ਪਰਬਤੀਸ ਪਾਚੋ ਨ੍ਰਿਪ ਧਾਏ ॥

परबतीस पाचो नृप धाए ॥

parabatees paacho nirap dhaae ||

ਖਸੀਯਾ ਅਧਿਕ ਸੰਗ ਲੈ ਆਏ ॥

खसीया अधिक संग लै आए ॥

khaseeyaa adhik sa(n)g lai aae ||

ਪਾਹਨ ਬ੍ਰਿਸਟਿ ਕੋਪ ਕਰਿ ਕਰੀ ॥

पाहन बृसटि कोप करि करी ॥

paahan birasaT kop kar karee ||

ਮਾਰਿ ਮਾਰਿ ਮੁਖ ਤੇ ਉਚਰੀ ॥੪੬॥

मारि मारि मुख ते उचरी ॥४६॥

maar maar mukh te ucharee ||46||

ਦੁੰਦਭ ਢੋਲ ਦੁਹੂੰ ਦਿਸਿ ਬਾਜੇ ॥

दुँदभ ढोल दुहूँ दिसि बाजे ॥

dhu(n)dhabh ddol dhuhoo(n) dhis baaje ||

ਸਾਜੇ ਸਸਤ੍ਰ ਸੂਰਮਾ ਗਾਜੇ ॥

साजे ससत्र सूरमा गाजे ॥

saaje sasatr sooramaa gaaje ||

ਕੁਪਿ ਕੁਪਿ ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦਨ ਮੈ ਲਰੇ ॥

कुपि कुपि अधिक हृदन मै लरे ॥

kup kup adhik hiradhan mai lare ||

ਕਟਿ ਕਟਿ ਮਰੇ ਬਰੰਗਨਿ ਬਰੇ ॥੪੭॥

कटि कटि मरे बरंगनि बरे ॥४७॥

kaT kaT mare bara(n)gan bare ||47||

ਭੂਪ ਪਾਚਉ ਬਾਨ ਚਲਾਵੈਂ ॥

भूप पाचउ बान चलावैं ॥

bhoop paachau baan chalaavai(n) ||

ਬਾਧੇ ਗੋਲ ਸਾਮੁਹੇ ਆਵੈਂ ॥

बाधे गोल सामुहे आवैं ॥

baadhe gol saamuhe aavai(n) ||

ਤਬ ਬਚਿਤ੍ਰ ਦੇ ਸਸਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

तब बचित्र दे ससत्र प्रहारे ॥

tab bachitr dhe sasatr prahaare ||

ਛਿਨਿਕ ਬਿਖੈ ਸਕਲੇ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ॥੪੮॥

छिनिक बिखै सकले हनि डारे ॥४८॥

chhinik bikhai sakale han ddaare ||48||

ਦੇਇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਪਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰੇ ॥

देइ बचित्र पाच नृप मारे ॥

dhei bachitr paach nirap maare ||

ਔਰ ਸੁਭਟ ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ॥

और सुभट चुनि चुनि हनि डारे ॥

aauar subhaT chun chun han ddaare ||

ਸਾਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਅਵਰੈ ਤਬ ਚਲੇ ॥

सात नृपति अवरै तब चले ॥

saat nirapat avarai tab chale ||

ਜੋਧਾ ਜੋਰ ਜੁਧ ਕਰਿ ਭਲੇ ॥੪੯॥

जोधा जोर जुध करि भले ॥४९॥

jodhaa jor judh kar bhale ||49||

ਕਾਸਿ ਰਾਜ ਮਘਧੇਸ੍ਵਰ ਕੋਪੇ ॥

कासि राज मघधेस्वर कोपे ॥

kaas raaj maghadhesavair kope ||

ਅੰਗ ਬੰਗ ਰਾਜਨ ਪਗ ਰੋਪੇ ॥

अंग बंग राजन पग रोपे ॥

a(n)g ba(n)g raajan pag rope ||

ਔਰ ਕੁਲਿੰਗ ਦੇਸ ਪਤਿ ਧਾਯੋ ॥

और कुलिंग देस पति धायो ॥

aauar kuli(n)g dhes pat dhaayo ||

ਤ੍ਰਿਗਤਿ ਦੇਸ ਏਸ੍ਵਰ ਹੂੰ ਆਯੋ ॥੫੦॥

तृगति देस एस्वर हूँ आयो ॥५०॥

tiragat dhes esavair hoo(n) aayo ||50||

ਰਾਜਾ ਕਾਮਰੂਪ ਕੋ ਧਾਯੋ ॥

राजा कामरूप को धायो ॥

raajaa kaamaroop ko dhaayo ||

ਅਮਿਤ ਕਟਕ ਲੀਨੇ ਸੰਗ ਆਯੋ ॥

अमित कटक लीने संग आयो ॥

amit kaTak leene sa(n)g aayo ||

ਦਾਰੁਣ ਰਣ ਸੂਰਣ ਤਹ ਕਰਿਯੋ ॥

दारुण रण सूरण तह करियो ॥

dhaarun ran sooran teh kariyo ||

ਰਵਿ ਸਸਿ ਚਕ੍ਰਯੋ ਇੰਦ੍ਰ ਥਰਹਰਿਯੋ ॥੫੧॥

रवि ससि चक्रयो इंद्र थरहरियो ॥५१॥

rav sas chakrayo i(n)dhr tharahariyo ||51||

ਅੰਗ ਕਟੇ ਤਰਫੈ ਕਹੂੰ ਅੰਗਰੀ ॥

अंग कटे तरफै कहूँ अंगरी ॥

a(n)g kaTe tarafai kahoo(n) a(n)garee ||

ਬੀਰ ਪਰੇ ਉਛਰਤ ਕਹੂੰ ਟੰਗਰੀ ॥

बीर परे उछरत कहूँ टंगरी ॥

beer pare uchharat kahoo(n) Ta(n)garee ||

ਹਠਿ ਹਠਿ ਭਿਰੇ ਸੁਭਟ ਰਨ ਮਾਹੀ ॥

हठि हठि भिरे सुभट रन माही ॥

haTh haTh bhire subhaT ran maahee ||

ਜੰਬਕ ਗੀਧ ਮਾਸੁ ਲੈ ਜਾਹੀ ॥੫੨॥

जंबक गीध मासु लै जाही ॥५२॥

ja(n)bak geedh maas lai jaahee ||52||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਬਾਲ ਸੂਰਮਾ ਮਾਰੇ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਕੈ ॥

बाल सूरमा मारे कोप बढाइ कै ॥

baal sooramaa maare kop baddai kai ||

ਜੋ ਚਿਤੁ ਚਹੈ ਸੰਘਾਰੇ ਰਥਹਿ ਧਵਾਇ ਕੈ ॥

जो चितु चहै संघारे रथहि धवाइ कै ॥

jo chit chahai sa(n)ghaare ratheh dhavai kai ||

ਪੈਦਲ ਅਮਿਤ ਬਿਦਾਰੇ ਅਤਿ ਚਿਤ ਕੋਪ ਕਰਿ ॥

पैदल अमित बिदारे अति चित कोप करि ॥

paidhal amit bidhaare at chit kop kar ||

ਹੋ ਰਥੀ ਗਜੀ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ਸਸਤ੍ਰ ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਹਰਿ ॥੫੩॥

हो रथी गजी हनि डारे ससत्र अनिक प्रहरि ॥५३॥

ho rathee gajee han ddaare sasatr anik prahar ||53||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਪਤਾਵਤ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਲ ਨਿਹਾਰੇ ॥

सपतावत नृप बाल निहारे ॥

sapataavat nirap baal nihaare ||

ਅਮਿਤ ਕੋਪ ਕਰਿ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

अमित कोप करि बिसिख प्रहारे ॥

amit kop kar bisikh prahaare ||

ਸ੍ਯੰਦਨ ਸਹਿਤ ਸੂਤ ਸਭ ਘਾਏ ॥

स्यंदन सहित सूत सभ घाए ॥

saya(n)dhan sahit soot sabh ghaae ||

ਸੈਨ ਸਹਿਤ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਠਾਏ ॥੫੪॥

सैन सहित मृत लोक पठाए ॥५४॥

sain sahit mirat lok paThaae ||54||

ਅਵਰ ਨ੍ਰਿਪਤ ਤਬ ਹੀ ਉਠਿ ਧਾਏ ॥

अवर नृपत तब ही उठि धाए ॥

avar nirapat tab hee uTh dhaae ||

ਬਾਧੇ ਗੋਲ ਸਾਮੁਹੇ ਆਏ ॥

बाधे गोल सामुहे आए ॥

baadhe gol saamuhe aae ||

ਦਸੌ ਦਿਸਨ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਹ੍ਵੈ ਢੂਕੇ ॥

दसौ दिसन क्रुधित ह्वै ढूके ॥

dhasau dhisan krudhit havai ddooke ||

ਮਾਰੈ ਮਾਰ ਬਕ੍ਰ ਤੇ ਕੂਕੇ ॥੫੫॥

मारै मार बक्र ते कूके ॥५५॥

maarai maar bakr te kooke ||55||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬੀਰ ਕੇਤੁ ਬਾਕੋ ਰਥੀ ਚਿਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਸੁਰ ਗ੍ਯਾਨ ॥

बीर केतु बाको रथी चित्र केतु सुर ग्यान ॥

beer ket baako rathee chitr ket sur gayaan ||

ਛਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਛਤ੍ਰੀ ਅਮਿਟ ਬਿਕਟ ਕੇਤੁ ਬਲਵਾਨ ॥੫੬॥

छत्र केतु छत्री अमिट बिकट केतु बलवान ॥५६॥

chhatr ket chhatree amiT bikaT ket balavaan ||56||

ਇੰਦ੍ਰ ਕੇਤੁ ਉਪਇੰਦ੍ਰ ਧੁਜ ਚਿਤ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

इंद्र केतु उपइंद्र धुज चित अति कोप बढाइ ॥

ei(n)dhr ket upi(n)dhr dhuj chit at kop baddai ||

ਗੀਧ ਕੇਤੁ ਦਾਨਵ ਸਹਿਤ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੇ ਆਇ ॥੫੭॥

गीध केतु दानव सहित तहा पहूँचे आइ ॥५७॥

geedh ket dhaanav sahit tahaa pahoo(n)che aai ||57||

ਸਪਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਆਯੁਧ ਧਰੇ ਅਮਿਤ ਸੈਨ ਲੈ ਸਾਥ ॥

सपत नृपति आयुध धरे अमित सैन लै साथ ॥

sapat nirapat aayudh dhare amit sain lai saath ||

ਧਾਇ ਪਰੇ ਨਾਹਿਨ ਡਰੇ ਕਢੇ ਬਢਾਰੀ ਹਾਥ ॥੫੮॥

धाइ परे नाहिन डरे कढे बढारी हाथ ॥५८॥

dhai pare naahin ddare kadde baddaaree haath ||58||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸੂਰਮਾ ਧਾਏ ॥

ससत्र संभारि सूरमा धाए ॥

sasatr sa(n)bhaar sooramaa dhaae ||

ਜੋਰੇ ਸੈਨ ਕੁਅਰਿ ਢਿਗ ਆਏ ॥

जोरे सैन कुअरि ढिग आए ॥

jore sain kuar ddig aae ||

ਆਯੁਧ ਹਾਥ ਬਚਿਤ੍ਰ ਧਰੇ ॥

आयुध हाथ बचित्र धरे ॥

aayudh haath bachitr dhare ||

ਅਮਿਤ ਸੁਭਟ ਪ੍ਰਾਨਨ ਬਿਨੁ ਕਰੇ ॥੫੯॥

अमित सुभट प्रानन बिनु करे ॥५९॥

amit subhaT praanan bin kare ||59||

ਬੀਰ ਕੇਤੁ ਕੋ ਮੂੰਡ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥

बीर केतु को मूँड उतारियो ॥

beer ket ko moo(n)dd utaariyo ||

ਚਿਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਕਟਿ ਤੇ ਕਟ ਡਾਰਿਯੋ ॥

चित्र केतु कटि ते कट डारियो ॥

chitr ket kaT te kaT ddaariyo ||

ਛਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਛਤ੍ਰੀ ਪੁਨਿ ਘਾਯੋ ॥

छत्र केतु छत्री पुनि घायो ॥

chhatr ket chhatree pun ghaayo ||

ਬਿਕਟ ਕੇਤੁ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਠਾਯੋ ॥੬੦॥

बिकट केतु मृत लोक पठायो ॥६०॥

bikaT ket mirat lok paThaayo ||60||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇੰਦ੍ਰ ਕੇਤੁ ਉਪਇੰਦ੍ਰ ਧੁਜ ਦੋਨੋ ਹਨੇ ਰਿਸਾਇ ॥

इंद्र केतु उपइंद्र धुज दोनो हने रिसाइ ॥

ei(n)dhr ket upi(n)dhr dhuj dhono hane risai ||

ਗੀਧ ਕੇਤੁ ਦਾਨਵ ਦਿਯੈ ਜਮਪੁਰਿ ਬਹੁਰਿ ਪਠਾਇ ॥੬੧॥

गीध केतु दानव दियै जमपुरि बहुरि पठाइ ॥६१॥

geedh ket dhaanav dhiyai jamapur bahur paThai ||61||

ਸੈਨਾ ਸਤਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪਨ ਕੀ ਕੋਪਿ ਭਰੀ ਅਰਰਾਇ ॥

सैना सतहूँ नृपन की कोपि भरी अरराइ ॥

sainaa satahoo(n) nirapan kee kop bharee ararai ||

ਤੇ ਬਾਲਾ ਤਬ ਹੀ ਦਏ ਮ੍ਰਿਤੁ ਕੇ ਲੋਕ ਪਠਾਇ ॥੬੨॥

ते बाला तब ही दए मृतु के लोक पठाइ ॥६२॥

te baalaa tab hee dhe mrit ke lok paThai ||62||

ਸੁਮਤ ਕੇਤੁ ਸੂਰਾ ਬਡੋ ਸਮਰ ਸਿੰਘ ਲੈ ਸੰਗ ॥

सुमत केतु सूरा बडो समर सिंघ लै संग ॥

sumat ket sooraa baddo samar si(n)gh lai sa(n)g ||

ਬ੍ਰਹਮ ਕੇਤੁ ਲੈ ਦਲ ਚਲਾ ਉਮਡਿ ਚਲੀ ਜਨੁ ਗੰਗ ॥੬੩॥

ब्रहम केतु लै दल चला उमडि चली जनु गंग ॥६३॥

braham ket lai dhal chalaa umadd chalee jan ga(n)g ||63||

ਤਾਲ ਕੇਤੁ ਖਟਬਕ੍ਰ ਧੁਜ ਜੋਧਾ ਹੁਤੇ ਬਿਸੇਖ ॥

ताल केतु खटबक्र धुज जोधा हुते बिसेख ॥

taal ket khaTabakr dhuj jodhaa hute bisekh ||

ਸੋ ਯਾ ਪਰ ਆਵਤ ਭਏ ਕਿਯੈ ਕਾਲ ਕੋ ਭੇਖ ॥੬੪॥

सो या पर आवत भए कियै काल को भेख ॥६४॥

so yaa par aavat bhe kiyai kaal ko bhekh ||64||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਾਨਵ ਗੀਧ ਕੇਤੁ ਕੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ॥

दानव गीध केतु को भ्राता ॥

dhaanav geedh ket ko bhraataa ||

ਕਾਕ ਕੇਤੁ ਤਿਹੂੰ ਲੋਕ ਬਿਖ੍ਯਾਤਾ ॥

काक केतु तिहूँ लोक बिख्याता ॥

kaak ket tihoo(n) lok bikhayaataa ||

ਕ੍ਰੂਰ ਕੇਤੁ ਦਾਨਵ ਇਕ ਧਾਯੋ ॥

क्रूर केतु दानव इक धायो ॥

kraoor ket dhaanav ik dhaayo ||

ਲੀਨੇ ਅਮਿਤ ਦੈਤ ਦਲ ਆਯੋ ॥੬੫॥

लीने अमित दैत दल आयो ॥६५॥

leene amit dhait dhal aayo ||65||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕਾਕ ਧੁਜਾ ਕਰਿ ਕੋਪ ਤਹੀ ਛਿਨ ਆਨਿ ਪਰਿਯੋ ਕਰਵਾਰ ਨਿਕਾਰੇ ॥

काक धुजा करि कोप तही छिन आनि परियो करवार निकारे ॥

kaak dhujaa kar kop tahee chhin aan pariyo karavaar nikaare ||

ਸਿੰਘ ਸਲਾ ਸਰਦੂਲ ਸਿਲੀਮੁਖ ਸਾਲ ਤਮਾਲ ਹਨੇ ਅਹਿ ਕਾਰੇ ॥

सिंघ सला सरदूल सिलीमुख साल तमाल हने अहि कारे ॥

si(n)gh salaa saradhool sileemukh saal tamaal hane eh kaare ||

ਸ੍ਵਾਨ ਸ੍ਰਿੰਗਾਲ ਸੁਰਾਤਕ ਸੀਸ ਧੁਜਾ ਰਥ ਨਾਗ ਧਰਾਧਰ ਭਾਰੇ ॥

स्वान सृंगाल सुरातक सीस धुजा रथ नाग धराधर भारे ॥

savaiaan sira(n)gaal suraatak sees dhujaa rath naag dharaadhar bhaare ||

ਯੌ ਬਰਖੇ ਨਭ ਤੇ ਹਰਖੇ ਰਿਪੁ ਆਨਿ ਦਸੋ ਦਿਸਿ ਤੇ ਭਭਕਾਰੇ ॥੬੬॥

यौ बरखे नभ ते हरखे रिपु आनि दसो दिसि ते भभकारे ॥६६॥

yau barakhe nabh te harakhe rip aan dhaso dhis te bhabhakaare ||66||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਾਯਾ ਦੈਤ ਪਸਾਰਿ ਕੈ ਪੁਨਿ ਬੋਲਾ ਇਮਿ ਬੈਨ ॥

माया दैत पसारि कै पुनि बोला इमि बैन ॥

maayaa dhait pasaar kai pun bolaa im bain ||

ਜੁਧੁ ਸੁਯੰਬਰ ਜੀਤਿ ਤੁਹਿ ਲੈ ਜੈਹੌ ਨਿਜੁ ਐਨ ॥੬੭॥

जुधु सुयंबर जीति तुहि लै जैहौ निजु ऐन ॥६७॥

judh suya(n)bar jeet tuh lai jaihau nij aain ||67||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਕਰਿ ਕੋਪ ਤਿਹੀ ਛਿਨ ਸਾਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਹਥਿਯਾਰ ਗਹੇ ॥

राज सुता करि कोप तिही छिन सामुहि ह्वै हथियार गहे ॥

raaj sutaa kar kop tihee chhin saamuh havai hathiyaar gahe ||

ਬਲਵਾਨ ਕਮਾਨ ਕੋ ਤਾਨਿ ਹਨੇ ਕਬਿ ਰਾਮ ਭਨੈ ਚਿਤ ਮੈ ਜੁ ਚਹੇ ॥

बलवान कमान को तानि हने कबि राम भनै चित मै जु चहे ॥

balavaan kamaan ko taan hane kab raam bhanai chit mai ju chahe ||

ਸਰ ਸੂਰ ਦਇੰਤਨ ਕੇ ਤਨ ਮੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਲਗੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਕਹੇ ॥

सर सूर दइंतन के तन मै इह भाति लगे नहि जात कहे ॥

sar soor dhi(n)tan ke tan mai ieh bhaat lage neh jaat kahe ||

ਮਨੋ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਬਾਗ ਅਸੋਕ ਬਿਖੈ ਫੁਲਵਾਰਿਨ ਕੇ ਫਲ ਫੂਲ ਰਹੇ ॥੬੮॥

मनो इंद्र के बाग असोक बिखै फुलवारिन के फल फूल रहे ॥६८॥

mano i(n)dhr ke baag asok bikhai fulavaarin ke fal fool rahe ||68||

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਮਹਾ ਕੁਪਿ ਕੈ ਭਟ ਕੂਦਿ ਪਰੇ ਸਰਦਾਰ ਕਰੋਰੇ ॥

काढि कृपान महा कुपि कै भट कूदि परे सरदार करोरे ॥

kaadd kirapaan mahaa kup kai bhaT koodh pare saradhaar karore ||

ਬਾਲ ਹਨੇ ਬਲਵਾਨ ਘਨੇ ਇਕ ਫਾਸਿਨ ਸੌ ਗਹਿ ਕੈ ਝਕਝੋਰੇ ॥

बाल हने बलवान घने इक फासिन सौ गहि कै झकझोरे ॥

baal hane balavaan ghane ik faasin sau geh kai jhakajhore ||

ਸਾਜ ਪਰੇ ਕਹੂੰ ਤਾਜ ਗਿਰੇ ਗਜਰਾਜ ਗਿਰੇ ਛਿਤ ਪੈ ਸਿਰ ਤੋਰੇ ॥

साज परे कहूँ ताज गिरे गजराज गिरे छित पै सिर तोरे ॥

saaj pare kahoo(n) taaj gire gajaraaj gire chhit pai sir tore ||

ਲੁਟੇ ਰਥੀ ਰਥ ਫੂਟੇ ਕਹੂੰ ਬਿਨੁ ਸ੍ਵਾਰ ਫਿਰੈ ਹਿਨਨਾਵਤ ਘੋਰੇ ॥੬੯॥

लुटे रथी रथ फूटे कहूँ बिनु स्वार फिरै हिननावत घोरे ॥६९॥

luTe rathee rath fooTe kahoo(n) bin savaiaar firai hinanaavat ghore ||69||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੇ ਭਟ ਅਮਿਤ ਕੋਪ ਕਰਿ ਧਾਏ ॥

जे भट अमित कोप करि धाए ॥

je bhaT amit kop kar dhaae ||

ਤੇ ਬਿਨੁ ਤਨ ਹ੍ਵੈ ਸੁਰਗ ਸਿਧਾਏ ॥

ते बिनु तन ह्वै सुरग सिधाए ॥

te bin tan havai surag sidhaae ||

ਚਟਪਟ ਬਿਕਟ ਪਲਟਿ ਜੇ ਲਰੇ ॥

चटपट बिकट पलटि जे लरे ॥

chaTapaT bikaT palaT je lare ||

ਕਟਿ ਕਟਿ ਮਰੇ ਬਰੰਗਨਿਨ ਬਰੇ ॥੭੦॥

कटि कटि मरे बरंगनिन बरे ॥७०॥

kaT kaT mare bara(n)ganin bare ||70||

ਜੇ ਭਟ ਬਿਮੁਖਾਹਵ ਹ੍ਵੈ ਮੂਏ ॥

जे भट बिमुखाहव ह्वै मूए ॥

je bhaT bimukhaahav havai mooe ||

ਇਤ ਕੇ ਭਏ ਨ ਉਤ ਕੇ ਹੂਏ ॥

इत के भए न उत के हूए ॥

eit ke bhe na ut ke hooe ||

ਗਰਜਿ ਪ੍ਰਾਨ ਬੀਰਨ ਜਿਨ ਦਏ ॥

गरजि प्रान बीरन जिन दए ॥

garaj praan beeran jin dhe ||

ਦੈ ਦੁੰਦਭੀ ਸ੍ਵਰਗ ਜਨੁ ਗਏ ॥੭੧॥

दै दुँदभी स्वरग जनु गए ॥७१॥

dhai dhu(n)dhabhee savairag jan ge ||71||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਿਨ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਜਰਿ ਅਗਨਿ ਮੈ ਪ੍ਰਾਨ ਆਪਨੇ ਦੀਨ ॥

जिन इसतृन जरि अगनि मै प्रान आपने दीन ॥

jin isatiran jar agan mai praan aapane dheen ||

ਝਗਰਿ ਬਰੰਗਨਿਨ ਤੇ ਤਹਾ ਛੀਨਿ ਪਤਿਨ ਕਹ ਲੀਨ ॥੭੨॥

झगरि बरंगनिन ते तहा छीनि पतिन कह लीन ॥७२॥

jhagar bara(n)ganin te tahaa chheen patin keh leen ||72||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੇ ਬਾਲ ਬੀਰ ਬਹੁ ਮਾਰੇ ॥

ऐसे बाल बीर बहु मारे ॥

aaise baal beer bahu maare ||

ਸੁਮਤਿ ਸਿੰਘ ਆਦਿਕ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ॥

सुमति सिंघ आदिक हनि डारे ॥

sumat si(n)gh aadhik han ddaare ||

ਸਮਰ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਪੁਨਿ ਹਯੋ ॥

समर सैन राजा पुनि हयो ॥

samar sain raajaa pun hayo ||

ਤਾਲ ਕੇਤੁ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਠਯੋ ॥੭੩॥

ताल केतु मृत लोक पठयो ॥७३॥

taal ket mirat lok paThayo ||73||

ਬ੍ਰਹਮ ਕੇਤੁ ਕਹ ਪੁਨਿ ਹਨਿ ਦੀਨੋ ॥

ब्रहम केतु कह पुनि हनि दीनो ॥

braham ket keh pun han dheeno ||

ਕਾਰਤਿਕੇਯ ਧੁਜ ਕੋ ਬਧ ਕੀਨੋ ॥

कारतिकेय धुज को बध कीनो ॥

kaaratikey dhuj ko badh keeno ||

ਕ੍ਰੂਰ ਕੇਤੁ ਦਾਨਵ ਤਬ ਧਾਯੋ ॥

क्रूर केतु दानव तब धायो ॥

kraoor ket dhaanav tab dhaayo ||

ਤੁਮਲ ਜੁਧ ਤਿਹ ਠੌਰ ਮਚਾਯੋ ॥੭੪॥

तुमल जुध तिह ठौर मचायो ॥७४॥

tumal judh teh Thauar machaayo ||74||

ਕੌਲ ਕੇਤੁ ਦਾਨਵ ਉਠਿ ਧਾਯੋ ॥

कौल केतु दानव उठि धायो ॥

kaual ket dhaanav uTh dhaayo ||

ਕਮਠ ਕੇਤੁ ਚਿਤ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਯੋ ॥

कमठ केतु चित अधिक रिसायो ॥

kamaTh ket chit adhik risaayo ||

ਕੇਤੁ ਉਲੂਕ ਚਲਾ ਦਲ ਲੈ ਕੈ ॥

केतु उलूक चला दल लै कै ॥

ket ulook chalaa dhal lai kai ||

ਕੁਤਿਸਿਤ ਕੇਤੁ ਕ੍ਰੋਧ ਤਨ ਤੈ ਕੈ ॥੭੫॥

कुतिसित केतु क्रोध तन तै कै ॥७५॥

kutisit ket krodh tan tai kai ||75||

ਕੌਲ ਕੇਤੁ ਤ੍ਰਿਯ ਤਬੈ ਸੰਘਾਰਾ ॥

कौल केतु तृय तबै संघारा ॥

kaual ket tiray tabai sa(n)ghaaraa ||

ਕੁਤਿਸਿਤ ਕੇਤੁ ਮਾਰ ਹੀ ਡਾਰਾ ॥

कुतिसित केतु मार ही डारा ॥

kutisit ket maar hee ddaaraa ||

ਕਛਪ ਕੇਤੁ ਗਦਾ ਗਹਿ ਘਾਯੋ ॥

कछप केतु गदा गहि घायो ॥

kachhap ket gadhaa geh ghaayo ||

ਕੇਤੁ ਲੂਕ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਠਾਯੋ ॥੭੬॥

केतु लूक मृत लोक पठायो ॥७६॥

ket look mirat lok paThaayo ||76||

ਜਾ ਤਨ ਬਾਲ ਗਦਾ ਕੀ ਮਾਰੈ ॥

जा तन बाल गदा की मारै ॥

jaa tan baal gadhaa kee maarai ||

ਏਕੈ ਘਾਇ ਚੌਥਿ ਸਿਰ ਡਾਰੈ ॥

एकै घाइ चौथि सिर डारै ॥

ekai ghai chauath sir ddaarai ||

ਜਾ ਕੇਤਕਿ ਮਾਰ ਤਨ ਬਾਨਾ ॥

जा केतकि मार तन बाना ॥

jaa ketak maar tan baanaa ||

ਕਰੈ ਬੀਰ ਜਮਪੁਰੀ ਪਯਾਨਾ ॥੭੭॥

करै बीर जमपुरी पयाना ॥७७॥

karai beer jamapuree payaanaa ||77||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾ ਕੋ ਜੁਧੁ ਬਿਲੋਕਿ ਕਰਿ ਕਵਨ ਸੁਭਟ ਠਹਰਾਇ ॥

ता को जुधु बिलोकि करि कवन सुभट ठहराइ ॥

taa ko judh bilok kar kavan subhaT Thaharai ||

ਜੋ ਸਮੁਹੈ ਆਵਤ ਭਯਾ ਜਮਪੁਰ ਦਿਯਾ ਪਠਾਇ ॥੭੮॥

जो समुहै आवत भया जमपुर दिया पठाइ ॥७८॥

jo samuhai aavat bhayaa jamapur dhiyaa paThai ||78||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕੋਪ ਅਨੇਕ ਭਰੇ ਅਮਰਾਰਦਨ ਆਨਿ ਪਰੈ ਕਰਵਾਰਿ ਉਘਾਰੇ ॥

कोप अनेक भरे अमरारदन आनि परै करवारि उघारे ॥

kop anek bhare amaraaradhan aan parai karavaar ughaare ||

ਪਟਿਸ ਲੋਹਹਥੀ ਪਰਸੇ ਅਮਿਤਾਯੁਧ ਲੈ ਕਰਿ ਕੋਪ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

पटिस लोहहथी परसे अमितायुध लै करि कोप प्रहारे ॥

paTis lohahathee parase amitaayudh lai kar kop prahaare ||

ਨਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ਹਥਯਾਰ ਸੁਰਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਹਨੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਬਿਚਾਰੇ ॥

नारि संभारि हथयार सुरारि हकारि हने नहि जात बिचारे ॥

naar sa(n)bhaar hathayaar suraar hakaar hane neh jaat bichaare ||

ਖੇਲਿ ਬਸੰਤ ਬਡੇ ਖਿਲਵਾਰ ਮਨੋ ਮਦ ਚਾਖਿ ਗਿਰੇ ਮਤਵਾਰੇ ॥੭੯॥

खेलि बसंत बडे खिलवार मनो मद चाखि गिरे मतवारे ॥७९॥

khel basa(n)t badde khilavaar mano madh chaakh gire matavaare ||79||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹੈ ਗੈ ਰਥੀ ਬਾਜੀ ਘਨੇ ਜੋਧਾ ਹਨੇ ਅਨੇਕ ॥

है गै रथी बाजी घने जोधा हने अनेक ॥

hai gai rathee baajee ghane jodhaa hane anek ||

ਜੀਤਿ ਸੁਯੰਬਰ ਰਨ ਰਹੀ ਭੂਪਤਿ ਬਚਾ ਨ ਏਕ ॥੮੦॥

जीति सुयंबर रन रही भूपति बचा न एक ॥८०॥

jeet suya(n)bar ran rahee bhoopat bachaa na ek ||80||

ਬਾਜਨ ਕੀ ਬਾਜੀ ਪਰੀ ਬਾਜਨ ਬਜੇ ਅਨੇਕ ॥

बाजन की बाजी परी बाजन बजे अनेक ॥

baajan kee baajee paree baajan baje anek ||

ਬਿਸਿਖ ਬਹੁਤ ਬਰਸੇ ਤਹਾ ਬਚਾ ਨ ਬਾਜੀ ਏਕ ॥੮੧॥

बिसिख बहुत बरसे तहा बचा न बाजी एक ॥८१॥

bisikh bahut barase tahaa bachaa na baajee ek ||81||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੈਤ ਦਏ ਜਮ ਧਾਮ ਪਠਾਈ ॥

दैत दए जम धाम पठाई ॥

dhait dhe jam dhaam paThaiee ||

ਬਾਰੀ ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਕੀ ਆਈ ॥

बारी सुभट सिंघ की आई ॥

baaree subhaT si(n)gh kee aaiee ||

ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਾ ਆਇ ਤੁਮ ਲਰੋ ॥

तिह तृय कहा आइ तुम लरो ॥

teh tiray kahaa aai tum laro ||

ਕੈ ਅਬ ਹਾਰਿ ਮਾਨ ਮੁਹਿ ਬਰੋ ॥੮੨॥

कै अब हारि मान मुहि बरो ॥८२॥

kai ab haar maan muh baro ||82||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਜਬ ਯੌ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

सुभट सिंघ जब यौ सुनि पायो ॥

subhaT si(n)gh jab yau sun paayo ||

ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮੈ ਕੋਪ ਬਢਾਯੋ ॥

अधिक चित मै कोप बढायो ॥

adhik chit mai kop baddaayo ||

ਮੈ ਕਾ ਜੁਧ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤੇ ਡਰਿਹੋ ॥

मै का जुध तृया ते डरिहो ॥

mai kaa judh tirayaa te ddariho ||

ਯਾ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸ ਮਾਨਿ ਯਹ ਬਰਿਹੋ ॥੮੩॥

या को त्रास मानि यह बरिहो ॥८३॥

yaa ko traas maan yeh bariho ||83||

ਕਹੂੰ ਮਤਿ ਗੈਵਰ ਗਰਜਾਹੀ ॥

कहूँ मति गैवर गरजाही ॥

kahoo(n) mat gaivar garajaahee ||

ਕਹੂੰ ਪਾਖਰੇ ਹੈ ਹਿਾਂਹਨਾਹੀ ॥

कहूँ पाखरे है हिाँहनाही ॥

kahoo(n) paakhare hai hiaa(n)hanaahee ||

ਸਸਤ੍ਰ ਕਵਚ ਸੂਰਾ ਕਹੂੰ ਕਸੈ ॥

ससत्र कवच सूरा कहूँ कसै ॥

sasatr kavach sooraa kahoo(n) kasai ||

ਜੁਗਿਨ ਰੁਧਿਰ ਖਪਰ ਭਰ ਹਸੈ ॥੮੪॥

जुगिन रुधिर खपर भर हसै ॥८४॥

jugin rudhir khapar bhar hasai ||84||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸ੍ਰੀ ਸੁਭਟੇਸ ਬਡੋ ਦਲੁ ਲੈ ਉਮਡਿਯੋ ਗਹਿ ਕੈ ਕਰਿ ਆਯੁਧ ਬਾਕੇ ॥

स्री सुभटेस बडो दलु लै उमडियो गहि कै करि आयुध बाके ॥

sree subhaTes baddo dhal lai umaddiyo geh kai kar aayudh baake ||

ਬੀਰ ਹਠੀ ਕਵਚੀ ਖੜਗੀ ਪਰਸੀਸ ਭਈ ਸਰਦਾਰ ਨਿਸਾਕੇ ॥

बीर हठी कवची खड़गी परसीस भई सरदार निसाके ॥

beer haThee kavachee khaRagee parasees bhiee saradhaar nisaake ||

ਏਕ ਟਰੇ ਇਕ ਆਨ ਅਰੇ ਇਕ ਜੂਝਿ ਗਿਰੇ ਬ੍ਰਿਣ ਖਾਇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੇ ॥

एक टरे इक आन अरे इक जूझि गिरे बृण खाइ तृया के ॥

ek Tare ik aan are ik joojh gire biran khai tirayaa ke ||

ਛਾਰ ਚੜਾਇ ਕੈ ਅੰਗ ਮਲੰਗ ਰਹੇ ਮਨੌ ਸੋਇ ਪਿਯੇ ਬਿਜਯਾ ਕੇ ॥੮੫॥

छार चड़ाइ कै अंग मलंग रहे मनौ सोइ पिये बिजया के ॥८५॥

chhaar chaRai kai a(n)g mala(n)g rahe manau soi piye bijayaa ke ||85||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਐਸੋ ਬੀਰ ਖੇਤ ਤਹ ਪਰਿਯੋ ॥

ऐसो बीर खेत तह परियो ॥

aaiso beer khet teh pariyo ||

ਏਕ ਸੁਭਟ ਜੀਵਤ ਨ ਉਬਰਿਯੋ ॥

एक सुभट जीवत न उबरियो ॥

ek subhaT jeevat na ubariyo ||

ਦਸ ਹਜਾਰ ਮਾਤੇ ਗਜ ਮਾਰੇ ॥

दस हजार माते गज मारे ॥

dhas hajaar maate gaj maare ||

ਬੀਸ ਹਜਾਰ ਬਰ ਬਾਜ ਬਿਦਾਰੇ ॥੮੬॥

बीस हजार बर बाज बिदारे ॥८६॥

bees hajaar bar baaj bidhaare ||86||

ਤੀਸ ਐਤ ਪੈਦਲ ਕਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥

तीस ऐत पैदल कह मारियो ॥

tees aait paidhal keh maariyo ||

ਤੇਇਸ ਲਛ ਰਥ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥

तेइस लछ रथ हनि डारियो ॥

teis lachh rath han ddaariyo ||

ਦ੍ਵਾਦਸ ਲਛ ਰਥੀ ਅਤਿ ਮਾਰਿਸ ॥

द्वादस लछ रथी अति मारिस ॥

dhavaiaadhas lachh rathee at maaris ||

ਮਹਾਰਥੀ ਅਨਗਨਤ ਸੰਘਾਰਸਿ ॥੮੭॥

महारथी अनगनत संघारसि ॥८७॥

mahaarathee anaganat sa(n)ghaaras ||87||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਤਨਹਾ ਬਚਾ ਸਾਥੀ ਰਹਾ ਨ ਏਕ ॥

सुभट सिंघ तनहा बचा साथी रहा न एक ॥

subhaT si(n)gh tanahaa bachaa saathee rahaa na ek ||

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਬਾਜੀ ਘਨੇ ਰਥ ਕਟਿ ਗਏ ਅਨੇਕ ॥੮੮॥

है गै रथ बाजी घने रथ कटि गए अनेक ॥८८॥

hai gai rath baajee ghane rath kaT ge anek ||88||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦੁੰਦ ਜੁਧ ਤ੍ਰਿਯ ਪਤਿਹ ਮਚਾਯੋ ॥

दुँद जुध तृय पतिह मचायो ॥

dhu(n)dh judh tiray pateh machaayo ||

ਨਿਰਖਨ ਦਿਨਿਸ ਨਿਸਿਸ ਰਨ ਆਯੋ ॥

निरखन दिनिस निसिस रन आयो ॥

nirakhan dhinis nisis ran aayo ||

ਬ੍ਰਹਮਾ ਚੜੇ ਹੰਸ ਪਰ ਆਏ ॥

ब्रहमा चड़े हंस पर आए ॥

brahamaa chaRe ha(n)s par aae ||

ਪੰਚ ਬਦਨ ਹੂੰ ਤਹਾ ਸੁਹਾਏ ॥੮੯॥

पंच बदन हूँ तहा सुहाए ॥८९॥

pa(n)ch badhan hoo(n) tahaa suhaae ||89||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋਮਲ ਪਿਯ ਬਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੈ ॥

तृय कोमल पिय बान प्रहारै ॥

tiray komal piy baan prahaarai ||

ਜਿਯ ਤੇ ਤਾਹਿ ਮਾਰਿ ਨਹਿ ਡਾਰੈ ॥

जिय ते ताहि मारि नहि डारै ॥

jiy te taeh maar neh ddaarai ||

ਲਗੇ ਬਿਸਿਖ ਕੇ ਜਿਨ ਪਤਿ ਮਰੈ ॥

लगे बिसिख के जिन पति मरै ॥

lage bisikh ke jin pat marai ||

ਮੁਹਿ ਪੈਠਬ ਪਾਵਕ ਮਹਿ ਪਰੈ ॥੯੦॥

मुहि पैठब पावक महि परै ॥९०॥

muh paiThab paavak meh parai ||90||

ਚਾਰ ਪਹਰ ਨਿਜ ਪਤਿ ਸੋ ਲਰੀ ॥

चार पहर निज पति सो लरी ॥

chaar pahar nij pat so laree ||

ਦੁਹੂੰਅਨ ਬਿਸਿਖ ਬ੍ਰਿਸਟਿ ਬਹੁ ਕਰੀ ॥

दुहूँअन बिसिख बृसटि बहु करी ॥

dhuhoo(n)an bisikh birasaT bahu karee ||

ਤਬ ਲੋ ਸੂਰ ਅਸਤ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥

तब लो सूर असत ह्वै गयो ॥

tab lo soor asat havai gayo ||

ਪ੍ਰਾਚੀ ਦਿਸਾ ਚੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਗਟ੍ਯੋ ॥੯੧॥

प्राची दिसा चंद्र प्रगट्यो ॥९१॥

praachee dhisaa cha(n)dhr pragaTayo ||91||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹਕਾਹਕੀ ਆਹਵ ਭਯੋ ਰਹਿਯੋ ਸੁਭਟ ਕੋਊ ਨਾਹਿ ॥

हकाहकी आहव भयो रहियो सुभट कोऊ नाहि ॥

hakaahakee aahav bhayo rahiyo subhaT kouoo naeh ||

ਜੁਧ ਕਰਤ ਅਤਿ ਥਕਤ ਭੇ ਰਹਤ ਭਏ ਰਨ ਮਾਹਿ ॥੯੨॥

जुध करत अति थकत भे रहत भए रन माहि ॥९२॥

judh karat at thakat bhe rahat bhe ran maeh ||92||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਲਗੇ ਬ੍ਰਿਨਨ ਕੇ ਘਾਇਲ ਭਏ ॥

लगे बृनन के घाइल भए ॥

lage biranan ke ghail bhe ||

ਅਤਿ ਲਰਿ ਅਧਿਕ ਸ੍ਰਮਤ ਹ੍ਵੈ ਗਏ ॥

अति लरि अधिक स्रमत ह्वै गए ॥

at lar adhik sramat havai ge ||

ਆਹਵ ਬਿਖੈ ਗਿਰੇ ਬਿਸੰਭਾਰੀ ॥

आहव बिखै गिरे बिसंभारी ॥

aahav bikhai gire bisa(n)bhaaree ||

ਕਰ ਤੇ ਕਿਨਹੂੰ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਨ ਡਾਰੀ ॥੯੩॥

कर ते किनहूँ कृपान न डारी ॥९३॥

kar te kinahoo(n) kirapaan na ddaaree ||93||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪ੍ਰੇਤ ਨਚਹਿ ਜੁਗਨਿ ਹਸਹਿ ਜੰਬੁਕ ਗੀਧ ਫਿਰਾਹਿ ॥

प्रेत नचहि जुगनि हसहि जंबुक गीध फिराहि ॥

pret nacheh jugan haseh ja(n)buk geedh firaeh ||

ਨਿਸਿ ਸਿਗਰੀ ਮੁਰਛਿਤ ਰਹੇ ਦੁਹੂੰ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੯੪॥

निसि सिगरी मुरछित रहे दुहूँ रही सुधि नाहि ॥९४॥

nis sigaree murachhit rahe dhuhoo(n) rahee sudh naeh ||94||

ਪ੍ਰਾਚੀ ਦਿਸਿ ਰਵਿ ਪ੍ਰਗਟਿਯਾ ਭਈ ਚੰਦ੍ਰ ਕੀ ਹਾਨ ॥

प्राची दिसि रवि प्रगटिया भई चंद्र की हान ॥

praachee dhis rav pragaTiyaa bhiee cha(n)dhr kee haan ||

ਪੁਨਿ ਪਤਿ ਤ੍ਰਿਯ ਰਨ ਕੋ ਉਠੇ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਮਨ ਠਾਨਿ ॥੯੫॥

पुनि पति तृय रन को उठे अधिक कोप मन ठानि ॥९५॥

pun pat tiray ran ko uThe adhik kop man Thaan ||95||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਆਠ ਜਾਮ ਦੋਊ ਉਠਿ ਕਰਿ ਲਰੇ ॥

आठ जाम दोऊ उठि करि लरे ॥

aaTh jaam dhouoo uTh kar lare ||

ਟੂਕਤ ਤਨੁਤ੍ਰਾਣਨ ਕੇ ਝਰੇ ॥

टूकत तनुत्राणन के झरे ॥

Tookat tanutraanan ke jhare ||

ਅਧਿਕ ਲਰਾਈ ਦੁਹੂੰ ਮਚਈ ॥

अधिक लराई दुहूँ मचई ॥

adhik laraiee dhuhoo(n) machiee ||

ਅਥ੍ਰਯੋ ਸੂਰ ਰੈਨ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥੯੬॥

अथ्रयो सूर रैन ह्वै गई ॥९६॥

athrayo soor rain havai giee ||96||

ਚਾਰਿ ਬਾਜ ਬਿਸਿਖਨ ਤ੍ਰਿਯ ਮਾਰੇ ॥

चारि बाज बिसिखन तृय मारे ॥

chaar baaj bisikhan tiray maare ||

ਰਥ ਕੇ ਕਾਟਿ ਦੋਊ ਚਕ ਡਾਰੇ ॥

रथ के काटि दोऊ चक डारे ॥

rath ke kaaT dhouoo chak ddaare ||

ਨਾਥ ਧੁਜਾ ਕਟਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਈ ॥

नाथ धुजा कटि भूमि गिराई ॥

naath dhujaa kaT bhoom giraiee ||

ਸੂਤਿ ਦਿਯਾ ਜਮਲੋਕ ਪਠਾਈ ॥੯੭॥

सूति दिया जमलोक पठाई ॥९७॥

soot dhiyaa jamalok paThaiee ||97||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਕਹ ਪੁਨਿ ਸਰ ਮਾਰਿਯੋ ॥

सुभट सिंघ कह पुनि सर मारियो ॥

subhaT si(n)gh keh pun sar maariyo ||

ਮੂਰਛਿਤ ਕਰਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਪਰ ਡਾਰਿਯੋ ॥

मूरछित करि पृथवी पर डारियो ॥

moorachhit kar pirathavee par ddaariyo ||

ਬਿਨੁ ਸੁਧਿ ਭਏ ਤਾਹਿ ਲਖ ਲੀਨੋ ॥

बिनु सुधि भए ताहि लख लीनो ॥

bin sudh bhe taeh lakh leeno ||

ਆਪੁ ਬੇਖਿ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਕੀਨੋ ॥੯੮॥

आपु बेखि तिह तृय को कीनो ॥९८॥

aap bekh teh tiray ko keeno ||98||

ਰਥ ਤੇ ਉਤਰਿ ਬਾਰਿ ਲੈ ਆਈ ॥

रथ ते उतरि बारि लै आई ॥

rath te utar baar lai aaiee ||

ਕਾਨ ਲਾਗ ਕਰਿ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥

कान लाग करि बात सुनाई ॥

kaan laag kar baat sunaiee ||

ਸੁਨੋ ਨਾਥ ਮੈ ਤ੍ਰਿਯ ਤਿਹਾਰੀ ॥

सुनो नाथ मै तृय तिहारी ॥

suno naath mai tiray tihaaree ||

ਤੁਮ ਕੋ ਜੋ ਪ੍ਰਾਨਨ ਤੇ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥੯੯॥

तुम को जो प्रानन ते प्यारी ॥९९॥

tum ko jo praanan te payaaree ||99||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਲ ਸੀਚੇ ਜਾਗਤਿ ਭਯੋ ਅਤਿ ਤਨ ਲਾਗੇ ਘਾਇ ॥

जल सीचे जागति भयो अति तन लागे घाइ ॥

jal seeche jaagat bhayo at tan laage ghai ||

ਭਲੋ ਬੁਰੋ ਖਲ ਅਖਲ ਕੋ ਕਛੂ ਨ ਚੀਨਾ ਜਾਇ ॥੧੦੦॥

भलो बुरो खल अखल को कछू न चीना जाइ ॥१००॥

bhalo buro khal akhal ko kachhoo na cheenaa jai ||100||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਨਾਮ ਜਬੈ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

तृय को नाम जबै सुनि पायो ॥

tiray ko naam jabai sun paayo ||

ਘੂਮਤ ਘਾਯਲ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

घूमत घायल बचन सुनायो ॥

ghoomat ghaayal bachan sunaayo ||

ਧੰਨ੍ਯ ਧੰਨ੍ਯ ਕਰਿ ਕਰੀ ਬਡਾਈ ॥

धंन्य धंन्य करि करी बडाई ॥

dha(n)nay dha(n)nay kar karee baddaiee ||

ਕਿਹ ਨਿਮਿਤ ਇਹ ਠਾ ਤੂ ਆਈ ॥੧੦੧॥

किह निमित इह ठा तू आई ॥१०१॥

keh nimit ieh Thaa too aaiee ||101||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਮੈ ਲਾਜ ਤਜਿ ਯਾ ਤੇ ਪਹੁੰਚੀ ਆਇ ॥

सुनु राजा मै लाज तजि या ते पहुँची आइ ॥

sun raajaa mai laaj taj yaa te pahu(n)chee aai ||

ਜਿਯ ਤੇ ਨਿਰਖਿ ਲਿਆਇ ਹੌ ਮਰੇ ਬਰੌਗੀ ਜਾਇ ॥੧੦੨॥

जिय ते निरखि लिआइ हौ मरे बरौगी जाइ ॥१०२॥

jiy te nirakh liaai hau mare barauagee jai ||102||

ਨ੍ਰਿਪ ਘਾਯਲ ਘੂਮਤ ਦ੍ਰਿਗਨ ਮੂੰਦਿ ਬਚਨ ਇਮਿ ਕੀਨ ॥

नृप घायल घूमत दृगन मूँदि बचन इमि कीन ॥

nirap ghaayal ghoomat dhiragan moo(n)dh bachan im keen ||

ਮਨ ਬਾਛਤ ਬਰੁ ਮਾਗਿਯੈ ਮੈ ਤ੍ਰਿਯ ਤੁਮ ਬਰ ਦੀਨ ॥੧੦੩॥

मन बाछत बरु मागियै मै तृय तुम बर दीन ॥१०३॥

man baachhat bar maagiyai mai tiray tum bar dheen ||103||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਮੈ ਤੁਹਿ ਜੀਵਤ ਲਿਖ ਲਯੋ ॥

जब मै तुहि जीवत लिख लयो ॥

jab mai tuh jeevat likh layo ||

ਜਨੁ ਬਿਧਿ ਨਯੋ ਜਨਮ ਤੁਹਿ ਦਯੋ ॥

जनु बिधि नयो जनम तुहि दयो ॥

jan bidh nayo janam tuh dhayo ||

ਤਾ ਤੇ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸੰਕ ਨਹਿ ਧਰਿਯੈ ॥

ता ते हृदै संक नहि धरियै ॥

taa te hiradhai sa(n)k neh dhariyai ||

ਬਹੁਰਿ ਬ੍ਯਾਹ ਮੋ ਸੌ ਅਬ ਕਰਿਯੈ ॥੧੦੪॥

बहुरि ब्याह मो सौ अब करियै ॥१०४॥

bahur bayaeh mo sau ab kariyai ||104||

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਾ ਵਹੈ ਪਤਿ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥

जो तृय कहा वहै पति मान्यो ॥

jo tiray kahaa vahai pat maanayo ||

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੁ ਦੁਖਿਤ ਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

भेद अभेद कछु दुखित न जान्यो ॥

bhedh abhedh kachh dhukhit na jaanayo ||

ਚਕਮਕ ਝਾਰਿ ਆਗਿ ਤਹ ਜਾਰੀ ॥

चकमक झारि आगि तह जारी ॥

chakamak jhaar aag teh jaaree ||

ਚਾਰਿ ਭਵਾਰੈ ਲਈ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥੧੦੫॥

चारि भवारै लई प्यारी ॥१०५॥

chaar bhavaarai liee payaaree ||105||

ਪੁਨਿ ਬਚਿਤ੍ਰ ਦੇ ਐਸ ਉਚਾਰੌ ॥

पुनि बचित्र दे ऐस उचारौ ॥

pun bachitr dhe aais uchaarau ||

ਸੁਨੋ ਨਾਥ ਤੁਮ ਬਚਨ ਹਮਾਰੌ ॥

सुनो नाथ तुम बचन हमारौ ॥

suno naath tum bachan hamaarau ||

ਤ੍ਰਿਪਰਾਤਕ ਅਰਿ ਅਤਿ ਮੁਹਿ ਭਯੋ ॥

तृपरातक अरि अति मुहि भयो ॥

tiraparaatak ar at muh bhayo ||

ਤੁਮ ਬਿਨੁ ਮੋਹਿ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਦਯੋ ॥੧੦੬॥

तुम बिनु मोहि अधिक दुख दयो ॥१०६॥

tum bin moh adhik dhukh dhayo ||106||

ਤੁਰਤੁ ਨਾਥ ਹਮ ਸੋ ਉਠਿ ਰਮੋ ॥

तुरतु नाथ हम सो उठि रमो ॥

turat naath ham so uTh ramo ||

ਸਭ ਅਪਰਾਧ ਹਮਾਰੋ ਛਮੋ ॥

सभ अपराध हमारो छमो ॥

sabh aparaadh hamaaro chhamo ||

ਤਬ ਰਾਜਾ ਤਿਹ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰਿਯੋ ॥

तब राजा तिह साथ बिहारियो ॥

tab raajaa teh saath bihaariyo ||

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਤਾਪ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੦੭॥

तृय को ताप दूरि करि डारियो ॥१०७॥

tiray ko taap dhoor kar ddaariyo ||107||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਰਾਜਾ ਰਮ੍ਯੋ ਚਿਮਟਿ ਚਿਮਟਿ ਗਈ ਤ੍ਰੀਯ ॥

लपटि लपटि राजा रम्यो चिमटि चिमटि गई त्रीय ॥

lapaT lapaT raajaa ramayo chimaT chimaT giee treey ||

ਬਿਕਟ ਸੁ ਦੁਖ ਝਟਪਟ ਕਟੇ ਅਧਿਕ ਬਢਾ ਸੁਖ ਜੀਯ ॥੧੦੮॥

बिकट सु दुख झटपट कटे अधिक बढा सुख जीय ॥१०८॥

bikaT su dhukh jhaTapaT kaTe adhik baddaa sukh jeey ||108||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪਤਿ ਰਤਿ ਕਰਿ ਰਥ ਲਯੋ ਚੜਾਈ ॥

पति रति करि रथ लयो चड़ाई ॥

pat rat kar rath layo chaRaiee ||

ਬਰਿਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਈ ॥

बरियो प्रात दुँदभी बजाई ॥

bariyo praat dhu(n)dhabhee bajaiee ||

ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੋ ਦਲ ਬਲ ਹਰਾ ॥

सभ राजन को दल बल हरा ॥

sabh raajan ko dhal bal haraa ||

ਆਪਨ ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਪਤਿ ਕਰਾ ॥੧੦੯॥

आपन सुभट सिंघ पति करा ॥१०९॥

aapan subhaT si(n)gh pat karaa ||109||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਮਲ ਜੁਧੁ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰਾ ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੋ ਘਾਇ ॥

तुमल जुधु तिह तृय करा सभ राजन को घाइ ॥

tumal judh teh tiray karaa sabh raajan ko ghai ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਕੋ ਪਤਿ ਕਰਾ ਜੈ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਇ ॥੧੧੦॥

सुभट सिंघ को पति करा जै दुँदभी बजाइ ॥११०॥

subhaT si(n)gh ko pat karaa jai dhu(n)dhabhee bajai ||110||

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਬਾਜੀ ਹਨੇ ਛੀਨ ਨ੍ਰਿਪਨ ਬਲ ਕੀਨ ॥

है गै रथ बाजी हने छीन नृपन बल कीन ॥

hai gai rath baajee hane chheen nirapan bal keen ||

ਸਮਰ ਸੁਯੰਬਰ ਜੀਤਿ ਕਰਿ ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਪਤਿ ਲੀਨ ॥੧੧੧॥

समर सुयंबर जीति करि सुभट सिंघ पति लीन ॥१११॥

samar suya(n)bar jeet kar subhaT si(n)gh pat leen ||111||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਦਾਨਵਿੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਿਥਵੀਸ ਸੰਘਾਰੇ ॥

दानविंद्र पृथवीस संघारे ॥

dhaanavi(n)dhr pirathavees sa(n)ghaare ||

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਪੈਦਲ ਦਲਿ ਡਾਰੇ ॥

है गै रथ पैदल दलि डारे ॥

hai gai rath paidhal dhal ddaare ||

ਕਿਸੂ ਬੀਰ ਕੋ ਭੈ ਨ ਧਰਤ ਭੀ ॥

किसू बीर को भै न धरत भी ॥

kisoo beer ko bhai na dharat bhee ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਕਹ ਜੀਤ ਬਰਤ ਭੀ ॥੧੧੨॥

सुभट सिंघ कह जीत बरत भी ॥११२॥

subhaT si(n)gh keh jeet barat bhee ||112||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਬਾਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫੨॥੯੯੧॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे बावनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥५२॥९९१॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe baavano charitr samaapatam sat subham sat ||52||991||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਏਕ ਠਵਰ ਇਕ ਰਹੈ ॥

रानी एक ठवर इक रहै ॥

raanee ek Thavar ik rahai ||

ਬਿਜੈ ਕੁਅਰਿ ਤਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹੈ ॥

बिजै कुअरि ता को जग कहै ॥

bijai kuar taa ko jag kahai ||

ਬਡੇ ਰਾਜ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਸੋਹੈ ॥

बडे राज की दुहिता सोहै ॥

badde raaj kee dhuhitaa sohai ||

ਜਾ ਸਮ ਅਵਰ ਨ ਦੂਸਰ ਕੋ ਹੈ ॥੧॥

जा सम अवर न दूसर को है ॥१॥

jaa sam avar na dhoosar ko hai ||1||

ਤਿਨ ਸੁੰਦਰ ਇਕ ਪੁਰਖ ਨਿਹਾਰਾ ॥

तिन सुँदर इक पुरख निहारा ॥

tin su(n)dhar ik purakh nihaaraa ||

ਕਾਮ ਬਾਨ ਤਾ ਕੇ ਤਨ ਮਾਰਾ ॥

काम बान ता के तन मारा ॥

kaam baan taa ke tan maaraa ||

ਨਿਰਖਿ ਸਜਨ ਕੀ ਛਬਿ ਉਰਝਾਈ ॥

निरखि सजन की छबि उरझाई ॥

nirakh sajan kee chhab urajhaiee ||

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਲਯੋ ਬੁਲਾਈ ॥੨॥

पठै सहचरी लयो बुलाई ॥२॥

paThai sahacharee layo bulaiee ||2||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਤਿਹ ਸੰਗ ਕਮਾਯੋ ॥

काम केल तिह संग कमायो ॥

kaam kel teh sa(n)g kamaayo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੋ ਗਰੇ ਲਗਾਯੋ ॥

भाति भाति सो गरे लगायो ॥

bhaat bhaat so gare lagaayo ||

ਰਾਤ੍ਰਿ ਦੋ ਪਹਰ ਬੀਤੇ ਸੋਏ ॥

रातृ दो पहर बीते सोए ॥

raatr dho pahar beete soe ||

ਚਿਤ ਕੇ ਦੁਹੂੰ ਸਕਲ ਦੁਖ ਖੋਏ ॥੩॥

चित के दुहूँ सकल दुख खोए ॥३॥

chit ke dhuhoo(n) sakal dhukh khoe ||3||

ਸੋਵਤ ਉਠੈ ਬਹੁਰਿ ਰਤਿ ਮਾਨੈ ॥

सोवत उठै बहुरि रति मानै ॥

sovat uThai bahur rat maanai ||

ਰਹੀ ਰੈਨਿ ਜਬ ਘਰੀ ਪਛਾਨੈ ॥

रही रैनि जब घरी पछानै ॥

rahee rain jab gharee pachhaanai ||

ਆਪੁ ਚੇਰਿਯਹਿ ਜਾਇ ਜਗਾਵੈ ॥

आपु चेरियहि जाइ जगावै ॥

aap cheriyeh jai jagaavai ||

ਤਿਹ ਸੰਗ ਦੈ ਉਹਿ ਧਾਮ ਪਠਾਵੈ ॥੪॥

तिह संग दै उहि धाम पठावै ॥४॥

teh sa(n)g dhai uh dhaam paThaavai ||4||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੋ ਤਿਹ ਰੋਜ ਬੁਲਾਵੈ ॥

इह बिधि सो तिह रोज बुलावै ॥

eeh bidh so teh roj bulaavai ||

ਅੰਤ ਰਾਤ੍ਰਿ ਕੇ ਧਾਮ ਪਠਾਵੈ ॥

अंत रातृ के धाम पठावै ॥

a(n)t raatr ke dhaam paThaavai ||

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਾ ਸੋ ਰਤਿ ਮਾਨੈ ॥

लपटि लपटि ता सो रति मानै ॥

lapaT lapaT taa so rat maanai ||

ਭੇਦ ਔਰ ਕੋਊ ਪੁਰਖ ਨ ਜਾਨੈ ॥੫॥

भेद और कोऊ पुरख न जानै ॥५॥

bhedh aauar kouoo purakh na jaanai ||5||

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਹ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਈ ॥

एक दिवस तिह लिया बुलाई ॥

ek dhivas teh liyaa bulaiee ||

ਕਾਮ ਕੇਲ ਕਰਿ ਦਯੋ ਉਠਾਈ ॥

काम केल करि दयो उठाई ॥

kaam kel kar dhayo uThaiee ||

ਚੇਰੀ ਕਹ ਨਿੰਦ੍ਰਾ ਅਤਿ ਭਈ ॥

चेरी कह निंद्रा अति भई ॥

cheree keh ni(n)dhraa at bhiee ||

ਸੋਇ ਰਹੀ ਤਿਹ ਸੰਗ ਨ ਗਈ ॥੬॥

सोइ रही तिह संग न गई ॥६॥

soi rahee teh sa(n)g na giee ||6||

ਚੇਰੀ ਬਿਨਾ ਜਾਰ ਹੂੰ ਧਾਯੋ ॥

चेरी बिना जार हूँ धायो ॥

cheree binaa jaar hoo(n) dhaayo ||

ਚੌਕੀ ਹੁਤੀ ਤਹਾ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥

चौकी हुती तहा चलि आयो ॥

chauakee hutee tahaa chal aayo ||

ਤਾ ਕੋ ਕਾਲ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਈ ॥

ता को काल पहूँच्यो आई ॥

taa ko kaal pahoo(n)chayo aaiee ||

ਤਿਨ ਮੂਰਖ ਕਛੁ ਬਾਤ ਨ ਪਾਈ ॥੭॥

तिन मूरख कछु बात न पाई ॥७॥

tin moorakh kachh baat na paiee ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕੋ ਹੈ ਰੇ ਤੈ ਕਹ ਚਲਾ ਹ੍ਯਾਂ ਆਯੋ ਕਿਹ ਕਾਜ ॥

को है रे तै कह चला ह्याँ आयो किह काज ॥

ko hai re tai keh chalaa hayaa(n) aayo keh kaaj ||

ਯਹ ਤਿਹ ਬਾਤ ਨ ਸਹਿ ਸਕ੍ਯੋ ਚਲਾ ਤੁਰਤੁ ਦੈ ਭਾਜ ॥੮॥

यह तिह बात न सहि सक्यो चला तुरतु दै भाज ॥८॥

yeh teh baat na seh sakayo chalaa turat dhai bhaaj ||8||

ਤਿਨੈ ਹਟਾਵੈ ਜ੍ਵਾਬ ਦੈ ਚੇਰੀ ਹੁਤੀ ਨ ਸਾਥ ॥

तिनै हटावै ज्वाब दै चेरी हुती न साथ ॥

tinai haTaavai javaiaab dhai cheree hutee na saath ||

ਧਾਇ ਪਰੇ ਤੇ ਚੋਰ ਕਹਿ ਗਹਿ ਲੀਨਾ ਤਿਹ ਹਾਥ ॥੯॥

धाइ परे ते चोर कहि गहि लीना तिह हाथ ॥९॥

dhai pare te chor keh geh leenaa teh haath ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚਲੀ ਖਬਰ ਰਾਨੀ ਪਹਿ ਆਈ ॥

चली खबर रानी पहि आई ॥

chalee khabar raanee peh aaiee ||

ਬੈਠੀ ਕਹਾ ਕਾਲ ਕੀ ਖਾਈ ॥

बैठी कहा काल की खाई ॥

baiThee kahaa kaal kee khaiee ||

ਤੁਮਰੋ ਮੀਤ ਚੋਰ ਕਰਿ ਗਹਿਯੋ ॥

तुमरो मीत चोर करि गहियो ॥

tumaro meet chor kar gahiyo ||

ਸਭਹੂੰ ਭੇਦ ਤੁਹਾਰੋ ਲਹਿਯੋ ॥੧੦॥

सभहूँ भेद तुहारो लहियो ॥१०॥

sabhahoo(n) bhedh tuhaaro lahiyo ||10||

ਰਾਨੀ ਹਾਥ ਹਾਥ ਸੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥

रानी हाथ हाथ सौ मारियो ॥

raanee haath haath sau maariyo ||

ਕੇਸ ਪੇਸ ਸੋ ਜੂਟ ਉਪਾਰਿਯੋ ॥

केस पेस सो जूट उपारियो ॥

kes pes so jooT upaariyo ||

ਜਾ ਦਿਨ ਪਿਯ ਪ੍ਯਾਰੇ ਬਿਛੁਰਾਹੀ ॥

जा दिन पिय प्यारे बिछुराही ॥

jaa dhin piy payaare bichhuraahee ||

ਤਾ ਸਮ ਦੁਖ ਜਗ ਦੂਸਰ ਨਾਹੀ ॥੧੧॥

ता सम दुख जग दूसर नाही ॥११॥

taa sam dhukh jag dhoosar naahee ||11||