ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ॥

ੴ वाहिगुरू जी की फतहि ॥

ikOankaar vaahiguroo jee kee fateh ||

ਸ੍ਰੀ ਭਗੌਤੀ ਏ ਨਮ ॥

स्री भगौती ए नम ॥

sree bhagauatee e nam ||

ਅਥ ਪਖ੍ਯਾਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਲਿਖ੍ਯਤੇ ॥

अथ पख्यान चरित्र लिख्यते ॥

ath pakhayaan charitr likhayate ||

ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ ॥

पातिसाही १० ॥

paatisaahee 10 ||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥ ਤ੍ਵਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥

भुजंग छंद ॥ त्वप्रसादि ॥

bhuja(n)g chha(n)dh || tavaiprasaadh ||

ਤੁਹੀ ਖੜਗਧਾਰਾ ਤੁਹੀ ਬਾਢਵਾਰੀ ॥

तुही खड़गधारा तुही बाढवारी ॥

tuhee khaRagadhaaraa tuhee baaddavaaree ||

ਤੁਹੀ ਤੀਰ ਤਰਵਾਰ ਕਾਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥

तुही तीर तरवार काती कटारी ॥

tuhee teer taravaar kaatee kaTaaree ||

ਹਲਬੀ ਜੁਨਬੀ ਮਗਰਬੀ ਤੁਹੀ ਹੈ ॥

हलबी जुनबी मगरबी तुही है ॥

halabee junabee magarabee tuhee hai ||

ਨਿਹਾਰੌ ਜਹਾ ਆਪੁ ਠਾਢੀ ਵਹੀ ਹੈ ॥੧॥

निहारौ जहा आपु ठाढी वही है ॥१॥

nihaarau jahaa aap Thaaddee vahee hai ||1||

ਤੁਹੀ ਜੋਗ ਮਾਯਾ ਤੁਸੀ ਬਾਕਬਾਨੀ ॥

तुही जोग माया तुसी बाकबानी ॥

tuhee jog maayaa tusee baakabaanee ||

ਤੁਹੀ ਆਪੁ ਰੂਪਾ ਤੁਹੀ ਸ੍ਰੀ ਭਵਾਨੀ ॥

तुही आपु रूपा तुही स्री भवानी ॥

tuhee aap roopaa tuhee sree bhavaanee ||

ਤੁਹੀ ਬਿਸਨ ਤੂ ਬ੍ਰਹਮ ਤੂ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਜੈ ॥

तुही बिसन तू ब्रहम तू रुद्र राजै ॥

tuhee bisan too braham too rudhr raajai ||

ਤੁਹੀ ਬਿਸ੍ਵ ਮਾਤਾ ਸਦਾ ਜੈ ਬਿਰਾਜੈ ॥੨॥

तुही बिस्व माता सदा जै बिराजै ॥२॥

tuhee bisavai maataa sadhaa jai biraajai ||2||

ਤੁਹੀ ਦੇਵ ਤੂ ਦੈਤ ਤੈ ਜਛੁ ਉਪਾਏ ॥

तुही देव तू दैत तै जछु उपाए ॥

tuhee dhev too dhait tai jachh upaae ||

ਤੁਹੀ ਤੁਰਕ ਹਿੰਦੂ ਜਗਤ ਮੈ ਬਨਾਏ ॥

तुही तुरक हिंदू जगत मै बनाए ॥

tuhee turak hi(n)dhoo jagat mai banaae ||

ਤੁਹੀ ਪੰਥ ਹ੍ਵੈ ਅਵਤਰੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਮਾਹੀ ॥

तुही पंथ ह्वै अवतरी सृसटि माही ॥

tuhee pa(n)th havai avataree sirasaT maahee ||

ਤੁਹੀ ਬਕ੍ਰਤ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਦੋ ਬਕਾਹੀ ॥੩॥

तुही बक्रत ते ब्रहम बादो बकाही ॥३॥

tuhee bakrat te braham baadho bakaahee ||3||

ਤੁਹੀ ਬਿਕ੍ਰਤ ਰੂਪਾ ਤੁਹੀ ਚਾਰੁ ਨੈਨਾ ॥

तुही बिक्रत रूपा तुही चारु नैना ॥

tuhee bikrat roopaa tuhee chaar nainaa ||

ਤੁਹੀ ਰੂਪ ਬਾਲਾ ਤੁਹੀ ਬਕ੍ਰ ਬੈਨਾ ॥

तुही रूप बाला तुही बक्र बैना ॥

tuhee roop baalaa tuhee bakr bainaa ||

ਤੁਹੀ ਬਕ੍ਰ ਤੇ ਬੇਦ ਚਾਰੋ ਉਚਾਰੇ ॥

तुही बक्र ते बेद चारो उचारे ॥

tuhee bakr te bedh chaaro uchaare ||

ਤੁਮੀ ਸੁੰਭ ਨੈਸੁੰਭ ਦਾਨੌ ਸੰਘਾਰੇ ॥੪॥

तुमी सुँभ नैसुँभ दानौ संघारे ॥४॥

tumee su(n)bh naisu(n)bh dhaanau sa(n)ghaare ||4||

ਜਗੈ ਜੰਗ ਤੋ ਸੌ ਭਜੈ ਭੂਪ ਭਾਰੀ ॥

जगै जंग तो सौ भजै भूप भारी ॥

jagai ja(n)g to sau bhajai bhoop bhaaree ||

ਬਧੇ ਛਾਡਿ ਬਾਨਾ ਕਢੀ ਬਾਢਵਾਰੀ ॥

बधे छाडि बाना कढी बाढवारी ॥

badhe chhaadd baanaa kaddee baaddavaaree ||

ਤੂ ਨਰਸਿੰਘ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਹਿਰਾਨਾਛ ਮਾਰ੍ਯੋ ॥

तू नरसिंघ ह्वै कै हिरानाछ मार्यो ॥

too narasi(n)gh havai kai hiraanaachh maarayo ||

ਤੁਮੀ ਦਾੜ ਪੈ ਭੂਮਿ ਕੋ ਭਾਰ ਧਾਰ੍ਯੋ ॥੫॥

तुमी दाड़ पै भूमि को भार धार्यो ॥५॥

tumee dhaaR pai bhoom ko bhaar dhaarayo ||5||

ਤੁਮੀ ਰਾਮ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਹਠੀ ਦੈਤ ਘਾਯੋ ॥

तुमी राम ह्वै कै हठी दैत घायो ॥

tumee raam havai kai haThee dhait ghaayo ||

ਤੁਮੀ ਕ੍ਰਿਸਨ ਹ੍ਵੈ ਕੰਸ ਕੇਸੀ ਖਪਾਯੋ ॥

तुमी कृसन ह्वै कंस केसी खपायो ॥

tumee kirasan havai ka(n)s kesee khapaayo ||

ਤੁਹੀ ਜਾਲਪਾ ਕਾਲਕਾ ਕੈ ਬਖਾਨੀ ॥

तुही जालपा कालका कै बखानी ॥

tuhee jaalapaa kaalakaa kai bakhaanee ||

ਤੁਹੀ ਚੌਦਹੂੰ ਲੋਕ ਕੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ॥੬॥

तुही चौदहूँ लोक की राजधानी ॥६॥

tuhee chauadhahoo(n) lok kee raajadhaanee ||6||

ਤੁਹੀ ਕਾਲ ਕੀ ਰਾਤ੍ਰਿ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਬਿਹਾਰੈ ॥

तुही काल की रातृ ह्वै कै बिहारै ॥

tuhee kaal kee raatr havai kai bihaarai ||

ਤੁਹੀ ਆਦਿ ਉਪਾਵੈ ਤੁਹੀ ਅੰਤ ਮਾਰੈ ॥

तुही आदि उपावै तुही अंत मारै ॥

tuhee aadh upaavai tuhee a(n)t maarai ||

ਤੁਹੀ ਰਾਜ ਰਾਜੇਸ੍ਵਰੀ ਕੈ ਬਖਾਨੀ ॥

तुही राज राजेस्वरी कै बखानी ॥

tuhee raaj raajesavairee kai bakhaanee ||

ਤੁਹੀ ਚੌਦਹੂੰ ਲੋਕ ਕੀ ਆਪੁ ਰਾਨੀ ॥੭॥

तुही चौदहूँ लोक की आपु रानी ॥७॥

tuhee chauadhahoo(n) lok kee aap raanee ||7||

ਤੁਮੈ ਲੋਗ ਉਗ੍ਰਾ ਅਤਿਉਗ੍ਰਾ ਬਖਾਨੈ ॥

तुमै लोग उग्रा अतिउग्रा बखानै ॥

tumai log ugraa atiaugraa bakhaanai ||

ਤੁਮੈ ਅਦ੍ਰਜਾ ਬ੍ਯਾਸ ਬਾਨੀ ਪਛਾਨੈ ॥

तुमै अद्रजा ब्यास बानी पछानै ॥

tumai adhrajaa bayaas baanee pachhaanai ||

ਤੁਮੀ ਸੇਸ ਕੀ ਆਪੁ ਸੇਜਾ ਬਨਾਈ ॥

तुमी सेस की आपु सेजा बनाई ॥

tumee ses kee aap sejaa banaiee ||

ਤੁਹੀ ਕੇਸਰ ਬਾਹਨੀ ਕੈ ਕਹਾਈ ॥੮॥

तुही केसर बाहनी कै कहाई ॥८॥

tuhee kesar baahanee kai kahaiee ||8||

ਤੁਤੋ ਸਾਰ ਕੂਟਾਨ ਕਿਰਿ ਕੈ ਸੁਹਾਯੋ ॥

तुतो सार कूटान किरि कै सुहायो ॥

tuto saar kooTaan kir kai suhaayo ||

ਤੁਹੀ ਚੰਡ ਔ ਮੁੰਡ ਦਾਨੋ ਖਪਾਯੋ ॥

तुही चंड औ मुँड दानो खपायो ॥

tuhee cha(n)dd aau mu(n)dd dhaano khapaayo ||

ਤੁਹੀ ਰਕਤ ਬੀਜਾਰਿ ਸੌ ਜੁਧ ਕੀਨੋ ॥

तुही रकत बीजारि सौ जुध कीनो ॥

tuhee rakat beejaar sau judh keeno ||

ਤੁਮੀ ਹਾਥ ਦੈ ਰਾਖਿ ਦੇਵੇ ਸੁ ਲੀਨੋ ॥੯॥

तुमी हाथ दै राखि देवे सु लीनो ॥९॥

tumee haath dhai raakh dheve su leeno ||9||

ਤੁਮੀ ਮਹਿਕ ਦਾਨੋ ਬਡੇ ਕੋਪਿ ਘਾਯੋ ॥

तुमी महिक दानो बडे कोपि घायो ॥

tumee mahik dhaano badde kop ghaayo ||

ਤੂ ਧੂਮ੍ਰਾਛ ਜ੍ਵਾਲਾਛ ਕੀ ਸੌ ਜਰਾਯੋ ॥

तू धूम्राछ ज्वालाछ की सौ जरायो ॥

too dhoomraachh javaiaalaachh kee sau jaraayo ||

ਤੁਮੀ ਕੌਚ ਬਕ੍ਰਤਾਪਨੇ ਤੇ ਉਚਾਰ੍ਯੋ ॥

तुमी कौच बक्रतापने ते उचार्यो ॥

tumee kauach bakrataapane te uchaarayo ||

ਬਿਡਾਲਾਛ ਔ ਚਿਛੁਰਾਛਸ ਬਿਡਾਰ੍ਯੋ ॥੧੦॥

बिडालाछ औ चिछुराछस बिडार्यो ॥१०॥

biddaalaachh aau chichhuraachhas biddaarayo ||10||

ਤੁਮੀ ਡਹ ਡਹ ਕੈ ਡਵਰ ਕੋ ਬਜਾਯੋ ॥

तुमी डह डह कै डवर को बजायो ॥

tumee ddeh ddeh kai ddavar ko bajaayo ||

ਤੁਹੀ ਕਹ ਕਹ ਕੈ ਹਸੀ ਜੁਧੁ ਪਾਯੋ ॥

तुही कह कह कै हसी जुधु पायो ॥

tuhee keh keh kai hasee judh paayo ||

ਤੁਹੀ ਅਸਟ ਅਸਟ ਹਾਥ ਮੈ ਅਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ ॥

तुही असट असट हाथ मै असत्र धारे ॥

tuhee asaT asaT haath mai asatr dhaare ||

ਅਜੈ ਜੈ ਕਿਤੇ ਕੇਸ ਹੂੰ ਤੇ ਪਛਾਰੇ ॥੧੧॥

अजै जै किते केस हूँ ते पछारे ॥११॥

ajai jai kite kes hoo(n) te pachhaare ||11||

ਜਯੰਤੀ ਤੁਹੀ ਮੰਗਲਾ ਰੂਪ ਕਾਲੀ ॥

जयंती तुही मंगला रूप काली ॥

jaya(n)tee tuhee ma(n)galaa roop kaalee ||

ਕਪਾਲਨਿ ਤੁਹੀ ਹੈ ਤੁਹੀ ਭਦ੍ਰਕਾਲੀ ॥

कपालनि तुही है तुही भद्रकाली ॥

kapaalan tuhee hai tuhee bhadhrakaalee ||

ਦ੍ਰੁਗਾ ਤੂ ਛਿਮਾ ਤੂ ਸਿਵਾ ਰੂਪ ਤੋਰੋ ॥

द्रुगा तू छिमा तू सिवा रूप तोरो ॥

dhrugaa too chhimaa too sivaa roop toro ||

ਤੂ ਧਾਤ੍ਰੀ ਸ੍ਵਾਹਾ ਨਮਸਕਾਰ ਮੋਰੋ ॥੧੨॥

तू धात्री स्वाहा नमसकार मोरो ॥१२॥

too dhaatree savaiaahaa namasakaar moro ||12||

ਤੁਹੀ ਪ੍ਰਾਤ ਸੰਧ੍ਰਯਾ ਅਰੁਨ ਬਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ ॥

तुही प्रात संध्रया अरुन बसत्र धारे ॥

tuhee praat sa(n)dhrayaa arun basatr dhaare ||

ਤੁਮੰ ਧ੍ਯਾਨ ਮੈ ਸੁਕਲ ਅੰਬਰ ਸੁ ਧਾਰੇ ॥

तुमं ध्यान मै सुकल अंबर सु धारे ॥

tuma(n) dhayaan mai sukal a(n)bar su dhaare ||

ਤੁਹੀ ਪੀਤ ਬਾਨਾ ਸਯੰਕਾਲ ਧਾਰ੍ਯੋ ॥

तुही पीत बाना सयंकाल धार्यो ॥

tuhee peet baanaa saya(n)kaal dhaarayo ||

ਸਭੈ ਸਾਧੂਅਨ ਕੋ ਮਹਾ ਮੋਹ ਟਾਰ੍ਯੋ ॥੧੩॥

सभै साधूअन को महा मोह टार्यो ॥१३॥

sabhai saadhooan ko mahaa moh Taarayo ||13||

ਤੁਹੀ ਆਪ ਕੋ ਰਕਤ ਦੰਤਾ ਕਹੈ ਹੈ ॥

तुही आप को रकत दंता कहै है ॥

tuhee aap ko rakat dha(n)taa kahai hai ||

ਤੁਹੀ ਬਿਪ੍ਰ ਚਿੰਤਾਨ ਹੂੰ ਕੋ ਚਬੈ ਹੈ ॥

तुही बिप्र चिंतान हूँ को चबै है ॥

tuhee bipr chi(n)taan hoo(n) ko chabai hai ||

ਤੁਹੀ ਨੰਦ ਕੇ ਧਾਮ ਮੈ ਔਤਰੈਗੀ ॥

तुही नंद के धाम मै औतरैगी ॥

tuhee na(n)dh ke dhaam mai aauataraigee ||

ਤੁ ਸਾਕੰ ਭਰੀ ਸਾਕ ਸੋ ਤਨ ਭਰੈਗੀ ॥੧੪॥

तु साकं भरी साक सो तन भरैगी ॥१४॥

t saaka(n) bharee saak so tan bharaigee ||14||

ਤੁ ਬੌਧਾ ਤੁਹੀ ਮਛ ਕੋ ਰੂਪ ਕੈ ਹੈ ॥

तु बौधा तुही मछ को रूप कै है ॥

t bauadhaa tuhee machh ko roop kai hai ||

ਤੁਹੀ ਕਛ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਸਮੁੰਦ੍ਰਹਿ ਮਥੈ ਹੈ ॥

तुही कछ ह्वै है समुँद्रहि मथै है ॥

tuhee kachh havai hai samu(n)dhreh mathai hai ||

ਤੁਹੀ ਆਪੁ ਦਿਜ ਰਾਮ ਕੋ ਰੂਪ ਧਰਿ ਹੈ ॥

तुही आपु दिज राम को रूप धरि है ॥

tuhee aap dhij raam ko roop dhar hai ||

ਨਿਛਤ੍ਰਾ ਪ੍ਰਿਥੀ ਬਾਰ ਇਕੀਸ ਕਰਿ ਹੈ ॥੧੫॥

निछत्रा पृथी बार इकीस करि है ॥१५॥

nichhatraa pirathee baar ikees kar hai ||15||

ਤੁਹੀ ਆਪ ਕੌ ਨਿਹਕਲੰਕੀ ਬਨੈ ਹੈ ॥

तुही आप कौ निहकलंकी बनै है ॥

tuhee aap kau nihakala(n)kee banai hai ||

ਸਭੈ ਹੀ ਮਲੇਛਾਨ ਕੋ ਨਾਸ ਕੈ ਹੈ ॥

सभै ही मलेछान को नास कै है ॥

sabhai hee malechhaan ko naas kai hai ||

ਮਾਇਯਾ ਜਾਨ ਚੇਰੋ ਮਯਾ ਮੋਹਿ ਕੀਜੈ ॥

माइया जान चेरो मया मोहि कीजै ॥

maiyaa jaan chero mayaa moh keejai ||

ਚਹੌ ਚਿਤ ਮੈ ਜੋ ਵਹੈ ਮੋਹਿ ਦੀਜੈ ॥੧੬॥

चहौ चित मै जो वहै मोहि दीजै ॥१६॥

chahau chit mai jo vahai moh dheejai ||16||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਮੁੰਡ ਕੀ ਮਾਲ ਦਿਸਾਨ ਕੇ ਅੰਬਰ ਬਾਮ ਕਰਿਯੋ ਗਲ ਮੈ ਅਸਿ ਭਾਰੋ ॥

मुँड की माल दिसान के अंबर बाम करियो गल मै असि भारो ॥

mu(n)dd kee maal dhisaan ke a(n)bar baam kariyo gal mai as bhaaro ||

ਲੋਚਨ ਲਾਲ ਕਰਾਲ ਦਿਪੈ ਦੋਊ ਭਾਲ ਬਿਰਾਜਤ ਹੈ ਅਨਿਯਾਰੋ ॥

लोचन लाल कराल दिपै दोऊ भाल बिराजत है अनियारो ॥

lochan laal karaal dhipai dhouoo bhaal biraajat hai aniyaaro ||

ਛੂਟੇ ਹੈ ਬਾਲ ਮਹਾ ਬਿਕਰਾਲ ਬਿਸਾਲ ਲਸੈ ਰਦ ਪੰਤਿ ਉਜ੍ਯਾਰੋ ॥

छूटे है बाल महा बिकराल बिसाल लसै रद पंति उज्यारो ॥

chhooTe hai baal mahaa bikaraal bisaal lasai radh pa(n)t ujayaaro ||

ਛਾਡਤ ਜ੍ਵਾਲ ਲਏ ਕਰ ਬ੍ਰਯਾਲ ਸੁ ਕਾਲ ਸਦਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ਤਿਹਾਰੋ ॥੧੭॥

छाडत ज्वाल लए कर ब्रयाल सु काल सदा प्रतिपाल तिहारो ॥१७॥

chhaaddat javaiaal le kar brayaal su kaal sadhaa pratipaal tihaaro ||17||

ਭਾਨ ਸੇ ਤੇਜ ਭਯਾਨਕ ਭੂਤਜ ਭੂਧਰ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਭਾਰੇ ॥

भान से तेज भयानक भूतज भूधर से जिन के तन भारे ॥

bhaan se tej bhayaanak bhootaj bhoodhar se jin ke tan bhaare ||

ਭਾਰੀ ਗੁਮਾਨ ਭਰੇ ਮਨ ਭੀਤਰ ਭਾਰ ਪਰੇ ਨਹਿ ਸੀ ਪਗ ਧਾਰੇ ॥

भारी गुमान भरे मन भीतर भार परे नहि सी पग धारे ॥

bhaaree gumaan bhare man bheetar bhaar pare neh see pag dhaare ||

ਭਾਲਕ ਜਯੋ ਭਭਕੈ ਬਿਨੁ ਭੈਰਨ ਭੈਰਵ ਭੇਰਿ ਬਜਾਇ ਨਗਾਰੇ ॥

भालक जयो भभकै बिनु भैरन भैरव भेरि बजाइ नगारे ॥

bhaalak jayo bhabhakai bin bhairan bhairav bher bajai nagaare ||

ਤੇ ਭਟ ਝੂਮਿ ਗਿਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਭਵਾਨੀ ਜੂ ਕੇ ਭਲਕਾਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥੧੮॥

ते भट झूमि गिरे रन भूमि भवानी जू के भलकान के मारे ॥१८॥

te bhaT jhoom gire ran bhoom bhavaanee joo ke bhalakaan ke maare ||18||

ਓਟ ਕਰੀ ਨਹਿ ਕੋਟਿ ਭੁਜਾਨ ਕੀ ਚੋਟ ਪਰੇ ਰਨ ਕੋਟਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥

ओट करी नहि कोटि भुजान की चोट परे रन कोटि संघारे ॥

oT karee neh koT bhujaan kee choT pare ran koT sa(n)ghaare ||

ਕੋਟਨ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਰਾਜਿਤ ਬਾਸਵ ਸੌ ਕਬਹੂੰ ਨਹਿ ਹਾਰੇ ॥

कोटन से जिन के तन राजित बासव सौ कबहूँ नहि हारे ॥

koTan se jin ke tan raajit baasav sau kabahoo(n) neh haare ||

ਰੋਸ ਭਰੇ ਨ ਫਿਰੇ ਰਨ ਤੇ ਤਨ ਬੋਟਿਨ ਲੈ ਨਭ ਗੀਧ ਪਧਾਰੇ ॥

रोस भरे न फिरे रन ते तन बोटिन लै नभ गीध पधारे ॥

ros bhare na fire ran te tan boTin lai nabh geedh padhaare ||

ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਘੂਮਿ ਗਿਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਸੁ ਕਾਲੀ ਕੇ ਕੋਪ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥੧੯॥

ते नृप घूमि गिरे रन भूमि सु काली के कोप कृपान के मारे ॥१९॥

te nirap ghoom gire ran bhoom su kaalee ke kop kirapaan ke maare ||19||

ਅੰਜਨ ਸੇ ਤਨ ਉਗ੍ਰ ਉਦਾਯੁਧੁ ਧੂਮਰੀ ਧੂਰਿ ਭਰੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥

अंजन से तन उग्र उदायुधु धूमरी धूरि भरे गरबीले ॥

a(n)jan se tan ugr udhaayudh dhoomaree dhoor bhare garabeele ||

ਚੌਪਿ ਚੜੇ ਚਹੂੰ ਓਰਨ ਤੇ ਚਿਤ ਭੀਤਰਿ ਚੌਪਿ ਚਿਰੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥

चौपि चड़े चहूँ ओरन ते चित भीतरि चौपि चिरे चटकीले ॥

chauap chaRe chahoo(n) oran te chit bheetar chauap chire chaTakeele ||

ਧਾਵਤ ਤੇ ਧੁਰਵਾ ਸੇ ਦਸੋ ਦਿਸਿ ਤੇ ਝਟ ਦੈ ਪਟਕੈ ਬਿਕਟੀਲੇ ॥

धावत ते धुरवा से दसो दिसि ते झट दै पटकै बिकटीले ॥

dhaavat te dhuravaa se dhaso dhis te jhaT dhai paTakai bikaTeele ||

ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੦॥

रौर परे रन राजिव लोचन रोस भरे रन सिंघ रजीले ॥२०॥

rauar pare ran raajiv lochan ros bhare ran si(n)gh rajeele ||20||

ਕੋਟਿਨ ਕੋਟ ਸੌ ਚੋਟ ਪਰੀ ਨਹਿ ਓਟ ਕਰੀ ਭਏ ਅੰਗ ਨ ਢੀਲੇ ॥

कोटिन कोट सौ चोट परी नहि ओट करी भए अंग न ढीले ॥

koTin koT sau choT paree neh oT karee bhe a(n)g na ddeele ||

ਜੇ ਨਿਪਟੇ ਅਕਟੇ ਭਟ ਤੇ ਚਟ ਦੈ ਛਿਤ ਪੈ ਪਟਕੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥

जे निपटे अकटे भट ते चट दै छित पै पटके गरबीले ॥

je nipaTe akaTe bhaT te chaT dhai chhit pai paTake garabeele ||

ਜੇ ਨ ਹਟੇ ਬਿਕਟੇ ਭਟ ਕਾਹੂ ਸੌ ਤੇ ਚਟ ਦੈ ਚਟਕੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥

जे न हटे बिकटे भट काहू सौ ते चट दै चटके चटकीले ॥

je na haTe bikaTe bhaT kaahoo sau te chaT dhai chaTake chaTakeele ||

ਗੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੧॥

गौर परे रन राजिव लोचन रोस भरे रन सिंघ रजीले ॥२१॥

gauar pare ran raajiv lochan ros bhare ran si(n)gh rajeele ||21||

ਧੂਮਰੀ ਧੂਰਿ ਭਰੇ ਧੁਮਰੇ ਤਨ ਧਾਏ ਨਿਸਾਚਰ ਲੋਹ ਕਟੀਲੇ ॥

धूमरी धूरि भरे धुमरे तन धाए निसाचर लोह कटीले ॥

dhoomaree dhoor bhare dhumare tan dhaae nisaachar loh kaTeele ||

ਮੇਚਕ ਪਬਨ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਕੌਚ ਸਜੇ ਮਦਮਤ ਜਟੀਲੇ ॥

मेचक पबन से जिन के तन कौच सजे मदमत जटीले ॥

mechak paban se jin ke tan kauach saje madhamat jaTeele ||

ਰਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਿਸਿ ਸੋ ਜਗ ਨਾਇਕ ਸੌ ਰਨ ਠਾਟ ਠਟੀਲੇ ॥

राम भनै अति ही रिसि सो जग नाइक सौ रन ठाट ठटीले ॥

raam bhanai at hee ris so jag naik sau ran ThaaT ThaTeele ||

ਤੇ ਝਟ ਦੈ ਪਟਕੇ ਛਿਤ ਪੈ ਰਨ ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੨॥

ते झट दै पटके छित पै रन रौर परे रन सिंघ रजीले ॥२२॥

te jhaT dhai paTake chhit pai ran rauar pare ran si(n)gh rajeele ||22||

ਬਾਜਤ ਡੰਕ ਅਤੰਕ ਸਮੈ ਲਖਿ ਦਾਨਵ ਬੰਕ ਬਡੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥

बाजत डंक अतंक समै लखि दानव बंक बडे गरबीले ॥

baajat dda(n)k ata(n)k samai lakh dhaanav ba(n)k badde garabeele ||

ਛੂਟਤ ਬਾਨ ਕਮਾਨਨ ਕੇ ਤਨ ਕੈ ਨ ਭਏ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ਢੀਲੇ ॥

छूटत बान कमानन के तन कै न भए तिन के तन ढीले ॥

chhooTat baan kamaanan ke tan kai na bhe tin ke tan ddeele ||

ਤੇ ਜਗ ਮਾਤ ਚਿਤੈ ਚਪਿ ਕੈ ਚਟਿ ਦੈ ਛਿਤ ਪੈ ਚਟਕੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥

ते जग मात चितै चपि कै चटि दै छित पै चटके चटकीले ॥

te jag maat chitai chap kai chaT dhai chhit pai chaTake chaTakeele ||

ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੩॥

रौर परे रन राजिव लोचन रोस भरे रन सिंघ रजीले ॥२३॥

rauar pare ran raajiv lochan ros bhare ran si(n)gh rajeele ||23||

ਜੰਗ ਜਗੇ ਰਨ ਰੰਗ ਸਮੈ ਅਰਿਧੰਗ ਕਰੇ ਭਟ ਕੋਟਿ ਦੁਸੀਲੇ ॥

जंग जगे रन रंग समै अरिधंग करे भट कोटि दुसीले ॥

ja(n)g jage ran ra(n)g samai aridha(n)g kare bhaT koT dhuseele ||

ਰੁੰਡਨ ਮੁੰਡ ਬਿਥਾਰ ਘਨੇ ਹਰ ਕੌ ਪਹਿਰਾਵਤ ਹਾਰ ਛਬੀਲੇ ॥

रुँडन मुँड बिथार घने हर कौ पहिरावत हार छबीले ॥

ru(n)ddan mu(n)dd bithaar ghane har kau pahiraavat haar chhabeele ||

ਧਾਵਤ ਹੈ ਜਿਤਹੀ ਤਿਤਹੀ ਅਰਿ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਕਿਤਹੀ ਕਰਿ ਹੀਲੇ ॥

धावत है जितही तितही अरि भाजि चले कितही करि हीले ॥

dhaavat hai jitahee titahee ar bhaaj chale kitahee kar heele ||

ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਵਿਜ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੪॥

रौर परे रन राविज लोचन रोस भरे रन सिंघ रजीले ॥२४॥

rauar pare ran raavij lochan ros bhare ran si(n)gh rajeele ||24||

ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭ ਤੇ ਆਦਿਕ ਸੂਰ ਸਭੇ ਉਮਡੇ ਕਰਿ ਕੋਪ ਅਖੰਡਾ ॥

सुँभ निसुँभ ते आदिक सूर सभे उमडे करि कोप अखंडा ॥

su(n)bh nisu(n)bh te aadhik soor sabhe umadde kar kop akha(n)ddaa ||

ਕੌਚ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਮਾਨਨ ਬਾਨ ਕਸੇ ਕਰ ਧੋਪ ਫਰੀ ਅਰੁ ਖੰਡਾ ॥

कौच कृपान कमानन बान कसे कर धोप फरी अरु खंडा ॥

kauach kirapaan kamaanan baan kase kar dhop faree ar kha(n)ddaa ||

ਖੰਡ ਭਏ ਜੁ ਅਖੰਡਲ ਤੇ ਨਹਿ ਜੀਤਿ ਫਿਰੇ ਬਸੁਧਾ ਨਵ ਖੰਡਾ ॥

खंड भए जु अखंडल ते नहि जीति फिरे बसुधा नव खंडा ॥

kha(n)dd bhe ju akha(n)ddal te neh jeet fire basudhaa nav kha(n)ddaa ||

ਤੇ ਜੁਤ ਕੋਪ ਗਿਰੇਬਨਿ ਓਪ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੇ ਕੀਨੇ ਕੀਏ ਕਟਿ ਖੰਡਾ ॥੨੫॥

ते जुत कोप गिरेबनि ओप कृपान के कीने कीए कटि खंडा ॥२५॥

te jut kop gireban op kirapaan ke keene ke'ee kaT kha(n)ddaa ||25||

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥

तोटक छंद ॥

toTak chha(n)dh ||

ਜਬ ਹੀ ਕਰ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਹੀ ॥

जब ही कर लाल कृपान गही ॥

jab hee kar laal kirapaan gahee ||

ਨਹਿ ਮੋ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾ ਤਿਹ ਜਾਤ ਕਹੀ ॥

नहि मो ते प्रभा तिह जात कही ॥

neh mo te prabhaa teh jaat kahee ||

ਤਿਹ ਤੇਜੁ ਲਖੇ ਭਟ ਯੌ ਭਟਕੇ ॥

तिह तेजु लखे भट यौ भटके ॥

teh tej lakhe bhaT yau bhaTake ||

ਮਨੋ ਸੂਰ ਚੜਿਯੋ ਉਡ ਸੇ ਸਟਕੇ ॥੨੬॥

मनो सूर चड़ियो उड से सटके ॥२६॥

mano soor chaRiyo udd se saTake ||26||

ਕੁਪਿ ਕਾਲਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਰੰ ਗਹਿ ਕੈ ॥

कुपि कालि कृपान करं गहि कै ॥

kup kaal kirapaan kara(n) geh kai ||

ਦਲ ਦੈਤਨ ਬੀਚ ਪਰੀ ਕਹਿ ਕੈ ॥

दल दैतन बीच परी कहि कै ॥

dhal dhaitan beech paree keh kai ||

ਘਟਿਕਾ ਇਕ ਬੀਚ ਸਭੋ ਹਨਿਹੌਂ ॥

घटिका इक बीच सभो हनिहौं ॥

ghaTikaa ik beech sabho hanihaua(n) ||

ਤੁਮ ਤੇ ਨਹਿ ਏਕ ਬਲੀ ਗਨਿਹੌਂ ॥੨੭॥

तुम ते नहि एक बली गनिहौं ॥२७॥

tum te neh ek balee ganihaua(n) ||27||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਮੰਦਲ ਤੂਰ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਮੁਚੰਗਨ ਕੀ ਧੁਨਿ ਕੈ ਲਲਕਾਰਿ ਪਰੇ ॥

मंदल तूर मृदंग मुचंगन की धुनि कै ललकारि परे ॥

ma(n)dhal toor miradha(n)g mucha(n)gan kee dhun kai lalakaar pare ||

ਅਰੁ ਮਾਨ ਭਰੇ ਮਿਲਿ ਆਨਿ ਅਰੇ ਨ ਗੁਮਾਨ ਕੌ ਛਾਡਿ ਕੈ ਪੈਗੁ ਟਰੇ ॥

अरु मान भरे मिलि आनि अरे न गुमान कौ छाडि कै पैगु टरे ॥

ar maan bhare mil aan are na gumaan kau chhaadd kai paig Tare ||

ਤਿਨ ਕੇ ਜਮ ਜਦਿਪ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰੇ ਨ ਮੁਰੇ ਤਬ ਲੌ ਇਹ ਭਾਤਿ ਅਰੇ ॥

तिन के जम जदिप प्रान हरे न मुरे तब लौ इह भाति अरे ॥

tin ke jam jadhip praan hare na mure tab lau ieh bhaat are ||

ਜਸ ਕੋ ਕਰਿ ਕੈ ਨ ਚਲੇ ਡਰਿ ਕੈ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰਿ ਕੈ ਭਵ ਸਿੰਧ ਤਰੇ ॥੨੮॥

जस को करि कै न चले डरि कै लरि कै मरि कै भव सिंध तरे ॥२८॥

jas ko kar kai na chale ddar kai lar kai mar kai bhav si(n)dh tare ||28||

ਜੇਨ ਮਿਟੇ ਬਿਕਟੇ ਭਟ ਕਾਹੂ ਸੋਂ ਬਾਸਵ ਸੌ ਕਬਹੂੰ ਨ ਪਛੇਲੇ ॥

जेन मिटे बिकटे भट काहू सों बासव सौ कबहूँ न पछेले ॥

jen miTe bikaTe bhaT kaahoo so(n) baasav sau kabahoo(n) na pachhele ||

ਤੇ ਗਰਜੇ ਜਬ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਗਨ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਬਿਨੁ ਆਪੁ ਅਕੇਲੇ ॥

ते गरजे जब ही रन मै गन भाजि चले बिनु आपु अकेले ॥

te garaje jab hee ran mai gan bhaaj chale bin aap akele ||

ਤੇ ਕੁਪਿ ਕਾਲਿ ਕਟੇ ਝਟ ਕੈ ਕਦਲੀ ਬਨ ਜ੍ਯੋਂ ਧਰਨੀ ਪਰ ਮੇਲੇ ॥

ते कुपि कालि कटे झट कै कदली बन ज्यों धरनी पर मेले ॥

te kup kaal kaTe jhaT kai kadhalee ban jayo(n) dharanee par mele ||

ਸ੍ਰੋਨ ਰੰਗੀਨ ਭਏ ਪਟ ਮਾਨਹੁ ਫਾਗੁ ਸਮੈ ਸਭ ਚਾਚਰਿ ਖੇਲੇ ॥੨੯॥

स्रोन रंगीन भए पट मानहु फागु समै सभ चाचरि खेले ॥२९॥

sron ra(n)geen bhe paT maanahu faag samai sabh chaachar khele ||29||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚੜੀ ਚੰਡਿਕਾ ਚੰਡ ਹ੍ਵੈ ਤਪਤ ਤਾਬ੍ਰ ਸੇ ਨੈਨ ॥

चड़ी चंडिका चंड ह्वै तपत ताब्र से नैन ॥

chaRee cha(n)ddikaa cha(n)dd havai tapat taabr se nain ||

ਮਤ ਭਈ ਮਦਰਾ ਭਏ ਬਕਤ ਅਟਪਟੇ ਬੈਨ ॥੩੦॥

मत भई मदरा भए बकत अटपटे बैन ॥३०॥

mat bhiee madharaa bhe bakat aTapaTe bain ||30||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸਭ ਸਤ੍ਰਨ ਕੋ ਹਨਿਹੌ ਛਿਨ ਮੈ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਬਚ ਕੋਪ ਕੀਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥

सभ सत्रन को हनिहौ छिन मै सु कहियो बच कोप कीयो मन मै ॥

sabh satran ko hanihau chhin mai su kahiyo bach kop keeyo man mai ||

ਤਰਵਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ਮਹਾ ਬਲ ਧਾਰਿ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸਿੰਘ ਧਸੀ ਰਨ ਮੈ ॥

तरवारि संभारि महा बल धारि धवाइ कै सिंघ धसी रन मै ॥

taravaar sa(n)bhaar mahaa bal dhaar dhavai kai si(n)gh dhasee ran mai ||

ਜਗ ਮਾਤ ਕੇ ਆਯੁਧੁ ਹਾਥਨ ਮੈ ਚਮਕੈ ਐਸੇ ਦੈਤਨ ਕੇ ਗਨ ਮੈ ॥

जग मात के आयुधु हाथन मै चमकै ऐसे दैतन के गन मै ॥

jag maat ke aayudh haathan mai chamakai aaise dhaitan ke gan mai ||

ਲਪਕੈ ਝਪਕੈ ਬੜਵਾਨਲ ਕੀ ਦਮਕੈ ਮਨੋ ਬਾਰਿਧ ਕੇ ਬਨ ਮੈ ॥੩੧॥

लपकै झपकै बड़वानल की दमकै मनो बारिध के बन मै ॥३१॥

lapakai jhapakai baRavaanal kee dhamakai mano baaridh ke ban mai ||31||

ਕੋਪ ਅਖੰਡ ਕੈ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਮਿਆਨ ਤੇ ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਹੀ ॥

कोप अखंड कै चंडि प्रचंड मिआन ते काढि कृपान गही ॥

kop akha(n)dd kai cha(n)dd pracha(n)dd miaan te kaadd kirapaan gahee ||

ਦਲ ਦੇਵ ਔ ਦੈਤਨ ਕੀ ਪ੍ਰਤਿਨਾ ਲਖਿ ਤੇਗ ਛਟਾ ਛਬ ਰੀਝ ਰਹੀ ॥

दल देव औ दैतन की प्रतिना लखि तेग छटा छब रीझ रही ॥

dhal dhev aau dhaitan kee pratinaa lakh teg chhaTaa chhab reejh rahee ||

ਸਿਰ ਚਿਛੁਰ ਕੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਪਰੀ ਨਹਿ ਮੋ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾ ਤਿਹ ਜਾਤ ਕਹੀ ॥

सिर चिछुर के इह भाति परी नहि मो ते प्रभा तिह जात कही ॥

sir chichhur ke ieh bhaat paree neh mo te prabhaa teh jaat kahee ||

ਰਿਪੁ ਮਾਰਿ ਕੈ ਫਾਰਿ ਪਹਾਰ ਸੇ ਬੈਰੀ ਪਤਾਰ ਲਗੇ ਤਰਵਾਰਿ ਬਹੀ ॥੩੨॥

रिपु मारि कै फारि पहार से बैरी पतार लगे तरवारि बही ॥३२॥

rip maar kai faar pahaar se bairee pataar lage taravaar bahee ||32||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਪਕ ਤਬਰ ਬਰਛੀ ਬਿਸਿਖ ਅਸਿ ਅਨੇਕ ਝਮਕਾਹਿ ॥

तुपक तबर बरछी बिसिख असि अनेक झमकाहि ॥

tupak tabar barachhee bisikh as anek jhamakaeh ||

ਧੁਜਾ ਪਤਾਕਾ ਫਰਹਰੈ ਭਾਨ ਨ ਹੇਰੇ ਜਾਹਿ ॥੩੩॥

धुजा पताका फरहरै भान न हेरे जाहि ॥३३॥

dhujaa pataakaa faraharai bhaan na here jaeh ||33||

ਰਨ ਮਾਰੂ ਬਾਜੈ ਘਨੇ ਗਗਨ ਗੀਧ ਮੰਡਰਾਹਿ ॥

रन मारू बाजै घने गगन गीध मंडराहि ॥

ran maaroo baajai ghane gagan geedh ma(n)ddaraeh ||

ਚਟਪਟ ਦੈ ਜੋਧਾ ਬਿਕਟ ਝਟਪਟ ਕਟਿ ਕਟਿ ਜਾਹਿ ॥੩੪॥

चटपट दै जोधा बिकट झटपट कटि कटि जाहि ॥३४॥

chaTapaT dhai jodhaa bikaT jhaTapaT kaT kaT jaeh ||34||

ਅਨਿਕ ਤੂਰ ਭੇਰੀ ਪ੍ਰਣਵ ਗੋਮੁਖ ਅਨਿਕ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥

अनिक तूर भेरी प्रणव गोमुख अनिक मृदंग ॥

anik toor bheree pranav gomukh anik miradha(n)g ||

ਸੰਖ ਬੇਨੁ ਬੀਨਾ ਬਜੀ ਮੁਰਲੀ ਮੁਰਜ ਮੁਚੰਗ ॥੩੫॥

संख बेनु बीना बजी मुरली मुरज मुचंग ॥३५॥

sa(n)kh ben beenaa bajee muralee muraj mucha(n)g ||35||

ਨਾਦ ਨਫੀਰੀ ਕਾਨਰੇ ਦੁੰਦਭ ਬਜੇ ਅਨੇਕ ॥

नाद नफीरी कानरे दुँदभ बजे अनेक ॥

naadh nafeeree kaanare dhu(n)dhabh baje anek ||

ਸੁਨਿ ਮਾਰੂ ਕਾਤਰ ਭਿਰੇ ਰਨ ਤਜਿ ਫਿਰਿਯੋ ਨ ਏਕ ॥੩੬॥

सुनि मारू कातर भिरे रन तजि फिरियो न एक ॥३६॥

sun maaroo kaatar bhire ran taj firiyo na ek ||36||

ਕਿਚਪਚਾਇ ਜੋਧਾ ਮੰਡਹਿ ਲਰਹਿ ਸਨੰਮੁਖ ਆਨ ॥

किचपचाइ जोधा मंडहि लरहि सनंमुख आन ॥

kichapachai jodhaa ma(n)ddeh lareh sana(n)mukh aan ||

ਧੁਕਿ ਧੁਕਿ ਪਰੈ ਕਬੰਧ ਭੂਅ ਸੁਰ ਪੁਰ ਕਰੈ ਪਯਾਨ ॥੩੭॥

धुकि धुकि परै कबंध भूअ सुर पुर करै पयान ॥३७॥

dhuk dhuk parai kaba(n)dh bhooa sur pur karai payaan ||37||

ਰਨ ਫਿਕਰਤ ਜੰਬੁਕ ਫਿਰਹਿ ਆਸਿਖ ਅਚਵਤ ਪ੍ਰੇਤ ॥

रन फिकरत जंबुक फिरहि आसिख अचवत प्रेत ॥

ran fikarat ja(n)buk fireh aasikh achavat pret ||

ਗੀਧ ਮਾਸ ਲੈ ਲੈ ਉਡਹਿ ਸੁਭਟ ਨ ਛਾਡਹਿ ਖੇਤ ॥੩੮॥

गीध मास लै लै उडहि सुभट न छाडहि खेत ॥३८॥

geedh maas lai lai uddeh subhaT na chhaaddeh khet ||38||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਨਿਸ ਨਨਾਦ ਡਹ ਡਹ ਡਾਮਰ ਦੈ ਦੈ ਦਮਾਮਨ ਕੌ ਨਿਜਕਾਨੇ ॥

निस ननाद डह डह डामर दै दै दमामन कौ निजकाने ॥

nis nanaadh ddeh ddeh ddaamar dhai dhai dhamaaman kau nijakaane ||

ਭੂਰ ਦਈਤਨ ਕੋ ਦਲ ਦਾਰੁਨ ਦੀਹ ਹੁਤੇ ਕਰਿ ਏਕ ਨ ਜਾਨੇ ॥

भूर दईतन को दल दारुन दीह हुते करि एक न जाने ॥

bhoor dhieetan ko dhal dhaarun dheeh hute kar ek na jaane ||

ਜੀਤਿ ਫਿਰੈ ਨਵਖੰਡਨ ਕੌ ਨਹਿ ਬਾਸਵ ਸੋ ਕਬਹੂੰ ਡਰਪਾਨੇ ॥

जीति फिरै नवखंडन कौ नहि बासव सो कबहूँ डरपाने ॥

jeet firai navakha(n)ddan kau neh baasav so kabahoo(n) ddarapaane ||

ਤੇ ਤੁਮ ਸੌ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰਿ ਕੈ ਭਟ ਅੰਤ ਕੋ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮ ਸਿਧਾਨੇ ॥੩੯॥

ते तुम सौ लरि कै मरि कै भट अंत को अंत के धाम सिधाने ॥३९॥

te tum sau lar kai mar kai bhaT a(n)t ko a(n)t ke dhaam sidhaane ||39||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਰਨ ਡਾਕਿਨਿ ਡਹਕਤ ਫਿਰਤ ਕਹਕਤ ਫਿਰਤ ਮਸਾਨ ॥

रन डाकिनि डहकत फिरत कहकत फिरत मसान ॥

ran ddaakin ddahakat firat kahakat firat masaan ||

ਬਿਨੁ ਸੀਸਨ ਡੋਲਤ ਸੁਭਟ ਗਹਿ ਗਹਿ ਕਰਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ॥੪੦॥

बिनु सीसन डोलत सुभट गहि गहि करन कृपान ॥४०॥

bin seesan ddolat subhaT geh geh karan kirapaan ||40||

ਅਸਿ ਅਨੇਕ ਕਾਢੇ ਕਰਨ ਲਰਹਿ ਸੁਭਟ ਸਮੁਹਾਇ ॥

असि अनेक काढे करन लरहि सुभट समुहाइ ॥

as anek kaadde karan lareh subhaT samuhai ||

ਲਰਿ ਗਿਰਿ ਮਰਿ ਭੂ ਪਰ ਪਰੈ ਬਰੈ ਬਰੰਗਨਿ ਜਾਇ ॥੪੧॥

लरि गिरि मरि भू पर परै बरै बरंगनि जाइ ॥४१॥

lar gir mar bhoo par parai barai bara(n)gan jai ||41||

ਅਨਤਰਯਾ ਜ੍ਯੋ ਸਿੰਧੁ ਕੋ ਚਹਤ ਤਰਨ ਕਰਿ ਜਾਉ ॥

अनतरया ज्यो सिंधु को चहत तरन करि जाउ ॥

anatarayaa jayo si(n)dh ko chahat taran kar jaau ||

ਬਿਨੁ ਨੌਕਾ ਕੈਸੇ ਤਰੈ ਲਏ ਤਿਹਾਰੋ ਨਾਉ ॥੪੨॥

बिनु नौका कैसे तरै लए तिहारो नाउ ॥४२॥

bin nauakaa kaise tarai le tihaaro naau ||42||

ਮੂਕ ਉਚਰੈ ਸਾਸਤ੍ਰ ਖਟ ਪਿੰਗ ਗਿਰਨ ਚੜਿ ਜਾਇ ॥

मूक उचरै सासत्र खट पिंग गिरन चड़ि जाइ ॥

mook ucharai saasatr khaT pi(n)g giran chaR jai ||

ਅੰਧ ਲਖੈ ਬਦਰੋ ਸੁਨੈ ਜੋ ਤੁਮ ਕਰੌ ਸਹਾਇ ॥੪੩॥

अंध लखै बदरो सुनै जो तुम करौ सहाइ ॥४३॥

a(n)dh lakhai badharo sunai jo tum karau sahai ||43||

ਅਰਘ ਗਰਭ ਨ੍ਰਿਪ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੋ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ਜਾਇ ॥

अरघ गरभ नृप तृयन को भेद न पायो जाइ ॥

aragh garabh nirap tirayan ko bhedh na paayo jai ||

ਤਊ ਤਿਹਾਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਕਛੁ ਕਛੁ ਕਹੋ ਬਨਾਇ ॥੪੪॥

तऊ तिहारी कृपा ते कछु कछु कहो बनाइ ॥४४॥

tuoo tihaaree kirapaa te kachh kachh kaho banai ||44||

ਪ੍ਰਥਮ ਮਾਨਿ ਤੁਮ ਕੋ ਕਹੋ ਜਥਾ ਬੁਧਿ ਬਲੁ ਹੋਇ ॥

प्रथम मानि तुम को कहो जथा बुधि बलु होइ ॥

pratham maan tum ko kaho jathaa budh bal hoi ||

ਘਟਿ ਕਬਿਤਾ ਲਖਿ ਕੈ ਕਬਹਿ ਹਾਸ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਕੋਇ ॥੪੫॥

घटि कबिता लखि कै कबहि हास न करियहु कोइ ॥४५॥

ghaT kabitaa lakh kai kabeh haas na kariyahu koi ||45||

ਪ੍ਰਥਮ ਧ੍ਯਾਇ ਸ੍ਰੀ ਭਗਵਤੀ ਬਰਨੌ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ॥

प्रथम ध्याइ स्री भगवती बरनौ तृया प्रसंग ॥

pratham dhayai sree bhagavatee baranau tirayaa prasa(n)g ||

ਮੋ ਘਟ ਮੈ ਤੁਮ ਹ੍ਵੈ ਨਦੀ ਉਪਜਹੁ ਬਾਕ ਤਰੰਗ ॥੪੬॥

मो घट मै तुम ह्वै नदी उपजहु बाक तरंग ॥४६॥

mo ghaT mai tum havai nadhee upajahu baak tara(n)g ||46||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਮੇਰੁ ਕਿਯੋ ਤ੍ਰਿਣ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜਾਹਿ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਤੋਸੌ ॥

मेरु कियो तृण ते मुहि जाहि गरीब निवाज न दूसर तोसौ ॥

mer kiyo tiran te muh jaeh gareeb nivaaj na dhoosar tosau ||

ਭੂਲ ਛਿਮੋ ਹਮਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪੁ ਨ ਭੂਲਨਹਾਰ ਕਹੂੰ ਕੋਊ ਮੋ ਸੌ ॥

भूल छिमो हमरी प्रभु आपु न भूलनहार कहूँ कोऊ मो सौ ॥

bhool chhimo hamaree prabh aap na bhoolanahaar kahoo(n) kouoo mo sau ||

ਸੇਵ ਕਰੈ ਤੁਮਰੀ ਤਿਨ ਕੇ ਛਿਨ ਮੈ ਧਨ ਲਾਗਤ ਧਾਮ ਭਰੋਸੌ ॥

सेव करै तुमरी तिन के छिन मै धन लागत धाम भरोसौ ॥

sev karai tumaree tin ke chhin mai dhan laagat dhaam bharosau ||

ਯਾ ਕਲਿ ਮੈ ਸਭਿ ਕਲਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੀ ਭਾਰੀ ਭੁਜਾਨ ਕੋ ਭਾਰੀ ਭਰੋਸੌ ॥੪੭॥

या कलि मै सभि कलि कृपान की भारी भुजान को भारी भरोसौ ॥४७॥

yaa kal mai sabh kal kirapaan kee bhaaree bhujaan ko bhaaree bharosau ||47||

ਖੰਡਿ ਅਖੰਡਨ ਖੰਡ ਕੈ ਚੰਡਿ ਸੁ ਮੁੰਡ ਰਹੇ ਛਿਤ ਮੰਡਲ ਮਾਹੀ ॥

खंडि अखंडन खंड कै चंडि सु मुँड रहे छित मंडल माही ॥

kha(n)dd akha(n)ddan kha(n)dd kai cha(n)dd su mu(n)dd rahe chhit ma(n)ddal maahee ||

ਦੰਡਿ ਅਦੰਡਨ ਕੋ ਭੁਜਦੰਡਨ ਭਾਰੀ ਘਮੰਡ ਕਿਯੋ ਬਲ ਬਾਹੀ ॥

दंडि अदंडन को भुजदंडन भारी घमंड कियो बल बाही ॥

dha(n)dd adha(n)ddan ko bhujadha(n)ddan bhaaree ghama(n)dd kiyo bal baahee ||

ਥਾਪਿ ਅਖੰਡਲ ਕੌ ਸੁਰ ਮੰਡਲ ਨਾਦ ਸੁਨਿਯੋ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਮਹਾ ਹੀ ॥

थापि अखंडल कौ सुर मंडल नाद सुनियो ब्रहमंड महा ही ॥

thaap akha(n)ddal kau sur ma(n)ddal naadh suniyo brahama(n)dd mahaa hee ||

ਕ੍ਰੂਰ ਕਵੰਡਲ ਕੋ ਰਨ ਮੰਡਲ ਤੋ ਸਮ ਸੂਰ ਕੋਊ ਕਹੂੰ ਨਾਹੀ ॥੪੮॥

क्रूर कवंडल को रन मंडल तो सम सूर कोऊ कहूँ नाही ॥४८॥

kraoor kava(n)ddal ko ran ma(n)ddal to sam soor kouoo kahoo(n) naahee ||48||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਥਮ ਧ੍ਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧॥੪੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने चंडी चरित्रे प्रथम ध्याइ समापतम सतु सुभम सतु ॥१॥४८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane cha(n)ddee charitre pratham dhayai samaapatam sat subham sat ||1||48||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਿਤ੍ਰਵਤੀ ਨਗਰੀ ਬਿਖੈ ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਨ੍ਰਿਪ ਏਕ ॥

चित्रवती नगरी बिखै चित्र सिंघ नृप एक ॥

chitravatee nagaree bikhai chitr si(n)gh nirap ek ||

ਤੇ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਸੰਪਤਿ ਘਨੀ ਰਥ ਗਜ ਬਾਜ ਅਨੇਕ ॥੧॥

ते के गृह संपति घनी रथ गज बाज अनेक ॥१॥

te ke gireh sa(n)pat ghanee rath gaj baaj anek ||1||

ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਅਤਿ ਜੋ ਬਿਧਿ ਧਰਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥

ता को रूप अनूप अति जो बिधि धरियो सुधारि ॥

taa ko roop anoop at jo bidh dhariyo sudhaar ||

ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨੀ ਰੀਝਿ ਰਹਤ ਪੁਰ ਨਾਰਿ ॥੨॥

सुरी आसुरी किंन्रनी रीझि रहत पुर नारि ॥२॥

suree aasuree ki(n)nranee reejh rahat pur naar ||2||

ਏਕ ਅਪਸਰਾ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਜਾਤ ਸਿੰਗਾਰ ਬਨਾਇ ॥

एक अपसरा इंद्र के जात सिंगार बनाइ ॥

ek apasaraa i(n)dhr ke jaat si(n)gaar banai ||

ਨਿਰਖ ਰਾਇ ਅਟਕਤਿ ਭਈ ਕੰਜ ਭਵਰ ਕੇ ਭਾਇ ॥੩॥

निरख राइ अटकति भई कंज भवर के भाइ ॥३॥

nirakh rai aTakat bhiee ka(n)j bhavar ke bhai ||3||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਰਹੀ ਅਪਸਰਾ ਰੀਝਿ ਰੂਪ ਲਖਿ ਰਾਇ ਕੋ ॥

रही अपसरा रीझि रूप लखि राइ को ॥

rahee apasaraa reejh roop lakh rai ko ||

ਪਠੀ ਦੂਤਿਕਾ ਛਲ ਕਰਿ ਮਿਲਨ ਉਪਾਇ ਕੋ ॥

पठी दूतिका छल करि मिलन उपाइ को ॥

paThee dhootikaa chhal kar milan upai ko ||

ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੇ ਮਿਲੇ ਹਲਾਹਲ ਪੀਵਹੋ ॥

बिनु प्रीतम के मिले हलाहल पीवहो ॥

bin preetam ke mile halaahal peevaho ||

ਹੋ ਮਾਰਿ ਕਟਾਰੀ ਮਰਿਹੋ ਘਰੀ ਨ ਜੀਵਹੋ ॥੪॥

हो मारि कटारी मरिहो घरी न जीवहो ॥४॥

ho maar kaTaaree mariho gharee na jeevaho ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤਾਹਿ ਦੂਤਿਕਾ ਰਾਇ ਸੋ ਭੇਦ ਕਹ੍ਯੋ ਸਮੁਝਾਇ ॥

ताहि दूतिका राइ सो भेद कह्यो समुझाइ ॥

taeh dhootikaa rai so bhedh kahayo samujhai ||

ਬਰੀ ਰਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਮਨ ਦੁੰਦਭਿ ਢੋਲ ਬਜਾਇ ॥੫॥

बरी राइ सुख पाइ मन दुँदभि ढोल बजाइ ॥५॥

baree rai sukh pai man dhu(n)dhabh ddol bajai ||5||

ਏਕ ਪੁਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਭਯੋ ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਕੀ ਖਾਨਿ ॥

एक पुत्र ता ते भयो अमित रूप की खानि ॥

ek putr taa te bhayo amit roop kee khaan ||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਹੂੰ ਰਿਸਿ ਕਰੇ ਕਾਮਦੇਵ ਪਹਿਚਾਨਿ ॥੬॥

महा रुद्र हूँ रिसि करे कामदेव पहिचानि ॥६॥

mahaa rudhr hoo(n) ris kare kaamadhev pahichaan ||6||

ਬਹੁਤ ਬਰਸਿ ਸੰਗ ਅਪਸਰਾ ਭੂਪਤਿ ਮਾਨੇ ਭੋਗ ॥

बहुत बरसि संग अपसरा भूपति माने भोग ॥

bahut baras sa(n)g apasaraa bhoopat maane bhog ||

ਬਹੁਰਿ ਅਪਸਰਾ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਜਾਤ ਭਈ ਉਡਿ ਲੋਗ ॥੭॥

बहुरि अपसरा इंद्र के जात भई उडि लोग ॥७॥

bahur apasaraa i(n)dhr ke jaat bhiee udd log ||7||

ਤਿਹ ਬਿਨੁ ਭੂਤਤਿ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਮੰਤ੍ਰੀ ਲਏ ਬੁਲਾਇ ॥

तिह बिनु भूतति दुखित ह्वै मंत्री लए बुलाइ ॥

teh bin bhootat dhukhit havai ma(n)tree le bulai ||

ਚਿਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਿ ਤਾ ਕੋ ਤੁਰਿਤ ਦੇਸਨ ਦਯੋ ਪਠਾਇ ॥੮॥

चित्र चितृ ता को तुरित देसन दयो पठाइ ॥८॥

chitr chitr taa ko turit dhesan dhayo paThai ||8||

ਖੋਜਤ ਓਡਛ ਨਾਥ ਕੇ ਲਹੀ ਕੰਨਿਕਾ ਏਕ ॥

खोजत ओडछ नाथ के लही कंनिका एक ॥

khojat oddachh naath ke lahee ka(n)nikaa ek ||

ਰੂਪ ਸਕਲ ਸਮ ਅਪਸਰਾ ਤਾ ਤੇ ਗੁਨਨ ਬਿਸੇਖ ॥੯॥

रूप सकल सम अपसरा ता ते गुनन बिसेख ॥९॥

roop sakal sam apasaraa taa te gunan bisekh ||9||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੈਨ ਬੁਲਾਯੋ ॥

सुनत बचन नृप सैन बुलायो ॥

sunat bachan nirap sain bulaayo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੋ ਦਰਬੁ ਲੁਟਾਯੋ ॥

भाति भाति सो दरबु लुटायो ॥

bhaat bhaat so dharab luTaayo ||

ਸਾਜੇ ਸਸਤ੍ਰ ਕੌਚ ਤਨ ਧਾਰੇ ॥

साजे ससत्र कौच तन धारे ॥

saaje sasatr kauach tan dhaare ||

ਸਹਰ ਓਡਛਾ ਓਰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੦॥

सहर ओडछा ओर सिधारे ॥१०॥

sahar oddachhaa or sidhaare ||10||

ਭੇਵ ਸੁਨਤ ਉਨਹੂੰ ਦਲ ਜੋਰਿਯੋ ॥

भेव सुनत उनहूँ दल जोरियो ॥

bhev sunat unahoo(n) dhal joriyo ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਭਏ ਸੈਨ ਨਿਹੋਰਿਯੋ ॥

भाति भाति भए सैन निहोरियो ॥

bhaat bhaat bhe sain nihoriyo ||

ਰਨ ਛਤ੍ਰਿਨ ਕੋ ਆਇਸੁ ਦੀਨੋ ॥

रन छतृन को आइसु दीनो ॥

ran chhatiran ko aais dheeno ||

ਆਪੁਨ ਜੁਧ ਹੇਤ ਮਨੁ ਕੀਨੋ ॥੧੧॥

आपुन जुध हेत मनु कीनो ॥११॥

aapun judh het man keeno ||11||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਮਾਰੂ ਬਜੇ ਮੰਡੇ ਸੁਭਟ ਰਨ ਆਇ ॥

भाति भाति मारू बजे मंडे सुभट रन आइ ॥

bhaat bhaat maaroo baje ma(n)dde subhaT ran aai ||

ਅਮਿਤ ਬਾਨ ਬਰਛਾ ਭਏ ਰਹਤ ਪਵਨ ਉਰਝਾਇ ॥੧੨॥

अमित बान बरछा भए रहत पवन उरझाइ ॥१२॥

amit baan barachhaa bhe rahat pavan urajhai ||12||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਬਧੇ ਬਾਢਵਾਰੀ ਮਹਾ ਬੀਰ ਬਾਕੇ ॥

बधे बाढवारी महा बीर बाके ॥

badhe baaddavaaree mahaa beer baake ||

ਕਛੈ ਕਾਛਨੀ ਤੇ ਸਭੈ ਹੀ ਨਿਸਾਕੇ ॥

कछै काछनी ते सभै ही निसाके ॥

kachhai kaachhanee te sabhai hee nisaake ||

ਧਏ ਸਾਮੁਹੇ ਵੈ ਹਠੀ ਜੁਧ ਜਾਰੇ ॥

धए सामुहे वै हठी जुध जारे ॥

dhe saamuhe vai haThee judh jaare ||

ਹਟੈ ਨ ਹਠੀਲੇ ਕਹੂੰ ਐਠਿਯਾਰੇ ॥੧੩॥

हटै न हठीले कहूँ ऐठियारे ॥१३॥

haTai na haTheele kahoo(n) aaiThiyaare ||13||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹਨਿਵਤਿ ਸਿੰਘ ਆਗੇ ਕਿਯੋ ਅਮਿਤ ਸੈਨ ਦੈ ਸਾਥ ॥

हनिवति सिंघ आगे कियो अमित सैन दै साथ ॥

hanivat si(n)gh aage kiyo amit sain dhai saath ||

ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਪਾਛੇ ਰਹਿਯੋ ਗਹੈ ਬਰਛਿਯਾ ਹਾਥ ॥੧੪॥

चित्र सिंघ पाछे रहियो गहै बरछिया हाथ ॥१४॥

chitr si(n)gh paachhe rahiyo gahai barachhiyaa haath ||14||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਹਾਕਿ ਹਜਾਰ ਹਿਮਾਲਯ ਸੋ ਹਲ ਕਾਹਨਿ ਕੈ ਹਠਵਾਰਨ ਹੂੰਕੇ ॥

हाकि हजार हिमालय सो हल काहनि कै हठवारन हूँके ॥

haak hajaar himaalay so hal kaahan kai haThavaaran hoo(n)ke ||

ਹਿੰਮਤਿ ਬਾਧਿ ਹਿਰੌਲਹਿ ਲੌ ਕਰ ਲੈ ਹਥਿਆਰ ਹਹਾ ਕਹਿ ਢੂਕੇ ॥

हिंमति बाधि हिरौलहि लौ कर लै हथिआर हहा कहि ढूके ॥

hi(n)mat baadh hiraualeh lau kar lai hathiaar hahaa keh ddooke ||

ਹਾਲਿ ਉਠਿਯੋ ਗਿਰ ਹੇਮ ਹਲਾਚਲ ਹੇਰਤ ਲੋਗ ਹਰੀ ਹਰ ਜੂ ਕੇ ॥

हालि उठियो गिर हेम हलाचल हेरत लोग हरी हर जू के ॥

haal uThiyo gir hem halaachal herat log haree har joo ke ||

ਹਾਰਿ ਗਿਰੇ ਬਿਨੁ ਹਾਰੇ ਰਹੇ ਅਰੁ ਹਾਥ ਲਗੇ ਅਰਿ ਹਾਸੀ ਹਨੂੰ ਕੇ ॥੧੫॥

हारि गिरे बिनु हारे रहे अरु हाथ लगे अरि हासी हनूँ के ॥१५॥

haar gire bin haare rahe ar haath lage ar haasee hanoo(n) ke ||15||

ਠਾਢੇ ਜਹਾ ਸਰਦਾਰ ਬਡੇ ਕੁਪਿ ਕੌਚ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਸੇ ਪਠਨੇਟੇ ॥

ठाढे जहा सरदार बडे कुपि कौच कृपान कसे पठनेटे ॥

Thaadde jahaa saradhaar badde kup kauach kirapaan kase paThaneTe ||

ਆਨਿ ਪਰੇ ਹਠ ਠਾਨਿ ਤਹੀ ਸਿਰਦਾਰਨ ਤੇਟਿ ਬਰੰਗਨਿ ਭੇਟੇ ॥

आनि परे हठ ठानि तही सिरदारन तेटि बरंगनि भेटे ॥

aan pare haTh Thaan tahee siradhaaran teT bara(n)gan bheTe ||

ਭਾਰੀ ਭਿਰੇ ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਲੌ ਜਬ ਲੌ ਨਹਿ ਸਾਰ ਕੀ ਧਾਰ ਲਪੇਟੇ ॥

भारी भिरे रन मै तब लौ जब लौ नहि सार की धार लपेटे ॥

bhaaree bhire ran mai tab lau jab lau neh saar kee dhaar lapeTe ||

ਸਤ੍ਰੁ ਕੀ ਸੈਨ ਤਰੰਗਨਿ ਤੁਲਿ ਹ੍ਵੈ ਤਾ ਮੈ ਤਰੰਗ ਤਰੇ ਖਤਿਰੇਟੇ ॥੧੬॥

सत्रु की सैन तरंगनि तुलि ह्वै ता मै तरंग तरे खतिरेटे ॥१६॥

satr kee sain tara(n)gan tul havai taa mai tara(n)g tare khatireTe ||16||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਾਰਿ ਓਡਛਾ ਰਾਇ ਕੋ ਲਈ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਜੀਤਿ ॥

मारि ओडछा राइ को लई सुता तिह जीति ॥

maar oddachhaa rai ko liee sutaa teh jeet ||

ਬਰੀ ਰਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਮਨ ਮਾਨਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕੀ ਰੀਤਿ ॥੧੭॥

बरी राइ सुख पाइ मन मानि सासत्र की रीति ॥१७॥

baree rai sukh pai man maan saasatr kee reet ||17||

ਓਡਛੇਸ ਜਾ ਕੀ ਹਿਤੂ ਚਿਤ੍ਰਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਮ ॥

ओडछेस जा की हितू चित्रमती तिह नाम ॥

oddachhes jaa kee hitoo chitramatee teh naam ||

ਹਨਿਵਤਿ ਸਿੰਘਹਿ ਸੋ ਰਹੈ ਚਿਤਵਤ ਆਠੋ ਜਾਮ ॥੧੮॥

हनिवति सिंघहि सो रहै चितवत आठो जाम ॥१८॥

hanivat si(n)gheh so rahai chitavat aaTho jaam ||18||

ਪੜਨ ਹੇਤੁ ਤਾ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌਪ੍ਯੋ ਦਿਜ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਹਿ ॥

पड़न हेतु ता कौ नृपति सौप्यो दिज गृह माहि ॥

paRan het taa kau nirapat sauapayo dhij gireh maeh ||

ਏਕ ਮਾਸ ਤਾ ਸੌ ਕਹਿਯੋ ਦਿਜਬਰ ਬੋਲ੍ਯਹੁ ਨਾਹਿ ॥੧੯॥

एक मास ता सौ कहियो दिजबर बोल्यहु नाहि ॥१९॥

ek maas taa sau kahiyo dhijabar bolayahu naeh ||19||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਜੇ ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਯੋ ॥

राजे निजु सुत निकट बुलायो ॥

raaje nij sut nikaT bulaayo ||

ਦਿਜਬਰ ਤਾਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਆਯੋ ॥

दिजबर ताहि संग लै आयो ॥

dhijabar taeh sa(n)g lai aayo ||

ਪੜੋ ਪੜ੍ਯੋ ਗੁਨ ਛਿਤਪਤਿ ਕਹਿਯੋ ॥

पड़ो पड़्यो गुन छितपति कहियो ॥

paRo paRayo gun chhitapat kahiyo ||

ਸੁਨ ਸੁਅ ਬਚਨ ਮੋਨਿ ਹ੍ਵੈ ਰਹਿਯੋ ॥੨੦॥

सुन सुअ बचन मोनि ह्वै रहियो ॥२०॥

sun sua bachan mon havai rahiyo ||20||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਰਾਜੈ ਕਿਯਾ ਅਪਨੇ ਧਾਮ ਪਯਾਨ ॥

लै ता को राजै किया अपने धाम पयान ॥

lai taa ko raajai kiyaa apane dhaam payaan ||

ਸਖੀ ਸਹਸ ਠਾਢੀ ਜਹਾ ਸੁੰਦਰਿ ਪਰੀ ਸਮਾਨ ॥੨੧॥

सखी सहस ठाढी जहा सुँदरि परी समान ॥२१॥

sakhee sahas Thaaddee jahaa su(n)dhar paree samaan ||21||

ਬੋਲਤ ਸੁਤ ਮੁਖ ਤੇ ਨਹੀ ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥

बोलत सुत मुख ते नही यौ नृप कहियो सुनाइ ॥

bolat sut mukh te nahee yau nirap kahiyo sunai ||

ਚਿਤ੍ਰਪਤੀ ਤਿਹ ਲੈ ਗਈ ਅਪੁਨੇ ਸਦਨ ਲਵਾਇ ॥੨੨॥

चित्रपती तिह लै गई अपुने सदन लवाइ ॥२२॥

chitrapatee teh lai giee apune sadhan lavai ||22||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਚੋਰ ਚਤੁਰਿ ਚਿਤ ਲਯੋ ਕਹੋ ਕਸ ਕੀਜੀਐ ॥

चोर चतुरि चित लयो कहो कस कीजीऐ ॥

chor chatur chit layo kaho kas keejeeaai ||

ਕਾਢਿ ਕਰਿਜਵਾ ਅਪਨ ਲਲਾ ਕੌ ਦੀਜੀਐ ॥

काढि करिजवा अपन लला कौ दीजीऐ ॥

kaadd karijavaa apan lalaa kau dheejeeaai ||

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਜੌ ਕੀਨੇ ਪੀਅਹਿ ਰਿਝਾਈਐ ॥

जंत्र मंत्र जौ कीने पीअहि रिझाईऐ ॥

ja(n)tr ma(n)tr jau keene pe'eeh rijhaieeaai ||

ਹੋ ਤਦਿਨ ਘਰੀ ਕੇ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ॥੨੩॥

हो तदिन घरी के सखी सहित बलि जाईऐ ॥२३॥

ho tadhin gharee ke sakhee sahit bal jaieeaai ||23||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਅਤਿ ਅਨੂਪ ਸੁੰਦਰ ਸਰਸ ਮਨੋ ਮੈਨ ਕੇ ਐਨ ॥

अति अनूप सुँदर सरस मनो मैन के ऐन ॥

at anoop su(n)dhar saras mano main ke aain ||

ਮੋ ਮਨ ਕੋ ਮੋਹਤ ਸਦਾ ਮਿਤ੍ਰ ਤਿਹਾਰੇ ਨੈਨ ॥੨੪॥

मो मन को मोहत सदा मित्र तिहारे नैन ॥२४॥

mo man ko mohat sadhaa mitr tihaare nain ||24||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਾਨ ਬਧੀ ਬਿਰਹਾ ਕੇ ਬਲਾਇ ਲਿਯੋ ਰੀਝਿ ਰਹੀ ਲਖਿ ਰੂਪ ਤਿਹਾਰੋ ॥

बान बधी बिरहा के बलाइ लियो रीझि रही लखि रूप तिहारो ॥

baan badhee birahaa ke balai liyo reejh rahee lakh roop tihaaro ||

ਭੋਗ ਕਰੋ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਨਹਿ ਤ੍ਰਾਸ ਬਿਚਾਰੋ ॥

भोग करो मुहि साथ भली बिधि भूपति को नहि त्रास बिचारो ॥

bhog karo muh saath bhalee bidh bhoopat ko neh traas bichaaro ||

ਸੋ ਨ ਕਰੈ ਕਛੁ ਚਾਰੁ ਚਿਤੈਬੇ ਕੋ ਖਾਇ ਗਿਰੀ ਮਨ ਮੈਨ ਤਵਾਰੋ ॥

सो न करै कछु चारु चितैबे को खाइ गिरी मन मैन तवारो ॥

so na karai kachh chaar chitaibe ko khai giree man main tavaaro ||

ਕੋਟਿ ਉਪਾਇ ਰਹੀ ਕੈ ਦਯਾ ਕੀ ਸੋ ਕੈਸੇ ਹੂੰ ਭੀਜਤ ਭਯੋ ਨ ਐਠ੍ਰਯਾਰੋ ॥੨੫॥

कोटि उपाइ रही कै दया की सो कैसे हूँ भीजत भयो न ऐठ्रयारो ॥२५॥

koT upai rahee kai dhayaa kee so kaise hoo(n) bheejat bhayo na aaiThrayaaro ||25||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਚਿਤ ਚੇਟਕ ਸੋ ਚੁਭਿ ਗਯੋ ਚਮਕਿ ਚਕ੍ਰਿਤ ਭਯੋ ਅੰਗ ॥

चित चेटक सो चुभि गयो चमकि चकृत भयो अंग ॥

chit cheTak so chubh gayo chamak chakirat bhayo a(n)g ||

ਚੋਰਿ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੈ ਗਯੋ ਚਪਲ ਚਖਨ ਕੇ ਸੰਗ ॥੨੬॥

चोरि चतुर चित लै गयो चपल चखन के संग ॥२६॥

chor chatur chit lai gayo chapal chakhan ke sa(n)g ||26||

ਚੇਰਿ ਰੂਪ ਤੁਹਿ ਬਸਿ ਭਈ ਗਹੌਂ ਕਵਨ ਕੀ ਓਟ ॥

चेरि रूप तुहि बसि भई गहौं कवन की ओट ॥

cher roop tuh bas bhiee gahaua(n) kavan kee oT ||

ਮਛਰੀ ਜ੍ਯੋ ਤਰਫੈ ਪਰੀ ਚੁਭੀ ਚਖਨ ਕੀ ਚੋਟ ॥੨੭॥

मछरी ज्यो तरफै परी चुभी चखन की चोट ॥२७॥

machharee jayo tarafai paree chubhee chakhan kee choT ||27||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਵਾ ਕੀ ਕਹੀ ਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਮਾਨੀ ॥

वा की कही न नृप सुत मानी ॥

vaa kee kahee na nirap sut maanee ||

ਚਿਤ੍ਰਮਤੀ ਤਬ ਭਈ ਖਿਸਾਨੀ ॥

चित्रमती तब भई खिसानी ॥

chitramatee tab bhiee khisaanee ||

ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਪੈ ਜਾਇ ਪੁਕਾਰੋ ॥

चित्र सिंघ पै जाइ पुकारो ॥

chitr si(n)gh pai jai pukaaro ||

ਬਡੋ ਦੁਸਟ ਇਹ ਪੁਤ੍ਰ ਤੁਹਾਰੋ ॥੨੮॥

बडो दुसट इह पुत्र तुहारो ॥२८॥

baddo dhusaT ieh putr tuhaaro ||28||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਫਾਰਿ ਚੀਰ ਕਰ ਆਪਨੇ ਮੁਖ ਨਖ ਘਾਇ ਲਗਾਇ ॥

फारि चीर कर आपने मुख नख घाइ लगाइ ॥

faar cheer kar aapane mukh nakh ghai lagai ||

ਰਾਜਾ ਕੋ ਰੋਖਿਤ ਕਿਯੌ ਤਨ ਕੋ ਚਿਹਨ ਦਿਖਾਇ ॥੨੯॥

राजा को रोखित कियौ तन को चिहन दिखाइ ॥२९॥

raajaa ko rokhit kiyau tan ko chihan dhikhai ||29||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਭਯੋ ॥

बचन सुनत क्रुधित नृप भयो ॥

bachan sunat krudhit nirap bhayo ||

ਮਾਰਨ ਹੇਤ ਸੁਤਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ॥

मारन हेत सुतहि लै गयो ॥

maaran het suteh lai gayo ||

ਮੰਤ੍ਰਿਨ ਆਨਿ ਰਾਵ ਸਮੁਝਾਯੋ ॥

मंतृन आनि राव समुझायो ॥

ma(n)tiran aan raav samujhaayo ||

ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਪਾਯੋ ॥੩੦॥

तृया चरित्र न किनहूँ पायो ॥३०॥

tirayaa charitr na kinahoo(n) paayo ||30||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੁਤਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨॥੭੮॥ਅਫਜੂੰ॥

इति स्री चरित्र पख्याने तृया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दुतिय चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२॥७८॥अफजूँ॥

eit sree charitr pakhayaane tirayaa charitre ma(n)tree bhoop sa(n)baadhe dhutiy charitr samaapatam sat subham sat ||2||78||afajoo(n)||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬੰਦਿਸਾਲ ਕੋ ਭੂਪ ਤਬ ਨਿਜੁ ਸੁਤ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ॥

बंदिसाल को भूप तब निजु सुत दियो पठाइ ॥

ba(n)dhisaal ko bhoop tab nij sut dhiyo paThai ||

ਭੋਰ ਹੋਤ ਅਪਨੇ ਨਿਕਟਿ ਬਹੁਰੌ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥੧॥

भोर होत अपने निकटि बहुरौ लियो बुलाइ ॥१॥

bhor hot apane nikaT bahurau liyo bulai ||1||

ਏਕ ਪੁਤ੍ਰਿਕਾ ਗ੍ਵਾਰ ਕੀ ਤਾ ਕੋ ਕਹੋ ਬਿਚਾਰ ॥

एक पुतृका ग्वार की ता को कहो बिचार ॥

ek putirakaa gavaiaar kee taa ko kaho bichaar ||

ਏਕ ਮੋਟਿਯਾ ਯਾਰ ਤਿਹ ਔਰ ਪਤਰਿਯਾ ਯਾਰ ॥੨॥

एक मोटिया यार तिह और पतरिया यार ॥२॥

ek moTiyaa yaar teh aauar patariyaa yaar ||2||

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗ ਚਛੁਮਤੀ ਰਹੈ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥

स्री मृग चछुमती रहै ता को रूप अपार ॥

sree mirag chachhumatee rahai taa ko roop apaar ||

ਊਚ ਨੀਚ ਤਾ ਸੌ ਸਦਾ ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਕਰੈ ਜੁਹਾਰ ॥੩॥

ऊच नीच ता सौ सदा नितप्रति करै जुहार ॥३॥

uooch neech taa sau sadhaa nitaprat karai juhaar ||3||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਹਰ ਕਾਲਪੀ ਮਾਹਿ ਬਸਤ ਤੈ ॥

सहर कालपी माहि बसत तै ॥

sahar kaalapee maeh basat tai ||

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗ ਕਰੈ ਵੈ ॥

भाति भाति के भोग करै वै ॥

bhaat bhaat ke bhog karai vai ||

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਨ ਮਤੀ ਤਹ ਰਾਜੈ ॥

स्री मृग नैन मती तह राजै ॥

sree mirag nain matee teh raajai ||

ਨਿਰਖਿ ਛਪਾਕਰਿ ਕੀ ਛਬਿ ਲਾਜੈ ॥੪॥

निरखि छपाकरि की छबि लाजै ॥४॥

nirakh chhapaakar kee chhab laajai ||4||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿਰਧਿ ਮੋਟਿਯੋ ਯਾਰ ਤਿਹ ਤਰੁਨ ਪਤਰਿਯੋ ਯਾਰ ॥

बिरधि मोटियो यार तिह तरुन पतरियो यार ॥

biradh moTiyo yaar teh tarun patariyo yaar ||

ਰਾਤ ਦਿਵਸ ਤਾ ਸੌ ਕਰੈ ਦ੍ਵੈਵੈ ਮੈਨ ਬਿਹਾਰ ॥੫॥

रात दिवस ता सौ करै द्वैवै मैन बिहार ॥५॥

raat dhivas taa sau karai dhavaivai main bihaar ||5||

ਹੋਤ ਤਰੁਨ ਕੇ ਤਰੁਨਿ ਬਸਿ ਬਿਰਧ ਤਰੁਨਿ ਬਸਿ ਹੋਇ ॥

होत तरुन के तरुनि बसि बिरध तरुनि बसि होइ ॥

hot tarun ke tarun bas biradh tarun bas hoi ||

ਇਹੈ ਰੀਤਿ ਸਭ ਜਗਤ ਕੀ ਜਾਨਤ ਹੈ ਸਭ ਕੋਇ ॥੬॥

इहै रीति सभ जगत की जानत है सभ कोइ ॥६॥

eihai reet sabh jagat kee jaanat hai sabh koi ||6||

ਤਰੁਨਿ ਪਤਰਿਯਾ ਸੌ ਰਮੈ ਮੋਟੇ ਨਿਕਟ ਨ ਜਾਇ ॥

तरुनि पतरिया सौ रमै मोटे निकट न जाइ ॥

tarun patariyaa sau ramai moTe nikaT na jai ||

ਜੌ ਕਬਹੂੰ ਤਾ ਸੌ ਰਮੇ ਮਨ ਭੀਤਰ ਪਛੁਤਾਇ ॥੭॥

जौ कबहूँ ता सौ रमे मन भीतर पछुताइ ॥७॥

jau kabahoo(n) taa sau rame man bheetar pachhutai ||7||

ਰਮਤ ਪਤਰਿਯਾ ਸੰਗ ਹੁਤੀ ਆਨਿ ਮੋਟੀਏ ਯਾਰ ॥

रमत पतरिया संग हुती आनि मोटीए यार ॥

ramat patariyaa sa(n)g hutee aan moTe'ee yaar ||