ਰੁਦ੍ਰ ਬਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ॥

रुद्र बाच नृप सो ॥

rudhr baach nirap so ||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੇ ਸਿਵ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਯੋ ॥

यौ सुनि के सिव क्रोध बढायो ॥

yau sun ke siv krodh baddaayo ||

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਤਿਹ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

यौ कहि कै तिह बचन सुनायो ॥

yau keh kai teh bachan sunaayo ||

ਜਬੈ ਧੁਜਾ ਤੁਮਰੀ ਗਿਰ ਪਰਿ ਹੈ ॥

जबै धुजा तुमरी गिर परि है ॥

jabai dhujaa tumaree gir par hai ||

ਤਬੈ ਸੂਰ ਕੋਊ ਤੁਮ ਸੰਗ ਲਰਿ ਹੈ ॥੨੧੯੦॥

तबै सूर कोऊ तुम संग लरि है ॥२१९०॥

tabai soor kouoo tum sa(n)g lar hai ||2190||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਕ੍ਰੋਧ ਜਬੈ ਸਿਵ ਜੂ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਤਿਨ ਬੈਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

ह्वै करि क्रोध जबै सिव जू तिह भूपति को तिन बैन सुनायो ॥

havai kar krodh jabai siv joo teh bhoopat ko tin bain sunaayo ||

ਭੂਪ ਲਖਿਯੋ ਨਹਿ ਭੇਦ ਕਛੂ ਸੁ ਲਖਿਯੋ ਚਿਤ ਚਾਹਤ ਹੋ ਸੋਊ ਪਾਯੋ ॥

भूप लखियो नहि भेद कछू सु लखियो चित चाहत हो सोऊ पायो ॥

bhoop lakhiyo neh bhedh kachhoo su lakhiyo chit chaahat ho souoo paayo ||

ਬਾਗੇ ਕੇ ਭੀਤਰ ਫੂਲਿ ਗਯੋ ਭੁਜ ਦੰਡਨ ਕੋ ਅਤਿ ਓਜ ਜਨਾਯੋ ॥

बागे के भीतर फूलि गयो भुज दंडन को अति ओज जनायो ॥

baage ke bheetar fool gayo bhuj dha(n)ddan ko at oj janaayo ||

ਯੌ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਆਨੰਦ ਸੋ ਫਿਰਿ ਮੰਦਿਰ ਆਯੋ ॥੨੧੯੧॥

यौ दस सै भुज स्याम कहै अति आनंद सो फिरि मंदिर आयो ॥२१९१॥

yau dhas sai bhuj sayaam kahai at aana(n)dh so fir ma(n)dhir aayo ||2191||

ਏਕ ਹੁਤੀ ਦੁਹਤਾ ਤਿਹ ਕੀ ਤਿਹ ਸੋਤਿ ਨਿਸਾ ਸੁਪਨੋ ਇਕੁ ਪਾਯੋ ॥

एक हुती दुहता तिह की तिह सोति निसा सुपनो इकु पायो ॥

ek hutee dhuhataa teh kee teh sot nisaa supano ik paayo ||

ਮੈਨ ਸੋ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸੀ ਮੂਰਤਿ ਸੋ ਇਹ ਕੇ ਚਲਿ ਮੰਦਿਰ ਆਯੋ ॥

मैन सो रूप अनूप सी मूरति सो इह के चलि मंदिर आयो ॥

main so roop anoop see moorat so ieh ke chal ma(n)dhir aayo ||

ਭੋਗ ਕੀਯੋ ਤਿਹ ਸੋ ਮਿਲਿ ਕੈ ਇਨਿ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥

भोग कीयो तिह सो मिलि कै इनि चित बिखै अति ही सुख पायो ॥

bhog keeyo teh so mil kai in chit bikhai at hee sukh paayo ||

ਚਉਕ ਪਰੀ ਨਹੀ ਪੀਯ ਪਿਖਿਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤਿਨ ਸੋਕ ਜਨਾਯੋ ॥੨੧੯੨॥

चउक परी नही पीय पिखियो कबि स्याम कहै तिन सोक जनायो ॥२१९२॥

chauk paree nahee peey pikhiyo kab sayaam kahai tin sok janaayo ||2192||

ਜਾਗਤਿ ਹੀ ਬਿਰਲਾਪ ਕੀਓ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤਿ ਸੋਕ ਕੀ ਬਾਤ ਜਨਾਈ ॥

जागति ही बिरलाप कीओ अति ही चिति सोक की बात जनाई ॥

jaagat hee biralaap keeo at hee chit sok kee baat janaiee ||

ਅੰਗਨ ਮੈ ਡਗਰੀ ਸੀ ਫਿਰੈ ਪਤਿ ਕੀ ਕਰਿ ਕੈ ਮਨ ਮੈ ਦੁਚਿਤਾਈ ॥

अंगन मै डगरी सी फिरै पति की करि कै मन मै दुचिताई ॥

a(n)gan mai ddagaree see firai pat kee kar kai man mai dhuchitaiee ||

ਪ੍ਰੇਤ ਲਗਿਯੋ ਕਿਧੌ ਪ੍ਰੀਤ ਲਗੀ ਕਿ ਕਛੂ ਅਬ ਯਾ ਠਗਮੂਰੀ ਸੀ ਖਾਈ ॥

प्रेत लगियो किधौ प्रीत लगी कि कछू अब या ठगमूरी सी खाई ॥

pret lagiyo kidhau preet lagee k kachhoo ab yaa Thagamooree see khaiee ||

ਭਾਖਤ ਭੀ ਸਖੀ ਮੋ ਕਉ ਅਬੈ ਮੇਰੋ ਦੈ ਗਯੋ ਪ੍ਰੀਤਮ ਆਜ ਦਿਖਾਈ ॥੨੧੯੩॥

भाखत भी सखी मो कउ अबै मेरो दै गयो प्रीतम आज दिखाई ॥२१९३॥

bhaakhat bhee sakhee mo kau abai mero dhai gayo preetam aaj dhikhaiee ||2193||

ਏਤੀ ਹੀ ਕੈ ਬਤੀਯਾ ਮੁਖ ਤੇ ਗਿਰ ਭੂ ਪੈ ਪਰੀ ਸਭ ਸੁਧਿ ਭੁਲਾਈ ॥

एती ही कै बतीया मुख ते गिर भू पै परी सभ सुधि भुलाई ॥

etee hee kai bateeyaa mukh te gir bhoo pai paree sabh sudh bhulaiee ||

ਯੌ ਬਿਸੰਭਾਰ ਪਰੀ ਧਰਨੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਮਨੋ ਨਾਗਿਨ ਖਾਈ ॥

यौ बिसंभार परी धरनी कबि स्याम भनै मनो नागिन खाई ॥

yau bisa(n)bhaar paree dharanee kab sayaam bhanai mano naagin khaiee ||

ਮਾਨਹੁ ਅੰਤ ਸਮੋ ਪਹੁਚਿਯੋ ਇਹ ਦੈ ਗਯੋ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੋਤਿ ਦਿਖਾਈ ॥

मानहु अंत समो पहुचियो इह दै गयो प्रीतम सोति दिखाई ॥

maanahu a(n)t samo pahuchiyo ieh dhai gayo preetam sot dhikhaiee ||

ਤਉ ਲਗਿ ਚਿਤ੍ਰ ਰੇਖਾ ਜੁ ਹੁਤੀ ਸੁ ਸਖੀ ਇਹ ਕੀ ਇਹ ਕੇ ਢਿਗਿ ਆਈ ॥੨੧੯੪॥

तउ लगि चित्र रेखा जु हुती सु सखी इह की इह के ढिगि आई ॥२१९४॥

tau lag chitr rekhaa ju hutee su sakhee ieh kee ieh ke ddig aaiee ||2194||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਸਖਿਨ ਦਸਾ ਜਬ ਯਾਹਿ ਸੁਨਾਈ ॥

सखिन दसा जब याहि सुनाई ॥

sakhin dhasaa jab yaeh sunaiee ||

ਚਿਤ੍ਰ ਰੇਖ ਤਬ ਸੋਚ ਜਨਾਈ ॥

चित्र रेख तब सोच जनाई ॥

chitr rekh tab soch janaiee ||

ਇਹ ਜੀਏ ਜੀਯ ਹੋ ਨਹੀ ਮਰਿ ਹੋ ॥

इह जीए जीय हो नही मरि हो ॥

eeh je'ee jeey ho nahee mar ho ||

ਜਾਨਤ ਜਤਨੁ ਏਕ ਸੋਊ ਕਰਿ ਹੋ ॥੨੧੯੫॥

जानत जतनु एक सोऊ करि हो ॥२१९५॥

jaanat jatan ek souoo kar ho ||2195||

ਜੋ ਮੈ ਨਾਰਦ ਸੋ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

जो मै नारद सो सुनि पायो ॥

jo mai naaradh so sun paayo ||

ਵਹੈ ਜਤਨੁ ਮੇਰੇ ਮਨਿ ਆਯੋ ॥

वहै जतनु मेरे मनि आयो ॥

vahai jatan mere man aayo ||

ਜਤਨੁ ਆਜ ਸੋਊ ਮੈ ਕਰਿ ਹੋ ॥

जतनु आज सोऊ मै करि हो ॥

jatan aaj souoo mai kar ho ||

ਬਾਨਾਸੁਰ ਤੇ ਨੈਕੁ ਨ ਡਰਿ ਹੋ ॥੨੧੯੬॥

बानासुर ते नैकु न डरि हो ॥२१९६॥

baanaasur te naik na ddar ho ||2196||

ਸਖੀ ਬਾਚ ਚਿਤ੍ਰ ਰੇਖਾ ਸੋ ॥

सखी बाच चित्र रेखा सो ॥

sakhee baach chitr rekhaa so ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਆਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਤਿਹ ਕੀ ਸਖੀ ਤਿਹ ਕੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥

आतुर ह्वै तिह की सखी तिह को कहियो सुनाइ ॥

aatur havai teh kee sakhee teh ko kahiyo sunai ||

ਜੋ ਜਾਨਤ ਹੈ ਜਤਨ ਤੂ ਸੋ ਅਬ ਤੁਰਤੁ ਬਨਾਇ ॥੨੧੯੭॥

जो जानत है जतन तू सो अब तुरतु बनाइ ॥२१९७॥

jo jaanat hai jatan too so ab turat banai ||2197||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਤਿਹ ਕੀ ਬਤੀਯਾ ਤਬ ਹੀ ਇਹ ਚਉਦਹ ਲੋਕ ਬਨਾਏ ॥

यौ सुनि कै तिह की बतीया तब ही इह चउदह लोक बनाए ॥

yau sun kai teh kee bateeyaa tab hee ieh chaudheh lok banaae ||

ਜੀਵ ਜਨਾਵਰ ਦੇਵ ਨਿਸਾਚਰ ਭੀਤ ਕੇ ਬੀਚ ਲਿਖੇ ਚਿਤ ਲਾਏ ॥

जीव जनावर देव निसाचर भीत के बीच लिखे चित लाए ॥

jeev janaavar dhev nisaachar bheet ke beech likhe chit laae ||

ਅਉਰ ਸਭੈ ਰਚਨਾ ਜਗ ਹੂ ਕੀ ਲਿਖੀ ਕਹਿ ਲਉ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਏ ॥

अउर सभै रचना जग हू की लिखी कहि लउ कबि स्याम सुनाए ॥

aaur sabhai rachanaa jag hoo kee likhee keh lau kab sayaam sunaae ||

ਤਉ ਇਹ ਆਇ ਸਮੁਛਤ ਕੈ ਬਹੀਆ ਗਹਿ ਯਾ ਸਭ ਹੀ ਦਰਸਾਏ ॥੨੧੯੮॥

तउ इह आइ समुछत कै बहीआ गहि या सभ ही दरसाए ॥२१९८॥

tau ieh aai samuchhat kai baheeaa geh yaa sabh hee dharasaae ||2198||

ਜਉ ਬਹੀਆ ਗਹਿ ਕੈ ਇਹ ਕੀ ਉਨ ਚਿਤ੍ਰ ਸਭੈ ਇਹ ਕਉ ਦਰਸਾਏ ॥

जउ बहीआ गहि कै इह की उन चित्र सभै इह कउ दरसाए ॥

jau baheeaa geh kai ieh kee un chitr sabhai ieh kau dharasaae ||

ਦੇਖਤਿ ਦੇਖਤਿ ਗੀ ਤਿਹ ਠਾ ਜਹ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਨਾਏ ॥

देखति देखति गी तिह ठा जह द्वारवती बृजनाथ बनाए ॥

dhekhat dhekhat gee teh Thaa jeh dhavaiaaravatee birajanaath banaae ||

ਸੰਬਰ ਕੋ ਅਰਿ ਥੋ ਜਿਹ ਠਉਰ ਲਿਖਿਯੋ ਇਹ ਤਾ ਪਿਖਿ ਨੈਨ ਨਿਵਾਏ ॥

संबर को अरि थो जिह ठउर लिखियो इह ता पिखि नैन निवाए ॥

sa(n)bar ko ar tho jeh Thaur likhiyo ieh taa pikh nain nivaae ||

ਤਾ ਸੁਇ ਦੇਖਿ ਕਹਿਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸਹੀ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਏ ਸਖੀ ਪਾਏ ॥੨੧੯੯॥

ता सुइ देखि कहियो इह भाति सही मेरे प्रीतम ए सखी पाए ॥२१९९॥

taa sui dhekh kahiyo ieh bhaat sahee mere preetam e sakhee paae ||2199||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਕਹਿਯੋ ਸਖੀ ਅਬ ਢੀਲ ਨ ਕੀਜੈ ॥

कहियो सखी अब ढील न कीजै ॥

kahiyo sakhee ab ddeel na keejai ||

ਪ੍ਰੀਤਮ ਮੁਹਿ ਮਿਲਾਇ ਕੈ ਦੀਜੈ ॥

प्रीतम मुहि मिलाइ कै दीजै ॥

preetam muh milai kai dheejai ||

ਜਬ ਸਜਨੀ ਇਹ ਕਾਰਜ ਕੈ ਹੋ ॥

जब सजनी इह कारज कै हो ॥

jab sajanee ieh kaaraj kai ho ||

ਜੀਵ ਦਾਨ ਤਬ ਮੋਕਹ ਦੈ ਹੋ ॥੨੨੦੦॥

जीव दान तब मोकह दै हो ॥२२००॥

jeev dhaan tab mokeh dhai ho ||2200||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਕੈ ਭਈ ਚੀਲ ਚਲੀ ਉਡਿ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਮਹਿ ਆਈ ॥

यौ बतीया सुनि कै भई चील चली उडि द्वारवती महि आई ॥

yau bateeyaa sun kai bhiee cheel chalee udd dhavaiaaravatee meh aaiee ||

ਪੌਤ੍ਰ ਹੁਤੋ ਜਿਹ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਕੋ ਛਪਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥

पौत्र हुतो जिह स्याम जू को छपि स्याम भनै तिह बात सुनाई ॥

pauatr huto jeh sayaam joo ko chhap sayaam bhanai teh baat sunaiee ||

ਏਕ ਤ੍ਰੀਯਾ ਅਟਕੀ ਤੁਮ ਪੈ ਤੁਹਿ ਲ੍ਯਾਇਬੇ ਕੇ ਹਿਤ ਹਉ ਹੂ ਪਠਾਈ ॥

एक त्रीया अटकी तुम पै तुहि ल्याइबे के हित हउ हू पठाई ॥

ek treeyaa aTakee tum pai tuh layaibe ke hit hau hoo paThaiee ||

ਤਾ ਤੇ ਚਲੋ ਤਹ ਬੇਗ ਬਲਾਇ ਲਿਉ ਮੇਟਿ ਸਭੈ ਚਿਤ ਕੀ ਦੁਚਿਤਾਈ ॥੨੨੦੧॥

ता ते चलो तह बेग बलाइ लिउ मेटि सभै चित की दुचिताई ॥२२०१॥

taa te chalo teh beg balai liau meT sabhai chit kee dhuchitaiee ||2201||

ਬੈਠ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਆਪਨੋ ਰੂਪ ਪ੍ਰਤਛ ਦਿਖਾਯੋ ॥

बैठ सुनाइ कै स्याम भनै तिह आपनो रूप प्रतछ दिखायो ॥

baiTh sunai kai sayaam bhanai teh aapano roop pratachh dhikhaayo ||

ਜੋ ਤ੍ਰੀਯ ਮੋ ਪਰ ਹੈ ਅਟਕੀ ਤਿਹ ਜਾਇ ਪਿਖੋ ਮਨੁ ਯਾਹਿ ਲੁਭਾਯੋ ॥

जो त्रीय मो पर है अटकी तिह जाइ पिखो मनु याहि लुभायो ॥

jo treey mo par hai aTakee teh jai pikho man yaeh lubhaayo ||

ਖੈਚ ਨਿਖੰਗ ਕਸਿਯੋ ਕਟਿ ਸੋ ਧਨੁ ਲੈ ਚਲਿਬੇ ਕਹੁ ਸਾਜ ਬਨਾਯੋ ॥

खैच निखंग कसियो कटि सो धनु लै चलिबे कहु साज बनायो ॥

khaich nikha(n)g kasiyo kaT so dhan lai chalibe kahu saaj banaayo ||

ਦੂਤੀ ਕੋ ਸੰਗ ਲਏ ਅਪਨੇ ਇਹ ਤਾ ਤ੍ਰੀਅ ਲਿਆਵਨ ਕਾਜ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੨੦੨॥

दूती को संग लए अपने इह ता त्रीअ लिआवन काज सिधायो ॥२२०२॥

dhootee ko sa(n)g le apane ieh taa treea liaavan kaaj sidhaayo ||2202||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੰਗ ਲਯੋ ਅਨਰੁਧ ਕੋ ਦੂਤੀ ਹਰਖ ਬਢਾਇ ॥

संग लयो अनरुध को दूती हरख बढाइ ॥

sa(n)g layo anarudh ko dhootee harakh baddai ||

ਊਖਾ ਕੋ ਪੁਰ ਥੋ ਜਹਾ ਤਹਾ ਪਹੂਚੀ ਆਇ ॥੨੨੦੩॥

ऊखा को पुर थो जहा तहा पहूची आइ ॥२२०३॥

uookhaa ko pur tho jahaa tahaa pahoochee aai ||2203||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਤ੍ਰੀਅ ਪੀਅ ਦਯੋ ਮਿਲਾਇ ਚਤੁਰ ਤ੍ਰੀਅ ਕਰਿ ਚਤੁਰਤਾ ॥

त्रीअ पीअ दयो मिलाइ चतुर त्रीअ करि चतुरता ॥

treea peea dhayo milai chatur treea kar chaturataa ||

ਕੀਯੋ ਭੋਗ ਸੁਖ ਪਾਇ ਊਖਾ ਅਰੁ ਅਨਰੁਧ ਮਿਲ ॥੨੨੦੪॥

कीयो भोग सुख पाइ ऊखा अरु अनरुध मिल ॥२२०४॥

keeyo bhog sukh pai uookhaa ar anarudh mil ||2204||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਚਾਰਿ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੋ ਭੋਗ ਕੀਓ ਨਰ ਨਾਰਿ ਹੁਲਾਸ ਹੀਯੈ ਮੈ ਬਢੈ ਕੈ ॥

चारि प्रकार को भोग कीओ नर नारि हुलास हीयै मै बढै कै ॥

chaar prakaar ko bhog keeo nar naar hulaas heeyai mai baddai kai ||

ਆਸਨ ਕੋਕ ਕੇ ਬੀਚ ਜਿਤੇ ਕਬਿ ਭਾਖਤ ਹੈ ਸੁ ਸਬੈ ਇਨ ਕੈ ਕੈ ॥

आसन कोक के बीच जिते कबि भाखत है सु सबै इन कै कै ॥

aasan kok ke beech jite kab bhaakhat hai su sabai in kai kai ||

ਬਾਤ ਕਹੀ ਅਨਰੁਧ ਕਛੂ ਮੁਸਕਾਇ ਤ੍ਰੀਆ ਸੰਗ ਨੈਨ ਨਚੈ ਕੈ ॥

बात कही अनरुध कछू मुसकाइ त्रीआ संग नैन नचै कै ॥

baat kahee anarudh kachhoo musakai treeaa sa(n)g nain nachai kai ||

ਜਿਉ ਹਮਰੀ ਤੁਮ ਹੁਇ ਰਹੀ ਸੁੰਦਰਿ ਤਿਉ ਹਮ ਹੂ ਤੁਮਰੇ ਰਹੈ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥੨੨੦੫॥

जिउ हमरी तुम हुइ रही सुँदरि तिउ हम हू तुमरे रहै ह्वै कै ॥२२०५॥

jiau hamaree tum hui rahee su(n)dhar tiau ham hoo tumare rahai havai kai ||2205||

ਸੁੰਦਰ ਥੀ ਜੁ ਧੁਜਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਸੁ ਗਿਰੀ ਭੂਅ ਪੈ ਲਖਿ ਭੂਪਤਿ ਪਾਯੋ ॥

सुँदर थी जु धुजा नृप की सु गिरी भूअ पै लखि भूपति पायो ॥

su(n)dhar thee ju dhujaa nirap kee su giree bhooa pai lakh bhoopat paayo ||

ਜੋ ਬਰੁ ਦਾਨ ਦਯੋ ਮੁਹਿ ਰੁਦ੍ਰ ਵਹੈ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਚਿਤ ਮੈ ਸੁ ਜਨਾਯੋ ॥

जो बरु दान दयो मुहि रुद्र वहै प्रगटियो चित मै सु जनायो ॥

jo bar dhaan dhayo muh rudhr vahai pragaTiyo chit mai su janaayo ||

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਆਇ ਕਹੀ ਇਕ ਯੌ ਤੁਮਰੀ ਦੁਹਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਮੋ ਕੋਊ ਆਯੋ ॥

तउ ही लउ आइ कही इक यौ तुमरी दुहिता गृह मो कोऊ आयो ॥

tau hee lau aai kahee ik yau tumaree dhuhitaa gireh mo kouoo aayo ||

ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਤ ਚਲਿਯੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਰੋਸ ਬਢਾਯੋ ॥੨੨੦੬॥

यौ नृप बात चलियो सुनि कै अपने चित मै अति रोस बढायो ॥२२०६॥

yau nirap baat chaliyo sun kai apane chit mai at ros baddaayo ||2206||

ਆਵਤ ਹੀ ਕਰਿ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਤ ਕੋਪ ਭਯੋ ਚਿਤਿ ਰੋਸ ਬਢਾਯੋ ॥

आवत ही करि ससत्र संभारत कोप भयो चिति रोस बढायो ॥

aavat hee kar sasatr sa(n)bhaarat kop bhayo chit ros baddaayo ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਪੌਤ੍ਰ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਦੁਹਿਤਾ ਹੂ ਕੇ ਮੰਦਰਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

कान्रह के पौत्र सो स्याम भनै दुहिता हू के मंदरि जुधु मचायो ॥

kaanreh ke pauatr so sayaam bhanai dhuhitaa hoo ke ma(n)dhar judh machaayo ||

ਹੁਇ ਬਿਸੰਭਾਰ ਪਰਿਯੋ ਜਬ ਸੋ ਤਬ ਹੀ ਇਹ ਕੇ ਕਰਿ ਭੀਤਰ ਆਯੋ ॥

हुइ बिसंभार परियो जब सो तब ही इह के करि भीतर आयो ॥

hui bisa(n)bhaar pariyo jab so tab hee ieh ke kar bheetar aayo ||

ਨਾਦ ਬਜਾਇ ਦਿਖਾਇ ਸਭੋ ਬਲੁ ਲੈ ਇਹ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੨੦੭॥

नाद बजाइ दिखाइ सभो बलु लै इह को नृप धामि सिधायो ॥२२०७॥

naadh bajai dhikhai sabho bal lai ieh ko nirap dhaam sidhaayo ||2207||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਪੌਤ੍ਰ ਕੋ ਬਾਧ ਕੈ ਭੂਪ ਫਿਰਿਯੋ ਉਤ ਨਾਰਦ ਜਾਇ ਸੁਨਾਈ ॥

कान्रह के पौत्र को बाध कै भूप फिरियो उत नारद जाइ सुनाई ॥

kaanreh ke pauatr ko baadh kai bhoop firiyo ut naaradh jai sunaiee ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਚਲੋ ਉਠਿ ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਅਪੁਨੀ ਜਦੁਵੀ ਸਭ ਸੈਨ ਬਨਾਈ ॥

कान्रह चलो उठि बैठे कहा अपुनी जदुवी सभ सैन बनाई ॥

kaanreh chalo uTh baiThe kahaa apunee jadhuvee sabh sain banaiee ||

ਯੌ ਸੁਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੇ ਬਤੀਯਾ ਅਪੁਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਕਰੋਧ ਬਢਾਈ ॥

यौ सुनि स्याम चले बतीया अपुने चित मै अति करोध बढाई ॥

yau sun sayaam chale bateeyaa apune chit mai at karodh baddaiee ||

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਰਿਸ ਸੋ ਜਿਨ ਕੋ ਅਸ ਤੇਜੁ ਲਖਿਯੋ ਨਹਿ ਜਾਈ ॥੨੨੦੮॥

ससत्र संभारि सभै रिस सो जिन को अस तेजु लखियो नहि जाई ॥२२०८॥

sasatr sa(n)bhaar sabhai ris so jin ko as tej lakhiyo neh jaiee ||2208||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਤੀਆ ਸੁਨਿ ਮੁਨਿ ਕੀ ਸਕਲ ਜਦੁਪਤਿ ਸੈਨ ਬਨਾਇ ॥

बतीआ सुनि मुनि की सकल जदुपति सैन बनाइ ॥

bateeaa sun mun kee sakal jadhupat sain banai ||

ਜਹਿ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਪੁਰ ਹੁਤੋ ਤਹਿ ਹੀ ਪਹੁਚਿਯੋ ਆਇ ॥੨੨੦੯॥

जहि भूपति को पुर हुतो तहि ही पहुचियो आइ ॥२२०९॥

jeh bhoopat ko pur huto teh hee pahuchiyo aai ||2209||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਆਵਤ ਸ੍ਯਾਮ ਜੀ ਕੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਮੰਤ੍ਰ ਪੁਛਿਯੋ ਤਿਨ ਮੰਤ੍ਰਨ ਦੀਨੋ ॥

आवत स्याम जी को सुनि कै नृप मंत्र पुछियो तिन मंत्रन दीनो ॥

aavat sayaam jee ko sun kai nirap ma(n)tr puchhiyo tin ma(n)tran dheeno ||

ਏਕ ਕਹੀ ਹਮ ਜੋ ਦੁਹਿਤਾ ਇਹ ਦੈ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਤੁਹਿ ਮਾਨਿ ਨ ਲੀਨੋ ॥

एक कही हम जो दुहिता इह दै सु कहियो तुहि मानि न लीनो ॥

ek kahee ham jo dhuhitaa ieh dhai su kahiyo tuh maan na leeno ||

ਮਾਗ ਲਯੋ ਸਿਵ ਤੇ ਰਨ ਕੋ ਬਰੁ ਜਾਨਤ ਹੈ ਤੂ ਭਯੋ ਮਤਿ ਹੀਨੋ ॥

माग लयो सिव ते रन को बरु जानत है तू भयो मति हीनो ॥

maag layo siv te ran ko bar jaanat hai too bhayo mat heeno ||

ਛੋਰਿਹੋ ਦ੍ਵੈ ਕਰਿ ਕੇ ਕਰ ਆਜੁ ਸੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਇਹੈ ਪ੍ਰਨ ਕੀਨੋ ॥੨੧੧੦॥

छोरिहो द्वै करि के कर आजु सु स्री बृजनाथ इहै प्रन कीनो ॥२११०॥

chhoriho dhavai kar ke kar aaju su sree birajanaath ihai pran keeno ||2110||

ਮਾਨੋ ਤੋ ਬਾਤ ਕਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਏਕ ਜੋ ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਹਿਤ ਕੈ ਧਰੀਐ ॥

मानो तो बात कहो नृप एक जो स्रउनन मै हित कै धरीऐ ॥

maano to baat kaho nirap ek jo sraunan mai hit kai dhareeaai ||

ਦੁਹਿਤਾ ਅਨਰੁਧ ਕੋ ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਸੰਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਪਾਇਨ ਪੈ ਪਰੀਐ ॥

दुहिता अनरुध को लै अपुने संगि स्याम के पाइन पै परीऐ ॥

dhuhitaa anarudh ko lai apune sa(n)g sayaam ke pain pai pareeaai ||

ਤੁਮਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਇ ਪਰੈ ਸੁਨੀਐ ਨਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗਿ ਕਬੈ ਲਰੀਐ ॥

तुमरे नृप पाइ परै सुनीऐ नही स्याम के संगि कबै लरीऐ ॥

tumare nirap pai parai suneeaai nahee sayaam ke sa(n)g kabai lareeaai ||

ਅਰਿਹੋ ਨ ਜੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਹਰਿ ਸੋ ਭੂਅ ਪੈ ਤਬ ਰਾਜੁ ਸਦਾ ਕਰੀਐ ॥੨੨੧੧॥

अरिहो न जो स्याम भनै हरि सो भूअ पै तब राजु सदा करीऐ ॥२२११॥

ariho na jo sayaam bhanai har so bhooa pai tab raaj sadhaa kareeaai ||2211||

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਜੋ ਰਿਸ ਕੈ ਰਨ ਮੈ ਕਰਿ ਜੋ ਧਨੁ ਸਾਰੰਗ ਲੈ ਹੈ ॥

स्री बृज नाइक जो रिस कै रन मै करि जो धनु सारंग लै है ॥

sree biraj naik jo ris kai ran mai kar jo dhan saara(n)g lai hai ||

ਕਉਨ ਬਲੀ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਭੂਅ ਪੈ ਤੁਮ ਹੂ ਨ ਕਹੋ ਬਲਿ ਜੋ ਠਹਰੈ ਹੈ ॥

कउन बली प्रगटियो भूअ पै तुम हू न कहो बलि जो ठहरै है ॥

kaun balee pragaTiyo bhooa pai tum hoo na kaho bal jo Thaharai hai ||

ਜੋ ਹਠ ਕੈ ਭਿਰਿਹੈ ਤਿਹ ਸੋ ਤਿਹ ਕਉ ਛਿਨ ਮੈ ਜਮਲੋਕਿ ਪਠੈ ਹੈ ॥

जो हठ कै भिरिहै तिह सो तिह कउ छिन मै जमलोकि पठै है ॥

jo haTh kai bhirihai teh so teh kau chhin mai jamalok paThai hai ||

ਅਉਰ ਭੁਜਾ ਕਟਿ ਕੈ ਤੁਮਰੀ ਸਬ ਦ੍ਵੈ ਭੁਜ ਰਾਖਿ ਤ੍ਵੈ ਪ੍ਰਾਨ ਬਚੈ ਹੈ ॥੨੨੧੨॥

अउर भुजा कटि कै तुमरी सब द्वै भुज राखि त्वै प्रान बचै है ॥२२१२॥

aaur bhujaa kaT kai tumaree sab dhavai bhuj raakh tavai praan bachai hai ||2212||

ਮੰਤ੍ਰੀ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਮਾਨਤ ਭਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਆਪਨੋ ਓਜ ਅਖੰਡ ਜਨਾਯੋ ॥

मंत्री की बात न मानत भयो नृप आपनो ओज अखंड जनायो ॥

ma(n)tree kee baat na maanat bhayo nirap aapano oj akha(n)dd janaayo ||

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਹਾਥਨ ਮੈ ਫੁਨਿ ਬੀਰਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਗਰਬਾਯੋ ॥

ससत्र संभार कै हाथन मै फुनि बीरन मै अति ही गरबायो ॥

sasatr sa(n)bhaar kai haathan mai fun beeran mai at hee garabaayo ||

ਸੈਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਹੁਤੋ ਜਿਤਨੋ ਤਿਸ ਕਉ ਨ੍ਰਿਪ ਆਪਨੇ ਧਾਮਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥

सैन प्रचंड हुतो जितनो तिस कउ नृप आपने धामि बुलायो ॥

sain pracha(n)dd huto jitano tis kau nirap aapane dhaam bulaayo ||

ਰੁਦ੍ਰ ਮਨਾਇ ਜਨਾਇ ਘਨੋ ਬਲੁ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਸੋ ਲਰਬੈ ਕਹੁ ਧਾਯੋ ॥੨੨੧੩॥

रुद्र मनाइ जनाइ घनो बलु स्याम जू सो लरबै कहु धायो ॥२२१३॥

rudhr manai janai ghano bal sayaam joo so larabai kahu dhaayo ||2213||

ਉਤ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਬਾਨ ਚਲਾਵਤ ਭਯੋ ਇਤ ਤੇ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਬਾਨ ਚਲਾਏ ॥

उत स्याम जू बान चलावत भयो इत ते दस सै भुज बान चलाए ॥

aut sayaam joo baan chalaavat bhayo it te dhas sai bhuj baan chalaae ||

ਜਾਦਵ ਆਵਤ ਭੇ ਉਤ ਤੇ ਇਤ ਤੇ ਇਨ ਕੇ ਸਭ ਹੀ ਭਟ ਧਾਏ ॥

जादव आवत भे उत ते इत ते इन के सभ ही भट धाए ॥

jaadhav aavat bhe ut te it te in ke sabh hee bhaT dhaae ||

ਘਾਇ ਕਰੈ ਮਿਲ ਆਪਸ ਮੈ ਤਿਨ ਯੌ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਏ ॥

घाइ करै मिल आपस मै तिन यौ उपमा कबि स्याम सुनाए ॥

ghai karai mil aapas mai tin yau upamaa kab sayaam sunaae ||

ਮਾਨਹੁ ਫਾਗੁਨ ਕੀ ਰੁਤਿ ਭੀਤਰ ਖੇਲਨ ਬੀਰ ਬਸੰਤਹਿ ਆਏ ॥੨੨੧੪॥

मानहु फागुन की रुति भीतर खेलन बीर बसंतहि आए ॥२२१४॥

maanahu faagun kee rut bheetar khelan beer basa(n)teh aae ||2214||

ਏਕ ਭਿਰੇ ਕਰਵਾਰਿਨ ਸੌ ਭਟ ਏਕ ਭਿਰੇ ਬਰਛੀ ਕਰਿ ਲੈ ਕੈ ॥

एक भिरे करवारिन सौ भट एक भिरे बरछी करि लै कै ॥

ek bhire karavaarin sau bhaT ek bhire barachhee kar lai kai ||

ਏਕ ਕਟਾਰਿਨ ਸੰਗ ਭਿਰੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਰੋਸਿ ਬਢੈ ਕੈ ॥

एक कटारिन संग भिरे कबि स्याम भनै अति रोसि बढै कै ॥

ek kaTaarin sa(n)g bhire kab sayaam bhanai at ros baddai kai ||

ਬਾਨ ਕਮਾਨਨ ਕਉ ਇਕ ਬੀਰ ਸੰਭਾਰਤ ਭੇ ਅਤਿ ਕ੍ਰੁਧਤ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

बान कमानन कउ इक बीर संभारत भे अति क्रुधत ह्वै कै ॥

baan kamaanan kau ik beer sa(n)bhaarat bhe at krudhat havai kai ||

ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਤ ਭਯੋ ਉਤ ਭੂਪ ਇਤੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਆਨੰਦ ਕੈ ਕੈ ॥੨੨੧੫॥

कउतुक देखत भयो उत भूप इतै बृज नाइक आनंद कै कै ॥२२१५॥

kautuk dhekhat bhayo ut bhoop itai biraj naik aana(n)dh kai kai ||2215||

ਜਾ ਭਟ ਆਹਵ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਭਗਵਾਨ ਸੋ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

जा भट आहव मै कबि स्याम कहै भगवान सो जुधु मचायो ॥

jaa bhaT aahav mai kab sayaam kahai bhagavaan so judh machaayo ||

ਤਾਹੀ ਕੋ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਧਰਾ ਪਰਿ ਕੈ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਗਿਰਾਯੋ ॥

ताही को एक ही बान सो स्याम धरा परि कै बिनु प्रान गिरायो ॥

taahee ko ek hee baan so sayaam dharaa par kai bin praan giraayo ||

ਜੋ ਧਨੁ ਬਾਨਿ ਸੰਭਾਰਿ ਬਲੀ ਕੋਊ ਅਉ ਇਹ ਕੇ ਰਿਸਿ ਊਪਰ ਆਯੋ ॥

जो धनु बानि संभारि बली कोऊ अउ इह के रिसि ऊपर आयो ॥

jo dhan baan sa(n)bhaar balee kouoo aau ieh ke ris uoopar aayo ||

ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੇ ਅਪਨੈ ਗ੍ਰਿਹਿ ਕੋ ਫਿਰਿ ਜੀਵਤ ਜਾਨ ਨ ਪਾਯੋ ॥੨੨੧੬॥

सो कबि स्याम भने अपनै गृहि को फिरि जीवत जान न पायो ॥२२१६॥

so kab sayaam bhane apanai gireh ko fir jeevat jaan na paayo ||2216||

ਗੋਕੁਲ ਨਾਥ ਜੂ ਬੈਰਿਨ ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਜਬ ਹੀ ਰਨ ਮਾਡਿਯੋ ॥

गोकुल नाथ जू बैरिन सो कबि स्याम भनै जब ही रन माडियो ॥

gokul naath joo bairin so kab sayaam bhanai jab hee ran maaddiyo ||

ਜੇਤਿਕ ਸਤ੍ਰਨ ਸਾਮੁਹੇ ਭੇ ਰਿਸਿ ਸੋ ਸਭਿ ਗਿਧ ਸ੍ਰਿੰਗਾਲਨ ਬਾਡਿਯੋ ॥

जेतिक सत्रन सामुहे भे रिसि सो सभि गिध सृंगालन बाडियो ॥

jetik satran saamuhe bhe ris so sabh gidh sira(n)gaalan baaddiyo ||

ਪਤਿ ਰਥੀ ਗਜਿ ਬਾਜ ਘਨੇ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਕੀਏ ਕੋਊ ਜੀਤ ਨ ਛਾਡਿਯੋ ॥

पति रथी गजि बाज घने बिनु प्रान कीए कोऊ जीत न छाडियो ॥

pat rathee gaj baaj ghane bin praan ke'ee kouoo jeet na chhaaddiyo ||

ਦੇਵ ਸਰਾਹਤ ਭੇ ਸਭ ਹੀ ਸੁ ਭਲੇ ਭਗਵਾਨ ਅਖੰਡਨ ਖਾਡਿਯੋ ॥੨੨੧੭॥

देव सराहत भे सभ ही सु भले भगवान अखंडन खाडियो ॥२२१७॥

dhev saraahat bhe sabh hee su bhale bhagavaan akha(n)ddan khaaddiyo ||2217||

ਜੀਤੇ ਸਭੈ ਭਯ ਭੀਤ ਭਏ ਤਜਿ ਆਹਵ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਭਟ ਭਾਗੇ ॥

जीते सभै भय भीत भए तजि आहव को सभ ही भट भागे ॥

jeete sabhai bhay bheet bhe taj aahav ko sabh hee bhaT bhaage ||

ਠਾਢੋ ਬਨਾਸੁਰ ਥੋ ਜਿਹ ਠਉਰ ਸਭੈ ਚਲਿ ਕੈ ਤਿਹ ਪਾਇਨ ਲਾਗੇ ॥

ठाढो बनासुर थो जिह ठउर सभै चलि कै तिह पाइन लागे ॥

Thaaddo banaasur tho jeh Thaur sabhai chal kai teh pain laage ||

ਛੂਟ ਗਯੋ ਸਭਹੂਨ ਤੇ ਧੀਰਜ ਤ੍ਰਾਸਹਿ ਕੇ ਰਸ ਮੈ ਅਨੁਰਾਗੇ ॥

छूट गयो सभहून ते धीरज त्रासहि के रस मै अनुरागे ॥

chhooT gayo sabhahoon te dheeraj traaseh ke ras mai anuraage ||

ਭਾਖਤ ਭੇ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਭਜੀਐ ਬਚ ਹੈ ਨ ਕੋਊ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੇ ਆਗੇ ॥੨੨੧੮॥

भाखत भे नृप सो भजीऐ बच है न कोऊ बृजनाथ के आगे ॥२२१८॥

bhaakhat bhe nirap so bhajeeaai bach hai na kouoo birajanaath ke aage ||2218||

ਭੀਰ ਪਰੀ ਜਬ ਭੂਪਤਿ ਪੈ ਤਬ ਆਪਨੇ ਜਾਨ ਕੈ ਈਸ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

भीर परी जब भूपति पै तब आपने जान कै ईस निहारियो ॥

bheer paree jab bhoopat pai tab aapane jaan kai iees nihaariyo ||

ਸੰਤ ਸਹਾਇ ਕੋ ਜਾਇ ਭਿਰਿਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਸੋ ਚਿਤ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

संत सहाइ को जाइ भिरियो बृज नाइक सो चित बीच बिचारियो ॥

sa(n)t sahai ko jai bhiriyo biraj naik so chit beech bichaariyo ||

ਆਯੁਧ ਲੈ ਅਪਨੇ ਸਭ ਹੀ ਹਰਿ ਓਰ ਸੁ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥

आयुध लै अपने सभ ही हरि ओर सु जुध के काज सिधारियो ॥

aayudh lai apane sabh hee har or su judh ke kaaj sidhaariyo ||

ਆਵਤ ਹੀ ਸੁ ਕਹੋ ਅਬ ਹਉ ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਦੁਹੂ ਤਿਹ ਠਾ ਰਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥੨੨੧੯॥

आवत ही सु कहो अब हउ जिह भाति दुहू तिह ठा रन पारियो ॥२२१९॥

aavat hee su kaho ab hau jeh bhaat dhuhoo teh Thaa ran paariyo ||2219||

ਰੁਦ੍ਰ ਹ੍ਵੈ ਰੁਦ੍ਰ ਜਬੈ ਰਨ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਰਿਸਿ ਨਾਦ ਬਜਾਯੋ ॥

रुद्र ह्वै रुद्र जबै रन मै कबि स्याम भनै रिसि नाद बजायो ॥

rudhr havai rudhr jabai ran mai kab sayaam bhanai ris naadh bajaayo ||

ਸੂਰ ਨ ਕਾਹੂੰ ਤੇ ਨੈਕੁ ਟਿਕਿਯੋ ਗਯੋ ਭਾਜ ਗਏ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਦ੍ਰਿੜਾਯੋ ॥

सूर न काहूँ ते नैकु टिकियो गयो भाज गए न रती कु दृड़ायो ॥

soor na kaahoo(n) te naik Tikiyo gayo bhaaj ge na ratee k dhiraRaayo ||

ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਦੁਹੂ ਸਤ੍ਰਨ ਸੰਗ ਲੈ ਰੋਖ ਹਲੀ ਸੁ ਸੋਊ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥

सत्रन के दुहू सत्रन संग लै रोख हली सु सोऊ डर पायो ॥

satran ke dhuhoo satran sa(n)g lai rokh halee su souoo ddar paayo ||

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਬ ਹੀ ਸਿਵ ਆਇ ਕੈ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥੨੨੨੦॥

स्री बृजनाथ सो स्याम भनै तब ही सिव आइ कै जुधु मचायो ॥२२२०॥

sree birajanaath so sayaam bhanai tab hee siv aai kai judh machaayo ||2220||

ਜੇ ਸਭ ਘਾਇ ਚਲਾਵਤ ਭਯੋ ਸਿਵ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਚਾਏ ॥

जे सभ घाइ चलावत भयो सिव ते सभ ही बृजनाथ बचाए ॥

je sabh ghai chalaavat bhayo siv te sabh hee birajanaath bachaae ||

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸਿਵ ਕੋ ਆਪੁਨੇ ਸਭ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੇ ਤਕਿ ਘਾਇ ਲਗਾਏ ॥

तउन समै सिव को आपुने सभ स्याम भने तकि घाइ लगाए ॥

taun samai siv ko aapune sabh sayaam bhane tak ghai lagaae ||

ਜੁਧੁ ਕੀਯੋ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਦੁਹੂ ਜਿਹ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਸੁਰ ਦੇਖਨ ਆਏ ॥

जुधु कीयो बहु भाति दुहू जिह को सभ ही सुर देखन आए ॥

judh keeyo bahu bhaat dhuhoo jeh ko sabh hee sur dhekhan aae ||

ਅੰਤਿ ਖਿਸਾਇ ਰਿਸਾਇ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਏਕ ਗਦਾ ਹੂੰ ਸੋ ਰੁਦ੍ਰ ਗਿਰਾਏ ॥੨੨੨੧॥

अंति खिसाइ रिसाइ कृपानिधि एक गदा हूँ सो रुद्र गिराए ॥२२२१॥

a(n)t khisai risai kirapaanidh ek gadhaa hoo(n) so rudhr giraae ||2221||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਰੁਦ੍ਰਹਿ ਹਰਿ ਘਾਇ ਲਗਾਯੋ ॥

जब रुद्रहि हरि घाइ लगायो ॥

jab rudhreh har ghai lagaayo ||

ਬਿਸੁਧੋ ਕਰਿ ਕਰਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥

बिसुधो करि करि भूमि गिरायो ॥

bisudho kar kar bhoom giraayo ||

ਸੰਕਿਤ ਭਯੋ ਨ ਫਿਰਿ ਧਨੁ ਤਾਨਿਯੋ ॥

संकित भयो न फिरि धनु तानियो ॥

sa(n)kit bhayo na fir dhan taaniyo ||

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਸਹੀ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਨਿਯੋ ॥੨੨੨੨॥

स्री जदुबीर सही प्रभु जानियो ॥२२२२॥

sree jadhubeer sahee prabh jaaniyo ||2222||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਰੁਦ੍ਰ ਕੋਪ ਦਯੋ ਤ੍ਯਾਗ ਜਦੁਪਤਿ ਕੋ ਬਲੁ ਹੇਰ ਕੈ ॥

रुद्र कोप दयो त्याग जदुपति को बलु हेर कै ॥

rudhr kop dhayo tayaag jadhupat ko bal her kai ||

ਪਾਇਨ ਲਾਗਿਯੋ ਆਇ ਰਹਿਯੋ ਚਰਨ ਗਹਿ ਹਰ ਦੋਊ ॥੨੨੨੩॥

पाइन लागियो आइ रहियो चरन गहि हर दोऊ ॥२२२३॥

pain laagiyo aai rahiyo charan geh har dhouoo ||2223||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਰੁਦ੍ਰ ਕੀ ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁ ਆਪਹਿ ਜੁਧੁ ਕੋ ਭੂਪਤਿ ਆਯੋ ॥

रुद्र की देखि दसा इह भाति सु आपहि जुधु को भूपति आयो ॥

rudhr kee dhekh dhasaa ieh bhaat su aapeh judh ko bhoopat aayo ||

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਊਪਰ ਬਾਨਨ ਓਘ ਚਲਾਯੋ ॥

स्याम भनै दस सै भुज स्याम के ऊपर बानन ओघ चलायो ॥

sayaam bhanai dhas sai bhuj sayaam ke uoopar baanan ogh chalaayo ||

ਓਘ ਜੋ ਆਵਤ ਬਾਨਨ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਹਰਿ ਮਾਰਗ ਮੈ ਨਿਵਰਾਯੋ ॥

ओघ जो आवत बानन को सभ ही हरि मारग मै निवरायो ॥

ogh jo aavat baanan ko sabh hee har maarag mai nivaraayo ||

ਸਾਰੰਗ ਆਪੁਨ ਹਾਥ ਬਿਖੈ ਧਰਿ ਕੈ ਅਰਿ ਕੋ ਬਹੁ ਘਾਇਨ ਘਾਯੋ ॥੨੨੨੪॥

सारंग आपुन हाथ बिखै धरि कै अरि को बहु घाइन घायो ॥२२२४॥

saara(n)g aapun haath bikhai dhar kai ar ko bahu ghain ghaayo ||2224||

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਹੁਇ ਅਪਨੇ ਕਰ ਮੈ ਧਨ ਸਾਰੰਗ ਲੈ ਕੈ ॥

स्री बृज नाइक क्रुधित हुइ अपने कर मै धन सारंग लै कै ॥

sree biraj naik krudhit hui apane kar mai dhan saara(n)g lai kai ||

ਜੁਧੁ ਮਚਾਵਤ ਭਯੋ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਸੋ ਅਤਿ ਓਜ ਅਖੰਡ ਜਨੈ ਕੈ ॥

जुधु मचावत भयो दस सै भुज सो अति ओज अखंड जनै कै ॥

judh machaavat bhayo dhas sai bhuj so at oj akha(n)dd janai kai ||

ਅਉਰ ਹਨੇ ਬਲਵੰਡ ਘਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਪਉਰਖ ਕੈ ਕੈ ॥

अउर हने बलवंड घने कबि स्याम भनै अति पउरख कै कै ॥

aaur hane balava(n)dd ghane kab sayaam bhanai at paurakh kai kai ||

ਛੋਰਿ ਦਯੋ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਰਨ ਮੈ ਤਿਹ ਕੀ ਸੁ ਭੁਜਾ ਫੁਨ ਦ੍ਵੈ ਕੈ ॥੨੨੨੫॥

छोरि दयो तिह भूपति को रन मै तिह की सु भुजा फुन द्वै कै ॥२२२५॥

chhor dhayo teh bhoopat ko ran mai teh kee su bhujaa fun dhavai kai ||2225||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

kabiyo baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਾਹ ਸਹੰਸ੍ਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਹੀ ਅਬ ਲਉ ਜਗ ਮੈ ਨਰ ਕਾਹੂ ਕੀ ਹੋਈ ॥

बाह सहंस्र कहो तुम ही अब लउ जग मै नर काहू की होई ॥

baeh saha(n)sr kaho tum hee ab lau jag mai nar kaahoo kee hoiee ||

ਅਉਰ ਕਹੋ ਕਿਹ ਭੂਪ ਇਤੀ ਅਪਨੇ ਗ੍ਰਿਹ ਬੀਚ ਸੰਪਤਿ ਸਮੋਈ ॥

अउर कहो किह भूप इती अपने गृह बीच संपति समोई ॥

aaur kaho keh bhoop itee apane gireh beech sa(n)pat samoiee ||

ਏਤੇ ਪੈ ਸੰਤ ਸੁਨੋ ਹਿਤ ਕੈ ਸਿਵ ਸੋ ਛਰੀਯਾ ਪੁਨਿ ਰਾਖਤ ਹੋਈ ॥

एते पै संत सुनो हित कै सिव सो छरीया पुनि राखत होई ॥

ete pai sa(n)t suno hit kai siv so chhareeyaa pun raakhat hoiee ||

ਤਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਬਰੁ ਯਾ ਬਿਧਿ ਈਸ ਦਯੋ ਜਗਦੀਸ ਕੀਓ ਭਯੋ ਸੋਈ ॥੨੨੨੬॥

ता नृप को बरु या बिधि ईस दयो जगदीस कीओ भयो सोई ॥२२२६॥

taa nirap ko bar yaa bidh iees dhayo jagadhees keeo bhayo soiee ||2226||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਜਬ ਤਿਹ ਮਾਤਿ ਬਾਤ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥

जब तिह माति बात सुनि पाई ॥

jab teh maat baat sun paiee ||

ਨ੍ਰਿਪ ਹਾਰਿਯੋ ਜੀਤਿਯੋ ਜਦੁਰਾਈ ॥

नृप हारियो जीतियो जदुराई ॥

nirap haariyo jeetiyo jadhuraiee ||

ਸਭ ਤਜਿ ਬਸਤ੍ਰ ਨਗਨ ਹੁਇ ਆਈ ॥

सभ तजि बसत्र नगन हुइ आई ॥

sabh taj basatr nagan hui aaiee ||

ਆਇ ਸ੍ਯਾਮ ਕੋ ਦਈ ਦਿਖਾਈ ॥੨੨੨੭॥

आइ स्याम को दई दिखाई ॥२२२७॥

aai sayaam ko dhiee dhikhaiee ||2227||

ਤਬ ਪ੍ਰਭੁ ਦ੍ਰਿਗ ਨੀਚੇ ਹੁਇ ਰਹਿਯੋ ॥

तब प्रभु दृग नीचे हुइ रहियो ॥

tab prabh dhirag neeche hui rahiyo ||

ਨੈਕ ਨ ਜੂਝਬ ਚਿਤ ਮੋ ਚਹਿਯੋ ॥

नैक न जूझब चित मो चहियो ॥

naik na joojhab chit mo chahiyo ||

ਭੂਪਤਿ ਸਮੈ ਭਜਨ ਕੋ ਪਾਯੋ ॥

भूपति समै भजन को पायो ॥

bhoopat samai bhajan ko paayo ||

ਭਾਜਿ ਗਯੋ ਨਹਿ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥੨੨੨੮॥

भाजि गयो नहि जुध मचायो ॥२२२८॥

bhaaj gayo neh judh machaayo ||2228||

ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਚ ਬੀਰਨ ਸੋ ॥

नृप बाच बीरन सो ॥

nirap baach beeran so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਿਪਤ ਹੁਇ ਬਹੁ ਘਾਇਨ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਬੀਰਨ ਮੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

बिपत हुइ बहु घाइन सो नृप बीरन मै इह भाति उचारियो ॥

bipat hui bahu ghain so nirap beeran mai ieh bhaat uchaariyo ||

ਕੋਊ ਨ ਸੂਰ ਟਿਕਿਯੋ ਮੁਹ ਅਗ੍ਰਜ ਹਉ ਜਿਹ ਕੀ ਰਿਸਿ ਓਰਿ ਪਧਾਰਿਯੋ ॥

कोऊ न सूर टिकियो मुह अग्रज हउ जिह की रिसि ओरि पधारियो ॥

kouoo na soor Tikiyo muh agraj hau jeh kee ris or padhaariyo ||

ਗਾਜਬੋ ਮੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਅਬ ਲਉ ਕਿਨਹੂ ਕਰ ਮੈ ਨਹੀ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥

गाजबो मो सुनि कै अब लउ किनहू कर मै नही ससत्र संभारियो ॥

gaajabo mo sun kai ab lau kinahoo kar mai nahee sasatr sa(n)bhaariyo ||

ਏਤੇ ਪੈ ਮੋ ਸੰਗਿ ਆਇ ਭਿਰਿਯੋ ਸੁ ਸਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਬੀਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥੨੨੨੯॥

एते पै मो संगि आइ भिरियो सु सही बृज नाइक बीर निहारियो ॥२२२९॥

ete pai mo sa(n)g aai bhiriyo su sahee biraj naik beer nihaariyo ||2229||

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਤੇ ਜੋ ਸਹਸ੍ਰ ਭੁਜ ਭਾਜਿ ਗਯੋ ਨਹਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

स्री जदुबीर ते जो सहस्र भुज भाजि गयो नहि जुधु मचायो ॥

sree jadhubeer te jo sahasr bhuj bhaaj gayo neh judh machaayo ||

ਦ੍ਵੈ ਭੁਜ ਦੇਖਿ ਭਈ ਅਪੁਨੀ ਅਪੁਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਤ੍ਰਾਸ ਬਢਾਯੋ ॥

द्वै भुज देखि भई अपुनी अपुने चित मै अति त्रास बढायो ॥

dhavai bhuj dhekh bhiee apunee apune chit mai at traas baddaayo ||

ਸੋ ਜਗ ਮੈ ਜਸੁ ਲੇਤਿ ਭਯੋ ਜਿਨਿ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥਹਿ ਕੋ ਗੁਨ ਗਾਯੋ ॥

सो जग मै जसु लेति भयो जिनि स्री बृजनाथहि को गुन गायो ॥

so jag mai jas let bhayo jin sree birajanaatheh ko gun gaayo ||

ਤਉ ਹੀ ਜਥਾਮਤਿ ਸੰਤ ਪ੍ਰਸਾਦ ਤੇ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਕਛੁ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਯੋ ॥੨੨੩੦॥

तउ ही जथामति संत प्रसाद ते यौ कहि कै कछु स्याम सुनायो ॥२२३०॥

tau hee jathaamat sa(n)t prasaadh te yau keh kai kachh sayaam sunaayo ||2230||

ਆਵਤ ਭਯੋ ਰਿਸ ਕੈ ਸਿਵ ਜੂ ਫਿਰਿ ਆਪੁਨੇ ਸੰਗ ਸਭੈ ਗਨ ਲੈ ਕੈ ॥

आवत भयो रिस कै सिव जू फिरि आपुने संग सभै गन लै कै ॥

aavat bhayo ris kai siv joo fir aapune sa(n)g sabhai gan lai kai ||

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਬੀਰ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

स्री जदुबीर के सामुहे बीर कहै कबि स्याम सु क्रुधित ह्वै कै ॥

sree jadhubeer ke saamuhe beer kahai kab sayaam su krudhit havai kai ||

ਬਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀ ਗਹਿ ਆਵਤ ਭੇ ਰਿਸਿ ਨਾਦ ਬਜੈ ਕੈ ॥

बान कृपान गदा बरछी गहि आवत भे रिसि नाद बजै कै ॥

baan kirapaan gadhaa barachhee geh aavat bhe ris naadh bajai kai ||

ਸੋ ਛਿਨ ਮੈ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸਭ ਬੀਰ ਦਏ ਫੁਨਿ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮਿ ਪਠੈ ਕੈ ॥੨੨੩੧॥

सो छिन मै प्रभ जू सभ बीर दए फुनि अंत के धामि पठै कै ॥२२३१॥

so chhin mai prabh joo sabh beer dhe fun a(n)t ke dhaam paThai kai ||2231||

ਏਕ ਹਨੇ ਜਦੁਰਾਇ ਗਦਾ ਗਹਿ ਏਕ ਬਲੀ ਰਿਪੁ ਸੰਬਰ ਘਾਏ ॥

एक हने जदुराइ गदा गहि एक बली रिपु संबर घाए ॥

ek hane jadhurai gadhaa geh ek balee rip sa(n)bar ghaae ||

ਏਕ ਭਿਰੇ ਮੁਸਲੀਧਰ ਸੋ ਸੁ ਤੇ ਜੀਵਤ ਧਾਮ ਹੂ ਜਾਨ ਨ ਪਾਏ ॥

एक भिरे मुसलीधर सो सु ते जीवत धाम हू जान न पाए ॥

ek bhire musaleedhar so su te jeevat dhaam hoo jaan na paae ||

ਜੋ ਫਿਰਿ ਆਇ ਭਿਰੇ ਹਰਿ ਸੋ ਚਿਤ ਮੈ ਫੁਨਿ ਕੋਪ ਕੀ ਓਪ ਬਢਾਏ ॥

जो फिरि आइ भिरे हरि सो चित मै फुनि कोप की ओप बढाए ॥

jo fir aai bhire har so chit mai fun kop kee op baddaae ||

ਯੌ ਫਿਰਿ ਛੇਦਤ ਭਯੋ ਤਿਨ ਕਉ ਜੋਊ ਜੰਬੁਕ ਗੀਧਨ ਹਾਥਿ ਨ ਆਏ ॥੨੨੩੨॥

यौ फिरि छेदत भयो तिन कउ जोऊ जंबुक गीधन हाथि न आए ॥२२३२॥

yau fir chhedhat bhayo tin kau jouoo ja(n)buk geedhan haath na aae ||2232||

ਐਸੇ ਨਿਹਾਰਿ ਭਯੋ ਤਹਿ ਆਹਵ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਯੋ ॥

ऐसे निहारि भयो तहि आहव चित बिखै अति क्रोध बढायो ॥

aaise nihaar bhayo teh aahav chit bikhai at krodh baddaayo ||

ਠੋਕਿ ਭੁਜਾ ਅਪਨੀ ਦੋਊ ਆਪ ਹੀ ਹਾਥ ਲੈ ਆਪਨੈ ਨਾਦ ਬਜਾਯੋ ॥

ठोकि भुजा अपनी दोऊ आप ही हाथ लै आपनै नाद बजायो ॥

Thok bhujaa apanee dhouoo aap hee haath lai aapanai naadh bajaayo ||

ਜਿਉ ਕੁਪ ਅੰਧਕ ਦੈਤ ਪੈ ਧਾਵਤ ਭਯੋ ਤਿਮ ਕੋਪ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਪੈ ਧਾਯੋ ॥

जिउ कुप अंधक दैत पै धावत भयो तिम कोप कै स्याम पै धायो ॥

jiau kup a(n)dhak dhait pai dhaavat bhayo tim kop kai sayaam pai dhaayo ||

ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਲਰਬੇ ਕਹੁ ਕੇਹਰਿ ਸੋ ਜਨੁ ਕੇਹਰਿ ਆਯੋ ॥੨੨੩੩॥

यौ उपजी उपमा लरबे कहु केहरि सो जनु केहरि आयो ॥२२३३॥

yau upajee upamaa larabe kahu kehar so jan kehar aayo ||2233||

ਜੁਧ ਮੰਡਿਯੋ ਅਤਿ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਸਿਵ ਤਾਪ ਹੁਤੋ ਇਕ ਸੋਊ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥

जुध मंडियो अति ही तब ही सिव ताप हुतो इक सोऊ संभारियो ॥

judh ma(n)ddiyo at hee tab hee siv taap huto ik souoo sa(n)bhaariyo ||

ਸ੍ਯਾਮ ਜੁ ਭੇਦ ਸਭੈ ਲਹਿ ਕੈ ਜੁਰ ਸੀਤ ਸੁ ਤਾਹੀ ਕੀ ਓਰਿ ਪਚਾਰਿਯੋ ॥

स्याम जु भेद सभै लहि कै जुर सीत सु ताही की ओरि पचारियो ॥

sayaam ju bhedh sabhai leh kai jur seet su taahee kee or pachaariyo ||

ਦੇਖਤ ਹੀ ਜੁਰ ਸੀਤ ਕਉ ਸੋ ਜੁਰ ਭਾਜਿ ਗਯੋ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥

देखत ही जुर सीत कउ सो जुर भाजि गयो न रती कु संभारियो ॥

dhekhat hee jur seet kau so jur bhaaj gayo na ratee k sa(n)bhaariyo ||

ਯੌ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਜੀਅ ਮੈ ਬਦਰਾ ਬਹਿਯੋ ਜਾਤ ਬਿਯਾਰ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥੨੨੩੪॥

यौ उपमा उपजी जीअ मै बदरा बहियो जात बियार को मारियो ॥२२३४॥

yau upamaa upajee jeea mai badharaa bahiyo jaat biyaar ko maariyo ||2234||

ਗਰਬ ਜਿਤੋ ਸਿਵ ਬੀਚ ਹੁਤੋ ਸਭ ਹੀ ਹਰਿ ਕ੍ਰੁਧ ਕੈ ਜੁਧੁ ਮਿਟਾਯੋ ॥

गरब जितो सिव बीच हुतो सभ ही हरि क्रुध कै जुधु मिटायो ॥

garab jito siv beech huto sabh hee har krudh kai judh miTaayo ||

ਜੋ ਤਿਨ ਤੀਰਨ ਬ੍ਰਿਸਟ ਕਰੀ ਤਿਹ ਤੇ ਸਰ ਏਕ ਨੇ ਭੇਟਨ ਪਾਯੋ ॥

जो तिन तीरन बृसट करी तिह ते सर एक ने भेटन पायो ॥

jo tin teeran birasaT karee teh te sar ek ne bheTan paayo ||

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਗਨ ਸੰਗ ਹੁਤੇ ਸਭ ਕੋ ਹਰਿ ਘਾਇ ਘਨੇ ਸੰਗਿ ਘਾਯੋ ॥

अउर जिते गन संग हुते सभ को हरि घाइ घने संगि घायो ॥

aaur jite gan sa(n)g hute sabh ko har ghai ghane sa(n)g ghaayo ||

ਐਸੋ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਪਉਰਖ ਸ੍ਯਾਮ ਗਨਪਤਿ ਪਾਇਨ ਸੋ ਲਪਟਾਯੋ ॥੨੨੩੫॥

ऐसो निहार कै पउरख स्याम गनपति पाइन सो लपटायो ॥२२३५॥

aaiso nihaar kai paurakh sayaam ganapat pain so lapaTaayo ||2235||

ਸਿਵ ਬਾਚ ॥

सिव बाच ॥

siv baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਭੂਲ ਪਰਿਯੋ ਪ੍ਰਭ ਮੈ ਘਟ ਕਾਮ ਕੀਯੋ ਤੁਮ ਸੋ ਜੁ ਪੈ ਜੁਧ ਚਹਿਯੋ ॥

भूल परियो प्रभ मै घट काम कीयो तुम सो जु पै जुध चहियो ॥

bhool pariyo prabh mai ghaT kaam keeyo tum so ju pai judh chahiyo ||

ਤੋ ਕਹਾ ਭਯੋ ਜੋ ਰਿਸਿ ਆਇ ਭਿਰਿਯੋ ਤੁ ਕਹਾ ਇਹ ਠਾ ਮੇਰੋ ਮਾਨ ਰਹਿਯੋ ॥

तो कहा भयो जो रिसि आइ भिरियो तु कहा इह ठा मेरो मान रहियो ॥

to kahaa bhayo jo ris aai bhiriyo ta kahaa ieh Thaa mero maan rahiyo ||

ਤੁਮਰੇ ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਹੀ ਸਹਸ ਫਨਿ ਅਉਰ ਚਤੁਰਾਨਨ ਹਾਰਿ ਰਹਿਯੋ ॥

तुमरे गुन गावत ही सहस फनि अउर चतुरानन हारि रहियो ॥

tumare gun gaavat hee sahas fan aaur chaturaanan haar rahiyo ||

ਤੁਮਰੇ ਗੁਣ ਕਉਨ ਗਨੈ ਕਹ ਲਉ ਜਿਹ ਬੇਦ ਸਕੈ ਨਹਿ ਭੇਦ ਕਹਿਯੋ ॥੨੨੩੬॥

तुमरे गुण कउन गनै कह लउ जिह बेद सकै नहि भेद कहियो ॥२२३६॥

tumare gun kaun ganai keh lau jeh bedh sakai neh bhedh kahiyo ||2236||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

kabiyo baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕਾ ਭਯੋ ਜੋ ਧਰਿ ਮੂੰਡ ਜਟਾ ਸੋ ਤਪੋਧਨ ਕੋ ਜਗ ਭੇਖ ਦਿਖਾਯੋ ॥

का भयो जो धरि मूँड जटा सो तपोधन को जग भेख दिखायो ॥

kaa bhayo jo dhar moo(n)dd jaTaa so tapodhan ko jag bhekh dhikhaayo ||

ਕਾ ਭਯੋ ਜੁ ਕੋਊ ਲੋਚਨ ਮੂੰਦਿ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਸੋ ਹਰਿ ਕੋ ਗੁਨ ਗਾਯੋ ॥

का भयो जु कोऊ लोचन मूँदि भली बिधि सो हरि को गुन गायो ॥

kaa bhayo ju kouoo lochan moo(n)dh bhalee bidh so har ko gun gaayo ||

ਅਉਰ ਕਹਾ ਜੋ ਪੈ ਆਰਤੀ ਲੈ ਕਰਿ ਧੂਪ ਜਗਾਇ ਕੈ ਸੰਖ ਬਜਾਯੋ ॥

अउर कहा जो पै आरती लै करि धूप जगाइ कै संख बजायो ॥

aaur kahaa jo pai aaratee lai kar dhoop jagai kai sa(n)kh bajaayo ||

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤੁਮ ਹੀ ਨ ਕਹੋ ਬਿਨ ਪ੍ਰੇਮ ਕਿਹੂ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਪਾਯੋ ॥੨੨੩੭॥

स्याम कहै तुम ही न कहो बिन प्रेम किहू बृज नाइक पायो ॥२२३७॥

sayaam kahai tum hee na kaho bin prem kihoo biraj naik paayo ||2237||

ਤਿਉ ਚਤੁਰਾਨਨ ਤਿਉਹੂ ਖੜਾਨਨ ਤਿਉ ਸਹਸਾਨਨ ਹੀ ਗੁਨ ਗਾਯੋ ॥

तिउ चतुरानन तिउहू खड़ानन तिउ सहसानन ही गुन गायो ॥

tiau chaturaanan tiauhoo khaRaanan tiau sahasaanan hee gun gaayo ||

ਨਾਰਦ ਸਕ੍ਰ ਸਦਾ ਸਿਵ ਬ੍ਯਾਸ ਇਤੇ ਗੁਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕੋ ਗਾਇ ਸੁਨਾਯੋ ॥

नारद सक्र सदा सिव ब्यास इते गुन स्याम को गाइ सुनायो ॥

naaradh sakr sadhaa siv bayaas ite gun sayaam ko gai sunaayo ||

ਚਾਰੋ ਈ ਬੇਦ ਨ ਭੇਦ ਲਹਿਯੋ ਜਗ ਖੋਜਤ ਹੈ ਸਭ ਪਾਰ ਨ ਪਾਯੋ ॥

चारो ई बेद न भेद लहियो जग खोजत है सभ पार न पायो ॥

chaaro iee bedh na bhedh lahiyo jag khojat hai sabh paar na paayo ||

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤੁਮ ਹੀ ਨ ਕਹੋ ਬਿਨ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹੂ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਰਿਝਾਯੋ ॥੨੨੩੮॥

स्याम भनै तुम ही न कहो बिन प्रेम कहू बृजनाथ रिझायो ॥२२३८॥

sayaam bhanai tum hee na kaho bin prem kahoo birajanaath rijhaayo ||2238||

ਸਿਵ ਜੂ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਸੋ ॥

सिव जू बाच कान्रह जू सो ॥

siv joo baach kaanreh joo so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਪਾਇ ਪਰਿਯੋ ਸਿਵ ਜੂ ਹਰਿ ਕੇ ਕਹਿਯੋ ਮੋ ਬਿਨਤੀ ਹਰਿ ਜੂ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥

पाइ परियो सिव जू हरि के कहियो मो बिनती हरि जू सुनि लीजै ॥

pai pariyo siv joo har ke kahiyo mo binatee har joo sun leejai ||

ਸੇਵਕ ਮਾਗਤ ਹੈ ਬਰੁ ਏਕ ਵਹੈ ਅਬ ਰੀਝਿ ਦਇਆ ਨਿਧਿ ਦੀਜੈ ॥

सेवक मागत है बरु एक वहै अब रीझि दइआ निधि दीजै ॥

sevak maagat hai bar ek vahai ab reejh dhiaa nidh dheejai ||

ਹੇਰਿ ਹਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਕਬਹੂੰ ਕਰੁਨਾ ਰਸ ਕੇ ਸੰਗਿ ਭੀਜੈ ॥

हेरि हमै कबि स्याम भनै कबहूँ करुना रस के संगि भीजै ॥

her hamai kab sayaam bhanai kabahoo(n) karunaa ras ke sa(n)g bheejai ||

ਬਾਹੈ ਕਟੀ ਸਹਸ੍ਰਾਭੁਜ ਕੀ ਤੁ ਭਲੋ ਤਿਹ ਕੋ ਅਬ ਨਾਸੁ ਨ ਕੀਜੈ ॥੨੨੩੯॥

बाहै कटी सहस्राभुज की तु भलो तिह को अब नासु न कीजै ॥२२३९॥

baahai kaTee sahasraabhuj kee ta bhalo teh ko ab naas na keejai ||2239||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ਸਿਵ ਜੂ ਪ੍ਰਤਿ ॥

कान्रह जू बाच सिव जू प्रति ॥

kaanreh joo baach siv joo prat ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸੋ ਕਰਿਹੋ ਅਬ ਹਉ ਸੁਨਿ ਰੁਦ੍ਰ ਜੂ ਤੋ ਸੰਗਿ ਬੈਨ ਉਚਾਰਤ ਹਉ ॥

सो करिहो अब हउ सुनि रुद्र जू तो संगि बैन उचारत हउ ॥

so kariho ab hau sun rudhr joo to sa(n)g bain uchaarat hau ||

ਬਾਹੈ ਕਟੀ ਤਿਹ ਭੂਲਿ ਨਿਹਾਰਿ ਅਬ ਹਉ ਹੂ ਸੁ ਕ੍ਰੋਧ ਨਿਵਾਰਤ ਹਉ ॥

बाहै कटी तिह भूलि निहारि अब हउ हू सु क्रोध निवारत हउ ॥

baahai kaTee teh bhool nihaar ab hau hoo su krodh nivaarat hau ||

ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਕੋ ਪੌਤ੍ਰ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਸੁ ਇਹੈ ਜੀਅ ਮਾਹਿ ਬਿਚਾਰਤ ਹਉ ॥

प्रहलाद को पौत्र कहावत है सु इहै जीअ माहि बिचारत हउ ॥

prahalaadh ko pauatr kahaavat hai su ihai jeea maeh bichaarat hau ||

ਤਾ ਤੇ ਡੰਡ ਹੀ ਦੈ ਕਰਿ ਛੋਰਿ ਦਯੋ ਇਹ ਤੇ ਨਾਹਿ ਤਾਹਿ ਸੰਘਾਰਤ ਹਉ ॥੨੨੪੦॥

ता ते डंड ही दै करि छोरि दयो इह ते नाहि ताहि संघारत हउ ॥२२४०॥

taa te dda(n)dd hee dhai kar chhor dhayo ieh te naeh taeh sa(n)ghaarat hau ||2240||

ਯੌ ਬਖਸਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਸੋ ਤਿਹ ਭੂਪ ਕੋ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਪਾਇਨ ਡਾਰੋ ॥

यौ बखसाइ कै स्याम जू सो तिह भूप को स्याम के पाइन डारो ॥

yau bakhasai kai sayaam joo so teh bhoop ko sayaam ke pain ddaaro ||

ਭੂਲ ਕੈ ਭੂਪਤਿ ਕਾਮ ਕਰਿਯੋ ਅਬ ਹੇ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਤੁਮ ਕ੍ਰੋਧ ਨਿਵਾਰੋ ॥

भूल कै भूपति काम करियो अब हे प्रभ जू तुम क्रोध निवारो ॥

bhool kai bhoopat kaam kariyo ab he prabh joo tum krodh nivaaro ||

ਪੌਤ੍ਰ ਕੋ ਬ੍ਯਾਹ ਕਰੋ ਇਹ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਸੰਗਿ ਅਉਰ ਕਛੂ ਮਨ ਮੈ ਨ ਬਿਚਾਰੋ ॥

पौत्र को ब्याह करो इह की दुहिता संगि अउर कछू मन मै न बिचारो ॥

pauatr ko bayaeh karo ieh kee dhuhitaa sa(n)g aaur kachhoo man mai na bichaaro ||

ਯੌ ਕਰਿ ਬ੍ਯਾਹ ਸੰਗ ਊਖਹ ਲੈ ਅਨਰੁਧ ਕੋ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰੋ ॥੨੨੪੧॥

यौ करि ब्याह संग ऊखह लै अनरुध को स्याम जू धामि सिधारो ॥२२४१॥

yau kar bayaeh sa(n)g uookheh lai anarudh ko sayaam joo dhaam sidhaaro ||2241||

ਜੋ ਸੁਨਿ ਹੈ ਗੁਨ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਕੇ ਫੁਨਿ ਅਉਰਨ ਤੇ ਅਰੁ ਆਪਨ ਗੈ ਹੈ ॥

जो सुनि है गुन स्याम जू के फुनि अउरन ते अरु आपन गै है ॥

jo sun hai gun sayaam joo ke fun aauran te ar aapan gai hai ||

ਆਪਨ ਜੋ ਪੜ ਹੈ ਪੜਵਾਇ ਹੈ ਅਉਰ ਕਬਿਤਨ ਬੀਚ ਬਨੈ ਹੈ ॥

आपन जो पड़ है पड़वाइ है अउर कबितन बीच बनै है ॥

aapan jo paR hai paRavai hai aaur kabitan beech banai hai ||

ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਧਾਵਤ ਧਾਮ ਸੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਕੀ ਸੁਧਿ ਲੈ ਹੈ ॥

सोवत जागत धावत धाम सु स्री बृज नाइक की सुधि लै है ॥

sovat jaagat dhaavat dhaam su sree biraj naik kee sudh lai hai ||

ਸੋਊ ਸਦਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਫੁਨਿ ਯਾ ਭਵ ਭੀਤਰ ਫੇਰਿ ਨ ਐ ਹੈ ॥੨੨੪੨॥

सोऊ सदा कबि स्याम भनै फुनि या भव भीतर फेरि न ऐ है ॥२२४२॥

souoo sadhaa kab sayaam bhanai fun yaa bhav bheetar fer na aai hai ||2242||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਬਾਣਾਸੁਰ ਕੋ ਜੀਤਿ ਅਨਰੁਧ ਊਖਾ ਕੋ ਬ੍ਯਾਹ ਲਿਆਵਤ ਭਏ ॥

इति स्री दसम सिकंध पुराणे बचित्र नाटक ग्रंथे कृसनावतारे बाणासुर को जीति अनरुध ऊखा को ब्याह लिआवत भए ॥

eit sree dhasam sika(n)dh puraane bachitr naaTak gra(n)the kirasanaavataare baanaasur ko jeet anarudh uookhaa ko bayaeh liaavat bhe ||

ਅਥ ਡਿਗ ਰਾਜਾ ਕੋ ਉਧਾਰ ਕਥਨੰ ॥

अथ डिग राजा को उधार कथनं ॥

ath ddig raajaa ko udhaar kathana(n) ||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਏਕ ਭੂਪ ਛਤ੍ਰੀ ਡਿਗ ਨਾਮਾ ॥

एक भूप छत्री डिग नामा ॥

ek bhoop chhatree ddig naamaa ||

ਧਰਿਯੋ ਤਾਹਿ ਕਿਰਲਾ ਕੋ ਜਾਮਾ ॥

धरियो ताहि किरला को जामा ॥

dhariyo taeh kiralaa ko jaamaa ||

ਸਭ ਜਾਦਵ ਮਿਲਿ ਖੇਲਨ ਆਏ ॥

सभ जादव मिलि खेलन आए ॥

sabh jaadhav mil khelan aae ||

ਪ੍ਯਾਸੇ ਭਏ ਕੂਪ ਪਿਖਿ ਧਾਏ ॥੨੨੪੩॥

प्यासे भए कूप पिखि धाए ॥२२४३॥

payaase bhe koop pikh dhaae ||2243||

ਇਕ ਕਿਰਲਾ ਤਿਹ ਮਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

इक किरला तिह माहि निहारियो ॥

eik kiralaa teh maeh nihaariyo ||

ਕਾਢੈ ਯਾ ਕੋ ਇਹੈ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

काढै या को इहै बिचारियो ॥

kaaddai yaa ko ihai bichaariyo ||

ਕਾਢਨ ਲਗੇ ਨ ਕਾਢਿਯੋ ਗਯੋ ॥

काढन लगे न काढियो गयो ॥

kaaddan lage na kaaddiyo gayo ||

ਅਤਿ ਅਸਚਰਜ ਸਭਹਿਨ ਮਨਿ ਭਯੋ ॥੨੨੪੪॥

अति असचरज सभहिन मनि भयो ॥२२४४॥

at asacharaj sabhahin man bhayo ||2244||

ਜਾਦਵ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਸੋ ॥

जादव बाच कान्रह जू सो ॥

jaadhav baach kaanreh joo so ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਭ ਸੁਚਿੰਤ ਜਾਦਵ ਭਏ ਗਏ ਕ੍ਰਿਸਨ ਪੈ ਧਾਇ ॥

सभ सुचिंत जादव भए गए कृसन पै धाइ ॥

sabh suchi(n)t jaadhav bhe ge kirasan pai dhai ||

ਕਹਿ ਕਿਰਲਾ ਇਕ ਕੂਪ ਮੈ ਤਾ ਕੋ ਕਰਹੁ ਉਪਾਇ ॥੨੨੪੫॥

कहि किरला इक कूप मै ता को करहु उपाइ ॥२२४५॥

keh kiralaa ik koop mai taa ko karahu upai ||2245||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਸੁਨਤ ਹੀ ਬਾਤੈ ਸਭ ਜਾਦਵ ਕੀ ਜਦੁਰਾਇ ਜਾਨਿਓ ਸਭ ਭੇਦ ਕਹੀ ਬਾਤ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥

सुनत ही बातै सभ जादव की जदुराइ जानिओ सभ भेद कही बात मुसकाइ कै ॥

sunat hee baatai sabh jaadhav kee jadhurai jaanio sabh bhedh kahee baat musakai kai ||

ਕਹਾ ਵਹ ਕੂਪ ਕਹਾ ਪਰਿਓ ਹੈ ਕਿਰਲਾ ਤਾ ਮੈ ਬੋਲਤ ਭਯੋ ਯੌ ਮੁਹ ਦੀਜੀਐ ਦਿਖਾਇ ਕੈ ॥

कहा वह कूप कहा परिओ है किरला ता मै बोलत भयो यौ मुह दीजीऐ दिखाइ कै ॥

kahaa veh koop kahaa pario hai kiralaa taa mai bolat bhayo yau muh dheejeeaai dhikhai kai ||

ਆਗੇ ਆਗੇ ਸੋਊ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਤਿਨ ਪਾਛੇ ਪਾਛੈ ਚਲਤ ਚਲਤ ਜੋ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ਸੋਊ ਜਾਇ ਕੈ ॥

आगे आगे सोऊ घन स्याम तिन पाछे पाछै चलत चलत जो निहारियो सोऊ जाइ कै ॥

aage aage souoo ghan sayaam tin paachhe paachhai chalat chalat jo nihaariyo souoo jai kai ||

ਮਿਟਿ ਗਏ ਪਾਪ ਤਾ ਕੇ ਏਕੋ ਨ ਰਹਨ ਪਾਏ ਭਯੋ ਨਰ ਜਬੈ ਹਰਿ ਲੀਨੋ ਹੈ ਉਠਾਇ ਕੈ ॥੨੨੪੬॥

मिटि गए पाप ता के एको न रहन पाए भयो नर जबै हरि लीनो है उठाइ कै ॥२२४६॥

miT ge paap taa ke eko na rahan paae bhayo nar jabai har leeno hai uThai kai ||2246||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਤਾਹੀ ਕੀ ਮੋਛ ਭਈ ਛਿਨ ਮੈ ਜਿਨ ਏਕ ਘਰੀ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਧ੍ਯਾਯੋ ॥

ताही की मोछ भई छिन मै जिन एक घरी घन स्याम जू ध्यायो ॥

taahee kee mochh bhiee chhin mai jin ek gharee ghan sayaam joo dhayaayo ||

ਅਉਰ ਤਰੀ ਗਨਿਕਾ ਤਬ ਹੀ ਜਿਹ ਹਾਥ ਲਯੋ ਸੁਕ ਸ੍ਯਾਮ ਪੜਾਯੋ ॥

अउर तरी गनिका तब ही जिह हाथ लयो सुक स्याम पड़ायो ॥

aaur taree ganikaa tab hee jeh haath layo suk sayaam paRaayo ||

ਕੋ ਨ ਤਰਿਯੋ ਜਗ ਮੈ ਨਰ ਜਾਹਿ ਨਰਾਇਨ ਕੋ ਚਿਤਿ ਨਾਮੁ ਬਸਾਯੋ ॥

को न तरियो जग मै नर जाहि नराइन को चिति नामु बसायो ॥

ko na tariyo jag mai nar jaeh narain ko chit naam basaayo ||

ਏਤੇ ਪੈ ਕਿਉ ਨ ਤਰੈ ਕਿਰਲਾ ਜਿਹ ਕੋ ਹਰਿ ਆਪਨ ਹਾਥ ਲਗਾਯੋ ॥੨੨੪੭॥

एते पै किउ न तरै किरला जिह को हरि आपन हाथ लगायो ॥२२४७॥

ete pai kiau na tarai kiralaa jeh ko har aapan haath lagaayo ||2247||

ਤੋਟਕ ॥

तोटक ॥

toTak ||

ਜਬ ਹੀ ਸੋਊ ਸ੍ਯਾਮ ਉਠਾਇ ਲਯੋ ॥

जब ही सोऊ स्याम उठाइ लयो ॥

jab hee souoo sayaam uThai layo ||

ਤਬ ਮਾਨੁਖ ਕੋ ਸੋਊ ਬੇਖ ਭਯੋ ॥

तब मानुख को सोऊ बेख भयो ॥

tab maanukh ko souoo bekh bhayo ||

ਤਬ ਯੌ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੁ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥

तब यौ बृजनाथ सु बैन उचारे ॥

tab yau birajanaath su bain uchaare ||

ਤੇਰੋ ਦੇਸੁ ਕਹਾ ਤੇਰੋ ਨਾਮ ਕਹਾ ਰੇ ॥੨੨੪੮॥

तेरो देसु कहा तेरो नाम कहा रे ॥२२४८॥

tero dhes kahaa tero naam kahaa re ||2248||

ਕਿਰਲਾ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਸੋ ॥

किरला बाच कान्रह जू सो ॥

kiralaa baach kaanreh joo so ||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਡਿਗ ਮੇਰੋ ਥੋ ਨਾਉ ਏਕ ਦੇਸ ਕੋ ਭੂਪ ਹੋ ॥

डिग मेरो थो नाउ एक देस को भूप हो ॥

ddig mero tho naau ek dhes ko bhoop ho ||

ਸੋ ਤੁਮ ਕਥਾ ਸੁਨਾਉ ਜਾ ਤੇ ਹਉ ਕਿਰਲਾ ਭਯੋ ॥੨੨੪੯॥

सो तुम कथा सुनाउ जा ते हउ किरला भयो ॥२२४९॥

so tum kathaa sunaau jaa te hau kiralaa bhayo ||2249||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਨਾਥ ਹਉ ਤੋ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਸੋਨੇ ਕੋ ਬਨਾਇ ਸਾਜ ਗਊ ਸਤ ਦੇਤੋ ਦਿਜ ਸੁਤ ਕਉ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥

नाथ हउ तो निताप्रति सोने को बनाइ साज गऊ सत देतो दिज सुत कउ बुलाइ कै ॥

naath hau to nitaaprat sone ko banai saaj guoo sat dheto dhij sut kau bulai kai ||

ਏਕ ਗਊ ਮਿਲੀ ਮੇਰੀ ਪੁੰਨ ਕਰੀ ਗਊਅਨ ਸੋ ਜੋ ਹਉ ਪੁੰਨ ਕਰਬੇ ਕਉ ਰਾਖਤ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ॥

एक गऊ मिली मेरी पुँन करी गऊअन सो जो हउ पुँन करबे कउ राखत मंगाइ कै ॥

ek guoo milee meree pu(n)n karee guooan so jo hau pu(n)n karabe kau raakhat ma(n)gai kai ||

ਸੋਊ ਪੁੰਨ ਕਰੀ ਡੀਠ ਤਾਹੀ ਦਿਜ ਪਰੀ ਕਹਿਯੋ ਮੇਰੀ ਗਊ ਤਾ ਕੋ ਧਨੁ ਦੈ ਰਹਿਓ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ॥

सोऊ पुँन करी डीठ ताही दिज परी कहियो मेरी गऊ ता को धनु दै रहिओ सुनाइ कै ॥

souoo pu(n)n karee ddeeTh taahee dhij paree kahiyo meree guoo taa ko dhan dhai rahio sunai kai ||

ਵਾ ਨ ਧਨ ਲਯੋ ਮੋਹਿ ਇਹੈ ਸ੍ਰਾਪ ਦਯੋ ਹੋਹੁ ਕਿਰਲਾ ਕੂਆ ਕੋ ਹਉ ਸੁ ਭਯੋ ਤਾ ਤੇ ਆਇ ਕੈ ॥੨੨੫੦॥

वा न धन लयो मोहि इहै स्राप दयो होहु किरला कूआ को हउ सु भयो ता ते आइ कै ॥२२५०॥

vaa na dhan layo moh ihai sraap dhayo hoh kiralaa kooaa ko hau su bhayo taa te aai kai ||2250||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਤੁਮਰੇ ਕਰ ਤੇ ਛੂਅਤ ਅਬ ਮਿਟਿ ਗਏ ਸਗਰੇ ਪਾਪ ॥

तुमरे कर ते छूअत अब मिटि गए सगरे पाप ॥

tumare kar te chhooat ab miT ge sagare paap ||

ਸੋ ਫਲ ਲਹਿਯੋ ਜੁ ਬਹੁਤੁ ਦਿਨ ਮੁਨਿ ਕਰਿ ਪਾਵਤ ਜਾਪ ॥੨੨੫੧॥

सो फल लहियो जु बहुतु दिन मुनि करि पावत जाप ॥२२५१॥

so fal lahiyo ju bahut dhin mun kar paavat jaap ||2251||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਕਿਰਲਾ ਕੋ ਕੂਪ ਤੇ ਕਾਢ ਕੈ ਉਧਾਰ ਕਰਤ ਭਏ ਧਿਆਇ ਸੰਪੂਰਨੰ ॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे कृसनावतारे किरला को कूप ते काढ कै उधार करत भए धिआइ संपूरनं ॥

eit sree bachitr naaTak gra(n)the kirasanaavataare kiralaa ko koop te kaadd kai udhaar karat bhe dhiaai sa(n)poorana(n) ||

ਅਥ ਗੋਕੁਲ ਬਿਖੈ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਜੂ ਆਏ ॥

अथ गोकुल बिखै बलिभद्र जू आए ॥

ath gokul bikhai balibhadhr joo aae ||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਿਹ ਉਧਾਰਿ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਗ੍ਰਿਹਿ ਆਯੋ ॥

तिह उधारि प्रभ जू गृहि आयो ॥

teh udhaar prabh joo gireh aayo ||

ਗੋਕੁਲ ਕਉ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥

गोकुल कउ बलिभद्र सिधायो ॥

gokul kau balibhadhr sidhaayo ||

ਆਇ ਨੰਦ ਕੇ ਪਾਇਨ ਲਾਗਿਯੋ ॥

आइ नंद के पाइन लागियो ॥

aai na(n)dh ke pain laagiyo ||

ਸੁਖੁ ਅਤਿ ਭਯੋ ਸੋਕ ਸਭ ਭਾਗਿਯੋ ॥੨੨੫੨॥

सुखु अति भयो सोक सभ भागियो ॥२२५२॥

sukh at bhayo sok sabh bhaagiyo ||2252||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਨੰਦ ਕੇ ਪਾਇਨ ਲਾਗਿ ਹਲੀ ਚਲਿ ਕੈ ਜਸੁਧਾ ਹੂੰ ਕੇ ਮੰਦਿਰ ਆਯੋ ॥

नंद के पाइन लागि हली चलि कै जसुधा हूँ के मंदिर आयो ॥

na(n)dh ke pain laag halee chal kai jasudhaa hoo(n) ke ma(n)dhir aayo ||

ਦੇਖਤ ਹੀ ਤਿਹ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁ ਪਾਇਨ ਊਪਰਿ ਸੀਸ ਝੁਕਾਯੋ ॥

देखत ही तिह को कबि स्याम सु पाइन ऊपरि सीस झुकायो ॥

dhekhat hee teh ko kab sayaam su pain uoopar sees jhukaayo ||

ਕੰਠਿ ਲਗਾਇ ਲਯੋ ਕਹਿਯੋ ਸੋਊ ਯੌ ਮਨ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਬਨਾਯੋ ॥

कंठि लगाइ लयो कहियो सोऊ यौ मन मै कबि स्याम बनायो ॥

ka(n)Th lagai layo kahiyo souoo yau man mai kab sayaam banaayo ||

ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਲੇਤ ਕਬੈ ਹਮਰੀ ਸੁਧਿ ਮਾਇ ਯੌ ਰੋਇ ਕੈ ਤਾਤ ਸੁਨਾਯੋ ॥੨੨੫੩॥

स्याम जू लेत कबै हमरी सुधि माइ यौ रोइ कै तात सुनायो ॥२२५३॥

sayaam joo let kabai hamaree sudh mai yau roi kai taat sunaayo ||2253||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਗੋਪੀ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ਇਹ ਠਉਰ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਆਯੋ ਸ੍ਯਾਮ ਆਯੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਮਾਗ ਸੇਾਂਧੁਰ ਭਰਤ ਹੈ ॥

गोपी सुनि पायो इह ठउर बलिभद्र आयो स्याम आयो ह्वै है माग सेाँधुर भरत है ॥

gopee sun paayo ieh Thaur balibhadhr aayo sayaam aayo havai hai maag seaa(n)dhur bharat hai ||

ਬੇਸਰ ਬਿੰਦੂਆ ਤਨਿ ਭੂਖਨ ਬਨਾਇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਚਾਰੁ ਲੋਚਨਨ ਅੰਜਨੁ ਧਰਤ ਹੈ ॥

बेसर बिंदूआ तनि भूखन बनाइ कबि स्याम चारु लोचनन अंजनु धरत है ॥

besar bi(n)dhooaa tan bhookhan banai kab sayaam chaar lochanan a(n)jan dharat hai ||

ਦਾਮਿਨੀ ਸੀ ਦਮਕ ਦਿਖਾਇ ਨਿਜ ਕਾਇ ਆਇ ਬੂਝੈ ਮਾਤ ਭ੍ਰਾਤ ਕੀ ਨ ਸੰਕਾ ਕੋ ਕਰਤ ਹੈ ॥

दामिनी सी दमक दिखाइ निज काइ आइ बूझै मात भ्रात की न संका को करत है ॥

dhaaminee see dhamak dhikhai nij kai aai boojhai maat bhraat kee na sa(n)kaa ko karat hai ||

ਦੀਜੈ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਬਤਾਇ ਸੁਧਿ ਹਾਇ ਹਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਬਲਿਰਾਮ ਹਾ ਹਾ ਪਾਇਨ ਪਰਤ ਹੈ ॥੨੨੫੪॥

दीजै घन स्याम की बताइ सुधि हाइ हमै स्याम बलिराम हा हा पाइन परत है ॥२२५४॥

dheejai ghan sayaam kee batai sudh hai hamai sayaam baliraam haa haa pain parat hai ||2254||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

kabiyo baach ||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਹਲੀ ਕੀਯੋ ਸਨਮਾਨ ਸਭ ਗੁਆਰਿਨ ਕੋ ਤਿਹ ਸਮੈ ॥

हली कीयो सनमान सभ गुआरिन को तिह समै ॥

halee keeyo sanamaan sabh guaarin ko teh samai ||

ਹਉ ਕਹਿ ਹਉ ਸੁ ਬਖਾਨਿ ਜਿਉ ਕਥ ਆਗੇ ਹੋਇ ਹੈ ॥੨੨੫੫॥

हउ कहि हउ सु बखानि जिउ कथ आगे होइ है ॥२२५५॥

hau keh hau su bakhaan jiau kath aage hoi hai ||2255||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਏਕ ਸਮੈ ਮੁਸਲੀਧਰ ਤਾਹੀ ਮੈ ਆਨੰਦ ਸੋ ਇਕ ਖੇਲੁ ਮਚਾਯੋ ॥

एक समै मुसलीधर ताही मै आनंद सो इक खेलु मचायो ॥

ek samai musaleedhar taahee mai aana(n)dh so ik khel machaayo ||

ਯਾਹੀ ਕੇ ਪੀਵਨ ਕੋ ਮਦਰਾ ਹਿਤ ਸ੍ਯਾਮ ਜਲਾਧਿਪ ਦੈ ਕੈ ਪਠਾਯੋ ॥

याही के पीवन को मदरा हित स्याम जलाधिप दै कै पठायो ॥

yaahee ke peevan ko madharaa hit sayaam jalaadhip dhai kai paThaayo ||

ਪੀਵਤ ਭਯੋ ਤਬ ਸੋ ਮੁਸਲੀ ਮਦਿ ਮਤਿ ਭਯੋ ਮਨ ਮੈ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥

पीवत भयो तब सो मुसली मदि मति भयो मन मै सुख पायो ॥

peevat bhayo tab so musalee madh mat bhayo man mai sukh paayo ||

ਨੀਰ ਚਹਿਯੋ ਜਮੁਨਾ ਕੀਯੋ ਮਾਨੁ ਸੁ ਐਚ ਲਈ ਹਲ ਸਿਉ ਕਬਿ ਗਾਯੋ ॥੨੨੫੬॥

नीर चहियो जमुना कीयो मानु सु ऐच लई हल सिउ कबि गायो ॥२२५६॥

neer chahiyo jamunaa keeyo maanu su aaich liee hal siau kab gaayo ||2256||