ਅਥ ਰਾਜ ਸਾਜ ਕਥਨੰ ॥

अथ राज साज कथनं ॥

ath raaj saaj kathana(n) ||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਰਾਜ ਸਾਜ ਹਮ ਪਰ ਜਬ ਆਯੋ ॥

राज साज हम पर जब आयो ॥

raaj saaj ham par jab aayo ||

ਜਥਾ ਸਕਤ ਤਬ ਧਰਮ ਚਲਾਯੋ ॥

जथा सकत तब धरम चलायो ॥

jathaa sakat tab dharam chalaayo ||

ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਬਨ ਖੇਲ ਸਿਕਾਰਾ ॥

भाँति भाँति बन खेल सिकारा ॥

bhaa(n)t bhaa(n)t ban khel sikaaraa ||

ਮਾਰੇ ਰੀਛ ਰੋਝ ਝੰਖਾਰਾ ॥੧॥

मारे रीछ रोझ झंखारा ॥१॥

maare reechh rojh jha(n)khaaraa ||1||

ਦੇਸ ਚਾਲ ਹਮ ਤੇ ਪੁਨਿ ਭਈ ॥

देस चाल हम ते पुनि भई ॥

dhes chaal ham te pun bhiee ||

ਸਹਰ ਪਾਂਵਟਾ ਕੀ ਸੁਧਿ ਲਈ ॥

सहर पाँवटा की सुधि लई ॥

sahar paa(n)vaTaa kee sudh liee ||

ਕਾਲਿੰਦ੍ਰੀ ਤਟਿ ਕਰੇ ਬਿਲਾਸਾ ॥

कालिंद्री तटि करे बिलासा ॥

kaali(n)dhree taT kare bilaasaa ||

ਅਨਿਕ ਭਾਂਤ ਕੇ ਪੇਖ ਤਮਾਸਾ ॥੨॥

अनिक भाँत के पेख तमासा ॥२॥

anik bhaa(n)t ke pekh tamaasaa ||2||

ਤਹ ਕੇ ਸਿੰਘ ਘਨੇ ਚੁਨਿ ਮਾਰੇ ॥

तह के सिंघ घने चुनि मारे ॥

teh ke si(n)gh ghane chun maare ||

ਰੋਝ ਰੀਛ ਬਹੁ ਭਾਂਤਿ ਬਿਦਾਰੇ ॥

रोझ रीछ बहु भाँति बिदारे ॥

rojh reechh bahu bhaa(n)t bidhaare ||

ਫਤੇਸਾਹ ਕੋਪਾ ਤਬਿ ਰਾਜਾ ॥

फतेसाह कोपा तबि राजा ॥

fatesaeh kopaa tab raajaa ||

ਲੋਹ ਪਰਾ ਹਮ ਸੋ ਬਿਨੁ ਕਾਜਾ ॥੩॥

लोह परा हम सो बिनु काजा ॥३॥

loh paraa ham so bin kaajaa ||3||

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

bhuja(n)g prayaat chha(n)dh ||

ਤਹਾਂ ਸਾਹ ਸ੍ਰੀਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕੋਪੇ ॥

तहाँ साह स्रीसाह संग्राम कोपे ॥

tahaa(n) saeh sreesaeh sa(n)graam kope ||

ਪੰਚੋ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਪ੍ਰਿਥੀ ਪਾਇ ਰੋਪੇ ॥

पंचो बीर बंके पृथी पाइ रोपे ॥

pa(n)cho beer ba(n)ke pirathee pai rope ||

ਹਠੀ ਜੀਤਮੱਲੰ ਸੁ ਗਾਜੀ ਗੁਲਾਬੰ ॥

हठी जीतमल्लं सु गाजी गुलाबं ॥

haThee jeetama'la(n) su gaajee gulaaba(n) ||

ਰਣੰ ਦੇਖੀਐ ਰੰਗ ਰੂਪੰ ਸਹਾਬੰ ॥੪॥

रणं देखीऐ रंग रूपं सहाबं ॥४॥

rana(n) dhekheeaai ra(n)g roopa(n) sahaaba(n) ||4||

ਹਠਿਯੋ ਮਾਹਰੀਚੰਦਯੰ ਗੰਗਰਾਮੰ ॥

हठियो माहरीचंदयं गंगरामं ॥

haThiyo maahareecha(n)dhaya(n) ga(n)garaama(n) ||

ਜਿਨੈ ਕਿਤਯੰ ਜਿਤੀਯੰ ਫੌਜ ਤਾਮੰ ॥

जिनै कितयं जितीयं फौज तामं ॥

jinai kitaya(n) jiteeya(n) fauaj taama(n) ||

ਕੁਪੇ ਲਾਲਚੰਦੰ ਕੀਏ ਲਾਲ ਰੂਪੰ ॥

कुपे लालचंदं कीए लाल रूपं ॥

kupe laalacha(n)dha(n) ke'ee laal roopa(n) ||

ਜਿਨੈ ਗੱਜੀਯੰ ਗਰਬ ਸਿੰਘੰ ਅਨੂਪੰ ॥੫॥

जिनै गज्जीयं गरब सिंघं अनूपं ॥५॥

jinai ga'jeeya(n) garab si(n)gha(n) anoopa(n) ||5||

ਕੁਪਿਯੋ ਮਾਹਰੂ ਕਾਹਰੂ ਰੂਪ ਧਾਰੇ ॥

कुपियो माहरू काहरू रूप धारे ॥

kupiyo maaharoo kaaharoo roop dhaare ||

ਜਿਨੈ ਖਾਨ ਖਾਵੀਨਿਯੰ ਖੇਤ ਮਾਰੇ ॥

जिनै खान खावीनियं खेत मारे ॥

jinai khaan khaaveeniya(n) khet maare ||

ਕੁਪਿਓ ਦੇਵਤੇਸੰ ਦਯਾਰਾਮ ਜੁੱਧੰ ॥

कुपिओ देवतेसं दयाराम जुद्धं ॥

kupio dhevatesa(n) dhayaaraam ju'dha(n) ||

ਕੀਯੋ ਦ੍ਰੋਣ ਕੀ ਜਿਉ ਮਹਾ ਜੱੁਧ ਸੱੁਧੰ ॥੬॥

कीयो द्रोण की जिउ महा जु्ुध सु्ुधं ॥६॥

keeyo dhron kee jiau mahaa ja'udh sa'udha(n) ||6||

ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਕੋਪੀਯੰ ਕੁਤਕੋ ਸੰਭਾਰੀ ॥

कृपाल कोपीयं कुतको संभारी ॥

kirapaal kopeeya(n) kutako sa(n)bhaaree ||

ਹਠੀ ਖਾਨਹੱਯਾਤ ਕੇ ਸੀਸ ਝਾਰੀ ॥

हठी खानहय्यात के सीस झारी ॥

haThee khaanaha'yaat ke sees jhaaree ||

ਉੱਠੀ ਛਿੱਛ ਇੱਛੰ ਕਢਾ ਮੇਝ ਜੋਰੰ ॥

उट्ठी छिच्छ इच्छं कढा मेझ जोरं ॥

au'Thee chhi'chh i'chha(n) kaddaa mejh jora(n) ||

ਮਨੋ ਮਾਖਨੰ ਮੱਟਕੀ ਕਾਨ੍ਹ ਫੋਰੰ ॥੭॥

मनो माखनं मट्टकी कान्ह फोरं ॥७॥

mano maakhana(n) ma'Takee kaanh fora(n) ||7||

ਤਹਾ ਨੰਦਚੰਦੰ ਕੀਯੋ ਕੋਪੁ ਭਾਰੋ ॥

तहा नंदचंदं कीयो कोपु भारो ॥

tahaa na(n)dhacha(n)dha(n) keeyo kop bhaaro ||

ਲਗਾਈ ਬਰੱਛੀ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ਸੰਭਾਰੋ ॥

लगाई बरच्छी कृपाणं संभारो ॥

lagaiee bara'chhee kirapaana(n) sa(n)bhaaro ||

ਤੁਟੀ ਤੇਗ ਤ੍ਰਿੱਖੀ ਕਢੇ ਜਮਦੱਢੰ ॥

तुटी तेग तृक्खी कढे जमदड्ढं ॥

tuTee teg tira'khee kadde jamadha'dda(n) ||

ਹਠੀ ਰਾਖਯੰ ਲੱਜ ਬੰਸੰ ਸੱਨਢੰ ॥੮॥

हठी राखयं लज्ज बंसं सन्नढं ॥८॥

haThee raakhaya(n) la'j ba(n)sa(n) sa'nadda(n) ||8||

ਤਹਾਂ ਮਾਤਲੇਯੰ ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ਕ੍ਰੱੁਧੰ ॥

तहाँ मातलेयं कृपालं क्रु्ुधं ॥

tahaa(n) maataleya(n) kirapaala(n) kra'udha(n) ||

ਛਕਿਓ ਛੋਭ ਛੱਤ੍ਰੀ ਕਰਯੋ ਜੱੁਧ ਸੱੁਧੰ ॥

छकिओ छोभ छत्त्री करयो जु्ुध सु्ुधं ॥

chhakio chhobh chha'tree karayo ja'udh sa'udha(n) ||

ਸਹੇ ਦੇਹ ਆਪੰ ਮਹਾਂ ਬੀਰ ਬਾਣੰ ॥

सहे देह आपं महाँ बीर बाणं ॥

sahe dheh aapa(n) mahaa(n) beer baana(n) ||

ਕਰੋ ਖਾਨ ਬਾਨੀਨ ਖਾਲੀ ਪਲਾਣੰ ॥੯॥

करो खान बानीन खाली पलाणं ॥९॥

karo khaan baaneen khaalee palaana(n) ||9||

ਹਠਿਯੋ ਸਾਹਬੰਚੰਦ ਖੇਤੰ ਖਤ੍ਰਿਯਾਣੰ ॥

हठियो साहबंचंद खेतं खतृयाणं ॥

haThiyo saahaba(n)cha(n)dh kheta(n) khatirayaana(n) ||

ਹਨੇ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਖੁਰਾਸਾਨ ਭਾਨੰ ॥

हने खान खूनी खुरासान भानं ॥

hane khaan khoonee khuraasaan bhaana(n) ||

ਤਹਾਂ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਮਾਰੇ ॥

तहाँ बीर बंके भली भाँति मारे ॥

tahaa(n) beer ba(n)ke bhalee bhaa(n)t maare ||

ਬਚੇ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ਕੇ ਸਿਪਾਹੀ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੦॥

बचे प्रान लै के सिपाही सिधारे ॥१०॥

bache praan lai ke sipaahee sidhaare ||10||

ਤਹਾਂ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕੀਨੇ ਅਖਾਰੇ ॥

तहाँ साह संग्राम कीने अखारे ॥

tahaa(n) saeh sa(n)graam keene akhaare ||

ਘਨੇ ਖੇਤ ਮੋ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਲਤਾਰੇ ॥

घने खेत मो खान खूनी लतारे ॥

ghane khet mo khaan khoonee lataare ||

ਨ੍ਰਿਪੰ ਗੋਪਲਾਯੰ ਖਰੋ ਖੇਤ ਗਾਜੈ ॥

नृपं गोपलायं खरो खेत गाजै ॥

nirapa(n) gopalaaya(n) kharo khet gaajai ||

ਮ੍ਰਿਗਾ ਝੁੰਡ ਮੱਧਿਯੰ ਮਨੋ ਸਿੰਘ ਰਾਜੈ ॥੧੧॥

मृगा झुँड मद्धियं मनो सिंघ राजै ॥११॥

miragaa jhu(n)dd ma'dhiya(n) mano si(n)gh raajai ||11||

ਤਹਾਂ ਏਕ ਬੀਰੰ ਹਰੀ ਚੰਦ ਕੋਪ੍ਯੋ ॥

तहाँ एक बीरं हरी चंद कोप्यो ॥

tahaa(n) ek beera(n) haree cha(n)dh kopayo ||

ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਸੋ ਖੇਤ ਮੋ ਪਾਵ ਰੋਪ੍ਯੋ ॥

भली भाँति सो खेत मो पाव रोप्यो ॥

bhalee bhaa(n)t so khet mo paav ropayo ||

ਮਹਾ ਕ੍ਰੋਧ ਕੈ ਤੀਰ ਤੀਖੇ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

महा क्रोध कै तीर तीखे प्रहारे ॥

mahaa krodh kai teer teekhe prahaare ||

ਲਗੈ ਜੌਨ ਕੇ ਤਾਹਿ ਪਾਰੈ ਪਧਾਰੇ ॥੧੨॥

लगै जौन के ताहि पारै पधारे ॥१२॥

lagai jauan ke taeh paarai padhaare ||12||

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥

रसावल छंद ॥

rasaaval chha(n)dh ||

ਹਰੀਚੰਦ ਕ੍ਰੁੱਧੰ ॥

हरीचंद क्रुद्धं ॥

hareecha(n)dh kru'dha(n) ||

ਹਨੇ ਸੂਰ ਸੁੱਧੰ ॥

हने सूर सुद्धं ॥

hane soor su'dha(n) ||

ਭਲੇ ਬਾਣ ਬਾਹੇ ॥

भले बाण बाहे ॥

bhale baan baahe ||

ਬਡੇ ਸੈਨ ਗਾਹੇ ॥੧੩॥

बडे सैन गाहे ॥१३॥

badde sain gaahe ||13||

ਰਸੰ ਰੁੱਦ੍ਰ ਰਾਚੇ ॥

रसं रुद्द्र राचे ॥

rasa(n) ru'dhr raache ||

ਮਹਾ ਲੋਹ ਮਾਚੇ ॥

महा लोह माचे ॥

mahaa loh maache ||

ਹਨੇ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥

हने ससत्र धारी ॥

hane sasatr dhaaree ||

ਲਿਟੇ ਭੂਪ ਭਾਰੀ ॥੧੪॥

लिटे भूप भारी ॥१४॥

liTe bhoop bhaaree ||14||

ਤਬੈ ਜੀਤਮੱਲੰ ॥

तबै जीतमल्लं ॥

tabai jeetama'la(n) ||

ਹਰੀਚੰਦ ਭੱਲੰ ॥

हरीचंद भल्लं ॥

hareecha(n)dh bha'la(n) ||

ਹ੍ਰਿਦੈ ਐਂਚ ਮਾਰਿਓ ॥

हृदै ऐंच मारिओ ॥

hiradhai aai(n)ch maario ||

ਸੁ ਖੇਤੰ ਉਤਾਰਿਓ ॥੧੫॥

सु खेतं उतारिओ ॥१५॥

s kheta(n) utaario ||15||

ਲਗੇ ਬੀਰ ਬਾਣੰ ॥

लगे बीर बाणं ॥

lage beer baana(n) ||

ਰਿਸਿਯੋ ਤੇਜਿ ਮਾਣੰ ॥

रिसियो तेजि माणं ॥

risiyo tej maana(n) ||

ਸਮੁਹ ਬਾਜ ਡਾਰੇ ॥

समुह बाज डारे ॥

samuh baaj ddaare ||

ਸੁਵਰਗੰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੬॥

सुवरगं सिधारे ॥१६॥

suvaraga(n) sidhaare ||16||

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

bhuja(n)g prayaat chha(n)dh ||

ਖੁਲੈ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਖੁਰਾਸਾਨ ਖੱਗੰ ॥

खुलै खान खूनी खुरासान खग्गं ॥

khulai khaan khoonee khuraasaan kha'ga(n) ||

ਪਰੀ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੰ ਉਠੀ ਝਾਲ ਅੱਗੰ ॥

परी ससत्र धारं उठी झाल अग्गं ॥

paree sasatr dhaara(n) uThee jhaal a'ga(n) ||

ਭਈ ਤੀਰ ਭੀਰੰ ਕਮਾਣੰ ਕੱੜਕੇ ॥

भई तीर भीरं कमाणं कड़्ड़के ॥

bhiee teer bheera(n) kamaana(n) ka'Rake ||

ਗਿਰੇ ਬਾਜ ਤਾਜੀ ਲਗੇ ਧੀਰ ਧੱਕੇ ॥੧੭॥

गिरे बाज ताजी लगे धीर धक्के ॥१७॥

gire baaj taajee lage dheer dha'ke ||17||

ਬਜੀ ਭੇਰਿ ਭੁੰਕਾਰ ਧੁੱਕੇ ਨਗਾਰੇ ॥

बजी भेरि भुँकार धुक्के नगारे ॥

bajee bher bhu(n)kaar dhu'ke nagaare ||

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਬਕਾਰੇ ॥

दुहूँ ओर ते बीर बंके बकारे ॥

dhuhoo(n) or te beer ba(n)ke bakaare ||

ਕਰੇ ਬਾਹੁ ਆਘਾਤ ਸਸਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥

करे बाहु आघात ससत्रं प्रहारं ॥

kare baahu aaghaat sasatra(n) prahaara(n) ||

ਡਕੀ ਡਾਕਣੀ ਚਾਂਵਡੀ ਚੀਤਕਾਰੰ ॥੧੮॥

डकी डाकणी चाँवडी चीतकारं ॥१८॥

ddakee ddaakanee chaa(n)vaddee cheetakaara(n) ||18||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਕਹਾ ਲਗੇ ਬਰਨਨ ਕਰੋਂ ਮਚਿਯੋ ਜੁਧੁ ਅਪਾਰ ॥

कहा लगे बरनन करों मचियो जुधु अपार ॥

kahaa lage baranan karo(n) machiyo judh apaar ||

ਜੇ ਲੱੁਝੇ ਜੁੱਝੇ ਸਬੈ ਭੱਜੇ ਸੂਰ ਹਜਾਰ ॥੧੯॥

जे लु्ुझे जुज्झे सबै भज्जे सूर हजार ॥१९॥

je la'ujhe ju'jhe sabai bha'je soor hajaar ||19||

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

bhuja(n)g prayaat chha(n)dh ||

ਭਜਿਯੋ ਸਾਹ ਪਹਾੜਤਾਜੀ ਤ੍ਰਿਪਾਯੰ ॥

भजियो साह पहाड़ताजी तृपायं ॥

bhajiyo saeh pahaaRataajee tirapaaya(n) ||

ਚਲਿਯੋ ਬੀਰੀਯਾ ਤੀਰੀਯਾ ਨ ਚਲਾਯੰ ॥

चलियो बीरीया तीरीया न चलायं ॥

chaliyo beereeyaa teereeyaa na chalaaya(n) ||

ਜਸੋ ਡੱਢਵਾਲੰ ਮਧੁੱਕਰ ਸੁ ਸਾਹੰ ॥

जसो डड्ढवालं मधुक्कर सु साहं ॥

jaso dda'ddavaala(n) madhu'kar su saaha(n) ||

ਭਜੇ ਸੰਗਿ ਲੈ ਕੇ ਸੁ ਸਾਰੀ ਸਿਪਾਹੰ ॥੨੦॥

भजे संगि लै के सु सारी सिपाहं ॥२०॥

bhaje sa(n)g lai ke su saaree sipaaha(n) ||20||

ਚਕ੍ਰਿਤ ਚੋਪਿਯੋ ਚੰਦ ਗਾਜੀ ਚੰਦੇਲੰ ॥

चकृत चोपियो चंद गाजी चंदेलं ॥

chakirat chopiyo cha(n)dh gaajee cha(n)dhela(n) ||

ਹਠੀ ਹਰੀਚੰਦੰ ਗਹੇ ਹਾਥ ਸੇਲੰ ॥

हठी हरीचंदं गहे हाथ सेलं ॥

haThee hareecha(n)dha(n) gahe haath sela(n) ||

ਕਰਿਓ ਸੁਆਮਿ ਧਰਮੰ ਮਹਾ ਰੋਸ ਰੁੱਝਿਯੰ ॥

करिओ सुआमि धरमं महा रोस रुज्झियं ॥

kario suaam dharama(n) mahaa ros ru'jhiya(n) ||

ਗਿਰਿਓ ਟੂਕ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਇਸੋ ਸੂਰ ਜੁੱਝਿਯੰ ॥੨੧॥

गिरिओ टूक टूक ह्वै इसो सूर जुज्झियं ॥२१॥

girio Took Took havai iso soor ju'jhiya(n) ||21||

ਤਹਾ ਖਾਨ ਨੈਜਾਬਤੋ ਆਨ ਕੈ ਕੈ ॥

तहा खान नैजाबतो आन कै कै ॥

tahaa khaan naijaabato aan kai kai ||

ਹਨਿਓ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕੌ ਸਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥

हनिओ साह संग्राम कौ ससत्र लै कै ॥

hanio saeh sa(n)graam kau sasatr lai kai ||

ਕਿਤੈ ਖਾਨ ਬਾਨੀਨ ਹੂੰ ਅਸਤ੍ਰ ਝਾਰੇ ॥

कितै खान बानीन हूँ असत्र झारे ॥

kitai khaan baaneen hoo(n) asatr jhaare ||

ਸਹੀ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਸੁਰਗੰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੨੨॥

सही साह संग्राम सुरगं सिधारे ॥२२॥

sahee saeh sa(n)graam suraga(n) sidhaare ||22||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਮਾਰਿ ਨਜਾਬਤ ਖਾਨ ਕੋ ਸੰਗੋ ਜੁਝੈ ਜੁਝਾਰ ॥

मारि नजाबत खान को संगो जुझै जुझार ॥

maar najaabat khaan ko sa(n)go jujhai jujhaar ||

ਹਾ ਹਾ ਇਹ ਲੋਕੈ ਭਇਓ ਸੁਰਗ ਲੋਕ ਜੈਕਾਰ ॥੨੩॥

हा हा इह लोकै भइओ सुरग लोक जैकार ॥२३॥

haa haa ieh lokai bhio surag lok jaikaar ||23||

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥

भुजंग छंद ॥

bhuja(n)g chha(n)dh ||

ਲਖੇ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਜੁੱਝੇ ਜੁਝਾਰੰ ॥

लखे साह संग्राम जुज्झे जुझारं ॥

lakhe saeh sa(n)graam ju'jhe jujhaara(n) ||

ਤਵੰ ਕੀਟ ਬਾਣੰ ਕਮਾਣੰ ਸੰਭਾਰੰ ॥

तवं कीट बाणं कमाणं संभारं ॥

tava(n) keeT baana(n) kamaana(n) sa(n)bhaara(n) ||

ਹਨਿਯੋ ਏਕ ਖਾਨੰ ਖਿਆਲੰ ਖਤੰਗੰ ॥

हनियो एक खानं खिआलं खतंगं ॥

haniyo ek khaana(n) khiaala(n) khata(n)ga(n) ||

ਡਸਿਯੋ ਸਤ੍ਰੁ ਕੋ ਜਾਨੁ ਸ੍ਯਾਮੰ ਭੁਜੰਗੰ ॥੨੪॥

डसियो सत्रु को जानु स्यामं भुजंगं ॥२४॥

ddasiyo satr ko jaan sayaama(n) bhuja(n)ga(n) ||24||

ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮ ਸੋ ਬਾਣ ਦੂਜੋ ਸੰਭਾਰਯੋ ॥

गिरियो भूम सो बाण दूजो संभारयो ॥

giriyo bhoom so baan dhoojo sa(n)bhaarayo ||

ਮੁਖੰ ਭੀਖਨੰ ਖਾਨ ਕੇ ਤਾਨਿ ਮਾਰਯੋ ॥

मुखं भीखनं खान के तानि मारयो ॥

mukha(n) bheekhana(n) khaan ke taan maarayo ||

ਭਜਿਯੋ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਰਹਿਯੋ ਖੇਤ ਤਾਜੀ ॥

भजियो खान खूनी रहियो खेत ताजी ॥

bhajiyo khaan khoonee rahiyo khet taajee ||

ਤਜੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤੀਜੇ ਲਗੇ ਬਾਣ ਬਾਜੀ ॥੨੫॥

तजे प्राण तीजे लगे बाण बाजी ॥२५॥

taje praan teeje lage baan baajee ||25||

ਛੁਟੀ ਮੂਰਛਨਾ ਹਰੀਚੰਦੰ ਸੰਭਾਰੇ ॥

छुटी मूरछना हरीचंदं संभारे ॥

chhuTee moorachhanaa hareecha(n)dha(n) sa(n)bhaare ||

ਗਹੇ ਬਾਣ ਕਾਮਾਨ ਭੇ ਐਂਚ ਮਾਰੇ ॥

गहे बाण कामान भे ऐंच मारे ॥

gahe baan kaamaan bhe aai(n)ch maare ||

ਲਗੇ ਅੰਗ ਜਾ ਕੇ ਰਹੇ ਨ ਸੰਭਾਰੰ ॥

लगे अंग जा के रहे न संभारं ॥

lage a(n)g jaa ke rahe na sa(n)bhaara(n) ||

ਤਨੰ ਤਿਆਗ ਤੇ ਦੇਵਲੋਕੰ ਪਧਾਰੰ ॥੨੬॥

तनं तिआग ते देवलोकं पधारं ॥२६॥

tana(n) tiaag te dhevaloka(n) padhaara(n) ||26||

ਦੁਯੰ ਬਾਨ ਖੈਂਚੇ ਇਕੰ ਬਾਰ ਮਾਰੇ ॥

दुयं बान खैंचे इकं बार मारे ॥

dhuya(n) baan khai(n)che ika(n) baar maare ||

ਬਲੀ ਬੀਰ ਬਾਜੀਨ ਤਾਜੀ ਬਿਦਾਰੇ ॥

बली बीर बाजीन ताजी बिदारे ॥

balee beer baajeen taajee bidhaare ||

ਜਿਸੈ ਬਾਨ ਲਾਗੈ ਰਹੈ ਨ ਸੰਭਾਰੰ ॥

जिसै बान लागै रहै न संभारं ॥

jisai baan laagai rahai na sa(n)bhaara(n) ||

ਤਨੰ ਬੇਧਿ ਕੈ ਤਾਹਿ ਪਾਰੰ ਸਿਧਾਰੰ ॥੨੭॥

तनं बेधि कै ताहि पारं सिधारं ॥२७॥

tana(n) bedh kai taeh paara(n) sidhaara(n) ||27||

ਸਬੈ ਸ੍ਵਾਮਿ ਧਰਮੰ ਸੁ ਬੀਰੰ ਸੰਭਾਰੇ ॥

सबै स्वामि धरमं सु बीरं संभारे ॥

sabai savaiaam dharama(n) su beera(n) sa(n)bhaare ||

ਡਕੀ ਡਾਕਣੀ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ਬਕਾਰੇ ॥

डकी डाकणी भूत प्रेतं बकारे ॥

ddakee ddaakanee bhoot preta(n) bakaare ||

ਹਸੇ ਬੀਰ ਬੈਤਾਲ ਔ ਸੁੱਧ ਸਿੱਧੰ ॥

हसे बीर बैताल औ सुद्ध सिद्धं ॥

hase beer baitaal aau su'dh si'dha(n) ||

ਚਵੀ ਚਾਵਡੀਯੰ ਉਡੀ ਗ੍ਰਿੱਧ ਬ੍ਰਿੱਧੰ ॥੨੮॥

चवी चावडीयं उडी गृद्ध बृद्धं ॥२८॥

chavee chaavaddeeya(n) uddee gira'dh bira'dha(n) ||28||

ਹਰੀਚੰਦ ਕੋਪੇ ਕਮਾਣੰ ਸੰਭਾਰੰ ॥

हरीचंद कोपे कमाणं संभारं ॥

hareecha(n)dh kope kamaana(n) sa(n)bhaara(n) ||

ਪ੍ਰਥਮ ਬਾਜੀਯੰ ਤਾਣ ਬਾਣੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥

प्रथम बाजीयं ताण बाणं प्रहारं ॥

pratham baajeeya(n) taan baana(n) prahaara(n) ||

ਦੁਤੀਯ ਤਾਕ ਕੈ ਤੀਰ ਮੋ ਕੌ ਚਲਾਯੰ ॥

दुतीय ताक कै तीर मो कौ चलायं ॥

dhuteey taak kai teer mo kau chalaaya(n) ||

ਰਖਿਓ ਦਈਵ ਮੈ ਕਾਨਿ ਛ੍ਵੈ ਕੈ ਸਿਧਾਯੰ ॥੨੯॥

रखिओ दईव मै कानि छ्वै कै सिधायं ॥२९॥

rakhio dhieev mai kaan chhavai kai sidhaaya(n) ||29||

ਤ੍ਰਿਤੀਯ ਬਾਣ ਮਾਰਿਯੋ ਸੁ ਪੇਟੀ ਮਝਾਰੰ ॥

तृतीय बाण मारियो सु पेटी मझारं ॥

tirateey baan maariyo su peTee majhaara(n) ||

ਬਿਧਿਅੰ ਚਿਲਕਤੰ ਦੁਆਲ ਪਾਰੰ ਪਧਾਰੰ ॥

बिधिअं चिलकतं दुआल पारं पधारं ॥

bidhia(n) chilakata(n) dhuaal paara(n) padhaara(n) ||

ਚੁਭੀ ਚਿੰਚ ਚਰਮੰ ਕਛੂ ਘਾਇ ਨ ਆਯੰ ॥

चुभी चिंच चरमं कछू घाइ न आयं ॥

chubhee chi(n)ch charama(n) kachhoo ghai na aaya(n) ||

ਕਲੰ ਕੇਵਲੰ ਜਾਨ ਦਾਸੰ ਬਚਾਯੰ ॥੩੦॥

कलं केवलं जान दासं बचायं ॥३०॥

kala(n) kevala(n) jaan dhaasa(n) bachaaya(n) ||30||

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥

रसावल छंद ॥

rasaaval chha(n)dh ||

ਜਬੈ ਬਾਣ ਲਾਗ੍ਯੋ ॥

जबै बाण लाग्यो ॥

jabai baan laagayo ||

ਤਬੈ ਰੋਸ ਜਾਗ੍ਯੋ ॥

तबै रोस जाग्यो ॥

tabai ros jaagayo ||

ਕਰੰ ਲੈ ਕਮਾਣੰ ॥

करं लै कमाणं ॥

kara(n) lai kamaana(n) ||

ਹਨੰ ਬਾਣ ਤਾਣੰ ॥੩੧॥

हनं बाण ताणं ॥३१॥

hana(n) baan taana(n) ||31||

ਸਬੈ ਬੀਰ ਧਾਏ ॥

सबै बीर धाए ॥

sabai beer dhaae ||

ਸਰੋਘੰ ਚਲਾਏ ॥

सरोघं चलाए ॥

sarogha(n) chalaae ||

ਤਬੈ ਤਾਕਿ ਬਾਣੰ ॥

तबै ताकि बाणं ॥

tabai taak baana(n) ||

ਹਨ੍ਯੋ ਏਕ ਜੁਆਣੰ ॥੩੨॥

हन्यो एक जुआणं ॥३२॥

hanayo ek juaana(n) ||32||

ਹਰੀਚੰਦ ਮਾਰੇ ॥

हरीचंद मारे ॥

hareecha(n)dh maare ||

ਸੁ ਜੋਧਾ ਲਤਾਰੇ ॥

सु जोधा लतारे ॥

s jodhaa lataare ||

ਸੁ ਕਾਰੋੜਰਾਯੰ ॥

सु कारोड़रायं ॥

s kaaroRaraaya(n) ||

ਵਹੈ ਕਾਲ ਘਾਯੰ ॥੩੩॥

वहै काल घायं ॥३३॥

vahai kaal ghaaya(n) ||33||

ਰਣੰ ਤਿਆਗਿ ਭਾਗੇ ॥

रणं तिआगि भागे ॥

rana(n) tiaag bhaage ||

ਸਬੈ ਤ੍ਰਾਸ ਪਾਗੇ ॥

सबै त्रास पागे ॥

sabai traas paage ||

ਭਈ ਜੀਤ ਮੇਰੀ ॥

भई जीत मेरी ॥

bhiee jeet meree ||

ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਾਲ ਕੇਰੀ ॥੩੪॥

कृपा काल केरी ॥३४॥

kirapaa kaal keree ||34||

ਰਣੰ ਜੀਤਿ ਆਏ ॥

रणं जीति आए ॥

rana(n) jeet aae ||

ਜਯੰ ਗੀਤ ਗਾਏ ॥

जयं गीत गाए ॥

jaya(n) geet gaae ||

ਧਨੰ ਧਾਰ ਬਰਖੇ ॥

धनं धार बरखे ॥

dhana(n) dhaar barakhe ||

ਸਬੈ ਸੂਰ ਹਰਖੇ ॥੩੫॥

सबै सूर हरखे ॥३५॥

sabai soor harakhe ||35||

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

dhoharaa ||

ਜੁਧ ਜੀਤ ਆਏ ਜਬੈ ਟਿਕੈ ਨ ਤਿਨ ਪੁਰ ਪਾਂਵ ॥

जुध जीत आए जबै टिकै न तिन पुर पाँव ॥

judh jeet aae jabai Tikai na tin pur paa(n)v ||

ਕਾਹਲੂਰ ਮੈ ਬਾਂਧਿਯੋ ਆਨ ਆਨੰਦਪੁਰ ਗਾਂਵ ॥੩੬॥

काहलूर मै बाँधियो आन आनंदपुर गाँव ॥३६॥

kaahaloor mai baa(n)dhiyo aan aana(n)dhapur gaa(n)v ||36||

ਜੇ ਜੇ ਨਰ ਤਹ ਨ ਭਿਰੇ ਦੀਨੇ ਨਗਰ ਨਿਕਾਰ ॥

जे जे नर तह न भिरे दीने नगर निकार ॥

je je nar teh na bhire dheene nagar nikaar ||

ਜੇ ਤਿਹ ਠਉਰ ਭਲੇ ਭਿਰੇ ਤਿਨੈ ਕਰੀ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰ ॥੩੭॥

जे तिह ठउर भले भिरे तिनै करी प्रतिपार ॥३७॥

je teh Thaur bhale bhire tinai karee pratipaar ||37||

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

chauapiee ||

ਬਹੁਤ ਦਿਵਸ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਬਿਤਾਏ ॥

बहुत दिवस इह भाँति बिताए ॥

bahut dhivas ieh bhaa(n)t bitaae ||

ਸੰਤ ਉਬਾਰ ਦੁਸਟ ਸਭ ਘਾਏ ॥

संत उबार दुसट सभ घाए ॥

sa(n)t ubaar dhusaT sabh ghaae ||

ਟਾਂਗ ਟਾਂਗ ਕਰਿ ਹਨੇ ਨਿਦਾਨਾ ॥

टाँग टाँग करि हने निदाना ॥

Taa(n)g Taa(n)g kar hane nidhaanaa ||

ਕੂਕਰ ਜਿਮਿ ਤਿਨ ਤਜੇ ਪਰਾਨਾ ॥੩੮॥

कूकर जिमि तिन तजे पराना ॥३८॥

kookar jim tin taje paraanaa ||38||

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਭੰਗਾਣੀ ਜੁੱਧ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਅਸਟਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤ ਮਸਤੁ ਸੁਭ ਮਸਤੁ ॥੮॥ਅਫਜੂ॥੩੨੦॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे भंगाणी जुद्ध बरननं नाम असटमो धिआइ समापत मसतु सुभ मसतु ॥८॥अफजू॥३२०॥

eit sree bachitr naaTak gra(n)the bha(n)gaanee ju'dh baranana(n) naam asaTamo dhiaai samaapat masat subh masat ||8||afajoo||320||