ਬਡੋ ਜੁਧੁ ਭੂਪਤਿ ਕੀਓ ਮਨ ਮੈ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

बडो जुधु भूपति कीओ मन मै कोप बढाइ ॥

baddo judh bhoopat keeo man mai kop baddai ||

ਸਬ ਦੇਵਨ ਕੋ ਦਿਨ ਪਰੈ ਸੋ ਕਬਿ ਕਹਤ ਸੁਨਾਇ ॥੧੫੪੬॥

सब देवन को दिन परै सो कबि कहत सुनाइ ॥१५४६॥

sab dhevan ko dhin parai so kab kahat sunai ||1546||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਗਿਆਰਹ ਰੁਦ੍ਰਨ ਕੋ ਸਰ ਬਾਇਸ ਦ੍ਵਾਦਸ ਭਾਨਨ ਚਉਬਿਸਿ ਮਾਰੇ ॥

गिआरह रुद्रन को सर बाइस द्वादस भानन चउबिसि मारे ॥

giaareh rudhran ko sar bais dhavaiaadhas bhaanan chaubis maare ||

ਇੰਦ੍ਰ ਸਹੰਸ੍ਰ ਖੜਾਨਨ ਕੋ ਖਟ ਪਾਚਸਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ਕੋਪ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

इंद्र सहंस्र खड़ानन को खट पाचसि कान्रह को कोप प्रहारे ॥

ei(n)dhr saha(n)sr khaRaanan ko khaT paachas kaanreh ko kop prahaare ||

ਸੋਮ ਕੋ ਸਾਠ ਗਨੇਸ ਕੋ ਸਤਰ ਆਠ ਬਸੂਨ ਕੋ ਚਉਸਠ ਡਾਰੇ ॥

सोम को साठ गनेस को सतर आठ बसून को चउसठ डारे ॥

som ko saaTh ganes ko satar aaTh basoon ko chausaTh ddaare ||

ਸਾਤ ਕੁਬੇਰ ਕੋ ਨਉ ਜਮਰਾਜਹਿ ਏਕ ਹੀ ਏਕ ਸੋ ਅਉਰ ਸੰਘਾਰੇ ॥੧੫੪੭॥

सात कुबेर को नउ जमराजहि एक ही एक सो अउर संघारे ॥१५४७॥

saat kuber ko nau jamaraajeh ek hee ek so aaur sa(n)ghaare ||1547||

ਬਾਨਨ ਬੇਧਿ ਜਲਾਧਿਪਿ ਕਉ ਨਲ ਕੂਬਰ ਅਉ ਜਮ ਕੇ ਉਰਿ ਮਾਰਿਓ ॥

बानन बेधि जलाधिपि कउ नल कूबर अउ जम के उरि मारिओ ॥

baanan bedh jalaadhip kau nal koobar aau jam ke ur maario ||

ਅਉਰ ਕਹਾ ਲਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਗਨੈ ਜੁ ਹੁਤੇ ਰਨ ਮੈ ਸਬਹੂਨ ਪ੍ਰਹਾਰਿਓ ॥

अउर कहा लगि स्याम गनै जु हुते रन मै सबहून प्रहारिओ ॥

aaur kahaa lag sayaam ganai ju hute ran mai sabahoon prahaario ||

ਸੰਕਤਮਾਨ ਭਏ ਸਬ ਹੀ ਕਿਨਹੂੰ ਨਹੀ ਭੂਪ ਕੀ ਓਰਿ ਨਿਹਾਰਿਓ ॥

संकतमान भए सब ही किनहूँ नही भूप की ओरि निहारिओ ॥

sa(n)katamaan bhe sab hee kinahoo(n) nahee bhoop kee or nihaario ||

ਮਾਨੋ ਜੁਗੰਤ ਕੇ ਅੰਤ ਸਮੈ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਕਲਿ ਕਾਲ ਤਿਨੋ ਸੁ ਬਿਚਾਰਿਓ ॥੧੫੪੮॥

मानो जुगंत के अंत समै प्रगटिओ कलि काल तिनो सु बिचारिओ ॥१५४८॥

maano juga(n)t ke a(n)t samai pragaTio kal kaal tino su bichaario ||1548||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਿਆਗਿ ਦਯੋ ਰਨ ਤ੍ਰਾਸ ਬਢਾਯੋ ॥

तिआगि दयो रन त्रास बढायो ॥

tiaag dhayo ran traas baddaayo ||

ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਤਿਹ ਸੋ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

किनहूँ न तिह सो जुधु मचायो ॥

kinahoo(n) na teh so judh machaayo ||

ਚਿਤਿ ਸਬ ਹੂੰ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰਿਓ ॥

चिति सब हूँ इह भाति बिचारिओ ॥

chit sab hoo(n) ieh bhaat bichaario ||

ਇਹ ਨਹੀ ਮਰੈ ਕਿਸੀ ਤੇ ਮਾਰਿਓ ॥੧੫੪੯॥

इह नही मरै किसी ते मारिओ ॥१५४९॥

eeh nahee marai kisee te maario ||1549||

ਤਬ ਬ੍ਰਹਮੇ ਹਰਿ ਨਿਕਟ ਉਚਾਰਿਓ ॥

तब ब्रहमे हरि निकट उचारिओ ॥

tab brahame har nikaT uchaario ||

ਜਬ ਸਗਲੋ ਦਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੰਘਾਰਿਓ ॥

जब सगलो दल नृपति संघारिओ ॥

jab sagalo dhal nirapat sa(n)ghaario ||

ਜਬ ਲਗਿ ਇਹ ਤੇਤਾ ਕਰਿ ਮੋ ਹੈ ॥

जब लगि इह तेता करि मो है ॥

jab lag ieh tetaa kar mo hai ||

ਤਬ ਲਗੁ ਬਜ੍ਰ ਸੂਲ ਧਰਿ ਕੋ ਹੈ ॥੧੫੫੦॥

तब लगु बज्र सूल धरि को है ॥१५५०॥

tab lag bajr sool dhar ko hai ||1550||

ਤਾ ਤੇ ਇਹੈ ਕਾਜ ਅਬ ਕੀਜੈ ॥

ता ते इहै काज अब कीजै ॥

taa te ihai kaaj ab keejai ||

ਭਿਛਕਿ ਹੋਇ ਮਾਗਿ ਸੋ ਲੀਜੈ ॥

भिछकि होइ मागि सो लीजै ॥

bhichhak hoi maag so leejai ||

ਮੁਕਟ ਰਾਮ ਤੇ ਜੋ ਇਹ ਪਾਯੋ ॥

मुकट राम ते जो इह पायो ॥

mukaT raam te jo ieh paayo ||

ਸੋ ਇੰਦ੍ਰਾਦਿਕ ਹਾਥਿ ਨ ਆਯੋ ॥੧੫੫੧॥

सो इंद्रादिक हाथि न आयो ॥१५५१॥

so i(n)dhraadhik haath na aayo ||1551||

ਜਬ ਤੇਤਾ ਇਹ ਕਰ ਤੇ ਲੀਜੈ ॥

जब तेता इह कर ते लीजै ॥

jab tetaa ieh kar te leejai ||

ਤਬ ਯਾ ਕੋ ਬਧ ਛਿਨ ਮਹਿ ਕੀਜੈ ॥

तब या को बध छिन महि कीजै ॥

tab yaa ko badh chhin meh keejai ||

ਜਿਹ ਉਪਾਇ ਕਰਿ ਤੇ ਪਰਹਰੈ ॥

जिह उपाइ करि ते परहरै ॥

jeh upai kar te paraharai ||

ਤਉ ਕਦਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਮਰੈ ਤੋ ਮਰੈ ॥੧੫੫੨॥

तउ कदाच नृप मरै तो मरै ॥१५५२॥

tau kadhaach nirap marai to marai ||1552||

ਯੋ ਸੁਨਿ ਹਰਿ ਦਿਜ ਬੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥

यो सुनि हरि दिज बेख बनायो ॥

yo sun har dhij bekh banaayo ||

ਮਾਗਨ ਤਿਹ ਪੈ ਹਰਿ ਬਿਧਿ ਆਯੋ ॥

मागन तिह पै हरि बिधि आयो ॥

maagan teh pai har bidh aayo ||

ਤਬ ਇਹ ਸ੍ਯਾਮ ਬ੍ਰਹਮ ਲਖਿ ਲੀਨੋ ॥

तब इह स्याम ब्रहम लखि लीनो ॥

tab ieh sayaam braham lakh leeno ||

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਇਮ ਉਤਰ ਦੀਨੋ ॥੧੫੫੩॥

स्याम कहै इम उतर दीनो ॥१५५३॥

sayaam kahai im utar dheeno ||1553||

ਖੜਗੇਸ ਬਾਚ ॥

खड़गेस बाच ॥

khaRages baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬੇਖੁ ਕੀਓ ਹਰਿ ਬਾਮਨ ਕੋ ਬਲਿ ਬਾਵਨ ਜਿਉ ਛਲਬੇ ਕਹੁ ਆਯੋ ॥

बेखु कीओ हरि बामन को बलि बावन जिउ छलबे कहु आयो ॥

bekh keeo har baaman ko bal baavan jiau chhalabe kahu aayo ||

ਰੇ ਚਤੁਰਾਨਨ ਤੂ ਬਸਿ ਕਾਨਨ ਕਾ ਕੇ ਕਹੇ ਤਪਿਸਾ ਤਜ ਧਾਯੋ ॥

रे चतुरानन तू बसि कानन का के कहे तपिसा तज धायो ॥

re chaturaanan too bas kaanan kaa ke kahe tapisaa taj dhaayo ||

ਧੂਮ ਤੇ ਆਗ ਰਹੈ ਨ ਦੁਰੀ ਜਿਮ ਤਿਉ ਛਲ ਤੇ ਤੁਮ ਕੇ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥

धूम ते आग रहै न दुरी जिम तिउ छल ते तुम के लखि पायो ॥

dhoom te aag rahai na dhuree jim tiau chhal te tum ke lakh paayo ||

ਮਾਗਹੁ ਜੋ ਤੁਮਰੇ ਮਨ ਮੈ ਅਬ ਮਾਗਨਹਾਰੇ ਕੋ ਰੂਪ ਬਨਾਯੋ ॥੧੫੫੪॥

मागहु जो तुमरे मन मै अब मागनहारे को रूप बनायो ॥१५५४॥

maagahu jo tumare man mai ab maaganahaare ko roop banaayo ||1554||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਕਹੀ ਬ੍ਰਹਮ ਜਸ ਲੇਹੁ ॥

जब इह बिधि सो नृप कहियो कही ब्रहम जस लेहु ॥

jab ieh bidh so nirap kahiyo kahee braham jas leh ||

ਜਗ ਅਨਲ ਤੇ ਜੋ ਮੁਕਟਿ ਉਪਜਿਓ ਸੋ ਮੁਹਿ ਦੇਹੁ ॥੧੫੫੫॥

जग अनल ते जो मुकटि उपजिओ सो मुहि देहु ॥१५५५॥

jag anal te jo mukaT upajio so muh dheh ||1555||

ਜਬ ਚਤੁਰਾਨਨਿ ਯੌ ਕਹੀ ਪੁਨਿ ਬੋਲਿਓ ਜਦੁਬੀਰ ॥

जब चतुराननि यौ कही पुनि बोलिओ जदुबीर ॥

jab chaturaanan yau kahee pun bolio jadhubeer ||

ਗਉਰਾ ਤੇਤਾ ਤੁਹਿ ਦਯੋ ਸੋ ਮੁਹਿ ਦੇ ਨ੍ਰਿਪ ਧੀਰ ॥੧੫੫੬॥

गउरा तेता तुहि दयो सो मुहि दे नृप धीर ॥१५५६॥

gauraa tetaa tuh dhayo so muh dhe nirap dheer ||1556||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਮਨ ਕੋ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਹੈ ॥

तब नृप मन को इह बिधि कहै ॥

tab nirap man ko ieh bidh kahai ||

ਰੇ ਜੀਅ ਜੀਯਤ ਨ ਚਹੁੰ ਜੁਗ ਰਹੈ ॥

रे जीअ जीयत न चहुँ जुग रहै ॥

re jeea jeeyat na chahu(n) jug rahai ||

ਤਾ ਤੇ ਸੁ ਧਰਮ ਢੀਲ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥

ता ते सु धरम ढील नहि कीजै ॥

taa te su dharam ddeel neh keejai ||

ਜੋ ਹਰਿ ਮਾਗਤ ਸੋ ਇਹ ਦੀਜੈ ॥੧੫੫੭॥

जो हरि मागत सो इह दीजै ॥१५५७॥

jo har maagat so ieh dheejai ||1557||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕਿਉ ਤਨ ਕੀ ਮਨਿ ਸੰਕ ਕਰੈ ਥਿਰ ਤੋ ਜਗ ਮੈ ਅਬ ਤੂ ਨ ਰਹੈ ਹੈ ॥

किउ तन की मनि संक करै थिर तो जग मै अब तू न रहै है ॥

kiau tan kee man sa(n)k karai thir to jag mai ab too na rahai hai ||

ਯਾ ਤੇ ਭਲੋ ਨ ਕਛੂ ਇਹ ਤੇ ਜਸੁ ਲੈ ਰਨ ਅੰਤਹਿ ਮੋ ਤਜਿ ਜੈ ਹੈ ॥

या ते भलो न कछू इह ते जसु लै रन अंतहि मो तजि जै है ॥

yaa te bhalo na kachhoo ieh te jas lai ran a(n)teh mo taj jai hai ||

ਰੇ ਮਨ ਢੀਲ ਰਹਿਯੋ ਗਹਿ ਕਾਹੇ ਤੇ ਅਉਸਰ ਬੀਤ ਗਏ ਪਛੁਤੈ ਹੈ ॥

रे मन ढील रहियो गहि काहे ते अउसर बीत गए पछुतै है ॥

re man ddeel rahiyo geh kaahe te aausar beet ge pachhutai hai ||

ਸੋਕ ਨਿਵਾਰਿ ਨਿਸੰਕ ਹੁਇ ਦੈ ਭਗਵਾਨ ਸੋ ਭਿਛਕ ਹਾਥਿ ਨ ਐ ਹੈ ॥੧੫੫੮॥

सोक निवारि निसंक हुइ दै भगवान सो भिछक हाथि न ऐ है ॥१५५८॥

sok nivaar nisa(n)k hui dhai bhagavaan so bhichhak haath na aai hai ||1558||

ਮਾਗਤ ਜੋ ਬਿਧਿ ਸ੍ਯਾਮ ਅਰੇ ਮਨ ਸੋ ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਹੁਇ ਦੀਜੈ ॥

मागत जो बिधि स्याम अरे मन सो तजि संक निसंक हुइ दीजै ॥

maagat jo bidh sayaam are man so taj sa(n)k nisa(n)k hui dheejai ||

ਜਾਚਤ ਹੈ ਜਿਹ ਤੇ ਸਗਰੋ ਜਗ ਸੋ ਤੁਹਿ ਮਾਗਤ ਢੀਲ ਨ ਕੀਜੈ ॥

जाचत है जिह ते सगरो जग सो तुहि मागत ढील न कीजै ॥

jaachat hai jeh te sagaro jag so tuh maagat ddeel na keejai ||

ਅਉਰ ਬਿਚਾਰ ਕਰੋ ਨ ਕਛੂ ਅਬ ਯਾ ਮਹਿ ਤੋ ਨ ਰਤੀ ਸੁਖ ਛੀਜੈ ॥

अउर बिचार करो न कछू अब या महि तो न रती सुख छीजै ॥

aaur bichaar karo na kachhoo ab yaa meh to na ratee sukh chheejai ||

ਦਾਨਨ ਦੇਤ ਨ ਮਾਨ ਕਰੋ ਬਸੁ ਦੈ ਅਸੁ ਦੈ ਜਗ ਮੈ ਜਸੁ ਲੀਜੈ ॥੧੫੫੯॥

दानन देत न मान करो बसु दै असु दै जग मै जसु लीजै ॥१५५९॥

dhaanan dhet na maan karo bas dhai as dhai jag mai jas leejai ||1559||

ਬਾਮਨ ਬੇਖ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੁ ਚਾਹਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਕੋ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਦੀਨੋ ॥

बामन बेख कै स्याम जु चाहत स्री हरि को तिह भूपति दीनो ॥

baaman bekh kai sayaam ju chaahat sree har ko teh bhoopat dheeno ||

ਜੋ ਚਤੁਰਾਨਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮੈ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਸੁ ਵਹੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀਨੋ ॥

जो चतुरानन के चित मै कबि राम कहै सु वहै नृप कीनो ॥

jo chaturaanan ke chit mai kab raam kahai su vahai nirap keeno ||

ਜੋ ਵਹ ਮਾਗਤਿ ਸੋਊ ਦਯੋ ਤਬ ਦੇਤ ਸਮੈ ਰਸ ਮੈ ਮਨ ਭੀਨੋ ॥

जो वह मागति सोऊ दयो तब देत समै रस मै मन भीनो ॥

jo veh maagat souoo dhayo tab dhet samai ras mai man bheeno ||

ਦਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਦੁਹੂੰ ਬਿਧਿ ਕੈ ਤਿਹੁ ਲੋਕਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਜਸੁ ਲੀਨੋ ॥੧੫੬੦॥

दान कृपान दुहूँ बिधि कै तिहु लोकन मै अति ही जसु लीनो ॥१५६०॥

dhaan kirapaan dhuhoo(n) bidh kai tih lokan mai at hee jas leeno ||1560||

ਬ੍ਰਹਮ ਕਰੀਟ ਤਵੀਤ ਲਯੋ ਹਰਿ ਗਾਜਿ ਉਠੇ ਤਬ ਹੀ ਸਬ ਸੂਰੇ ॥

ब्रहम करीट तवीत लयो हरि गाजि उठे तब ही सब सूरे ॥

braham kareeT taveet layo har gaaj uThe tab hee sab soore ||

ਧਾਇ ਪਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਮਿਲਿ ਕੈ ਚਿਤਿ ਮੈ ਚਪਿ ਰੋਸਿ ਕੈ ਮਾਰਿ ਮਰੂਰੈ ॥

धाइ परे नृप पै मिलि कै चिति मै चपि रोसि कै मारि मरूरै ॥

dhai pare nirap pai mil kai chit mai chap ros kai maar maroorai ||

ਭੂਪਿ ਹਨੇ ਬਰ ਬੀਰ ਘਨੇ ਸੁ ਪਰੇ ਧਰਿ ਊਪਰਿ ਲਾਗਤਿ ਰੂਰੇ ॥

भूपि हने बर बीर घने सु परे धरि ऊपरि लागति रूरे ॥

bhoop hane bar beer ghane su pare dhar uoopar laagat roore ||

ਛਾਰ ਲਗਾਇ ਕੈ ਅੰਗ ਮਲੰਗ ਰਹੇ ਮਨੋ ਸੋਇ ਕੈ ਖਾਇ ਧਤੂਰੇ ॥੧੫੬੧॥

छार लगाइ कै अंग मलंग रहे मनो सोइ कै खाइ धतूरे ॥१५६१॥

chhaar lagai kai a(n)g mala(n)g rahe mano soi kai khai dhatoore ||1561||

ਹੇਰਿ ਸਬੈ ਮਿਲਿ ਘੇਰਿ ਲਯੋ ਸੁ ਭਯੋ ਮਨ ਭੂਪਤਿ ਕੋਪਮਈ ਹੈ ॥

हेरि सबै मिलि घेरि लयो सु भयो मन भूपति कोपमई है ॥

her sabai mil gher layo su bhayo man bhoopat kopamiee hai ||

ਰਾਮ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਫਿਰ ਕੈ ਕਰਰੀ ਕਰ ਬੀਚ ਕਮਾਨ ਲਈ ਹੈ ॥

राम अयोधन मै फिर कै कररी कर बीच कमान लई है ॥

raam ayodhan mai fir kai kararee kar beech kamaan liee hai ||

ਸੂਰਜ ਕੀ ਸਸਿ ਕੀ ਜਮ ਕੀ ਹਰਿ ਕੀ ਬਹੁ ਸੈਨ ਗਿਰਾਇ ਦਈ ਹੈ ॥

सूरज की ससि की जम की हरि की बहु सैन गिराइ दई है ॥

sooraj kee sas kee jam kee har kee bahu sain girai dhiee hai ||

ਮਾਨਹੁ ਫਾਗੁਨ ਮਾਸ ਕੇ ਭੀਤਰ ਪਉਨ ਬਹਿਓ ਪਤ ਝਾਰ ਭਈ ਹੈ ॥੧੫੬੨॥

मानहु फागुन मास के भीतर पउन बहिओ पत झार भई है ॥१५६२॥

maanahu faagun maas ke bheetar paun bahio pat jhaar bhiee hai ||1562||

ਪਾਨਿ ਸੰਭਾਰਿ ਬਡੋ ਧਨੁ ਭੂਪਤਿ ਰੁਦ੍ਰ ਲਿਲਾਟ ਮੈ ਬਾਨੁ ਲਗਾਯੋ ॥

पानि संभारि बडो धनु भूपति रुद्र लिलाट मै बानु लगायो ॥

paan sa(n)bhaar baddo dhan bhoopat rudhr lilaaT mai baan lagaayo ||

ਏਕ ਕੁਬੇਰ ਕੇ ਮਾਰਿਓ ਰਿਦੈ ਸਰ ਲਾਗਤਿ ਡਾਰਿ ਹਥਿਆਰ ਪਰਾਯੋ ॥

एक कुबेर के मारिओ रिदै सर लागति डारि हथिआर परायो ॥

ek kuber ke maario ridhai sar laagat ddaar hathiaar paraayo ||

ਦੇਖਿ ਜਲਾਧਿਪ ਤਾਹਿ ਦਸਾ ਰਨ ਛਾਡਿ ਭਜਿਯੋ ਮਨ ਮੈ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥

देखि जलाधिप ताहि दसा रन छाडि भजियो मन मै डर पायो ॥

dhekh jalaadhip taeh dhasaa ran chhaadd bhajiyo man mai ddar paayo ||

ਧਾਇ ਪਰਿਯੋ ਰਿਸ ਕੈ ਜਮੁ ਯਾ ਪਰ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਨ ਸੋ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੧੫੬੩॥

धाइ परियो रिस कै जमु या पर सो नृप बान सो भूमि गिरायो ॥१५६३॥

dhai pariyo ris kai jam yaa par so nirap baan so bhoom giraayo ||1563||

ਯੌ ਜਮਰਾਜ ਗਿਰਾਇ ਦਯੋ ਤਬ ਹੀ ਰਿਸ ਕੈ ਹਰਿ ਕੋ ਦਲ ਧਾਯੋ ॥

यौ जमराज गिराइ दयो तब ही रिस कै हरि को दल धायो ॥

yau jamaraaj girai dhayo tab hee ris kai har ko dhal dhaayo ||

ਆਏ ਹੈ ਕੋਪ ਭਰੈ ਪਟ ਦੁਇ ਬਿਬਿਧਾਯੁਧ ਲੈ ਤਿਨ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

आए है कोप भरै पट दुइ बिबिधायुध लै तिन जुधु मचायो ॥

aae hai kop bharai paT dhui bibidhaayudh lai tin judh machaayo ||

ਸਿੰਘ ਹੁਤੋ ਬਲਵੰਡ ਸੋ ਜਾਦਵ ਸੋ ਰਿਸ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥

सिंघ हुतो बलवंड सो जादव सो रिस सो नृप मारि गिरायो ॥

si(n)gh huto balava(n)dd so jaadhav so ris so nirap maar giraayo ||

ਬਾਹੁ ਬਲੀ ਬਰਮਾਕ੍ਰਿਤ ਬੰਧੁ ਸੋਊ ਰਨ ਤੇ ਜਮਲੋਕਿ ਪਠਾਯੋ ॥੧੫੬੪॥

बाहु बली बरमाकृत बंधु सोऊ रन ते जमलोकि पठायो ॥१५६४॥

baahu balee baramaakirat ba(n)dh souoo ran te jamalok paThaayo ||1564||

ਅਉਰ ਮਹਾਬਲੀ ਸਿੰਘ ਹੁਤੋ ਸੰਗ ਤੇ ਜਸ ਸਿੰਘ ਕੋ ਮਾਰਿ ਲਯੋ ॥

अउर महाबली सिंघ हुतो संग ते जस सिंघ को मारि लयो ॥

aaur mahaabalee si(n)gh huto sa(n)g te jas si(n)gh ko maar layo ||

ਪੁਨਿ ਬੀਰ ਮਹਾ ਜਸ ਸਿੰਘ ਹੁਤੋ ਰਿਸ ਕੈ ਇਹ ਸਾਮੁਹੇ ਆਇ ਗਯੋ ॥

पुनि बीर महा जस सिंघ हुतो रिस कै इह सामुहे आइ गयो ॥

pun beer mahaa jas si(n)gh huto ris kai ieh saamuhe aai gayo ||

ਸੋਊ ਖਗ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਕੋਪ ਭਰੇ ਤਿਹ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪ ਨੈ ਲਲਕਾਰ ਲਯੋ ॥

सोऊ खग संभार कै कोप भरे तिह कौ नृप नै ललकार लयो ॥

souoo khag sa(n)bhaar kai kop bhare teh kau nirap nai lalakaar layo ||

ਕੀਯੋ ਏਕ ਹੀ ਬਾਰ ਪ੍ਰਹਾਰ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੋ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮਿ ਪਠਾਇ ਦਯੋ ॥੧੫੬੫॥

कीयो एक ही बार प्रहार कृपान को अंत के धामि पठाइ दयो ॥१५६५॥

keeyo ek hee baar prahaar kirapaan ko a(n)t ke dhaam paThai dhayo ||1565||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਉਤਮ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਲੈ ਸਿੰਘ ਧਾਏ ॥

उतम सिंघ प्रलै सिंघ धाए ॥

autam si(n)gh pralai si(n)gh dhaae ||

ਪਰਮ ਸਿੰਘ ਅਸਿ ਲੈ ਕਰਿ ਆਏ ॥

परम सिंघ असि लै करि आए ॥

param si(n)gh as lai kar aae ||

ਅਤਿ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰੀ ਸਿੰਘ ਗਏ ॥

अति पवित्र सिंघ स्री सिंघ गए ॥

at pavitr si(n)gh sree si(n)gh ge ||

ਪਾਚੋ ਭੂਪ ਮਾਰਿ ਤਿਹ ਲਏ ॥੧੫੬੬॥

पाचो भूप मारि तिह लए ॥१५६६॥

paacho bhoop maar teh le ||1566||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਫਤੇ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਫਉਜ ਸਿੰਘ ਚਿਤਿ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

फते सिंघ अरु फउज सिंघ चिति अति कोप बढाइ ॥

fate si(n)gh ar fauj si(n)gh chit at kop baddai ||

ਏ ਦੋਊ ਭਟ ਆਵਤ ਹੁਤੇ ਭੂਪਤਿ ਹਨੇ ਬਜਾਇ ॥੧੫੬੭॥

ए दोऊ भट आवत हुते भूपति हने बजाइ ॥१५६७॥

e dhouoo bhaT aavat hute bhoopat hane bajai ||1567||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਭੀਮ ਸਿੰਘ ਭੁਜ ਸਿੰਘ ਸੁ ਕੋਪ ਬਢਾਇਓ ॥

भीम सिंघ भुज सिंघ सु कोप बढाइओ ॥

bheem si(n)gh bhuj si(n)gh su kop baddaio ||

ਮਹਾ ਸਿੰਘ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਮਦਨ ਸਿੰਘ ਧਾਇਓ ॥

महा सिंघ सिंघ मान मदन सिंघ धाइओ ॥

mahaa si(n)gh si(n)gh maan madhan si(n)gh dhaio ||

ਅਉਰ ਮਹਾ ਭਟ ਧਾਏ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ॥

अउर महा भट धाए ससत्र संभार कै ॥

aaur mahaa bhaT dhaae sasatr sa(n)bhaar kai ||

ਹੋ ਤੇ ਛਿਨ ਮੈ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਦਏ ਸੰਘਾਰ ਕੈ ॥੧੫੬੮॥

हो ते छिन मै तिह भूपति दए संघार कै ॥१५६८॥

ho te chhin mai teh bhoopat dhe sa(n)ghaar kai ||1568||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਬਿਕਟਿ ਸਿੰਘ ਜਿਹ ਨਾਮ ਬਿਕਟਿ ਬੀਰ ਜਦੁਬੀਰ ਕੋ ॥

बिकटि सिंघ जिह नाम बिकटि बीर जदुबीर को ॥

bikaT si(n)gh jeh naam bikaT beer jadhubeer ko ||

ਅਪੁਨੇ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਕਾਮ ਧਾਇ ਪਰਿਯੋ ਅਰਿ ਬਧ ਨਿਮਿਤ ॥੧੫੬੯॥

अपुने प्रभ के काम धाइ परियो अरि बध निमित ॥१५६९॥

apune prabh ke kaam dhai pariyo ar badh nimit ||1569||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਬਿਕਟ ਸਿੰਘ ਆਵਤ ਲਖਿਯੋ ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ॥

बिकट सिंघ आवत लखियो खड़ग सिंघ धनु तानि ॥

bikaT si(n)gh aavat lakhiyo khaRag si(n)gh dhan taan ||

ਮਾਰਿਓ ਸਰ ਉਰਿ ਸਤ੍ਰ ਕੇ ਲਾਗਤ ਤਜੇ ਪਰਾਨ ॥੧੫੭੦॥

मारिओ सर उरि सत्र के लागत तजे परान ॥१५७०॥

maario sar ur satr ke laagat taje paraan ||1570||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਰੁਦ੍ਰ ਸਿੰਘ ਇਕ ਬੀਰ ਠਾਢ ਹੁਤੋ ਜਦੁਬੀਰ ਢਿਗ ॥

रुद्र सिंघ इक बीर ठाढ हुतो जदुबीर ढिग ॥

rudhr si(n)gh ik beer Thaadd huto jadhubeer ddig ||

ਮਹਾਰਥੀ ਰਣ ਧੀਰ ਰਿਸ ਕਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸਉਹੈ ਭਯੋ ॥੧੫੭੧॥

महारथी रण धीर रिस करि नृप सउहै भयो ॥१५७१॥

mahaarathee ran dheer ris kar nirap sauhai bhayo ||1571||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਤਬ ਧਨੁਖ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥

खड़ग सिंघ तब धनुख संभारियो ॥

khaRag si(n)gh tab dhanukh sa(n)bhaariyo ||

ਰੁਦ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜਬ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

रुद्र सिंघ जब नैन निहारियो ॥

rudhr si(n)gh jab nain nihaariyo ||

ਛਾਡਿ ਬਾਨ ਭੁਜ ਬਲ ਸੋ ਦਯੋ ॥

छाडि बान भुज बल सो दयो ॥

chhaadd baan bhuj bal so dhayo ||

ਆਵਤ ਸਤ੍ਰ ਮਾਰ ਤਿਹ ਲਯੋ ॥੧੫੭੨॥

आवत सत्र मार तिह लयो ॥१५७२॥

aavat satr maar teh layo ||1572||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਮਹਾ ਰਿਸ ਸਿਉ ਇਹ ਭੂਪਤਿ ਪੈ ਤਰਵਾਰ ਚਲਾਈ ॥

हिंमत सिंघ महा रिस सिउ इह भूपति पै तरवार चलाई ॥

hi(n)mat si(n)gh mahaa ris siau ieh bhoopat pai taravaar chalaiee ||

ਹਾਥ ਸੰਭਾਲ ਕੈ ਢਾਲ ਲਈ ਤਬ ਹੀ ਸੋਊ ਆਵਤ ਹੀ ਸੁ ਬਚਾਈ ॥

हाथ संभाल कै ढाल लई तब ही सोऊ आवत ही सु बचाई ॥

haath sa(n)bhaal kai ddaal liee tab hee souoo aavat hee su bachaiee ||

ਫੂਲਹੁ ਪੈ ਕਰਵਾਰ ਲਗੀ ਚਿਨਗਾਰਿ ਜਗੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਗਾਈ ॥

फूलहु पै करवार लगी चिनगारि जगी उपमा कबि गाई ॥

foolahu pai karavaar lagee chinagaar jagee upamaa kab gaiee ||

ਬਾਸਵ ਪੈ ਸਿਵ ਕੋਪ ਕੀਓ ਮਾਨੋ ਤੀਸਰੇ ਨੈਨ ਕੀ ਜ੍ਵਾਲ ਦਿਖਾਈ ॥੧੫੭੩॥

बासव पै सिव कोप कीओ मानो तीसरे नैन की ज्वाल दिखाई ॥१५७३॥

baasav pai siv kop keeo maano teesare nain kee javaiaal dhikhaiee ||1573||

ਪੁਨਿ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਮਹਾਬਲੁ ਕੈ ਇਹ ਭੂਪ ਕੇ ਊਪਰਿ ਘਾਉ ਕੀਓ ॥

पुनि हिंमत सिंघ महाबलु कै इह भूप के ऊपरि घाउ कीओ ॥

pun hi(n)mat si(n)gh mahaabal kai ieh bhoop ke uoopar ghaau keeo ||

ਕਰਿ ਵਾਰ ਫਿਰਿਓ ਅਪੁਨੇ ਦਲੁ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤਉ ਲਲਕਾਰਿ ਹਕਾਰ ਲੀਓ ॥

करि वार फिरिओ अपुने दलु को नृप तउ ललकारि हकार लीओ ॥

kar vaar firio apune dhal ko nirap tau lalakaar hakaar leeo ||

ਸਿਰ ਮਾਝ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੀ ਤਾਨ ਦਈ ਬਿਬਿ ਖੰਡ ਹੁਇ ਭੂਮਿ ਗਿਰਿਓ ਨ ਜੀਓ ॥

सिर माझ कृपान की तान दई बिबि खंड हुइ भूमि गिरिओ न जीओ ॥

sir maajh kirapaan kee taan dhiee bib kha(n)dd hui bhoom girio na jeeo ||

ਸਿਰਿ ਤੇਗ ਬਹੀ ਚਪਲਾ ਸੀ ਮਨੋ ਅਧ ਬੀਚ ਤੇ ਭੂਧਰ ਚੀਰਿ ਦੀਓ ॥੧੫੭੪॥

सिरि तेग बही चपला सी मनो अध बीच ते भूधर चीरि दीओ ॥१५७४॥

sir teg bahee chapalaa see mano adh beech te bhoodhar cheer dheeo ||1574||

ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਹਨਿਓ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਸਬ ਹੀ ਭਟ ਕੋਪ ਭਰੇ ॥

हिंमत सिंघ हनिओ जब ही तब ही सब ही भट कोप भरे ॥

hi(n)mat si(n)gh hanio jab hee tab hee sab hee bhaT kop bhare ||

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਆਦਿਕ ਬੀਰ ਜਿਤੇ ਇਹ ਪੈ ਇਕ ਬਾਰ ਹੀ ਟੂਟਿ ਪਰੇ ॥

महा रुद्र ते आदिक बीर जिते इह पै इक बार ही टूटि परे ॥

mahaa rudhr te aadhik beer jite ieh pai ik baar hee TooT pare ||

ਧਨੁ ਬਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀਨ ਕੇ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਬਹੁ ਵਾਰ ਕਰੇ ॥

धनु बान कृपान गदा बरछीन के स्याम भनै बहु वार करे ॥

dhan baan kirapaan gadhaa barachheen ke sayaam bhanai bahu vaar kare ||

ਨ੍ਰਿਪ ਘਾਇ ਬਚਾਇ ਸਭੈ ਤਿਨ ਕੇ ਇਹ ਪਉਰਖ ਦੇਖ ਕੈ ਸਤ੍ਰ ਡਰੇ ॥੧੫੭੫॥

नृप घाइ बचाइ सभै तिन के इह पउरख देख कै सत्र डरे ॥१५७५॥

nirap ghai bachai sabhai tin ke ieh paurakh dhekh kai satr ddare ||1575||

ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਆਦਿ ਜਿਤੇ ਗਨ ਦੇਵ ਤਿਤੇ ਮਿਲ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥

रुद्र ते आदि जिते गन देव तिते मिल कै नृप ऊपरि धाए ॥

rudhr te aadh jite gan dhev tite mil kai nirap uoopar dhaae ||

ਤੇ ਸਬ ਆਵਤ ਦੇਖਿ ਬਲੀ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ਹਕਾਰ ਕੈ ਬਾਨ ਲਗਾਏ ॥

ते सब आवत देखि बली धनु तानि हकार कै बान लगाए ॥

te sab aavat dhekh balee dhan taan hakaar kai baan lagaae ||

ਏਕ ਗਿਰੇ ਤਹ ਘਾਇਲ ਹੁਇ ਇਕ ਤ੍ਰਾਸ ਭਰੇ ਤਜਿ ਜੁਧੁ ਪਰਾਏ ॥

एक गिरे तह घाइल हुइ इक त्रास भरे तजि जुधु पराए ॥

ek gire teh ghail hui ik traas bhare taj judh paraae ||

ਏਕ ਲਰੈ ਨ ਡਰੈ ਬਲਵਾਨ ਨਿਦਾਨ ਸੋਊ ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥੧੫੭੬॥

एक लरै न डरै बलवान निदान सोऊ नृप मारि गिराए ॥१५७६॥

ek larai na ddarai balavaan nidhaan souoo nirap maar giraae ||1576||

ਸਿਵ ਕੇ ਦਸ ਸੈ ਗਨ ਜੀਤ ਲਏ ਰਿਸ ਸੋ ਪੁਨਿ ਲਛਕ ਜਛ ਸੰਘਾਰੇ ॥

सिव के दस सै गन जीत लए रिस सो पुनि लछक जछ संघारे ॥

siv ke dhas sai gan jeet le ris so pun lachhak jachh sa(n)ghaare ||

ਰਾਛਸ ਤੇਈਸ ਲਾਖ ਹਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਜਮ ਧਾਮ ਸਿਧਾਰੇ ॥

राछस तेईस लाख हने कबि स्याम भनै जम धाम सिधारे ॥

raachhas teiees laakh hane kab sayaam bhanai jam dhaam sidhaare ||

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੀਓ ਬਿਰਥੀ ਬਹੁ ਦਾਰੁਕ ਕੇ ਤਨਿ ਘਾਉ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

स्री बृजनाथ कीओ बिरथी बहु दारुक के तनि घाउ प्रहारे ॥

sree birajanaath keeo birathee bahu dhaaruk ke tan ghaau prahaare ||

ਦ੍ਵਾਦਸ ਸੂਰ ਨਿਹਾਰਿ ਨਿਸੇਸ ਧਨੇਸ ਜਲੇਸ ਪਸ੍ਵੇਸ ਪਧਾਰੇ ॥੧੫੭੭॥

द्वादस सूर निहारि निसेस धनेस जलेस पस्वेस पधारे ॥१५७७॥

dhavaiaadhas soor nihaar nises dhanes jales pasavaies padhaare ||1577||

ਬਹੁਰੋ ਅਯੁਤ ਗਜ ਮਾਰਤ ਭਯੋ ਪੁਨਿ ਤੀਸ ਹਜਾਰ ਰਥੀ ਰਿਸਿ ਘਾਯੋ ॥

बहुरो अयुत गज मारत भयो पुनि तीस हजार रथी रिसि घायो ॥

bahuro ayut gaj maarat bhayo pun tees hajaar rathee ris ghaayo ||

ਛਤੀਸ ਲਾਖ ਸੁ ਪਤ੍ਰਯ ਹਨੇ ਦਸ ਲਾਖ ਸ੍ਵਾਰਨ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥

छतीस लाख सु पत्रय हने दस लाख स्वारन मारि गिरायो ॥

chhatees laakh su patray hane dhas laakh savaiaaran maar giraayo ||

ਭੂਪਤਿ ਲਛ ਹਨੇ ਬਹੁਰੋ ਦਲ ਜਛ ਪ੍ਰਤਛਹਿ ਮਾਰਿ ਭਜਾਯੋ ॥

भूपति लछ हने बहुरो दल जछ प्रतछहि मारि भजायो ॥

bhoopat lachh hane bahuro dhal jachh pratachheh maar bhajaayo ||

ਦ੍ਵਾਦਸ ਸੂਰਨ ਗਿਆਰਹ ਰੁਦ੍ਰਨ ਕੇ ਦਲ ਕਉ ਹਨਿ ਕੈ ਪੁਨਿ ਧਾਯੋ ॥੧੫੭੮॥

द्वादस सूरन गिआरह रुद्रन के दल कउ हनि कै पुनि धायो ॥१५७८॥

dhavaiaadhas sooran giaareh rudhran ke dhal kau han kai pun dhaayo ||1578||

ਸਾਠ ਹਜਾਰ ਹਨੇ ਬਹੁਰੋ ਭਟ ਜਛ ਸੁ ਲਛ ਕਈ ਤਿਹ ਘਾਏ ॥

साठ हजार हने बहुरो भट जछ सु लछ कई तिह घाए ॥

saaTh hajaar hane bahuro bhaT jachh su lachh kiee teh ghaae ||

ਜਾਦਵ ਲਛ ਕੀਏ ਬਿਰਥੀ ਬਹੁ ਜਛਨ ਕੇ ਤਨ ਲਛ ਬਨਾਏ ॥

जादव लछ कीए बिरथी बहु जछन के तन लछ बनाए ॥

jaadhav lachh ke'ee birathee bahu jachhan ke tan lachh banaae ||

ਪੈਦਲ ਲਾਖ ਪਚਾਸ ਹਨੇ ਪੁਰਜੇ ਪੁਰਜੇ ਕਰਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਏ ॥

पैदल लाख पचास हने पुरजे पुरजे करि भूमि गिराए ॥

paidhal laakh pachaas hane puraje puraje kar bhoom giraae ||

ਅਉਰ ਹਨੇ ਬਲਵਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਲੈ ਜੋ ਇਹ ਭੂਪ ਕੇ ਊਪਰਿ ਆਏ ॥੧੫੭੯॥

अउर हने बलवान कृपान लै जो इह भूप के ऊपरि आए ॥१५७९॥

aaur hane balavaan kirapaan lai jo ieh bhoop ke uoopar aae ||1579||

ਤਾਉ ਦੇ ਮੂਛਿ ਦੁਹੂੰ ਕਰ ਭੂਪਤਿ ਸੈਨ ਨੈ ਜਾਇ ਨਿਸੰਕ ਪਰਿਯੋ ॥

ताउ दे मूछि दुहूँ कर भूपति सैन नै जाइ निसंक परियो ॥

taau dhe moochh dhuhoo(n) kar bhoopat sain nai jai nisa(n)k pariyo ||

ਪੁਨਿ ਲਾਖ ਸੁਆਰ ਹਨੇ ਬਲਿ ਕੈ ਸਸਿ ਕੋ ਰਵਿ ਕੋ ਅਭਿਮਾਨ ਹਰਿਯੋ ॥

पुनि लाख सुआर हने बलि कै ससि को रवि को अभिमान हरियो ॥

pun laakh suaar hane bal kai sas ko rav ko abhimaan hariyo ||

ਜਮ ਕੋ ਸਰ ਏਕ ਤੇ ਡਾਰਿ ਦਯੋ ਛਿਤਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਡਰਿਯੋ ॥

जम को सर एक ते डारि दयो छिति स्याम भनै नही नैकु डरियो ॥

jam ko sar ek te ddaar dhayo chhit sayaam bhanai nahee naik ddariyo ||

ਜੋਊ ਸੂਰ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਰਨ ਮੈ ਸਬਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਖੰਡ ਨਿਖੰਡ ਕਰਿਯੋ ॥੧੫੮੦॥

जोऊ सूर कहावत है रन मै सबहूँ नृप खंड निखंड करियो ॥१५८०॥

jouoo soor kahaavat hai ran mai sabahoo(n) nirap kha(n)dd nikha(n)dd kariyo ||1580||

ਰਨ ਮੈ ਦਸ ਲਛ ਹਨੇ ਪੁਨਿ ਜਛ ਜਲਾਧਿਪ ਕੋ ਭਟ ਲਛਕੁ ਮਾਰਿਓ ॥

रन मै दस लछ हने पुनि जछ जलाधिप को भट लछकु मारिओ ॥

ran mai dhas lachh hane pun jachh jalaadhip ko bhaT lachhak maario ||

ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਸੂਰ ਹਨੇ ਅਗਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਸੁ ਨਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਹਾਰਿਓ ॥

इंद्र के सूर हने अगने कबि स्याम भनै सु नही नृप हारिओ ॥

ei(n)dhr ke soor hane agane kab sayaam bhanai su nahee nirap haario ||

ਸਾਤਕਿ ਕਉ ਮੁਸਲੀਧਰ ਕਉ ਬਸੁਦੇਵਹਿ ਕਉ ਕਰਿ ਮੂਰਛ ਡਾਰਿਓ ॥

सातकि कउ मुसलीधर कउ बसुदेवहि कउ करि मूरछ डारिओ ॥

saatak kau musaleedhar kau basudheveh kau kar moorachh ddaario ||

ਭਾਜ ਗਯੋ ਜਮ ਅਉਰ ਸਚੀਪਤਿ ਕਾਹੂੰ ਨ ਹਾਥਿ ਹਥੀਯਾਰ ਸੰਭਾਰਿਓ ॥੧੫੮੧॥

भाज गयो जम अउर सचीपति काहूँ न हाथि हथीयार संभारिओ ॥१५८१॥

bhaaj gayo jam aaur sacheepat kaahoo(n) na haath hatheeyaar sa(n)bhaario ||1581||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜਬ ਭੂਪਤਿ ਏਤੋ ਕੀਓ ਜੁਧੁ ਕ੍ਰੁਧ ਕੈ ਸਾਥ ॥

जब भूपति एतो कीओ जुधु क्रुध कै साथ ॥

jab bhoopat eto keeo judh krudh kai saath ||

ਤਬ ਬ੍ਰਿਜਪਤਿ ਆਵਤ ਭਯੋ ਧਨੁਖ ਬਾਨ ਲੈ ਹਾਥਿ ॥੧੫੮੨॥

तब बृजपति आवत भयो धनुख बान लै हाथि ॥१५८२॥

tab birajapat aavat bhayo dhanukh baan lai haath ||1582||

ਬਿਸਨਪਦ ॥

बिसनपद ॥

bisanapadh ||

ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਰਿਸ ਭਰਿ ਬਲ ਕਰਿ ਅਰਿ ਪਰ ਜਬ ਧਨੁ ਧਰਿ ਕਰਿ ਧਾਯੋ ॥

स्री हरि रिस भरि बल करि अरि पर जब धनु धरि करि धायो ॥

sree har ris bhar bal kar ar par jab dhan dhar kar dhaayo ||

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਮਨ ਮੈ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਯੋ ਸ੍ਰੀਪਤਿ ਕੋ ਗੁਨ ਗਾਯੋ ॥

तब नृप मन मै क्रोध बढायो स्रीपति को गुन गायो ॥

tab nirap man mai krodh baddaayo sreepat ko gun gaayo ||

ਰਹਾਉ ॥

रहाउ ॥

rahaau ||

ਜਾ ਕੋ ਪ੍ਰਗਟ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤਿਹੂੰ ਪੁਰ ਸੇਸ ਅੰਤਿ ਨਹੀ ਪਾਯੋ ॥

जा को प्रगट प्रताप तिहूँ पुर सेस अंति नही पायो ॥

jaa ko pragaT prataap tihoo(n) pur ses a(n)t nahee paayo ||

ਬੇਦ ਭੇਦ ਜਾ ਕੋ ਨਹੀ ਜਾਨਤ ਸੋ ਨੰਦ ਨੰਦ ਕਹਾਯੋ ॥

बेद भेद जा को नही जानत सो नंद नंद कहायो ॥

bedh bhedh jaa ko nahee jaanat so na(n)dh na(n)dh kahaayo ||

ਕਾਲ ਰੂਪ ਨਾਥਿਓ ਜਿਹ ਕਾਲੀ ਕੰਸ ਕੇਸ ਗਹਿ ਘਾਯੋ ॥

काल रूप नाथिओ जिह काली कंस केस गहि घायो ॥

kaal roop naathio jeh kaalee ka(n)s kes geh ghaayo ||

ਸੋ ਮੈ ਰਨ ਮਹਿ ਓਰ ਆਪਨੀ ਕੋਪਿ ਹਕਾਰਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥

सो मै रन महि ओर आपनी कोपि हकारि बुलायो ॥

so mai ran meh or aapanee kop hakaar bulaayo ||

ਜਾ ਕੋ ਧ੍ਯਾਨ ਰਾਮ ਨਿਤਿ ਮੁਨਿ ਜਨ ਧਰਤਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਨਹੀ ਆਯੋ ॥

जा को ध्यान राम निति मुनि जन धरति हृदै नही आयो ॥

jaa ko dhayaan raam nit mun jan dharat hiradhai nahee aayo ||

ਧਨਿ ਭਾਗ ਮੇਰੇ ਤਿਹ ਹਰਿ ਸੋ ਅਤਿ ਹੀ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥੧੫੮੩॥

धनि भाग मेरे तिह हरि सो अति ही जुध मचायो ॥१५८३॥

dhan bhaag mere teh har so at hee judh machaayo ||1583||

ਜਦੁਪਤਿ ਮੋਹਿ ਸਨਾਥ ਕੀਯੋ ॥

जदुपति मोहि सनाथ कीयो ॥

jadhupat moh sanaath keeyo ||

ਦਰਸਨ ਦੇਤ ਨ ਦਰਸਨ ਹੂ ਕੋ ਮੋ ਕਉ ਦਰਸ ਦੀਯੋ ॥

दरसन देत न दरसन हू को मो कउ दरस दीयो ॥

dharasan dhet na dharasan hoo ko mo kau dharas dheeyo ||

ਰਹਾਉ ॥

रहाउ ॥

rahaau ||

ਜਾਨਤ ਹੋ ਜਗ ਮੈ ਸਮ ਮੋ ਸੋ ਅਉਰ ਨ ਬੀਰ ਬੀਯੋ ॥

जानत हो जग मै सम मो सो अउर न बीर बीयो ॥

jaanat ho jag mai sam mo so aaur na beer beeyo ||

ਜਿਹ ਰਨ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਆਪੁਨੀ ਓਰ ਹਕਾਰਿ ਲੀਯੋ ॥

जिह रन मै बृजराज आपुनी ओर हकारि लीयो ॥

jeh ran mai birajaraaj aapunee or hakaar leeyo ||

ਜਾ ਕੋ ਸੁਕ ਨਾਰਦ ਮੁਨਿ ਸਾਰਦ ਗਾਵਤ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਯੋ ॥

जा को सुक नारद मुनि सारद गावत अंतु न पायो ॥

jaa ko suk naaradh mun saaradh gaavat a(n)t na paayo ||

ਤਾ ਕਉ ਸ੍ਯਾਮ ਆਜ ਰਿਸ ਕਰਿ ਕੈ ਭਿਰਬੇ ਹੇਤ ਬੁਲਾਯੋ ॥੧੫੮੪॥

ता कउ स्याम आज रिस करि कै भिरबे हेत बुलायो ॥१५८४॥

taa kau sayaam aaj ris kar kai bhirabe het bulaayo ||1584||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਗੁਨ ਗਾਇ ਕੈ ਯੌ ਧਨੁ ਪਾਨਿ ਗਹਿਯੋ ਪੁਨਿ ਧਾਇ ਪਰਿਓ ਬਹੁ ਬਾਨ ਚਲਾਏ ॥

गुन गाइ कै यौ धनु पानि गहियो पुनि धाइ परिओ बहु बान चलाए ॥

gun gai kai yau dhan paan gahiyo pun dhai pario bahu baan chalaae ||

ਜੇ ਭਟ ਆਨਿ ਪਰੇ ਰਨ ਮੈ ਨਹ ਜਾਨ ਦਏ ਬਹੁ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥

जे भट आनि परे रन मै नह जान दए बहु मारि गिराए ॥

je bhaT aan pare ran mai neh jaan dhe bahu maar giraae ||

ਘਾਇ ਲਗੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਮੈ ਤਿਨ ਮਾਰਨ ਕਉ ਨਹਿ ਹਾਥ ਉਠਾਏ ॥

घाइ लगे जिन के तन मै तिन मारन कउ नहि हाथ उठाए ॥

ghai lage jin ke tan mai tin maaran kau neh haath uThaae ||

ਸੈਨ ਸੰਘਾਰ ਦਈ ਜਦਵੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਊਪਰ ਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਧਾਏ ॥੧੫੮੫॥

सैन संघार दई जदवी बृजनाइक ऊपर ही नृप धाए ॥१५८५॥

sain sa(n)ghaar dhiee jadhavee birajanaik uoopar hee nirap dhaae ||1585||

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਕੋ ਸੁ ਕਿਰੀਟੁ ਗਿਰਾਇ ਕੈ ਬਾਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਦਯੋ ਹੈ ॥

स्री बृजनाइक को सु किरीटु गिराइ कै बान कै संगि दयो है ॥

sree birajanaik ko su kireeT girai kai baan kai sa(n)g dhayo hai ||

ਪੰਦ੍ਰਹਿ ਸੈ ਗਜਰਾਜ ਸਮਾਜ ਮੈ ਬਾਜ ਅਨੇਕਨ ਮਾਰਿ ਲਯੋ ਹੈ ॥

पंद्रहि सै गजराज समाज मै बाज अनेकन मारि लयो है ॥

pa(n)dhreh sai gajaraaj samaaj mai baaj anekan maar layo hai ||

ਦ੍ਵਾਦਸ ਲਛ ਜਿਤੇ ਪੁਨਿ ਜਛ ਸੁ ਸੈਨ ਘਨੋ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਭਯੋ ਹੈ ॥

द्वादस लछ जिते पुनि जछ सु सैन घनो बिनु प्रान भयो है ॥

dhavaiaadhas lachh jite pun jachh su sain ghano bin praan bhayo hai ||

ਐਸੀਓ ਭਾਤਿ ਕੋ ਜੁਧੁ ਬਿਲੋਕ ਕੈ ਸੂਰਨ ਕੋ ਅਭਿਮਾਨ ਗਯੋ ਹੈ ॥੧੫੮੬॥

ऐसीओ भाति को जुधु बिलोक कै सूरन को अभिमान गयो है ॥१५८६॥

aaiseeo bhaat ko judh bilok kai sooran ko abhimaan gayo hai ||1586||

ਦਸ ਦਿਵਸ ਨਿਸਾ ਦਸ ਜੁਧ ਕੀਓ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਸੋ ਨ ਟਰਿਯੋ ਭਟ ਟਾਰਿਓ ॥

दस दिवस निसा दस जुध कीओ बृजनाइक सो न टरियो भट टारिओ ॥

dhas dhivas nisaa dhas judh keeo birajanaik so na Tariyo bhaT Taario ||

ਚਾਰ ਅਛੂਹਨਿ ਅਉਰ ਤਹਾ ਰਿਸਿ ਠਾਨਿ ਸਤਿਕ੍ਰਿਤ ਕੋ ਦਲ ਮਾਰਿਓ ॥

चार अछूहनि अउर तहा रिसि ठानि सतिकृत को दल मारिओ ॥

chaar achhoohan aaur tahaa ris Thaan satikirat ko dhal maario ||

ਮੂਰਛ ਹੁਇ ਭਟ ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ਬਹੁ ਬੀਰਨ ਕੌ ਲਰਤੇ ਬਲੁ ਹਾਰਿਓ ॥

मूरछ हुइ भट भूमि गिरे बहु बीरन कौ लरते बलु हारिओ ॥

moorachh hui bhaT bhoom gire bahu beeran kau larate bal haario ||

ਕੇਤੇ ਭਜੇ ਡਰੁ ਮਾਨਿ ਤਿਨੋ ਕਹ ਜਾਤ ਬਲੀ ਇਹ ਭਾਤਿ ਹਕਾਰਿਓ ॥੧੫੮੭॥

केते भजे डरु मानि तिनो कह जात बली इह भाति हकारिओ ॥१५८७॥

kete bhaje ddar maan tino keh jaat balee ieh bhaat hakaario ||1587||

ਟੇਰ ਸੁਨੇ ਸਬ ਫੇਰਿ ਫਿਰੇ ਤਬ ਭੂਪਤਿ ਤੀਛਨ ਬਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

टेर सुने सब फेरि फिरे तब भूपति तीछन बान प्रहारे ॥

Ter sune sab fer fire tab bhoopat teechhan baan prahaare ||

ਆਵਤ ਹੀ ਮਗ ਬੀਚ ਗਿਰੇ ਤਿਨ ਫੋਰਿ ਜਿਰੇ ਸਰ ਪਾਰਿ ਪਧਾਰੇ ॥

आवत ही मग बीच गिरे तिन फोरि जिरे सर पारि पधारे ॥

aavat hee mag beech gire tin for jire sar paar padhaare ||

ਏਕ ਬਲੀ ਤਬ ਦਉਰ ਪਰੇ ਮੁਖ ਢਾਲਨ ਲੈ ਹਥਿਯਾਰ ਉਘਾਰੇ ॥

एक बली तब दउर परे मुख ढालन लै हथियार उघारे ॥

ek balee tab dhaur pare mukh ddaalan lai hathiyaar ughaare ||

ਪਉਰਖ ਏਕ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਭੂਪ ਕੋ ਬੀਰ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਠਟਕਾਰੇ ॥੧੫੮੮॥

पउरख एक निहार कै भूप को बीर अयोधन मै ठटकारे ॥१५८८॥

paurakh ek nihaar kai bhoop ko beer ayodhan mai ThaTakaare ||1588||

ਏਕ ਸਤਿਕ੍ਰਿਤ ਕੋ ਗਜ ਦੀਰਘ ਕ੍ਰੁਧਤ ਹੋਇ ਨ੍ਰਿਪੁ ਊਪਰਿ ਧਾਯੋ ॥

एक सतिकृत को गज दीरघ क्रुधत होइ नृपु ऊपरि धायो ॥

ek satikirat ko gaj dheeragh krudhat hoi nirap uoopar dhaayo ||

ਆਵਤ ਹੀ ਘਨ ਜਿਉ ਗਰਜਿਓ ਅਪੁਨੋ ਰਨ ਨੈ ਅਤਿ ਓਜ ਜਨਾਯੋ ॥

आवत ही घन जिउ गरजिओ अपुनो रन नै अति ओज जनायो ॥

aavat hee ghan jiau garajio apuno ran nai at oj janaayo ||

ਭੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਲਯੋ ਅਸਿ ਹਾਥਿ ਕਟਿਓ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਤਬੈ ਸੁ ਪਰਾਯੋ ॥

भूप निहारि लयो असि हाथि कटिओ करि ताहि तबै सु परायो ॥

bhoop nihaar layo as haath kaTio kar taeh tabai su paraayo ||

ਇਉ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਮਨ ਮੈ ਗਜ ਸੁੰਡ ਮਨੋ ਘਰਿ ਹੀ ਧਰਿ ਆਯੋ ॥੧੫੮੯॥

इउ उपमा उपजी मन मै गज सुँड मनो घरि ही धरि आयो ॥१५८९॥

eiau upamaa upajee man mai gaj su(n)dd mano ghar hee dhar aayo ||1589||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੁਧ ਇਤੋ ਇਤ ਹੋਤ ਭਯੋ ਉਤ ਹਰਿ ਹੇਤ ਸਹਾਇ ॥

जुध इतो इत होत भयो उत हरि हेत सहाइ ॥

judh ito it hot bhayo ut har het sahai ||

ਪਾਚੋ ਪਾਡਵ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨਿ ਤਿਹ ਠਾ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ॥੧੫੯੦॥

पाचो पाडव स्याम भनि तिह ठा पहुचे आइ ॥१५९०॥

paacho paaddav sayaam bhan teh Thaa pahuche aai ||1590||

ਬਹੁਤ ਛੋਹਨੀ ਦਲੁ ਲੀਏ ਰਥ ਪੈਦਲ ਗਜ ਬਾਜ ॥

बहुत छोहनी दलु लीए रथ पैदल गज बाज ॥

bahut chhohanee dhal le'ee rath paidhal gaj baaj ||

ਆਵਤ ਹੈ ਤਹ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਿ ਜਦੁਪਤਿ ਹਿਤ ਕੇ ਕਾਜ ॥੧੫੯੧॥

आवत है तह स्याम कहि जदुपति हित के काज ॥१५९१॥

aavat hai teh sayaam keh jadhupat hit ke kaaj ||1591||

ਛੋਹਣ ਦੋਇ ਮਲੇਛ ਹੈ ਤਿਹ ਸੈਨਾ ਕੇ ਸੰਗਿ ॥

छोहण दोइ मलेछ है तिह सैना के संगि ॥

chhohan dhoi malechh hai teh sainaa ke sa(n)g ||

ਕਵਚੀ ਖੜਗੀ ਸਕਤਿ ਧਰਿ ਕਟਿ ਮਧਿ ਕਸੇ ਨਿਖੰਗਿ ॥੧੫੯੨॥

कवची खड़गी सकति धरि कटि मधि कसे निखंगि ॥१५९२॥

kavachee khaRagee sakat dhar kaT madh kase nikha(n)g ||1592||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਮੀਰ ਅਉ ਸਯਦ ਸੇਖ ਪਠਾਨ ਸਬੈ ਤਿਹ ਭੂਪ ਕੇ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥

मीर अउ सयद सेख पठान सबै तिह भूप के ऊपरि धाए ॥

meer aau sayadh sekh paThaan sabai teh bhoop ke uoopar dhaae ||

ਕਉਚ ਨਿਖੰਗ ਕਸੇ ਕਟਿ ਮੈ ਸਬ ਆਯੁਧ ਲੈ ਕਰਿ ਕੋਪ ਬਢਾਏ ॥

कउच निखंग कसे कटि मै सब आयुध लै करि कोप बढाए ॥

kauch nikha(n)g kase kaT mai sab aayudh lai kar kop baddaae ||

ਨੈਨ ਨਚਾਇ ਦੋਊ ਰਦਨ ਛਦ ਪੀਸ ਕੈ ਭਉਹ ਸੋ ਭਉਹ ਚਢਾਏ ॥

नैन नचाइ दोऊ रदन छद पीस कै भउह सो भउह चढाए ॥

nain nachai dhouoo radhan chhadh pees kai bhauh so bhauh chaddaae ||

ਆਇ ਹਕਾਰ ਪਰੇ ਚਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਵਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕਉ ਬਹੁ ਘਾਇ ਲਗਾਏ ॥੧੫੯੩॥

आइ हकार परे चहूँ ओर ते वा नृप कउ बहु घाइ लगाए ॥१५९३॥

aai hakaar pare chahoo(n) or te vaa nirap kau bahu ghai lagaae ||1593||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਕਲ ਘਾਇ ਸਹਿ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਅਤਿ ਚਿਤ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

सकल घाइ सहि कै नृपति अति चित कोप बढाइ ॥

sakal ghai seh kai nirapat at chit kop baddai ||

ਧਨੁਖ ਬਾਨ ਗਹਿ ਜਮ ਸਦਨਿ ਬਹੁ ਅਰਿ ਦਏ ਪਠਾਇ ॥੧੫੯੪॥

धनुख बान गहि जम सदनि बहु अरि दए पठाइ ॥१५९४॥

dhanukh baan geh jam sadhan bahu ar dhe paThai ||1594||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਸੇਰ ਖਾਨ ਮਾਰਿਓ ਸੀਸ ਸੈਦ ਖਾ ਕੋ ਕਾਟਿ ਡਾਰਿਯੋ ਐਸੋ ਰਨ ਪਾਰਿਓ ਪਰਿਓ ਸੈਦਨ ਮੈ ਧਾਇ ਕੈ ॥

सेर खान मारिओ सीस सैद खा को काटि डारियो ऐसो रन पारिओ परिओ सैदन मै धाइ कै ॥

ser khaan maario sees saidh khaa ko kaaT ddaariyo aaiso ran paario pario saidhan mai dhai kai ||

ਸੈਦ ਮੀਰੁ ਮਾਰਿਓ ਸੈਦ ਨਾਹਰਿ ਸੰਘਾਰ ਡਾਰਿਓ ਸੇਖਨ ਕੀ ਫਉਜਨ ਕਉ ਦੀਨੋ ਬਿਚਲਾਇ ਕੈ ॥

सैद मीरु मारिओ सैद नाहरि संघार डारिओ सेखन की फउजन कउ दीनो बिचलाइ कै ॥

saidh meer maario saidh naahar sa(n)ghaar ddaario sekhan kee faujan kau dheeno bichalai kai ||

ਸਾਦਿਕ ਫਰੀਦ ਸੇਖ ਭਲੇ ਬਿਧਿ ਜੁਝ ਕੀਨੋ ਭੂਪ ਤਨ ਘਾਇ ਗਿਰਿਓ ਆਪ ਘਾਇ ਖਾਇ ਕੈ ॥

सादिक फरीद सेख भले बिधि जुझ कीनो भूप तन घाइ गिरिओ आप घाइ खाइ कै ॥

saadhik fareedh sekh bhale bidh jujh keeno bhoop tan ghai girio aap ghai khai kai ||

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਹੇਰ ਕੈ ਨਿਬੇਰ ਦੀਨੇ ਸੂਰ ਸਬੈ ਆਪ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਤਾ ਕੇ ਉਠੇ ਗੁਨ ਗਾਇ ਕੈ ॥੧੫੯੫॥

ऐसी भाति हेर कै निबेर दीने सूर सबै आप बृजराज ता के उठे गुन गाइ कै ॥१५९५॥

aaisee bhaat her kai niber dheene soor sabai aap birajaraaj taa ke uThe gun gai kai ||1595||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਦੇਖਿ ਜੁਧਿਸਟਰਿ ਓਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨੋ ਭਗਤਿ ਬਿਚਾਰਿ ॥

देखि जुधिसटरि ओरि प्रभु अपनो भगति बिचारि ॥

dhekh judhisaTar or prabh apano bhagat bichaar ||

ਤਿਹ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਪਉਰਖ ਸੁਜਸੁ ਮੁਖ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੫੯੬॥

तिह नृप को पउरख सुजसु मुख सो कहियो सुधारि ॥१५९६॥

teh nirap ko paurakh sujas mukh so kahiyo sudhaar ||1596||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਭਾਰੇ ਭਾਰੇ ਸੂਰਮਾ ਸੰਘਾਰਿ ਡਾਰੇ ਮਹਾਰਾਜ ਜਮ ਕੀ ਜਮਨ ਕੀ ਘਨੀ ਹੀ ਸੈਨਾ ਛਈ ਹੈ ॥

भारे भारे सूरमा संघारि डारे महाराज जम की जमन की घनी ही सैना छई है ॥

bhaare bhaare sooramaa sa(n)ghaar ddaare mahaaraaj jam kee jaman kee ghanee hee sainaa chhiee hai ||

ਸਸਿ ਕੀ ਸੁਰੇਸ ਕੀ ਦਿਨੇਸ ਕੀ ਧਨੇਸ ਕੀ ਲੁਕੇਸ ਹੂੰ ਕੀ ਚਮੂੰ ਮ੍ਰਿਤਲੋਕ ਕਉ ਪਠਈ ਹੈ ॥

ससि की सुरेस की दिनेस की धनेस की लुकेस हूँ की चमूँ मृतलोक कउ पठई है ॥

sas kee sures kee dhines kee dhanes kee lukes hoo(n) kee chamoo(n) mritalok kau paThiee hai ||

ਭਾਜ ਗੇ ਜਲੇਸ ਸੇ ਗਨੇਸ ਸੇ ਗਨਤ ਕਉਨ ਅਉਰ ਹਉ ਕਹਾ ਕਹੋ ਪਸ੍ਵੇਸ ਪੀਠ ਦਈ ਹੈ ॥

भाज गे जलेस से गनेस से गनत कउन अउर हउ कहा कहो पस्वेस पीठ दई है ॥

bhaaj ge jales se ganes se ganat kaun aaur hau kahaa kaho pasavaies peeTh dhiee hai ||

ਜਾਦਵ ਸਬਨ ਤੇ ਨ ਡਾਰਿਓ ਰੀਝ ਲਰਿਓ ਹਾ ਹਾ ਦੇਖੋ ਨ੍ਰਿਪ ਹਮ ਤੇ ਬਜਾਇ ਬਾਜੀ ਲਈ ਹੈ ॥੧੫੯੭॥

जादव सबन ते न डारिओ रीझ लरिओ हा हा देखो नृप हम ते बजाइ बाजी लई है ॥१५९७॥

jaadhav saban te na ddaario reejh lario haa haa dhekho nirap ham te bajai baajee liee hai ||1597||

ਰਾਜਾ ਜੁਧਿਸਟਰ ਬਾਚ ॥

राजा जुधिसटर बाच ॥

raajaa judhisaTar baach ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਹਿਓ ਜੁਧਿਸਟਰ ਨਿਮ੍ਰ ਹੁਇ ਸੁਨੀਯੈ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ॥

कहिओ जुधिसटर निम्र हुइ सुनीयै स्री बृजराज ॥

kahio judhisaTar nimr hui suneeyai sree birajaraaj ||

ਯਹ ਸਮਾਜੁ ਤੁਮ ਹੀ ਕੀਯੋ ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਨ ਕਾਜ ॥੧੫੯੮॥

यह समाजु तुम ही कीयो कउतुक देखन काज ॥१५९८॥

yeh samaaj tum hee keeyo kautuk dhekhan kaaj ||1598||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਹਰਿ ਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਾਏ ॥

यौ नृप हरि से बचन सुनाए ॥

yau nirap har se bachan sunaae ||

ਬਹੁਰੇ ਉਨਿ ਭਟ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਏ ॥

बहुरे उनि भट मारि गिराए ॥

bahure un bhaT maar giraae ||

ਪੁਨਿ ਮਲੇਛ ਕੀ ਸੈਨਾ ਧਾਈ ॥

पुनि मलेछ की सैना धाई ॥

pun malechh kee sainaa dhaiee ||

ਨਾਮ ਤਿਨਹੁ ਕਬਿ ਦੇਤ ਬਤਾਈ ॥੧੫੯੯॥

नाम तिनहु कबि देत बताई ॥१५९९॥

naam tinahu kab dhet bataiee ||1599||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਨਾਹਿਰ ਖਾਨ ਝੜਾਝੜ ਖਾ ਬਲਬੀਰ ਬਹਾਦਰ ਖਾਨ ਤਬੈ ॥

नाहिर खान झड़ाझड़ खा बलबीर बहादर खान तबै ॥

naahir khaan jhaRaajhaR khaa balabeer bahaadhar khaan tabai ||

ਪੁਨਿ ਖਾਨ ਨਿਹੰਗ ਭੜੰਗ ਝੜੰਗ ਲਰੇ ਰਨਿ ਆਗੇ ਡਰੇ ਨ ਕਬੈ ॥

पुनि खान निहंग भड़ंग झड़ंग लरे रनि आगे डरे न कबै ॥

pun khaan niha(n)g bhaRa(n)g jhaRa(n)g lare ran aage ddare na kabai ||

ਜਿਹ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਡਰੈ ਦਿਗਪਾਲ ਮਹਾ ਭਟ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਦਬੈ ॥

जिह रूप निहारि डरै दिगपाल महा भट ते कबहूँ न दबै ॥

jeh roop nihaar ddarai dhigapaal mahaa bhaT te kabahoo(n) na dhabai ||

ਕਰਿ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਧਰੇ ਅਭਿਮਾਨ ਸੋਂ ਆਇ ਪਰੇ ਤਬ ਖਾਨ ਸਬੈ ॥੧੬੦੦॥

करि बान कमान धरे अभिमान सों आइ परे तब खान सबै ॥१६००॥

kar baan kamaan dhare abhimaan so(n) aai pare tab khaan sabai ||1600||

ਜਾਹਿਦ ਖਾਨਹੁ ਜਬਰ ਖਾਨ ਸੁ ਵਾਹਿਦ ਖਾਨ ਗਏ ਸੰਗ ਸੂਰੇ ॥

जाहिद खानहु जबर खान सु वाहिद खान गए संग सूरे ॥

jaahidh khaanahu jabar khaan su vaahidh khaan ge sa(n)g soore ||

ਚਉਪ ਚਹੂੰ ਦਿਸ ਤੇ ਉਮਗੇ ਚਿਤ ਮੈ ਚਪਿ ਰੋਸ ਕੇ ਮਾਰਿ ਮਰੂਰੇ ॥

चउप चहूँ दिस ते उमगे चित मै चपि रोस के मारि मरूरे ॥

chaup chahoo(n) dhis te umage chit mai chap ros ke maar maroore ||

ਗੋਰੇ ਮਲੇਛ ਚਲੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਇਕ ਸਿਆਹ ਮਲੇਛ ਚਲੇ ਇਕ ਭੂਰੇ ॥

गोरे मलेछ चले नृप पै इक सिआह मलेछ चले इक भूरे ॥

gore malechh chale nirap pai ik siaaeh malechh chale ik bhoore ||

ਭੂਪ ਸਰਾਸਨੁ ਲੈ ਤਬ ਹੀ ਸੁ ਅਚੂਰ ਬਡੇ ਛਿਨ ਭੀਤਰ ਚੂਰੇ ॥੧੬੦੧॥

भूप सरासनु लै तब ही सु अचूर बडे छिन भीतर चूरे ॥१६०१॥

bhoop saraasan lai tab hee su achoor badde chhin bheetar choore ||1601||

ਕੋਪਿ ਮਲੇਛਨ ਕੀ ਪ੍ਰਿਤਨਾ ਸੁ ਦੁਧਾ ਕਰਿ ਕੈ ਸਤਿ ਧਾ ਕਰ ਡਾਰੀ ॥

कोपि मलेछन की पृतना सु दुधा करि कै सति धा कर डारी ॥

kop malechhan kee piratanaa su dhudhaa kar kai sat dhaa kar ddaaree ||

ਬੀਰ ਪਰੇ ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਰੇ ਕਹੂੰ ਝੂਮਿ ਗਿਰੇ ਗਜ ਭੂ ਪਰਿ ਭਾਰੀ ॥

बीर परे कहूँ बाज मरे कहूँ झूमि गिरे गज भू परि भारी ॥

beer pare kahoo(n) baaj mare kahoo(n) jhoom gire gaj bhoo par bhaaree ||

ਘੂਮਤਿ ਹੈ ਕਹੂੰ ਘਾਇ ਲਗੇ ਭਟ ਬੋਲ ਸਕੈ ਨ ਗਏ ਬਲ ਹਾਰੀ ॥

घूमति है कहूँ घाइ लगे भट बोल सकै न गए बल हारी ॥

ghoomat hai kahoo(n) ghai lage bhaT bol sakai na ge bal haaree ||

ਆਸਨ ਲਾਇ ਮਨੋ ਮੁਨਿ ਰਾਇ ਲਗਾਵਤ ਧਿਆਨ ਬਡੇ ਬ੍ਰਤਧਾਰੀ ॥੧੬੦੨॥

आसन लाइ मनो मुनि राइ लगावत धिआन बडे ब्रतधारी ॥१६०२॥

aasan lai mano mun rai lagaavat dhiaan badde bratadhaaree ||1602||

ਜੁਧੁ ਇਤੋ ਜਬ ਭੂਪ ਕੀਓ ਤਬ ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਰਿਸਿ ਕੈ ਅਟਕਿਓ ॥

जुधु इतो जब भूप कीओ तब नाहिर खा रिसि कै अटकिओ ॥

judh ito jab bhoop keeo tab naahir khaa ris kai aTakio ||

ਹਥਿਆਰ ਸੰਭਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਪਰਿਓ ਜੁ ਸਮਾਜ ਮੈ ਬਾਜਿ ਹੁਤੋ ਮਟਕਿਓ ॥

हथिआर संभारि हकारि परिओ जु समाज मै बाजि हुतो मटकिओ ॥

hathiaar sa(n)bhaar hakaar pario ju samaaj mai baaj huto maTakio ||

ਖੜਗੇਸ ਤਿਨੈ ਗਹਿ ਕੇਸਨ ਤੇ ਝਟਕਿਓ ਅਰੁ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਪਟਕਿਓ ॥

खड़गेस तिनै गहि केसन ते झटकिओ अरु भूमि बिखै पटकिओ ॥

khaRages tinai geh kesan te jhaTakio ar bhoom bikhai paTakio ||

ਤਬ ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਇਹ ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਕਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਭਜਿ ਗਯੋ ਨ ਟਿਕਿਓ ॥੧੬੦੩॥

तब नाहिर खा इह देखि दसा कहि स्याम कहै भजि गयो न टिकिओ ॥१६०३॥

tab naahir khaa ieh dhekh dhasaa keh sayaam kahai bhaj gayo na Tikio ||1603||

ਨਾਹਿਰ ਖਾ ਭਜਿ ਗਯੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਰਿਸਿ ਖਾਨ ਝੜਾਝੜ ਆਏ ॥

नाहिर खा भजि गयो जब ही तब ही रिसि खान झड़ाझड़ आए ॥

naahir khaa bhaj gayo jab hee tab hee ris khaan jhaRaajhaR aae ||

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਅਪੁਨੇ ਜਮ ਰੂਪ ਕੀਏ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥

ससत्र संभारि सभै अपुने जम रूप कीए नृप ऊपरि धाए ॥

sasatr sa(n)bhaar sabhai apune jam roop ke'ee nirap uoopar dhaae ||

ਭੂਪਤਿ ਬਾਨ ਹਨੇ ਇਨ ਕਉ ਇਨ ਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਕਉ ਬਹੁ ਬਾਨ ਲਗਾਏ ॥

भूपति बान हने इन कउ इन हूँ नृप कउ बहु बान लगाए ॥

bhoopat baan hane in kau in hoo(n) nirap kau bahu baan lagaae ||

ਕਿੰਨਰ ਜਛ ਰਰੈ ਉਪਮਾ ਰਨ ਚਾਰਨ ਜੀਤ ਕੇ ਗੀਤ ਬਨਾਏ ॥੧੬੦੪॥

किंनर जछ ररै उपमा रन चारन जीत के गीत बनाए ॥१६०४॥

ki(n)nar jachh rarai upamaa ran chaaran jeet ke geet banaae ||1604||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਲਖਿ ਬਿਕਟਿ ਭਟ ਤਿਉਰ ਚੜਾਏ ਮਾਥਿ ॥

खड़ग सिंघ लखि बिकटि भट तिउर चड़ाए माथि ॥

khaRag si(n)gh lakh bikaT bhaT tiaur chaRaae maath ||

ਸੀਸ ਕਾਟਿ ਅਰਿ ਕੋ ਦਯੋ ਏਕ ਬਾਨ ਕੇ ਸਾਥਿ ॥੧੬੦੫॥

सीस काटि अरि को दयो एक बान के साथि ॥१६०५॥

sees kaaT ar ko dhayo ek baan ke saath ||1605||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਪੁਨਿ ਖਾਨ ਨਿਹੰਗ ਝੜੰਗ ਭੜੰਗ ਚਲੇ ਮੁਖ ਢਾਲਨਿ ਕਉ ਧਰਿ ਕੈ ॥

पुनि खान निहंग झड़ंग भड़ंग चले मुख ढालनि कउ धरि कै ॥

pun khaan niha(n)g jhaRa(n)g bhaRa(n)g chale mukh ddaalan kau dhar kai ||

ਕਰਿ ਮੈ ਕਰਵਾਰ ਸੰਭਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਮੁਰਾਰ ਪੈ ਧਾਇ ਪਰੇ ਅਰਿ ਕੈ ॥

करि मै करवार संभारि हकारि मुरार पै धाइ परे अरि कै ॥

kar mai karavaar sa(n)bhaar hakaar muraar pai dhai pare ar kai ||

ਦਲੁ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਦਯੋ ਪਲ ਮੈ ਧਰਿ ਮੁੰਡ ਸੁ ਮੀਨਨ ਜਿਉ ਫਰਕੈ ॥

दलु मारि बिदारि दयो पल मै धरि मुँड सु मीनन जिउ फरकै ॥

dhal maar bidhaar dhayo pal mai dhar mu(n)dd su meenan jiau farakai ||

ਨ ਟਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਹੂੰ ਤੇ ਤਬ ਲਉ ਜਬ ਲਉ ਛਿਤ ਪੈ ਨ ਪਰੇ ਮਰਿ ਕੈ ॥੧੬੦੬॥

न टरे रन भूमि हूँ ते तब लउ जब लउ छित पै न परे मरि कै ॥१६०६॥

n Tare ran bhoom hoo(n) te tab lau jab lau chhit pai na pare mar kai ||1606||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸ੍ਰੋਨਤ ਕੀ ਸਰਤਾ ਤਹਾ ਚਲੀ ਮਹਾ ਅਰਿਰਾਇ ॥

स्रोनत की सरता तहा चली महा अरिराइ ॥

sronat kee sarataa tahaa chalee mahaa arirai ||

ਮੇਦ ਮਾਸ ਮਜਿਯਾ ਬਹੁਤ ਬੈਤਰੁਨੀ ਕੇ ਭਾਇ ॥੧੬੦੭॥

मेद मास मजिया बहुत बैतरुनी के भाइ ॥१६०७॥

medh maas majiyaa bahut baitarunee ke bhai ||1607||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਮਚਿਯੋ ਰਨ ਦਾਰੁਨ ਦਿਲਾਵਰ ਦਲੇਲ ਖਾ ਸਿਚਾਨਨ ਕੀ ਭਾਤਿ ਰਨ ਭੂਮਿ ਝਟਪਟੀ ਸੀ ॥

मचियो रन दारुन दिलावर दलेल खा सिचानन की भाति रन भूमि झटपटी सी ॥

machiyo ran dhaarun dhilaavar dhalel khaa sichaanan kee bhaat ran bhoom jhaTapaTee see ||

ਹਟੀ ਨ ਨਿਪਟ ਖਟਪਟੀ ਸੁਭਟਨ ਹੂੰ ਕੀ ਆਨਨ ਕੀ ਆਭਾ ਤਾ ਕੀ ਲਾਗੈ ਨੈਕੁ ਲਟੀ ਸੀ ॥

हटी न निपट खटपटी सुभटन हूँ की आनन की आभा ता की लागै नैकु लटी सी ॥

haTee na nipaT khaTapaTee subhaTan hoo(n) kee aanan kee aabhaa taa kee laagai naik laTee see ||

ਭੂਪਤਿ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਪਾਨਿ ਤਾਨਿ ਅਭਿਮਾਨ ਕੈ ਸੰਘਾਰੀ ਸੈਨ ਬਚੀ ਫੂਟੀ ਫਟੀ ਸੀ ॥

भूपति संभार कै कृपान पानि तानि अभिमान कै संघारी सैन बची फूटी फटी सी ॥

bhoopat sa(n)bhaar kai kirapaan paan taan abhimaan kai sa(n)ghaaree sain bachee fooTee faTee see ||

ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਮਾਰੇ ਕਹੂੰ ਗਿਰੇ ਗਜ ਭਾਰੇ ਭਾਰੇ ਭੂਪ ਮਾਨੋ ਕਰੀ ਭਟ ਕਟੀ ਬਨ ਕਟੀ ਸੀ ॥੧੬੦੮॥

कहूँ बाज मारे कहूँ गिरे गज भारे भारे भूप मानो करी भट कटी बन कटी सी ॥१६०८॥

kahoo(n) baaj maare kahoo(n) gire gaj bhaare bhaare bhoop maano karee bhaT kaTee ban kaTee see ||1608||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਤਬ ਖੜਗ ਗਹਿ ਅਤਿ ਚਿਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

खड़ग सिंघ तब खड़ग गहि अति चिति कोप बढाइ ॥

khaRag si(n)gh tab khaRag geh at chit kop baddai ||

ਸੈਨ ਮਲੇਛਨ ਕੀ ਹਨੀ ਜਮਪੁਰਿ ਦਈ ਪਠਾਇ ॥੧੬੦੯॥

सैन मलेछन की हनी जमपुरि दई पठाइ ॥१६०९॥

sain malechhan kee hanee jamapur dhiee paThai ||1609||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਦੋਇ ਛੂਹਨੀ ਸੈਨ ਜਬ ਮਲੇਛ ਕੀ ਨ੍ਰਿਪ ਹਨੀ ॥

दोइ छूहनी सैन जब मलेछ की नृप हनी ॥

dhoi chhoohanee sain jab malechh kee nirap hanee ||

ਅਉਰ ਸੁਭਟ ਜੇ ਐਨਿ ਚਲੇ ਨਾਮ ਕਬਿ ਦੇਤ ਕਹਿ ॥੧੬੧੦॥

अउर सुभट जे ऐनि चले नाम कबि देत कहि ॥१६१०॥

aaur subhaT je aain chale naam kab dhet keh ||1610||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਭੀਮ ਗਦਾ ਕਰਿ ਭੀਮ ਲੀਏ ਇਖੁਧੀ ਕਟਿ ਸੋ ਕਸਿ ਪਾਰਥ ਧਾਯੋ ॥

भीम गदा करि भीम लीए इखुधी कटि सो कसि पारथ धायो ॥

bheem gadhaa kar bheem le'ee ikhudhee kaT so kas paarath dhaayo ||

ਰਾਇ ਜੁਧਿਸਟਰ ਲੈ ਧਨੁ ਹਾਥਿ ਚਲਿਯੋ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਯੋ ॥

राइ जुधिसटर लै धनु हाथि चलियो चित मै अति क्रोध बढायो ॥

rai judhisaTar lai dhan haath chaliyo chit mai at krodh baddaayo ||

ਭ੍ਰਾਤ ਬਲੀ ਦੋਊ ਸਾਥ ਲੀਏ ਦਲੁ ਜੇਤਕ ਸੰਗ ਹੁਤੋ ਸੁ ਬੁਲਾਯੋ ॥

भ्रात बली दोऊ साथ लीए दलु जेतक संग हुतो सु बुलायो ॥

bhraat balee dhouoo saath le'ee dhal jetak sa(n)g huto su bulaayo ||

ਐਸੇ ਭਿਰੇ ਬ੍ਰਿਤਰਾਸੁਰ ਸਿਉ ਮਘਵਾ ਰਿਸਿ ਕੈ ਜਿਮ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥੧੬੧੧॥

ऐसे भिरे बृतरासुर सिउ मघवा रिसि कै जिम जुधु मचायो ॥१६११॥

aaise bhire birataraasur siau maghavaa ris kai jim judh machaayo ||1611||

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

soraThaa ||

ਮਨ ਮਹਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਸੁਭਟਨ ਸਭੈ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ॥

मन महि कोप बढाइ सुभटन सभै सुनाइ कै ॥

man meh kop baddai subhaTan sabhai sunai kai ||

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਸਮੁਹਾਇ ਬਚਨ ਕਹਤ ਭਯੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸਿਉ ॥੧੬੧੨॥

खड़ग सिंघ समुहाइ बचन कहत भयो कृसन सिउ ॥१६१२॥

khaRag si(n)gh samuhai bachan kahat bhayo kirasan siau ||1612||

ਖੜਗੇਸ ਬਾਚ ਸਭਨ ਭਟਨ ਸੋ ॥

खड़गेस बाच सभन भटन सो ॥

khaRages baach sabhan bhaTan so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਪਸਚਿਮ ਸੂਰ ਚੜੈ ਕਬਹੂ ਅਰੁ ਗੰਗ ਬਹੀ ਉਲਟੀ ਜੀਅ ਆਵੈ ॥

पसचिम सूर चड़ै कबहू अरु गंग बही उलटी जीअ आवै ॥

pasachim soor chaRai kabahoo ar ga(n)g bahee ulaTee jeea aavai ||

ਜੇਠ ਕੇ ਮਾਸ ਤੁਖਾਰ ਪਰੇ ਬਨ ਅਉਰ ਬਸੰਤ ਸਮੀਰ ਜਰਾਵੈ ॥

जेठ के मास तुखार परे बन अउर बसंत समीर जरावै ॥

jeTh ke maas tukhaar pare ban aaur basa(n)t sameer jaraavai ||

ਲੋਕ ਹਲੈ ਧਰੂਅ ਕੋ ਜਲ ਕੋ ਥਲੁ ਹੁਇ ਥਲ ਕੋ ਕਬਹੂੰ ਜਲ ਜਾਵੈ ॥

लोक हलै धरूअ को जल को थलु हुइ थल को कबहूँ जल जावै ॥

lok halai dharooa ko jal ko thal hui thal ko kabahoo(n) jal jaavai ||

ਕੰਚਨ ਕੋ ਨਗੁ ਪੰਖਨ ਧਾਰਿ ਉਡੈ ਖੜਗੇਸ ਨ ਪੀਠ ਦਿਖਾਵੈ ॥੧੬੧੩॥

कंचन को नगु पंखन धारि उडै खड़गेस न पीठ दिखावै ॥१६१३॥

ka(n)chan ko nag pa(n)khan dhaar uddai khaRages na peeTh dhikhaavai ||1613||

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਧਨੁ ਕੋ ਗਹਿ ਕੈ ਲਹਿ ਕੈ ਚਹਿ ਕੈ ਬਹੁ ਬੀਰ ਕਟੇ ॥

यौ कहि कै धनु को गहि कै लहि कै चहि कै बहु बीर कटे ॥

yau keh kai dhan ko geh kai leh kai cheh kai bahu beer kaTe ||

ਇਕ ਧਾਇ ਪਰੈ ਪੁਨਿ ਸਾਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਇਕ ਭਾਜਿ ਗਏ ਇਕ ਸੂਰ ਲਟੇ ॥

इक धाइ परै पुनि सामुहि ह्वै इक भाजि गए इक सूर लटे ॥

eik dhai parai pun saamuh havai ik bhaaj ge ik soor laTe ||

ਬਲਬੰਡ ਘਨੇ ਛਿਤ ਪੈ ਪਟਕੇ ਭਟ ਐਸੀ ਦਸਾ ਬਹੁ ਹੇਰਿ ਹਟੇ ॥

बलबंड घने छित पै पटके भट ऐसी दसा बहु हेरि हटे ॥

balaba(n)dd ghane chhit pai paTake bhaT aaisee dhasaa bahu her haTe ||

ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਆਹਵ ਮੈ ਸੁ ਰਹੇ ਕੇਊ ਬੀਰ ਫਟੇ ਈ ਫਟੇ ॥੧੬੧੪॥

कबि स्याम भनै तिह आहव मै सु रहे केऊ बीर फटे ई फटे ॥१६१४॥

kab sayaam bhanai teh aahav mai su rahe keuoo beer faTe iee faTe ||1614||

ਧਨੁ ਪਾਰਥ ਕੋ ਤਿਹ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਪੁਨਿ ਕਾਟਿ ਕੈ ਭੀਮ ਗਦਾ ਊ ਗਿਰਾਈ ॥

धनु पारथ को तिह काटि दयो पुनि काटि कै भीम गदा ऊ गिराई ॥

dhan paarath ko teh kaaT dhayo pun kaaT kai bheem gadhaa uoo giraiee ||

ਭੂਪਤਿ ਕੀ ਕਰਵਾਰ ਕਟੀ ਕਹੂੰ ਜਾਇ ਪਰੀ ਕਛੁ ਜਾਨਿ ਨ ਜਾਈ ॥

भूपति की करवार कटी कहूँ जाइ परी कछु जानि न जाई ॥

bhoopat kee karavaar kaTee kahoo(n) jai paree kachh jaan na jaiee ||

ਭ੍ਰਾਤ ਦੋਊ ਅਰੁ ਸੈਨ ਘਨੀ ਅਤਿ ਰੋਸ ਭਰੀ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰ ਧਾਈ ॥

भ्रात दोऊ अरु सैन घनी अति रोस भरी नृप ऊपर धाई ॥

bhraat dhouoo ar sain ghanee at ros bharee nirap uoopar dhaiee ||

ਭੂਪਤਿ ਬਾਨ ਹਨੈ ਤਿਹ ਕਉ ਤਨ ਫੋਰਿ ਦਈ ਉਹ ਓਰਿ ਦਿਖਾਈ ॥੧੬੧੫॥

भूपति बान हनै तिह कउ तन फोरि दई उह ओरि दिखाई ॥१६१५॥

bhoopat baan hanai teh kau tan for dhiee uh or dhikhaiee ||1615||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸੈਨ ਅਛੂਹਨਿ ਤੁਰਤ ਹੀ ਦੀਨੀ ਤਿਨਹਿ ਸੰਘਾਰਿ ॥

सैन अछूहनि तुरत ही दीनी तिनहि संघारि ॥

sain achhoohan turat hee dheenee tineh sa(n)ghaar ||

ਪੁਨਿ ਰਿਸਿ ਸਿਉ ਧਾਵਤ ਭਯੋ ਅਪੁਨੇ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ॥੧੬੧੬॥

पुनि रिसि सिउ धावत भयो अपुने ससत्र संभारि ॥१६१६॥

pun ris siau dhaavat bhayo apune sasatr sa(n)bhaar ||1616||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਏਕ ਚਟਾਕ ਚਪੇਟ ਹਨੈ ਇਕ ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਕਰਵਾਰ ਸੰਘਾਰੈ ॥

एक चटाक चपेट हनै इक लै कर मै करवार संघारै ॥

ek chaTaak chapeT hanai ik lai kar mai karavaar sa(n)ghaarai ||

ਏਕਨ ਕੇ ਉਰ ਫਾਰਿ ਕਟਾਰਨ ਕੇਸਨ ਤੇ ਗਹਿ ਏਕ ਪਛਾਰੈ ॥

एकन के उर फारि कटारन केसन ते गहि एक पछारै ॥

ekan ke ur faar kaTaaran kesan te geh ek pachhaarai ||

ਏਕ ਚਲਾਇ ਦਏ ਦਸਹੂੰ ਦਿਸ ਏਕ ਡਰੇ ਮਰ ਗੇ ਬਿਨੁ ਮਾਰੈ ॥

एक चलाइ दए दसहूँ दिस एक डरे मर गे बिनु मारै ॥

ek chalai dhe dhasahoo(n) dhis ek ddare mar ge bin maarai ||

ਪੈਦਲੁ ਕੋ ਦਲੁ ਮਾਰ ਦਯੋ ਦੁਹ ਹਾਥਨ ਹਾਥੀਨ ਦਾਤ ਉਖਾਰੈ ॥੧੬੧੭॥

पैदलु को दलु मार दयो दुह हाथन हाथीन दात उखारै ॥१६१७॥

paidhal ko dhal maar dhayo dhuh haathan haatheen dhaat ukhaarai ||1617||

ਪਾਰਥ ਆਨਿ ਕਮਾਨ ਗਹੀ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਇਕ ਬਾਨ ਲਗਾਯੋ ॥

पारथ आनि कमान गही तिह भूपति को इक बान लगायो ॥

paarath aan kamaan gahee teh bhoopat ko ik baan lagaayo ||

ਲਾਗਤ ਹੀ ਅਵਸਾਨ ਗੁਮਾਨ ਗਯੋ ਖੜਗੇਸ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥

लागत ही अवसान गुमान गयो खड़गेस महा दुखु पायो ॥

laagat hee avasaan gumaan gayo khaRages mahaa dhukh paayo ||

ਪਉਰਖ ਪੇਖ ਕੈ ਜੀ ਹਰਿਖਿਓ ਬਲ ਟੇਰ ਨਰੇਸ ਸੁ ਐਸ ਸੁਨਾਯੋ ॥

पउरख पेख कै जी हरिखिओ बल टेर नरेस सु ऐस सुनायो ॥

paurakh pekh kai jee harikhio bal Ter nares su aais sunaayo ||

ਧੰਨ ਪਿਤਾ ਧੰਨ ਵੇ ਜਨਨੀ ਜੁ ਧਨੰਜੈ ਨਾਮ ਜਿਨੋ ਸੁਤ ਜਾਯੋ ॥੧੬੧੮॥

धंन पिता धंन वे जननी जु धनंजै नाम जिनो सुत जायो ॥१६१८॥

dha(n)n pitaa dha(n)n ve jananee ju dhana(n)jai naam jino sut jaayo ||1618||