ਬਾਤ ਸੁਨੀ ਹਰਿ ਕੀ ਜਬ ਸ੍ਰਉਨਨ ਰੀਝ ਹਸੀ ਸਭ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਬਾਮੈ ॥

बात सुनी हरि की जब स्रउनन रीझ हसी सभ ही बृज बामै ॥

baat sunee har kee jab sraunan reejh hasee sabh hee biraj baamai ||

ਠਾਢੀ ਭਈ ਤਰੁ ਤੀਰ ਤਬੈ ਹਰੂਏ ਹਰੂਏ ਚਲ ਕੈ ਗਜ ਗਾਮੈ ॥

ठाढी भई तरु तीर तबै हरूए हरूए चल कै गज गामै ॥

Thaaddee bhiee tar teer tabai harooe harooe chal kai gaj gaamai ||

ਬੇਰਿ ਬਨੇ ਤਿਨ ਨੇਤ੍ਰਨ ਕੇ ਜਨੁ ਮੈਨ ਬਨਾਇ ਧਰੇ ਇਹ ਦਾਮੈ ॥

बेरि बने तिन नेत्रन के जनु मैन बनाइ धरे इह दामै ॥

ber bane tin netran ke jan main banai dhare ieh dhaamai ||

ਸ੍ਯਾਮ ਰਸਾਤੁਰ ਪੇਖਤ ਯੌ ਜਿਮ ਟੂਟਤ ਬਾਜ ਛੁਧਾ ਜੁਤ ਤਾਮੈ ॥੨੭੨॥

स्याम रसातुर पेखत यौ जिम टूटत बाज छुधा जुत तामै ॥२७२॥

sayaam rasaatur pekhat yau jim TooTat baaj chhudhaa jut taamai ||272||

ਕਾਮ ਸੇ ਰੂਪ ਕਲਾਨਿਧਿ ਸੇ ਮੁਖ ਕੀਰ ਸੇ ਨਾਕ ਕੁਰੰਗ ਸੇ ਨੈਨਨ ॥

काम से रूप कलानिधि से मुख कीर से नाक कुरंग से नैनन ॥

kaam se roop kalaanidh se mukh keer se naak kura(n)g se nainan ||

ਕੰਚਨ ਸੇ ਤਨ ਦਾਰਿਮ ਦਾਤ ਕਪੋਤ ਸੇ ਕੰਠ ਸੁ ਕੋਕਿਲ ਬੈਨਨ ॥

कंचन से तन दारिम दात कपोत से कंठ सु कोकिल बैनन ॥

ka(n)chan se tan dhaarim dhaat kapot se ka(n)Th su kokil bainan ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਲਗਿਯੋ ਕਹਨੇ ਤਿਨ ਸੋ ਹਸਿ ਕੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸਹਾਇਕ ਧੈਨਨ ॥

कान्रह लगियो कहने तिन सो हसि कै कबि स्याम सहाइक धैनन ॥

kaanreh lagiyo kahane tin so has kai kab sayaam sahaik dhainan ||

ਮੋਹਿ ਲਯੋ ਸਭ ਹੀ ਮਨੁ ਮੇਰੋ ਸੁ ਭਉਹ ਨਚਾਇ ਤੁਮੈ ਸੰਗ ਸੈਨਨ ॥੨੭੩॥

मोहि लयो सभ ही मनु मेरो सु भउह नचाइ तुमै संग सैनन ॥२७३॥

moh layo sabh hee man mero su bhauh nachai tumai sa(n)g sainan ||273||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਡੇ ਰਸ ਕੇ ਹਿਰੀਆ ਸਬ ਹੀ ਜਲ ਬੀਚ ਅਚਾਨਕ ਹੇਰੀ ॥

कान्रह बडे रस के हिरीआ सब ही जल बीच अचानक हेरी ॥

kaanreh badde ras ke hireeaa sab hee jal beech achaanak heree ||

ਸਉਹ ਤੁਮੈ ਜਸੁਧਾ ਕਹੁ ਬਾਤ ਕਿਸਾਰਥ ਕੌ ਇਹ ਜਾ ਹਮ ਘੇਰੀ ॥

सउह तुमै जसुधा कहु बात किसारथ कौ इह जा हम घेरी ॥

sauh tumai jasudhaa kahu baat kisaarath kau ieh jaa ham gheree ||

ਦੇਹੁ ਕਹਿਯੋ ਸਭ ਹੀ ਹਮਰੇ ਪਟ ਹੋਹਿਾਂ ਸਭੈ ਤੁਮਰੀ ਹਮ ਚੇਰੀ ॥

देहु कहियो सभ ही हमरे पट होहिाँ सभै तुमरी हम चेरी ॥

dheh kahiyo sabh hee hamare paT hohiaa(n) sabhai tumaree ham cheree ||

ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੈ ਤੁਮ ਕੋ ਅਤਿ ਲਾਜ ਕਰੈ ਹਰਿ ਜੀ ਹਮ ਤੇਰੀ ॥੨੭੪॥

कैसे प्रनाम करै तुम को अति लाज करै हरि जी हम तेरी ॥२७४॥

kaise pranaam karai tum ko at laaj karai har jee ham teree ||274||

ਪਾਪ ਕਰਿਯੋ ਹਰਿ ਕੈ ਤੁਮਰੇ ਪਟ ਅਉ ਤਰੁ ਪੈ ਚੜਿ ਸੀਤ ਸਹਾ ਹੈ ॥

पाप करियो हरि कै तुमरे पट अउ तरु पै चड़ि सीत सहा है ॥

paap kariyo har kai tumare paT aau tar pai chaR seet sahaa hai ||

ਜੋ ਹਮ ਪ੍ਰੇਮ ਛਕੇ ਅਤਿ ਹੀ ਤੁਮ ਕੋ ਹਮ ਢੂੰਢਤ ਢੂੰਢ ਲਹਾ ਹੈ ॥

जो हम प्रेम छके अति ही तुम को हम ढूँढत ढूँढ लहा है ॥

jo ham prem chhake at hee tum ko ham ddoo(n)ddat ddoo(n)dd lahaa hai ||

ਜੋਰ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੋ ਹਮ ਕੋ ਕਰ ਸਉਹ ਲਗੈ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹਹਾ ਹੈ ॥

जोर प्रनाम करो हम को कर सउह लगै तुम मेरी हहा है ॥

jor pranaam karo ham ko kar sauh lagai tum meree hahaa hai ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਹਸਿ ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਸੁਭ ਚਾਰ ਭਈ ਤੁ ਬਿਚਾਰ ਕਹਾ ਹੈ ॥੨੭੫॥

कान्रह कही हसि बात सुनो सुभ चार भई तु बिचार कहा है ॥२७५॥

kaanreh kahee has baat suno subh chaar bhiee ta bichaar kahaa hai ||275||

ਸੰਕ ਕਰੋ ਹਮ ਤੇ ਨ ਕਛੂ ਅਰੁ ਲਾਜ ਕਛੂ ਜੀਅ ਮੈ ਨਹੀ ਕੀਜੈ ॥

संक करो हम ते न कछू अरु लाज कछू जीअ मै नही कीजै ॥

sa(n)k karo ham te na kachhoo ar laaj kachhoo jeea mai nahee keejai ||

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੋ ਹਮ ਕੋ ਕਰ ਦਾਸਨ ਕੀ ਬਿਨਤੀ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥

जोरि प्रनाम करो हम को कर दासन की बिनती सुनि लीजै ॥

jor pranaam karo ham ko kar dhaasan kee binatee sun leejai ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਹਸਿ ਕੈ ਤਿਨ ਸੋ ਤੁਮਰੇ ਮ੍ਰਿਗ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗ ਦੇਖਤ ਜੀਜੈ ॥

कान्रह कही हसि कै तिन सो तुमरे मृग से दृग देखत जीजै ॥

kaanreh kahee has kai tin so tumare mirag se dhirag dhekhat jeejai ||

ਡੇਰਨ ਨਾਹਿ ਕਹੈ ਤੁਮਰੇ ਇਹ ਤੇ ਤੁਮਰੋ ਕਛੂ ਨਾਹਿਨ ਛੀਜੈ ॥੨੭੬॥

डेरन नाहि कहै तुमरे इह ते तुमरो कछू नाहिन छीजै ॥२७६॥

dderan naeh kahai tumare ieh te tumaro kachhoo naahin chheejai ||276||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜਬੈ ਪਟ ਨ ਦਏ ਤਬ ਗੋਪੀ ਸਭ ਹਾਰਿ ॥

कान्रह जबै पट न दए तब गोपी सभ हारि ॥

kaanreh jabai paT na dhe tab gopee sabh haar ||

ਕਾਨ੍ਰਹਿ ਕਹੈ ਸੋ ਕੀਜੀਐ ਕੀਨੋ ਇਹੈ ਬਿਚਾਰ ॥੨੭੭॥

कान्रहि कहै सो कीजीऐ कीनो इहै बिचार ॥२७७॥

kaanreh kahai so keejeeaai keeno ihai bichaar ||277||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੋ ਹਰਿ ਕੋ ਕਰ ਆਪਸ ਮੈ ਕਹਿ ਕੈ ਮੁਸਕਾਨੀ ॥

जोरि प्रनाम करो हरि को कर आपस मै कहि कै मुसकानी ॥

jor pranaam karo har ko kar aapas mai keh kai musakaanee ||

ਸ੍ਯਾਮ ਲਗੀ ਕਹਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਗੁਪੀਆ ਮਿਲਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਨੀ ॥

स्याम लगी कहने मुख ते सभ ही गुपीआ मिलि अंमृत बानी ॥

sayaam lagee kahane mukh te sabh hee gupeeaa mil a(n)mirat baanee ||

ਹੋਹੁ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਕਹਿਯੋ ਹਮ ਪੈ ਕਰੁ ਬਾਤ ਕਹੀ ਤੁਮ ਸੋ ਹਮ ਮਾਨੀ ॥

होहु प्रसंन्य कहियो हम पै करु बात कही तुम सो हम मानी ॥

hoh prasa(n)nay kahiyo ham pai kar baat kahee tum so ham maanee ||

ਅੰਤਰ ਨਾਹਿ ਰਹਿਯੋ ਇਹ ਜਾ ਅਬ ਸੋਊ ਭਲੀ ਤੁਮ ਜੋ ਮਨਿ ਭਾਨੀ ॥੨੭੮॥

अंतर नाहि रहियो इह जा अब सोऊ भली तुम जो मनि भानी ॥२७८॥

a(n)tar naeh rahiyo ieh jaa ab souoo bhalee tum jo man bhaanee ||278||

ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਨ ਬਨੀ ਬਰਛੀ ਭਰੁਟੇ ਧਨੁ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗ ਸੁੰਦਰ ਤੇਰੇ ॥

काम के बान बनी बरछी भरुटे धनु से दृग सुँदर तेरे ॥

kaam ke baan banee barachhee bharuTe dhan se dhirag su(n)dhar tere ||

ਆਨਨ ਹੈ ਸਸਿ ਸੋ ਅਲਕੈ ਹਰਿ ਮੋਹਿ ਰਹੈ ਮਨ ਰੰਚਕ ਹੇਰੇ ॥

आनन है ससि सो अलकै हरि मोहि रहै मन रंचक हेरे ॥

aanan hai sas so alakai har moh rahai man ra(n)chak here ||

ਤਉ ਤੁਮ ਸਾਥ ਕਰੀ ਬਿਨਤੀ ਜਬ ਕਾਮ ਕਰਾ ਉਪਜੀ ਜੀਅ ਮੇਰੇ ॥

तउ तुम साथ करी बिनती जब काम करा उपजी जीअ मेरे ॥

tau tum saath karee binatee jab kaam karaa upajee jeea mere ||

ਚੁੰਬਨ ਦੇਹੁ ਕਹਿਓ ਸਭ ਹੀ ਮੁਖ ਸਉਹ ਹਮੈ ਕਹਿ ਹੈ ਨਹਿ ਡੇਰੇ ॥੨੭੯॥

चुँबन देहु कहिओ सभ ही मुख सउह हमै कहि है नहि डेरे ॥२७९॥

chu(n)ban dheh kahio sabh hee mukh sauh hamai keh hai neh ddere ||279||

ਹੋਇ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਸਭੈ ਗੁਪੀਆ ਮਿਲਿ ਮਾਨ ਲਈ ਜੋਊ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਹੈ ॥

होइ प्रसंन्य सभै गुपीआ मिलि मान लई जोऊ कान्रह कही है ॥

hoi prasa(n)nay sabhai gupeeaa mil maan liee jouoo kaanreh kahee hai ||

ਜੋਰਿ ਹੁਲਾਸ ਬਢਿਯੋ ਜੀਅ ਮੈ ਗਿਨਤੀ ਸਰਿਤਾ ਮਗ ਨੇਹ ਬਹੀ ਹੈ ॥

जोरि हुलास बढियो जीअ मै गिनती सरिता मग नेह बही है ॥

jor hulaas baddiyo jeea mai ginatee saritaa mag neh bahee hai ||

ਸੰਕ ਛੁਟੀ ਦੁਹੂੰ ਕੇ ਮਨ ਤੇ ਹਸਿ ਕੈ ਹਰਿ ਤੋ ਇਹ ਬਾਤ ਕਹੀ ਹੈ ॥

संक छुटी दुहूँ के मन ते हसि कै हरि तो इह बात कही है ॥

sa(n)k chhuTee dhuhoo(n) ke man te has kai har to ieh baat kahee hai ||

ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਹਮਰੀ ਤੁਮ ਹੂੰ ਹਮ ਕੋ ਨਿਧਿ ਆਨੰਦ ਆਜ ਲਹੀ ਹੈ ॥੨੮੦॥

बात सुनो हमरी तुम हूँ हम को निधि आनंद आज लही है ॥२८०॥

baat suno hamaree tum hoo(n) ham ko nidh aana(n)dh aaj lahee hai ||280||

ਤਉ ਫਿਰਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ਉਨ ਹੂੰ ਸੁਨਿ ਰੀ ਹਰਿ ਜੂ ਪਿਖਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ॥

तउ फिरि बात कही उन हूँ सुनि री हरि जू पिखि बात कही ॥

tau fir baat kahee un hoo(n) sun ree har joo pikh baat kahee ||

ਸੁਨਿ ਜੋਰ ਹੁਲਾਸ ਬਢਿਓ ਜੀਅ ਮੈ ਗਿਨਤੀ ਸਰਤਾ ਮਗ ਨੇਹ ਬਹੀ ॥

सुनि जोर हुलास बढिओ जीअ मै गिनती सरता मग नेह बही ॥

sun jor hulaas baddio jeea mai ginatee sarataa mag neh bahee ||

ਅਬ ਸੰਕ ਛੁਟੀ ਇਨ ਕੈ ਮਨ ਕੀ ਤਬ ਹੀ ਹਸਿ ਕੈ ਇਹ ਬਾਤ ਕਹੀ ॥

अब संक छुटी इन कै मन की तब ही हसि कै इह बात कही ॥

ab sa(n)k chhuTee in kai man kee tab hee has kai ieh baat kahee ||

ਅਬ ਸਤਿ ਭਯੋ ਹਮ ਕੌ ਦੁਰਗਾ ਬਰੁ ਮਾਤ ਸਦਾ ਇਹ ਸਤਿ ਸਹੀ ॥੨੮੧॥

अब सति भयो हम कौ दुरगा बरु मात सदा इह सति सही ॥२८१॥

ab sat bhayo ham kau dhuragaa bar maat sadhaa ieh sat sahee ||281||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਬੈ ਕਰ ਕੇਲ ਤਿਨੋ ਸੰਗਿ ਪੈ ਪਟ ਦੇ ਕਰਿ ਛੋਰ ਦਈ ਹੈ ॥

कान्रह तबै कर केल तिनो संगि पै पट दे करि छोर दई है ॥

kaanreh tabai kar kel tino sa(n)g pai paT dhe kar chhor dhiee hai ||

ਹੋਇ ਇਕਤ੍ਰ ਤਬੈ ਗੁਪੀਆ ਸਭ ਚੰਡਿ ਸਰਾਹਤ ਧਾਮ ਗਈ ਹੈ ॥

होइ इकत्र तबै गुपीआ सभ चंडि सराहत धाम गई है ॥

hoi ikatr tabai gupeeaa sabh cha(n)dd saraahat dhaam giee hai ||

ਆਨੰਦ ਅਤਿ ਸੁ ਬਢਿਯੋ ਤਿਨ ਕੇ ਜੀਅ ਸੋ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਚੀਨ ਲਈ ਹੈ ॥

आनंद अति सु बढियो तिन के जीअ सो उपमा कबि चीन लई है ॥

aana(n)dh at su baddiyo tin ke jeea so upamaa kab cheen liee hai ||

ਜਿਉ ਅਤਿ ਮੇਘ ਪਰੈ ਧਰਿ ਪੈ ਧਰਿ ਜ੍ਯੋ ਸਬਜੀ ਸੁਭ ਰੰਗ ਭਈ ਹੈ ॥੨੮੨॥

जिउ अति मेघ परै धरि पै धरि ज्यो सबजी सुभ रंग भई है ॥२८२॥

jiau at megh parai dhar pai dhar jayo sabajee subh ra(n)g bhiee hai ||282||

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ॥

गोपी बाच ॥

gopee baach ||

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

aRil ||

ਧੰਨਿ ਚੰਡਿਕਾ ਮਾਤ ਹਮੈ ਬਰੁ ਇਹ ਦਯੋ ॥

धंनि चंडिका मात हमै बरु इह दयो ॥

dha(n)n cha(n)ddikaa maat hamai bar ieh dhayo ||

ਧੰਨਿ ਦਿਯੋਸ ਹੈ ਆਜ ਕਾਨ੍ਰਹ ਹਮ ਮਿਤ ਭਯੋ ॥

धंनि दियोस है आज कान्रह हम मित भयो ॥

dha(n)n dhiyos hai aaj kaanreh ham mit bhayo ||

ਦੁਰਗਾ ਅਬ ਇਹ ਕਿਰਪਾ ਹਮ ਪਰ ਕੀਜੀਐ ॥

दुरगा अब इह किरपा हम पर कीजीऐ ॥

dhuragaa ab ieh kirapaa ham par keejeeaai ||

ਹੋ ਕਾਨਰ ਕੋ ਬਹੁ ਦਿਵਸ ਸੁ ਦੇਖਨ ਦੀਜੀਐ ॥੨੮੩॥

हो कानर को बहु दिवस सु देखन दीजीऐ ॥२८३॥

ho kaanar ko bahu dhivas su dhekhan dheejeeaai ||283||

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਦੇਵੀ ਜੂ ਸੋ ॥

गोपी बाच देवी जू सो ॥

gopee baach dhevee joo so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਚੰਡਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹਮ ਪੈ ਕਰੀਐ ਹਮਰੋ ਅਤਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਹੋਇ ਕਨਈਯਾ ॥

चंडि कृपा हम पै करीऐ हमरो अति प्रीतम होइ कनईया ॥

cha(n)dd kirapaa ham pai kareeaai hamaro at preetam hoi kanieeyaa ||

ਪਾਇ ਪਰੇ ਹਮ ਹੂੰ ਤੁਮਰੇ ਹਮ ਕਾਨ੍ਰਹ ਮਿਲੈ ਮੁਸਲੀਧਰ ਭਈਯਾ ॥

पाइ परे हम हूँ तुमरे हम कान्रह मिलै मुसलीधर भईया ॥

pai pare ham hoo(n) tumare ham kaanreh milai musaleedhar bhieeyaa ||

ਯਾਹੀ ਤੇ ਦੈਤ ਸੰਘਾਰਨ ਨਾਮ ਕਿਧੋ ਤੁਮਰੋ ਸਭ ਹੀ ਜੁਗ ਗਈਯਾ ॥

याही ते दैत संघारन नाम किधो तुमरो सभ ही जुग गईया ॥

yaahee te dhait sa(n)ghaaran naam kidho tumaro sabh hee jug gieeyaa ||

ਤਉ ਹਮ ਪਾਇ ਪਰੀ ਤੁਮਰੇ ਜਬ ਹੀ ਤੁਮ ਤੇ ਇਹ ਪੈ ਬਰ ਪਈਯਾ ॥੨੮੪॥

तउ हम पाइ परी तुमरे जब ही तुम ते इह पै बर पईया ॥२८४॥

tau ham pai paree tumare jab hee tum te ieh pai bar pieeyaa ||284||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਦੈਤਨ ਕੀ ਮ੍ਰਿਤ ਸਾਧ ਸੇਵਕ ਕੀ ਬਰਤਾ ਤੂ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਆਦਿ ਅੰਤ ਹੂੰ ਕੀ ਕਰਤਾ ॥

दैतन की मृत साध सेवक की बरता तू कहै कबि स्याम आदि अंत हूँ की करता ॥

dhaitan kee mirat saadh sevak kee barataa too kahai kab sayaam aadh a(n)t hoo(n) kee karataa ||

ਦੀਜੈ ਬਰਦਾਨ ਮੋਹਿ ਕਰਤ ਬਿਨੰਤੀ ਤੋਹਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਰੁ ਦੀਜੈ ਦੋਖ ਦਾਰਦ ਕੀ ਹਰਤਾ ॥

दीजै बरदान मोहि करत बिनंती तोहि कान्रह बरु दीजै दोख दारद की हरता ॥

dheejai baradhaan moh karat bina(n)tee toh kaanreh bar dheejai dhokh dhaaradh kee harataa ||

ਤੂ ਹੀ ਪਾਰਬਤੀ ਅਸਟ ਭੁਜੀ ਤੁਹੀ ਦੇਵੀ ਤੁਹੀ ਤੁਹੀ ਰੂਪ ਛੁਧਾ ਤੁਹੀ ਪੇਟ ਹੂੰ ਕੀ ਭਰਤਾ ॥

तू ही पारबती असट भुजी तुही देवी तुही तुही रूप छुधा तुही पेट हूँ की भरता ॥

too hee paarabatee asaT bhujee tuhee dhevee tuhee tuhee roop chhudhaa tuhee peT hoo(n) kee bharataa ||

ਤੁਹੀ ਰੂਪ ਲਾਲ ਤੁਹੀ ਸੇਤ ਰੂਪ ਪੀਤ ਤੁਹੀ ਤੁਹੀ ਰੂਪ ਧਰਾ ਕੋ ਹੈ ਤੁਹੀ ਆਪ ਕਰਤਾ ॥੨੮੫॥

तुही रूप लाल तुही सेत रूप पीत तुही तुही रूप धरा को है तुही आप करता ॥२८५॥

tuhee roop laal tuhee set roop peet tuhee tuhee roop dharaa ko hai tuhee aap karataa ||285||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਾਹਨਿ ਸਿੰਘ ਭੁਜਾ ਅਸਟਾ ਜਿਹ ਚਕ੍ਰ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਗਦਾ ਕਰ ਮੈ ॥

बाहनि सिंघ भुजा असटा जिह चक्र तृसूल गदा कर मै ॥

baahan si(n)gh bhujaa asaTaa jeh chakr tirasool gadhaa kar mai ||

ਬਰਛੀ ਸਰ ਢਾਲ ਕਮਾਨ ਨਿਖੰਗ ਧਰੇ ਕਟਿ ਜੋ ਬਰ ਹੈ ਬਰਮੈ ॥

बरछी सर ढाल कमान निखंग धरे कटि जो बर है बरमै ॥

barachhee sar ddaal kamaan nikha(n)g dhare kaT jo bar hai baramai ||

ਗੁਪੀਆ ਸਭ ਸੇਵ ਕਰੈ ਤਿਹ ਕੀ ਚਿਤ ਦੈ ਤਿਹ ਮੈ ਹਿਤੁ ਕੈ ਹਰਿ ਮੈ ॥

गुपीआ सभ सेव करै तिह की चित दै तिह मै हितु कै हरि मै ॥

gupeeaa sabh sev karai teh kee chit dhai teh mai hit kai har mai ||

ਪੁਨਿ ਅਛਤ ਧੂਪ ਪੰਚਾਮ੍ਰਿਤ ਦੀਪ ਜਗਾਵਤ ਹਾਰ ਡਰੈ ਗਰ ਮੈ ॥੨੮੬॥

पुनि अछत धूप पंचामृत दीप जगावत हार डरै गर मै ॥२८६॥

pun achhat dhoop pa(n)chaamirat dheep jagaavat haar ddarai gar mai ||286||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਤੋਹੀ ਕੋ ਸੁਨੈ ਹੈ ਜਾਪ ਤੇਰੋ ਹੀ ਜਪੈ ਹੈ ਧਿਆਨ ਤੇਰੋ ਹੀ ਧਰੈ ਹੈ ਨ ਜਪੈ ਹੈ ਕਾਹੂੰ ਆਨ ਕੋ ॥

तोही को सुनै है जाप तेरो ही जपै है धिआन तेरो ही धरै है न जपै है काहूँ आन को ॥

tohee ko sunai hai jaap tero hee japai hai dhiaan tero hee dharai hai na japai hai kaahoo(n) aan ko ||

ਤੇਰੋ ਗੁਨ ਗੈ ਹੈ ਹਮ ਤੇਰੇ ਹੀ ਕਹੈ ਹੈ ਫੂਲ ਤੋਹੀ ਪੈ ਡਰੈ ਹੈ ਸਭ ਰਾਖੈ ਤੇਰੇ ਮਾਨ ਕੋ ॥

तेरो गुन गै है हम तेरे ही कहै है फूल तोही पै डरै है सभ राखै तेरे मान को ॥

tero gun gai hai ham tere hee kahai hai fool tohee pai ddarai hai sabh raakhai tere maan ko ||

ਜੈਸੇ ਬਰੁ ਦੀਨੋ ਹਮੈ ਹੋਇ ਕੈ ਪ੍ਰਸੰਨਿ ਪਾਛੈ ਤੈਸੇ ਬਰ ਦੀਜੈ ਹਮੈ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੁਰ ਗ੍ਯਾਨ ਕੋ ॥

जैसे बरु दीनो हमै होइ कै प्रसंनि पाछै तैसे बर दीजै हमै कान्रह सुर ग्यान को ॥

jaise bar dheeno hamai hoi kai prasa(n)n paachhai taise bar dheejai hamai kaanreh sur gayaan ko ||

ਦੀਜੀਐ ਬਿਭੂਤਿ ਕੈ ਬਨਾਸਪਤੀ ਦੀਜੈ ਕੈਧੋ ਮਾਲਾ ਦੀਜੈ ਮੋਤਿਨ ਕੈ ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਦੀਜੈ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ॥੨੮੭॥

दीजीऐ बिभूति कै बनासपती दीजै कैधो माला दीजै मोतिन कै मुँद्रा दीजै कान्रह को ॥२८७॥

dheejeeaai bibhoot kai banaasapatee dheejai kaidho maalaa dheejai motin kai mu(n)dhraa dheejai kaanreh ko ||287||

ਦੇਵੀ ਬਾਚ ॥

देवी बाच ॥

dhevee baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਤੋ ਹਸ ਬਾਤ ਕਹੀ ਦੁਰਗਾ ਹਮ ਤੋ ਤੁਮ ਕੋ ਹਰਿ ਕੋ ਬਰੁ ਦੈ ਹੈ ॥

तो हस बात कही दुरगा हम तो तुम को हरि को बरु दै है ॥

to has baat kahee dhuragaa ham to tum ko har ko bar dhai hai ||

ਹੋਹੁ ਪ੍ਰਸੰਨਿ ਸਭੈ ਮਨ ਮੈ ਤੁਮ ਸਤ ਕਹਿਯੋ ਨਹੀ ਝੂਠ ਕਹੈ ਹੈ ॥

होहु प्रसंनि सभै मन मै तुम सत कहियो नही झूठ कहै है ॥

hoh prasa(n)n sabhai man mai tum sat kahiyo nahee jhooTh kahai hai ||

ਕਾਨਹਿ ਕੋ ਸੁਖ ਹੋ ਤੁਮ ਕੋ ਹਮ ਸੋ ਸੁਖ ਸੋ ਅਖੀਆ ਭਰਿ ਲੈ ਹੈ ॥

कानहि को सुख हो तुम को हम सो सुख सो अखीआ भरि लै है ॥

kaaneh ko sukh ho tum ko ham so sukh so akheeaa bhar lai hai ||

ਜਾਹੁ ਕਹਿਯੋ ਸਭ ਹੀ ਤੁਮ ਡੇਰਨ ਕਾਲ੍ਰਹ ਵਹੈ ਬਰੁ ਕੋ ਤੁਮ ਪੈ ਹੈ ॥੨੮੮॥

जाहु कहियो सभ ही तुम डेरन काल्रह वहै बरु को तुम पै है ॥२८८॥

jaahu kahiyo sabh hee tum dderan kaalreh vahai bar ko tum pai hai ||288||

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ਦੋਹਰਾ ॥

कबियो बाच दोहरा ॥

kabiyo baach dhoharaa ||

ਹ੍ਵੈ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਸਭ ਬ੍ਰਿਜ ਬਧੂ ਤਿਹ ਕੋ ਸੀਸ ਨਿਵਾਇ ॥

ह्वै प्रसंन्य सभ बृज बधू तिह को सीस निवाइ ॥

havai prasa(n)nay sabh biraj badhoo teh ko sees nivai ||

ਪਰਿ ਪਾਇਨ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਚਲੀ ਗ੍ਰਿਹਨ ਕੌ ਧਾਇ ॥੨੮੯॥

परि पाइन करि बेनती चली गृहन कौ धाइ ॥२८९॥

par pain kar benatee chalee girahan kau dhai ||289||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਆਪਸ ਮੈ ਕਰ ਜੋਰਿ ਸਭੈ ਗੁਪੀਆ ਚਲਿ ਧਾਮ ਗਈ ਹਰਖਾਨੀ ॥

आपस मै कर जोरि सभै गुपीआ चलि धाम गई हरखानी ॥

aapas mai kar jor sabhai gupeeaa chal dhaam giee harakhaanee ||

ਰੀਝ ਦਯੋ ਹਮ ਕੋ ਦੁਰਗਾ ਬਰੁ ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੀ ਕਹਤੀ ਇਹ ਬਾਨੀ ॥

रीझ दयो हम को दुरगा बरु स्याम चली कहती इह बानी ॥

reejh dhayo ham ko dhuragaa bar sayaam chalee kahatee ieh baanee ||

ਆਨੰਦ ਮਤ ਭਰੀ ਮਦ ਸੋ ਸਭ ਸੁੰਦਰ ਧਾਮਨ ਕੋ ਨਿਜਕਾਨੀ ॥

आनंद मत भरी मद सो सभ सुँदर धामन को निजकानी ॥

aana(n)dh mat bharee madh so sabh su(n)dhar dhaaman ko nijakaanee ||

ਦਾਨ ਦਯੋ ਦਿਜਹੂੰ ਬਹੁਤਿਯੋ ਮਨ ਇਛਤ ਹੈ ਹਰਿ ਹੋ ਹਮ ਜਾਨੀ ॥੨੯੦॥

दान दयो दिजहूँ बहुतियो मन इछत है हरि हो हम जानी ॥२९०॥

dhaan dhayo dhijahoo(n) bahutiyo man ichhat hai har ho ham jaanee ||290||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਸਮੈ ਭਲੈ ਇਕ ਘਾਤ ਸਿਉ ਹ੍ਵੈ ਇਕਤ੍ਰ ਸਭ ਬਾਲ ॥

समै भलै इक घात सिउ ह्वै इकत्र सभ बाल ॥

samai bhalai ik ghaat siau havai ikatr sabh baal ||

ਅੰਗ ਸਭੈ ਗਿਨਨੈ ਲਗੀ ਕਰਿ ਕੈ ਬਾਤ ਰਸਾਲ ॥੨੯੧॥

अंग सभै गिननै लगी करि कै बात रसाल ॥२९१॥

a(n)g sabhai ginanai lagee kar kai baat rasaal ||291||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕੋਊ ਕਹੈ ਹਰਿ ਕੋ ਮੁਖ ਸੁੰਦਰ ਕੋਊ ਕਹੈ ਸੁਭ ਨਾਕ ਬਨਿਯੋ ਹੈ ॥

कोऊ कहै हरि को मुख सुँदर कोऊ कहै सुभ नाक बनियो है ॥

kouoo kahai har ko mukh su(n)dhar kouoo kahai subh naak baniyo hai ||

ਕੋਊ ਕਹੈ ਕਟਿ ਕੇਹਰਿ ਸੀ ਤਨ ਕੰਚਨ ਸੋ ਰਿਝਿ ਕਾਹੂ ਗਨਿਯੋ ਹੈ ॥

कोऊ कहै कटि केहरि सी तन कंचन सो रिझि काहू गनियो है ॥

kouoo kahai kaT kehar see tan ka(n)chan so rijh kaahoo ganiyo hai ||

ਨੈਨ ਕੁਰੰਗ ਸੇ ਕੋਊ ਗਨੈ ਜਸੁ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨਿਯੋ ਹੈ ॥

नैन कुरंग से कोऊ गनै जसु ता छबि को कबि स्याम भनियो है ॥

nain kura(n)g se kouoo ganai jas taa chhab ko kab sayaam bhaniyo hai ||

ਲੋਗਨ ਮੈ ਜਿਮ ਜੀਵ ਬਨਿਯੋ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ਮੈ ਤਿਮ ਕਾਨ੍ਰਹ ਮਨਿਯੋ ਹੈ ॥੨੯੨॥

लोगन मै जिम जीव बनियो तिन के तन मै तिम कान्रह मनियो है ॥२९२॥

logan mai jim jeev baniyo tin ke tan mai tim kaanreh maniyo hai ||292||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ਪੇਖਿ ਕਲਾਨਿਧਿ ਸੌ ਮੁਖ ਰੀਝ ਰਹੀ ਸਭ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਬਾਰਾ ॥

कान्रह को पेखि कलानिधि सौ मुख रीझ रही सभ ही बृज बारा ॥

kaanreh ko pekh kalaanidh sau mukh reejh rahee sabh hee biraj baaraa ||

ਮੋਹਿ ਰਹੇ ਭਗਵਾਨ ਉਤੇ ਇਨਹੂੰ ਦੁਰਗਾ ਬਰੁ ਚੇਟਕ ਡਾਰਾ ॥

मोहि रहे भगवान उते इनहूँ दुरगा बरु चेटक डारा ॥

moh rahe bhagavaan ute inahoo(n) dhuragaa bar cheTak ddaaraa ||

ਕਾਨਿ ਟਿਕੈ ਗ੍ਰਿਹ ਅਉਰ ਬਿਖੈ ਤਿਹ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਜਸੁ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰਾ ॥

कानि टिकै गृह अउर बिखै तिह को अति ही जसु स्याम उचारा ॥

kaan Tikai gireh aaur bikhai teh ko at hee jas sayaam uchaaraa ||

ਜੀਵ ਇਕਤ੍ਰ ਰਹੈ ਤਿਨ ਕੋ ਇਮ ਟੂਟ ਗਏ ਜਿਉ ਮ੍ਰਿਨਾਲ ਕੀ ਤਾਰਾ ॥੨੯੩॥

जीव इकत्र रहै तिन को इम टूट गए जिउ मृनाल की तारा ॥२९३॥

jeev ikatr rahai tin ko im TooT ge jiau miranaal kee taaraa ||293||

ਨੇਹੁ ਲਗਿਯੋ ਇਨ ਕੋ ਹਰਿ ਸੌ ਅਰੁ ਨੇਹੁ ਲਗਿਯੋ ਹਰਿ ਕੋ ਇਨ ਨਾਰੇ ॥

नेहु लगियो इन को हरि सौ अरु नेहु लगियो हरि को इन नारे ॥

neh lagiyo in ko har sau ar neh lagiyo har ko in naare ||

ਚੈਨ ਪਰੈ ਦੁਹ ਕੋ ਨਹਿ ਦ੍ਵੈ ਪਲ ਨ੍ਰਹਾਵਨ ਜਾਵਤ ਹੋਤ ਸਵਾਰੇ ॥

चैन परै दुह को नहि द्वै पल न्रहावन जावत होत सवारे ॥

chain parai dhuh ko neh dhavai pal nrahaavan jaavat hot savaare ||

ਸ੍ਯਾਮ ਭਏ ਭਗਵਾਨ ਇਨੈ ਬਸਿ ਦੈਤਨ ਕੇ ਜਿਹ ਤੇ ਦਲ ਹਾਰੇ ॥

स्याम भए भगवान इनै बसि दैतन के जिह ते दल हारे ॥

sayaam bhe bhagavaan inai bas dhaitan ke jeh te dhal haare ||

ਖੇਲ ਦਿਖਾਵਤ ਹੈ ਜਗ ਕੌ ਦਿਨ ਥੋਰਨ ਮੈ ਅਬ ਕੰਸ ਪਛਾਰੇ ॥੨੯੪॥

खेल दिखावत है जग कौ दिन थोरन मै अब कंस पछारे ॥२९४॥

khel dhikhaavat hai jag kau dhin thoran mai ab ka(n)s pachhaare ||294||

ਉਤ ਜਾਗਤ ਸ੍ਯਾਮ ਇਤੈ ਗੁਪੀਆ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਹਿਤ ਕੈ ਸੰਗਿ ਤਾ ਕੇ ॥

उत जागत स्याम इतै गुपीआ कबि स्याम कहै हित कै संगि ता के ॥

aut jaagat sayaam itai gupeeaa kab sayaam kahai hit kai sa(n)g taa ke ||

ਰੀਝ ਰਹੀ ਤਿਹ ਪੈ ਸਭ ਹੀ ਪਿਖਿ ਨੈਨਨ ਸੋ ਫੁਨਿ ਕਾਨ੍ਰਹਰ ਬਾਕੇ ॥

रीझ रही तिह पै सभ ही पिखि नैनन सो फुनि कान्रहर बाके ॥

reejh rahee teh pai sabh hee pikh nainan so fun kaanrahar baake ||

ਪ੍ਰੇਮ ਛਕੀ ਨ ਪਰੈ ਇਨ ਕੋ ਕਲਿ ਕਾਮ ਬਢਿਯੋ ਅਤਿ ਹੀ ਤਨ ਵਾ ਕੇ ॥

प्रेम छकी न परै इन को कलि काम बढियो अति ही तन वा के ॥

prem chhakee na parai in ko kal kaam baddiyo at hee tan vaa ke ||

ਖੇਲਹਿ ਪ੍ਰਾਤਹਿ ਕਾਲ ਭਏ ਹਮ ਨਾਹਿ ਲਖੈ ਹਮ ਕੈ ਜਨ ਗਾ ਕੇ ॥੨੯੫॥

खेलहि प्रातहि काल भए हम नाहि लखै हम कै जन गा के ॥२९५॥

kheleh praateh kaal bhe ham naeh lakhai ham kai jan gaa ke ||295||

ਪ੍ਰਾਤ ਭਯੋ ਚੁਹਲਾਤ ਚਿਰੀ ਜਲਜਾਤ ਖਿਰੇ ਬਨ ਗਾਇ ਛਿਰਾਨੀ ॥

प्रात भयो चुहलात चिरी जलजात खिरे बन गाइ छिरानी ॥

praat bhayo chuhalaat chiree jalajaat khire ban gai chhiraanee ||

ਗੋਪ ਜਗੇ ਪਤਿ ਗੋਪ ਜਗਿਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਜਗੀ ਅਰੁ ਗੋਪਨਿ ਰਾਨੀ ॥

गोप जगे पति गोप जगियो कबि स्याम जगी अरु गोपनि रानी ॥

gop jage pat gop jagiyo kab sayaam jagee ar gopan raanee ||

ਜਾਗ ਉਠੇ ਤਬ ਹੀ ਕਰੁਨਾਨਿਧਿ ਜਾਗਿ ਉਠਿਯੋ ਮੁਸਲੀਧਰ ਮਾਨੀ ॥

जाग उठे तब ही करुनानिधि जागि उठियो मुसलीधर मानी ॥

jaag uThe tab hee karunaanidh jaag uThiyo musaleedhar maanee ||

ਗੋਪ ਗਏ ਉਤ ਨ੍ਰਹਾਨ ਕਰੈ ਇਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਚਲੇ ਗੁਪੀਆ ਨਿਜਕਾਨੀ ॥੨੯੬॥

गोप गए उत न्रहान करै इत कान्रह चले गुपीआ निजकानी ॥२९६॥

gop ge ut nrahaan karai it kaanreh chale gupeeaa nijakaanee ||296||

ਬਾਤ ਕਹੈ ਰਸ ਕੀ ਹਸ ਕੈ ਨਹਿ ਅਉਰ ਕਥਾ ਰਸ ਕੀ ਕੋਊ ਭਾਖੈ ॥

बात कहै रस की हस कै नहि अउर कथा रस की कोऊ भाखै ॥

baat kahai ras kee has kai neh aaur kathaa ras kee kouoo bhaakhai ||

ਚੰਚਲ ਸ੍ਰੀਪਤਿ ਕੇ ਅਪੁਨੇ ਦ੍ਰਿਗ ਮੋਹਿ ਤਿਨੈ ਬਤੀਆ ਇਹ ਆਖੈ ॥

चंचल स्रीपति के अपुने दृग मोहि तिनै बतीआ इह आखै ॥

cha(n)chal sreepat ke apune dhirag moh tinai bateeaa ieh aakhai ||

ਬਾਤ ਨ ਜਾਨਤ ਹੋ ਰਸ ਕੀ ਰਸ ਜਾਨਤ ਸੋ ਨਰ ਜੋ ਰਸ ਗਾਖੈ ॥

बात न जानत हो रस की रस जानत सो नर जो रस गाखै ॥

baat na jaanat ho ras kee ras jaanat so nar jo ras gaakhai ||

ਪ੍ਰੀਤਿ ਪੜੈ ਕਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੜੈ ਰਸ ਰੀਤਿਨ ਚੀਤ ਸੁਨੋ ਸੋਈ ਚਾਖੈ ॥੨੯੭॥

प्रीति पड़ै करि प्रीति कड़ै रस रीतिन चीत सुनो सोई चाखै ॥२९७॥

preet paRai kar preet kaRai ras reetin cheet suno soiee chaakhai ||297||

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ॥

गोपी बाच कान्रह सो ॥

gopee baach kaanreh so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਮੀਤ ਕਹੋ ਰਸ ਰੀਤਿ ਸਬੈ ਹਮ ਪ੍ਰੀਤਿ ਭਈ ਸੁਨਬੇ ਬਤੀਆ ਕੀ ॥

मीत कहो रस रीति सबै हम प्रीति भई सुनबे बतीआ की ॥

meet kaho ras reet sabai ham preet bhiee sunabe bateeaa kee ||

ਅਉਰ ਭਈ ਤੁਹਿ ਦੇਖਨਿ ਕੀ ਤੁਮ ਪ੍ਰੀਤਿ ਭਈ ਹਮਰੀ ਛਤੀਆ ਕੀ ॥

अउर भई तुहि देखनि की तुम प्रीति भई हमरी छतीआ की ॥

aaur bhiee tuh dhekhan kee tum preet bhiee hamaree chhateeaa kee ||

ਰੀਝਿ ਲਗੀ ਕਹਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਹਸਿ ਸੁੰਦਰ ਬਾਤ ਇਸੀ ਗਤੀਆ ਕੀ ॥

रीझि लगी कहने मुख ते हसि सुँदर बात इसी गतीआ की ॥

reejh lagee kahane mukh te has su(n)dhar baat isee gateeaa kee ||

ਨੇਹ ਲਗਿਯੋ ਹਰਿ ਸੋ ਭਈ ਮੋਛਨ ਹੋਤਿ ਇਤੀ ਗਤਿ ਹੈ ਸੁ ਤ੍ਰੀਆ ਕੀ ॥੨੯੮॥

नेह लगियो हरि सो भई मोछन होति इती गति है सु त्रीआ की ॥२९८॥

neh lagiyo har so bhiee mochhan hot itee gat hai su treeaa kee ||298||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਕੰਧ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਚੀਰ ਹਰਨ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥

इति स्री दसम सकंध बचित्र नाटक ग्रंथे कृसनावतारे चीर हरन धिआइ समापतं ॥

eit sree dhasam saka(n)dh bachitr naaTak gra(n)the kirasanaavataare cheer haran dhiaai samaapata(n) ||

ਅਥ ਬਿਪਨ ਗ੍ਰਿਹ ਗੋਪ ਪਠੈਬੋ ॥

अथ बिपन गृह गोप पठैबो ॥

ath bipan gireh gop paThaibo ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕੈ ਕ੍ਰੀੜਾ ਇਨ ਸੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਕੈ ਜਮੁਨਾ ਇਸਨਾਨੁ ॥

कै क्रीड़ा इन सो कृसन कै जमुना इसनानु ॥

kai kreeRaa in so kirasan kai jamunaa isanaan ||

ਬਹੁਰ ਸ੍ਯਾਮ ਬਨ ਕੋ ਗਏ ਗਊ ਸੁ ਤ੍ਰਿਨਨ ਚਰਾਨ ॥੨੯੯॥

बहुर स्याम बन को गए गऊ सु तृनन चरान ॥२९९॥

bahur sayaam ban ko ge guoo su tiranan charaan ||299||

ਕ੍ਰਿਸਨ ਸਰਾਹਤ ਤਰਨ ਕੋ ਬਨ ਮੈ ਆਗੇ ਗਏ ॥

कृसन सराहत तरन को बन मै आगे गए ॥

kirasan saraahat taran ko ban mai aage ge ||

ਸੰਗ ਗ੍ਵਾਰ ਜੇਤੇ ਹੁਤੇ ਤੇ ਸਭ ਭੂਖਿ ਭਏ ॥੩੦੦॥

संग ग्वार जेते हुते ते सभ भूखि भए ॥३००॥

sa(n)g gavaiaar jete hute te sabh bhookh bhe ||300||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਪਤ੍ਰ ਭਲੇ ਤਿਨ ਕੇ ਸੁਭ ਫੂਲ ਭਲੇ ਫਲ ਹੈ ਸੁਭ ਸੋਭ ਸੁਹਾਈ ॥

पत्र भले तिन के सुभ फूल भले फल है सुभ सोभ सुहाई ॥

patr bhale tin ke subh fool bhale fal hai subh sobh suhaiee ||

ਭੂਖ ਲਗੇ ਘਰ ਕੋ ਉਮਗੇ ਪੈ ਬਿਰਾਜਨ ਕੋ ਸੁਖਦਾ ਪਰਛਾਈ ॥

भूख लगे घर को उमगे पै बिराजन को सुखदा परछाई ॥

bhookh lage ghar ko umage pai biraajan ko sukhadhaa parachhaiee ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਰੈ ਤਿਹ ਕੇ ਮੁਰਲੀ ਗਹਿ ਕੈ ਕਰ ਮੋ ਮੁਖ ਸਾਥ ਬਜਾਈ ॥

कान्रह तरै तिह के मुरली गहि कै कर मो मुख साथ बजाई ॥

kaanreh tarai teh ke muralee geh kai kar mo mukh saath bajaiee ||

ਠਾਢਿ ਰਹਿਯੋ ਸੁਨਿ ਪਉਨ ਘਰੀ ਇਕ ਥਕਤ ਰਹੀ ਜਮੁਨਾ ਉਰਝਾਈ ॥੩੦੧॥

ठाढि रहियो सुनि पउन घरी इक थकत रही जमुना उरझाई ॥३०१॥

Thaadd rahiyo sun paun gharee ik thakat rahee jamunaa urajhaiee ||301||

ਮਾਲਸਿਰੀ ਅਰੁ ਜੈਤਸਿਰੀ ਸੁਭ ਸਾਰੰਗ ਬਾਜਤ ਹੈ ਅਰੁ ਗਉਰੀ ॥

मालसिरी अरु जैतसिरी सुभ सारंग बाजत है अरु गउरी ॥

maalasiree ar jaitasiree subh saara(n)g baajat hai ar gauree ||

ਸੋਰਠਿ ਸੁਧ ਮਲਾਰ ਬਿਲਾਵਲ ਮੀਠੀ ਹੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤੇ ਨਹ ਕਉਰੀ ॥

सोरठि सुध मलार बिलावल मीठी है अंमृत ते नह कउरी ॥

soraTh sudh malaar bilaaval meeThee hai a(n)mirat te neh kauree ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਜਾਵਤ ਹੈ ਮੁਰਲੀ ਸੁਨਿ ਹੋਤ ਸੁਰੀ ਅਸੁਰੀ ਸਭ ਬਉਰੀ ॥

कान्रह बजावत है मुरली सुनि होत सुरी असुरी सभ बउरी ॥

kaanreh bajaavat hai muralee sun hot suree asuree sabh bauree ||

ਆਇ ਗਈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਸੁਨਿ ਪੈ ਤਰੁਨੀ ਹਰਨੀ ਜਿਮੁ ਦਉਰੀ ॥੩੦੨॥

आइ गई बृखभान सुता सुनि पै तरुनी हरनी जिमु दउरी ॥३०२॥

aai giee birakhabhaan sutaa sun pai tarunee haranee jim dhauree ||302||

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰਿਯੋ ਹਰਿ ਕੋ ਕਰ ਨਾਥ ਸੁਨੋ ਹਮ ਭੂਖ ਲਗੀ ਹੈ ॥

जोरि प्रनाम करियो हरि को कर नाथ सुनो हम भूख लगी है ॥

jor pranaam kariyo har ko kar naath suno ham bhookh lagee hai ||

ਦੂਰ ਹੈ ਸਭ ਗੋਪਿਨ ਕੇ ਘਰ ਖੇਲਨ ਕੀ ਸਭ ਸੁਧ ਭਗੀ ਹੈ ॥

दूर है सभ गोपिन के घर खेलन की सभ सुध भगी है ॥

dhoor hai sabh gopin ke ghar khelan kee sabh sudh bhagee hai ||

ਡੋਲਤ ਸੰਗ ਲਗੇ ਤੁਮਰੇ ਹਮ ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਬੈ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਪਗੀ ਹੈ ॥

डोलत संग लगे तुमरे हम कान्रह तबै सुनि बात पगी है ॥

ddolat sa(n)g lage tumare ham kaanreh tabai sun baat pagee hai ||

ਜਾਹੁ ਕਹਿਯੋ ਮਥਰਾ ਗ੍ਰਿਹ ਬਿਪਨ ਸਤਿ ਕਹਿਯੋ ਨਹਿ ਬਾਤ ਠਗੀ ਹੈ ॥੩੦੩॥

जाहु कहियो मथरा गृह बिपन सति कहियो नहि बात ठगी है ॥३०३॥

jaahu kahiyo matharaa gireh bipan sat kahiyo neh baat Thagee hai ||303||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥

कान्रह बाच ॥

kaanreh baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਫੇਰਿ ਕਹੀ ਹਰਿ ਜੀ ਸਭ ਗੋਪਨ ਕੰਸ ਪੁਰੀ ਇਹ ਹੈ ਤਹ ਜਈਐ ॥

फेरि कही हरि जी सभ गोपन कंस पुरी इह है तह जईऐ ॥

fer kahee har jee sabh gopan ka(n)s puree ieh hai teh jieeaai ||

ਜਗ ਕੋ ਮੰਡਲ ਬਿਪਨ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਪੂਛਤ ਪੂਛਤ ਢੂੰਢ ਸੁ ਲਈਐ ॥

जग को मंडल बिपन को गृह पूछत पूछत ढूँढ सु लईऐ ॥

jag ko ma(n)ddal bipan ko gireh poochhat poochhat ddoo(n)dd su lieeaai ||

ਅੰਜੁਲ ਜੋਰਿ ਸਭੈ ਪਰਿ ਪਾਇਨ ਤਉ ਫਿਰ ਕੈ ਬਿਨਤੀ ਇਹ ਕਈਐ ॥

अंजुल जोरि सभै परि पाइन तउ फिर कै बिनती इह कईऐ ॥

a(n)jul jor sabhai par pain tau fir kai binatee ieh kieeaai ||

ਖਾਨ ਕੇ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਮਾਗਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਛੁਧਾਤੁਰ ਹੈ ਸੁ ਸੁਨਈਐ ॥੩੦੪॥

खान के कारन भोजन मागत कान्रह छुधातुर है सु सुनईऐ ॥३०४॥

khaan ke kaaran bhojan maagat kaanreh chhudhaatur hai su sunieeaai ||304||

ਮਾਨ ਲਈ ਜੋਊ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਪਰਿ ਪਾਇਨ ਸੀਸ ਨਿਵਾਇ ਚਲੇ ॥

मान लई जोऊ कान्रह कही परि पाइन सीस निवाइ चले ॥

maan liee jouoo kaanreh kahee par pain sees nivai chale ||

ਚਲਿ ਕੈ ਪੁਰ ਕੰਸ ਬਿਖੈ ਜੋ ਗਏ ਗ੍ਰਿਹਿ ਬਿਪਨ ਕੇ ਸਭ ਗੋਪ ਭਲੇ ॥

चलि कै पुर कंस बिखै जो गए गृहि बिपन के सभ गोप भले ॥

chal kai pur ka(n)s bikhai jo ge gireh bipan ke sabh gop bhale ||

ਕਰਿ ਕੋਟਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੀ ਬਿਨਤੀ ਫੁਨਿ ਭੋਜਨ ਮਾਗਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਖਲੇ ॥

करि कोटि प्रनाम करी बिनती फुनि भोजन मागत कान्रह खले ॥

kar koT pranaam karee binatee fun bhojan maagat kaanreh khale ||

ਅਬ ਦੇਖਹੁ ਚਾਤੁਰਤਾ ਇਨ ਕੀ ਧਰਿ ਬਾਲਕ ਮੂਰਤਿ ਬਿਪ ਛਲੇ ॥੩੦੫॥

अब देखहु चातुरता इन की धरि बालक मूरति बिप छले ॥३०५॥

ab dhekhahu chaaturataa in kee dhar baalak moorat bip chhale ||305||

ਬਿਪ੍ਰ ਬਾਚ ॥

बिप्र बाच ॥

bipr baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕੋਪ ਭਰੇ ਦਿਜ ਬੋਲ ਉਠੇ ਹਮ ਤੇ ਤੁਮ ਭੋਜਨ ਮਾਗਨ ਆਏ ॥

कोप भरे दिज बोल उठे हम ते तुम भोजन मागन आए ॥

kop bhare dhij bol uThe ham te tum bhojan maagan aae ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਡੋ ਸਠ ਅਉ ਮੁਸਲੀ ਹਮਹੂੰ ਤੁਮਹੂੰ ਸਠ ਸੇ ਲਖ ਪਾਏ ॥

कान्रह बडो सठ अउ मुसली हमहूँ तुमहूँ सठ से लख पाए ॥

kaanreh baddo saTh aau musalee hamahoo(n) tumahoo(n) saTh se lakh paae ||

ਪੇਟ ਭਰੈ ਅਪਨੋ ਤਬ ਹੀ ਜਬ ਆਨਤ ਤੰਦੁਲ ਮਾਗਿ ਪਰਾਏ ॥

पेट भरै अपनो तब ही जब आनत तंदुल मागि पराए ॥

peT bharai apano tab hee jab aanat ta(n)dhul maag paraae ||

ਏਤੇ ਪੈ ਖਾਨ ਕੋ ਮਾਗਤ ਹੈ ਇਹ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਅਤਿ ਬਿਪ ਰਿਸਾਏ ॥੩੦੬॥

एते पै खान को मागत है इह यौ कहि कै अति बिप रिसाए ॥३०६॥

ete pai khaan ko maagat hai ieh yau keh kai at bip risaae ||306||

ਬਿਪਨ ਭੋਜਨ ਜਉ ਨ ਦਯੋ ਤਬ ਹੀ ਗ੍ਰਿਹ ਗੋਪ ਚਲੇ ਸੁ ਖਿਸਾਨੇ ॥

बिपन भोजन जउ न दयो तब ही गृह गोप चले सु खिसाने ॥

bipan bhojan jau na dhayo tab hee gireh gop chale su khisaane ||

ਕੰਸ ਪੁਰੀ ਤਜ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹ ਬਿਪਨ ਨਾਖਿ ਚਲੇ ਜਮੁਨਾ ਨਿਜਕਾਨੇ ॥

कंस पुरी तज कै गृह बिपन नाखि चले जमुना निजकाने ॥

ka(n)s puree taj kai gireh bipan naakh chale jamunaa nijakaane ||

ਬੋਲਿ ਉਠਿਯੋ ਮੁਸਲੀ ਕ੍ਰਿਸਨੰ ਸੰਗਿ ਅੰਨ੍ਰਯ ਬਿਨਾ ਜਬ ਆਵਤ ਜਾਨੇ ॥

बोलि उठियो मुसली कृसनं संगि अंन्रय बिना जब आवत जाने ॥

bol uThiyo musalee kirasana(n) sa(n)g a(n)nray binaa jab aavat jaane ||

ਦੇਖਹੁ ਲੈਨ ਕੋ ਆਵਤ ਥੇ ਦਿਜ ਦੇਨ ਕੀ ਬੇਰ ਕੋ ਦੂਰ ਪਰਾਨੇ ॥੩੦੭॥

देखहु लैन को आवत थे दिज देन की बेर को दूर पराने ॥३०७॥

dhekhahu lain ko aavat the dhij dhen kee ber ko dhoor paraane ||307||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਬਡੇ ਹੈ ਕੁਮਤੀ ਅਉ ਕੁਜਤੀ ਕੂਰ ਕਾਇਰ ਹੈ ਬਡੇ ਹੈ ਕਮੂਤ ਅਉ ਕੁਜਾਤਿ ਬਡੇ ਜਗ ਮੈ ॥

बडे है कुमती अउ कुजती कूर काइर है बडे है कमूत अउ कुजाति बडे जग मै ॥

badde hai kumatee aau kujatee koor kair hai badde hai kamoot aau kujaat badde jag mai ||

ਬਡੇ ਚੋਰ ਚੂਹਰੇ ਚਪਾਤੀ ਲੀਏ ਤਜੈ ਪ੍ਰਾਨ ਕਰੈ ਅਤਿ ਜਾਰੀ ਬਟਪਾਰੀ ਅਉਰ ਮਗ ਮੈ ॥

बडे चोर चूहरे चपाती लीए तजै प्रान करै अति जारी बटपारी अउर मग मै ॥

badde chor choohare chapaatee le'ee tajai praan karai at jaaree baTapaaree aaur mag mai ||

ਬੈਠੇ ਹੈ ਅਜਾਨ ਮਾਨੋ ਕਹੀਅਤ ਹੈ ਸਯਾਨੇ ਕਛੂ ਜਾਨੇ ਨ ਗਿਆਨ ਸਉ ਕੁਰੰਗ ਬਾਧੇ ਪਗ ਮੈ ॥

बैठे है अजान मानो कहीअत है सयाने कछू जाने न गिआन सउ कुरंग बाधे पग मै ॥

baiThe hai ajaan maano kaheeat hai sayaane kachhoo jaane na giaan sau kura(n)g baadhe pag mai ||

ਬਡੈ ਹੈ ਕੁਛੈਲ ਪੈ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਛੈਲ ਐਸੇ ਫਿਰਤ ਨਗਰ ਜੈਸੇ ਫਿਰੈ ਢੋਰ ਵਗ ਮੈ ॥੩੦੮॥

बडै है कुछैल पै कहावत है छैल ऐसे फिरत नगर जैसे फिरै ढोर वग मै ॥३०८॥

baddai hai kuchhail pai kahaavat hai chhail aaise firat nagar jaise firai ddor vag mai ||308||

ਮੁਸਲੀ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ॥

मुसली बाच कान्रह सो ॥

musalee baach kaanreh so ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਆਇਸੁ ਹੋਇ ਤਉ ਖੈਚ ਹਲਾ ਸੰਗ ਮੂਸਲ ਸੋ ਮਥੁਰਾ ਸਭ ਫਾਟੋ ॥

आइसु होइ तउ खैच हला संग मूसल सो मथुरा सभ फाटो ॥

aais hoi tau khaich halaa sa(n)g moosal so mathuraa sabh faaTo ||

ਬਿਪਨ ਜਾਇ ਕਹੋ ਪਕਰੋ ਕਹੋ ਮਾਰਿ ਡਰੋ ਕਹੋ ਰੰਚਕ ਡਾਟੋ ॥

बिपन जाइ कहो पकरो कहो मारि डरो कहो रंचक डाटो ॥

bipan jai kaho pakaro kaho maar ddaro kaho ra(n)chak ddaaTo ||

ਅਉਰ ਕਹੋ ਤੋ ਉਖਾਰਿ ਪੁਰੀ ਬਲੁ ਕੈ ਅਪੁਨੇ ਜਮੁਨਾ ਮਹਿ ਸਾਟੋ ॥

अउर कहो तो उखारि पुरी बलु कै अपुने जमुना महि साटो ॥

aaur kaho to ukhaar puree bal kai apune jamunaa meh saaTo ||

ਸੰਕਤ ਹੋ ਤੁਮ ਤੇ ਜਦੁਰਾਇ ਨ ਹਉ ਇਕਲੋ ਅਰਿ ਕੋ ਸਿਰ ਕਾਟੋ ॥੩੦੯॥

संकत हो तुम ते जदुराइ न हउ इकलो अरि को सिर काटो ॥३०९॥

sa(n)kat ho tum te jadhurai na hau ikalo ar ko sir kaaTo ||309||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥

कान्रह बाच ॥

kaanreh baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕ੍ਰੋਧ ਛਿਮਾਪਨ ਕੈ ਮੁਸਲੀ ਹਰਿ ਫੇਰਿ ਕਹੀ ਸੰਗ ਬਾਲਕ ਬਾਨੀ ॥

क्रोध छिमापन कै मुसली हरि फेरि कही संग बालक बानी ॥

krodh chhimaapan kai musalee har fer kahee sa(n)g baalak baanee ||

ਬਿਪ ਗੁਰੂ ਸਭ ਹੀ ਜਗ ਕੇ ਸਮਝਾਇ ਕਹੀ ਇਹ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹਾਨੀ ॥

बिप गुरू सभ ही जग के समझाइ कही इह कान्रह कहानी ॥

bip guroo sabh hee jag ke samajhai kahee ieh kaanreh kahaanee ||

ਆਇਸੁ ਮਾਨਿ ਗਏ ਫਿਰ ਕੈ ਜੁ ਹੁਤੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੰਸਹਿ ਕੀ ਰਜਧਾਨੀ ॥

आइसु मानि गए फिर कै जु हुती नृप कंसहि की रजधानी ॥

aais maan ge fir kai ju hutee nirap ka(n)seh kee rajadhaanee ||

ਖੈਬੇ ਕੋ ਭੋਜਨ ਮਾਗਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹਿਯੋ ਨਹਿ ਬਿਪ ਮਨੀ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੩੧੦॥

खैबे को भोजन मागत कान्रह कहियो नहि बिप मनी अभिमानी ॥३१०॥

khaibe ko bhojan maagat kaanreh kahiyo neh bip manee abhimaanee ||310||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਕੇ ਗ੍ਵਾਰਨ ਕੋ ਬਿਪਨ ਦੁਬਾਰ ਰਿਸਿ ਉਤਰ ਦਯੋ ਨ ਕਛੂ ਖੈਬੇ ਕੋ ਕਛੂ ਦਯੋ ॥

कान्रह जू के ग्वारन को बिपन दुबार रिसि उतर दयो न कछू खैबे को कछू दयो ॥

kaanreh joo ke gavaiaaran ko bipan dhubaar ris utar dhayo na kachhoo khaibe ko kachhoo dhayo ||

ਤਬ ਹੀ ਰਿਸਾਏ ਗੋਪ ਆਏ ਹਰਿ ਜੂ ਕੇ ਪਾਸ ਕਰਿ ਕੈ ਪ੍ਰਨਾਮ ਐਸੇ ਉਤਰ ਤਿਨੈ ਦਯੋ ॥

तब ही रिसाए गोप आए हरि जू के पास करि कै प्रनाम ऐसे उतर तिनै दयो ॥

tab hee risaae gop aae har joo ke paas kar kai pranaam aaise utar tinai dhayo ||

ਮੋਨ ਸਾਧਿ ਬੈਠਿ ਰਹੈ ਖੈਬੇ ਕੋ ਨ ਦੇਤ ਕਛੂ ਤਬੈ ਫਿਰਿ ਆਇ ਜਬੈ ਕ੍ਰੋਧ ਮਨ ਮੈ ਭਯੋ ॥

मोन साधि बैठि रहै खैबे को न देत कछू तबै फिरि आइ जबै क्रोध मन मै भयो ॥

mon saadh baiTh rahai khaibe ko na dhet kachhoo tabai fir aai jabai krodh man mai bhayo ||

ਅਤਿ ਹੀ ਛੁਧਾਤੁਰ ਭਏ ਹੈ ਹਮ ਦੀਨਾਨਾਥ ਕੀਜੀਐ ਉਪਾਵ ਨ ਤੋ ਬਲ ਤਨ ਕੋ ਗਯੋ ॥੩੧੧॥

अति ही छुधातुर भए है हम दीनानाथ कीजीऐ उपाव न तो बल तन को गयो ॥३११॥

at hee chhudhaatur bhe hai ham dheenaanaath keejeeaai upaav na to bal tan ko gayo ||311||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਗਰੜਧ੍ਵਜ ਦੇਖਿ ਤਿਨੈ ਛੁਧਵਾਨ ਕਹਿਯੋ ਮਿਲਿ ਕੈ ਇਹ ਕਾਮ ਕਰਿਉ ਰੇ ॥

गरड़ध्वज देखि तिनै छुधवान कहियो मिलि कै इह काम करिउ रे ॥

garaRadhavaij dhekh tinai chhudhavaan kahiyo mil kai ieh kaam kariau re ||

ਜਾਹੁ ਕਹਿਯੋ ਉਨ ਕੀ ਪਤਨੀ ਪਹਿ ਬਿਪ ਬਡੇ ਮਤਿ ਕੇ ਅਤਿ ਬਉਰੇ ॥

जाहु कहियो उन की पतनी पहि बिप बडे मति के अति बउरे ॥

jaahu kahiyo un kee patanee peh bip badde mat ke at baure ||

ਜਗਿ ਕਰੈ ਜਿਹ ਕਾਰਨ ਕੋ ਅਰੁ ਹੋਮ ਕਰੈ ਜਪੁ ਅਉ ਸਤੁ ਸਉ ਰੇ ॥

जगि करै जिह कारन को अरु होम करै जपु अउ सतु सउ रे ॥

jag karai jeh kaaran ko ar hom karai jap aau sat sau re ||

ਤਾਹੀ ਕੋ ਭੇਦੁ ਨ ਜਾਨਤ ਮੂੜ ਕਹੈ ਮਿਸਟਾਨ ਕੈ ਖਾਨ ਕੋ ਕਉਰੇ ॥੩੧੨॥

ताही को भेदु न जानत मूड़ कहै मिसटान कै खान को कउरे ॥३१२॥

taahee ko bhedh na jaanat mooR kahai misaTaan kai khaan ko kaure ||312||

ਸਭ ਗੋਪ ਨਿਵਾਇ ਕੈ ਸੀਸ ਚਲੇ ਚਲ ਕੇ ਫਿਰਿ ਬਿਪਨ ਕੇ ਘਰਿ ਆਏ ॥

सभ गोप निवाइ कै सीस चले चल के फिरि बिपन के घरि आए ॥

sabh gop nivai kai sees chale chal ke fir bipan ke ghar aae ||

ਜਾਏ ਤਬੈ ਤਿਨ ਕੀ ਪਤਨੀ ਪਹਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਬੈ ਛੁਧਵਾਨ ਜਤਾਏ ॥

जाए तबै तिन की पतनी पहि कान्रह तबै छुधवान जताए ॥

jaae tabai tin kee patanee peh kaanreh tabai chhudhavaan jataae ||

ਤਉ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਸਭੈ ਪਤਨੀ ਦਿਜ ਠਾਢਿ ਭਈ ਉਠਿ ਆਨੰਦ ਪਾਏ ॥

तउ सुनि बात सभै पतनी दिज ठाढि भई उठि आनंद पाए ॥

tau sun baat sabhai patanee dhij Thaadd bhiee uTh aana(n)dh paae ||

ਧਾਇ ਚਲੀ ਹਰਿ ਕੇ ਮਿਲਬੇ ਕਹੁ ਆਨੰਦ ਕੈ ਦੁਖ ਦੂਰਿ ਨਸਾਏ ॥੩੧੩॥

धाइ चली हरि के मिलबे कहु आनंद कै दुख दूरि नसाए ॥३१३॥

dhai chalee har ke milabe kahu aana(n)dh kai dhukh dhoor nasaae ||313||

ਬਿਪਨ ਕੀ ਬਰਜੀ ਨ ਰਹੀ ਤ੍ਰਿਯ ਕਾਨ੍ਰਹਰ ਕੇ ਮਿਲਬੇ ਕਹੁ ਧਾਈ ॥

बिपन की बरजी न रही तृय कान्रहर के मिलबे कहु धाई ॥

bipan kee barajee na rahee tiray kaanrahar ke milabe kahu dhaiee ||

ਏਕ ਪਰੀ ਉਠਿ ਮਾਰਗ ਮੈ ਇਕ ਦੇਹ ਰਹੀ ਜੀਅ ਦੇਹ ਪੁਜਾਈ ॥

एक परी उठि मारग मै इक देह रही जीअ देह पुजाई ॥

ek paree uTh maarag mai ik dheh rahee jeea dheh pujaiee ||

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਨੈ ਮੁਖ ਤੇ ਇਮ ਭਾਖ ਸੁਨਾਈ ॥

ता छबि की अति ही उपमा कबि नै मुख ते इम भाख सुनाई ॥

taa chhab kee at hee upamaa kab nai mukh te im bhaakh sunaiee ||

ਜੋਰ ਸਿਉ ਜ੍ਯੋ ਬਹਤੀ ਸਰਤਾ ਨ ਰਹੈ ਹਟਕੀ ਭੁਸ ਭੀਤ ਬਨਾਈ ॥੩੧੪॥

जोर सिउ ज्यो बहती सरता न रहै हटकी भुस भीत बनाई ॥३१४॥

jor siau jayo bahatee sarataa na rahai haTakee bhus bheet banaiee ||314||

ਧਾਇ ਸਭੈ ਹਰਿ ਕੇ ਮਿਲਬੇ ਕਹੁ ਬਿਪਨ ਕੀ ਪਤਨੀ ਬਡਭਾਗਨ ॥

धाइ सभै हरि के मिलबे कहु बिपन की पतनी बडभागन ॥

dhai sabhai har ke milabe kahu bipan kee patanee baddabhaagan ||

ਚੰਦ੍ਰਮੁਖੀ ਮ੍ਰਿਗ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗਨੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੀ ਹਰਿ ਕੇ ਪਗ ਲਾਗਨ ॥

चंद्रमुखी मृग से दृगनी कबि स्याम चली हरि के पग लागन ॥

cha(n)dhramukhee mirag se dhiraganee kab sayaam chalee har ke pag laagan ||

ਹੈ ਸੁਭ ਅੰਗ ਸਭੇ ਜਿਨ ਕੇ ਨ ਸਕੈ ਜਿਨ ਕੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਗਨਤਾ ਗਨ ॥

है सुभ अंग सभे जिन के न सकै जिन की ब्रहमा गनता गन ॥

hai subh a(n)g sabhe jin ke na sakai jin kee brahamaa ganataa gan ||

ਭਉਨਨ ਤੇ ਸਭ ਇਉ ਨਿਕਰੀ ਜਿਮੁ ਮੰਤ੍ਰ ਪੜ੍ਰਹੇ ਨਿਕਰੈ ਬਹੁ ਨਾਗਨ ॥੩੧੫॥

भउनन ते सभ इउ निकरी जिमु मंत्र पड़्रहे निकरै बहु नागन ॥३१५॥

bhaunan te sabh iau nikaree jim ma(n)tr paRrahe nikarai bahu naagan ||315||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਹਰਿ ਕੋ ਆਨਨ ਦੇਖ ਕੈ ਭਈ ਸਭਨ ਕੋ ਚੈਨ ॥

हरि को आनन देख कै भई सभन को चैन ॥

har ko aanan dhekh kai bhiee sabhan ko chain ||

ਨਿਕਟ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਪਾਇ ਕੈ ਪਰਤ ਚੈਨ ਪਰ ਮੈਨ ॥੩੧੬॥

निकट तृया को पाइ कै परत चैन पर मैन ॥३१६॥

nikaT tirayaa ko pai kai parat chain par main ||316||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕੋਮਲ ਕੰਜ ਸੇ ਫੂਲ ਰਹੇ ਦ੍ਰਿਗ ਮੋਰ ਕੇ ਪੰਖ ਸਿਰ ਊਪਰ ਸੋਹੈ ॥

कोमल कंज से फूल रहे दृग मोर के पंख सिर ऊपर सोहै ॥

komal ka(n)j se fool rahe dhirag mor ke pa(n)kh sir uoopar sohai ||

ਹੈ ਬਰਨੀ ਸਰ ਸੀ ਭਰੁਟੇ ਧਨੁ ਆਨਨ ਪੈ ਸਸਿ ਕੋਟਿਕ ਕੋਹੈ ॥

है बरनी सर सी भरुटे धनु आनन पै ससि कोटिक कोहै ॥

hai baranee sar see bharuTe dhan aanan pai sas koTik kohai ||

ਮਿਤ੍ਰ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾ ਕਹੀਯੇ ਜਿਹ ਕੋ ਪਖਿ ਕੈ ਰਿਪੁ ਕੋ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥

मित्र की बात कहा कहीये जिह को पखि कै रिपु को मन मोहै ॥

mitr kee baat kahaa kaheeye jeh ko pakh kai rip ko man mohai ||

ਮਾਨਹੁ ਲੈ ਸਿਵ ਕੇ ਰਿਪੁ ਆਪ ਦਯੋ ਬਿਧਨਾ ਰਸ ਯਾਹਿ ਨਿਚੋਹੈ ॥੩੧੭॥

मानहु लै सिव के रिपु आप दयो बिधना रस याहि निचोहै ॥३१७॥

maanahu lai siv ke rip aap dhayo bidhanaa ras yaeh nichohai ||317||

ਗਵਾਰਿ ਕੇ ਹਾਥ ਪੈ ਹਾਥ ਧਰੇ ਹਰਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤਰੁ ਕੇ ਤਰਿ ਠਾਢੇ ॥

गवारि के हाथ पै हाथ धरे हरि स्याम कहै तरु के तरि ठाढे ॥

gavaar ke haath pai haath dhare har sayaam kahai tar ke tar Thaadde ||

ਪਾਟ ਕੋ ਪਾਟ ਧਰੇ ਪੀਯਰੋ ਉਰਿ ਦੇਖਿ ਜਿਸੈ ਅਤਿ ਆਨੰਦ ਬਾਢੇ ॥

पाट को पाट धरे पीयरो उरि देखि जिसै अति आनंद बाढे ॥

paaT ko paaT dhare peeyaro ur dhekh jisai at aana(n)dh baadde ||

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਜਿਉ ਚੁਨਿ ਲੀ ਤਿਸ ਕੋ ਚੁਨਿ ਕਾਢੈ ॥

ता छबि की अति ही उपमा कबि जिउ चुनि ली तिस को चुनि काढै ॥

taa chhab kee at hee upamaa kab jiau chun lee tis ko chun kaaddai ||

ਮਾਨਹੁ ਪਾਵਸ ਕੀ ਰੁਤਿ ਮੈ ਚਪਲਾ ਚਮਕੀ ਘਨ ਸਾਵਨ ਗਾਢੇ ॥੩੧੮॥

मानहु पावस की रुति मै चपला चमकी घन सावन गाढे ॥३१८॥

maanahu paavas kee rut mai chapalaa chamakee ghan saavan gaadde ||318||

ਲੋਚਨ ਕਾਨ੍ਰਹ ਨਿਹਾਰਿ ਤ੍ਰਿਯਾ ਦਿਜ ਰੂਪ ਕੈ ਪਾਨ ਮਹਾ ਮਤ ਹੂਈ ॥

लोचन कान्रह निहारि तृया दिज रूप कै पान महा मत हूई ॥

lochan kaanreh nihaar tirayaa dhij roop kai paan mahaa mat hooiee ||

ਹੋਇ ਗਈ ਤਨ ਮੈ ਗ੍ਰਿਹ ਕੀ ਸੁਧਿ ਯੌ ਉਡਗੀ ਜਿਮੁ ਪਉਨ ਸੋ ਰੂਈ ॥

होइ गई तन मै गृह की सुधि यौ उडगी जिमु पउन सो रूई ॥

hoi giee tan mai gireh kee sudh yau uddagee jim paun so rooiee ||

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤਿਨ ਕੋ ਬਿਰਹਾਗਨਿ ਯੌ ਭਰਕੀ ਜਿਮੁ ਤੇਲ ਸੋ ਧੂਈ ॥

स्याम कहै तिन को बिरहागनि यौ भरकी जिमु तेल सो धूई ॥

sayaam kahai tin ko birahaagan yau bharakee jim tel so dhooiee ||

ਜਿਉ ਟੁਕਰਾ ਪਿਖਿ ਚੁੰਬਕ ਡੋਲਤ ਬੀਚ ਮਨੋ ਜਲ ਲੋਹ ਕੀ ਸੂਈ ॥੩੧੯॥

जिउ टुकरा पिखि चुँबक डोलत बीच मनो जल लोह की सूई ॥३१९॥

jiau Tukaraa pikh chu(n)bak ddolat beech mano jal loh kee sooiee ||319||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਤ੍ਰਿਯਾ ਦਿਜ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਿਯੋ ਦੁਖ ਦੂਰ ਭਏ ਹੈ ॥

कान्रह के रूप निहारि तृया दिज प्रेम बढियो दुख दूर भए है ॥

kaanreh ke roop nihaar tirayaa dhij prem baddiyo dhukh dhoor bhe hai ||

ਭੀਖਮ ਮਾਤ ਕੋ ਜ੍ਯੋ ਪਰਸੇ ਛਿਨ ਮੈ ਸਭ ਪਾਪ ਬਿਲਾਇ ਗਏ ਹੈ ॥

भीखम मात को ज्यो परसे छिन मै सभ पाप बिलाइ गए है ॥

bheekham maat ko jayo parase chhin mai sabh paap bilai ge hai ||

ਆਨਨ ਦੇਖਿ ਕੇ ਸ੍ਯਾਮ ਘਨੋ ਚਿਤ ਬੀਚ ਬਸਿਯੋ ਦ੍ਰਿਗ ਮੂੰਦ ਲਏ ਹੈ ॥

आनन देखि के स्याम घनो चित बीच बसियो दृग मूँद लए है ॥

aanan dhekh ke sayaam ghano chit beech basiyo dhirag moo(n)dh le hai ||

ਜਿਉ ਧਨਵਾਨ ਮਨੋ ਧਨ ਕੋ ਧਰਿ ਅੰਦਰ ਧਾਮ ਕਿਵਾਰ ਦਏ ਹੈ ॥੩੨੦॥

जिउ धनवान मनो धन को धरि अंदर धाम किवार दए है ॥३२०॥

jiau dhanavaan mano dhan ko dhar a(n)dhar dhaam kivaar dhe hai ||320||

ਸੁਧਿ ਭਈ ਜਬ ਹੀ ਤਨ ਮੈ ਤਬ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਹਸਿ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਵਹੁ ॥

सुधि भई जब ही तन मै तब कान्रह कही हसि कै गृह जावहु ॥

sudh bhiee jab hee tan mai tab kaanreh kahee has kai gireh jaavahu ||

ਬਿਪਨ ਬੀਚ ਕਹੈ ਰਹੀਯੋ ਦਿਨ ਰੈਨ ਸਭੇ ਹਮਰੈ ਗੁਨ ਗਾਵਹੁ ॥

बिपन बीच कहै रहीयो दिन रैन सभे हमरै गुन गावहु ॥

bipan beech kahai raheeyo dhin rain sabhe hamarai gun gaavahu ||

ਹੋਇ ਨ ਤ੍ਰਾਸ ਤੁਮੈ ਜਮ ਕੀ ਹਿਤ ਕੈ ਹਮ ਸੋ ਜੁ ਧਿਆਨ ਲਗਾਵਹੁ ॥

होइ न त्रास तुमै जम की हित कै हम सो जु धिआन लगावहु ॥

hoi na traas tumai jam kee hit kai ham so ju dhiaan lagaavahu ||

ਜੋ ਤੁਮ ਬਾਤ ਕਰੋ ਇਹ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਸਬ ਹੀ ਮੁਕਤਾ ਫਲੁ ਪਾਵਹੁ ॥੩੨੧॥

जो तुम बात करो इह ही तब ही सब ही मुकता फलु पावहु ॥३२१॥

jo tum baat karo ieh hee tab hee sab hee mukataa fal paavahu ||321||

ਦਿਜਨ ਤ੍ਰਿਯੋ ਬਾਚ ॥

दिजन तृयो बाच ॥

dhijan tirayo baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਪਤਨੀ ਦਿਜ ਕੀ ਇਹ ਬਾਤ ਕਹੀ ਹਮ ਸੰਗ ਨ ਛਾਡਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਤੁਮਾਰੋ ॥

पतनी दिज की इह बात कही हम संग न छाडत कान्रह तुमारो ॥

patanee dhij kee ieh baat kahee ham sa(n)g na chhaaddat kaanreh tumaaro ||

ਸੰਗ ਫਿਰੈ ਤੁਮਰੇ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਚਲੈ ਬ੍ਰਿਜ ਕੌ ਬ੍ਰਿਜ ਜੋਊ ਸਿਧਾਰੋ ॥

संग फिरै तुमरे दिन रैनि चलै बृज कौ बृज जोऊ सिधारो ॥

sa(n)g firai tumare dhin rain chalai biraj kau biraj jouoo sidhaaro ||

ਲਾਗ ਰਹਿਯੋ ਤੁਮ ਸੋ ਹਮਰੋ ਮਨ ਜਾਤ ਨਹੀ ਮਨ ਧਾਮ ਹਮਾਰੋ ॥

लाग रहियो तुम सो हमरो मन जात नही मन धाम हमारो ॥

laag rahiyo tum so hamaro man jaat nahee man dhaam hamaaro ||

ਪੂਰਨ ਜੋਗ ਕੋ ਪਾਇ ਜੁਗੀਸ੍ਵਰ ਆਨਤ ਨ ਧਨ ਬੀਚ ਸੰਭਾਰੋ ॥੩੨੨॥

पूरन जोग को पाइ जुगीस्वर आनत न धन बीच संभारो ॥३२२॥

pooran jog ko pai jugeesavair aanat na dhan beech sa(n)bhaaro ||322||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥

कान्रह बाच ॥

kaanreh baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਸ੍ਰੀ ਭਗਵਾਨ ਤਿਨੈ ਪਿਖਿ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਿਯੋ ਮੁਖ ਤੇ ਤੁਮ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰੋ ॥

स्री भगवान तिनै पिखि प्रेम कहियो मुख ते तुम धामि सिधारो ॥

sree bhagavaan tinai pikh prem kahiyo mukh te tum dhaam sidhaaro ||

ਜਾਇ ਸਭੈ ਪਤਿ ਆਪਨ ਆਪਨ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਥਾ ਕਹਿ ਤਾਹਿ ਉਧਾਰੋ ॥

जाइ सभै पति आपन आपन कान्रह कथा कहि ताहि उधारो ॥

jai sabhai pat aapan aapan kaanreh kathaa keh taeh udhaaro ||

ਪੁਤ੍ਰਨ ਪਉਤ੍ਰਨ ਪਤਿਨ ਸੋ ਇਹ ਕੈ ਚਰਚਾ ਸਭ ਹੀ ਦੁਖੁ ਟਾਰੋ ॥

पुत्रन पउत्रन पतिन सो इह कै चरचा सभ ही दुखु टारो ॥

putran pautran patin so ieh kai charachaa sabh hee dhukh Taaro ||

ਗੰਧ ਮਲਿਯਾਗਰ ਸ੍ਯਾਮ ਕੋ ਨਾਮ ਲੈ ਰੂਖਨ ਕੋ ਕਰਿ ਚੰਦਨ ਡਾਰੋ ॥੩੨੩॥

गंध मलियागर स्याम को नाम लै रूखन को करि चंदन डारो ॥३२३॥

ga(n)dh maliyaagar sayaam ko naam lai rookhan ko kar cha(n)dhan ddaaro ||323||

ਮਾਨ ਲਈ ਪਤਨੀ ਦਿਜ ਕੀ ਸਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਬਤੀਆ ॥

मान लई पतनी दिज की सम अंमृत कान्रह कही बतीआ ॥

maan liee patanee dhij kee sam a(n)mirat kaanreh kahee bateeaa ||

ਜਿਤਨੋ ਹਰਿ ਯਾ ਉਪਦੇਸ ਕਰਿਯੋ ਤਿਤਨੋ ਨਹਿ ਹੋਤ ਕਛੂ ਜਤੀਆ ॥

जितनो हरि या उपदेस करियो तितनो नहि होत कछू जतीआ ॥

jitano har yaa upadhes kariyo titano neh hot kachhoo jateeaa ||

ਚਰਚਾ ਜਬ ਜਾ ਉਨ ਸੋ ਇਨ ਕੀ ਤਬ ਹੀ ਉਨ ਕੀ ਭਈ ਯਾ ਗਤੀਆ ॥

चरचा जब जा उन सो इन की तब ही उन की भई या गतीआ ॥

charachaa jab jaa un so in kee tab hee un kee bhiee yaa gateeaa ||

ਇਨ ਸ੍ਰਯਾਹ ਭਏ ਮੁਖ ਯੌ ਜੁਵਤੀ ਮੁਖ ਲਾਲ ਭਏ ਵਹ ਜਿਉ ਰਤੀਆ ॥੩੨੪॥

इन स्रयाह भए मुख यौ जुवती मुख लाल भए वह जिउ रतीआ ॥३२४॥

ein srayaeh bhe mukh yau juvatee mukh laal bhe veh jiau rateeaa ||324||

ਚਰਚਾ ਸੁਨਿ ਬਿਪ ਜੁ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸੋ ਮਿਲ ਕੈ ਸਭ ਹੀ ਪਛੁਤਾਵਨ ਲਾਗੇ ॥

चरचा सुनि बिप जु त्रीअन सो मिल कै सभ ही पछुतावन लागे ॥

charachaa sun bip ju treean so mil kai sabh hee pachhutaavan laage ||

ਬੇਦਨ ਕੌ ਹਮ ਕੌ ਸਭ ਕੌ ਧ੍ਰਿਗ ਗੋਪ ਗਏ ਮੰਗ ਕੈ ਹਮ ਆਗੈ ॥

बेदन कौ हम कौ सभ कौ धृग गोप गए मंग कै हम आगै ॥

bedhan kau ham kau sabh kau dhirag gop ge ma(n)g kai ham aagai ||

ਮਾਨ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮੈ ਬੂਡੇ ਹੁਤੇ ਹਮ ਚੂਕ ਗਯੋ ਅਉਸਰ ਤਉ ਹਮ ਜਾਗੇ ॥

मान समुँद्र मै बूडे हुते हम चूक गयो अउसर तउ हम जागे ॥

maan samu(n)dhr mai boodde hute ham chook gayo aausar tau ham jaage ||

ਪੈ ਜਿਨ ਕੀ ਇਹ ਹੈ ਪਤਨੀ ਤਿਹ ਤੇ ਫੁਨਿ ਹੈ ਹਮ ਹੂੰ ਬਡਭਾਗੇ ॥੩੨੫॥

पै जिन की इह है पतनी तिह ते फुनि है हम हूँ बडभागे ॥३२५॥

pai jin kee ieh hai patanee teh te fun hai ham hoo(n) baddabhaage ||325||

ਮਾਨਿ ਸਭੈ ਦਿਜ ਆਪਨ ਕੋ ਧ੍ਰਿਗ ਫੇਰਿ ਕਰੀ ਮਿਲਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਡਾਈ ॥

मानि सभै दिज आपन को धृग फेरि करी मिलि कान्रह बडाई ॥

maan sabhai dhij aapan ko dhirag fer karee mil kaanreh baddaiee ||

ਲੋਕਨ ਕੋ ਸਭ ਕੇ ਪਤਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਹਮੈ ਕਹਿ ਬੇਦਨ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥

लोकन को सभ के पति कान्रह हमै कहि बेदन बात सुनाई ॥

lokan ko sabh ke pat kaanreh hamai keh bedhan baat sunaiee ||

ਤੌ ਨ ਗਏ ਉਨ ਕੇ ਹਮ ਪਾਸਿ ਡਰੇ ਜੁ ਮਰੇ ਹਮ ਕਉ ਹਮ ਰਾਈ ॥

तौ न गए उन के हम पासि डरे जु मरे हम कउ हम राई ॥

tau na ge un ke ham paas ddare ju mare ham kau ham raiee ||

ਸਤਿ ਲਖਿਯੋ ਤੁਮ ਕਉ ਭਗਵਾਨ ਕਹੀ ਹਮ ਸਤ ਕਹੀ ਨ ਬਨਾਈ ॥੩੨੬॥

सति लखियो तुम कउ भगवान कही हम सत कही न बनाई ॥३२६॥

sat lakhiyo tum kau bhagavaan kahee ham sat kahee na banaiee ||326||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਪੂਤਨਾ ਸੰਘਾਰੀ ਤ੍ਰਿਣਾਵ੍ਰਤ ਕੀ ਬਿਦਾਰੀ ਦੇਹ ਦੈਤ ਅਘਾਸੁਰ ਹੂੰ ਕੀ ਸਿਰੀ ਜਾਹਿ ਫਾਰੀ ਹੈ ॥

पूतना संघारी तृणाव्रत की बिदारी देह दैत अघासुर हूँ की सिरी जाहि फारी है ॥

pootanaa sa(n)ghaaree tiranaavrat kee bidhaaree dheh dhait aghaasur hoo(n) kee siree jaeh faaree hai ||

ਸਿਲਾ ਜਾਹਿ ਤਾਰੀ ਬਕ ਹੂੰ ਕੀ ਚੋਚ ਚੀਰ ਡਾਰੀ ਐਸੇ ਭੂਮਿ ਪਾਰੀ ਜੈਸੇ ਆਰੀ ਚੀਰ ਡਾਰੀ ਹੈ ॥

सिला जाहि तारी बक हूँ की चोच चीर डारी ऐसे भूमि पारी जैसे आरी चीर डारी है ॥

silaa jaeh taaree bak hoo(n) kee choch cheer ddaaree aaise bhoom paaree jaise aaree cheer ddaaree hai ||

ਰਾਮ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਦੈਤਨ ਕੀ ਸੈਨਾ ਜਿਨ ਮਾਰੀ ਅਰੁ ਆਪਨੋ ਬਿਭੀਛਨ ਕੋ ਦੀਨੀ ਲੰਕਾ ਸਾਰੀ ਹੈ ॥

राम ह्वै कै दैतन की सैना जिन मारी अरु आपनो बिभीछन को दीनी लंका सारी है ॥

raam havai kai dhaitan kee sainaa jin maaree ar aapano bibheechhan ko dheenee la(n)kaa saaree hai ||

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਦਿਜਨ ਕੀ ਪਤਨੀ ਉਧਾਰੀ ਅਵਤਾਰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਧ ਜੈਸੇ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਉਧਾਰੀ ਹੈ ॥੩੨੭॥

ऐसी भाति दिजन की पतनी उधारी अवतार लै के साध जैसे पृथमी उधारी है ॥३२७॥

aaisee bhaat dhijan kee patanee udhaaree avataar lai ke saadh jaise pirathamee udhaaree hai ||327||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਬਿਪਨ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀ ਸੁਨ ਕੈ ਕਬਿ ਰਾਜ ਕਹਿਯੋ ਦਿਜ ਅਉਰ ਕਹੀਜੈ ॥

बिपन की तृय की सुन कै कबि राज कहियो दिज अउर कहीजै ॥

bipan kee tiray kee sun kai kab raaj kahiyo dhij aaur kaheejai ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਥਾ ਅਤਿ ਰੋਚਨ ਜੀਯ ਬਿਚਾਰ ਕਹੋ ਜਿਹ ਤੇ ਫੁਨਿ ਜੀਜੈ ॥

कान्रह कथा अति रोचन जीय बिचार कहो जिह ते फुनि जीजै ॥

kaanreh kathaa at rochan jeey bichaar kaho jeh te fun jeejai ||

ਤੌ ਹਸਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ਮੁਸਕਾਇ ਪਹਲੈ ਨ੍ਰਿਪ ਤਾਹਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਜੁ ਕੀਜੈ ॥

तौ हसि बात कही मुसकाइ पहलै नृप ताहि प्रनाम जु कीजै ॥

tau has baat kahee musakai pahalai nirap taeh pranaam ju keejai ||

ਤੌ ਭਗਵਾਨ ਕਥਾ ਅਤਿ ਰੋਚਨ ਦੈ ਚਿਤ ਪੈ ਹਮ ਤੇ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥੩੨੮॥

तौ भगवान कथा अति रोचन दै चित पै हम ते सुन लीजै ॥३२८॥

tau bhagavaan kathaa at rochan dhai chit pai ham te sun leejai ||328||

ਸਾਲਨ ਅਉ ਅਖਨੀ ਬਿਰੀਆ ਜੁਜ ਤਾਹਰੀ ਅਉਰ ਪੁਲਾਵ ਘਨੇ ॥

सालन अउ अखनी बिरीआ जुज ताहरी अउर पुलाव घने ॥

saalan aau akhanee bireeaa juj taaharee aaur pulaav ghane ||

ਨੁਗਦੀ ਅਰੁ ਸੇਵਕੀਆ ਚਿਰਵੇ ਲਡੂਆ ਅਰੁ ਸੂਤ ਭਲੇ ਜੁ ਬਨੇ ॥

नुगदी अरु सेवकीआ चिरवे लडूआ अरु सूत भले जु बने ॥

nugadhee ar sevakeeaa chirave laddooaa ar soot bhale ju bane ||

ਫੁਨਿ ਖੀਰ ਦਹੀ ਅਰੁ ਦੂਧ ਕੇ ਸਾਥ ਬਰੇ ਬਹੁ ਅਉਰ ਨ ਜਾਤ ਗਨੇ ॥

फुनि खीर दही अरु दूध के साथ बरे बहु अउर न जात गने ॥

fun kheer dhahee ar dhoodh ke saath bare bahu aaur na jaat gane ||

ਇਹ ਖਾਇ ਚਲਿਯੋ ਭਗਵਾਨ ਗ੍ਰਿਹੰ ਕਹੁ ਸ੍ਯਾਮ ਕਬੀਸੁਰ ਭਾਵ ਭਨੇ ॥੩੨੯॥

इह खाइ चलियो भगवान गृहं कहु स्याम कबीसुर भाव भने ॥३२९॥

eeh khai chaliyo bhagavaan giraha(n) kahu sayaam kabeesur bhaav bhane ||329||

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਚਲੇ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਗਰੜਧ੍ਵਜ ਜੀਯ ਮੈ ਆਨੰਦ ਪੈ ਕੈ ॥

गावत गीत चले गृह को गरड़ध्वज जीय मै आनंद पै कै ॥

gaavat geet chale gireh ko garaRadhavaij jeey mai aana(n)dh pai kai ||

ਸੋਭਤ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗਿ ਹਲੀ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਅਉ ਸੇਤ ਚਲਿਯੋ ਉਨਸੈ ਕੈ ॥

सोभत स्याम के संगि हली घन स्याम अउ सेत चलियो उनसै कै ॥

sobhat sayaam ke sa(n)g halee ghan sayaam aau set chaliyo unasai kai ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਬੈ ਹਸਿ ਕੈ ਮੁਰਲੀ ਸੁ ਬਜਾਇ ਉਠਿਯੋ ਅਪਨੇ ਕਰਿ ਲੈ ਕੈ ॥

कान्रह तबै हसि कै मुरली सु बजाइ उठियो अपने करि लै कै ॥

kaanreh tabai has kai muralee su bajai uThiyo apane kar lai kai ||

ਠਾਢ ਭਈ ਜਮੁਨਾ ਸੁਨਿ ਕੈ ਧੁਨਿ ਪਉਨ ਰਹਿਯੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਉਰਝੈ ਕੈ ॥੩੩੦॥

ठाढ भई जमुना सुनि कै धुनि पउन रहियो सुनि कै उरझै कै ॥३३०॥

Thaadd bhiee jamunaa sun kai dhun paun rahiyo sun kai urajhai kai ||330||

ਰਾਮਕਲੀ ਅਰੁ ਸੋਰਠਿ ਸਾਰੰਗ ਮਾਲਸਿਰੀ ਅਰੁ ਬਾਜਤ ਗਉਰੀ ॥

रामकली अरु सोरठि सारंग मालसिरी अरु बाजत गउरी ॥

raamakalee ar soraTh saara(n)g maalasiree ar baajat gauree ||

ਜੈਤਸਿਰੀ ਅਰੁ ਗੌਡ ਮਲਾਰ ਬਿਲਾਵਲ ਰਾਗ ਬਸੈ ਸੁਭ ਠਉਰੀ ॥

जैतसिरी अरु गौड मलार बिलावल राग बसै सुभ ठउरी ॥

jaitasiree ar gauadd malaar bilaaval raag basai subh Thauree ||

ਮਾਨਸ ਕੀ ਕਹ ਹੈ ਗਨਤੀ ਸੁਨਿ ਹੋਤ ਸੁਰੀ ਅਸੁਰੀ ਧੁਨਿ ਬਉਰੀ ॥

मानस की कह है गनती सुनि होत सुरी असुरी धुनि बउरी ॥

maanas kee keh hai ganatee sun hot suree asuree dhun bauree ||

ਸੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਧੁਨਿ ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਤਰੁਨੀ ਹਰਨੀ ਜਿਮ ਆਵਤ ਦਉਰੀ ॥੩੩੧॥

सो सुनि कै धुनि स्रउनन मै तरुनी हरनी जिम आवत दउरी ॥३३१॥

so sun kai dhun sraunan mai tarunee haranee jim aavat dhauree ||331||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਬਾਜਤ ਬਸੰਤ ਅਰੁ ਭੈਰਵ ਹਿੰਡੋਲ ਰਾਗ ਬਾਜਤ ਹੈ ਲਲਤਾ ਕੇ ਸਾਥ ਹ੍ਵੈ ਧਨਾਸਰੀ ॥

बाजत बसंत अरु भैरव हिंडोल राग बाजत है ललता के साथ ह्वै धनासरी ॥

baajat basa(n)t ar bhairav hi(n)ddol raag baajat hai lalataa ke saath havai dhanaasaree ||

ਮਾਲਵਾ ਕਲ੍ਯਾਨ ਅਰੁ ਮਾਲਕਉਸ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਬਨ ਮੈ ਬਜਾਵੈ ਕਾਨ੍ਰਹ ਮੰਗਲ ਨਿਵਾਸਰੀ ॥

मालवा कल्यान अरु मालकउस मारू राग बन मै बजावै कान्रह मंगल निवासरी ॥

maalavaa kalayaan ar maalakaus maaroo raag ban mai bajaavai kaanreh ma(n)gal nivaasaree ||

ਸੁਰੀ ਅਰੁ ਆਸੁਰੀ ਅਉ ਪੰਨਗੀ ਜੇ ਹੁਤੀ ਤਹਾ ਧੁਨਿ ਕੇ ਸੁਨਤ ਪੈ ਨ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਜਾਸੁ ਰੀ ॥

सुरी अरु आसुरी अउ पंनगी जे हुती तहा धुनि के सुनत पै न रही सुधि जासु री ॥

suree ar aasuree aau pa(n)nagee je hutee tahaa dhun ke sunat pai na rahee sudh jaas ree ||

ਕਹੈ ਇਉ ਦਾਸਰੀ ਸੁ ਐਸੀ ਬਾਜੀ ਬਾਸੁਰੀ ਸੁ ਮੇਰੇ ਜਾਨੇ ਯਾ ਮੈ ਸਭ ਰਾਗ ਕੋ ਨਿਵਾਸੁ ਰੀ ॥੩੩੨॥

कहै इउ दासरी सु ऐसी बाजी बासुरी सु मेरे जाने या मै सभ राग को निवासु री ॥३३२॥

kahai iau dhaasaree su aaisee baajee baasuree su mere jaane yaa mai sabh raag ko nivaas ree ||332||

ਕਰੁਨਾ ਨਿਧਾਨ ਬੇਦ ਕਹਤ ਬਖਾਨ ਯਾ ਕੀ ਬੀਚ ਤੀਨ ਲੋਕ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ ਸੁ ਬਾਸੁ ਰੀ ॥

करुना निधान बेद कहत बखान या की बीच तीन लोक फैल रही है सु बासु री ॥

karunaa nidhaan bedh kahat bakhaan yaa kee beech teen lok fail rahee hai su baas ree ||

ਦੇਵਨ ਕੀ ਕੰਨਿਆ ਤਾ ਕੀ ਸੁਨਿ ਸੁਨਿ ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਧਾਈ ਧਾਈ ਆਵੈ ਤਜਿ ਕੈ ਸੁਰਗ ਬਾਸੁ ਰੀ ॥

देवन की कंनिआ ता की सुनि सुनि स्रउनन मै धाई धाई आवै तजि कै सुरग बासु री ॥

dhevan kee ka(n)niaa taa kee sun sun sraunan mai dhaiee dhaiee aavai taj kai surag baas ree ||

ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਰੂਪ ਰਾਗ ਕੋ ਨਿਹਾਰ ਕਹਿਯੋ ਰਚਿਯੋ ਹੈ ਬਿਧਾਤਾ ਇਹ ਰਾਗਨ ਕੋ ਬਾਸੁ ਰੀ ॥

ह्वै करि प्रसंन्य रूप राग को निहार कहियो रचियो है बिधाता इह रागन को बासु री ॥

havai kar prasa(n)nay roop raag ko nihaar kahiyo rachiyo hai bidhaataa ieh raagan ko baas ree ||

ਰੀਝੇ ਸਭ ਗਨ ਉਡਗਨ ਭੇ ਮਗਨ ਜਬ ਬਨ ਉਪਬਨ ਮੈ ਬਜਾਈ ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਸੁਰੀ ॥੩੩੩॥

रीझे सभ गन उडगन भे मगन जब बन उपबन मै बजाई कान्रह बासुरी ॥३३३॥

reejhe sabh gan uddagan bhe magan jab ban upaban mai bajaiee kaanreh baasuree ||333||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਜਾਵਤ ਹੈ ਮੁਰਲੀ ਅਤਿ ਆਨੰਦ ਕੈ ਮਨਿ ਡੇਰਨ ਆਏ ॥

कान्रह बजावत है मुरली अति आनंद कै मनि डेरन आए ॥

kaanreh bajaavat hai muralee at aana(n)dh kai man dderan aae ||

ਤਾਲ ਬਜਾਵਤ ਕੂਦਤ ਆਵਤ ਗੋਪ ਸਭੋ ਮਿਲਿ ਮੰਗਲ ਗਾਏ ॥

ताल बजावत कूदत आवत गोप सभो मिलि मंगल गाए ॥

taal bajaavat koodhat aavat gop sabho mil ma(n)gal gaae ||

ਆਪਨ ਹ੍ਵੈ ਧਨਠੀ ਭਗਵਾਨ ਤਿਨੋ ਪਹਿ ਤੇ ਬਹੁ ਨਾਚ ਨਚਾਏ ॥

आपन ह्वै धनठी भगवान तिनो पहि ते बहु नाच नचाए ॥

aapan havai dhanaThee bhagavaan tino peh te bahu naach nachaae ||

ਰੈਨ ਪਰੀ ਤਬ ਆਪਨ ਆਪਨ ਸੋਇ ਰਹੇ ਗ੍ਰਿਹਿ ਆਨੰਦ ਪਾਏ ॥੩੩੪॥

रैन परी तब आपन आपन सोइ रहे गृहि आनंद पाए ॥३३४॥

rain paree tab aapan aapan soi rahe gireh aana(n)dh paae ||334||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਬਿਪਨ ਕੀ ਤ੍ਰੀਯਨ ਕੋ ਚਿਤ ਹਰਿ ਭੋਜਨ ਲੇਇ ਉਧਾਰ ਕਰਬੋ ਬਰਨਨੰ ॥

इति स्री दसम सिकंधे बचित्र नाटक ग्रंथे कृसनावतारे बिपन की त्रीयन को चित हरि भोजन लेइ उधार करबो बरननं ॥

eit sree dhasam sika(n)dhe bachitr naaTak gra(n)the kirasanaavataare bipan kee treeyan ko chit har bhojan lei udhaar karabo baranana(n) ||

ਅਥ ਗੋਵਰਧਨ ਗਿਰਿ ਕਰ ਪਰ ਧਾਰਬੋ ॥

अथ गोवरधन गिरि कर पर धारबो ॥

ath govaradhan gir kar par dhaarabo ||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਇਸੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜੀ ਕੀਨੇ ਦਿਵਸ ਬਿਤੀਤ ॥

इसी भाति सो कृसन जी कीने दिवस बितीत ॥

eisee bhaat so kirasan jee keene dhivas biteet ||

ਹਰਿ ਪੂਜਾ ਕੋ ਦਿਨੁ ਅਯੋ ਗੋਪ ਬਿਚਾਰੀ ਚੀਤਿ ॥੩੩੫॥

हरि पूजा को दिनु अयो गोप बिचारी चीति ॥३३५॥

har poojaa ko dhin ayo gop bichaaree cheet ||335||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਆਯੋ ਹੈ ਇੰਦ੍ਰ ਕੀ ਪੂਜਾ ਕੋ ਦ੍ਯੋਸ ਸਭੋ ਮਿਲਿ ਗੋਪਿਨ ਬਾਤ ਉਚਾਰੀ ॥

आयो है इंद्र की पूजा को द्योस सभो मिलि गोपिन बात उचारी ॥

aayo hai i(n)dhr kee poojaa ko dhayos sabho mil gopin baat uchaaree ||

ਭੋਜਨ ਭਾਤਿ ਅਨੇਕਨ ਕੋ ਰੁ ਪੰਚਾਮ੍ਰਿਤ ਕੀ ਕਰੋ ਜਾਇ ਤਯਾਰੀ ॥

भोजन भाति अनेकन को रु पंचामृत की करो जाइ तयारी ॥

bhojan bhaat anekan ko r pa(n)chaamirat kee karo jai tayaaree ||

ਨੰਦ ਕਹਿਯੋ ਜਬ ਗੋਪਿਨ ਸੋ ਬਿਧਿ ਅਉਰ ਚਿਤੀ ਮਨ ਬੀਚ ਮੁਰਾਰੀ ॥

नंद कहियो जब गोपिन सो बिधि अउर चिती मन बीच मुरारी ॥

na(n)dh kahiyo jab gopin so bidh aaur chitee man beech muraaree ||

ਕੋ ਬਪੁਰਾ ਮਘਵਾ ਹਮਰੀ ਸਮ ਪੂਜਨ ਜਾਤ ਜਹਾ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਰੀ ॥੩੩੬॥

को बपुरा मघवा हमरी सम पूजन जात जहा बृज नारी ॥३३६॥

ko bapuraa maghavaa hamaree sam poojan jaat jahaa biraj naaree ||336||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਬੋਲਿਯੋ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਰੁਣਾ ਨਿਧਾਨ ਤਾਤ ਕਾਹੇ ਕੇ ਨਵਿਤ ਕੋ ਸਾਮ੍ਰਿਗੀ ਤੈ ਬਨਾਈ ਹੈ ॥

इह बिधि बोलियो कान्रह करुणा निधान तात काहे के नवित को सामृगी तै बनाई है ॥

eeh bidh boliyo kaanreh karunaa nidhaan taat kaahe ke navit ko saamiragee tai banaiee hai ||

ਕਹਿਯੋ ਐਸੇ ਨੰਦ ਜੋ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀਪਤਿ ਭਾਖੀਅਤ ਤਾਹੀ ਕੋ ਬਨਾਈ ਹਰਿ ਕਹਿ ਕੈ ਸੁਨਾਈ ਹੈ ॥

कहियो ऐसे नंद जो तृलोकीपति भाखीअत ताही को बनाई हरि कहि कै सुनाई है ॥

kahiyo aaise na(n)dh jo tiralokeepat bhaakheeat taahee ko banaiee har keh kai sunaiee hai ||

ਕਾਹੇ ਕੇ ਨਵਿਤ ਕਹਿਯੋ ਬਾਰਿਦ ਤ੍ਰਿਨਨ ਕਾਜ ਗਊਅਨ ਕੀ ਰਛ ਕਰੀ ਅਉ ਹੋਤ ਆਈ ਹੈ ॥

काहे के नवित कहियो बारिद तृनन काज गऊअन की रछ करी अउ होत आई है ॥

kaahe ke navit kahiyo baaridh tiranan kaaj guooan kee rachh karee aau hot aaiee hai ||

ਕਹਿਯੋ ਭਗਵਾਨ ਏਤੋ ਲੋਗ ਹੈ ਅਜਾਨ ਬ੍ਰਿਜ ਈਸਰ ਤੇ ਹੋਤ ਨਹੀ ਮਘਵਾ ਤੇ ਗਾਈ ਹੈ ॥੩੩੭॥

कहियो भगवान एतो लोग है अजान बृज ईसर ते होत नही मघवा ते गाई है ॥३३७॥

kahiyo bhagavaan eto log hai ajaan biraj ieesar te hot nahee maghavaa te gaiee hai ||337||

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥

कान्रह बाच ॥

kaanreh baach ||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਹੈ ਨਹੀ ਮੇਘੁ ਸੁਰਪਤਿ ਹਾਥਿ ਸੁ ਤਾਤ ਸੁਨੋ ਅਰੁ ਲੋਕ ਸਭੈ ਰੇ ॥

है नही मेघु सुरपति हाथि सु तात सुनो अरु लोक सभै रे ॥

hai nahee megh surapat haath su taat suno ar lok sabhai re ||