ਮੱਚੇ ਕੋਟਿ ਭੱਗੇ ਏਕ ॥

मच्चे कोटि भग्गे एक ॥

ma'che koT bha'ge ek ||

ਹੱਸੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਮਸਾਣ ॥

हस्से भूत प्रेत मसाण ॥

ha'se bhoot pret masaan ||

ਲੁੱਝੇ ਜੁੱਝ ਰੁੱਝ ਕ੍ਰਿਪਾਣ ॥੫੫੮॥

लुज्झे जुज्झ रुज्झ कृपाण ॥५५८॥

lu'jhe ju'jh ru'jh kirapaan ||558||

ਬਹੜਾ ਛੰਦ ॥

बहड़ा छंद ॥

bahaRaa chha(n)dh ||

ਅਧਿਕ ਰੋਸ ਕਰ ਰਾਜ ਪਖਰੀਆ ਧਾਵਹੀ ॥

अधिक रोस कर राज पखरीआ धावही ॥

adhik ros kar raaj pakhareeaa dhaavahee ||

ਰਾਮ ਰਾਮ ਬਿਨੁ ਸੰਕ ਪੁਕਾਰਤ ਆਵਹੀ ॥

राम राम बिनु संक पुकारत आवही ॥

raam raam bin sa(n)k pukaarat aavahee ||

ਰੁੱਝ ਜੁੱਝ ਝੜ ਪੜਤ ਭਯਾਨਕ ਭੂਮ ਪਰ ॥

रुज्झ जुज्झ झड़ पड़त भयानक भूम पर ॥

ru'jh ju'jh jhaR paRat bhayaanak bhoom par ||

ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਕੇ ਹਾਥ ਗਏ ਭਵਸਿੰਧ ਤਰ ॥੫੫੯॥

रामचंद्र के हाथ गए भवसिंध तर ॥५५९॥

raamacha(n)dhr ke haath ge bhavasi(n)dh tar ||559||

ਸਿਮਟ ਸਾਗ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਸਮੁਹ ਹੁਐ ਜੂਝਹੀ ॥

सिमट साग संग्रहै समुह हुऐ जूझही ॥

simaT saag sa(n)grahai samuh huaai joojhahee ||

ਟੂਕ ਟੂਕ ਹੁਐ ਗਿਰਤ ਨ ਘਰ ਕਹ ਬੂਝਹੀ ॥

टूक टूक हुऐ गिरत न घर कह बूझही ॥

Took Took huaai girat na ghar keh boojhahee ||

ਖੰਡ ਖੰਡ ਹੁਐ ਗਿਰਤ ਖੰਡ ਧਨ ਖੰਡ ਰਨ ॥

खंड खंड हुऐ गिरत खंड धन खंड रन ॥

kha(n)dd kha(n)dd huaai girat kha(n)dd dhan kha(n)dd ran ||

ਤਨਕ ਤਨਕ ਲਗ ਜਾਹਿ ਅਸਨ ਕੀ ਧਾਰ ਤਨ ॥੫੬੦॥

तनक तनक लग जाहि असन की धार तन ॥५६०॥

tanak tanak lag jaeh asan kee dhaar tan ||560||

ਸੰਗੀਤ ਬਹੜਾ ਛੰਦ ॥

संगीत बहड़ा छंद ॥

sa(n)geet bahaRaa chha(n)dh ||

ਸਾਗੜਦੀ ਸਾਗ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਤਾਗੜਦੀ ਰਣ ਤੁਰੀ ਨਚਾਵਹਿ ॥

सागड़दी साग संग्रहै तागड़दी रण तुरी नचावहि ॥

saagaRadhee saag sa(n)grahai taagaRadhee ran turee nachaaveh ||

ਝਾਗੜਦੀ ਝੂਮ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਸਾਗੜਦੀ ਸੁਰਪੁਰਹਿ ਸਿਧਾਵਹਿ ॥

झागड़दी झूम गिर भूमि सागड़दी सुरपुरहि सिधावहि ॥

jhaagaRadhee jhoom gir bhoom saagaRadhee surapureh sidhaaveh ||

ਆਗੜਦੀ ਅੰਗ ਹੁਐ ਭੰਗ ਆਗੜਦੀ ਆਹਵ ਮਹਿ ਡਿਗਹੀ ॥

आगड़दी अंग हुऐ भंग आगड़दी आहव महि डिगही ॥

aagaRadhee a(n)g huaai bha(n)g aagaRadhee aahav meh ddigahee ||

ਹੋ ਬਾਗੜਦੀ ਵੀਰ ਬਿਕ੍ਰਾਰ ਸਾਗੜਦੀ ਸ੍ਰੋਣਤ ਤਨ ਭਿਗਹੀ ॥੫੬੧॥

हो बागड़दी वीर बिक्रार सागड़दी स्रोणत तन भिगही ॥५६१॥

ho baagaRadhee veer bikraar saagaRadhee sronat tan bhigahee ||561||

ਰਾਗੜਦੀ ਰੋਸ ਰਿਪ ਰਾਜ ਲਾਗੜਦੀ ਲਛਮਣ ਪੈ ਧਾਯੋ ॥

रागड़दी रोस रिप राज लागड़दी लछमण पै धायो ॥

raagaRadhee ros rip raaj laagaRadhee lachhaman pai dhaayo ||

ਕਾਗੜਦੀ ਕ੍ਰੋਧ ਤਨ ਕੁੜਯੋ ਪਾਗੜਦੀ ਹੁਐ ਪਵਨ ਸਿਧਾਯੋ ॥

कागड़दी क्रोध तन कुड़यो पागड़दी हुऐ पवन सिधायो ॥

kaagaRadhee krodh tan kuRayo paagaRadhee huaai pavan sidhaayo ||

ਆਗੜਦੀ ਅਨੁਜ ਉਰ ਤਾਤ ਘਾਗੜਦੀ ਗਹਿ ਘਾਇ ਪ੍ਰਹਾਰਯੋ ॥

आगड़दी अनुज उर तात घागड़दी गहि घाइ प्रहारयो ॥

aagaRadhee anuj ur taat ghaagaRadhee geh ghai prahaarayo ||

ਝਾਗੜਦੀ ਝੂਮਿ ਭੂਅ ਗਿਰਯੋ ਸਾਗੜਦੀ ਸੁਤ ਬੈਰ ਉਤਾਰਯੋ ॥੫੬੨॥

झागड़दी झूमि भूअ गिरयो सागड़दी सुत बैर उतारयो ॥५६२॥

jhaagaRadhee jhoom bhooa girayo saagaRadhee sut bair utaarayo ||562||

ਚਾਗੜਦੀ ਚਿੰਕ ਚਾਵਡੀ ਡਾਗੜਦੀ ਡਾਕਣ ਡੱਕਾਰੀ ॥

चागड़दी चिंक चावडी डागड़दी डाकण डक्कारी ॥

chaagaRadhee chi(n)k chaavaddee ddaagaRadhee ddaakan dda'kaaree ||

ਭਾਗੜਦੀ ਭੂਤ ਭਰ ਹਰੇ ਰਾਗੜਦੀ ਰਣ ਰੋਸ ਪ੍ਰਜਾਰੀ ॥

भागड़दी भूत भर हरे रागड़दी रण रोस प्रजारी ॥

bhaagaRadhee bhoot bhar hare raagaRadhee ran ros prajaaree ||

ਮਾਗੜਦੀ ਮੂਰਛਾ ਭਯੋ ਲਾਗੜਦੀ ਲਛਮਣ ਰਣ ਜੁਝਯੋ ॥

मागड़दी मूरछा भयो लागड़दी लछमण रण जुझयो ॥

maagaRadhee moorachhaa bhayo laagaRadhee lachhaman ran jujhayo ||

ਜਾਗੜਦੀ ਜਾਣ ਜੁਝਿ ਗਯੋ ਰਾਗੜਦੀ ਰਘੁਪਤ ਇਮ ਬੁਝਯੋ ॥੫੬੩॥

जागड़दी जाण जुझि गयो रागड़दी रघुपत इम बुझयो ॥५६३॥

jaagaRadhee jaan jujh gayo raagaRadhee raghupat im bujhayo ||563||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਲਛਮਨ ਮੂਰਛਨਾ ਭਵੇਤ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ॥

इति स्री बचित्र नाटके रामवतार लछमन मूरछना भवेत धिआइ समापतम सतु ॥

eit sree bachitr naaTake raamavataar lachhaman moorachhanaa bhavet dhiaai samaapatam sat ||

ਸੰਗੀਤ ਬਹੜਾ ਛੰਦ ॥

संगीत बहड़ा छंद ॥

sa(n)geet bahaRaa chha(n)dh ||

ਕਾਗੜਦੀ ਕਟਕ ਕਪਿ ਭਜਯੋ ਲਾਗੜਦੀ ਲਛਮਣ ਜੁੱਝਯੋ ਜਬ ॥

कागड़दी कटक कपि भजयो लागड़दी लछमण जुज्झयो जब ॥

kaagaRadhee kaTak kap bhajayo laagaRadhee lachhaman ju'jhayo jab ||

ਰਾਗੜਦੀ ਰਾਮ ਰਿਸ ਭਰਯੋ ਸਾਗੜਦੀ ਗਹਿ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਸਭ ॥

रागड़दी राम रिस भरयो सागड़दी गहि असत्र ससत्र सभ ॥

raagaRadhee raam ris bharayo saagaRadhee geh asatr sasatr sabh ||

ਧਾਗੜਦੀ ਧਉਲ ਧੜ ਹੜਯੋ ਕਾਗੜਦੀ ਕੋੜੰਭ ਕੜੱਕਯੋ ॥

धागड़दी धउल धड़ हड़यो कागड़दी कोड़ंभ कड़क्कयो ॥

dhaagaRadhee dhaul dhaR haRayo kaagaRadhee koRa(n)bh kaRa'kayo ||

ਭਾਗੜਦੀ ਭੂੰਮਿ ਭੜਹੜੀ ਪਾਗੜਦੀ ਜਨ ਪਲੈ ਪਲੱਟਯੋ ॥੫੬੪॥

भागड़दी भूँमि भड़हड़ी पागड़दी जन पलै पलट्टयो ॥५६४॥

bhaagaRadhee bhoo(n)m bhaRahaRee paagaRadhee jan palai pala'Tayo ||564||

ਅਰਧ ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥

अरध नराज छंद ॥

aradh naraaj chha(n)dh ||

ਕਢੀ ਸੁ ਤੇਗ ਦੁੱਧਰੰ ॥

कढी सु तेग दुद्धरं ॥

kaddee su teg dhu'dhara(n) ||

ਅਨੂਪ ਰੂਪ ਸੁੱਭਰੰ ॥

अनूप रूप सुब्भरं ॥

anoop roop su'bhara(n) ||

ਭਕਾਰ ਭੇਰ ਭੈ ਕਰੰ ॥

भकार भेर भै करं ॥

bhakaar bher bhai kara(n) ||

ਬਕਾਰ ਬੰਦਣੋ ਬਰੰ ॥੫੬੫॥

बकार बंदणो बरं ॥५६५॥

bakaar ba(n)dhano bara(n) ||565||

ਬਚਿਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਤੰ ਸਰੰ ॥

बचित्र चित्रतं सरं ॥

bachitr chitrata(n) sara(n) ||

ਤਜੰਤ ਤੀਖਣੋ ਨਰੰ ॥

तजंत तीखणो नरं ॥

taja(n)t teekhano nara(n) ||

ਪਰੰਤ ਜੂਝਤੰ ਭਟੰ ॥

परंत जूझतं भटं ॥

para(n)t joojhata(n) bhaTa(n) ||

ਜਣੰਕਿ ਸਾਵਣੰ ਘਟੰ ॥੫੬੬॥

जणंकि सावणं घटं ॥५६६॥

jana(n)k saavana(n) ghaTa(n) ||566||

ਘੁਮੰਤ ਅਘ ਓਘਯੰ ॥

घुमंत अघ ओघयं ॥

ghuma(n)t agh oghaya(n) ||

ਬਦੰਤ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇਜਯੰ ॥

बदंत बकत्र तेजयं ॥

badha(n)t bakatr tejaya(n) ||

ਚਲੰਤ ਤਯਾਗਤੇ ਤਨੰ ॥

चलंत तयागते तनं ॥

chala(n)t tayaagate tana(n) ||

ਭਣੰਤ ਦੇਵਤਾ ਧਨੰ ॥੫੬੭॥

भणंत देवता धनं ॥५६७॥

bhana(n)t dhevataa dhana(n) ||567||

ਛੁਟੰਤ ਤੀਰ ਤੀਖਣੰ ॥

छुटंत तीर तीखणं ॥

chhuTa(n)t teer teekhana(n) ||

ਬਜੰਤ ਭੇਰ ਭੀਖਣੰ ॥

बजंत भेर भीखणं ॥

baja(n)t bher bheekhana(n) ||

ਉਠੰਤ ਗੱਦ ਸੱਦਣੰ ॥

उठंत गद्द सद्दणं ॥

auTha(n)t ga'dh sa'dhana(n) ||

ਮਸੱਤ ਜਾਣ ਮੱਦਣੰ ॥੫੬੮॥

मसत्त जाण मद्दणं ॥५६८॥

masa't jaan ma'dhana(n) ||568||

ਕਰੰਤ ਚਾਚਰੋ ਚਰੰ ॥

करंत चाचरो चरं ॥

kara(n)t chaacharo chara(n) ||

ਨਚੰਤ ਨਿਰਤਣੋ ਹਰੰ ॥

नचंत निरतणो हरं ॥

nacha(n)t niratano hara(n) ||

ਪੁਅੰਤ ਪਾਰਬਤੀ ਸਿਰੰ ॥

पुअंत पारबती सिरं ॥

pua(n)t paarabatee sira(n) ||

ਹਸੰਤ ਪ੍ਰੇਤਣੀ ਫਿਰੰ ॥੫੬੯॥

हसंत प्रेतणी फिरं ॥५६९॥

hasa(n)t pretanee fira(n) ||569||

ਅਨੂਪ ਨਿਰਾਜ ਛੰਦ ॥

अनूप निराज छंद ॥

anoop niraaj chha(n)dh ||

ਡਕੰਤ ਡਾਕਣੀ ਡੁਲੰ ॥

डकंत डाकणी डुलं ॥

ddaka(n)t ddaakanee ddula(n) ||

ਭ੍ਰਮੰਤ ਬਾਜ ਕੁੰਡਲੰ ॥

भ्रमंत बाज कुँडलं ॥

bhrama(n)t baaj ku(n)ddala(n) ||

ਰੜੰਤ ਬੰਦਿਣੋ ਕ੍ਰਿਤੰ ॥

रड़ंत बंदिणो कृतं ॥

raRa(n)t ba(n)dhino kirata(n) ||

ਬਦੰਤ ਮਾਗਯੋ ਜਯੰ ॥੫੭੦॥

बदंत मागयो जयं ॥५७०॥

badha(n)t maagayo jaya(n) ||570||

ਢਲੰਤ ਢਾਲ ਉੱਢਲੰ ॥

ढलंत ढाल उड्ढलं ॥

ddala(n)t ddaal u'ddala(n) ||

ਖਿਮੰਤ ਤੇਗ ਨਿਰਮਲੰ ॥

खिमंत तेग निरमलं ॥

khima(n)t teg niramala(n) ||

ਚਲੰਤ ਰਾਜਵੰ ਸਰੰ ॥

चलंत राजवं सरं ॥

chala(n)t raajava(n) sara(n) ||

ਪਪਾਤ ਉਰਵੀਅੰ ਨਰੰ ॥੫੭੧॥

पपात उरवीअं नरं ॥५७१॥

papaat uraveea(n) nara(n) ||571||

ਭਜੰਤ ਆਸੁਰੀ ਸੁਤੰ ॥

भजंत आसुरी सुतं ॥

bhaja(n)t aasuree suta(n) ||

ਕਿਲੰਕ ਬਾਨਰੀ ਪੁਤੰ ॥

किलंक बानरी पुतं ॥

kila(n)k baanaree puta(n) ||

ਬਜੰਤ ਤੀਰ ਤੁੱਪਕੰ ॥

बजंत तीर तुप्पकं ॥

baja(n)t teer tu'paka(n) ||

ਉਠੰਤ ਦਾਰੁਣੋ ਸੁਰੰ ॥੫੭੨॥

उठंत दारुणो सुरं ॥५७२॥

auTha(n)t dhaaruno sura(n) ||572||

ਭਭੱਕ ਭੂਤ ਭੈ ਕਰੰ ॥

भभक्क भूत भै करं ॥

bhabha'k bhoot bhai kara(n) ||

ਚਚੱਕ ਚਉਦਣੋ ਚਕੰ ॥

चचक्क चउदणो चकं ॥

chacha'k chaudhano chaka(n) ||

ਤਤੱਖ ਪੱਖਰੰ ਤੁਰੇ ॥

ततक्ख पक्खरं तुरे ॥

tata'kh pa'khara(n) ture ||

ਬਜੇ ਨਿਨੱਦ ਸਿੰਧੁਰੇ ॥੫੭੩॥

बजे निनद्द सिंधुरे ॥५७३॥

baje nina'dh si(n)dhure ||573||

ਉਠੰਤ ਭੈ ਕਰੀ ਸਰੰ ॥

उठंत भै करी सरं ॥

auTha(n)t bhai karee sara(n) ||

ਮਚੰਤ ਜੋਧਣੇ ਜੁਧੰ ॥

मचंत जोधणे जुधं ॥

macha(n)t jodhane judha(n) ||

ਖਿਮੰਤ ਉੱਜਲੀਅਸੰ ॥

खिमंत उज्जलीअसं ॥

khima(n)t u'jaleeasa(n) ||

ਬਬਰਖ ਤੀਖਣੋ ਸਰੰ ॥੫੭੪॥

बबरख तीखणो सरं ॥५७४॥

babarakh teekhano sara(n) ||574||

ਸੰਗੀਤ ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

संगीत भुजंग प्रयात छंद ॥

sa(n)geet bhuja(n)g prayaat chha(n)dh ||

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੁੱਝਯੋ ਭਾਗੜਦੰਗ ਭ੍ਰਾਤੰ ॥

जागड़दंग जुज्झयो भागड़दंग भ्रातं ॥

jaagaRadha(n)g ju'jhayo bhaagaRadha(n)g bhraata(n) ||

ਰਾਗੜਦੰਗ ਰਾਮੰ ਤਾਗੜਦੰਗ ਤਾਤੰ ॥

रागड़दंग रामं तागड़दंग तातं ॥

raagaRadha(n)g raama(n) taagaRadha(n)g taata(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਾਣੰ ਛਾਗੜਦੰਗ ਛੋਰੇ ॥

बागड़दंग बाणं छागड़दंग छोरे ॥

baagaRadha(n)g baana(n) chhaagaRadha(n)g chhore ||

ਆਗੜਦੰਗ ਆਕਾਸ ਤੇ ਜਾਨ ਓਰੇ ॥੫੭੫॥

आगड़दंग आकास ते जान ओरे ॥५७५॥

aagaRadha(n)g aakaas te jaan ore ||575||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਾਜੀ ਰਥੀ ਬਾਣ ਕਾਟੇ ॥

बागड़दंग बाजी रथी बाण काटे ॥

baagaRadha(n)g baajee rathee baan kaaTe ||

ਗਾਗੜਦੰਗ ਗਾਜੀ ਗਜੀ ਵੀਰ ਡਾਟੇ ॥

गागड़दंग गाजी गजी वीर डाटे ॥

gaagaRadha(n)g gaajee gajee veer ddaaTe ||

ਮਾਗੜਦੰਗ ਮਾਰੇ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੂਰੰ ॥

मागड़दंग मारे सागड़दंग सूरं ॥

maagaRadha(n)g maare saagaRadha(n)g soora(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਯਾਹੈਂ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹੂਰੰ ॥੫੭੬॥

बागड़दंग बयाहैं हागड़दंग हूरं ॥५७६॥

baagaRadha(n)g bayaahai(n) haagaRadha(n)g hoora(n) ||576||

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੀਤਾ ਖਾਗੜਦੰਗ ਖੇਤੰ ॥

जागड़दंग जीता खागड़दंग खेतं ॥

jaagaRadha(n)g jeetaa khaagaRadha(n)g kheta(n) ||

ਭਾਗੜਦੰਗ ਭਾਗੇ ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੇਤੰ ॥

भागड़दंग भागे कागड़दंग केतं ॥

bhaagaRadha(n)g bhaage kaagaRadha(n)g keta(n) ||

ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੂਰਾਨੁ ਜੁੰਆਨ ਪੇਖਾ ॥

सागड़दंग सूरानु जुँआन पेखा ॥

saagaRadha(n)g sooraan ju(n)aan pekhaa ||

ਪਾਗੜਦੰਗ ਪ੍ਰਾਨਾਨ ਤੇ ਪ੍ਰਾਨ ਲੇਖਾ ॥੫੭੭॥

पागड़दंग प्रानान ते प्रान लेखा ॥५७७॥

paagaRadha(n)g praanaan te praan lekhaa ||577||

ਚਾਗੜਦੰਗ ਚਿੰਤੰ ਪਾਗੜਦੰਗ ਪ੍ਰਾਜੀ ॥

चागड़दंग चिंतं पागड़दंग प्राजी ॥

chaagaRadha(n)g chi(n)ta(n) paagaRadha(n)g praajee ||

ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੈਨਾ ਲਾਗੜਦੰਗ ਲਾਜੀ ॥

सागड़दंग सैना लागड़दंग लाजी ॥

saagaRadha(n)g sainaa laagaRadha(n)g laajee ||

ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਤੇ ਆਦਿ ਲੈ ਕੈ ॥

सागड़दंग सुग्रीव ते आदि लै कै ॥

saagaRadha(n)g sugreev te aadh lai kai ||

ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੋਪੇ ਤਾਗੜਦੰਗ ਤੈ ਕੈ ॥੫੭੮॥

कागड़दंग कोपे तागड़दंग तै कै ॥५७८॥

kaagaRadha(n)g kope taagaRadha(n)g tai kai ||578||

ਹਾਗੜਦੰਗ ਹਨੂ ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੋਪਾ ॥

हागड़दंग हनू कागड़दंग कोपा ॥

haagaRadha(n)g hanoo kaagaRadha(n)g kopaa ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੀਰਾ ਨਮੋ ਪਾਵ ਰੋਪਾ ॥

बागड़दंग बीरा नमो पाव रोपा ॥

baagaRadha(n)g beeraa namo paav ropaa ||

ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੂਰੰ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹਾਰੇ ॥

सागड़दंग सूरं हागड़दंग हारे ॥

saagaRadha(n)g soora(n) haagaRadha(n)g haare ||

ਤਾਗੜਦੰਗ ਤੈ ਕੈ ਹਨੂ ਤਉ ਪੁਕਾਰੇ ॥੫੭੯॥

तागड़दंग तै कै हनू तउ पुकारे ॥५७९॥

taagaRadha(n)g tai kai hanoo tau pukaare ||579||

ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੁਨਹੋ ਰਾਗੜਦੰਗ ਰਾਮੰ ॥

सागड़दंग सुनहो रागड़दंग रामं ॥

saagaRadha(n)g sunaho raagaRadha(n)g raama(n) ||

ਦਾਗੜਦੰਗ ਦੀਜੇ ਪਾਗੜਦੰਗ ਪਾਨੰ ॥

दागड़दंग दीजे पागड़दंग पानं ॥

dhaagaRadha(n)g dheeje paagaRadha(n)g paana(n) ||

ਪਾਗੜਦੰਗ ਪੀਠੰ ਠਾਗੜਦੰਗ ਠੋਕੋ ॥

पागड़दंग पीठं ठागड़दंग ठोको ॥

paagaRadha(n)g peeTha(n) ThaagaRadha(n)g Thoko ||

ਹਰੋ ਆਜ ਪਾਨੰ ਸੁਰੰ ਮੋਹ ਲੋਕੋ ॥੫੮੦॥

हरो आज पानं सुरं मोह लोको ॥५८०॥

haro aaj paana(n) sura(n) moh loko ||580||

ਆਗੜਦੰਗ ਐਸੇ ਕਹਯੋ ਅਉ ਉਡਾਨੋ ॥

आगड़दंग ऐसे कहयो अउ उडानो ॥

aagaRadha(n)g aaise kahayo aau uddaano ||

ਗਾਗੜਦੰਗ ਗੈਨੰ ਮਿਲਯੋ ਮੱਧ ਮਾਨੋ ॥

गागड़दंग गैनं मिलयो मद्ध मानो ॥

gaagaRadha(n)g gaina(n) milayo ma'dh maano ||

ਰਾਗੜਦੰਗ ਰਾਮੰ ਆਗੜਦੰਗ ਆਸੰ ॥

रागड़दंग रामं आगड़दंग आसं ॥

raagaRadha(n)g raama(n) aagaRadha(n)g aasa(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੈਠੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਿਰਾਸੰ ॥੫੮੧॥

बागड़दंग बैठे नागड़दंग निरासं ॥५८१॥

baagaRadha(n)g baiThe naagaRadha(n)g niraasa(n) ||581||

ਆਗੜਦੰਗ ਆਗੇ ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੋਊ ॥

आगड़दंग आगे कागड़दंग कोऊ ॥

aagaRadha(n)g aage kaagaRadha(n)g kouoo ||

ਮਾਗੜਦੰਗ ਮਾਰੇ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੋਊ ॥

मागड़दंग मारे सागड़दंग सोऊ ॥

maagaRadha(n)g maare saagaRadha(n)g souoo ||

ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਕੀ ਤਾਗੜਦੰਗ ਤਾਲੰ ॥

नागड़दंग नाकी तागड़दंग तालं ॥

naagaRadha(n)g naakee taagaRadha(n)g taala(n) ||

ਮਾਗੜਦੰਗ ਮਾਰੇ ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਿਸਾਲੰ ॥੫੮੨॥

मागड़दंग मारे बागड़दंग बिसालं ॥५८२॥

maagaRadha(n)g maare baagaRadha(n)g bisaala(n) ||582||

ਆਗੜਦੰਗ ਏਕੰ ਦਾਗੜਦੰਗ ਦਾਨੋ ॥

आगड़दंग एकं दागड़दंग दानो ॥

aagaRadha(n)g eka(n) dhaagaRadha(n)g dhaano ||

ਚਾਗੜਦੰਗ ਚੀਰਾ ਦਾਗੜਦੰਗ ਦੁਰਾਨੋ ॥

चागड़दंग चीरा दागड़दंग दुरानो ॥

chaagaRadha(n)g cheeraa dhaagaRadha(n)g dhuraano ||

ਦਾਗੜਦੰਗ ਦੋਖੀ ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੂਟੀ ॥

दागड़दंग दोखी बागड़दंग बूटी ॥

dhaagaRadha(n)g dhokhee baagaRadha(n)g booTee ||

ਆਗੜਦੰਗ ਹੈ ਏਕ ਤੇ ਏਕ ਜੂਟੀ ॥੫੮੩॥

आगड़दंग है एक ते एक जूटी ॥५८३॥

aagaRadha(n)g hai ek te ek jooTee ||583||

ਚਾਗੜਦੰਗ ਚਉਕਾ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹਨਵੰਤਾ ॥

चागड़दंग चउका हागड़दंग हनवंता ॥

chaagaRadha(n)g chaukaa haagaRadha(n)g hanava(n)taa ||

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੋਧਾ ਮਹਾ ਤੇਜ ਮੰਤਾ ॥

जागड़दंग जोधा महा तेज मंता ॥

jaagaRadha(n)g jodhaa mahaa tej ma(n)taa ||

ਆਗੜਦੰਗ ਉਖਾਰਾ ਪਾਗੜਦੰਗ ਪਹਾਰੰ ॥

आगड़दंग उखारा पागड़दंग पहारं ॥

aagaRadha(n)g ukhaaraa paagaRadha(n)g pahaara(n) ||

ਆਗੜਦੰਗ ਲੈ ਅਉਖਧੀ ਕੋ ਸਿਧਾਰੰ ॥੫੮੪॥

आगड़दंग लै अउखधी को सिधारं ॥५८४॥

aagaRadha(n)g lai aaukhadhee ko sidhaara(n) ||584||

ਆਗੜਦੰਗ ਆਏ ਜਹਾ ਰਾਮ ਖੇਤੰ ॥

आगड़दंग आए जहा राम खेतं ॥

aagaRadha(n)g aae jahaa raam kheta(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੀਰੰ ਜਹਾ ਤੇ ਅਚੇਤੰ ॥

बागड़दंग बीरं जहा ते अचेतं ॥

baagaRadha(n)g beera(n) jahaa te acheta(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਿਸੱਲਯਾ ਮਾਗੜਦੰਗ ਮੁੱਖੰ ॥

बागड़दंग बिसल्लया मागड़दंग मुक्खं ॥

baagaRadha(n)g bisa'layaa maagaRadha(n)g mu'kha(n) ||

ਡਾਗੜਦੰਗ ਡਾਰੀ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੁੱਖੰ ॥੫੮੫॥

डागड़दंग डारी सागड़दंग सुक्खं ॥५८५॥

ddaagaRadha(n)g ddaaree saagaRadha(n)g su'kha(n) ||585||

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜਾਗੇ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੂਰੰ ॥

जागड़दंग जागे सागड़दंग सूरं ॥

jaagaRadha(n)g jaage saagaRadha(n)g soora(n) ||

ਘਾਗੜਦੰਗ ਘੁੱਮੀ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹੂਰੰ ॥

घागड़दंग घुम्मी हागड़दंग हूरं ॥

ghaagaRadha(n)g ghu'mee haagaRadha(n)g hoora(n) ||

ਛਾਗੜਦੰਗ ਛੂਟੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਦੰ ॥

छागड़दंग छूटे नागड़दंग नादं ॥

chhaagaRadha(n)g chhooTe naagaRadha(n)g naadha(n) ||

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਾਜੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਦੰ ॥੫੮੬॥

बागड़दंग बाजे नागड़दंग नादं ॥५८६॥

baagaRadha(n)g baaje naagaRadha(n)g naadha(n) ||586||

ਤਾਗੜਦੰਗ ਤੀਰੰ ਛਾਗੜਦੰਗ ਛੂਟੇ ॥

तागड़दंग तीरं छागड़दंग छूटे ॥

taagaRadha(n)g teera(n) chhaagaRadha(n)g chhooTe ||

ਗਾਗੜਦੰਗ ਗਾਜੀ ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੁਟੇ ॥

गागड़दंग गाजी जागड़दंग जुटे ॥

gaagaRadha(n)g gaajee jaagaRadha(n)g juTe ||

ਖਾਗੜਦੰਗ ਖੇਤੰ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੋਏ ॥

खागड़दंग खेतं सागड़दंग सोए ॥

khaagaRadha(n)g kheta(n) saagaRadha(n)g soe ||

ਪਾਗੜਦੰਗ ਤੇ ਪਾਕ ਸਾਹੀਦ ਹੋਏ ॥੫੮੭॥

पागड़दंग ते पाक साहीद होए ॥५८७॥

paagaRadha(n)g te paak saaheedh hoe ||587||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਮੱਚੇ ਸੂਰਬੀਰ ਬਿਕ੍ਰਾਰੰ ॥

मच्चे सूरबीर बिक्रारं ॥

ma'che soorabeer bikraara(n) ||

ਨੱਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਬੈਤਾਰੰ ॥

नच्चे भूत प्रेत बैतारं ॥

na'che bhoot pret baitaara(n) ||

ਝਮਝਮ ਲਸਤ ਕੋਟਿ ਕਰਵਾਰੰ ॥

झमझम लसत कोटि करवारं ॥

jhamajham lasat koT karavaara(n) ||

ਝਲਹਲੰਤ ਉੱਜਲ ਅਸਿ ਧਾਰੰ ॥੫੮੮॥

झलहलंत उज्जल असि धारं ॥५८८॥

jhalahala(n)t u'jal as dhaara(n) ||588||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਉੱਜਲ ਅਸ ਧਾਰੰ ਲਸਤ ਅਪਾਰੰ ਕਰਣ ਲੁਝਾਰੰ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ॥

उज्जल अस धारं लसत अपारं करण लुझारं छबि धारं ॥

au'jal as dhaara(n) lasat apaara(n) karan lujhaara(n) chhab dhaara(n) ||

ਸੋਭਿਤ ਜਿਮੁ ਆਰੰ ਅਤ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ਸੁ ਬਧ ਸੁਧਾਰੰ ਅਰ ਗਾਰੰ ॥

सोभित जिमु आरं अत छबि धारं सु बध सुधारं अर गारं ॥

sobhit jim aara(n) at chhab dhaara(n) su badh sudhaara(n) ar gaara(n) ||

ਜੈਪੱਤ੍ਰੰ ਦਾਤੀ ਮਦਿਣੰ ਮਾਤੀ ਸ੍ਰੋਣੰ ਰਾਤੀ ਜੈ ਕਰਣੰ ॥

जैपत्त्रं दाती मदिणं माती स्रोणं राती जै करणं ॥

jaipa'tra(n) dhaatee madhina(n) maatee srona(n) raatee jai karana(n) ||

ਦੁੱਜਨ ਦਲ ਹੰਤੀ ਅਛਲ ਜਯੰਤੀ ਕਿਲਵਿਖ ਹੰਤੀ ਭੈ ਹਰਣੰ ॥੫੮੯॥

दुज्जन दल हंती अछल जयंती किलविख हंती भै हरणं ॥५८९॥

dhu'jan dhal ha(n)tee achhal jaya(n)tee kilavikh ha(n)tee bhai harana(n) ||589||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਭਰਹਰੰਤ ਭੱਜਤ ਰਣ ਸੂਰੰ ॥

भरहरंत भज्जत रण सूरं ॥

bharahara(n)t bha'jat ran soora(n) ||

ਥਰਹਰ ਕਰਤ ਲੋਹ ਤਨ ਪੂਰੰ ॥

थरहर करत लोह तन पूरं ॥

tharahar karat loh tan poora(n) ||

ਤੜਭੜ ਬਜੈਂ ਤਬਲ ਅਰੁ ਤੂਰੰ ॥

तड़भड़ बजैं तबल अरु तूरं ॥

taRabhaR bajai(n) tabal ar toora(n) ||

ਘੁੱਮੀ ਪੇਖ ਸੁਭਟ ਰਨ ਹੂਰੰ ॥੫੯੦॥

घुम्मी पेख सुभट रन हूरं ॥५९०॥

ghu'mee pekh subhaT ran hoora(n) ||590||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਘੁੰਮੀ ਰਣ ਹੂਰੰ ਨਭ ਝੜ ਪੂਰੰ ਲਖ ਲਖ ਸੂਰੰ ਮਨ ਮੋਹੀ ॥

घुँमी रण हूरं नभ झड़ पूरं लख लख सूरं मन मोही ॥

ghu(n)mee ran hoora(n) nabh jhaR poora(n) lakh lakh soora(n) man mohee ||

ਆਰੁਣ ਤਨ ਬਾਣੰ ਛਬ ਅਪ੍ਰਮਾਣੰ ਅਤਿਦੁਤ ਖਾਣੰ ਤਨ ਸੋਹੀ ॥

आरुण तन बाणं छब अप्रमाणं अतिदुत खाणं तन सोही ॥

aarun tan baana(n) chhab apramaana(n) atidhut khaana(n) tan sohee ||

ਕਾਛਨੀ ਸੁਰੰਗੰ ਛਬਿ ਅੰਗ ਅੰਗੰ ਲਜਤ ਅਨੰਗੰ ਲਖ ਰੂਪੰ ॥

काछनी सुरंगं छबि अंग अंगं लजत अनंगं लख रूपं ॥

kaachhanee sura(n)ga(n) chhab a(n)g a(n)ga(n) lajat ana(n)ga(n) lakh roopa(n) ||

ਸਾਇਕ ਦ੍ਰਿਗ ਹਰਣੀ ਕੁਮਤ ਪ੍ਰਜਰਣੀ ਬਰਬਰ ਬਰਣੀ ਬੁਧ ਕੂਪੰ ॥੫੯੧॥

साइक दृग हरणी कुमत प्रजरणी बरबर बरणी बुध कूपं ॥५९१॥

saik dhirag haranee kumat prajaranee barabar baranee budh koopa(n) ||591||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਕਮਲ ਬਦਨ ਸਾਇਕ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਣੀ ॥

कमल बदन साइक मृग नैणी ॥

kamal badhan saik mirag nainee ||

ਰੂਪ ਰਾਸ ਸੁੰਦਰ ਪਿਕ ਬੈਣੀ ॥

रूप रास सुँदर पिक बैणी ॥

roop raas su(n)dhar pik bainee ||

ਮ੍ਰਿਗਪਤ ਕਟ ਛਾਜਤ ਗਜ ਗੈਣੀ ॥

मृगपत कट छाजत गज गैणी ॥

miragapat kaT chhaajat gaj gainee ||

ਨੈਨ ਕਟਾਛ ਮਨਹਿ ਹਰ ਲੈਣੀ ॥੫੯੨॥

नैन कटाछ मनहि हर लैणी ॥५९२॥

nain kaTaachh maneh har lainee ||592||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਸੁੰਦਰ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਣੀ ਸੁਰ ਪਿਕ ਬੈਣੀ ਚਿਤ ਹਰ ਲੈਣੀ ਗਜ ਗੈਣੰ ॥

सुँदर मृग नैणी सुर पिक बैणी चित हर लैणी गज गैणं ॥

su(n)dhar mirag nainee sur pik bainee chit har lainee gaj gaina(n) ||

ਮਾਧੁਰ ਬਿਧਿ ਬਦਨੀ ਸੁਬੁੱਧਿਨ ਸਦਨੀ ਕੁਮਤਿਨ ਕਦਨੀ ਛਬਿ ਮੈਣੰ ॥

माधुर बिधि बदनी सुबुद्धिन सदनी कुमतिन कदनी छबि मैणं ॥

maadhur bidh badhanee subu'dhin sadhanee kumatin kadhanee chhab maina(n) ||

ਅੰਗਕਾ ਸੁਰੰਗੀ ਨਟਵਰ ਰੰਗੀ ਝਾਝ ਉਤੰਗੀ ਪਗ ਧਾਰੰ ॥

अंगका सुरंगी नटवर रंगी झाझ उतंगी पग धारं ॥

a(n)gakaa sura(n)gee naTavar ra(n)gee jhaajh uta(n)gee pag dhaara(n) ||

ਬੇਸਰ ਗਜਰਾਰੰ ਪਹੂਚ ਅਪਾਰੰ ਕਚਿ ਘੁੰਘਰਾਰੰ ਆਹਾਰੰ ॥੫੯੩॥

बेसर गजरारं पहूच अपारं कचि घुँघरारं आहारं ॥५९३॥

besar gajaraara(n) pahooch apaara(n) kach ghu(n)gharaara(n) aahaara(n) ||593||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਚਿਬਕ ਚਾਰ ਸੁੰਦਰ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ॥

चिबक चार सुँदर छबि धारं ॥

chibak chaar su(n)dhar chhab dhaara(n) ||

ਠਉਰ ਠਉਰ ਮੁਕਤਨ ਕੇ ਹਾਰੰ ॥

ठउर ठउर मुकतन के हारं ॥

Thaur Thaur mukatan ke haara(n) ||

ਕਰ ਕੰਗਨ ਪਹੁਚੀ ਉਜਿਆਰੰ ॥

कर कंगन पहुची उजिआरं ॥

kar ka(n)gan pahuchee ujiaara(n) ||

ਨਿਰਖ ਮਦਨ ਦੁਤ ਹੋਤ ਸੁ ਮਾਰੰ ॥੫੯੪॥

निरख मदन दुत होत सु मारं ॥५९४॥

nirakh madhan dhut hot su maara(n) ||594||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਸੋਭਿਤ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ਕਚ ਘੁੰਘਰਾਰੰ ਰਸਨ ਰਸਾਰੰ ਉਜਿਆਰੰ ॥

सोभित छबि धारं कच घुँघरारं रसन रसारं उजिआरं ॥

sobhit chhab dhaara(n) kach ghu(n)gharaara(n) rasan rasaara(n) ujiaara(n) ||

ਪਹੁੰਚੀ ਗਜਰਾਰੰ ਸੁਬਿਧ ਸੁਧਾਰੰ ਮੁਕਤ ਨਿਹਾਰੰ ਉਰ ਧਾਰੰ ॥

पहुँची गजरारं सुबिध सुधारं मुकत निहारं उर धारं ॥

pahu(n)chee gajaraara(n) subidh sudhaara(n) mukat nihaara(n) ur dhaara(n) ||

ਸੋਹਤ ਚਖ ਚਾਰੰ ਰੰਗ ਰੰਗਾਰੰ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ਅਤਿ ਆਂਜੇ ॥

सोहत चख चारं रंग रंगारं बिबिध प्रकारं अति आँजे ॥

sohat chakh chaara(n) ra(n)g ra(n)gaara(n) bibidh prakaara(n) at aa(n)je ||

ਬਿਖ ਧਰ ਮ੍ਰਿਗ ਜੈਸੇ ਜਲ ਜਨ ਵੈਸੇ ਸਸੀਅਰ ਜੈਸੇ ਸਰ ਮਾਜੇ ॥੫੯੫॥

बिख धर मृग जैसे जल जन वैसे ससीअर जैसे सर माजे ॥५९५॥

bikh dhar mirag jaise jal jan vaise saseear jaise sar maaje ||595||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਭਯੋ ਮੂੜ ਰਾਵਣ ਰਣ ਕ੍ਰੁੱਧੰ ॥

भयो मूड़ रावण रण क्रुद्धं ॥

bhayo mooR raavan ran kru'dha(n) ||

ਮੱਚਿਓ ਆਨ ਤੁਮੱਲ ਜਬ ਜੁੱਧੰ ॥

मच्चिओ आन तुमल्ल जब जुद्धं ॥

ma'chio aan tuma'l jab ju'dha(n) ||

ਜੂਝੇ ਸਕਲ ਸੂਰਮਾ ਸੁੱਧੰ ॥

जूझे सकल सूरमा सुद्धं ॥

joojhe sakal sooramaa su'dha(n) ||

ਅਰ ਦਲ ਮੱਧਿ ਸਬਦ ਕਰ ਉੱਧੰ ॥੫੯੬॥

अर दल मद्धि सबद कर उद्धं ॥५९६॥

ar dhal ma'dh sabadh kar u'dha(n) ||596||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਧਾਯੋ ਕਰ ਕ੍ਰੁੱਧੰ ਸੁਭਟ ਬਿਰੁੱਧੰ ਗਲਿਤ ਸੁਬੁੱਧੰ ਗਹਿ ਬਾਣੰ ॥

धायो कर क्रुद्धं सुभट बिरुद्धं गलित सुबुद्धं गहि बाणं ॥

dhaayo kar kru'dha(n) subhaT biru'dha(n) galit subu'dha(n) geh baana(n) ||

ਕੀਨੋ ਰਣ ਸੁੱਧੰ ਨਚਤ ਕਬੁੱਧੰ ਅਤ ਧੁਨ ਉੱਧੰ ਧਨੁ ਤਾਣੰ ॥

कीनो रण सुद्धं नचत कबुद्धं अत धुन उद्धं धनु ताणं ॥

keeno ran su'dha(n) nachat kabu'dha(n) at dhun u'dha(n) dhan taana(n) ||

ਧਾਏ ਰਜਵਾਰੇ ਦੁੱਧਰ ਹਕਾਰੇ ਸੁ ਬ੍ਰਣ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ਕਰ ਕੋਪੰ ॥

धाए रजवारे दुद्धर हकारे सु ब्रण प्रहारे कर कोपं ॥

dhaae rajavaare dhu'dhar hakaare su bran prahaare kar kopa(n) ||

ਘਾਇਨ ਤਨ ਰੱਜੇ ਦੁ ਪਗ ਨ ਭੱਜੇ ਜਨੁ ਹਰ ਗੱਜੇ ਪਗ ਰੋਪੰ ॥੫੯੭॥

घाइन तन रज्जे दु पग न भज्जे जनु हर गज्जे पग रोपं ॥५९७॥

ghain tan ra'je dh pag na bha'je jan har ga'je pag ropa(n) ||597||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਅਧਿਕ ਰੋਸ ਸਾਵਤ ਰਨ ਜੂਟੇ ॥

अधिक रोस सावत रन जूटे ॥

adhik ros saavat ran jooTe ||

ਬਖਤਰ ਟੋਪ ਜਿਰੈ ਸਭ ਫੂਟੇ ॥

बखतर टोप जिरै सभ फूटे ॥

bakhatar Top jirai sabh fooTe ||

ਨਿਸਰ ਚਲੇ ਸਾਇਕ ਜਨ ਛੂਟੇ ॥

निसर चले साइक जन छूटे ॥

nisar chale saik jan chhooTe ||

ਜਨਿਕ ਸਿਚਾਨ ਮਾਸ ਲਖ ਟੂਟੇ ॥੪੯੮॥

जनिक सिचान मास लख टूटे ॥४९८॥

janik sichaan maas lakh TooTe ||498||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਸਾਇਕ ਜਣੁ ਛੂਟੇ ਤਿਮ ਅਰਿ ਜੂਟੇ ਬਖਤਰ ਫੂਟੇ ਜੇਬ ਜਿਰੇ ॥

साइक जणु छूटे तिम अरि जूटे बखतर फूटे जेब जिरे ॥

saik jan chhooTe tim ar jooTe bakhatar fooTe jeb jire ||

ਮਸਹਰ ਭੁਖਿਆਏ ਤਿਮੁ ਅਰਿ ਧਾਏ ਸੱਸਤ੍ਰ ਨਚਾਇਨ ਫੇਰਿ ਫਿਰੇਾਂ ॥

मसहर भुखिआए तिमु अरि धाए सस्सत्र नचाइन फेरि फिरेाँ ॥

masahar bhukhiaae tim ar dhaae sa'satr nachain fer fireaa(n) ||

ਸਨਮੁਖਿ ਰਣ ਗਾਜੈਂ ਕਿਮਹੂੰ ਨ ਭਾਜੈਂ ਲਖ ਸੁਰ ਲਾਜੈਂ ਰਣ ਰੰਗੰ ॥

सनमुखि रण गाजैं किमहूँ न भाजैं लख सुर लाजैं रण रंगं ॥

sanamukh ran gaajai(n) kimahoo(n) na bhaajai(n) lakh sur laajai(n) ran ra(n)ga(n) ||

ਜੈ ਜੈ ਧੁਨ ਕਰਹੀ ਪੁਹਪਨ ਡਰਹੀ ਸੁ ਬਿਧਿ ਉਚਰਹੀ ਜੈ ਜੰਗੰ ॥੫੯੯॥

जै जै धुन करही पुहपन डरही सु बिधि उचरही जै जंगं ॥५९९॥

jai jai dhun karahee puhapan ddarahee su bidh ucharahee jai ja(n)ga(n) ||599||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਮੁਖ ਤੰਬੋਰ ਅਰੁ ਰੰਗ ਸੁਰੰਗੰ ॥

मुख तंबोर अरु रंग सुरंगं ॥

mukh ta(n)bor ar ra(n)g sura(n)ga(n) ||

ਨਿਡਰ ਭ੍ਰਮੰਤ ਭੂੰਮਿ ਉਹ ਜੰਗੰ ॥

निडर भ्रमंत भूँमि उह जंगं ॥

niddar bhrama(n)t bhoo(n)m uh ja(n)ga(n) ||

ਲਿਪਤ ਮਲੈ ਘਨਸਾਰ ਸੁਰੰਗੰ ॥

लिपत मलै घनसार सुरंगं ॥

lipat malai ghanasaar sura(n)ga(n) ||

ਰੂਪ ਭਾਨ ਗਤਿਵਾਨ ਉਤੰਗੰ ॥੬੦੦॥

रूप भान गतिवान उतंगं ॥६००॥

roop bhaan gativaan uta(n)ga(n) ||600||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਤਨ ਸੁਭਤ ਸੁਰੰਗੰ ਛਬਿ ਅੰਗ ਅੰਗੰ ਲਜਤ ਅਨੰਗੰ ਲਖ ਨੈਣੰ ॥

तन सुभत सुरंगं छबि अंग अंगं लजत अनंगं लख नैणं ॥

tan subhat sura(n)ga(n) chhab a(n)g a(n)ga(n) lajat ana(n)ga(n) lakh naina(n) ||

ਸੋਭਿਤ ਕਚਕਾਰੇ ਅਤ ਘੁੰਘਰਾਰੇ ਰਸਨ ਰਸਾਰੇ ਮ੍ਰਿਦ ਬੈਣੰ ॥

सोभित कचकारे अत घुँघरारे रसन रसारे मृद बैणं ॥

sobhit kachakaare at ghu(n)gharaare rasan rasaare miradh baina(n) ||

ਮੁਖਿ ਛਕਤ ਸੁਬਾਸੰ ਦਿਨਸ ਪ੍ਰਕਾਸੰ ਜਨੁ ਸਸ ਭਾਸੰ ਤਸ ਸੋਭੰ ॥

मुखि छकत सुबासं दिनस प्रकासं जनु सस भासं तस सोभं ॥

mukh chhakat subaasa(n) dhinas prakaasa(n) jan sas bhaasa(n) tas sobha(n) ||

ਰੀਝਤ ਚਖ ਚਾਰੰ ਸੁਰਪੁਰ ਪਯਾਰੰ ਦੇਵ ਦਿਵਾਰੰ ਲਖਿ ਲੋਭੰ ॥੬੦੧॥

रीझत चख चारं सुरपुर पयारं देव दिवारं लखि लोभं ॥६०१॥

reejhat chakh chaara(n) surapur payaara(n) dhev dhivaara(n) lakh lobha(n) ||601||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਚੰਦ੍ਰਹਾਸ ਏਕੰ ਕਰ ਧਾਰੀ ॥

चंद्रहास एकं कर धारी ॥

cha(n)dhrahaas eka(n) kar dhaaree ||

ਦੁਤੀਆ ਧੋਪੁ ਗਹਿ ਤ੍ਰਿਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥

दुतीआ धोपु गहि तृती कटारी ॥

dhuteeaa dhop geh tiratee kaTaaree ||

ਚਤ੍ਰਥ ਹਾਥ ਸੈਹਥੀ ਉਜਿਆਰੀ ॥

चत्रथ हाथ सैहथी उजिआरी ॥

chatrath haath saihathee ujiaaree ||

ਗੋਫਨ ਗੁਰਜ ਕਰਤ ਚਮਕਾਰੀ ॥੬੦੨॥

गोफन गुरज करत चमकारी ॥६०२॥

gofan guraj karat chamakaaree ||602||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਸਤਏ ਅਸ ਭਾਰੀ ਗਦਹਿ ਉਭਾਰੀ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਸੁਧਾਰੀ ਛੁਰਕਾਰੀ ॥

सतए अस भारी गदहि उभारी तृसूल सुधारी छुरकारी ॥

sate as bhaaree gadheh ubhaaree tirasool sudhaaree chhurakaaree ||

ਜੰਬੂਵਾ ਅਰ ਬਾਨੰ ਸੁ ਕਸਿ ਕਮਾਨੰ ਚਰਮ ਅਪ੍ਰਮਾਨੰ ਧਰ ਭਾਰੀ ॥

जंबूवा अर बानं सु कसि कमानं चरम अप्रमानं धर भारी ॥

ja(n)boovaa ar baana(n) su kas kamaana(n) charam apramaana(n) dhar bhaaree ||

ਪੰਦ੍ਰਏ ਗਲੋਲੰ ਪਾਸ ਅਮੋਲੰ ਪਰਸ ਅਡੋਲੰ ਹਥਿ ਨਾਲੰ ॥

पंद्रए गलोलं पास अमोलं परस अडोलं हथि नालं ॥

pa(n)dhre galola(n) paas amola(n) paras addola(n) hath naala(n) ||

ਬਿਛੂਆ ਪਹਰਾਯੰ ਪਟਾ ਭ੍ਰਮਾਯੰ ਜਿਮ ਜਮ ਧਾਯੰ ਬਿਕਰਾਲੰ ॥੬੦੩॥

बिछूआ पहरायं पटा भ्रमायं जिम जम धायं बिकरालं ॥६०३॥

bichhooaa paharaaya(n) paTaa bhramaaya(n) jim jam dhaaya(n) bikaraala(n) ||603||

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

kalas ||

ਸਿਵ ਸਿਵ ਸਿਵ ਮੁਖ ਏਕ ਉਚਾਰੰ ॥

सिव सिव सिव मुख एक उचारं ॥

siv siv siv mukh ek uchaara(n) ||

ਦੁਤੀਅ ਪ੍ਰਭਾ ਜਾਨਕੀ ਨਿਹਾਰੰ ॥

दुतीअ प्रभा जानकी निहारं ॥

dhuteea prabhaa jaanakee nihaara(n) ||

ਤ੍ਰਿਤੀਅ ਝੁੰਡ ਸਭ ਸੁਭਟ ਪਚਾਰੰ ॥

तृतीअ झुँड सभ सुभट पचारं ॥

tirateea jhu(n)dd sabh subhaT pachaara(n) ||

ਚਤ੍ਰਥ ਕਰਤ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰੰ ॥੬੦੪॥

चत्रथ करत मार ही मारं ॥६०४॥

chatrath karat maar hee maara(n) ||604||

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

तृभंगी छंद ॥

tirabha(n)gee chha(n)dh ||

ਪਚਏ ਹਨਵੰਤੰ ਲਖ ਦੁਤ ਮੰਤੰ ਸੁ ਬਲ ਦੁਰੰਤੰ ਤਜਿ ਕਲਿਣੰ ॥

पचए हनवंतं लख दुत मंतं सु बल दुरंतं तजि कलिणं ॥

pache hanava(n)ta(n) lakh dhut ma(n)ta(n) su bal dhura(n)ta(n) taj kalina(n) ||

ਛਠਏ ਲਖਿ ਭ੍ਰਾਤੰ ਤਕਤ ਪਪਾਤੰ ਲਗਤ ਨ ਘਾਤੰ ਜੀਅ ਜਲਿਣੰ ॥

छठए लखि भ्रातं तकत पपातं लगत न घातं जीअ जलिणं ॥

chhaThe lakh bhraata(n) takat papaata(n) lagat na ghaata(n) jeea jalina(n) ||

ਸਤਏ ਲਖਿ ਰਘੁਪਤਿ ਕਪ ਦਲ ਅਧਪਤਿ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਮਤ ਜੁਤ ਭ੍ਰਾਤੰ ॥

सतए लखि रघुपति कप दल अधपति सुभट बिकट मत जुत भ्रातं ॥

sate lakh raghupat kap dhal adhapat subhaT bikaT mat jut bhraata(n) ||

ਅਠਿਓ ਸਿਰਿ ਢੋਰੈਂ ਨਵਮਿ ਨਿਹੋਰੈਂ ਦਸਯਨ ਬੋਰੈਂ ਰਿਸ ਰਾਤੰ ॥੬੦੫॥

अठिओ सिरि ढोरैं नवमि निहोरैं दसयन बोरैं रिस रातं ॥६०५॥

aThio sir ddorai(n) navam nihorai(n) dhasayan borai(n) ris raata(n) ||605||

ਚੌਬੋਲਾ ਛੰਦ ॥

चौबोला छंद ॥

chauabolaa chha(n)dh ||

ਧਾਏ ਮਹਾ ਬੀਰ ਸਾਧੇ ਸਿਤੰ ਤੀਰ ਕਾਛੇ ਰਣੰ ਚੀਰ ਬਾਨਾ ਸੁਹਾਏ ॥

धाए महा बीर साधे सितं तीर काछे रणं चीर बाना सुहाए ॥

dhaae mahaa beer saadhe sita(n) teer kaachhe rana(n) cheer baanaa suhaae ||

ਰਵਾ ਕਰਦ ਮਰਕਬ ਯਲੋ ਤੇਜ ਇਮ ਸਭ ਚੂੰ ਤੁੰਦ ਅਜਦ ਹੋਓ ਮਿਆ ਜੰਗਾਹੇ ॥

रवा करद मरकब यलो तेज इम सभ चूँ तुँद अजद होओ मिआ जंगाहे ॥

ravaa karadh marakab yalo tej im sabh choo(n) tu(n)dh ajadh hoo miaa ja(n)gaahe ||

ਭਿੜੇ ਆਇ ਈਹਾ ਬੁਲੇ ਬੈਣ ਕੀਹਾ ਕਰੇਾਂ ਘਾਇ ਜੀਹਾ ਭਿੜੇ ਭੇੜ ਭੱਜੇ ॥

भिड़े आइ ईहा बुले बैण कीहा करेाँ घाइ जीहा भिड़े भेड़ भज्जे ॥

bhiRe aai ieehaa bule bain keehaa kareaa(n) ghai jeehaa bhiRe bheR bha'je ||

ਪੀਯੋ ਪੋਸਤਾਨੇ ਭਛੋ ਰਾਬੜੀਨੇ ਕਹਾ ਛੈਅਣੀ ਰੋਧਣੀਨੇ ਨਿਹਾਰੈਂ ॥੬੦੬॥

पीयो पोसताने भछो राबड़ीने कहा छैअणी रोधणीने निहारैं ॥६०६॥

peeyo posataane bhachho raabaReene kahaa chhaianee rodhaneene nihaarai(n) ||606||

ਗਾਜੇ ਮਹਾ ਸੂਰ ਘੁਮੀ ਰਣੰ ਹੂਰ ਭਰਮੀ ਨਭੰ ਪੂਰ ਬੇਖੰ ਅਨੂਪੰ ॥

गाजे महा सूर घुमी रणं हूर भरमी नभं पूर बेखं अनूपं ॥

gaaje mahaa soor ghumee rana(n) hoor bharamee nabha(n) poor bekha(n) anoopa(n) ||

ਵਲੇ ਵੱਲ ਸਾਈ ਜੀਵੀ ਜੁਗਾ ਤਾਈ ਤੈਂਡੇ ਘੋਲੀ ਜਾਈ ਅਲਾਵੀਤ ਐਸੇ ॥

वले वल्ल साई जीवी जुगा ताई तैंडे घोली जाई अलावीत ऐसे ॥

vale va'l saiee jeevee jugaa taiee tai(n)dde gholee jaiee alaaveet aaise ||

ਲਗੋ ਲਾਰ ਥਾਨੇ ਬਰੋ ਰਾਜ ਮਾਨੇ ਕਹੋ ਅਉਰ ਕਾਨੇ ਹਠੀ ਛਾਡ ਥੇਸੋ ॥

लगो लार थाने बरो राज माने कहो अउर काने हठी छाड थेसो ॥

lago laar thaane baro raaj maane kaho aaur kaane haThee chhaadd theso ||

ਬਰੋ ਆਨ ਮੋ ਕੋ ਭਜੋ ਆਨ ਤੋ ਕੋ ਚਲੋ ਦੇਵ ਲੋਕੋ ਤਜੋ ਬੇਗ ਲੰਕਾ ॥੬੦੭॥

बरो आन मो को भजो आन तो को चलो देव लोको तजो बेग लंका ॥६०७॥

baro aan mo ko bhajo aan to ko chalo dhev loko tajo beg la(n)kaa ||607||

ਸ੍ਵੈਯਾ ॥

स्वैया ॥

savaiyaa ||

ਅਨੰਤਤੁਕਾ ॥

अनंततुका ॥

ana(n)tatukaa ||

ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਤਜ ਹੋਸ ਨਿਸਾਚਰ ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਕੋ ਘਾਇ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

रोस भरयो तज होस निसाचर स्री रघुराज को घाइ प्रहारे ॥

ros bharayo taj hos nisaachar sree raghuraaj ko ghai prahaare ||

ਜੋਸ ਬਡੋ ਕਰ ਕਉਸਲਿਸੰ ਅਧ ਬੀਚ ਹੀ ਤੇ ਸਰ ਕਾਟ ਉਤਾਰੇ ॥

जोस बडो कर कउसलिसं अध बीच ही ते सर काट उतारे ॥

jos baddo kar kausalisa(n) adh beech hee te sar kaaT utaare ||

ਫੇਰ ਬਡੋ ਕਰ ਰੋਸ ਦਿਵਾਰਦਨ ਧਾਇ ਪਰੈਂ ਕਪਿ ਪੁੰਜ ਸੰਘਾਰੈ ॥

फेर बडो कर रोस दिवारदन धाइ परैं कपि पुँज संघारै ॥

fer baddo kar ros dhivaaradhan dhai parai(n) kap pu(n)j sa(n)ghaarai ||

ਪੱਟਸ ਲੋਹ ਹਥੀ ਪਰ ਸੰਗੜੀਏ ਜੰਬੁਵੇ ਜਮਦਾੜ ਚਲਾਵੈ ॥੬੦੮॥

पट्टस लोह हथी पर संगड़ीए जंबुवे जमदाड़ चलावै ॥६०८॥

pa'Tas loh hathee par sa(n)gaRe'e ja(n)buve jamadhaaR chalaavai ||608||

ਚੌਬੋਲਾ ਸ੍ਵੈਯਾ ॥

चौबोला स्वैया ॥

chauabolaa savaiyaa ||

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਰਿਸ ਠਾਟ ਘਨੀ ਰਨ ਬਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

स्री रघुराज सरासन लै रिस ठाट घनी रन बान प्रहारे ॥

sree raghuraaj saraasan lai ris ThaaT ghanee ran baan prahaare ||

ਬੀਰਨ ਮਾਰ ਦੁਸਾਰ ਗਏ ਸਰ ਅੰਬਰ ਤੇ ਬਰਸੇ ਜਨ ਓਰੇ ॥

बीरन मार दुसार गए सर अंबर ते बरसे जन ओरे ॥

beeran maar dhusaar ge sar a(n)bar te barase jan ore ||

ਬਾਜ ਗਜੀ ਰਥ ਸਾਜ ਗਿਰੇ ਧਰ ਪਤ੍ਰ ਅਨੇਕ ਸੁ ਕਉਨ ਗਨਾਵੈ ॥

बाज गजी रथ साज गिरे धर पत्र अनेक सु कउन गनावै ॥

baaj gajee rath saaj gire dhar patr anek su kaun ganaavai ||

ਫਾਗਨ ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਬਹੇ ਬਨ ਪੱਤ੍ਰਨ ਤੇ ਜਨ ਪੱਤ੍ਰ ਉਡਾਨੇ ॥੬੦੯॥

फागन पउन प्रचंड बहे बन पत्त्रन ते जन पत्त्र उडाने ॥६०९॥

faagan paun pracha(n)dd bahe ban pa'tran te jan pa'tr uddaane ||609||

ਸ੍ਵੈਯਾ ਛੰਦ ॥

स्वैया छंद ॥

savaiyaa chha(n)dh ||

ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਰਨ ਮੌ ਰਘੁਨਾਥ ਸੁ ਰਾਵਨ ਕੋ ਬਹੁ ਬਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

रोस भरयो रन मौ रघुनाथ सु रावन को बहु बान प्रहारे ॥

ros bharayo ran mau raghunaath su raavan ko bahu baan prahaare ||

ਸ੍ਰੋਣਨ ਨੈਕ ਲਗਯੋ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ਫੋਰ ਜਿਰੈ ਤਨ ਪਾਰ ਪਧਾਰੇ ॥

स्रोणन नैक लगयो तिन के तन फोर जिरै तन पार पधारे ॥

sronan naik lagayo tin ke tan for jirai tan paar padhaare ||

ਬਾਜ ਗਜੀ ਰਥ ਰਾਜ ਰਥੀ ਰਣ ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥

बाज गजी रथ राज रथी रण भूमि गिरे इह भाति संघारे ॥

baaj gajee rath raaj rathee ran bhoom gire ieh bhaat sa(n)ghaare ||

ਜਾਨੋ ਬਸੰਤ ਕੇ ਅੰਤ ਸਮੈ ਕਦਲੀ ਦਲ ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਉਖਾਰੇ ॥੬੧੦॥

जानो बसंत के अंत समै कदली दल पउन प्रचंड उखारे ॥६१०॥

jaano basa(n)t ke a(n)t samai kadhalee dhal paun pracha(n)dd ukhaare ||610||

ਧਾਇ ਪਰੇ ਕਰ ਕੋਪ ਬਨੇਚਰ ਹੈ ਤਿਨ ਕੇ ਜੀਅ ਰੋਸ ਜਗਯੋ ॥

धाइ परे कर कोप बनेचर है तिन के जीअ रोस जगयो ॥

dhai pare kar kop banechar hai tin ke jeea ros jagayo ||

ਕਿਲਕਾਰ ਪੁਕਾਰ ਪਰੇ ਚਹੂੰ ਘਾਰਣ ਛਾਡਿ ਹਠੀ ਨਹਿ ਏਕ ਭਗਯੋ ॥

किलकार पुकार परे चहूँ घारण छाडि हठी नहि एक भगयो ॥

kilakaar pukaar pare chahoo(n) ghaaran chhaadd haThee neh ek bhagayo ||

ਗਹਿ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀ ਉਤ ਤੇ ਦਲ ਰਾਵਨ ਕੋ ਉਮਗਯੋ ॥

गहि बान कमान गदा बरछी उत ते दल रावन को उमगयो ॥

geh baan kamaan gadhaa barachhee ut te dhal raavan ko umagayo ||

ਭਟ ਜੂਝਿ ਅਰੂਝਿ ਗਿਰੇ ਧਰਣੀ ਦਿਜਰਾਜ ਭ੍ਰਮਯੋ ਸਿਵ ਧਯਾਨ ਡਿਗਯੋ ॥੬੧੧॥

भट जूझि अरूझि गिरे धरणी दिजराज भ्रमयो सिव धयान डिगयो ॥६११॥

bhaT joojh aroojh gire dharanee dhijaraaj bhramayo siv dhayaan ddigayo ||611||

ਜੂਝਿ ਅਰੂਝਿ ਗਿਰੇ ਭਟਵਾ ਤਨ ਘਾਇਨ ਘਾਇ ਘਨੇ ਭਿਭਰਾਨੇ ॥

जूझि अरूझि गिरे भटवा तन घाइन घाइ घने भिभराने ॥

joojh aroojh gire bhaTavaa tan ghain ghai ghane bhibharaane ||

ਜੰਬੁਕ ਗਿੱਧ ਪਿਸਾਚ ਨਿਸਾਚਰ ਫੂਲ ਫਿਰੇ ਰਨ ਮੌ ਰਹਸਾਨੇ ॥

जंबुक गिद्ध पिसाच निसाचर फूल फिरे रन मौ रहसाने ॥

ja(n)buk gi'dh pisaach nisaachar fool fire ran mau rahasaane ||

ਕਾਪ ਉਠੀ ਸੁ ਦਿਸਾ ਬਿਦਿਸਾ ਦਿਗਪਾਲਨ ਫੇਰ ਪ੍ਰਲੈ ਅਨੁਮਾਨੇ ॥

काप उठी सु दिसा बिदिसा दिगपालन फेर प्रलै अनुमाने ॥

kaap uThee su dhisaa bidhisaa dhigapaalan fer pralai anumaane ||

ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਉਦਾਸ ਭਏ ਗਨ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਭ੍ਰਮੇ ਭਹਰਾਨੇ ॥੬੧੨॥

भूमि अकास उदास भए गन देव अदेव भ्रमे भहराने ॥६१२॥

bhoom akaas udhaas bhe gan dhev adhev bhrame bhaharaane ||612||

ਰਾਵਨ ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਰਨ ਮੋ ਰਿਸ ਸੌ ਸਰ ਓਘ ਪ੍ਰਓਘ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

रावन रोस भरयो रन मो रिस सौ सर ओघ प्रओघ प्रहारे ॥

raavan ros bharayo ran mo ris sau sar ogh progh prahaare ||

ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਦਿਸਾ ਬਿਦਿਸਾ ਸਭ ਓਰ ਰੁਕੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਨਿਹਾਰੇ ॥

भूमि अकास दिसा बिदिसा सभ ओर रुके नहि जात निहारे ॥

bhoom akaas dhisaa bidhisaa sabh or ruke neh jaat nihaare ||

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਛਿਨ ਮੌ ਛੁਭ ਕੈ ਸਰ ਪੁੰਜ ਨਿਵਾਰੇ ॥

स्री रघुराज सरासन लै छिन मौ छुभ कै सर पुँज निवारे ॥

sree raghuraaj saraasan lai chhin mau chhubh kai sar pu(n)j nivaare ||

ਜਾਨਕ ਭਾਨ ਉਦੈ ਨਿਸ ਕਉ ਲਖਿ ਕੈ ਸਭ ਹੀ ਤਪ ਤੇਜ ਪਧਾਰੇ ॥੬੧੩॥

जानक भान उदै निस कउ लखि कै सभ ही तप तेज पधारे ॥६१३॥

jaanak bhaan udhai nis kau lakh kai sabh hee tap tej padhaare ||613||

ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਮੋ ਰਘੁਨਾਥ ਕਮਾਨ ਲੈ ਬਾਨ ਅਨੇਕ ਚਲਾਏ ॥

रोस भरे रन मो रघुनाथ कमान लै बान अनेक चलाए ॥

ros bhare ran mo raghunaath kamaan lai baan anek chalaae ||

ਬਾਜ ਗਜੀ ਗਜਰਾਜ ਘਨੇ ਰਥ ਰਾਜ ਬਨੇ ਕਰਿ ਰੋਸ ਉਡਾਏ ॥

बाज गजी गजराज घने रथ राज बने करि रोस उडाए ॥

baaj gajee gajaraaj ghane rath raaj bane kar ros uddaae ||

ਜੇ ਦੁਖ ਦੇਹ ਕਟੇ ਸੀਅ ਕੇ ਹਿਤ ਤੇ ਰਨ ਆਜ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਿਖਾਏ ॥

जे दुख देह कटे सीअ के हित ते रन आज प्रतक्ख दिखाए ॥

je dhukh dheh kaTe seea ke hit te ran aaj prata'kh dhikhaae ||

ਰਾਜੀਵ ਲੋਚਨ ਰਾਮ ਕੁਮਾਰ ਘਨੋ ਰਨ ਘਾਲ ਘਨੋ ਘਰ ਘਾਏ ॥੬੧੪॥

राजीव लोचन राम कुमार घनो रन घाल घनो घर घाए ॥६१४॥

raajeev lochan raam kumaar ghano ran ghaal ghano ghar ghaae ||614||

ਰਾਵਨ ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਗਰਜਯੋ ਰਨ ਮੋ ਲਹਿ ਕੈ ਸਭ ਸੈਨ ਭਜਾਨਯੋ ॥

रावन रोस भरयो गरजयो रन मो लहि कै सभ सैन भजानयो ॥

raavan ros bharayo garajayo ran mo leh kai sabh sain bhajaanayo ||

ਆਪ ਹੀ ਹਾਕ ਹਥਿਯਾਰ ਹਠੀ ਗਹਿ ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਸੋ ਰਣ ਠਾਨਯੋ ॥

आप ही हाक हथियार हठी गहि स्री रघुनंदन सो रण ठानयो ॥

aap hee haak hathiyaar haThee geh sree raghuna(n)dhan so ran Thaanayo ||

ਚਾਬਕ ਮਾਰ ਕੁਦਾਇ ਤੁਰੰਗਨ ਜਾਇ ਪਰਯੋ ਕਛੁ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਮਾਨਯੋ ॥

चाबक मार कुदाइ तुरंगन जाइ परयो कछु त्रास न मानयो ॥

chaabak maar kudhai tura(n)gan jai parayo kachh traas na maanayo ||

ਬਾਨਨ ਤੇ ਬਿਧੁ ਬਾਹਨ ਤੇ ਮਨ ਮਾਰਤ ਕੋ ਰਥ ਛੋਰਿ ਸਿਧਾਨਯੋ ॥੬੧੫॥

बानन ते बिधु बाहन ते मन मारत को रथ छोरि सिधानयो ॥६१५॥

baanan te bidh baahan te man maarat ko rath chhor sidhaanayo ||615||

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਕੀ ਭੁਜ ਕੇ ਜਬ ਛੋਰ ਸਰਾਸਨ ਬਾਨ ਉਡਾਨੇ ॥

स्री रघुनंदन की भुज के जब छोर सरासन बान उडाने ॥

sree raghuna(n)dhan kee bhuj ke jab chhor saraasan baan uddaane ||

ਭੂੰਮਿ ਅਕਾਸ ਪਤਾਰ ਚਹੂੰ ਚਕ ਪੂਰ ਰਹੇ ਨਹੀ ਜਾਤ ਪਛਾਨੇ ॥

भूँमि अकास पतार चहूँ चक पूर रहे नही जात पछाने ॥

bhoo(n)m akaas pataar chahoo(n) chak poor rahe nahee jaat pachhaane ||

ਤੋਰ ਸਨਾਹ ਸੁਬਾਹਨ ਕੇ ਤਨ ਆਹ ਕਰੀ ਨਹੀ ਪਾਰ ਪਰਾਨੇ ॥

तोर सनाह सुबाहन के तन आह करी नही पार पराने ॥

tor sanaeh subaahan ke tan aaeh karee nahee paar paraane ||

ਛੋਦ ਕਰੋਟਨ ਓਟਨ ਕੋਟ ਅਟਾਨਮੋ ਜਾਨਕੀ ਬਾਨ ਪਛਾਨੇ ॥੬੧੬॥

छोद करोटन ओटन कोट अटानमो जानकी बान पछाने ॥६१६॥

chhodh karoTan oTan koT aTaanamo jaanakee baan pachhaane ||616||

ਸ੍ਰੀ ਅਸੁਰਾਰਦਨ ਕੇ ਕਰ ਕੋ ਜਿਨ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਬਿਖੈ ਤਨ ਚਾਖਯੋ ॥

स्री असुरारदन के कर को जिन एक ही बान बिखै तन चाखयो ॥

sree asuraaradhan ke kar ko jin ek hee baan bikhai tan chaakhayo ||

ਭਾਜ ਸਰਯੋ ਨ ਭਿਰਯੋ ਹਠ ਕੈ ਭਟ ਏਕ ਹੀ ਘਾਇ ਧਰਾ ਪਰ ਰਾਖਯੋ ॥

भाज सरयो न भिरयो हठ कै भट एक ही घाइ धरा पर राखयो ॥

bhaaj sarayo na bhirayo haTh kai bhaT ek hee ghai dharaa par raakhayo ||

ਛੇਦ ਸਨਾਹ ਸੁਬਾਹਨ ਕੋ ਸਰ ਓਟਨ ਕੋਟ ਕਰੋਟਨ ਨਾਖਯੋ ॥

छेद सनाह सुबाहन को सर ओटन कोट करोटन नाखयो ॥

chhedh sanaeh subaahan ko sar oTan koT karoTan naakhayo ||

ਸੁਆਰ ਜੁਝਾਰ ਅਪਾਰ ਹਠੀ ਰਨ ਹਾਰ ਗਿਰੇ ਧਰ ਹਾਇ ਨ ਭਾਖਯੋ ॥੬੧੭॥

सुआर जुझार अपार हठी रन हार गिरे धर हाइ न भाखयो ॥६१७॥

suaar jujhaar apaar haThee ran haar gire dhar hai na bhaakhayo ||617||

ਆਨ ਅਰੇ ਸੁ ਮਰੇ ਸਭ ਹੀ ਭਟ ਜੀਤ ਬਚੇ ਰਨ ਛਾਡਿ ਪਰਾਨੇ ॥

आन अरे सु मरे सभ ही भट जीत बचे रन छाडि पराने ॥

aan are su mare sabh hee bhaT jeet bache ran chhaadd paraane ||

ਦੇਵ ਅਦੇਵਨ ਕੇ ਜਿਤੀਯਾ ਰਨ ਕੋਟ ਹਤੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਜਾਨੇ ॥

देव अदेवन के जितीया रन कोट हते कर एक न जाने ॥

dhev adhevan ke jiteeyaa ran koT hate kar ek na jaane ||

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਮ ਕੋ ਲਖ ਤੇਜ ਸੰਬੂਹ ਸਭੈ ਭਹਰਾਨੇ ॥

स्री रघुराज प्राक्रम को लख तेज संबूह सभै भहराने ॥

sree raghuraaj praakram ko lakh tej sa(n)booh sabhai bhaharaane ||

ਓਟਨ ਕੂਦ ਕਰੋਟਨ ਫਾਧ ਸੁ ਲੰਕਹਿ ਛਾਡਿ ਬਿਲੰਕ ਸਿਧਾਨੇ ॥੬੧੮॥

ओटन कूद करोटन फाध सु लंकहि छाडि बिलंक सिधाने ॥६१८॥

oTan koodh karoTan faadh su la(n)keh chhaadd bila(n)k sidhaane ||618||

ਰਾਵਨ ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਰਨ ਮੋ ਗਹਿ ਬੀਸ ਹੂੰ ਬਾਹਿ ਹਥਯਾਰ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

रावन रोस भरयो रन मो गहि बीस हूँ बाहि हथयार प्रहारे ॥

raavan ros bharayo ran mo geh bees hoo(n) baeh hathayaar prahaare ||

ਭੂੰਮਿ ਅਕਾਸ ਦਿਸਾ ਬਿਦਿਸਾ ਚਕਿ ਚਾਰ ਰੁਕੇ ਨਹੀ ਜਾਤ ਨਿਹਾਰੇ ॥

भूँमि अकास दिसा बिदिसा चकि चार रुके नही जात निहारे ॥

bhoo(n)m akaas dhisaa bidhisaa chak chaar ruke nahee jaat nihaare ||

ਫੋਕਨ ਤੈ ਫਲ ਤੈ ਮੱਧ ਤੈ ਅਧ ਤੈ ਬਧ ਕੈ ਰਣ ਮੰਡਲ ਡਾਰੇ ॥

फोकन तै फल तै मद्ध तै अध तै बध कै रण मंडल डारे ॥

fokan tai fal tai ma'dh tai adh tai badh kai ran ma(n)ddal ddaare ||

ਛੰਤ੍ਰ ਧੁਜਾ ਬਰ ਬਾਜ ਰਥੀ ਰਥ ਕਾਟਿ ਸਭੈ ਰਘੁਰਾਜ ਉਤਾਰੇ ॥੬੧੯॥

छंत्र धुजा बर बाज रथी रथ काटि सभै रघुराज उतारे ॥६१९॥

chha(n)tr dhujaa bar baaj rathee rath kaaT sabhai raghuraaj utaare ||619||

ਰਾਵਨ ਚਉਪ ਚਲਯੋ ਚਪ ਕੈ ਨਿਜ ਬਾਜ ਬਿਹੀਨ ਜਬੈ ਰਥ ਜਾਨਯੋ ॥

रावन चउप चलयो चप कै निज बाज बिहीन जबै रथ जानयो ॥

raavan chaup chalayo chap kai nij baaj biheen jabai rath jaanayo ||

ਢਾਲ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਗਦਾ ਬਰਛੀ ਗਹਿ ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਸੋ ਰਨ ਠਾਨਯੋ ॥

ढाल तृसूल गदा बरछी गहि स्री रघुनंदन सो रन ठानयो ॥

ddaal tirasool gadhaa barachhee geh sree raghuna(n)dhan so ran Thaanayo ||

ਧਾਇ ਪਰਯੋ ਲਲਕਾਰ ਹਠੀ ਕਪ ਪੁੰਜਨ ਕੋ ਕਛੁ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਮਾਨਯੋ ॥

धाइ परयो ललकार हठी कप पुँजन को कछु त्रास न मानयो ॥

dhai parayo lalakaar haThee kap pu(n)jan ko kachh traas na maanayo ||

ਅੰਗਦ ਆਦਿ ਹਨਵੰਤ ਤੇ ਲੈ ਭਟ ਕੋਟ ਹੁਤੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਜਾਨਯੋ ॥੬੨੦॥

अंगद आदि हनवंत ते लै भट कोट हुते कर एक न जानयो ॥६२०॥

a(n)gadh aadh hanava(n)t te lai bhaT koT hute kar ek na jaanayo ||620||

ਰਾਵਨ ਕੋ ਰਘੁਰਾਜ ਜਬੈ ਰਣ ਮੰਡਲ ਆਵਤ ਮੱਧਿ ਨਿਹਾਰਯੋ ॥

रावन को रघुराज जबै रण मंडल आवत मद्धि निहारयो ॥

raavan ko raghuraaj jabai ran ma(n)ddal aavat ma'dh nihaarayo ||

ਬੀਸ ਸਿਲਾ ਸਿਤ ਸਾਇਕ ਲੈ ਕਰਿ ਕੋਪੁ ਬਡੋ ਉਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਹਾਰਯੋ ॥

बीस सिला सित साइक लै करि कोपु बडो उर मद्ध प्रहारयो ॥

bees silaa sit saik lai kar kop baddo ur ma'dh prahaarayo ||

ਭੇਦ ਚਲੇ ਮਰਮ ਸੱਥਲ ਕੋ ਸਰ ਸ੍ਰੋਣ ਨਦੀ ਸਰ ਬੀਚ ਪਖਾਰਯੋ ॥

भेद चले मरम सत्थल को सर स्रोण नदी सर बीच पखारयो ॥

bhedh chale maram sa'thal ko sar sron nadhee sar beech pakhaarayo ||

ਆਗੇ ਹੀ ਰੇਾਂਗ ਚਲਯੋ ਹਠਿ ਕੈ ਭਟ ਧਾਮ ਕੋ ਭੂਲ ਨ ਨਾਮ ਉਚਾਰਯੋ ॥੬੨੧॥

आगे ही रेाँग चलयो हठि कै भट धाम को भूल न नाम उचारयो ॥६२१॥

aage hee reaa(n)g chalayo haTh kai bhaT dhaam ko bhool na naam uchaarayo ||621||

ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਰਨ ਮੌ ਰਘੁਨਾਥ ਸੁ ਪਾਨ ਕੇ ਬੀਚ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਕੈ ॥

रोस भरयो रन मौ रघुनाथ सु पान के बीच सरासन लै कै ॥

ros bharayo ran mau raghunaath su paan ke beech saraasan lai kai ||

ਪਾਚਕ ਪਾਇ ਹਟਾਇ ਦਯੋ ਤਿਹ ਬੀਸਹੂੰ ਬਾਹਿ ਬਿਨਾ ਓਹ ਕੈ ਕੈ ॥

पाचक पाइ हटाइ दयो तिह बीसहूँ बाहि बिना ओह कै कै ॥

paachak pai haTai dhayo teh beesahoo(n) baeh binaa oh kai kai ||

ਦੈ ਦਸ ਬਾਨ ਬਿਮਾਨ ਦਸੋ ਸਿਰ ਕਾਟ ਦਏ ਸਿਵ ਲੋਕ ਪਠੈ ਕੈ ॥

दै दस बान बिमान दसो सिर काट दए सिव लोक पठै कै ॥

dhai dhas baan bimaan dhaso sir kaaT dhe siv lok paThai kai ||

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਬਰਯੋ ਸੀਅ ਕੋ ਬਹੁਰੋ ਜਨੁ ਜੁੱਧ ਸੁਯੰਬਰ ਜੈ ਕੈ ॥੬੨੨॥

स्री रघुराज बरयो सीअ को बहुरो जनु जुद्ध सुयंबर जै कै ॥६२२॥

sree raghuraaj barayo seea ko bahuro jan ju'dh suya(n)bar jai kai ||622||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਦਸ ਸਿਰ ਬਧਹ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ॥

इति स्री बचित्र नाटके रामवतार दस सिर बधह धिआइ समापतम सतु ॥

eit sree bachitr naaTake raamavataar dhas sir badheh dhiaai samaapatam sat ||

ਅਥ ਮਦੋਦਰੀ ਸਮੋਧ ਬਭੀਛਨ ਕੋ ਲੰਕ ਰਾਜ ਦੀਬੋ ॥

अथ मदोदरी समोध बभीछन को लंक राज दीबो ॥

ath madhodharee samodh babheechhan ko la(n)k raaj dheebo ||

ਸੀਤਾ ਮਿਲਬੋ ਕਥਨੰ ॥

सीता मिलबो कथनं ॥

seetaa milabo kathana(n) ||

ਸ੍ਵੈਯਾ ਛੰਦ ॥

स्वैया छंद ॥

savaiyaa chha(n)dh ||

ਇੰਦ੍ਰ ਡਰਾਕੁਲ ਥੋ ਜਿੱਹ ਕੇ ਡਰ ਸੂਰਜ ਚੰਦ੍ਰ ਹੁਤੋ ਭਯ ਭੀਤੋ ॥

इंद्र डराकुल थो जिह्ह के डर सूरज चंद्र हुतो भय भीतो ॥

ei(n)dhr ddaraakul tho ji'h ke ddar sooraj cha(n)dhr huto bhay bheeto ||

ਲੂਟ ਲਯੋ ਧਨ ਜਉਨ ਧਨੇਸ ਕੋ ਬ੍ਰਹਮ ਹੁਤੋ ਚਿਤ ਮੋਨਨਿ ਚੀਤੋ ॥

लूट लयो धन जउन धनेस को ब्रहम हुतो चित मोननि चीतो ॥

looT layo dhan jaun dhanes ko braham huto chit monan cheeto ||

ਇੰਦ੍ਰ ਸੇ ਭੂਪ ਅਨੇਕ ਲਰੈ ਇਨ ਸੌ ਫਿਰਿ ਕੈ ਗ੍ਰਹ ਜਾਤ ਨ ਜੀਤੋ ॥

इंद्र से भूप अनेक लरै इन सौ फिरि कै ग्रह जात न जीतो ॥

ei(n)dhr se bhoop anek larai in sau fir kai greh jaat na jeeto ||

ਸੋ ਰਨ ਆਜ ਭਲੈਂ ਰਘੁਰਾਜ ਸੁ ਜੁੱਧ ਸੁਯੰਬਰ ਕੈ ਸੀਅ ਜੀਤੋ ॥੬੨੩॥

सो रन आज भलैं रघुराज सु जुद्ध सुयंबर कै सीअ जीतो ॥६२३॥

so ran aaj bhalai(n) raghuraaj su ju'dh suya(n)bar kai seea jeeto ||623||

ਅਲਕਾ ਛੰਦ ॥

अलका छंद ॥

alakaa chha(n)dh ||

ਚਟਪਟ ਸੈਣੰ ਖਟਪਟ ਭਾਜੇ ॥

चटपट सैणं खटपट भाजे ॥

chaTapaT saina(n) khaTapaT bhaaje ||

ਝਟਪਟ ਜੁੱਝਯੋ ਲਖ ਰਣ ਰਾਜੇ ॥

झटपट जुज्झयो लख रण राजे ॥

jhaTapaT ju'jhayo lakh ran raaje ||