ਜਿਣੈ ਕੋਟਿ ਬੰਕੈ ਮੁਰੇ ਨਾਹਿ ਅੰਗੈ ॥

जिणै कोटि बंकै मुरे नाहि अंगै ॥

jinai koT ba(n)kai mure naeh a(n)gai ||

ਹਰੇ ਬਾਜ ਰਾਜੰ ਕਪੋਤੰ ਪ੍ਰਮਾਨੰ ॥

हरे बाज राजं कपोतं प्रमानं ॥

hare baaj raaja(n) kapota(n) pramaana(n) ||

ਨਹੇ ਸ੍ਰਯੰਦਨੀ ਇੰਦ੍ਰ ਬਾਜੀ ਸਮਾਣੰ ॥੫੭॥

नहे स्रयंदनी इंद्र बाजी समाणं ॥५७॥

nahe sraya(n)dhanee i(n)dhr baajee samaana(n) ||57||

ਬਡੇ ਸ੍ਰਿੰਗ ਜਾ ਕੇ ਧਰੇ ਸੂਰ ਸੋਭੈ ॥

बडे सृंग जा के धरे सूर सोभै ॥

badde sira(n)g jaa ke dhare soor sobhai ||

ਲਖੇ ਦੈਤ ਕੰਨ੍ਯਾ ਜਿਨੈ ਚਿਤ ਲੋਭੈ ॥

लखे दैत कंन्या जिनै चित लोभै ॥

lakhe dhait ka(n)nayaa jinai chit lobhai ||

ਕਢੇ ਦੰਤ ਪਤੰ ਸਿਰੰ ਕੇਸ ਉਚੰ ॥

कढे दंत पतं सिरं केस उचं ॥

kadde dha(n)t pata(n) sira(n) kes ucha(n) ||

ਲਖੇ ਗਰਭਣੀ ਆਣਿ ਕੇ ਗਰਭ ਮੁਚੰ ॥੫੮॥

लखे गरभणी आणि के गरभ मुचं ॥५८॥

lakhe garabhanee aan ke garabh mucha(n) ||58||

ਲਖੋ ਲੰਕ ਏਸੰ ਨਰੇਸੰ ਸੁ ਬਾਲੰ ॥

लखो लंक एसं नरेसं सु बालं ॥

lakho la(n)k esa(n) naresa(n) su baala(n) ||

ਸਬੈ ਸੰਗ ਜਾ ਕੈ ਸਬੈ ਲੋਕ ਪਾਲੰ ॥

सबै संग जा कै सबै लोक पालं ॥

sabai sa(n)g jaa kai sabai lok paala(n) ||

ਲੁਟਿਓ ਏਕ ਬੇਰੰ ਕੁਬੇਰੰ ਭੰਡਾਰੀ ॥

लुटिओ एक बेरं कुबेरं भंडारी ॥

luTio ek bera(n) kubera(n) bha(n)ddaaree ||

ਜਿਣਿਓ ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜਾ ਬਡੋ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥੫੯॥

जिणिओ इंद्र राजा बडो छत्रधारी ॥५९॥

jinio i(n)dhr raajaa baddo chhatradhaaree ||59||

ਕਹੇ ਜਉਨ ਬਾਲੀ ਨ ਤੇ ਚਿਤ ਆਨੇ ॥

कहे जउन बाली न ते चित आने ॥

kahe jaun baalee na te chit aane ||

ਜਿਤੇ ਭੂਪ ਭਾਰੀ ਸੁ ਪਾਛੇ ਬਖਾਨੇ ॥

जिते भूप भारी सु पाछे बखाने ॥

jite bhoop bhaaree su paachhe bakhaane ||

ਚਹੂੰ ਓਰ ਰਾਜਾ ਕਹੋ ਨਾਮ ਸੋ ਭੀ ॥

चहूँ ओर राजा कहो नाम सो भी ॥

chahoo(n) or raajaa kaho naam so bhee ||

ਤਜੇ ਭਾਤਿ ਜੈਸੀ ਸਬੈ ਰਾਜ ਓ ਭੀ ॥੬੦॥

तजे भाति जैसी सबै राज ओ भी ॥६०॥

taje bhaat jaisee sabai raaj o bhee ||60||

ਲਖੋ ਦਈਤ ਸੈਨਾ ਬਡੀ ਸੰਗਿ ਤਾ ਕੇ ॥

लखो दईत सैना बडी संगि ता के ॥

lakho dhieet sainaa baddee sa(n)g taa ke ||

ਸੁਭੈ ਛਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ਬਡੇ ਸੰਗ ਜਾ ਕੇ ॥

सुभै छत्र धारी बडे संग जा के ॥

subhai chhatr dhaaree badde sa(n)g jaa ke ||

ਧੁਜਾ ਗਿਧ ਉਧੰ ਲਸੈ ਕਾਕ ਪੂਰੰ ॥

धुजा गिध उधं लसै काक पूरं ॥

dhujaa gidh udha(n) lasai kaak poora(n) ||

ਤਿਸੈ ਪਿਆਲ ਰਾਜਾ ਬਲੀ ਬ੍ਰਿਧ ਨੂਰੰ ॥੬੧॥

तिसै पिआल राजा बली बृध नूरं ॥६१॥

tisai piaal raajaa balee biradh noora(n) ||61||

ਰਥੰ ਬੇਸਟੰ ਹੀਰ ਚੀਰੰ ਅਪਾਰੰ ॥

रथं बेसटं हीर चीरं अपारं ॥

ratha(n) besaTa(n) heer cheera(n) apaara(n) ||

ਸੁਭੈ ਸੰਗ ਜਾ ਕੇ ਸਭੇ ਲੋਕ ਪਾਰੰ ॥

सुभै संग जा के सभे लोक पारं ॥

subhai sa(n)g jaa ke sabhe lok paara(n) ||

ਇਹੈ ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜਾ ਦੁਰੰ ਦਾਨਵਾਰੰ ॥

इहै इंद्र राजा दुरं दानवारं ॥

eihai i(n)dhr raajaa dhura(n) dhaanavaara(n) ||

ਤ੍ਰੀਆ ਤਾਸ ਚੀਨੋ ਅਦਿਤਿਆ ਕੁਮਾਰੰ ॥੬੨॥

त्रीआ तास चीनो अदितिआ कुमारं ॥६२॥

treeaa taas cheeno adhitiaa kumaara(n) ||62||

ਨਹੇ ਸਪਤ ਬਾਜੀ ਰਥੰ ਏਕ ਚਕ੍ਰੰ ॥

नहे सपत बाजी रथं एक चक्रं ॥

nahe sapat baajee ratha(n) ek chakra(n) ||

ਮਹਾ ਨਾਗ ਬਧੰ ਤਪੈ ਤੇਜ ਬਕ੍ਰੰ ॥

महा नाग बधं तपै तेज बक्रं ॥

mahaa naag badha(n) tapai tej bakra(n) ||

ਮਹਾ ਉਗ੍ਰ ਧੰਨ੍ਵਾ ਸੁ ਆਜਾਨ ਬਾਹੰ ॥

महा उग्र धंन्वा सु आजान बाहं ॥

mahaa ugr dha(n)navaiaa su aajaan baaha(n) ||

ਸਹੀ ਚਿਤ ਚੀਨੋ ਤਿਸੈ ਦਿਉਸ ਨਾਹੰ ॥੬੩॥

सही चित चीनो तिसै दिउस नाहं ॥६३॥

sahee chit cheeno tisai dhiaus naaha(n) ||63||

ਚੜਿਓ ਏਣ ਰਾਜੰ ਧਰੇ ਬਾਣ ਪਾਣੰ ॥

चड़िओ एण राजं धरे बाण पाणं ॥

chaRio en raaja(n) dhare baan paana(n) ||

ਨਿਸਾ ਰਾਜ ਤਾ ਕੋ ਲਖੋ ਤੇਜ ਮਾਣੰ ॥

निसा राज ता को लखो तेज माणं ॥

nisaa raaj taa ko lakho tej maana(n) ||

ਕਰੈ ਰਸਮਿ ਮਾਲਾ ਉਜਾਲਾ ਪਰਾਨੰ ॥

करै रसमि माला उजाला परानं ॥

karai rasam maalaa ujaalaa paraana(n) ||

ਜਪੈ ਰਾਤ੍ਰ ਦਿਉਸੰ ਸਹੰਸ੍ਰੀ ਭੁਜਾਨੰ ॥੬੪॥

जपै रात्र दिउसं सहंस्री भुजानं ॥६४॥

japai raatr dhiausa(n) saha(n)sree bhujaana(n) ||64||

ਚੜੇ ਮਹਿਖੀਸੰ ਸੁਮੇਰੰ ਜੁ ਦੀਸੰ ॥

चड़े महिखीसं सुमेरं जु दीसं ॥

chaRe mahikheesa(n) sumera(n) ju dheesa(n) ||

ਮਹਾ ਕ੍ਰੂਰ ਕਰਮੰ ਜਿਣਿਓ ਬਾਹ ਬੀਸੰ ॥

महा क्रूर करमं जिणिओ बाह बीसं ॥

mahaa kraoor karama(n) jinio baeh beesa(n) ||

ਧੁਜਾ ਦੰਡ ਜਾ ਕੀ ਪ੍ਰਚੰਡੰ ਬਿਰਾਜੈ ॥

धुजा दंड जा की प्रचंडं बिराजै ॥

dhujaa dha(n)dd jaa kee pracha(n)dda(n) biraajai ||

ਲਖੇ ਜਾਸ ਗਰਬੀਨ ਕੋ ਗਰਬ ਭਾਜੈ ॥੬੫॥

लखे जास गरबीन को गरब भाजै ॥६५॥

lakhe jaas garabeen ko garab bhaajai ||65||

ਕਹਾ ਲੌ ਬਖਾਨੋ ਬਡੇ ਗਰਬਧਾਰੀ ॥

कहा लौ बखानो बडे गरबधारी ॥

kahaa lau bakhaano badde garabadhaaree ||

ਸਬੈ ਘੇਰਿ ਠਾਢੇ ਜੁਰੀ ਭੀਰ ਭਾਰੀ ॥

सबै घेरि ठाढे जुरी भीर भारी ॥

sabai gher Thaadde juree bheer bhaaree ||

ਨਚੈ ਪਾਤਰਾ ਚਾਤੁਰਾ ਨਿਰਤਕਾਰੀ ॥

नचै पातरा चातुरा निरतकारी ॥

nachai paataraa chaaturaa niratakaaree ||

ਉਠੈ ਝਾਝ ਸਬਦੰ ਸੁਨੈ ਲੋਗ ਧਾਰੀ ॥੬੬॥

उठै झाझ सबदं सुनै लोग धारी ॥६६॥

auThai jhaajh sabadha(n) sunai log dhaaree ||66||

ਬਡੋ ਦਿਰਬ ਧਾਰੀ ਬਡੀ ਸੈਨ ਲੀਨੇ ॥

बडो दिरब धारी बडी सैन लीने ॥

baddo dhirab dhaaree baddee sain leene ||

ਬਡੋ ਦਿਰਬ ਕੋ ਚਿਤ ਮੈ ਗਰਬ ਕੀਨੇ ॥

बडो दिरब को चित मै गरब कीने ॥

baddo dhirab ko chit mai garab keene ||

ਚਿਤੰ ਤਾਸ ਚੀਨੋ ਸਹੀ ਦਿਰਬ ਪਾਲੰ ॥

चितं तास चीनो सही दिरब पालं ॥

chita(n) taas cheeno sahee dhirab paala(n) ||

ਉਠੈ ਜਉਨ ਕੇ ਰੂਪ ਕੀ ਜ੍ਵਾਲ ਮਾਲੰ ॥੬੭॥

उठै जउन के रूप की ज्वाल मालं ॥६७॥

auThai jaun ke roop kee javaiaal maala(n) ||67||

ਸਭੈ ਭੂਪ ਠਾਢੇ ਜਹਾ ਰਾਜ ਕੰਨਿਆ ॥

सभै भूप ठाढे जहा राज कंनिआ ॥

sabhai bhoop Thaadde jahaa raaj ka(n)niaa ||

ਬਿਖੈ ਭੂ ਤਲੰ ਰੂਪ ਜਾ ਕੇ ਨ ਅੰਨਿਆ ॥

बिखै भू तलं रूप जा के न अंनिआ ॥

bikhai bhoo tala(n) roop jaa ke na a(n)niaa ||

ਬਡੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ਬਡੇ ਗਰਬ ਕੀਨੇ ॥

बडे छत्रधारी बडे गरब कीने ॥

badde chhatradhaaree badde garab keene ||

ਤਹਾ ਆਨਿ ਠਾਢੇ ਬਡੀ ਸੈਨ ਲੀਨੇ ॥੬੮॥

तहा आनि ठाढे बडी सैन लीने ॥६८॥

tahaa aan Thaadde baddee sain leene ||68||

ਨਦੀ ਸੰਗ ਜਾ ਕੇ ਸਬੈ ਰੂਪ ਧਾਰੇ ॥

नदी संग जा के सबै रूप धारे ॥

nadhee sa(n)g jaa ke sabai roop dhaare ||

ਸਬੈ ਸਿੰਧ ਸੰਗੰ ਚੜੇ ਤੇਜ ਵਾਰੇ ॥

सबै सिंध संगं चड़े तेज वारे ॥

sabai si(n)dh sa(n)ga(n) chaRe tej vaare ||

ਬਡੀ ਕਾਇ ਜਾ ਕੀ ਮਹਾ ਰੂਪ ਸੋਹੈ ॥

बडी काइ जा की महा रूप सोहै ॥

baddee kai jaa kee mahaa roop sohai ||

ਲਖੇ ਦੇਵ ਕੰਨਿਆਨ ਕੇ ਮਾਨ ਮੋਹੈ ॥੬੯॥

लखे देव कंनिआन के मान मोहै ॥६९॥

lakhe dhev ka(n)niaan ke maan mohai ||69||

ਕਹੋ ਨਾਰ ਤੋ ਕੌ ਇਹੈ ਬਰੁਨ ਰਾਜਾ ॥

कहो नार तो कौ इहै बरुन राजा ॥

kaho naar to kau ihai barun raajaa ||

ਜਿਸੈ ਪੇਖਿ ਰਾਜਾਨ ਕੋ ਮਾਨ ਭਾਜਾ ॥

जिसै पेखि राजान को मान भाजा ॥

jisai pekh raajaan ko maan bhaajaa ||

ਕਹਾ ਲੌ ਬਖਾਨੋ ਜਿਤੇ ਭੂਪ ਆਏ ॥

कहा लौ बखानो जिते भूप आए ॥

kahaa lau bakhaano jite bhoop aae ||

ਸਬੈ ਬਾਲ ਕੌ ਲੈ ਭਵਾਨੀ ਬਤਾਏ ॥੭੦॥

सबै बाल कौ लै भवानी बताए ॥७०॥

sabai baal kau lai bhavaanee bataae ||70||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਆਨਿ ਜੁਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਮੰਡਲ ਜੇਤਿ ਤੇਤ ਸਬੈ ਤਿਨ ਤਾਸ ਦਿਖਾਏ ॥

आनि जुरे नृप मंडल जेति तेत सबै तिन तास दिखाए ॥

aan jure nirap ma(n)ddal jet tet sabai tin taas dhikhaae ||

ਦੇਖ ਫਿਰੀ ਚਹੂੰ ਚਕ੍ਰਨ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਨਹੀ ਲਿਆਏ ॥

देख फिरी चहूँ चक्रन को नृप राज कुमारि हृदै नही लिआए ॥

dhekh firee chahoo(n) chakran ko nirap raaj kumaar hiradhai nahee liaae ||

ਹਾਰਿ ਪਰਿਓ ਸਭ ਹੀ ਭਟ ਮੰਡਲ ਭੂਪਤਿ ਹੇਰਿ ਦਸਾ ਮੁਰਝਾਏ ॥

हारि परिओ सभ ही भट मंडल भूपति हेरि दसा मुरझाए ॥

haar pario sabh hee bhaT ma(n)ddal bhoopat her dhasaa murajhaae ||

ਫੂਕ ਭਏ ਮੁਖ ਸੂਕ ਗਏ ਸਬ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਿ ਫਿਰੇ ਘਰਿ ਆਏ ॥੭੧॥

फूक भए मुख सूक गए सब राज कुमारि फिरे घरि आए ॥७१॥

fook bhe mukh sook ge sab raaj kumaar fire ghar aae ||71||

ਤਉ ਲਗਿ ਆਨ ਗਏ ਅਜਿਰਾਜ ਸੁ ਰਾਜਨ ਰਾਜ ਬਡੋ ਦਲ ਲੀਨੇ ॥

तउ लगि आन गए अजिराज सु राजन राज बडो दल लीने ॥

tau lag aan ge ajiraaj su raajan raaj baddo dhal leene ||

ਅੰਬਰ ਅਨੂਪ ਧਰੇ ਪਸਮੰਬਰ ਸੰਬਰ ਕੇ ਅਰਿ ਕੀ ਛਬਿ ਛੀਨੇ ॥

अंबर अनूप धरे पसमंबर संबर के अरि की छबि छीने ॥

a(n)bar anoop dhare pasama(n)bar sa(n)bar ke ar kee chhab chheene ||

ਬੇਖਨ ਬੇਖ ਚੜੇ ਸੰਗ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਰਿਪ ਹਾਨ ਸਬੈ ਸੁਖ ਧਾਮ ਨਵੀਨੇ ॥

बेखन बेख चड़े संग ह्वै नृप हान सबै सुख धाम नवीने ॥

bekhan bekh chaRe sa(n)g havai nirap haan sabai sukh dhaam naveene ||

ਆਨਿ ਗਏ ਜਰਿਕੰਬਰ ਸੇ ਅੰਬਰ ਸੇ ਨ੍ਰਿਪ ਕੰਬਰ ਕੀਨੇ ॥੭੨॥

आनि गए जरिकंबर से अंबर से नृप कंबर कीने ॥७२॥

aan ge jarika(n)bar se a(n)bar se nirap ka(n)bar keene ||72||

ਪਾਤਿ ਹੀ ਪਾਤਿ ਬਨਾਇ ਬਡੋ ਦਲ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਸੁਰੰਗ ਬਜਾਇ ॥

पाति ही पाति बनाइ बडो दल ढोल मृदंग सुरंग बजाइ ॥

paat hee paat banai baddo dhal ddol miradha(n)g sura(n)g bajai ||

ਭੂਖਨ ਚਾਰੁ ਦਿਪੈ ਸਬ ਅੰਗ ਬਿਲੋਕਿ ਅਨੰਗ ਪ੍ਰਭਾ ਮੁਰਛਾਏ ॥

भूखन चारु दिपै सब अंग बिलोकि अनंग प्रभा मुरछाए ॥

bhookhan chaar dhipai sab a(n)g bilok ana(n)g prabhaa murachhaae ||

ਬਾਜਤ ਚੰਗ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਉਪੰਗ ਸੁਰੰਗ ਸੁ ਨਾਦ ਸਬੈ ਸੁਨਿ ਪਾਏ ॥

बाजत चंग मृदंग उपंग सुरंग सु नाद सबै सुनि पाए ॥

baajat cha(n)g miradha(n)g upa(n)g sura(n)g su naadh sabai sun paae ||

ਰੀਝ ਰਹੇ ਰਿਝਵਾਰ ਸਬੈ ਲਖਿ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰਾਹਤ ਆਏ ॥੭੩॥

रीझ रहे रिझवार सबै लखि रूप अनूप सराहत आए ॥७३॥

reejh rahe rijhavaar sabai lakh roop anoop saraahat aae ||73||

ਜੈਸ ਸਰੂਪ ਲਖਿਓ ਅਜਿ ਕੋ ਹਮ ਤੈਸ ਸਰੂਪ ਨ ਅਉਰ ਬਿਚਾਰੇ ॥

जैस सरूप लखिओ अजि को हम तैस सरूप न अउर बिचारे ॥

jais saroop lakhio aj ko ham tais saroop na aaur bichaare ||

ਚੰਦਿ ਚਪਿਓ ਲਖਿ ਕੈ ਮੁਖ ਕੀ ਛਬਿ ਛੇਦ ਪਰੇ ਉਰ ਮੈ ਰਿਸ ਮਾਰੇ ॥

चंदि चपिओ लखि कै मुख की छबि छेद परे उर मै रिस मारे ॥

cha(n)dh chapio lakh kai mukh kee chhab chhedh pare ur mai ris maare ||

ਤੇਜ ਸਰੂਪ ਬਿਲੋਕਿ ਕੈ ਪਾਵਕ ਚਿਤਿ ਚਿਰੀ ਗ੍ਰਿਹ ਅਉਰਨ ਜਾਰੇ ॥

तेज सरूप बिलोकि कै पावक चिति चिरी गृह अउरन जारे ॥

tej saroop bilok kai paavak chit chiree gireh aauran jaare ||

ਜੈਸ ਪ੍ਰਭਾ ਲਖਿਓ ਅਜਿ ਕੋ ਹਮ ਤੈਸ ਸਰੂਪ ਨ ਭੂਪ ਨਿਹਾਰੇ ॥੭੪॥

जैस प्रभा लखिओ अजि को हम तैस सरूप न भूप निहारे ॥७४॥

jais prabhaa lakhio aj ko ham tais saroop na bhoop nihaare ||74||

ਸੁੰਦਰ ਜੁਆਨ ਸਰੂਪ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚਹੁੰ ਚਕ ਮੈ ਹਮ ਜਾਨਿਓ ॥

सुँदर जुआन सरूप महान प्रधान चहुँ चक मै हम जानिओ ॥

su(n)dhar juaan saroop mahaan pradhaan chahu(n) chak mai ham jaanio ||

ਭਾਨੁ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਭਾ ਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ਕਿ ਰਾਵ ਕਿ ਰਾਨ ਮਹਾਨ ਬਖਾਨਿਓ ॥

भानु समान प्रभा न प्रमान कि राव कि रान महान बखानिओ ॥

bhaan samaan prabhaa na pramaan k raav k raan mahaan bakhaanio ||

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਚਕੇ ਅਪਨੇ ਚਿਤਿ ਚੰਦ ਸਰੂਪ ਨਿਸਾ ਪਹਿਚਾਨਿਓ ॥

देव अदेव चके अपने चिति चंद सरूप निसा पहिचानिओ ॥

dhev adhev chake apane chit cha(n)dh saroop nisaa pahichaanio ||

ਦਿਉਸ ਕੈ ਭਾਨੁ ਮੁਨਿਓ ਭਗਵਾਨ ਪਛਾਨ ਮਨੈ ਘਨ ਮੋਰਨ ਮਾਨਿਓ ॥੭੫॥

दिउस कै भानु मुनिओ भगवान पछान मनै घन मोरन मानिओ ॥७५॥

dhiaus kai bhaan munio bhagavaan pachhaan manai ghan moran maanio ||75||

ਬੋਲਿ ਉਠੇ ਪਿਕ ਜਾਨ ਬਸੰਤ ਚਕੋਰਨ ਚੰਦ ਸਰੂਪ ਬਖਾਨਿਓ ॥

बोलि उठे पिक जान बसंत चकोरन चंद सरूप बखानिओ ॥

bol uThe pik jaan basa(n)t chakoran cha(n)dh saroop bakhaanio ||

ਸਾਤਿ ਸੁਭਾਵ ਲਖਿਓ ਸਭ ਸਾਧਨ ਜੋਧਨ ਕ੍ਰੋਧ ਪ੍ਰਤਛ ਪ੍ਰਮਾਨਿਓ ॥

साति सुभाव लखिओ सभ साधन जोधन क्रोध प्रतछ प्रमानिओ ॥

saat subhaav lakhio sabh saadhan jodhan krodh pratachh pramaanio ||

ਬਾਲਨ ਬਾਲ ਸੁਭਾਵ ਲਖਿਓ ਤਿਹ ਸਤ੍ਰਨ ਕਾਲ ਸਰੂਪ ਪਛਾਨਿਓ ॥

बालन बाल सुभाव लखिओ तिह सत्रन काल सरूप पछानिओ ॥

baalan baal subhaav lakhio teh satran kaal saroop pachhaanio ||

ਦੇਵਲ ਦੇਵ ਅਦੇਵਨ ਕੈ ਸਿਵ ਰਾਜਨ ਰਾਜਿ ਬਡੋ ਜੀਅ ਜਾਨਿਓ ॥੭੬॥

देवल देव अदेवन कै सिव राजन राजि बडो जीअ जानिओ ॥७६॥

dheval dhev adhevan kai siv raajan raaj baddo jeea jaanio ||76||

ਸਾਧਨ ਸਿਧ ਸਰੂਪ ਲਖਿਓ ਤਿਹ ਸਤ੍ਰਨ ਸਤ੍ਰ ਸਮਾਨ ਬਸੇਖਿਓ ॥

साधन सिध सरूप लखिओ तिह सत्रन सत्र समान बसेखिओ ॥

saadhan sidh saroop lakhio teh satran satr samaan basekhio ||

ਚੋਰਨ ਭੋਰ ਕਰੋਰਨ ਮੋਰਨ ਤਾਸੁ ਸਹੀ ਘਨ ਕੈ ਅਵਿਰੇਖਿਓ ॥

चोरन भोर करोरन मोरन तासु सही घन कै अविरेखिओ ॥

choran bhor karoran moran taas sahee ghan kai avirekhio ||

ਕਾਮ ਸਰੂਪ ਸਭੈ ਪੁਰ ਨਾਰਨ ਸੰਭੂ ਸਮਾਨ ਸਬੂ ਗਨ ਦੇਖਿਓ ॥

काम सरूप सभै पुर नारन संभू समान सबू गन देखिओ ॥

kaam saroop sabhai pur naaran sa(n)bhoo samaan saboo gan dhekhio ||

ਸੀਪ ਸ੍ਵਾਤਿ ਕੀ ਬੂੰਦ ਤਿਸੈ ਕਰਿ ਰਾਜਨ ਰਾਜ ਬਡੋ ਤਿਹ ਪੇਖਿਓ ॥੭੭॥

सीप स्वाति की बूँद तिसै करि राजन राज बडो तिह पेखिओ ॥७७॥

seep savaiaat kee boo(n)dh tisai kar raajan raaj baddo teh pekhio ||77||

ਕੰਬਰ ਜਿਉ ਜਰਿਕੰਬਰ ਕੀ ਢਿਗ ਤਿਉ ਅਵਿਨੰਬਰ ਤੀਰ ਸੁਹਾਏ ॥

कंबर जिउ जरिकंबर की ढिग तिउ अविनंबर तीर सुहाए ॥

ka(n)bar jiau jarika(n)bar kee ddig tiau avina(n)bar teer suhaae ||

ਨਾਕ ਲਖੇ ਰਿਸ ਮਾਨ ਸੂਆ ਮਨ ਨੈਨ ਦੋਊ ਲਖਿ ਏਣ ਲਜਾਏ ॥

नाक लखे रिस मान सूआ मन नैन दोऊ लखि एण लजाए ॥

naak lakhe ris maan sooaa man nain dhouoo lakh en lajaae ||

ਪੇਖਿ ਗੁਲਾਬ ਸਰਾਬ ਪੀਐ ਜਨੁ ਪੇਖਤ ਅੰਗ ਅਨੰਗ ਰਿਸਾਏ ॥

पेखि गुलाब सराब पीऐ जनु पेखत अंग अनंग रिसाए ॥

pekh gulaab saraab peeaai jan pekhat a(n)g ana(n)g risaae ||

ਕੰਠ ਕਪੋਤ ਕਟੂ ਪਰ ਕੇਹਰ ਰੋਸ ਰਸੇ ਗ੍ਰਿਹ ਭੂਲਿ ਨ ਆਏ ॥੭੮॥

कंठ कपोत कटू पर केहर रोस रसे गृह भूलि न आए ॥७८॥

ka(n)Th kapot kaToo par kehar ros rase gireh bhool na aae ||78||

ਪੇਖਿ ਸਰੂਪ ਸਿਰਾਤ ਨ ਲੋਚਨ ਘੂਟਤ ਹੈ ਜਨੁ ਘੂਟ ਅਮੀ ਕੇ ॥

पेखि सरूप सिरात न लोचन घूटत है जनु घूट अमी के ॥

pekh saroop siraat na lochan ghooTat hai jan ghooT amee ke ||

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਜਾਵਤ ਤਾਲ ਬਤਾਵਤ ਹੈ ਜਨੋ ਆਛਰ ਹੀ ਕੇ ॥

गावत गीत बजावत ताल बतावत है जनो आछर ही के ॥

gaavat geet bajaavat taal bataavat hai jano aachhar hee ke ||

ਭਾਵਤ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਵਤ ਗਾਰ ਦਿਵਾਵਤ ਹੈ ਭਰਿ ਆਨੰਦ ਜੀ ਕੇ ॥

भावत नारि सुहावत गार दिवावत है भरि आनंद जी के ॥

bhaavat naar suhaavat gaar dhivaavat hai bhar aana(n)dh jee ke ||

ਤੂ ਸੁ ਕੁਮਾਰ ਰਚੀ ਕਰਤਾਰ ਕਹੈ ਅਬਿਚਾਰ ਤ੍ਰੀਆ ਬਰ ਨੀਕੇ ॥੭੯॥

तू सु कुमार रची करतार कहै अबिचार त्रीआ बर नीके ॥७९॥

too su kumaar rachee karataar kahai abichaar treeaa bar neeke ||79||

ਦੇਖਤ ਰੂਪ ਸਿਰਾਤ ਨ ਲੋਚਨ ਪੇਖਿ ਛਕੀ ਪੀਅ ਕੀ ਛਬਿ ਨਾਰੀ ॥

देखत रूप सिरात न लोचन पेखि छकी पीअ की छबि नारी ॥

dhekhat roop siraat na lochan pekh chhakee peea kee chhab naaree ||

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਜਾਵਤ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਮੁਚੰਗਨ ਕੀ ਧੁਨਿ ਭਾਰੀ ॥

गावत गीत बजावत ढोल मृदंग मुचंगन की धुनि भारी ॥

gaavat geet bajaavat ddol miradha(n)g mucha(n)gan kee dhun bhaaree ||

ਆਵਤ ਜਾਤ ਜਿਤੀ ਪੁਰ ਨਾਗਰ ਗਾਗਰਿ ਡਾਰਿ ਲਖੈ ਦੁਤਿ ਭਾਰੀ ॥

आवत जात जिती पुर नागर गागरि डारि लखै दुति भारी ॥

aavat jaat jitee pur naagar gaagar ddaar lakhai dhut bhaaree ||

ਰਾਜ ਕਰੋ ਤਬ ਲੌ ਜਬ ਲੌ ਮਹਿ ਜਉ ਲਗ ਗੰਗ ਬਹੈ ਜਮੁਨਾ ਰੀ ॥੮੦॥

राज करो तब लौ जब लौ महि जउ लग गंग बहै जमुना री ॥८०॥

raaj karo tab lau jab lau meh jau lag ga(n)g bahai jamunaa ree ||80||

ਜਉਨ ਪ੍ਰਭਾ ਅਜਿ ਰਾਜ ਕੀ ਰਾਜਤ ਸੋ ਕਹਿ ਕੈ ਕਿਹ ਭਾਤਿ ਗਨਾਊ ॥

जउन प्रभा अजि राज की राजत सो कहि कै किह भाति गनाऊ ॥

jaun prabhaa aj raaj kee raajat so keh kai keh bhaat ganaauoo ||

ਜਉਨ ਪ੍ਰਭਾ ਕਬਿ ਦੇਤ ਸਬੈ ਜੌ ਪੈ ਤਾਸ ਕਹੋ ਜੀਅ ਬੀਚ ਲਜਾਊ ॥

जउन प्रभा कबि देत सबै जौ पै तास कहो जीअ बीच लजाऊ ॥

jaun prabhaa kab dhet sabai jau pai taas kaho jeea beech lajaauoo ||

ਹਉ ਚਹੂੰ ਓਰ ਫਿਰਿਓ ਬਸੁਧਾ ਛਬਿ ਅੰਗਨ ਕੀਨ ਕਹੂੰ ਕੋਈ ਪਾਊ ॥

हउ चहूँ ओर फिरिओ बसुधा छबि अंगन कीन कहूँ कोई पाऊ ॥

hau chahoo(n) or firio basudhaa chhab a(n)gan keen kahoo(n) koiee paauoo ||

ਲੇਖਨ ਊਖ ਹ੍ਵੈ ਜਾਤ ਲਿਖੋ ਛਬਿ ਆਨਨ ਤੇ ਕਿਮਿ ਭਾਖਿ ਸੁਨਾਊ ॥੮੧॥

लेखन ऊख ह्वै जात लिखो छबि आनन ते किमि भाखि सुनाऊ ॥८१॥

lekhan uookh havai jaat likho chhab aanan te kim bhaakh sunaauoo ||81||

ਨੈਨਨ ਬਾਨ ਚਹੂੰ ਦਿਸ ਮਾਰਤ ਘਾਇਲ ਕੈ ਪੁਰ ਬਾਸਨ ਡਾਰੀ ॥

नैनन बान चहूँ दिस मारत घाइल कै पुर बासन डारी ॥

nainan baan chahoo(n) dhis maarat ghail kai pur baasan ddaaree ||

ਸਾਰਸ੍ਵਤੀ ਨ ਸਕੈ ਕਹਿ ਰੂਪ ਸਿੰਗਾਰ ਕਹੈ ਮਤਿ ਕਉਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥

सारस्वती न सकै कहि रूप सिंगार कहै मति कउन बिचारी ॥

saarasavaitee na sakai keh roop si(n)gaar kahai mat kaun bichaaree ||

ਕੋਕਿਲ ਕੰਠਿ ਹਰਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਇਕ ਛੀਨ ਕਪੋਤ ਕੀ ਗ੍ਰੀਵ ਅਨਿਆਰੀ ॥

कोकिल कंठि हरिओ नृप नाइक छीन कपोत की ग्रीव अनिआरी ॥

kokil ka(n)Th hario nirap naik chheen kapot kee greev aniaaree ||

ਰੀਝ ਗਿਰੇ ਨਰ ਨਾਰਿ ਧਰਾ ਪਰ ਘੂਮਤਿ ਹੈ ਜਨੁ ਘਾਇਲ ਭਾਰੀ ॥੮੨॥

रीझ गिरे नर नारि धरा पर घूमति है जनु घाइल भारी ॥८२॥

reejh gire nar naar dharaa par ghoomat hai jan ghail bhaaree ||82||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਨਿਰਖਿ ਰੂਪ ਅਜਿ ਰਾਜ ਕੋ ਰੀਝ ਰਹੇ ਨਰ ਨਾਰਿ ॥

निरखि रूप अजि राज को रीझ रहे नर नारि ॥

nirakh roop aj raaj ko reejh rahe nar naar ||

ਇੰਦ੍ਰ ਕਿ ਚੰਦ੍ਰ ਕਿ ਸੂਰ ਇਹਿ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਰਤ ਬਿਚਾਰ ॥੮੩॥

इंद्र कि चंद्र कि सूर इहि इह बिधि करत बिचार ॥८३॥

ei(n)dhr k cha(n)dhr k soor ieh ieh bidh karat bichaar ||83||

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

kabit ||

ਨਾਗਨ ਕੇ ਛਉਨਾ ਹੈਂ ਕਿ ਕੀਨੇ ਕਾਹੂੰ ਟਉਨਾ ਹੈਂ ਕਿ ਕਾਮ ਕੇ ਖਿਲਉਨਾ ਹੈਂ ਬਨਾਏ ਹੈਂ ਸੁਧਾਰ ਕੇ ॥

नागन के छउना हैं कि कीने काहूँ टउना हैं कि काम के खिलउना हैं बनाए हैं सुधार के ॥

naagan ke chhaunaa hai(n) k keene kaahoo(n) Taunaa hai(n) k kaam ke khilaunaa hai(n) banaae hai(n) sudhaar ke ||

ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਹੈਂ ਕਿ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕੀ ਖਾਨ ਹੈਂ ਕਿ ਕਾਮ ਕੇ ਕਲਾਨ ਬਿਧਿ ਕੀਨੇ ਹੈਂ ਬਿਚਾਰ ਕੇ ॥

इसतृन के प्रान हैं कि सुँदरता की खान हैं कि काम के कलान बिधि कीने हैं बिचार के ॥

eisatiran ke praan hai(n) k su(n)dharataa kee khaan hai(n) k kaam ke kalaan bidh keene hai(n) bichaar ke ||

ਚਾਤੁਰਤਾ ਕੇ ਭੇਸ ਹੈਂ ਕਿ ਰੂਪ ਕੇ ਨਰੇਸ ਹੈਂ ਕਿ ਸੁੰਦਰ ਸੁ ਦੇਸ ਏਸ ਕੀਨੇ ਚੰਦ੍ਰ ਸਾਰ ਕੇ ॥

चातुरता के भेस हैं कि रूप के नरेस हैं कि सुँदर सु देस एस कीने चंद्र सार के ॥

chaaturataa ke bhes hai(n) k roop ke nares hai(n) k su(n)dhar su dhes es keene cha(n)dhr saar ke ||

ਤੇਗ ਹੈਂ ਕਿ ਤੀਰ ਹੈਂ ਕਿ ਬਾਨਾ ਬਾਧੇ ਬੀਰ ਹੈਂ ਸੁ ਐਸੇ ਨੇਤ੍ਰ ਅਜਿ ਕੇ ਬਿਲੋਕੀਐ ਸੰਭਾਰ ਕੇ ॥੮੪॥

तेग हैं कि तीर हैं कि बाना बाधे बीर हैं सु ऐसे नेत्र अजि के बिलोकीऐ संभार के ॥८४॥

teg hai(n) k teer hai(n) k baanaa baadhe beer hai(n) su aaise netr aj ke bilokeeaai sa(n)bhaar ke ||84||

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

savaiyaa ||

ਤੀਰਨ ਤੇ ਤਰਵਾਰਨ ਸੇ ਮ੍ਰਿਗ ਬਾਰਨ ਸੇ ਅਵਿਲੋਕਹੁ ਜਾਈ ॥

तीरन ते तरवारन से मृग बारन से अविलोकहु जाई ॥

teeran te taravaaran se mirag baaran se avilokahu jaiee ||

ਰੀਝ ਰਹੀ ਰਿਝਵਾਰ ਲਖੇ ਦੁਤਿ ਭਾਖਿ ਪ੍ਰਭਾ ਨਹੀ ਜਾਤ ਬਤਾਈ ॥

रीझ रही रिझवार लखे दुति भाखि प्रभा नही जात बताई ॥

reejh rahee rijhavaar lakhe dhut bhaakh prabhaa nahee jaat bataiee ||

ਸੰਗਿ ਚਲੀ ਉਠਿ ਬਾਲ ਬਿਲੋਕਨ ਮੋਰ ਚਕੋਰ ਰਹੇ ਉਰਝਾਈ ॥

संगि चली उठि बाल बिलोकन मोर चकोर रहे उरझाई ॥

sa(n)g chalee uTh baal bilokan mor chakor rahe urajhaiee ||

ਡੀਠਿ ਪਰੈ ਅਜਿ ਰਾਜ ਜਬੈ ਚਿਤ ਦੇਖਤ ਹੀ ਤ੍ਰੀਅ ਲੀਨ ਚੁਰਾਈ ॥੮੫॥

डीठि परै अजि राज जबै चित देखत ही त्रीअ लीन चुराई ॥८५॥

ddeeTh parai aj raaj jabai chit dhekhat hee treea leen churaiee ||85||

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥

तोमर छंद ॥

tomar chha(n)dh ||

ਅਵਿਲੋਕੀਆ ਅਜਿ ਰਾਜ ॥

अविलोकीआ अजि राज ॥

avilokeeaa aj raaj ||

ਅਤਿ ਰੂਪ ਸਰਬ ਸਮਾਜ ॥

अति रूप सरब समाज ॥

at roop sarab samaaj ||

ਅਤਿ ਰੀਝ ਕੈ ਹਸ ਬਾਲ ॥

अति रीझ कै हस बाल ॥

at reejh kai has baal ||

ਗੁਹਿ ਫੂਲ ਮਾਲ ਉਤਾਲ ॥੮੬॥

गुहि फूल माल उताल ॥८६॥

guh fool maal utaal ||86||

ਗਹਿ ਫੂਲ ਕੀ ਕਰਿ ਮਾਲ ॥

गहि फूल की करि माल ॥

geh fool kee kar maal ||

ਅਤਿ ਰੂਪਵੰਤ ਸੁ ਬਾਲ ॥

अति रूपवंत सु बाल ॥

at roopava(n)t su baal ||

ਤਿਸੁ ਡਾਰੀਆ ਉਰਿ ਆਨਿ ॥

तिसु डारीआ उरि आनि ॥

tis ddaareeaa ur aan ||

ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਨਿਧਾਨਿ ॥੮੭॥

दस चारि चारि निधानि ॥८७॥

dhas chaar chaar nidhaan ||87||

ਤਿਹ ਦੇਬਿ ਆਗਿਆ ਕੀਨ ॥

तिह देबि आगिआ कीन ॥

teh dheb aagiaa keen ||

ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥

दस चारि चारि प्रबीन ॥

dhas chaar chaar prabeen ||

ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰੀ ਇਮ ਬੈਨ ॥

सुनि सुँदरी इम बैन ॥

sun su(n)dharee im bain ||

ਸਸਿ ਕ੍ਰਾਤ ਸੁੰਦਰ ਨੈਨ ॥੮੮॥

ससि क्रात सुँदर नैन ॥८८॥

sas kraat su(n)dhar nain ||88||

ਤਵ ਜੋਗ ਹੈ ਅਜਿ ਰਾਜ ॥

तव जोग है अजि राज ॥

tav jog hai aj raaj ||

ਸੁਨ ਰੂਪਵੰਤ ਸਲਾਜ ॥

सुन रूपवंत सलाज ॥

sun roopava(n)t salaaj ||

ਬਰੁ ਆਜੁ ਤਾ ਕਹ ਜਾਇ ॥

बरु आजु ता कह जाइ ॥

bar aaj taa keh jai ||

ਸੁਨਿ ਬੈਨਿ ਸੁੰਦਰ ਕਾਇ ॥੮੯॥

सुनि बैनि सुँदर काइ ॥८९॥

sun bain su(n)dhar kai ||89||

ਗਹਿ ਫੂਲ ਮਾਲ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥

गहि फूल माल प्रबीन ॥

geh fool maal prabeen ||

ਉਰਿ ਡਾਰ ਤਾ ਕੇ ਦੀਨ ॥

उरि डार ता के दीन ॥

aur ddaar taa ke dheen ||

ਤਬ ਬਾਜ ਤੂਰ ਅਨੇਕ ॥

तब बाज तूर अनेक ॥

tab baaj toor anek ||

ਡਫ ਬੀਣ ਬੇਣ ਬਸੇਖ ॥੯੦॥

डफ बीण बेण बसेख ॥९०॥

ddaf been ben basekh ||90||

ਡਫ ਬਾਜ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥

डफ बाज ढोल मृदंग ॥

ddaf baaj ddol miradha(n)g ||

ਅਤਿ ਤੂਰ ਤਾਨ ਤਰੰਗ ॥

अति तूर तान तरंग ॥

at toor taan tara(n)g ||

ਨਯ ਬਾਸੁਰੀ ਅਰੁ ਬੈਨ ॥

नय बासुरी अरु बैन ॥

nay baasuree ar bain ||

ਬਹੁ ਸੁੰਦਰੀ ਸੁਭ ਨੈਨ ॥੯੧॥

बहु सुँदरी सुभ नैन ॥९१॥

bahu su(n)dharee subh nain ||91||

ਤਿਹ ਬਿਆਹਿ ਕੈ ਅਜਿ ਰਾਜਿ ॥

तिह बिआहि कै अजि राजि ॥

teh biaaeh kai aj raaj ||

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਲੈ ਕਰ ਦਾਜ ॥

बहु भाति लै कर दाज ॥

bahu bhaat lai kar dhaaj ||

ਗ੍ਰਿਹ ਆਈਆ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥

गृह आईआ सुख पाइ ॥

gireh aaieeaa sukh pai ||

ਡਫ ਬੇਣ ਬੀਣ ਬਜਾਇ ॥੯੨॥

डफ बेण बीण बजाइ ॥९२॥

ddaf ben been bajai ||92||

ਅਜਿ ਰਾਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥

अजि राज राज महान ॥

aj raaj raaj mahaan ||

ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਨਿਧਾਨ ॥

दस चारि चारि निधान ॥

dhas chaar chaar nidhaan ||

ਸੁਖ ਸਿੰਧੁ ਸੀਲ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ॥

सुख सिंधु सील समुँद्र ॥

sukh si(n)dh seel samu(n)dhr ||

ਜਿਨਿ ਜੀਤਿਆ ਰਣ ਰੁਦ੍ਰ ॥੯੩॥

जिनि जीतिआ रण रुद्र ॥९३॥

jin jeetiaa ran rudhr ||93||

ਇਹ ਭਾਤਿ ਰਾਜ ਕਮਾਇ ॥

इह भाति राज कमाइ ॥

eeh bhaat raaj kamai ||

ਸਿਰਿ ਅਤ੍ਰ ਪਤ੍ਰ ਫਿਰਾਇ ॥

सिरि अत्र पत्र फिराइ ॥

sir atr patr firai ||

ਰਣ ਧੀਰ ਰਾਜ ਬਿਸੇਖ ॥

रण धीर राज बिसेख ॥

ran dheer raaj bisekh ||

ਜਗ ਕੀਨ ਜਾਸੁ ਭਿਖੇਖ ॥੯੪॥

जग कीन जासु भिखेख ॥९४॥

jag keen jaas bhikhekh ||94||

ਜਗਜੀਤ ਚਾਰਿ ਦਿਸਾਨ ॥

जगजीत चारि दिसान ॥

jagajeet chaar dhisaan ||

ਅਜਿ ਰਾਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥

अजि राज राज महान ॥

aj raaj raaj mahaan ||

ਨ੍ਰਿਪ ਦਾਨ ਸੀਲ ਪਹਾਰ ॥

नृप दान सील पहार ॥

nirap dhaan seel pahaar ||

ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਉਦਾਰ ॥੯੫॥

दस चारि चारि उदार ॥९५॥

dhas chaar chaar udhaar ||95||

ਦੁਤਿਵੰਤਿ ਸੁੰਦਰ ਨੈਨ ॥

दुतिवंति सुँदर नैन ॥

dhutiva(n)t su(n)dhar nain ||

ਜਿਹ ਪੇਖਿ ਖਿਝਤ ਮੈਨ ॥

जिह पेखि खिझत मैन ॥

jeh pekh khijhat main ||

ਮੁਖ ਦੇਖਿ ਚੰਦ੍ਰ ਸਰੂਪ ॥

मुख देखि चंद्र सरूप ॥

mukh dhekh cha(n)dhr saroop ||

ਚਿਤ ਸੋ ਚੁਰਾਵਤ ਭੂਪ ॥੯੬॥

चित सो चुरावत भूप ॥९६॥

chit so churaavat bhoop ||96||

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੈ ਬਡ ਰਾਜ ॥

इह भाति कै बड राज ॥

eeh bhaat kai badd raaj ||

ਬਹੁ ਜਗ ਧਰਮ ਸਮਾਜ ॥

बहु जग धरम समाज ॥

bahu jag dharam samaaj ||

ਜਉ ਕਹੋ ਸਰਬ ਬਿਚਾਰ ॥

जउ कहो सरब बिचार ॥

jau kaho sarab bichaar ||

ਇਕ ਹੋਤ ਕਥਾ ਪਸਾਰ ॥੯੭॥

इक होत कथा पसार ॥९७॥

eik hot kathaa pasaar ||97||

ਤਿਹ ਤੇ ਸੁ ਥੋਰੀਐ ਬਾਤ ॥

तिह ते सु थोरीऐ बात ॥

teh te su thoreeaai baat ||

ਸੁਨਿ ਲੇਹੁ ਭਾਖੋ ਭ੍ਰਾਤ ॥

सुनि लेहु भाखो भ्रात ॥

sun leh bhaakho bhraat ||

ਬਹੁ ਜਗ ਧਰਮ ਸਮਾਜ ॥

बहु जग धरम समाज ॥

bahu jag dharam samaaj ||

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੈ ਅਜਿ ਰਾਜ ॥੯੮॥

इह भाति कै अजि राज ॥९८॥

eeh bhaat kai aj raaj ||98||

ਜਗ ਆਪਨੋ ਅਜਿ ਮਾਨ ॥

जग आपनो अजि मान ॥

jag aapano aj maan ||

ਤਰਿ ਆਖ ਆਨ ਨ ਆਨ ॥

तरि आख आन न आन ॥

tar aakh aan na aan ||

ਤਬ ਕਾਲ ਕੋਪ ਕ੍ਰਵਾਲ ॥

तब काल कोप क्रवाल ॥

tab kaal kop kravaal ||

ਅਜਿ ਜਾਰੀਆ ਮਧਿ ਜ੍ਵਾਲ ॥੯੯॥

अजि जारीआ मधि ज्वाल ॥९९॥

aj jaareeaa madh javaiaal ||99||

ਅਜਿ ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਨ ॥

अजि जोति जोति मिलान ॥

aj jot jot milaan ||

ਤਬ ਸਰਬ ਦੇਖਿ ਡਰਾਨ ॥

तब सरब देखि डरान ॥

tab sarab dhekh ddaraan ||

ਜਿਮ ਨਾਵ ਖੇਵਟ ਹੀਨ ॥

जिम नाव खेवट हीन ॥

jim naav khevaT heen ||

ਜਿਮ ਦੇਹ ਅਰਬਲ ਛੀਨ ॥੧੦੦॥

जिम देह अरबल छीन ॥१००॥

jim dheh arabal chheen ||100||

ਜਿਮ ਗਾਵ ਰਾਵ ਬਿਹੀਨ ॥

जिम गाव राव बिहीन ॥

jim gaav raav biheen ||

ਜਿਮ ਉਰਬਰਾ ਕ੍ਰਿਸ ਛੀਨ ॥

जिम उरबरा कृस छीन ॥

jim urabaraa kiras chheen ||

ਜਿਮ ਦਿਰਬ ਹੀਣ ਭੰਡਾਰ ॥

जिम दिरब हीण भंडार ॥

jim dhirab heen bha(n)ddaar ||

ਜਿਮ ਸਾਹਿ ਹੀਣ ਬਿਪਾਰ ॥੧੦੧॥

जिम साहि हीण बिपार ॥१०१॥

jim saeh heen bipaar ||101||

ਜਿਮ ਅਰਥ ਹੀਣ ਕਬਿਤ ॥

जिम अरथ हीण कबित ॥

jim arath heen kabit ||

ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੇਮ ਕੇ ਜਿਮ ਮਿਤ ॥

बिनु प्रेम के जिम मित ॥

bin prem ke jim mit ||

ਜਿਮ ਰਾਜ ਹੀਣ ਸੁ ਦੇਸ ॥

जिम राज हीण सु देस ॥

jim raaj heen su dhes ||

ਜਿਮ ਸੈਣ ਹੀਨ ਨਰੇਸ ॥੧੦੨॥

जिम सैण हीन नरेस ॥१०२॥

jim sain heen nares ||102||

ਜਿਮ ਗਿਆਨ ਹੀਣ ਜੁਗੇਾਂਦ੍ਰ ॥

जिम गिआन हीण जुगेाँद्र ॥

jim giaan heen jugeaa(n)dhr ||

ਜਿਮ ਭੂਮ ਹੀਣ ਮਹੇਾਂਦ੍ਰ ॥

जिम भूम हीण महेाँद्र ॥

jim bhoom heen maheaa(n)dhr ||

ਜਿਮ ਅਰਥ ਹੀਣ ਬਿਚਾਰ ॥

जिम अरथ हीण बिचार ॥

jim arath heen bichaar ||

ਜਿਮ ਦਰਬ ਹੀਣ ਉਦਾਰ ॥੧੦੩॥

जिम दरब हीण उदार ॥१०३॥

jim dharab heen udhaar ||103||

ਜਿਮ ਅੰਕੁਸ ਹੀਣ ਗਜੇਸ ॥

जिम अंकुस हीण गजेस ॥

jim a(n)kus heen gajes ||

ਜਿਮ ਸੈਣ ਹੀਣ ਨਰੇਸ ॥

जिम सैण हीण नरेस ॥

jim sain heen nares ||

ਜਿਮ ਸਸਤ੍ਰ ਹੀਣ ਲੁਝਾਰ ॥

जिम ससत्र हीण लुझार ॥

jim sasatr heen lujhaar ||

ਜਿਮ ਬੁਧਿ ਬਾਝ ਬਿਚਾਰ ॥੧੦੪॥

जिम बुधि बाझ बिचार ॥१०४॥

jim budh baajh bichaar ||104||

ਜਿਮ ਨਾਰਿ ਹੀਣ ਭਤਾਰ ॥

जिम नारि हीण भतार ॥

jim naar heen bhataar ||

ਜਿਮ ਕੰਤ ਹੀਣ ਸੁ ਨਾਰ ॥

जिम कंत हीण सु नार ॥

jim ka(n)t heen su naar ||

ਜਿਮ ਬੁਧਿ ਹੀਣ ਕਬਿਤ ॥

जिम बुधि हीण कबित ॥

jim budh heen kabit ||

ਜਿਮ ਪ੍ਰੇਮ ਹੀਣ ਸੁ ਮਿਤ ॥੧੦੫॥

जिम प्रेम हीण सु मित ॥१०५॥

jim prem heen su mit ||105||

ਜਿਮ ਦੇਸ ਭੂਪ ਬਿਹੀਨ ॥

जिम देस भूप बिहीन ॥

jim dhes bhoop biheen ||

ਬਿਨੁ ਕੰਤ ਨਾਰਿ ਅਧੀਨ ॥

बिनु कंत नारि अधीन ॥

bin ka(n)t naar adheen ||

ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਬਿਪ੍ਰ ਅਬਿਦਿ ॥

जिह भाति बिप्र अबिदि ॥

jeh bhaat bipr abidh ||

ਜਿਮ ਅਰਥ ਹੀਣ ਸਬਿਦਿ ॥੧੦੬॥

जिम अरथ हीण सबिदि ॥१०६॥

jim arath heen sabidh ||106||

ਤੇ ਕਹੇ ਸਰਬ ਨਰੇਸ ॥

ते कहे सरब नरेस ॥

te kahe sarab nares ||

ਜੇ ਆ ਗਏ ਇਹ ਦੇਸਿ ॥

जे आ गए इह देसि ॥

je aa ge ieh dhes ||

ਕਰਿ ਅਸਟ ਦਸ੍ਰਯ ਪੁਰਾਨਿ ॥

करि असट दस्रय पुरानि ॥

kar asaT dhasray puraan ||

ਦਿਜ ਬਿਆਸ ਬੇਦ ਨਿਧਾਨ ॥੧੦੭॥

दिज बिआस बेद निधान ॥१०७॥

dhij biaas bedh nidhaan ||107||

ਕੀਨੇ ਅਠਾਰਹ ਪਰਬ ॥

कीने अठारह परब ॥

keene aThaareh parab ||

ਜਗ ਰੀਝੀਆ ਸੁਨਿ ਸਰਬ ॥

जग रीझीआ सुनि सरब ॥

jag reejheeaa sun sarab ||

ਇਹ ਬਿਆਸ ਬ੍ਰਹਮ ਵਤਾਰ ॥

इह बिआस ब्रहम वतार ॥

eeh biaas braham vataar ||

ਭਏ ਪੰਚਮੋ ਮੁਖ ਚਾਰ ॥੧੦੮॥

भए पंचमो मुख चार ॥१०८॥

bhe pa(n)chamo mukh chaar ||108||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਪੰਚਮੋਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਆਸ ਰਾਜਾ ਅਜ ਕੋ ਰਾਜ ਸਮਾਪਤੰ ॥੧੦॥੫॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे पंचमोवतार ब्रहमा बिआस राजा अज को राज समापतं ॥१०॥५॥

eit sree bachitr naaTak gra(n)the pa(n)chamovataar brahamaa biaas raajaa aj ko raaj samaapata(n) ||10||5||

ਅਥ ਬ੍ਰਹਮਾਵਤਾਰ ਖਟ ਰਿਖਿ ਕਥਨੰ ॥

अथ ब्रहमावतार खट रिखि कथनं ॥

ath brahamaavataar khaT rikh kathana(n) ||

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥

तोमर छंद ॥

tomar chha(n)dh ||

ਜੁਗ ਆਗਲੇ ਇਹ ਬਿਆਸ ॥

जुग आगले इह बिआस ॥

jug aagale ieh biaas ||

ਜਗਿ ਕੀਅ ਪੁਰਾਣ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥

जगि कीअ पुराण प्रकास ॥

jag keea puraan prakaas ||

ਤਬ ਬਾਢਿਆ ਤਿਹ ਗਰਬ ॥

तब बाढिआ तिह गरब ॥

tab baaddiaa teh garab ||

ਸਰ ਆਪ ਜਾਨਿ ਨ ਸਰਬ ॥੧॥

सर आप जानि न सरब ॥१॥

sar aap jaan na sarab ||1||

ਤਬ ਕੋਪਿ ਕਾਲ ਕ੍ਰਵਾਲ ॥

तब कोपि काल क्रवाल ॥

tab kop kaal kravaal ||

ਜਿਹ ਜਾਲ ਜ੍ਵਾਲ ਬਿਸਾਲ ॥

जिह जाल ज्वाल बिसाल ॥

jeh jaal javaiaal bisaal ||

ਖਟ ਟੂਕ ਤਾ ਕਹ ਕੀਨ ॥

खट टूक ता कह कीन ॥

khaT Took taa keh keen ||

ਪੁਨਿ ਜਾਨ ਕੈ ਤਿਨਿ ਦੀਨ ॥੨॥

पुनि जान कै तिनि दीन ॥२॥

pun jaan kai tin dheen ||2||

ਨਹੀ ਲੀਨ ਪ੍ਰਾਨ ਨਿਕਾਰ ॥

नही लीन प्रान निकार ॥

nahee leen praan nikaar ||

ਭਏ ਖਸਟ ਰਿਖੈ ਅਪਾਰ ॥

भए खसट रिखै अपार ॥

bhe khasaT rikhai apaar ||

ਤਿਨ ਸਾਸਤ੍ਰਗ ਬਿਚਾਰ ॥

तिन सासत्रग बिचार ॥

tin saasatrag bichaar ||

ਖਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਨਾਮ ਸੁ ਡਾਰਿ ॥੩॥

खट सासत्र नाम सु डारि ॥३॥

khaT saasatr naam su ddaar ||3||

ਖਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕੀਨ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥

खट सासत्र कीन प्रकास ॥

khaT saasatr keen prakaas ||

ਮੁਖਚਾਰ ਬਿਆਸ ਸੁ ਭਾਸ ॥

मुखचार बिआस सु भास ॥

mukhachaar biaas su bhaas ||

ਧਰਿ ਖਸਟਮੋ ਅਵਤਾਰ ॥

धरि खसटमो अवतार ॥

dhar khasaTamo avataar ||

ਖਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕੀਨ ਸੁਧਾਰਿ ॥੪॥

खट सासत्र कीन सुधारि ॥४॥

khaT saasatr keen sudhaar ||4||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਖਸਟਮੋ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਖਸਟ ਰਿਖ ਸਮਾਪਤੰ ॥੬॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे खसटमो अवतार ब्रहमा खसट रिख समापतं ॥६॥

eit sree bachitr naaTak gra(n)the khasaTamo avataar brahamaa khasaT rikh samaapata(n) ||6||

ਅਥ ਬ੍ਰਹਮਾਵਤਾਰ ਕਾਲਿਦਾਸ ਕਥਨੰ ॥

अथ ब्रहमावतार कालिदास कथनं ॥

ath brahamaavataar kaalidhaas kathana(n) ||

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥

तोमर छंद ॥

tomar chha(n)dh ||

ਇਹ ਬ੍ਰਹਮ ਬੇਦ ਨਿਧਾਨ ॥

इह ब्रहम बेद निधान ॥

eeh braham bedh nidhaan ||

ਦਸ ਅਸਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥

दस असट सासत्र प्रमान ॥

dhas asaT saasatr pramaan ||

ਕਲਿ ਜੁਗਿਯ ਲਾਗ ਨਿਹਾਰਿ ॥

कलि जुगिय लाग निहारि ॥

kal jugiy laag nihaar ||

ਭਏ ਕਾਲਿਦਾਸ ਅਬਿਚਾਰ ॥੧॥

भए कालिदास अबिचार ॥१॥

bhe kaalidhaas abichaar ||1||

ਲਖਿ ਰੀਝ ਬਿਕ੍ਰਮਜੀਤ ॥

लखि रीझ बिक्रमजीत ॥

lakh reejh bikramajeet ||

ਅਤਿ ਗਰਬਵੰਤ ਅਜੀਤ ॥

अति गरबवंत अजीत ॥

at garabava(n)t ajeet ||

ਅਤਿ ਗਿਆਨ ਮਾਨ ਗੁਨੈਨ ॥

अति गिआन मान गुनैन ॥

at giaan maan gunain ||

ਸੁਭ ਕ੍ਰਾਤਿ ਸੁੰਦਰ ਨੈਨ ॥੨॥

सुभ क्राति सुँदर नैन ॥२॥

subh kraat su(n)dhar nain ||2||

ਰਘੁ ਕਾਬਿ ਕੀਨ ਸੁਧਾਰਿ ॥

रघु काबि कीन सुधारि ॥

ragh kaab keen sudhaar ||

ਕਰਿ ਕਾਲਿਦਾਸ ਵਤਾਰ ॥

करि कालिदास वतार ॥

kar kaalidhaas vataar ||

ਕਹ ਲੌ ਬਖਾਨੋ ਤਉਨ ॥

कह लौ बखानो तउन ॥

keh lau bakhaano taun ||

ਜੋ ਕਾਬਿ ਕੀਨੋ ਜਉਨ ॥੩॥

जो काबि कीनो जउन ॥३॥

jo kaab keeno jaun ||3||

ਧਰਿ ਸਪਤ ਬ੍ਰਹਮ ਵਤਾਰ ॥

धरि सपत ब्रहम वतार ॥

dhar sapat braham vataar ||

ਤਬ ਭਇਓ ਤਾਸੁ ਉਧਾਰ ॥

तब भइओ तासु उधार ॥

tab bhio taas udhaar ||

ਤਬ ਧਰਾ ਬ੍ਰਹਮ ਸਰੂਪ ॥

तब धरा ब्रहम सरूप ॥

tab dharaa braham saroop ||

ਮੁਖਚਾਰ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ॥੪॥

मुखचार रूप अनूप ॥४॥

mukhachaar roop anoop ||4||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਸਪਤਮੋ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਾਲਿਦਾਸ ਸਮਾਪਤਮ ॥੭॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे सपतमो अवतार ब्रहमा कालिदास समापतम ॥७॥

eit sree bachitr naaTak gra(n)the sapatamo avataar brahamaa kaalidhaas samaapatam ||7||