ਸੋ ਜੜ ਪਰਾ ਹਮਾਰੇ ਰਹਈ ॥

सो जड़ परा हमारे रहई ॥

so jaR paraa hamaare rahiee ||

ਤਾ ਕੋ ਕਛੂ ਨ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹਈ ॥੨॥

ता को कछू न मुख ते कहई ॥२॥

taa ko kachhoo na mukh te kahiee ||2||

ਜਬ ਕਬਹੂੰ ਵਹੁ ਧਾਮ ਸਿਧਾਵੈ ॥

जब कबहूँ वहु धाम सिधावै ॥

jab kabahoo(n) vahu dhaam sidhaavai ||

ਯੌ ਤਾ ਸੋ ਤ੍ਰਿਯ ਬਚਨ ਸੁਨਾਵੈ ॥

यौ ता सो तृय बचन सुनावै ॥

yau taa so tiray bachan sunaavai ||

ਯਾ ਕਹ ਕਲਿ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਲਾਗੀ ॥

या कह कलि की बात न लागी ॥

yaa keh kal kee baat na laagee ||

ਮੇਰੋ ਪਿਯਾ ਬਡੋ ਬਡਭਾਗੀ ॥੩॥

मेरो पिया बडो बडभागी ॥३॥

mero piyaa baddo baddabhaagee ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਸਬਦਨ ਗਾਵਹੀ ਸਭ ਸਾਧਨ ਕੋ ਰਾਉ ॥

निसु दिन सबदन गावही सभ साधन को राउ ॥

nis dhin sabadhan gaavahee sabh saadhan ko raau ||

ਮੋ ਪਤਿ ਗੁਰ ਕੋ ਭਗਤਿ ਹੈ ਲਗੀ ਨ ਕਲਿ ਕੀ ਬਾਉ ॥੪॥

मो पति गुर को भगति है लगी न कलि की बाउ ॥४॥

mo pat gur ko bhagat hai lagee na kal kee baau ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਯਹ ਜੜ ਫੂਲਿ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਜਾਵੈ ॥

यह जड़ फूलि बचन सुनि जावै ॥

yeh jaR fool bachan sun jaavai ||

ਅਧਿਕ ਆਪੁ ਕਹ ਸਾਧੁ ਕਹਾਵੈ ॥

अधिक आपु कह साधु कहावै ॥

adhik aap keh saadh kahaavai ||

ਵਹ ਜਾਰਨ ਸੌ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਰਹਈ ॥

वह जारन सौ निसु दिन रहई ॥

veh jaaran sau nis dhin rahiee ||

ਇਹ ਕਛੁ ਤਿਨੈ ਨ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹਈ ॥੫॥

इह कछु तिनै न मुख ते कहई ॥५॥

eeh kachh tinai na mukh te kahiee ||5||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਉਨਚਾਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੪੯॥੮੫੦॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे उनचासवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥४९॥८५०॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe unachaasavo charitr samaapatam sat subham sat ||49||850||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਏਕ ਓਡਛੇ ਰਹੈ ॥

रानी एक ओडछे रहै ॥

raanee ek oddachhe rahai ||

ਪੁਹਪ ਮੰਜਰੀ ਜਿਹ ਜਗ ਕਹੈ ॥

पुहप मंजरी जिह जग कहै ॥

puhap ma(n)jaree jeh jag kahai ||

ਤਾ ਕੇ ਤੁਲਿ ਅਵਰ ਕੋਊ ਨਾਹੀ ॥

ता के तुलि अवर कोऊ नाही ॥

taa ke tul avar kouoo naahee ||

ਯਾ ਤੇ ਨਾਰਿ ਰਿਸਤ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੧॥

या ते नारि रिसत मन माही ॥१॥

yaa te naar risat man maahee ||1||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਤਾ ਕੌ ਬਿਧਿ ਦਯੋ ॥

अधिक रूप ता कौ बिधि दयो ॥

adhik roop taa kau bidh dhayo ||

ਜਾ ਤੇ ਬਸਿ ਰਾਜਾ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥

जा ते बसि राजा ह्वै गयो ॥

jaa te bas raajaa havai gayo ||

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹੈ ਬਚਨ ਸੋਈ ਮਾਨੈ ॥

जो तृय कहै बचन सोई मानै ॥

jo tiray kahai bachan soiee maanai ||

ਬਿਨੁ ਪੂਛੇ ਕਛੁ ਕਾਜ ਨ ਠਾਨੈ ॥੨॥

बिनु पूछे कछु काज न ठानै ॥२॥

bin poochhe kachh kaaj na Thaanai ||2||

ਰਾਨੀ ਰਾਜ ਦੇਸ ਕੋ ਕਯੋ ॥

रानी राज देस को कयो ॥

raanee raaj dhes ko kayo ||

ਰਾਜਾ ਰਾਨੀ ਕੀ ਸਮ ਭਯੋ ॥

राजा रानी की सम भयो ॥

raajaa raanee kee sam bhayo ||

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹੈ ਵਹੈ ਜਗ ਮਾਨੈ ॥

जो तृय कहै वहै जग मानै ॥

jo tiray kahai vahai jag maanai ||

ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਚਿਤ ਕੋਊ ਕਾਨਿ ਨ ਆਨੈ ॥੩॥

नृप की चित कोऊ कानि न आनै ॥३॥

nirap kee chit kouoo kaan na aanai ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਰਾਨੀ ਰਾਜ ਕਮਾਵਈ ਪਤਿ ਕੀ ਕਰੈ ਨ ਕਾਨਿ ॥

रानी राज कमावई पति की करै न कानि ॥

raanee raaj kamaaviee pat kee karai na kaan ||

ਰਾਜਾ ਕੌ ਰਾਨੀ ਕਿਯਾ ਦੇਖਤ ਸਕਲ ਜਹਾਨ ॥੪॥

राजा कौ रानी किया देखत सकल जहान ॥४॥

raajaa kau raanee kiyaa dhekhat sakal jahaan ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਜਾ ਕੌ ਰਾਨੀ ਬਸਿ ਕਿਯੋ ॥

राजा कौ रानी बसि कियो ॥

raajaa kau raanee bas kiyo ||

ਜੀਤ ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰਨ ਸੌ ਲਿਯੋ ॥

जीत जंत्र मंत्रन सौ लियो ॥

jeet ja(n)tr ma(n)tran sau liyo ||

ਜਬ ਚਾਹਤ ਤਬ ਦੇਤ ਉਠਾਈ ॥

जब चाहत तब देत उठाई ॥

jab chaahat tab dhet uThaiee ||

ਪੁਨਿ ਸੁਹਾਤ ਤਬ ਲੇਤ ਬਲਾਈ ॥੫॥

पुनि सुहात तब लेत बलाई ॥५॥

pun suhaat tab let balaiee ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹੇਰਿ ਏਕ ਸੁੰਦਰ ਪੁਰਖ ਰਾਨੀ ਤਜੀ ਸਿਯਾਨ ॥

हेरि एक सुँदर पुरख रानी तजी सियान ॥

her ek su(n)dhar purakh raanee tajee siyaan ||

ਪੁਰਖ ਭੇਸ ਧਰਿ ਤਿਹ ਸਦਨ ਨਿਸਿ ਕਹ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨ ॥੬॥

पुरख भेस धरि तिह सदन निसि कह किया पयान ॥६॥

purakh bhes dhar teh sadhan nis keh kiyaa payaan ||6||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਇਹੀ ਬੀਚ ਰਾਜਾ ਜੂ ਆਯੋ ॥

इही बीच राजा जू आयो ॥

eihee beech raajaa joo aayo ||

ਰਾਨੀ ਬਿਨਾ ਸਖੀ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥

रानी बिना सखी दुख पायो ॥

raanee binaa sakhee dhukh paayo ||

ਧਾਮ ਨ ਪੈਠਨ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹ ਦੀਨਾ ॥

धाम न पैठन नृप कह दीना ॥

dhaam na paiThan nirap keh dheenaa ||

ਤਬ ਤ੍ਰਿਯ ਤਾਹਿ ਬਚਨ ਅਸਿ ਕੀਨਾ ॥੭॥

तब तृय ताहि बचन असि कीना ॥७॥

tab tiray taeh bachan as keenaa ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਛੂ ਭੂਲ ਤੁਮ ਤੇ ਭਈ ਤਾ ਤੇ ਤ੍ਰਿਯ ਕਿਯ ਮਾਨ ॥

कछू भूल तुम ते भई ता ते तृय किय मान ॥

kachhoo bhool tum te bhiee taa te tiray kiy maan ||

ਮੁਰ ਗ੍ਰਿਹ ਕਰਨ ਨ ਦੀਜਿਯਹੁ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹ ਕਹਾ ਪਯਾਨ ॥੮॥

मुर गृह करन न दीजियहु नृप कह कहा पयान ॥८॥

mur gireh karan na dheejiyahu nirap keh kahaa payaan ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਨੀ ਤਾ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਈ ॥

रानी ता सो भोग कमाई ॥

raanee taa so bhog kamaiee ||

ਬਹੁਰੋ ਧਾਮੁ ਅਪੁਨੇ ਆਈ ॥

बहुरो धामु अपुने आई ॥

bahuro dhaam apune aaiee ||

ਯਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਹ ਤਿਨੈ ਸੁਨਾਯੋ ॥

यह चरित्र कह तिनै सुनायो ॥

yeh charitr keh tinai sunaayo ||

ਤਾ ਤੇ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਯੋ ॥੯॥

ता ते तृय कह अधिक रिझायो ॥९॥

taa te tiray keh adhik rijhaayo ||9||

ਤਬ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯੋ ਅਧਿਕ ਧਨ ਦੀਨੋ ॥

तब तिन तृयो अधिक धन दीनो ॥

tab tin tirayo adhik dhan dheeno ||

ਭਾਤਿ ਅਨੇਕ ਨਿਹੋਰੌ ਕੀਨੋ ॥

भाति अनेक निहोरौ कीनो ॥

bhaat anek nihorau keeno ||

ਭਲੀ ਸਖੀ ਹਮਰੀ ਮੁਖ ਭਾਖੀ ॥

भली सखी हमरी मुख भाखी ॥

bhalee sakhee hamaree mukh bhaakhee ||

ਹਮਰੀ ਆਜੁ ਲਾਜ ਇਨ ਰਾਖੀ ॥੧੦॥

हमरी आजु लाज इन राखी ॥१०॥

hamaree aaj laaj in raakhee ||10||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਧਿਕ ਨਿਹੋਰੌ ਰਾਇ ਕਰਿ ਰਾਨੀ ਲਈ ਮਨਾਇ ॥

अधिक निहोरौ राइ करि रानी लई मनाइ ॥

adhik nihorau rai kar raanee liee manai ||

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਤਾ ਸੋ ਕਰੀ ਭੇਦ ਨ ਸਕਿਯਾ ਪਾਇ ॥੧੧॥

अधिक प्रीति ता सो करी भेद न सकिया पाइ ॥११॥

adhik preet taa so karee bhedh na sakiyaa pai ||11||

ਜੋ ਨ੍ਰਿਪ ਚਮਕਾ ਨ ਰਹੈ ਤ੍ਰਿਯ ਕਾ ਕਰਤ ਬਿਸ੍ਵਾਸ ॥

जो नृप चमका न रहै तृय का करत बिस्वास ॥

jo nirap chamakaa na rahai tiray kaa karat bisavaiaas ||

ਅਵਰ ਪੁਰਖ ਪਰ ਅਟਕਿ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰਤ ਤਵਨ ਕੋ ਨਾਸ ॥੧੨॥

अवर पुरख पर अटकि तृय करत तवन को नास ॥१२॥

avar purakh par aTak tiray karat tavan ko naas ||12||

ਚਿਤ ਨ ਦੀਜੈ ਆਪਨੋ ਸਭ ਕੋ ਲੇਹੁ ਬਨਾਇ ॥

चित न दीजै आपनो सभ को लेहु बनाइ ॥

chit na dheejai aapano sabh ko leh banai ||

ਤਬ ਸਭ ਕਹ ਜੀਤਤ ਰਹੋ ਰਾਜ ਕਰੋ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥੧੩॥

तब सभ कह जीतत रहो राज करो सुख पाइ ॥१३॥

tab sabh keh jeetat raho raaj karo sukh pai ||13||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪਚਾਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫੦॥੮੬੩॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे पचासवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥५०॥८६३॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe pachaasavo charitr samaapatam sat subham sat ||50||863||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮਾਰਵਾਰ ਇਕ ਸਾਹੁ ਕਹਾਵੈ ॥

मारवार इक साहु कहावै ॥

maaravaar ik saahu kahaavai ||

ਅਨਿਕ ਦਰਬੁ ਕੌ ਬਨਿਜ ਚਲਾਵੈ ॥

अनिक दरबु कौ बनिज चलावै ॥

anik dharab kau banij chalaavai ||

ਦੈ ਦੈ ਕਰਜ ਬ੍ਰਯਾਜ ਬਹੁ ਲੇਈ ॥

दै दै करज ब्रयाज बहु लेई ॥

dhai dhai karaj brayaaj bahu leiee ||

ਪੁੰਨ੍ਯ ਦਾਨ ਬਿਪ੍ਰਨ ਕਹ ਦੇਈ ॥੧॥

पुँन्य दान बिप्रन कह देई ॥१॥

pu(n)nay dhaan bipran keh dheiee ||1||

ਸੀਲ ਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਭਾਰੀ ॥

सील मती ता की तृय भारी ॥

seel matee taa kee tiray bhaaree ||

ਸੂਰਜ ਲਖੀ ਨ ਚੰਦ੍ਰ ਨਿਹਾਰੀ ॥

सूरज लखी न चंद्र निहारी ॥

sooraj lakhee na cha(n)dhr nihaaree ||

ਨਿਰਖਿ ਰੂਪਿ ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਕੋ ਜੀਯੈ ॥

निरखि रूपि निजु पति को जीयै ॥

nirakh roop nij pat ko jeeyai ||

ਤਿਹ ਨਿਰਖੇ ਬਿਨੁ ਪਾਨਿ ਨ ਪੀਯੈ ॥੨॥

तिह निरखे बिनु पानि न पीयै ॥२॥

teh nirakhe bin paan na peeyai ||2||

ਤਾ ਕੇ ਪਤਿ ਕੋ ਰੂਪਿ ਅਪਾਰਾ ॥

ता के पति को रूपि अपारा ॥

taa ke pat ko roop apaaraa ||

ਰੀਝਿ ਦਿਯਾ ਤਾ ਕੋ ਕਰਤਾਰਾ ॥

रीझि दिया ता को करतारा ॥

reejh dhiyaa taa ko karataaraa ||

ਉਦੈ ਕਰਨ ਤਾ ਕੌ ਸੁਭ ਨਾਮਾ ॥

उदै करन ता कौ सुभ नामा ॥

audhai karan taa kau subh naamaa ||

ਸੀਲ ਮੰਜਰੀ ਤਾ ਕੀ ਬਾਮਾ ॥੩॥

सील मंजरी ता की बामा ॥३॥

seel ma(n)jaree taa kee baamaa ||3||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਰੂਪ ਅਨੂਪਮ ਸਾਹੁ ਕੋ ਜੋ ਨਿਰਖਤ ਬਰ ਨਾਰਿ ॥

रूप अनूपम साहु को जो निरखत बर नारि ॥

roop anoopam saahu ko jo nirakhat bar naar ||

ਲੋਕ ਲਾਜ ਕਹ ਛੋਰਿ ਕਰਿ ਤਾ ਕਹ ਰਹਤ ਨਿਹਾਰਿ ॥੪॥

लोक लाज कह छोरि करि ता कह रहत निहारि ॥४॥

lok laaj keh chhor kar taa keh rahat nihaar ||4||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਏਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੇ ਇਮਿ ਚਿਤ ਆਈ ॥

एक तृया के इमि चित आई ॥

ek tirayaa ke im chit aaiee ||

ਹੇਰਿ ਰੂਪ ਤਾ ਕੋ ਲਲਚਾਈ ॥

हेरि रूप ता को ललचाई ॥

her roop taa ko lalachaiee ||

ਕਵਨ ਕਹਾ ਚਿਤ ਚਰਿਤ ਬਨੈਯੈ ॥

कवन कहा चित चरित बनैयै ॥

kavan kahaa chit charit banaiyai ||

ਜੇ ਤੇ ਸਾਹੁ ਮੀਤ ਕਰਿ ਪੈਯੈ ॥੫॥

जे ते साहु मीत करि पैयै ॥५॥

je te saahu meet kar paiyai ||5||

ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਈ ॥

ता की तृय सो प्रीति लगाई ॥

taa kee tiray so preet lagaiee ||

ਧਰਮ ਬਹਿਨ ਅਪਨੀ ਠਹਰਾਈ ॥

धरम बहिन अपनी ठहराई ॥

dharam bahin apanee Thaharaiee ||

ਨਈ ਨਈ ਨਿਤਿ ਕਥਾ ਸੁਨਾਵੈ ॥

नई नई निति कथा सुनावै ॥

niee niee nit kathaa sunaavai ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕਹ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਵੈ ॥੬॥

साहु तृया कह अधिक रिझावै ॥६॥

saahu tirayaa keh adhik rijhaavai ||6||

ਸੁਨਿ ਸਾਹੁਨਿ ਤੁਹਿ ਕਥਾ ਸੁਨਾਊਾਂ ॥

सुनि साहुनि तुहि कथा सुनाऊाँ ॥

sun saahun tuh kathaa sunaauooaa(n) ||

ਤੁਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਗਰਬੁ ਮਿਟਾਊਾਂ ॥

तुमरे चित को गरबु मिटाऊाँ ॥

tumare chit ko garab miTaauooaa(n) ||

ਜੈਸੋ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਪਤਿ ਤੇਰੌ ॥

जैसो अति सुँदर पति तेरौ ॥

jaiso at su(n)dhar pat terau ||

ਤੈਸੋ ਹੀ ਚੀਨਹੁ ਪਿਯ ਮੇਰੋ ॥੭॥

तैसो ही चीनहु पिय मेरो ॥७॥

taiso hee cheenahu piy mero ||7||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੇਰੇ ਅਰੁ ਮੇਰੇ ਪਤਿਹ ਭੇਦ ਰੂਪ ਨਹਿ ਕੋਇ ॥

तेरे अरु मेरे पतिह भेद रूप नहि कोइ ॥

tere ar mere pateh bhedh roop neh koi ||

ਉਠਿ ਕਰਿ ਆਪੁ ਬਿਲੋਕਿਯੈ ਤੋਰ ਕਿ ਮੋਰੋ ਹੋਇ ॥੮॥

उठि करि आपु बिलोकियै तोर कि मोरो होइ ॥८॥

auTh kar aap bilokiyai tor k moro hoi ||8||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਆਜੁ ਸਾਝਿ ਨਿਜੁ ਪਤਿਹਿ ਲਿਯੈਹੋ ॥

आजु साझि निजु पतिहि लियैहो ॥

aaj saajh nij pateh liyaiho ||

ਤੁਮਰੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਅਗੋਚਰ ਕੈਹੋ ॥

तुमरी दृसटि अगोचर कैहो ॥

tumaree dhirasaT agochar kaiho ||

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ॥

साहु तृयहि कछु भेद न पायो ॥

saahu tirayeh kachh bhedh na paayo ||

ਤਿਹ ਦੇਖਨ ਕਹ ਚਿਤ ਲਲਚਾਯੋ ॥੯॥

तिह देखन कह चित ललचायो ॥९॥

teh dhekhan keh chit lalachaayo ||9||

ਆਪੁ ਅਗਮਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਉਚਾਰੇ ॥

आपु अगमने तृया उचारे ॥

aap agamane tirayaa uchaare ||

ਸਾਹੁ ਕੁਕ੍ਰਿਆ ਨਾਰਿ ਤਿਹਾਰੇ ॥

साहु कुकृआ नारि तिहारे ॥

saahu kukriaa naar tihaare ||

ਤਾ ਕੋ ਸਕਲ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਿਖੈਹੋ ॥

ता को सकल चरित्र दिखैहो ॥

taa ko sakal charitr dhikhaiho ||

ਤੁਮ ਕੋ ਮੀਤ ਆਪਨੋ ਕੈਹੋ ॥੧੦॥

तुम को मीत आपनो कैहो ॥१०॥

tum ko meet aapano kaiho ||10||

ਤਬ ਤੁਮ ਗਵਨ ਹਮਾਰੋ ਕੀਜੋ ॥

तब तुम गवन हमारो कीजो ॥

tab tum gavan hamaaro keejo ||

ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦੇਖਿ ਜਬ ਲੀਜੋ ॥

निजु तृय चरित्र देखि जब लीजो ॥

nij tiray charitr dhekh jab leejo ||

ਤਹਾ ਠਾਢ ਤੁਮ ਕੋ ਲੈ ਕਰਿਹੌ ॥

तहा ठाढ तुम को लै करिहौ ॥

tahaa Thaadd tum ko lai karihau ||

ਮੀਤ ਆਯੋ ਤਵ ਤਾਹਿ ਉਚਰਿਹੌ ॥੧੧॥

मीत आयो तव ताहि उचरिहौ ॥११॥

meet aayo tav taeh ucharihau ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਵਹੁ ਤਾਕੀ ਛੋਰਿ ਤ੍ਰਿਯ ਨਿਰਖੈ ਨੈਨ ਪਸਾਰਿ ॥

जब वहु ताकी छोरि तृय निरखै नैन पसारि ॥

jab vahu taakee chhor tiray nirakhai nain pasaar ||

ਤਬ ਤੁਮ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਲੀਜਹੁ ਚਰਿਤ ਬਿਚਾਰਿ ॥੧੨॥

तब तुम अपने चित बिखै लीजहु चरित बिचारि ॥१२॥

tab tum apane chit bikhai leejahu charit bichaar ||12||

ਤਹਾ ਠਾਢ ਤਾ ਕੌ ਕਿਯਾ ਆਪੁ ਗਈ ਤਿਹ ਪਾਸ ॥

तहा ठाढ ता कौ किया आपु गई तिह पास ॥

tahaa Thaadd taa kau kiyaa aap giee teh paas ||

ਮੋ ਪਤਿ ਆਯੋ ਦੇਖਿਯੈ ਚਿਤ ਕੋ ਛੋਰਿ ਬਿਸ੍ਵਾਸ ॥੧੩॥

मो पति आयो देखियै चित को छोरि बिस्वास ॥१३॥

mo pat aayo dhekhiyai chit ko chhor bisavaiaas ||13||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਾ ਕੀ ਕਹੀ ਕਾਨ ਤ੍ਰਿਯ ਧਰੀ ॥

ता की कही कान तृय धरी ॥

taa kee kahee kaan tiray dharee ||

ਤਾਕੀ ਛੋਰਿ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਜਬ ਕਰੀ ॥

ताकी छोरि दृसटि जब करी ॥

taakee chhor dhirasaT jab karee ||

ਯਹ ਕੌਤਕ ਸਭ ਸਾਹੁ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

यह कौतक सभ साहु निहारियो ॥

yeh kauatak sabh saahu nihaariyo ||

ਦੁਰਾਚਾਰ ਇਹ ਨਾਰਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੧੪॥

दुराचार इह नारि बिचारियो ॥१४॥

dhuraachaar ieh naar bichaariyo ||14||

ਮੋ ਸੋ ਸਤਿ ਤਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਿਯੋ ॥

मो सो सति तवन तृय कहियो ॥

mo so sat tavan tiray kahiyo ||

ਯੌ ਕਹਿ ਸਾਹੁ ਮੋਨਿ ਹ੍ਵੈ ਰਹਿਯੋ ॥

यौ कहि साहु मोनि ह्वै रहियो ॥

yau keh saahu mon havai rahiyo ||

ਨਿਜ ਤ੍ਰਿਯ ਭਏ ਨੇਹ ਤਜਿ ਦੀਨੋ ॥

निज तृय भए नेह तजि दीनो ॥

nij tiray bhe neh taj dheeno ||

ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਅ ਸਾਥ ਯਰਾਨੋ ਕੀਨੋ ॥੧੫॥

तिह तृअ साथ यरानो कीनो ॥१५॥

teh tria saath yaraano keeno ||15||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਛਲਿਯੋ ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯ ਤ੍ਰਿਯਾਜੁਤ ਐਸੇ ਚਰਿਤ ਸੁਧਾਰਿ ॥

छलियो साहु तृय तृयाजुत ऐसे चरित सुधारि ॥

chhaliyo saahu tiray tirayaajut aaise charit sudhaar ||

ਤਾ ਸੋ ਨੇਹੁ ਤੁਰਾਇ ਕੈ ਕਿਯਾ ਆਪੁਨੋ ਯਾਰ ॥੧੬॥

ता सो नेहु तुराइ कै किया आपुनो यार ॥१६॥

taa so neh turai kai kiyaa aapuno yaar ||16||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕਾਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫੧॥੮੭੯॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इकावनो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥५१॥८७९॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe ikaavano charitr samaapatam sat subham sat ||51||879||afajoo(n)||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਉਤਰ ਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਭਾਰੋ ॥

उतर देस नृपति इक भारो ॥

autar dhes nirapat ik bhaaro ||

ਸੂਰਜ ਬੰਸ ਬਿਖੈ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥

सूरज बंस बिखै उजियारो ॥

sooraj ba(n)s bikhai ujiyaaro ||

ਇੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਤਾ ਕੀ ਪਟਰਾਨੀ ॥

इंद्र प्रभा ता की पटरानी ॥

ei(n)dhr prabhaa taa kee paTaraanee ||

ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਬਰ ਆਨੀ ॥੧॥

बिजै सिंघ राजा बर आनी ॥१॥

bijai si(n)gh raajaa bar aanee ||1||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਏਕ ਸੁਤਾ ਤਾ ਕੇ ਭਵਨ ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਕੀ ਖਾਨਿ ॥

एक सुता ता के भवन अमित रूप की खानि ॥

ek sutaa taa ke bhavan amit roop kee khaan ||

ਕਾਮ ਦੇਵ ਠਟਕੇ ਰਹਤ ਰਤਿ ਸਮ ਤਾਹਿ ਪਛਾਨਿ ॥੨॥

काम देव ठटके रहत रति सम ताहि पछानि ॥२॥

kaam dhev ThaTake rahat rat sam taeh pachhaan ||2||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜੋਬਨ ਅਧਿਕ ਤਾਹਿ ਜਬ ਭਯੋ ॥

जोबन अधिक ताहि जब भयो ॥

joban adhik taeh jab bhayo ||

ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਗੰਗਾ ਪਿਤੁ ਗਯੋ ॥

लै ता को गंगा पितु गयो ॥

lai taa ko ga(n)gaa pit gayo ||

ਬਡੇ ਬਡੇ ਰਾਜਾ ਤਹ ਐਹੈ ॥

बडे बडे राजा तह ऐहै ॥

badde badde raajaa teh aaihai ||

ਤਿਨ ਮੈ ਭਲੋ ਹੇਰਿ ਤਹ ਦੈਹੈ ॥੩॥

तिन मै भलो हेरि तह दैहै ॥३॥

tin mai bhalo her teh dhaihai ||3||

ਚਲੇ ਚਲੇ ਗੰਗਾ ਪਹਿ ਆਏ ॥

चले चले गंगा पहि आए ॥

chale chale ga(n)gaa peh aae ||

ਬੰਧੁ ਸੁਤਾ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਸੰਗ ਲ੍ਯਾਏ ॥

बंधु सुता इसतृन संग ल्याए ॥

ba(n)dh sutaa isatiran sa(n)g layaae ||

ਸ੍ਰੀ ਜਾਨ੍ਰਹਵਿ ਕੋ ਦਰਸਨ ਕੀਨੋ ॥

स्री जान्रहवि को दरसन कीनो ॥

sree jaanrahav ko dharasan keeno ||

ਪੂਰਬ ਪਾਪ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨੋ ॥੪॥

पूरब पाप बिदा करि दीनो ॥४॥

poorab paap bidhaa kar dheeno ||4||

ਬਡੇ ਬਡੇ ਭੂਪਤਿ ਤਹ ਆਏ ॥

बडे बडे भूपति तह आए ॥

badde badde bhoopat teh aae ||

ਤਵਨਿ ਕੁਅਰਿ ਕੋ ਸਕਲ ਦਿਖਾਏ ॥

तवनि कुअरि को सकल दिखाए ॥

tavan kuar ko sakal dhikhaae ||

ਇਨ ਪਰ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਸਭਨ ਪਰ ਕਰਿਯੈ ॥

इन पर दृसटि सभन पर करियै ॥

ein par dhirasaT sabhan par kariyai ||

ਜੋ ਜਿਯ ਰੁਚੈ ਤਿਸੀ ਕੌ ਬਰਿਯੈ ॥੫॥

जो जिय रुचै तिसी कौ बरियै ॥५॥

jo jiy ruchai tisee kau bariyai ||5||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹੇਰਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਤ ਨ੍ਰਿਪਨ ਕੇ ਕੰਨ੍ਯਾ ਕਹੀ ਬਿਚਾਰ ॥

हेरि नृपति सुत नृपन के कंन्या कही बिचार ॥

her nirapat sut nirapan ke ka(n)nayaa kahee bichaar ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਸੁੰਦਰ ਸੁਘਰ ਬਰਹੋ ਵਹੈ ਕੁਮਾਰ ॥੬॥

सुभट सिंघ सुँदर सुघर बरहो वहै कुमार ॥६॥

subhaT si(n)gh su(n)dhar sughar baraho vahai kumaar ||6||

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਤਾ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਸਭ ਰਾਜਾ ਰਿਸਿ ਖਾਹਿ ॥

अधिक रूप ता को निरखि सभ राजा रिसि खाहि ॥

adhik roop taa ko nirakh sabh raajaa ris khaeh ||

ਜਿਯੋ ਕਿਯੋ ਯਾਹਿ ਬਿਵਾਹਿ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹਿ ਅਪੁਨੇ ਲੈ ਜਾਹਿ ॥੭॥

जियो कियो याहि बिवाहि कै गृहि अपुने लै जाहि ॥७॥

jiyo kiyo yaeh bivaeh kai gireh apune lai jaeh ||7||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਭੂਪਤਿ ਸਕਲ ਅਧਿਕ ਰਿਸਿ ਕਰੈ ॥

भूपति सकल अधिक रिसि करै ॥

bhoopat sakal adhik ris karai ||

ਹਾਥ ਹਥਯਾਰਨ ਊਪਰ ਧਰੈ ॥

हाथ हथयारन ऊपर धरै ॥

haath hathayaaran uoopar dharai ||

ਕੁਪਿ ਕੁਪਿ ਬਚਨ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਕਹੈ ॥

कुपि कुपि बचन बकत्र ते कहै ॥

kup kup bachan bakatr te kahai ||

ਬਿਨੁ ਰਨ ਕਿਯੇ ਆਜੁ ਨਹਿ ਰਹੈ ॥੮॥

बिनु रन किये आजु नहि रहै ॥८॥

bin ran kiye aaj neh rahai ||8||

ਰਾਇ ਪ੍ਰੋਹਿਤਨ ਲਿਯਾ ਬੁਲਾਈ ॥

राइ प्रोहितन लिया बुलाई ॥

rai prohitan liyaa bulaiee ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਿ ਦਏ ਪਠਾਈ ॥

सुभट सिंघ प्रति दए पठाई ॥

subhaT si(n)gh prat dhe paThaiee ||

ਮੋ ਪਰ ਕਹੀ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਕਰਿਯੈ ॥

मो पर कही अनुग्रहु करियै ॥

mo par kahee anugrahu kariyai ||

ਬੇਦ ਬਿਧਾਨ ਸਹਿਤ ਇਹ ਬਰਿਯੈ ॥੯॥

बेद बिधान सहित इह बरियै ॥९॥

bedh bidhaan sahit ieh bariyai ||9||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਐਸੇ ਕਹੀ ਤ੍ਰਿਯ ਮੁਰ ਆਗੇ ਏਕ ॥

सुभट सिंघ ऐसे कही तृय मुर आगे एक ॥

subhaT si(n)gh aaise kahee tiray mur aage ek ||

ਬ੍ਯਾਹ ਦੂਸਰੌ ਨ ਕਰੋ ਜੌ ਜਨ ਕਹੈ ਅਨੇਕ ॥੧੦॥

ब्याह दूसरौ न करो जौ जन कहै अनेक ॥१०॥

bayaeh dhoosarau na karo jau jan kahai anek ||10||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਪ੍ਰੋਹਿਤ ਭੂਪਤਿ ਸੌ ਇਹ ਉਚਰੈ ॥

प्रोहित भूपति सौ इह उचरै ॥

prohit bhoopat sau ieh ucharai ||

ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਯਾ ਕੋ ਨਹਿ ਬਰੈ ॥

सुभट सिंघ या को नहि बरै ॥

subhaT si(n)gh yaa ko neh barai ||

ਤਾ ਤੇ ਕਛੂ ਜਤਨ ਪ੍ਰਭ ਕੀਜੈ ॥

ता ते कछू जतन प्रभ कीजै ॥

taa te kachhoo jatan prabh keejai ||

ਇਹ ਕੰਨ੍ਯਾ ਅਵਰੈ ਨ੍ਰਿਪ ਦੀਜੈ ॥੧੧॥

इह कंन्या अवरै नृप दीजै ॥११॥

eeh ka(n)nayaa avarai nirap dheejai ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਬ ਕੰਨ੍ਯਾ ਐਸੇ ਕਹੀ ਬਚਨ ਪਿਤਾ ਕੇ ਸਾਥ ॥

तब कंन्या ऐसे कही बचन पिता के साथ ॥

tab ka(n)nayaa aaise kahee bachan pitaa ke saath ||

ਜੋ ਕੋ ਜੁਧ ਜੀਤੈ ਮੁਝੈ ਵਹੈ ਹਮਾਰੋ ਨਾਥ ॥੧੨॥

जो को जुध जीतै मुझै वहै हमारो नाथ ॥१२॥

jo ko judh jeetai mujhai vahai hamaaro naath ||12||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਭ ਭੂਪਨ ਨ੍ਰਿਪ ਐਸ ਸੁਨਾਯੋ ॥

सभ भूपन नृप ऐस सुनायो ॥

sabh bhoopan nirap aais sunaayo ||

ਆਪ ਜੁਧ ਕੋ ਬਿਵਤ ਬਨਾਯੋ ॥

आप जुध को बिवत बनायो ॥

aap judh ko bivat banaayo ||

ਜੋ ਕੋਊ ਤੁਮਲ ਜੁਧ ਹ੍ਯਾਂ ਕਰ ਹੈ ॥

जो कोऊ तुमल जुध ह्याँ कर है ॥

jo kouoo tumal judh hayaa(n) kar hai ||

ਵਹੈ ਯਾਹਿ ਕੰਨ੍ਯਾ ਕਹੁ ਬਰਿ ਹੈ ॥੧੩॥

वहै याहि कंन्या कहु बरि है ॥१३॥

vahai yaeh ka(n)nayaa kahu bar hai ||13||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਬੀਰਾਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮੈ ਭਯਾ ਅਨੰਦ ॥

सुनत बचन बीरान के चित मै भया अनंद ॥

sunat bachan beeraan ke chit mai bhayaa ana(n)dh ||

ਮਥਿ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਦਲ ਪਾਇ ਹੈ ਆਜੁ ਕੁਅਰਿ ਮੁਖ ਚੰਦ ॥੧੪॥

मथि समुँद्र दल पाइ है आजु कुअरि मुख चंद ॥१४॥

math samu(n)dhr dhal pai hai aaj kuar mukh cha(n)dh ||14||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਭਨ ਜੁਧ ਕੇ ਸਾਜ ਬਨਾਏ ॥

सभन जुध के साज बनाए ॥

sabhan judh ke saaj banaae ||

ਗੰਗਾ ਤੀਰ ਬੀਰ ਚਲਿ ਆਏ ॥

गंगा तीर बीर चलि आए ॥

ga(n)gaa teer beer chal aae ||

ਪਹਿਰਿ ਕਵਚ ਸਭ ਸੂਰ ਸੁਹਾਵੈ ॥

पहिरि कवच सभ सूर सुहावै ॥

pahir kavach sabh soor suhaavai ||

ਡਾਰਿ ਪਾਖਰੈ ਤੁਰੈ ਨਚਾਵੈ ॥੧੫॥

डारि पाखरै तुरै नचावै ॥१५॥

ddaar paakharai turai nachaavai ||15||

ਗਰਜੈ ਕਰੀ ਅਸ੍ਵ ਹਿਹਨਾਨੇ ॥

गरजै करी अस्व हिहनाने ॥

garajai karee asavai hihanaane ||

ਪਹਿਰੇ ਕਵਚ ਸੂਰ ਨਿਜੁਕਾਨੇ ॥

पहिरे कवच सूर निजुकाने ॥

pahire kavach soor nijukaane ||

ਕਿਨਹੂੰ ਕਾਢਿ ਖੜਗ ਕਰ ਲੀਨੋ ॥

किनहूँ काढि खड़ग कर लीनो ॥

kinahoo(n) kaadd khaRag kar leeno ||

ਕਿਨਹੂੰ ਕੇਸਰਿਯਾ ਬਾਨਾ ਕੀਨੋ ॥੧੬॥

किनहूँ केसरिया बाना कीनो ॥१६॥

kinahoo(n) kesariyaa baanaa keeno ||16||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਿਨੂੰ ਤਿਲੌਨੇ ਬਸਤ੍ਰ ਕਰਿ ਕਟਿ ਸੋ ਕਸੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ॥

किनूँ तिलौने बसत्र करि कटि सो कसी कृपान ॥

kinoo(n) tilauane basatr kar kaT so kasee kirapaan ||

ਜੋ ਗੰਗਾ ਤਟ ਜੂਝਿ ਹੈ ਕਰਿ ਹੈ ਸ੍ਵਰਗ ਪਯਾਨ ॥੧੭॥

जो गंगा तट जूझि है करि है स्वरग पयान ॥१७॥

jo ga(n)gaa taT joojh hai kar hai savairag payaan ||17||

ਜੋਰਿ ਅਨਿਨ ਰਾਜਾ ਚੜੇ ਪਰਾ ਨਿਸਾਨੇ ਘਾਵ ॥

जोरि अनिन राजा चड़े परा निसाने घाव ॥

jor anin raajaa chaRe paraa nisaane ghaav ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਜੋਧਾ ਲਰੇ ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਕਰ ਚਾਵ ॥੧੮॥

भाति भाति जोधा लरे अधिक हृदै कर चाव ॥१८॥

bhaat bhaat jodhaa lare adhik hiradhai kar chaav ||18||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਕੰਨ੍ਯਾ ਸਭ ਸਖੀ ਬੁਲਾਈ ॥

तब कंन्या सभ सखी बुलाई ॥

tab ka(n)nayaa sabh sakhee bulaiee ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੋ ਕਰੀ ਬਡਾਈ ॥

भाति भाति सो करी बडाई ॥

bhaat bhaat so karee baddaiee ||

ਕੈ ਲਰਿ ਕਰਿ ਸੁਰਸਰਿ ਤਟ ਮਰਿ ਹੌ ॥

कै लरि करि सुरसरि तट मरि हौ ॥

kai lar kar surasar taT mar hau ||

ਨਾਤਰ ਸੁਭਟ ਸਿੰਘ ਕਹ ਬਰਿ ਹੌ ॥੧੯॥

नातर सुभट सिंघ कह बरि हौ ॥१९॥

naatar subhaT si(n)gh keh bar hau ||19||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਬ ਕੰਨ੍ਯਾ ਐਸੇ ਕਹੇ ਸਕਲ ਸਖਿਨ ਸੋ ਬੈਨ ॥

तब कंन्या ऐसे कहे सकल सखिन सो बैन ॥

tab ka(n)nayaa aaise kahe sakal sakhin so bain ||

ਬਿਕਟ ਕਟਕ ਕੇ ਸੁਭਟ ਭਟ ਪਠਵੋ ਜਮ ਕੇ ਐਨ ॥੨੦॥

बिकट कटक के सुभट भट पठवो जम के ऐन ॥२०॥

bikaT kaTak ke subhaT bhaT paThavo jam ke aain ||20||

ਸਕਲ ਸਖਿਨ ਕੋ ਸਸਤ੍ਰ ਦੈ ਅਵਰ ਕਵਚ ਪਹਿਰਾਇ ॥

सकल सखिन को ससत्र दै अवर कवच पहिराइ ॥

sakal sakhin ko sasatr dhai avar kavach pahirai ||

ਨਿਕਸਿ ਆਪੁ ਠਾਢੀ ਭਈ ਜੈ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਇ ॥੨੧॥

निकसि आपु ठाढी भई जै दुँदभी बजाइ ॥२१॥

nikas aap Thaaddee bhiee jai dhu(n)dhabhee bajai ||21||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕੰਨ੍ਯਾ ਰਥ ਆਰੂੜਿਤ ਭਈ ॥

कंन्या रथ आरूड़ित भई ॥

ka(n)nayaa rath aarooRit bhiee ||

ਜੁਧਿ ਸਮਗ੍ਰੀ ਸਭਿਯਨ ਦਈ ॥

जुधि समग्री सभियन दई ॥

judh samagree sabhiyan dhiee ||

ਸਫਾਜੰਗ ਮਹਿ ਤੁਰੈ ਨਚਾਏ ॥

सफाजंग महि तुरै नचाए ॥

safaaja(n)g meh turai nachaae ||

ਸੁਰ ਸੁਰਪਤਿ ਦੇਖਨ ਰਨ ਆਏ ॥੨੨॥

सुर सुरपति देखन रन आए ॥२२॥

sur surapat dhekhan ran aae ||22||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਉਮਡੇ ਅਮਿਤ ਅਨੇਕ ਦਲ ਬਾਰਦ ਬੂੰਦ ਸਮਾਨ ॥

उमडे अमित अनेक दल बारद बूँद समान ॥

aumadde amit anek dhal baaradh boo(n)dh samaan ||

ਬਨਿ ਬਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਆਵਤ ਭਏ ਸਮਰ ਸੁਯੰਬਰ ਜਾਨ ॥੨੩॥

बनि बनि नृप आवत भए समर सुयंबर जान ॥२३॥

ban ban nirap aavat bhe samar suya(n)bar jaan ||23||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਮਚਿਯੌ ਤੁਮਲ ਜੁਧ ਤਹ ਭਾਰੀ ॥

मचियौ तुमल जुध तह भारी ॥

machiyau tumal judh teh bhaaree ||

ਨਾਚੇ ਸੂਰਬੀਰ ਹੰਕਾਰੀ ॥

नाचे सूरबीर हंकारी ॥

naache soorabeer ha(n)kaaree ||

ਤਾਨਿ ਧਨੁਹਿਯਨ ਬਿਸਿਖ ਚਲਾਵਤ ॥

तानि धनुहियन बिसिख चलावत ॥

taan dhanuhiyan bisikh chalaavat ||

ਮਾਇ ਮਰੇ ਪਦ ਕੂਕਿ ਸੁਨਾਵਤ ॥੨੪॥

माइ मरे पद कूकि सुनावत ॥२४॥

mai mare padh kook sunaavat ||24||

ਜਿਹ ਬਚਿਤ੍ਰ ਦੇ ਬਾਨ ਲਗਾਵੈ ॥

जिह बचित्र दे बान लगावै ॥

jeh bachitr dhe baan lagaavai ||

ਵਹੈ ਸੁਭਟ ਮ੍ਰਿਤੁ ਲੋਕ ਸਿਧਾਵੈ ॥

वहै सुभट मृतु लोक सिधावै ॥

vahai subhaT mrit lok sidhaavai ||

ਜਾ ਪਰ ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਕੀ ਝਾਰੈ ॥

जा पर तमकि तेग की झारै ॥

jaa par tamak teg kee jhaarai ||

ਤਾ ਕੋ ਮੂੰਡ ਕਾਟਿ ਹੀ ਡਾਰੈ ॥੨੫॥

ता को मूँड काटि ही डारै ॥२५॥

taa ko moo(n)dd kaaT hee ddaarai ||25||

ਕਾਹੂ ਸਿਮਟਿ ਸੈਹਥੀ ਹਨੈ ॥

काहू सिमटि सैहथी हनै ॥

kaahoo simaT saihathee hanai ||

ਏਕ ਸੁਭਟ ਮਨ ਮਾਹਿ ਨ ਗਨੈ ॥

एक सुभट मन माहि न गनै ॥

ek subhaT man maeh na ganai ||

ਦੇਖੈ ਸੁਰ ਬਿਬਾਨ ਚੜਿ ਸਾਰੇ ॥

देखै सुर बिबान चड़ि सारे ॥

dhekhai sur bibaan chaR saare ||

ਚਟਿਪਟ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥੨੬॥

चटिपट सुभट बिकट कटि डारे ॥२६॥

chaTipaT subhaT bikaT kaT ddaare ||26||

ਗੀਧਨ ਕੋ ਮਨ ਭਯੋ ਅਨੰਦੰ ॥

गीधन को मन भयो अनंदं ॥

geedhan ko man bhayo ana(n)dha(n) ||

ਆਜੁ ਭਖੈ ਮਾਨਸ ਕੇ ਅੰਗੰ ॥

आजु भखै मानस के अंगं ॥

aaj bhakhai maanas ke a(n)ga(n) ||

ਦਹਿਨੇ ਬਾਏ ਜੋਗਿਨਿ ਖੜੀ ॥

दहिने बाए जोगिनि खड़ी ॥

dhahine baae jogin khaRee ||

ਲੈ ਪਾਤਰ ਸ੍ਰੋਨਤ ਕਹ ਅੜੀ ॥੨੭॥

लै पातर स्रोनत कह अड़ी ॥२७॥

lai paatar sronat keh aRee ||27||

ਮਾਰੂ ਦੁਹੂੰ ਦਿਸਨ ਮੈ ਬਾਜੈ ॥

मारू दुहूँ दिसन मै बाजै ॥

maaroo dhuhoo(n) dhisan mai baajai ||

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਸਸਤ੍ਰਨ ਭਟ ਸਾਜੈ ॥

दुहूँ ओर ससत्रन भट साजै ॥

dhuhoo(n) or sasatran bhaT saajai ||

ਊਪਰ ਗਿਧ ਸਾਲ ਮੰਡਰਾਹੀ ॥

ऊपर गिध साल मंडराही ॥

uoopar gidh saal ma(n)ddaraahee ||

ਤਰੈ ਸੂਰਮਾ ਜੁਧ ਮਚਾਹੀ ॥੨੮॥

तरै सूरमा जुध मचाही ॥२८॥

tarai sooramaa judh machaahee ||28||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਾਲ ਕੋ ਰੂਪ ਅਨੂਪਮ ਹੇਰਿ ਚਹੂੰ ਦਿਸਿ ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਚੌਪਿ ਚਲੇ ॥

बाल को रूप अनूपम हेरि चहूँ दिसि ते नृप चौपि चले ॥

baal ko roop anoopam her chahoo(n) dhis te nirap chauap chale ||

ਗਜਰਾਜਨ ਬਾਜਨ ਕੇ ਅਸਵਾਰ ਰਥੀ ਰਥ ਪਾਇਕ ਜੋਰਿ ਭਲੇ ॥

गजराजन बाजन के असवार रथी रथ पाइक जोरि भले ॥

gajaraajan baajan ke asavaar rathee rath paik jor bhale ||

ਜਬ ਰਾਇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਹੀ ਤਜਿ ਲਾਜ ਹਠੀ ਯੌ ਰਨ ਬਿਚਲੇ ॥

जब राइ बचित्र कृपान गही तजि लाज हठी यौ रन बिचले ॥

jab rai bachitr kirapaan gahee taj laaj haThee yau ran bichale ||

ਮਨੋ ਰਾਮ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹੇ ਮੁਖ ਤੇ ਅਘ ਓਘਨ ਕੇ ਤ੍ਰਸਿ ਬ੍ਰਿੰਦ ਟਲੇ ॥੨੯॥

मनो राम के नाम कहे मुख ते अघ ओघन के त्रसि बृंद टले ॥२९॥

mano raam ke naam kahe mukh te agh oghan ke tras bira(n)dh Tale ||29||

ਕੋਪ ਪ੍ਰਚੰਡ ਭਰੇ ਮਨ ਮੈ ਭਟ ਚੌਪਿ ਚੜੇ ਚਹੂੰ ਘਾ ਚਪਿ ਧਾਏ ॥

कोप प्रचंड भरे मन मै भट चौपि चड़े चहूँ घा चपि धाए ॥

kop pracha(n)dd bhare man mai bhaT chauap chaRe chahoo(n) ghaa chap dhaae ||

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਲਈ ਬਲਵਾਨਨ ਤਾਨਿ ਕਮਾਨਨ ਬਾਨ ਚਲਾਏ ॥

काढि कृपान लई बलवानन तानि कमानन बान चलाए ॥

kaadd kirapaan liee balavaanan taan kamaanan baan chalaae ||

ਬੂੰਦਨ ਜ੍ਯੋ ਬਰਖੇ ਚਹੂੰ ਓਰਨ ਬੇਧਿ ਸਨਾਹਨ ਪਾਰ ਪਰਾਏ ॥

बूँदन ज्यो बरखे चहूँ ओरन बेधि सनाहन पार पराए ॥

boo(n)dhan jayo barakhe chahoo(n) oran bedh sanaahan paar paraae ||

ਬੀਰਨ ਚੀਰ ਬਿਦੀਰਨ ਭੂਮਿ ਕੋ ਬਾਰਿ ਕੋ ਫਾਰਿ ਪਤਾਰ ਸਿਧਾਏ ॥੩੦॥

बीरन चीर बिदीरन भूमि को बारि को फारि पतार सिधाए ॥३०॥

beeran cheer bidheeran bhoom ko baar ko faar pataar sidhaae ||30||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਚਟਪਟ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਕਟਿ ਗਏ ॥

चटपट सुभट बिकट कटि गए ॥

chaTapaT subhaT bikaT kaT ge ||

ਕੇਤੇ ਕਰੀ ਕਰਨ ਬਿਨੁ ਭਏ ॥

केते करी करन बिनु भए ॥

kete karee karan bin bhe ||

ਟੂਟੈ ਰਥ ਕੂਟੰ ਭਟ ਡਾਰੇ ॥

टूटै रथ कूटं भट डारे ॥

TooTai rath kooTa(n) bhaT ddaare ||

ਨਾਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਮਤਵਾਰੇ ॥੩੧॥

नाचे भूत प्रेत मतवारे ॥३१॥

naache bhoot pret matavaare ||31||

ਮੁਨਿ ਨਾਰਦ ਕਹੂੰ ਬੇਨੁ ਬਜਾਵੈ ॥

मुनि नारद कहूँ बेनु बजावै ॥

mun naaradh kahoo(n) ben bajaavai ||

ਕਹੂੰ ਰੁਦ੍ਰ ਡਮਰੂ ਡਮਕਾਵੈ ॥

कहूँ रुद्र डमरू डमकावै ॥

kahoo(n) rudhr ddamaroo ddamakaavai ||

ਰੁਧਿਰ ਖਪਰ ਜੁਗਿਨ ਭਰਿ ਭਾਰੀ ॥

रुधिर खपर जुगिन भरि भारी ॥

rudhir khapar jugin bhar bhaaree ||

ਮਾਰਹਿ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਕਿਲਕਾਰੀ ॥੩੨॥

मारहि भूत प्रेत किलकारी ॥३२॥

maareh bhoot pret kilakaaree ||32||

ਰਨ ਅਗੰਮ ਕੋਊ ਜਾਨ ਨ ਪਾਵੈ ॥

रन अगंम कोऊ जान न पावै ॥

ran aga(n)m kouoo jaan na paavai ||

ਡਹ ਡਹ ਡਹ ਸਿਵ ਡਮਰੁ ਬਜਾਵੈ ॥

डह डह डह सिव डमरु बजावै ॥

ddeh ddeh ddeh siv ddamar bajaavai ||

ਕਹ ਕਹ ਕਹੂੰ ਕਾਲਿਕਾ ਕਹਕੈ ॥

कह कह कहूँ कालिका कहकै ॥

keh keh kahoo(n) kaalikaa kahakai ||

ਜਾਨੁਕ ਧੁਜਾ ਕਾਲ ਕੀ ਲਹਕੈ ॥੩੩॥

जानुक धुजा काल की लहकै ॥३३॥

jaanuk dhujaa kaal kee lahakai ||33||

ਹਸਤ ਪਾਰਬਤੀ ਨੈਨ ਬਿਸਾਲਾ ॥

हसत पारबती नैन बिसाला ॥

hasat paarabatee nain bisaalaa ||

ਨਾਚਤ ਭੂਪ ਪ੍ਰੇਤ ਬੈਤਾਲਾ ॥

नाचत भूप प्रेत बैताला ॥

naachat bhoop pret baitaalaa ||

ਕਹ ਕਹਾਟ ਕਹੂੰ ਕਾਲ ਸੁਨਾਵੈ ॥

कह कहाट कहूँ काल सुनावै ॥

keh kahaaT kahoo(n) kaal sunaavai ||

ਭੀਖਨ ਸੁਨੇ ਨਾਦ ਭੈ ਆਵੈ ॥੩੪॥

भीखन सुने नाद भै आवै ॥३४॥

bheekhan sune naadh bhai aavai ||34||

ਬਿਨੁ ਸੀਸਨ ਕੇਤਿਕ ਭਟ ਡੋਲਹਿ ॥

बिनु सीसन केतिक भट डोलहि ॥

bin seesan ketik bhaT ddoleh ||

ਕੇਤਿਨ ਮਾਰਿ ਮਾਰਿ ਕਰਿ ਬੋਲਹਿ ॥

केतिन मारि मारि करि बोलहि ॥

ketin maar maar kar boleh ||

ਕਿਤੇ ਤਮਕਿ ਰਨ ਤੁਰੈ ਨਚਾਵੈ ॥

किते तमकि रन तुरै नचावै ॥

kite tamak ran turai nachaavai ||

ਜੂਝਿ ਕਿਤਕ ਜਮ ਲੋਕ ਸਿਧਾਵੈ ॥੩੫॥

जूझि कितक जम लोक सिधावै ॥३५॥

joojh kitak jam lok sidhaavai ||35||

ਕਟਿ ਕਟਿ ਪਰੇ ਸੁਭਟ ਛਿਤ ਭਾਰੇ ॥

कटि कटि परे सुभट छित भारे ॥

kaT kaT pare subhaT chhit bhaare ||

ਭੂਪ ਸੁਤਾ ਕਰਿ ਕੋਪ ਪਛਾਰੇ ॥

भूप सुता करि कोप पछारे ॥

bhoop sutaa kar kop pachhaare ||

ਜਿਨ ਕੇ ਪਰੀ ਹਾਥ ਨਹਿ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥

जिन के परी हाथ नहि प्यारी ॥

jin ke paree haath neh payaaree ||

ਬਿਨੁ ਮਾਰੇ ਹਨਿ ਮਰੇ ਕਟਾਰੀ ॥੩੬॥

बिनु मारे हनि मरे कटारी ॥३६॥

bin maare han mare kaTaaree ||36||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮੋੜਤੇਸ ਅੰਬੇਰ ਪਤਿ ਅਮਿਤ ਸੈਨ ਲੈ ਸਾਥ ॥

मोड़तेस अंबेर पति अमित सैन लै साथ ॥

moRates a(n)ber pat amit sain lai saath ||

ਬਾਲ ਨਿਮਿਤਿ ਆਵਤ ਭਏ ਗਹੇ ਬਰਛਿਯੈ ਹਾਥ ॥੩੭॥

बाल निमिति आवत भए गहे बरछियै हाथ ॥३७॥

baal nimit aavat bhe gahe barachhiyai haath ||37||

ਬਿਕਟ ਸਿੰਘ ਅੰਬੇਰ ਪਤਿ ਅਮਿਟ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਨਾਮ ॥

बिकट सिंघ अंबेर पति अमिट सिंघ तिह नाम ॥

bikaT si(n)gh a(n)ber pat amiT si(n)gh teh naam ||

ਕਬਹੂੰ ਦਈ ਨ ਪੀਠ ਰਨ ਜੀਤੇ ਬਹੁ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ॥੩੮॥

कबहूँ दई न पीठ रन जीते बहु संग्राम ॥३८॥

kabahoo(n) dhiee na peeTh ran jeete bahu sa(n)graam ||38||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਜੋਰਿ ਸੈਨ ਦ੍ਵੈ ਧਾਏ ॥

ते नृप जोरि सैन द्वै धाए ॥

te nirap jor sain dhavai dhaae ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਜਿਤ੍ਰ ਬਜਾਏ ॥

भाति भाति बाजित्र बजाए ॥

bhaat bhaat baajitr bajaae ||

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਜਬ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ ॥

राज सुता जब नैन निहारे ॥

raaj sutaa jab nain nihaare ||

ਸੈਨਾ ਸਹਿਤ ਮਾਰ ਹੀ ਡਾਰੇ ॥੩੯॥

सैना सहित मार ही डारे ॥३९॥

sainaa sahit maar hee ddaare ||39||

ਜਬ ਅਬਲਾ ਨ੍ਰਿਪ ਦੋਊ ਸੰਘਾਰੇ ॥

जब अबला नृप दोऊ संघारे ॥

jab abalaa nirap dhouoo sa(n)ghaare ||

ਠਟਕੇ ਸੁਭਟ ਸਕਲ ਤਬ ਭਾਰੇ ॥

ठटके सुभट सकल तब भारे ॥

ThaTake subhaT sakal tab bhaare ||

ਖੇਤ ਛਾਡਿ ਯਹ ਤਰੁਨਿ ਨ ਟਰਿਹੈ ॥

खेत छाडि यह तरुनि न टरिहै ॥

khet chhaadd yeh tarun na Tarihai ||

ਸਭਹਿਨ ਕੋ ਪ੍ਰਾਨਨ ਬਿਨੁ ਕਰਿ ਹੈ ॥੪੦॥

सभहिन को प्रानन बिनु करि है ॥४०॥

sabhahin ko praanan bin kar hai ||40||

ਬੂੰਦੀ ਨਾਥ ਰਣੁਤ ਕਟ ਧਾਯੋ ॥

बूँदी नाथ रणुत कट धायो ॥

boo(n)dhee naath ranut kaT dhaayo ||

ਅਧਿਕ ਮਦੁਤ ਕਟ ਸਿੰਘ ਰਿਸਾਯੋ ॥

अधिक मदुत कट सिंघ रिसायो ॥

adhik madhut kaT si(n)gh risaayo ||

ਨਾਥ ਉਜੈਨ ਜਿਸੇ ਜਗ ਕਹਈ ॥

नाथ उजैन जिसे जग कहई ॥

naath ujain jise jag kahiee ||

ਵਾ ਕਹਿ ਜੀਤੈ ਜਗ ਕੋ ਰਹਈ ॥੪੧॥

वा कहि जीतै जग को रहई ॥४१॥

vaa keh jeetai jag ko rahiee ||41||

ਜਬ ਅਬਲਾ ਆਵਤ ਵਹੁ ਲਹੇ ॥

जब अबला आवत वहु लहे ॥

jab abalaa aavat vahu lahe ||

ਹਾਥ ਹਥਯਾਰ ਆਪਨੇ ਗਹੇ ॥

हाथ हथयार आपने गहे ॥

haath hathayaar aapane gahe ||

ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਕੁਵਤਿ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

अधिक कोप करि कुवति प्रहारे ॥

adhik kop kar kuvat prahaare ||

ਛਿਨਿਕ ਬਿਖੈ ਦਲ ਸਹਿਤ ਸੰਘਾਰੇ ॥੪੨॥

छिनिक बिखै दल सहित संघारे ॥४२॥

chhinik bikhai dhal sahit sa(n)ghaare ||42||

ਗੰਗਾਦ੍ਰੀ ਜਮੁਨਾਦ੍ਰੀ ਹਠੇ ॥

गंगाद्री जमुनाद्री हठे ॥

ga(n)gaadhree jamunaadhree haThe ||

ਸਾਰਸ੍ਵਤੀ ਹ੍ਵੈ ਚਲੇ ਇਕਠੇ ॥

सारस्वती ह्वै चले इकठे ॥

saarasavaitee havai chale ikaThe ||

ਸਤੁਦ੍ਰਵਾਦਿ ਅਤਿ ਦ੍ਰਿੜ ਪਗ ਰੋਪੇ ॥

सतुद्रवादि अति दृड़ पग रोपे ॥

satudhravaadh at dhiraR pag rope ||

ਬ੍ਰਯਾਹਾਦ੍ਰੀ ਸਿਗਰੇ ਮਿਲਿ ਕੋਪੇ ॥੪੩॥

ब्रयाहाद्री सिगरे मिलि कोपे ॥४३॥

brayaahaadhree sigare mil kope ||43||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਪਰਮ ਸਿੰਘ ਪੂਰੋ ਪੁਰਖ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੁਰ ਗ੍ਯਾਨ ॥

परम सिंघ पूरो पुरख करम सिंघ सुर ग्यान ॥

param si(n)gh pooro purakh karam si(n)gh sur gayaan ||

ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਹਾਠੋ ਹਠੀ ਅਮਿਤ ਜੁਧ ਕੀ ਖਾਨ ॥੪੪॥

धरम सिंघ हाठो हठी अमित जुध की खान ॥४४॥

dharam si(n)gh haaTho haThee amit judh kee khaan ||44||

ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਅਚਲ ਸਿੰਘ ਮਨ ਮੈ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

अमर सिंघ अरु अचल सिंघ मन मै कोप बढाइ ॥

amar si(n)gh ar achal si(n)gh man mai kop baddai ||

ਪਾਚੌ ਭੂਪ ਪਹਾਰਿਯੈ ਸਨਮੁਖਿ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ॥੪੫॥

पाचौ भूप पहारियै सनमुखि पहुचे आइ ॥४५॥

paachau bhoop pahaariyai sanamukh pahuche aai ||45||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||