾਹੁ ਸੁਤ ਬੈਨ ਹਮਾਰੇ ॥

सुनो साहु सुत बैन हमारे ॥

suno saahu sut bain hamaare ||

ਤਬ ਹੌ ਯਾਰ ਤੁਮੈ ਪਹਿਚਾਨੌ ॥

तब हौ यार तुमै पहिचानौ ॥

tab hau yaar tumai pahichaanau ||

ਮੇਰੇ ਕਹਿਯੋ ਅਬੈ ਜੌ ਮਾਨੌ ॥੪॥

मेरे कहियो अबै जौ मानौ ॥४॥

mere kahiyo abai jau maanau ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਸ੍ਵ ਬਸਤ੍ਰ ਸਭ ਅਪਨੇ ਤਨਕਿਕ ਮੋ ਕੋ ਦੇਹੁ ॥

अस्व बसत्र सभ अपने तनकिक मो को देहु ॥

asavai basatr sabh apane tanakik mo ko dheh ||

ਯਹ ਬੁਗਚਾ ਤੁਮ ਲੈ ਚਲੌ ਚਲਿ ਆਗੇ ਫਿਰਿ ਲੇਹੁ ॥੫॥

यह बुगचा तुम लै चलौ चलि आगे फिरि लेहु ॥५॥

yeh bugachaa tum lai chalau chal aage fir leh ||5||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਸੋਈ ਤਬ ਕਰਿਯੋ ॥

साहु पुत्र सोई तब करियो ॥

saahu putr soiee tab kariyo ||

ਤਾ ਕੌ ਬੁਗਚਾ ਨਿਜੁ ਸਿਰਿ ਧਰਿਯੋ ॥

ता कौ बुगचा निजु सिरि धरियो ॥

taa kau bugachaa nij sir dhariyo ||

ਨਿਜੁ ਘੋਰਾ ਪੈ ਤਾਹਿ ਚਰਾਯੋ ॥

निजु घोरा पै ताहि चरायो ॥

nij ghoraa pai taeh charaayo ||

ਅਪੁਨੇ ਬਸਤ੍ਰਨ ਸੋ ਪਹਿਰਾਯੋ ॥੬॥

अपुने बसत्रन सो पहिरायो ॥६॥

apune basatran so pahiraayo ||6||

ਨਊਆ ਸੁਤ ਤਿਹ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥

नऊआ सुत तिह भेख बनायो ॥

nuooaa sut teh bhekh banaayo ||

ਦੇ ਬੁਗਚਾ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਚਲਾਯੋ ॥

दे बुगचा सुत साहु चलायो ॥

dhe bugachaa sut saahu chalaayo ||

ਤਾ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਹਰਖਾਨੋ ॥

ता को अति ही चित हरखानो ॥

taa ko at hee chit harakhaano ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨੋ ॥੭॥

साहु पुत्र कछु भेद न जानो ॥७॥

saahu putr kachh bhedh na jaano ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਲਤ ਚਲਤ ਸਸੁਰਾਰਿ ਕੌ ਗਾਵ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ॥

चलत चलत ससुरारि कौ गाव पहूँच्यो आइ ॥

chalat chalat sasuraar kau gaav pahoo(n)chayo aai ||

ਉਤਰਿ ਨ ਤਿਹ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਕੋ ਹੈ ਪਰ ਲਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥੮॥

उतरि न तिह सुत साहु को है पर लियो चराइ ॥८॥

autar na teh sut saahu ko hai par liyo charai ||8||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਤਿਹ ਕਹਿ ਰਹਿਯੋ ਲਯੋ ਨ ਤੁਰੈ ਚਰਾਇ ॥

साहु पुत्र तिह कहि रहियो लयो न तुरै चराइ ॥

saahu putr teh keh rahiyo layo na turai charai ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਲਖਿ ਤਿਹ ਧਨੀ ਸਕਲ ਮਿਲਤ ਭੇ ਆਇ ॥੯॥

साहु पुत्र लखि तिह धनी सकल मिलत भे आइ ॥९॥

saahu putr lakh teh dhanee sakal milat bhe aai ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਨਊਆ ਕਰਿ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥

साहु पुत्र नऊआ करि मान्यो ॥

saahu putr nuooaa kar maanayo ||

ਨਊਆ ਸੁਤ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ॥

नऊआ सुत सुत साहु पछान्यो ॥

nuooaa sut sut saahu pachhaanayo ||

ਅਤਿ ਲਜਾਇ ਮਨ ਮੈ ਵਹੁ ਰਹਿਯੋ ॥

अति लजाइ मन मै वहु रहियो ॥

at lajai man mai vahu rahiyo ||

ਤਿਨ ਪ੍ਰਤਿ ਕਛੂ ਬਚਨ ਨਹਿ ਕਹਿਯੋ ॥੧੦॥

तिन प्रति कछू बचन नहि कहियो ॥१०॥

tin prat kachhoo bachan neh kahiyo ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਊਆ ਸੁਤ ਕੋ ਸਾਹੁ ਕੀ ਦੀਨੀ ਬਧੂ ਮਿਲਾਇ ॥

नऊआ सुत को साहु की दीनी बधू मिलाइ ॥

nuooaa sut ko saahu kee dheenee badhoo milai ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਸੋ ਯੌ ਕਹਿਯੋ ਦੁਆਰੇ ਬੈਠਹੁ ਜਾਇ ॥੧੧॥

साहु पुत्र सो यौ कहियो दुआरे बैठहु जाइ ॥११॥

saahu putr so yau kahiyo dhuaare baiThahu jai ||11||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਨਊਆ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब नऊआ यौ बचन उचारे ॥

tab nuooaa yau bachan uchaare ||

ਕਹੌ ਕਾਜ ਇਹ ਕਰੋ ਹਮਾਰੇ ॥

कहौ काज इह करो हमारे ॥

kahau kaaj ieh karo hamaare ||

ਬਹੁ ਬਕਰੀ ਤਿਹ ਦੇਹੁ ਚਰਾਵੈ ॥

बहु बकरी तिह देहु चरावै ॥

bahu bakaree teh dheh charaavai ||

ਦਿਵਸ ਚਰਾਇ ਰਾਤਿ ਘਰ ਆਵੈ ॥੧੨॥

दिवस चराइ राति घर आवै ॥१२॥

dhivas charai raat ghar aavai ||12||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਛੇਰੀ ਲਏ ਬਨ ਮੈ ਭਯੋ ਖਰਾਬ ॥

साहु पुत्र छेरी लए बन मै भयो खराब ॥

saahu putr chheree le ban mai bhayo kharaab ||

ਸੂਕਿ ਦੂਬਰੋ ਤਨ ਭਯੋ ਹੇਰੇ ਲਜਤ ਰਬਾਬ ॥੧੩॥

सूकि दूबरो तन भयो हेरे लजत रबाब ॥१३॥

sook dhoobaro tan bhayo here lajat rabaab ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਅਤਿ ਦੁਰਬਲ ਜਬ ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

अति दुरबल जब ताहि निहारियो ॥

at dhurabal jab taeh nihaariyo ||

ਤਬ ਨਊਆ ਸੁਤ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

तब नऊआ सुत बचन उचारियो ॥

tab nuooaa sut bachan uchaariyo ||

ਏਕ ਖਾਟ ਯਾ ਕੋ ਅਬ ਦੀਜੈ ॥

एक खाट या को अब दीजै ॥

ek khaaT yaa ko ab dheejai ||

ਮੇਰੋ ਕਹਿਯੋ ਬਚਨ ਯਹ ਕੀਜੈ ॥੧੪॥

मेरो कहियो बचन यह कीजै ॥१४॥

mero kahiyo bachan yeh keejai ||14||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਖਾਟ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਲੈ ਅਧਿਕ ਦੁਖ੍ਯ ਭਯੋ ਚਿਤ ॥

खाट साहु को पुत्र लै अधिक दुख्य भयो चित ॥

khaaT saahu ko putr lai adhik dhukhay bhayo chit ||

ਗਹਿਰੇ ਬਨ ਮੈ ਜਾਇ ਕੈ ਰੋਵਤ ਪੀਟਤ ਨਿਤ ॥੧੫॥

गहिरे बन मै जाइ कै रोवत पीटत नित ॥१५॥

gahire ban mai jai kai rovat peeTat nit ||15||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਅਰੁ ਪਾਰਬਤੀ ਜਾਤ ਹੁਤੈ ਨਰ ਨਾਹਿ ॥

महा रुद्र अरु पारबती जात हुतै नर नाहि ॥

mahaa rudhr ar paarabatee jaat hutai nar naeh ||

ਤਾ ਕੋ ਦੁਖਿਤ ਬਿਲੋਕਿ ਕੈ ਦਯਾ ਭਈ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥੧੬॥

ता को दुखित बिलोकि कै दया भई मन माहि ॥१६॥

taa ko dhukhit bilok kai dhayaa bhiee man maeh ||16||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਯਾ ਮਾਨ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

दया मान यौ बचन उचारे ॥

dhayaa maan yau bachan uchaare ||

ਸੁਨਹੁ ਸਾਹੁ ਕੇ ਸੁਤ ਦੁਖ੍ਰਯਾਰੇ ॥

सुनहु साहु के सुत दुख्रयारे ॥

sunahu saahu ke sut dhukhrayaare ||

ਜਾਇ ਚਮਰੁ ਤੂ ਤੂ ਮੁਖ ਕਹਿ ਹੈ ॥

जाइ चमरु तू तू मुख कहि है ॥

jai chamar too too mukh keh hai ||

ਛੇਰੀ ਲਗੀ ਭੂੰਮ ਮੈ ਰਹਿ ਹੈ ॥੧੭॥

छेरी लगी भूँम मै रहि है ॥१७॥

chheree lagee bhoo(n)m mai reh hai ||17||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬੈ ਉਝਰੁ ਤੂ ਭਾਖਿ ਹੈ ਤੁਰਤ ਵਹੈ ਛੁਟਿ ਜਾਇ ॥

जबै उझरु तू भाखि है तुरत वहै छुटि जाइ ॥

jabai ujhar too bhaakh hai turat vahai chhuT jai ||

ਜਬ ਲਗਿਯੋ ਕਹਿ ਹੈ ਨਹੀ ਮਰੈ ਧਰਨਿ ਲਪਟਾਇ ॥੧੮॥

जब लगियो कहि है नही मरै धरनि लपटाइ ॥१८॥

jab lagiyo keh hai nahee marai dharan lapaTai ||18||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬੈ ਚਮਰੁ ਤੂ ਵਹਿ ਮੁਖ ਕਹੈ ॥

जबै चमरु तू वहि मुख कहै ॥

jabai chamar too veh mukh kahai ||

ਚਿਮਟਿਯੋ ਅਧਰ ਧਰਨਿ ਸੋ ਰਹੈ ॥

चिमटियो अधर धरनि सो रहै ॥

chimaTiyo adhar dharan so rahai ||

ਸਾਚੁ ਬਚਨ ਸਿਵ ਕੋ ਜਬ ਭਯੋ ॥

साचु बचन सिव को जब भयो ॥

saach bachan siv ko jab bhayo ||

ਤਬ ਤਿਹ ਚਿਤ ਯਹ ਠਾਟ ਠਟ੍ਰਯੋ ॥੧੯॥

तब तिह चित यह ठाट ठट्रयो ॥१९॥

tab teh chit yeh ThaaT ThaTrayo ||19||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਭੈ ਚਮਰੁ ਤੂ ਮੈ ਬਿਨਾ ਯਾ ਪੁਰ ਮੈ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹਿ ॥

सभै चमरु तू मै बिना या पुर मै ह्वै जाहि ॥

sabhai chamar too mai binaa yaa pur mai havai jaeh ||

ਜਹ ਤਹ ਨਰ ਨਾਰੀ ਹੁਤੀ ਲਗੀ ਰਹੀ ਛਿਤ ਮਾਹਿ ॥੨੦॥

जह तह नर नारी हुती लगी रही छित माहि ॥२०॥

jeh teh nar naaree hutee lagee rahee chhit maeh ||20||

ਸੋਤ ਜਗਤ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਚਿਮਟ ਗਏ ਛਿਨ ਮਾਹਿ ॥

सोत जगत बैठत उठत चिमट गए छिन माहि ॥

sot jagat baiThat uThat chimaT ge chhin maeh ||

ਕੂਕ ਉਠੀ ਪੁਰ ਮੈ ਘਨੀ ਨੈਕ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੨੧॥

कूक उठी पुर मै घनी नैक रही सुधि नाहि ॥२१॥

kook uThee pur mai ghanee naik rahee sudh naeh ||21||

ਪਤਿ ਧੋਤੀ ਬਾਧਿਤ ਫਸਿਯੋ ਪਾਕ ਪਕਾਵਤ ਤ੍ਰੀਯ ॥

पति धोती बाधित फसियो पाक पकावत त्रीय ॥

pat dhotee baadhit fasiyo paak pakaavat treey ||

ਨੌਆ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਵਤ ਫਸਿਯੋ ਕਛੁ ਨ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਜੀਯ ॥੨੨॥

नौआ तृय सोवत फसियो कछु न रही सुधि जीय ॥२२॥

nauaa tiray sovat fasiyo kachh na rahee sudh jeey ||22||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਤਬਹ ਤਾ ਕੇ ਆਯੋ ॥

साहु पुत्र तबह ता के आयो ॥

saahu putr tabeh taa ke aayo ||

ਕਹਾ ਭਯੋ ਕਹਿ ਤਿਸੈ ਸੁਨਾਯੋ ॥

कहा भयो कहि तिसै सुनायो ॥

kahaa bhayo keh tisai sunaayo ||

ਜੁ ਕਛੁ ਕਹੋ ਮੁਹਿ ਕਾਜ ਕਮਾਊ ॥

जु कछु कहो मुहि काज कमाऊ ॥

j kachh kaho muh kaaj kamaauoo ||

ਬੈਦਹਿ ਢੂਢਿ ਤਿਹਾਰੇ ਲ੍ਯਾਊ ॥੨੩॥

बैदहि ढूढि तिहारे ल्याऊ ॥२३॥

baidheh ddoodd tihaare layaauoo ||23||

ਲੈ ਘੋਰੀ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਸਿਧਾਯੋ ॥

लै घोरी सुत साहु सिधायो ॥

lai ghoree sut saahu sidhaayo ||

ਖੋਜਿ ਬੈਦ ਕੋ ਸੰਗ ਲੈ ਆਯੋ ॥

खोजि बैद को संग लै आयो ॥

khoj baidh ko sa(n)g lai aayo ||

ਤਹ ਜੰਗਲ ਕੀ ਹਾਜਤਿ ਭਈ ॥

तह जंगल की हाजति भई ॥

teh ja(n)gal kee haajat bhiee ||

ਘੋਰੀ ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਕੋ ਦਈ ॥੨੪॥

घोरी साहु पुत्र को दई ॥२४॥

ghoree saahu putr ko dhiee ||24||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਾਇ ਬੂਟੈ ਤਬ ਬੈਠਿਯੋ ਲਈ ਕੁਪੀਨ ਉਠਾਇ ॥

जाइ बूटै तब बैठियो लई कुपीन उठाइ ॥

jai booTai tab baiThiyo liee kupeen uThai ||

ਡਲਾ ਭਏ ਪੌਛਨ ਲਗਿਯੋ ਕਹਿਯੋ ਚਮਰੁ ਤੂ ਤਾਹਿ ॥੨੫॥

डला भए पौछन लगियो कहियो चमरु तू ताहि ॥२५॥

ddalaa bhe pauachhan lagiyo kahiyo chamar too taeh ||25||

ਹਾਥ ਲਗੋਟੀ ਰਹਿ ਗਈ ਡਲਾ ਫਸਿਯੋ ਬੁਰਿ ਮਾਹਿ ॥

हाथ लगोटी रहि गई डला फसियो बुरि माहि ॥

haath lagoTee reh giee ddalaa fasiyo bur maeh ||

ਚਰਨ ਝਾਰ ਕੇ ਸੰਗ ਰਸੇ ਤਾਹਿ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੨੬॥

चरन झार के संग रसे ताहि रही सुधि नाहि ॥२६॥

charan jhaar ke sa(n)g rase taeh rahee sudh naeh ||26||

ਲਏ ਅਸ੍ਵਨੀ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੂਤ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ॥

लए अस्वनी साहु को पूत पहूँच्यो आइ ॥

le asavainee saahu ko poot pahoo(n)chayo aai ||

ਕਹਿਯੋ ਬੈਦ ਮੈ ਕ੍ਯਾ ਕਰੋਂ ਇਹ ਦੁਖ ਕੋ ਸੁ ਉਪਾਇ ॥੨੭॥

कहियो बैद मै क्या करों इह दुख को सु उपाइ ॥२७॥

kahiyo baidh mai kayaa karo(n) ieh dhukh ko su upai ||27||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਤਬ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ॥

साहु पुत्र तब बचन उचारो ॥

saahu putr tab bachan uchaaro ||

ਸੁਨੋ ਬੈਦ ਉਪਚਾਰ ਹਮਾਰੋ ॥

सुनो बैद उपचार हमारो ॥

suno baidh upachaar hamaaro ||

ਹਮਰੋ ਇਹ ਆਗੇ ਦੁਖ ਭਯੋ ॥

हमरो इह आगे दुख भयो ॥

hamaro ieh aage dhukh bhayo ||

ਇਹ ਉਪਚਾਰ ਦੂਰਿ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥੨੮॥

इह उपचार दूरि ह्वै गयो ॥२८॥

eeh upachaar dhoor havai gayo ||28||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਯਾ ਘੋਰੀ ਕੇ ਭਗ ਬਿਖੈ ਜੀਭ ਦਈ ਸੌ ਬਾਰ ॥

या घोरी के भग बिखै जीभ दई सौ बार ॥

yaa ghoree ke bhag bikhai jeebh dhiee sau baar ||

ਤੁਰਤ ਰੋਗ ਹਮਰੋ ਕਟਿਯੋ ਸੁਨਹੁ ਬੈਦ ਉਪਚਾਰ ॥੨੯॥

तुरत रोग हमरो कटियो सुनहु बैद उपचार ॥२९॥

turat rog hamaro kaTiyo sunahu baidh upachaar ||29||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬੈ ਬੈਦ ਸੋਊ ਕ੍ਰਿਆ ਕਮਾਈ ॥

तबै बैद सोऊ कृआ कमाई ॥

tabai baidh souoo kriaa kamaiee ||

ਤਾ ਕੇ ਭਗ ਮੈ ਜੀਭ ਧਸਾਈ ॥

ता के भग मै जीभ धसाई ॥

taa ke bhag mai jeebh dhasaiee ||

ਕਹਿਯੋ ਚਮਰੁ ਤੂ ਸੋ ਲਗਿ ਗਈ ॥

कहियो चमरु तू सो लगि गई ॥

kahiyo chamar too so lag giee ||

ਅਤਿ ਹਾਸੀ ਗਦਹਾ ਕੋ ਭਈ ॥੩੦॥

अति हासी गदहा को भई ॥३०॥

at haasee gadhahaa ko bhiee ||30||

ਲਏ ਲਏ ਤਾ ਕੋ ਪੁਰ ਆਯੋ ॥

लए लए ता को पुर आयो ॥

le le taa ko pur aayo ||

ਸਗਲ ਗਾਵ ਕੋ ਦਰਸ ਦਿਖਾਯੋ ॥

सगल गाव को दरस दिखायो ॥

sagal gaav ko dharas dhikhaayo ||

ਬੈਦ ਕਛੂ ਉਪਚਾਰਹਿ ਕਰੌ ॥

बैद कछू उपचारहि करौ ॥

baidh kachhoo upachaareh karau ||

ਇਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਛੁਟਨ ਤੇ ਡਰੌ ॥੩੧॥

इन के प्रान छुटन ते डरौ ॥३१॥

ein ke praan chhuTan te ddarau ||31||

ਪੁਰ ਜਨ ਬਾਚ ॥

पुर जन बाच ॥

pur jan baach ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਧਿਕ ਦੁਖੀ ਪੁਰ ਜਨ ਭਏ ਕਛੂ ਨ ਚਲਿਯੋ ਉਪਾਇ ॥

अधिक दुखी पुर जन भए कछू न चलियो उपाइ ॥

adhik dhukhee pur jan bhe kachhoo na chaliyo upai ||

ਚਲਤ ਫਿਰਤ ਯਾ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਰਹੇ ਚਰਨ ਲਪਟਾਇ ॥੩੨॥

चलत फिरत या को निरखि रहे चरन लपटाइ ॥३२॥

chalat firat yaa ko nirakh rahe charan lapaTai ||32||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਹਮਰੇ ਨਾਥ ਉਪਾਇਹਿ ਕੀਜੈ ॥

हमरे नाथ उपाइहि कीजै ॥

hamare naath upaieh keejai ||

ਅਪਨੇ ਜਾਨਿ ਰਾਖਿ ਕਰਿ ਲੀਜੈ ॥

अपने जानि राखि करि लीजै ॥

apane jaan raakh kar leejai ||

ਇਨੈ ਕਰੀ ਕਛੁ ਚੂਕ ਤਿਹਾਰੀ ॥

इनै करी कछु चूक तिहारी ॥

einai karee kachh chook tihaaree ||

ਮਹਾ ਰੋਗ ਤੇ ਲੇਹੁ ਉਬਾਰੀ ॥੩੩॥

महा रोग ते लेहु उबारी ॥३३॥

mahaa rog te leh ubaaree ||33||

ਸਾਹ ਸੁਤ ਬਾਚ ॥

साह सुत बाच ॥

saeh sut baach ||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਕਲ ਕਥਾ ਤਿਨ ਭਾਖਿ ਸੁਨਾਈ ॥

सकल कथा तिन भाखि सुनाई ॥

sakal kathaa tin bhaakh sunaiee ||

ਪੁਰ ਲੋਗਨ ਸਭਹੂੰ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

पुर लोगन सभहूँ सुनि पाई ॥

pur logan sabhahoo(n) sun paiee ||

ਲੈ ਦੂਜੀ ਕੰਨ੍ਯਾ ਤਿਹ ਦੀਨੀ ॥

लै दूजी कंन्या तिह दीनी ॥

lai dhoojee ka(n)nayaa teh dheenee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਉਸਤਤਿ ਮਿਲ ਕੀਨੀ ॥੩੪॥

भाति भाति उसतति मिल कीनी ॥३४॥

bhaat bhaat usatat mil keenee ||34||

ਔਰ ਸਕਲ ਪੁਰ ਛੋਰਿ ਉਬਾਰਿਯੋ ॥

और सकल पुर छोरि उबारियो ॥

aauar sakal pur chhor ubaariyo ||

ਨਊਆ ਸੁਤ ਚਿਮਟਿਯੋ ਹੀ ਮਾਰਿਯੋ ॥

नऊआ सुत चिमटियो ही मारियो ॥

nuooaa sut chimaTiyo hee maariyo ||

ਬ੍ਯਾਹ ਦੂਸਰੋ ਅਪਨੋ ਕੀਨੋ ॥

ब्याह दूसरो अपनो कीनो ॥

bayaeh dhoosaro apano keeno ||

ਨਿਜੁ ਪੁਰ ਕੋ ਬਹੁਰੋ ਮਗੁ ਲੀਨੋ ॥੩੫॥

निजु पुर को बहुरो मगु लीनो ॥३५॥

nij pur ko bahuro mag leeno ||35||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਠਾਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੮॥੧੨੨੨॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने पुरख चरित्रे मंत्री भूप संबादे अठासठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६८॥१२२२॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane purakh charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe aThaasaThavo charitr samaapatam sat subham sat ||68||1222||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਪਲ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਬਡੋ ਰਾਜ ਕਲਾ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ॥

चपल सिंघ राजा बडो राज कला तिह नारि ॥

chapal si(n)gh raajaa baddo raaj kalaa teh naar ||

ਇੰਦ੍ਰ ਦੇਵ ਰੀਝੇ ਰਹੈ ਜਾਨਿ ਸਚੀ ਅਨੁਹਾਰਿ ॥੧॥

इंद्र देव रीझे रहै जानि सची अनुहारि ॥१॥

ei(n)dhr dhev reejhe rahai jaan sachee anuhaar ||1||

ਸੋ ਰਾਨੀ ਇਕ ਚੋਰ ਸੋ ਰਮ੍ਯੋ ਕਰਤ ਦਿਨੁ ਰੈਨਿ ॥

सो रानी इक चोर सो रम्यो करत दिनु रैनि ॥

so raanee ik chor so ramayo karat dhin rain ||

ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਵੈ ਨਿਜੁ ਸਦਨ ਆਪੁ ਜਾਇ ਤਿਹ ਐਨ ॥੨॥

ताहि बुलावै निजु सदन आपु जाइ तिह ऐन ॥२॥

taeh bulaavai nij sadhan aap jai teh aain ||2||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਆਵਤ ਸਦਨ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਲਖਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥

एक दिवस आवत सदन नृप बर लखियो बनाइ ॥

ek dhivas aavat sadhan nirap bar lakhiyo banai ||

ਲੂਟਿ ਕੂਟਿ ਤਸਕਰ ਲਯੋ ਸੂਰੀ ਦਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥੩॥

लूटि कूटि तसकर लयो सूरी दियो चराइ ॥३॥

looT kooT tasakar layo sooree dhiyo charai ||3||

ਜਬ ਸ੍ਰੋਨਤ ਭਭਕੋ ਉਠਤ ਤਬ ਆਖੈ ਖੁਲਿ ਜਾਹਿ ॥

जब स्रोनत भभको उठत तब आखै खुलि जाहि ॥

jab sronat bhabhako uThat tab aakhai khul jaeh ||

ਜਬੈ ਸ੍ਵਾਸ ਤਰ ਕੋ ਰਮੈ ਕਛੂ ਰਹੈ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੪॥

जबै स्वास तर को रमै कछू रहै सुधि नाहि ॥४॥

jabai savaiaas tar ko ramai kachhoo rahai sudh naeh ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਜਬ ਬਤਿਯਾ ਸੁਨ ਪਾਈ ॥

रानी जब बतिया सुन पाई ॥

raanee jab batiyaa sun paiee ||

ਤਸਕਰ ਕੇ ਮਿਲਬੇ ਕਹ ਧਾਈ ॥

तसकर के मिलबे कह धाई ॥

tasakar ke milabe keh dhaiee ||

ਜਬ ਸ੍ਰੋਨਤ ਊਰਧ ਤਿਹ ਆਯੋ ॥

जब स्रोनत ऊरध तिह आयो ॥

jab sronat uooradh teh aayo ||

ਛੁਟੀ ਆਖਿ ਦਰਸਨ ਤ੍ਰਿਯੁ ਪਾਯੋ ॥੫॥

छुटी आखि दरसन तृयु पायो ॥५॥

chhuTee aakh dharasan tiray paayo ||5||

ਤਬ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब रानी तिह बचन उचारे ॥

tab raanee teh bachan uchaare ||

ਸੁਨੁ ਤਸਕਰ ਮਮ ਬੈਨ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥

सुनु तसकर मम बैन प्यारे ॥

sun tasakar mam bain payaare ||

ਜੋ ਕਛੁ ਆਗ੍ਯਾ ਦੇਹੁ ਸੁ ਕਰੋ ॥

जो कछु आग्या देहु सु करो ॥

jo kachh aagayaa dhehu su karo ||

ਤੁਮ ਬਿਨ ਮਾਰ ਕਟਾਰੀ ਮਰੋ ॥੬॥

तुम बिन मार कटारी मरो ॥६॥

tum bin maar kaTaaree maro ||6||

ਤਬ ਤਸਕਰ ਯੌ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब तसकर यौ बैन उचारे ॥

tab tasakar yau bain uchaare ||

ਯਹੈ ਹੋਸ ਮਨ ਰਹੀ ਹਮਾਰੇ ॥

यहै होस मन रही हमारे ॥

yahai hos man rahee hamaare ||

ਮਰਤ ਸਮੈ ਚੁੰਬਨ ਤਵ ਕਰੋ ॥

मरत समै चुँबन तव करो ॥

marat samai chu(n)ban tav karo ||

ਬਹੁਰੋ ਯਾ ਸੂਰੀ ਪਰ ਮਰੋ ॥੭॥

बहुरो या सूरी पर मरो ॥७॥

bahuro yaa sooree par maro ||7||

ਜਬ ਰਾਨੀ ਚੁੰਬਨ ਤਿਹ ਦੀਨੋ ॥

जब रानी चुँबन तिह दीनो ॥

jab raanee chu(n)ban teh dheeno ||

ਸ੍ਰੋਨ ਭਭਾਕੈ ਤਸਕਰ ਕੀਨੋ ॥

स्रोन भभाकै तसकर कीनो ॥

sron bhabhaakai tasakar keeno ||

ਤਬ ਤਸਕਰ ਕੋ ਮੁਖਿ ਜੁਰਿ ਗਯੋ ॥

तब तसकर को मुखि जुरि गयो ॥

tab tasakar ko mukh jur gayo ||

ਨਾਕ ਕਾਟ ਰਾਨੀ ਕੋ ਲਯੋ ॥੮॥

नाक काट रानी को लयो ॥८॥

naak kaaT raanee ko layo ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਤਸਕਰ ਚੁੰਬਨ ਕਰਿਯੋ ਪ੍ਰਾਨ ਤਜੇ ਤਤਕਾਲ ॥

जब तसकर चुँबन करियो प्रान तजे ततकाल ॥

jab tasakar chu(n)ban kariyo praan taje tatakaal ||

ਨਾਕ ਕਟਿਯੋ ਮੁਖ ਮੈ ਰਹਿਯੋ ਰਾਨੀ ਭਈ ਬਿਹਾਲ ॥੯॥

नाक कटियो मुख मै रहियो रानी भई बिहाल ॥९॥

naak kaTiyo mukh mai rahiyo raanee bhiee bihaal ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਨਾਕ ਕਟਾਇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਘਰ ਆਈ ॥

नाक कटाइ तृया घर आई ॥

naak kaTai tirayaa ghar aaiee ||

ਜੋਰਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥

जोरि नृपति को बात सुनाई ॥

jor nirapat ko baat sunaiee ||

ਕਾਟ ਨਾਕ ਸਿਵ ਭੋਜਨ ਚਰਾਯੋ ॥

काट नाक सिव भोजन चरायो ॥

kaaT naak siv bhojan charaayo ||

ਸੋ ਨਹਿ ਲਗ੍ਯੋ ਰੁਦ੍ਰ ਯੌ ਭਾਯੋ ॥੧੦॥

सो नहि लग्यो रुद्र यौ भायो ॥१०॥

so neh lagayo rudhr yau bhaayo ||10||

ਪੁਨ ਸਿਵਜੂ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ॥

पुन सिवजू यौ बचन उचारो ॥

pun sivajoo yau bachan uchaaro ||

ਚੋਰ ਬਕ੍ਰ ਮੈ ਨਾਕ ਤਿਹਾਰੋ ॥

चोर बक्र मै नाक तिहारो ॥

chor bakr mai naak tihaaro ||

ਤੁਰਹੁ ਤਹਾ ਤੇ ਕਾਢ ਮੰਗੈਯੈ ॥

तुरहु तहा ते काढ मंगैयै ॥

turahu tahaa te kaadd ma(n)gaiyai ||

ਆਨਿ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੇ ਬਕ੍ਰ ਲਗੈਯੈ ॥੧੧॥

आनि तृया के बक्र लगैयै ॥११॥

aan tirayaa ke bakr lagaiyai ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਬ ਰਾਜੈ ਸੋਈ ਕਿਯੋ ਸਿਵ ਕੋ ਬਚਨ ਪਛਾਨਿ ॥

तब राजै सोई कियो सिव को बचन पछानि ॥

tab raajai soiee kiyo siv ko bachan pachhaan ||

ਤਾ ਕੇ ਮੁਖ ਸੋ ਕਾਢ ਹੈ ਨਾਕ ਲਗਾਯੋ ਆਨਿ ॥੧੨॥

ता के मुख सो काढ है नाक लगायो आनि ॥१२॥

taa ke mukh so kaadd hai naak lagaayo aan ||12||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਉਨਹਤਰੌ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੯॥੧੨੩੪॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने पुरख चरित्रे मंत्री भूप संबादे उनहतरौ चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६९॥१२३४॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane purakh charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe unahatarau charitr samaapatam sat subham sat ||69||1234||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਏਕ ਲਹੌਰ ਸੁਨਾਰੋ ਰਹੈ ॥

एक लहौर सुनारो रहै ॥

ek lahauar sunaaro rahai ||

ਅਤਿ ਤਸਕਰ ਤਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹੈ ॥

अति तसकर ता को जग कहै ॥

at tasakar taa ko jag kahai ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਾ ਕੋ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

साहु तृया ता को सुनि पायो ॥

saahu tirayaa taa ko sun paayo ||

ਘਾਟ ਗੜਨ ਹਿਤ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥੧॥

घाट गड़न हित ताहि बुलायो ॥१॥

ghaaT gaRan hit taeh bulaayo ||1||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਿਤ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਹੁ ਕੀ ਜੈਮਲ ਨਾਮ ਸੁਨਾਰ ॥

चित्र प्रभा तृय साहु की जैमल नाम सुनार ॥

chitr prabhaa tiray saahu kee jaimal naam sunaar ||

ਘਾਟ ਘੜਤ ਭਯੋ ਸ੍ਵਰਨ ਕੋ ਤਵਨ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੇ ਦ੍ਵਾਰ ॥੨॥

घाट घड़त भयो स्वरन को तवन तृया के द्वार ॥२॥

ghaaT ghaRat bhayo savairan ko tavan tirayaa ke dhavaiaar ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੌਨ ਸੁਨਾਰੋ ਘਾਤ ਲਗਾਵੈ ॥

जौन सुनारो घात लगावै ॥

jauan sunaaro ghaat lagaavai ||

ਤਵਨੈ ਘਾਤ ਤ੍ਰਿਯਾ ਲਖਿ ਜਾਵੈ ॥

तवनै घात तृया लखि जावै ॥

tavanai ghaat tirayaa lakh jaavai ||

ਏਕ ਉਪਾਇ ਚਲਨ ਨਹਿ ਦੇਈ ॥

एक उपाइ चलन नहि देई ॥

ek upai chalan neh dheiee ||

ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਧਨ ਮਮ ਹਰ ਨਹਿ ਲੇਈ ॥੩॥

गृह को धन मम हर नहि लेई ॥३॥

gireh ko dhan mam har neh leiee ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕੋਰਿ ਜਤਨ ਸਠ ਕਰ ਰਹਿਯੋ ਕਛੂ ਨ ਚਲਿਯੋ ਉਪਾਇ ॥

कोरि जतन सठ कर रहियो कछू न चलियो उपाइ ॥

kor jatan saTh kar rahiyo kachhoo na chaliyo upai ||

ਆਪਨ ਸੁਤ ਕੋ ਨਾਮ ਲੈ ਰੋਦਨੁ ਕਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥੪॥

आपन सुत को नाम लै रोदनु कियो बनाइ ॥४॥

aapan sut ko naam lai rodhan kiyo banai ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬੰਦਨ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਰ ਹੌਂ ਮਰਿਯੋ ॥

बंदन नाम पुत्र हौं मरियो ॥

ba(n)dhan naam putr haua(n) mariyo ||

ਮੇਰੇ ਸਕਲੋ ਸੁਖ ਬਿਧਿ ਹਰਿਯੋ ॥

मेरे सकलो सुख बिधि हरियो ॥

mere sakalo sukh bidh hariyo ||

ਜੋ ਕਹਿ ਮੂੰਡ ਧਰਨਿ ਪਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥

जो कहि मूँड धरनि पर मारियो ॥

jo keh moo(n)dd dharan par maariyo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਹਿਯ ਦੁਖਤ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥੫॥

भाति भाति हिय दुखत पुकारियो ॥५॥

bhaat bhaat hiy dhukhat pukaariyo ||5||

ਏਕ ਪੁਤ੍ਰ ਤਾਹੂ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥

एक पुत्र ताहू को मारियो ॥

ek putr taahoo ko maariyo ||

ਸੋ ਚਿਤਾਰਿ ਤਿਨ ਰੋਦਨ ਕਰਿਯੋ ॥

सो चितारि तिन रोदन करियो ॥

so chitaar tin rodhan kariyo ||

ਤਬ ਹੀ ਘਾਤ ਸੁਨਾਰੇ ਪਾਯੋ ॥

तब ही घात सुनारे पायो ॥

tab hee ghaat sunaare paayo ||

ਨਾਲ ਬੀਚ ਕਰ ਸ੍ਵਰਨ ਚੁਰਾਯੋ ॥੬॥

नाल बीच कर स्वरन चुरायो ॥६॥

naal beech kar savairan churaayo ||6||

ਤਪਤ ਸਲਾਕ ਡਾਰਿ ਛਿਤ ਦਈ ॥

तपत सलाक डारि छित दई ॥

tapat salaak ddaar chhit dhiee ||

ਸੋਨਹਿ ਮਾਟੀ ਸੋ ਮਿਲਿ ਗਈ ॥

सोनहि माटी सो मिलि गई ॥

soneh maaTee so mil giee ||

ਕਹਿਯੋ ਨ ਸੁਤ ਗ੍ਰਿਹ ਭਯੋ ਹਮਾਰੈ ॥

कहियो न सुत गृह भयो हमारै ॥

kahiyo na sut gireh bhayo hamaarai ||

ਪਾਛੇ ਮੂੰਠੀ ਛਾਰ ਕੀ ਡਾਰੈ ॥੭॥

पाछे मूँठी छार की डारै ॥७॥

paachhe moo(n)Thee chhaar kee ddaarai ||7||

ਜਬ ਸੁਨਾਰ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जब सुनार तृय सो सुनि पाई ॥

jab sunaar tiray so sun paiee ||

ਬਹੁ ਮੂੰਠੀ ਭਰਿ ਰਾਖਿ ਉਡਾਈ ॥

बहु मूँठी भरि राखि उडाई ॥

bahu moo(n)Thee bhar raakh uddaiee ||

ਸੁਨ ਸੁਨਾਰ ਤੇਰੇ ਸਿਰ ਮਾਹੀ ॥

सुन सुनार तेरे सिर माही ॥

sun sunaar tere sir maahee ||

ਜਾ ਕੇ ਏਕ ਪੁਤ੍ਰ ਗ੍ਰਿਹ ਨਾਹੀ ॥੮॥

जा के एक पुत्र गृह नाही ॥८॥

jaa ke ek putr gireh naahee ||8||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪੂਤਨ ਸੋ ਪਤ ਪਾਈਯੈ ਪੂਤ ਭਿਰਤ ਰਨ ਜਾਇ ॥

पूतन सो पत पाईयै पूत भिरत रन जाइ ॥

pootan so pat paieeyai poot bhirat ran jai ||

ਇਹ ਮਿਸ ਰਾਖਿ ਉਡਾਇ ਕੈ ਲਈ ਸਲਾਕ ਛਪਾਇ ॥੯॥

इह मिस राखि उडाइ कै लई सलाक छपाइ ॥९॥

eeh mis raakh uddai kai liee salaak chhapai ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਐਸੋ ਤ੍ਰਿਯ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब ऐसो तृय बचन उचारे ॥

tab aaiso tiray bachan uchaare ||

ਮੋਰੇ ਪਤਿ ਪਰਦੇਸ ਪਧਾਰੇ ॥

मोरे पति परदेस पधारे ॥

more pat paradhes padhaare ||

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਔਸੀ ਕੋ ਡਾਰੋ ॥

ता ते मै औसी को डारो ॥

taa te mai aauasee ko ddaaro ||

ਐਹੈ ਨ ਐਹੈ ਨਾਥ ਬਿਚਾਰੋ ॥੧੦॥

ऐहै न ऐहै नाथ बिचारो ॥१०॥

aaihai na aaihai naath bichaaro ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਰ ਸੋ ਔਸੀ ਕਾਢਿ ਕੈ ਲਈ ਸਲਾਕ ਉਠਾਇ ॥

कर सो औसी काढि कै लई सलाक उठाइ ॥

kar so aauasee kaadd kai liee salaak uThai ||

ਹ੍ਯਾਂ ਰੋਦਨ ਕੋਊ ਕਿਨ ਕਰੋ ਕਹਿ ਸਿਰ ਧਰੀ ਬਨਾਇ ॥੧੧॥

ह्याँ रोदन कोऊ किन करो कहि सिर धरी बनाइ ॥११॥

hayaa(n) rodhan kouoo kin karo keh sir dharee banai ||11||

ਚੋਰ ਸੁਨਾਰੋ ਚੁਪ ਰਹਿਯੋ ਕਛੂ ਨ ਬੋਲਿਯੋ ਜਾਇ ॥

चोर सुनारो चुप रहियो कछू न बोलियो जाइ ॥

chor sunaaro chup rahiyo kachhoo na boliyo jai ||

ਪਾਈ ਪਰੀ ਸਲਾਕ ਕਹਿ ਸੋਨਾ ਲਯੋ ਭਰਾਇ ॥੧੨॥

पाई परी सलाक कहि सोना लयो भराइ ॥१२॥

paiee paree salaak keh sonaa layo bharai ||12||